Nederlands bodem daalt
twintig cm per eeuw
IR. WEMELSFELDER:
?Met dijkenbouw moeten
we 500 jaar vooruit denken'
Dam moet veer op
Ameland vervangen
Goedkoper, gerieflijker en
bevorderlijk voor toerisme
Siwln
lV
blijfjong..m)blijffit...m)fiets!
Mythe-vorming bij publiek
rond sociale verzekering
Journalistiek in theorie
Alstublieft...
iflÉfflBilr
Voor 1.40 kunt u
Is lil
lO x genieten
'"fehfeHka
Vooruitblik
Commissie „Verbinding vaste wal":
Het „eigene
blijft behouden
Regering: fondsen
voor terugkeer
Papoeastudenten
Kanttekeningen
inOnderneming'
Unie gesmeed van
ORANJE-steden
W. N. v. d. Hout
WENSDROOM VAN PRODUCER JOSEPH LUNS
mm mmm |&p rig® iüS
Financiële steun bij
voortgezet verblijf
Vestzaktheater gaat
buiten spelen
Zoon voor prins
Jan van Luxemburg
Een goede fiets koopt u alleen bij de vakman! Dat spreekt vanzelf!
Mevr. Polak in het
onigidlijlk gesteld
DONDERDAG 2 MEI 1963
Sill
BEKENDE
DOOSJE
Van 30 maart tot en met 1 juni: Elke dag een fiets voor niets! Hoe? Vraag het uw fietsenhandelaar
met wol
GECONTROLEERD
(Van onze Utrechtse redacteur)
CTRECHT, 2 mei Recente onder-
hrvw^en h°M>en aan het licht ge
ve 'lat in ons land de bodem onge-
eer twintig cm per eeuw daalt. De
wnnvlopiifamp 1953 is veelvuldig in
©rband gebracht met de bodemdaling.
r"V's tegelijk juist en onjuist. De uit
zonderlijke hoogte van deze stormvloed
hou 0p £e6n enkele wijze met onze
H^emdahng in verband. Het aanzien-
Jk te laag zijn van de dijken in 1953
ou men desnoods voor 5 pet. daar-
kunnen toeschrijven. Voor 95 pet.
loeide dit voort uit het aanhouden
an de „hoogst bekende stand" als
"Jaatgevend voor de kruinhoogten. De
allerwegen zeer ongunstige dijkprofie-
'Bt} zijn echter wel voor 80 pet. of 90
Pet. een gevolg van bodemdaling. De
t'eea're komsituatie bij sommige door-
tn (Schouwen) is voor 100 pet.
te schrijven aan de bodemdaling
siappe veen- en kleilagen.
Dit zei ir. P. J. Wemelsfelder, hoofd
Xan d® hydrometische afdeling van
S® Rijkswaterstaat bij de directie
waterhuishouding en Waterbeweiging,
in een voordracht gisteren voor de Ne
derlandse Vereniging voor landaanwin-
aihg, welke vergadering gewijd was
jgh zeespiegelbeweging en bodemda-
.ir. Wemelsfelder zei geen reden te
~en tot defaitisme, maar vindt toch
n®l> dat we het verschijnsel van de
"Odemdaling niet mogen negeren. Wij
moeten met al onze waterbouwwer-
*6ni zo zei hij, de bodemdaling steeds
?en slag voorblijven. Allereerst voor de
handhaving van de veiligheid, en ver
aar ook met het oog op de afwatering,
P® verzilting en het opdringen van
wak grondwater. De middelen, die wij
aanwenden moeten niet voor twintig
vijftig jaar toereikend zijn, maar
anticiperen op de totale situatie, ont
staan over vijftig jaar en meer. Er
•Poet niet langer uitsluitend gedacht
Worden in de tijdschaal van het enkele
kunstwerk, doch de totale situering van
net waterfront van een stad of een ge
heel gebied als de Rotterdamse Water
weg dient berekend te zjjn op bodemda-
hng.
