Radio regelmatig gast in
„bolwerk" FELIX MERITIS
Ondanks beslag nog druk
bezoek van Kunsttempel
HOESSEIN BEWAPENT ZICH
Twee kinderen
verdronken
In fasen naar
de vijfdaagse
schoolweek
WEU-commissie bespreekt
betrekking EEG-Engeland
ASSOCIATIE nastreven zolang
toetreding nog van de baan is
SHEE
DE
DIAMANTEN
KONING
Arbeidsbezetting
teruggelopen
CREDIET- EN EFFECTENBANK N.V.
List ban-de-bom-
betogers mislukt
Gecamoufleerde wagen
uit optocht geleid
Overvolle college
zalen niet oor
zaak vantb.c.
90
Mej. De Pater krijgt
haar auto ondanks
„onjuistheden*'
Conjunctuur test maart
Valeurop versterkt
belang bij olie
Parkhotel blijft
verbouwen
Rapport Rotterdamse
studie-commissie
Prof. H. Freudenthal:
DRY
MAANDAG 29 APRIL 1963 PAGINA 2
Grotere orderontvangst
orderpositie gedaald
KROMME NIEUWE GRACHT 6 - UTRECHT
ban k-
boekjes
over max. f 25.000
TELEFOON (030)-15851 POS TGI R O 756 51
Hartelijk was het welkom voor
de Cubaanse premier Fidel Castro
al onmiddellijk na diens aankomst
in Moskou. Castro had zich voor
de gelegenheid op zijn Russisch
met bontmuts) getooid. Geheel
links op de voorgrond Khroesjt-
sjev, die een donkerkleurige
demi droeg. Daarnaast, tussen
Khroesjtsjev en Castro in, vice-
premier Mikojan. (Telefoto)
Lucas-medaille voor
Willy Fruijtier
DRY SHERRY
CQQUINERO
(hor
Francis Qurbridge
PAUL
VLAANDEREN
LIEVELING
^^NEEMT O
M'JN HOT, 5IR.DE DOK
TER ZORGT VOOR DE MAN,
DIE OPVISTE,
SPiLIF" D£ DIAMANTENKO- N
Sol-, NING IS IN STAAT MET
WïM 0N5 NAAR CALAIS TERUG
TE GAAN. M0N5IEUR PICOT
a ZAL ERG >/FP-
IWk\'HE06D
ZUN. I
AMSTERDAM, 27 april. Het staat
ar, zoals men patates met mayonaise
aankondigt: met witte plastic letter
tjes op een matzwarte achtergrond:
„Deze zaal werd beroemd om zijn
acoustiek. Hier speelden Brahms,
Haydn en Grieg.Dat was in de ne-
Sentiende eeuw, toen het bebouw „Fe-
x Meritis", misschien wel één van
de meest pompeuze bouwwerken van
de Amsterdamse Keizersgracht, beti
teld werd als de „kunsttempel" der
zeer gegoede burgers. Nu, bijna hon
derdvijfenzeventig jaar na de dag,
waarop bouwmeester Jacob Otten Hus-
ly zijn schepping overdroeg aan de
„Vereeniging tot vermeerdering van
kennis van Kunsten en Wetenschap
pen", blijkt van die oude luister niet
veel meer over te zijn.
Men zou Felix Meritis kunnen on
derbrengen op de lijst van „open
bare gebouwen", tenminste wanneer
het vrijelijk betreden van het erin
gevestigde restaurant, waartoe
men door middel van aan de gevel
opgehangen spijskaarten met popu
laire prijzen wordt uitgenodigd, een
vrijkaart voor overige rondwande
lingen zou bieden. Maar zo is het
niet. Wat eertijds te boek stond als
..kunsttempel" wordt nu in de wan
deling maar al te vaak aangemerkt
als een „bolwerk". Het veilig onder
komen van een politieke groepering
bekend als de Communistische Par
tij Nederland
Zo aan de voorgevel, die door een
viertal Ionische zuilen en een immens
tympanon meer weg heeft van een
bouwwerk uit veel vroeger jaren, is
dat niet te zien. Vaag kan men op de
muur de contouren onderscheiden waar
eens misschien een wat meer nadruk
kelijker aankondiging heeft gestaan.
Ook mag men niet afgaan op de twee
manshoge rode brievenbussen die de
dienst der PTT op de twee uiterste
hoeken van het gebouw geposteerd
heeft. En de mensen, de mannen en
de vrouwen, die dagelijks in en uit
lopen, mogen ook al niet als maatstaf
worden gehanteerd. Zij allen zijn ge
heel ongelijk van „kleur" en komen
doorgaans ambtelijk.
Kijk, daarin ligt precies het „open
bare" van dit gebouw. Voor wie zich
bij de portier, waakzaam en aandach
tig gezeten in een geïmproviseerde lo
ge, kan presenteren met het overtui
gend bewijs van zijn geboden aanwe
zigheid, ligt de weg naar achter deze
grijze fapade gelegen appartementen
open. Al gauw ontdekt men dan. dat
van de eens zo illustere vertrekken
niet veel meer over is. Dat een verge
lijk met hetgeen op oude prenten, die
nog in het trappenhuis hangen, te zien
ls. niet mogelijk blijkt. Het zal hem
aan het hart gaan, dat dit monument
nog niet dié zorg geniet, die men er
als „stedelijk bezit" aan zou moeten
besteden. Maar wanneer men de ge
schiedenis hoort, wordt al veel duide
lijk.
De in 1777 floor de werktuigkundige
Willem Wirts opgerichte maatschappij
hield vele tientallen jaren in Felix Me
ritis, dat in de Nederlandse vertaling
„Gelukkig door verdiensten" zou he
ten, haar bijeenkomsten. Er waren li
teraire ontmoetingen met voordrach
ten en debatten, studiesamenkomsten
van geleerden in de wijsbegeerte en
de natuurwetenschappen, en steeds
meer ook muziekavonden, waarvoor
soms zeer prominente musici werden
uitgenodigd. Elke tak van kunst of we
tenschap beschikte binnen het gebouw
ROTTERDAM, 29 april Mejuf
frouw I. de Pater uit Apeldoorn krijgt
haar auto van de actie „Gezonden voor
zieken 2" Er waren vorige week, zoals
bekend, enige moeilijkheden gerezen.
Mejuffrouw De Pater was in het bezit
van een folder, waarop letters, na aan
raking met water, waren verkleurd.
Daardoor gaf de folder recht op een
auto.
De heer Bergers, organisator van de
over zijn eigen vertrekken. Het cultu
rele leven van Amsterdam was afge
stemd op de activiteiten, welke binnen
„Felix Meritis" plaats hadden.
Plusminus 1880 verplaatsten zich
de gegoede burgers en verdeelden
de kunstminnenden zich over meer
gespecialiseerde gebouwen. De
Maatschappij tot vermeerdering van
kennis van Kunsten en Wetenschap-
Sen moest haar eigendom verkopen,
let kwam in het bezit van de fami
lie Holdert, die er een drukkerij in
vestigde. Muren werden weggebro
ken, kabinetten werden samenge
voegd tot ruime werkplaatsen en al
les wat aan ornamenten de wanden
sierde werd als een nutteloze ver
fraaiing beschouwd. Een prachtige
vloer van kostbaar marmer, gelegen
in de ovale concertzaal, werd ruw
weg in stukken gehakt en vervangen
door een dikke laag cement. Het ge
hele inwendige was ontluisterd.
Na de tweede wereldoorlog ging Fe
lix Meritis weer in andere handen
over. Het werd verkocht aan Dagblad
De Waarheid, doch het werd geen
drukkerij. Aanvankelijk werd er een
aantal bureaus in onder gebracht,
maar gaandeweg zag men, dat de ex
ploitatie van het zalencomplex finan
cieel aantrekkelijker zou zijn. Voor het
krantenbedrijf werd een achter Felix
gelegen pand aangekocht. De zalen
werden geschikt gemaakt voor de ver
huur. In de oude concertzaal werd een
nieuwe vloer gelegd, van hout ditmaal.
De exploitatie ging draaien onder de
naam „Cultureel Zalen Centrum".