De heer Wemelsfelder deelde mee,
dat er thans een nieuw detail in het
waarnemingssysteem tot ontwikkeling
wordt gebracht. De peilschalen zullen
nl- niet meer worden gehouden op de
hoogte van het N.A.P., zoals dit de
Amsterdam is vastgelegd. Ieder peil-
meetstation krijgt een eigen nulpaal,
die in het diluviale zand is gefun
deerd en waarin het N.A.P. eens en
vooral is verankerd. Voorts worden
de peilschrijvers thans zo geconstru
eerd, dat een eenmaal ingebouwde
hoogte-registrering mechanisch is ge
koppeld aan de N.A.P. hoogte van
de eigen nulpaal. Wat op de bladen
wordt geregistreerd is daardoor nauw
keurig het gedrag van de zeespiegel
ten opzichte van de vaste ondergrond
ter plaatse. De heer Wemelsfelder zei
dit voor de nimmer eindigende be
studering van het gedrag van de
zee ten opzichte van ons kwetsbare
lage land wel de meest ideale
van waarneming te achten.
Mej. dr. S. Jelgersma van de Geolo
gische Dienst te Haarlem gaf een uit
eenzetting van de relatieve zeespiegel
bewegingen in het Nederlandse kustge
bied. Relatief, omdat bij het onderzoek
zeespiegelbewegingen en bodembewe
gingen in de diepere ondergrond niet
van elkaar gescheiden konden wor
den. Zjj noemde het een onzekere kwes
tie, wat het zeeniveau in de toekomst
zal gaan doen. Er moet wel rekening
gehouden worden met een eventuele
stijging. De laatste vierduizend jaar is
de zeespiegel belangrijk gestegen, zo
dat de mens genoodzaakt werd het
steeds hoger op te zoeken.
Ingenieur H. Smits, wetenschappelijk
hoofdambtenaar bij de Rijksdienst voor
de IJsselmeerpolders vertelde een en
ander over de bijdrage van de inklin
king het dunner worden van de bo
demlagen tot de bodemdaling in Ne
derland. Hij noemde het merkwaardig,
dat er in ons land niemand met een
landelijk onderzoek naar de inklinking
is belast.
Ir. C. Staf is als voorzitter van de
Vereniging gekozen in plaats van dr.
Ir. S. Smeding, die zijn functie neerleg
de.
(Advertentie)
LEEUWARDEN, 2 mei De veer
dienst naar Ameland zal moeten wor
den vervangen door een dam. Dat is de
conclusie van het rapport, dat de voor
zitter van de commissie „Verbinding
Ameland-vaste wal", ir. J. B. Ritzema
van Ikema gisteravond heeft aangebo
den aan de commissaris der koningin
in de provincie Friesland, mr. H, P.
Linthorst Homan. De conclusies van het
rapport zijn dat uitbreiding van het
Noordzeestrand van landelijke beteke
nis is, gelet op de druk die op de be
staande recreatieruimten in Nederland
wordt uitgeoefend. Een goede verbin
ding van de noordelijke stranden met
de vaste wal kan hiertoe een wezen
lijke bijdrage leveren.
De veerdienst op Ameland, waarvan
de tegenwoordige kosten al zo hoog
liggen dat zij de kosten van een dam
benaderen en waarvan de kosten in de
MS» ÉBBÊÊ l;|Si I toekomst, gelet op de groei van het
'V' g»®** toerisme nog snel zullen stijgen, komt
mmm SHSS&sü ®»1§|S economisch gezien voor vervan-
Wm I ging in aanmerking. In het rapport
wordt vermeld dat de tegenwoordige
koeten van de veerdienst ongeveer
twaalf miljoen belopen. De kosten van
een verbindingsdam zullen ongeveer
vijftien tot twintig miljoen bedragen.
De vervanging van de veerdienst
door een dam is te meer noodzake
lijk omdat belangrijke bijkomende
voordelen verkregen kunnen worden
zoals tijdwinst en voorkoming van on
gerief.