Het enorme tekort aan grote ruim
ten voor het geven van uitvoeringen
of het houden van repetities bracht er
al gauw de loop in. Van alle kanten
kwamen de aanvragen binnen. En niet
alleen van organisaties binnen de par
tij. De akoustiek van het kleine, ovale
concertzaaltje was door de jaren ge
lukkig niet noemenswaard achteruitge
gaan. Dat beseften al gauw de musici
en orkestdireoties, die voor hun oefen-
partijen maar wat graag naar het
„bolwerk" kwamen. Zo kon men van
hen vernemen, dat akoustisdh gezien
bij een vergelijk met de kleine zaal
van het Concertgebouw, de beide zalen
welhaast op een zelfde waardering
mochten rekenen.
AI zijn vele oude ornamenten niet
teruggevonden, al zijn de beschadigin
gen aan het binnenhuis nog lang niet
zó hersteld, dat men er vrede mee
kan hebben, iets van de vroegere glo
rie is toch teruggekomen. De verval
len „kunsttempel" is weer iets op het
terrein van de schone kunsten aan het
terugwinnen. Het Kunstmaandorkest
repeteert er met grote regelmaat. Zo
ook het Nederlands Koper Orkest en
het Koper sextet. Grammofoonplaten-
maatschappijen komen er voor het
maken van opnamen. En ook de om
roepverenigingen hebben er in het ver
leden een dankbaar gebruik van ge
maakt. Regelmatig kon men in voor
gaande jaren een geluidswagen van de
Nederlandse Radio Unie aan de Kei
zersgracht voor het gebouw Felix Me
ritis zien staan, liepen kabels naar
binnen en naar buiten, was dit „bol
werk" als zalencomplex verbonden
met wie ook maar op de radio wilde
afstemmen.
Een paar maanden geleden is be
slag gelegd op Felix Meritis. De inzet
doet hier niet ter zake. Een procedure
hierover is nog niet afgewikkeld. De
mannen en de vrouwen lopen niette
min nog dagelijks in en uit, ongehin
derd, met hun instrumenten onder de
arm, hun bladmuziek in de hand. Zij
behoren over het algemeen tot door
de Staat gesubsidieerde orkesten, door
de gemeenten gesubsidieerde vereni
gingen of op andere fondsen steunen
de gezelschappen. Zij huren ruimte
van het Cultureel Zalen Centrum, om
dat het zalentekort hen daartoe noopt.
En zij dragen dus, op heel directe
vijze, bij aan de uitbouw van wat wij
gemakshalve „het bolwerk" zullen
noemen...
ROBERT ELFRINK
DEN HAAG, 24 april Het Cen
traal Bureau voor de Statistiek heeft
de resultaten gepubliceerd van een on
derzoek volgens de conjunctuurtestme
thode over de gang van zaken in maart
1963 bij de Nederlandse industrie. De
antwoorden van de geënqueteerde on
dernemingen mogen representatief wor
den geacht voor circa 70 pet van de
industrie excl. de voedings- en genot
middelenindustrie.
De arbeidsbezetting vertoonde in
maart een dalende tendentie. Ten aan
zien van de gemiddelde dagproduktie
werd in de bedrijfstakken welke in het
onderzoek zijn betrokken, een stijging
geconstateerd.
De voorraden onverkocht produkt
werden ultimo maart door 70 pet (vo
rige maand 75 pet) der ondernemingen
normaal, door 20 pet (v,m. 15 pet) der
ondernemingen te groot, en door 10 pet
(v.m. eveneens 10 pet) der onderne
mingen te klein genoemd.
De orderontvangst zowel uit bin
nen- als uit buitenland nam in maart
toe. Deze orderontvangst werd door
65 pet (v.m. 70 pet) der ondernemin
gen normaal, door 10 pet (v.m. even
eens 10 pet) groot, en door 25 (v.m.
20 pet) klein genoemd.
De orderpositie uitgedrukt in aantal
maanden werk vertoonde een daling. In
de beoordeling van de orderpositie deed
zich geen belangrijke -wijziging voor.
Door 70 pet (v.m. eveneens 70 pet)
der ondernemingen werd de orderposi
tie normaal, door 15 pet (v.m. 10 pet)
groot, en door 15 pet (v.m. 20 pet) klein
genoemd voor de tijd van het jaar.
AMSTERDAM, 25 april De intrin
sieke waarde per participatie Valeurop
bedroeg blijkens het jaarverslag per
ultimo 1962 Lux. frs. 940,84 (ultimo
1961: frs. 1.046,93). Het totaal netto ac
tief beliep L. frs. 1.639.534.932 (frs.