Daarnaast moet er op worden ge
wezen dat een veerdienst steeds min-
DEN HAAG, 2 mei. Bij de rege
ring bestaat de indruk, dat van de
zijde der Indonesische regering een
voortzetting van de opleiding door de
Papoea's in Nederland zeker niet als
de meest gewenste oplossing wordt ge
zien. Tegen de achtergrond van het
aflopend beheer door UNTEA heeft de
regering, mede in overleg met de In
donesische vertegenwoordiging te Ko
la Baroe, besloten fondsen beschik
baar te stellen voor de terugkeer van
alle in Nederland studerende papoea-
longeron. Dus zowel van de gesubsi
dieerde als van de ongesubsidieerde
pupillen.
De regering wenst, de omstandig
heden m aanmerking genomen, geen
dwang uit te oefenen en zal ook in dit
opzicht de gevolgen van haar beleid
m de vorm van een eventueel voort
gezet verblijf van Papoea's in Ne
derland, voor zover en voor zolang
Z|! hier aangevangen studie met
vrucht kunnen voortzetten, voor haar
rekening nemen.
De staatssecretaris van Binnenland
se Zaken, mr. Bot, heeft dit meege
deeld in antwoord op schrijftelijke vra
gen van het Tweede Kamerlid 'de heer
Scheps (PvdA).
AMSTERDAM, 1 mei. De speel-
groep van het Vestzaktheater, die on
der artistieke leiding van Wim Bur-
kunk, gedurende twee jaar uitsluitend
het eigen theater in Amsterdam be
speelde, zal zich in het komende sei
zoen tevens gaan toeleggen op voor
stellingen buiten Amsterdam.
Het „Vestzaktheater", gespeciali
seerd in het spelen voor kleine groe
peringen, zal zich vooral toeleggen op
voorstellingen voor de kleinere kunst
kringen, scholen en verenigingen op
die plaatsen waar de accomodatie het
optreden van de grotere gezelschappen
niet of moeilijk mogelijk maakt.
Op het repertoire 1963-1964 staan o.a.
„In Paradisum" en „Het Archief" van
Wim Burkunk, „De Ratten" van Vir-
tudes Luque, „Identificatie" van Ar
thur Adamov en twee commedia dell'-
artestukken: „Het Contract" en „Va
riaties op een oud thema".
Het secretariaat van de Stichting
Veestzaktheater blijft in Amsterdam ge
vestigd.
der in het kader van het snelverkeer
zal gaan passen en dus steeds meer
als „onaanvaardbaar" worden
aangevoeld.
De aanleg van een dam moet voor
Ameland van zeer positieve waarde
worden geacht. Het toerisme wordt be
vorderd, betere spreiding is mogelijk,
grotere service kan worden geboden en
het economisch fundament van het
eiland wordt versterkt. De commissie
meent dat een groter contact met de
buitenwereld niet tot een verlies van
het „eigene" behoeft te leiden.
WASHINGTON, 2 mei (UPI) Vlak
voordat hjj een afscheidsbezoek aan
president Kennedy zou brengen, ont
ving prins Jan van Luxemburg, die
momenteel in gezelschap van zjjn moe
der Amerika bezoekt, uit het groot
hertogdom bericht dat hjj vader van
een zoon geworden was. Het groot-
hertoginnelijk bezoek moest, naar men
afich herinneren zal, vorig jaar i.v.m. de
Cuba-crisis worden uitgesteld.
(Advertentie)
ALMELO, 2 mei De president van
de rechtbank alhier heeft gistermiddag
uitspraak gedaan in de zaak tussen mej.
J. W. Hagedoorn, dierenarts te Heem
stede, mevrouw A. A. van Rehwinkel
te Heemstede en de heer A. P. van
Keimpema, houder van een dierenpen-
sion te Hoofddorp, als eisers in een
kort geding tegen de dierenbescherm-
ster mevrouw L. Polak-Moor te Boeke-
lo. Mevrouw Polak zou de eer en goe
de naam van eisers hebben aangetast
door publikaties in enige bladen, waar
in zü wilde waarschuwen tegen de wil
de handel in huisdieren.
De president stelde de eisers in het
gelijk. Mevrouw Polak zal zich op ver
beurte van een dwangsom van honderd
gulden hebben te onthouden van verde
re publikaties.
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG. 2 mei „De opvat
ting, dat de verplichte sociale verze
kering, en bjj voorkeur de volksverze
kering, het probate middel is ter dek
king van alle mogelijke risico's dreigt
(Advertentie)
Zo'n pak van Terlenka, en een pak
minder zorgen. Wat is fijner en
makkelijker, mooier en korrekter
dan een kostuum dat dag in dag
uit perfekt blijft, hoelang j'e ook zit
reist of loopt. Zeg maar het pak van
mijn hart. En... denk er om, dat
etiket met de olifant, dat is het.
y&ubnka
in vele prijsklassen
in ons land langzamerhand een mythe
te worden", aldus het blad „De Onder
neming" van het Centraal Sociaal
Werkgeversverbond. Onder de titel
„fabel of mythe" wijdt het verbond
een beschouwing aan de verschillende
wegen, waarlangs door ingrijpen van
de overheid bestaanszekerheid kan wor
den gegeven aan hen, die door bijzon
dere omstandigheden zelf niet in de
noodzakelijke behoeften kunnen voor
zien.
Uit een rede, die minister Veldkamp
onlangs heeft gehouden, maakt het
blad op, dat de regering de voorkeur
geeft aan sociale verzekeringen boven
hulp op grond van de bijstandsplicht
van de overheid en directe uitkeringen
uit de staatskas voor bepaalde groe
pen van hulpbehoevenden.
Het blad schrijft:„Wij dachten, dat
er voor eer. nieuwe wettelijke verze
keringsplicht een duidelijke rechts
grond moet kunnen worden aangewe
zen. Alleen de mogelijkheid van in
voering van nieuwe verplichtingen
voor de burger lijkt bepaald onvol
doende. Op zijn minst zal moeten
vaststaan, dat het uit maatschap
pelijk oogpunt bezien noodzakelijk is
de weg van een nieuwe verzekering
te kiezen".
En juist die noodzaak kan volgens
„Onderneming" worden betwist bjj het
bestaan van groepsregelingen, die aan
Omstreeks het tijdstip d»t
de Verenigde Naties het
bestuur over Nieuw-Guinea
aan Indonesië overdroegen,
stond minister Luns in te
lefonisch contact met Lissa
bon. Alleszins terecht. HU
liet de Portugese regering,
via de Nederlandse ambas
sade, immers weten „dat het Neder
landse publiek verwachtte de wedstrijd
(BenfieaFeijenoord) op de T.V. te
kunnen zien op het moment dat hij
wordt gespeeld". En ik geloof niet dat
ooit enig minister zozeer de geïncar
neerde stem des volks is geweest als
de heer Luns op dat moment Dat zijn
diplomatieke stap bovendien nog een
positief resultaat kan opleveren, stemt
tot diepe voldoening.
Een Nederlands minister van Bui
tenlandse Zaken heeft nog invloed in
het internationale politieke spel. Hei
land spreekt een woordje mee. En
het zou mij dan ook geenszins ver
bazen als de heer Luns straks en
naar ik van harte hoop, over zéér
geruime tijd de geschiedenis in
gaat als de enige Nederlander, die
niet alleen generaal De Gaulle in de
ogen heeft gezien maar ook nog de
Portugese televisie heeft laten plat
praten. Zoals ik mjj zeer wel zou
kunnen voorstellen dat mi al een
kleine verschuiving gaat optreden in
de ranglijst die wil dat de minister
pal na Mies Bouwman de populair
ste figuur in Nederland is. In ieder
geval is het duidelijk dat, wanneer
de heer Luns onverhoopt niet in het
nieuwe kabinet mocht terugkeren en
men even onverhoopt bjj de K.R.O.
tóch zou moeten zoeken naar een op
volger voor de heer Leo Pagano, de
keuze niet aan twijfel onderhevig
kan zjjn.