1.682.533.334), waartegenover 1.742.618
(1.607.110) participaties uitstonden. Het
over 1962 beschikbaar saldo bedraagt
frs. 33.198.400 (frs. 29.244.838), hetgeen
overeenkomt met een uitkering van frs.
19,50 (frs. 33) per participatie, waar
van in oktober reeds frs. 12,50 (frs.
20) als interim-dividend betaalbaar
werd gesteld.
Onder invloed van het minder gunsti
ge beursklimaat in 1962 heeft een ver
sterking van de liquiditeiten plaatsge
vonden, die vrijwel even groot was als
de vermindering van de belegging in
aandelen. Na het einde van het verslag
jaar is de aandelenbelegging echter
weer opgevoerd, waardoor zij thans
weer ongeveer even hoog is als per
eind 1961.
Wat de geografische spreiding betreft:
het belang bij Duitsland werd stevig
vergroot, waartegenover een overeen
komstige vermindering van het in
Frankrijk en Italië belegde percentage
stond. De druk op de winstmarges in
Frankrijk en vooral het relatief zeer
lage aandeienrendement gaven aanlei
ding voor koerscorrecties te vrezen.
Voor Italië golden overwegingen van
politieke aard.
Ook het belang bij Nederland werd
vergroot voornamelijk door aankopen
var aandelen Kon. Ned. Petroleum MI1.
Tengevolge hiervan is deze post, die
vorig jaar de vierde in grootte was, na
prefs Rheinisch-Westfalisches Elektrizi-
tatswerk op de tweede plaats in de
portefeuille gekomen.
Per ultimo 1962 was 43,8 pet. (v.j.
39,7 pet.) van de aandelenportefeuille
belegd in de sector voedings- en genot
middelen, verzekering en banken.
Hiertegenover stond een daling
van de belegging in o.m. chemische,
ijzer- en staal-, textiel- en rayon- en
papierindustrie. Het aandeel in de pe
troleumindustrie steeg per saldo tot
5,54 pet. (v.j. 4,15 pet.).
actie, zou haar deze niet willen geven.
Door de politie zijn echter geen
strafbare feiten ontdekt. Enkele gecon
stateerde onjuistheden in de gang van
zaken zouden volgens de gemeentepoli
tie van Apeldoorn te wijten zjjn geweest
aan vrouwelijke naïviteit, aldus de heer
Bergers op wiens verzoek de politie de
juistheid van de aanspraken heeft on
derzocht.
(Advertentie)
AMSTERDAM, 25 april De direc
tie van het Parkhotel gaat ook in dit
jaar verder met verbouwing en ver
nieuwing. Thans zijn onder handen ge
nomen het café, het restaurant en de
biljartzaal, welkt ruimten geheel zul
len worden verbouwd en gemoderni
seerd. De investeringen hiervoor zullen
groot zijn, maar de directie wilde tij
dens de jaarvergadering uit concurren-
tieoverwegingen geen nadere cijfers be
kendmaken.
De kamerprljzen werden in het afge
lopen jaar niet verhoogd en zullen ook
dit jaar niet verhoogd worden. De uit
breiding van de hotelruimte in Am
sterdam heeft zeker bijgedragen tot ver
der teruglopen van het aantal over
nachtingen. De koersdaling in Wall
Street en de kwestie Cuba hebben te
vens het bezoek uit de VS afgeremd.
De heer A. J. H. van Heusden werd
herkozen als commissaris, maar zal niet
langer optreden als gedelegeerd com-
Koning Hoessein van Jordanië beleeft moeilijke tijden. Zijn troon wankelt
nu een niet onaanzienlijk deel van zijn onderdanen wenst dat het land
zich aansluit bij de Verenigde Arabische Republiek, die Egypte, Syrië en
Irak zullen vormen. Voor monarchieën is in deze republiek echter geen
plaats. Hoessein, die men een grote persoonlijke moed niet kan ontzeggen, heeft
gezworen dat hij zijn land niet zal verlaten en dat hij zijn troon zal verdedigen
tot desnoods, het bittere einde. Regelmatig maakt hij tochten door de hoofdstad
Amman. Steeds is hij daarbij gewapend met een grote revolver, die hij hier, met
behulp van een adjudant, omhangt.
WORMERVEER, 29 april D*
twee-jarige Rens Volland is gisteren
in de Zaan verdronken. Hij was met
zijn achtjarig zusje uit rijden gegaan
en is uit het wandelwagentje geklau
terd zonder dat iemand er erg in had.
Toen zijn zusje hem miste is zij naar
huis gered en is de politie gealar
meerd. Inmiddels had een voorbijgan
ger het kind zien drijven op het water
en het op het droge gebracht. De le
vensgeesten waren toen reeds gewe
ken.
MONSTER De vierjarige M.
Kemp is gistermorgen bij het spelen
in de Nieuwe Vaart te Poeldijk ge-
raakt en verdronken. Het stoffelijk
overschot is gevonden.
ROTTERDAM, 29 april Rotterdam
zal, indien althans de conclusies van
een studiecommissie worden gevolgd,
volgens een fasenplan komen tot een
vijfdaagse schoolweek bij het lager- ett
kleuteronderwijs. Met de eerste fase
vier vrije zaterdagen onmiddellijk voor
de zomervakantie is al begonnen.
Men wacht nu de reacties af van
ouders en leerkrachten.
In het volgende stadium zouden d«
leerlingen van de lagere- en de kleu;
terscholen twaalf vrije zaterdagen krij
gen, eveneens vlak voor de zomerva
kantie, en tenslotte zou voor het gehele
schooljaar een vijfdaagse schoolweek
voor hei lager onderwijs moeten wor
den ingevoerd. In deze laatste fase zou
er een compensatieregeling moeten ko
men voor de lesuren die vervallen.
Het gemeentebestuur heeft inmiddels
al besloten, reeds dit jaar de leer
lingen met ingang van 18 mei vrijaf te
geven op de zaterdagen. Dat betekent
uitsluitend voor het kleuter- en la-
ger-onderwfjs acht extra vrije och
tenden. De verloren uren zullen niet
worden gecompenseerd.
De commissie is overigens geen
voorstander van een vijfdaagse school
week, zo staa': in het rapport, omdat
wetenschappelijk niet vast staat of de
vrije zaterdag wel gewenst of noodza
kelijk is voor het kind. Het probleem
van de vijfdaagse schoolweek is de
onderwijswereld in feite opgedrongen.
Bq de onderwijzers is beslist geen al
gemeen verlangen naar een vrije za
terdagochtend.
DEN HAAG, 26 april De politieke
commissie van het parlement der West-
europese Unie bestaande uit afge
vaardigden van de zes E.E.G.-landen
en Engeland heeft hier gisteren de
mogelijkheden voor nanwe betrekkingen
tussen de E.E.G. en Engeland bespro
ken, zonder overeenstemming te berei
ken over een resolutie die in juni aan
het WEU-parlement kan worden voorge
legd.
De voorzitter van de commissie, de
Britse conservatieve afgevaardigde
Peter Kirk, deelde na afloop van de
vergadering mede, dat men het eens
was geworden over het feit. dat een
associatie, douane-unie of vrijhandels
zone tussen de Zes en Engeland moet
worden nagestreefd, zolang de volle
dige Britse toetreding tot de E.E.G.
van de baan is.
Er kwamen uit de vergadering ech
ter zoveel amendementen op een ont-
werp-tekst van de Belgische senator Ley-
nen (rapporteur van de commissie) naar
voren, dat men er gisteren niet uitge
komen is. Er is een nieuwe vergade
ring, op 21 mei in Parijs, nodig om de
laatste hand aan een tekst voor de ple
naire vergadering, van 4 tot 7 juni in
de Franse hoofdstad, te leggen.
De Nederlandse, Belgische, Luxem
burgse, Duitse, Franse en Britse afge
vaardigden (de Italianen waren we
gens hun verkiezingen verhinderd) wa
ren het er voorts over eens. dat in
afwachting van een meer definitieve
regeling een permanente contactcom
missie van vertegenwoordigers der
Zes en de Britten in Brussel moet
worden ingesteld om te voorkomen,
dat de Zes en Engeland in economisch
opzicht verder uiteendrijven.
Deze gedachte van permanent con
tact is ook door de Duitse minister van
Buitenlandse Zaken, Schroder, in de
AMSTERDAM, 27 april Bjj de
opening van de Lucas-tentoonstelling
in het Stedelijk Museum is de Lucas-
medaille uitgereikt aan mevrouw Willy
Fruijtier. De jury bestond uit de heren
R. Th. J. Ie Cavelier, Bart Peizel en
Theo Swagemakers.
E.E.G.-ministerraad in Brussel gelan
ceerd.
Kirk betreurde het dat de ministerraad
van de W.E.U. die immers de enige
organisatie is waarin de Zes en Enge
land zitting hebben nog niet sedert
de crisis van Brussel blieen is geweest.
Pogingen daartoe zijn eind vorige
maand op Frans verzet gestrand. Kirk
hoopte dat voor eind juni (tot dan is
een Italiaan voorzitter van de raad) een
vergadering kan worden gehouden. Er
zijn nu vier maanden verlopen sedert
de crisis en er is nog niets gedaan om
de mogelijke nadelige gevolgen op te
vangen, zei hij.
ROTTERDAM, 29 april Acht
agenten van de Sehiedamse politie
hebben zaterdagavond heel snél een
einde gemaakt aan een demonstratie
van enkele jonge leden van de „Ban
de bom"-grocp uit Rotterdam, die
naar de randgemeente waren gekomen
om daar tijdens de jaarlijkse iicht-
stoet met een re] de aandacht te ves
tigen op hun idealen.
Het incident duurde slechts kort.
Vóór de honderden langs de trottoirs,
die alleen maar oog hadden voor de
feestelijke optocht, goed en wel begre
pen wat er aan dè hand was, werd
de wagen van de groep toen nog ge
camoufleerd met een onschuldig op
schrift uit de stoet geleid en tilden
de agenten de jonge demonstranten,
die zich pardoes op de grond hadden
laten vallen, aan handen en voeten van
de straat.
Op het parkeerterrein achter de
rijen toeschouwers probeerden de jon
gens en meisjes allen 17 tot 24
jaar nog even iets van hun figuur
te redden, maar niemand had daar
veel belangstelling voor. De stoet,
die juist het stadscentrum was ge
naderd. had vrijwel geen oponthoud.
De lichtstoet in Schiedam is een
jaarlijks terugkerend evenement,
waarmee de feestelijkheden rond ko
ninginnedag en de 5e mei worden in
geleid.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 26 april. Overvolle
collegezalen kunnen geen factor zijn
geweest bij de besmetting met t.b.c.
van een aantal studenten aan de rijks
universiteit te Utrecht. Dit heeft prof.
dr. H. Freudenthal schriftelijk meege
deeld aan de minister van Onderwijs.
Van de brief, die prof. Freudenthal
heeft gestuurd, heeft minister Cals
een afschrift aan de leden van de
Tweede Kamer gezonden.
Minister Cals heeft destijds in de
Tweede Kamer gezegd, dat de besmet
ting aan de rijksuniversiteit wellicht
een gevolg is geweest van overbezette
collegezalen. Tegen deze bewering
neemt prof. Freudenthal in zijn brief
stelling. Volgens hem had men tot
voor kort inderdaad bij het Instituut
voor Wiskunde met een ontstellend ge
brek aan ruimte te kampen. Bij het
begin van de cursus 1962-63 is echter
voor Wiskunde nieuwe ruimte beschik
baar gekomen. Van overvolle college
zalen is thans geen sprake meer.
Advertentie
ALLÉÉN
voor de
waarlijke
fijnproevers
ÓP SPECIALE
BESTELLING
(uitsluitend via Uw
slijter-wijnhandelaar!)'
binnen 48 uur
bij U thuis
Op fles geïmporteerd
PwiO
AMONTILLADO /STrjof
(HOQGSTC Kyv^un-ltSKLASsfJ
IMP.: N.V. BREDASCHE WIJNHANDEL BR
JE MOET DI
RECT DROGE
KLEREN AAN
TREKKEN.
VEN MimSN LflTER...
HET IS MAAR EEN FOR1
MALITEIT IN UW GEVAL,
MENEER VLAANDEREN.
HEBT U IETS AAN TE
GEVEN? Wjfga
ALLEEN &EVV0'„
NE BAGAGE.
VpiAMANTENl
DAT BEN IK
00K. ZEG PICOT
DAT IK ME SCHULDIG
VOELDE HEM ZO IN
DE STEEK TE LATEN.