Wanneer die uitzending inderdaad
doorgang vindt, is het alleen nog zaak,
dat Feijenoord dan ook wint van Ben
fiea. Daar is, dacht ik zo, geen enke
le reden te bedenken dat minister
Luns er nóg niet even een telefoon
tje met Lissabon tegenaan gooit. En
ik stel er prijs op zelfs de schijn van
chantage te vermijden, maar ik mag
er de partij die vooruit wil zien wél
even discreet aan herinneren dat het
Nederlandse volk (inclusief de Rot
terdammers onder ons) precies een
week na de veldslag in de Portugese
hoofdstad naar de stembus denkt te
gaan.
BREDA, 2 mei Burgemeester dr.
R. Geuljans heeft gisteravond het ste
delijk comité geïnstalleerd, dat een
unie van Oranjesteden voorbereidt. 31
augustus zullen delegaties van Breda,
het Franse Orange, het Belgische Dlest
en het Duitse Dillenburg ir, een plechtige
zitting in Breda de totstandkoming van
de unie van Oranjesteden bevestigen.
Het ligt in de bedoeling deze zitting te
houden in de Grote Kerk.
Op het programma staat onder meer
een folkloristisch festival op de Grote
Markt in de middag- en avonduren, een
wijn- en fruitfeest en een Breugheliaan-
se maaltijd.
In het kader van de viering van Ne
derlands onafhankelijkheid sinds 1813
heeft het gemeentebestuur met de se
cretaris van het comité „Nationale
Herdenking 1813-1963" contact opgeno
men over de opvoering van een klank
en lichtspel, dat een stedelijke industrie
ter gelegenheid van haar 125-jarig be
staan aan de gemeente wil aanbieden.
bepaalde groepen een vaste uitkering
uit de Staatskas volgens objectieve
normen toekennen. Het blad vraagt zich
af of met name niet daar, waar de
omstandigheden die een voorziening no
dig maken reeds zijn ingetreden, de
rechtsplicht van de overheid tot bij
standsverlening (zoals vastgelegd in de
bijstandswet) niet primair zou kunnen
worden gesteld.
In een kanttekening bjj het SER-ad-
vies over de positie van de ongehuwden
in de sociale verzekering wordt in het
zelfde nummer van de ..Onderneming"
gezegd, dat „er later aanleiding zal be
staan op de verhouding premie-uitke
ring terug te komen wanneer de vraag
in discussie komt in hoeverre het nog
verantwoord zal zijn het huidige sys
teem van bijdrageheffing te continue
ren, wanneer het niet langer gaat om
bodemvoorzieningen maar om uitkerin
gen van AOW en AWW in de orde
van grootte van een sociaal minimum".
De discrepantie zou dan bjj handha
ving van een flat-rate-uitkering afme
tingen kunnen aannemen, die niet lan
ger aanvaardbaar zouden zijn aldus het
blad.
Advertentie)
Elke OLVEH polis is winstdelend.
a l ben ik dan vele jaren
/I journalist geweest en heb
/X ik dus de praktijk van de
journalistiek moeten be
oefenen, eigenlijk heb ik mij
toch altijd meer voor de theorie
geïnteresseerd." Dit zegt de heer
W. N. van der Hout, sinds 1945
directeur van het Internationaal
Persmuseum aan de Javastraat
in Den Haag. Hier treft men aan
achtduizend boeken in diverse
talen, alle handelend over de
pers, publiciteit en journalisten,
in de her en der verspreid
staande „perscuriosa", variërend
van een asbakje met een afdruk
van een pagina van de Figaro
uit 1883 tot een zeldzaam model
van het standbeeld van Laurens
Janszoon Coster, in de talloze
knipsels, tijdschriften en platen
uit alle tijden en windstreken.
Op 10 mei wordt de heer Van
der Hout tachtig jaar, maar voor
zijn werk betekent dat verder
niets. „We gaan gewoon door,"
zegt hij en dat betekent dat hij
samen met zijn assistent ook dit
jaar zo'n duizend bezoekers zal
ontvangen en rondleiden in de
suite van het oude herenhuis,
waarin het museum is onderge
bracht.
„Iedereen krijgt hier een individuele behandeling, als ik het zo mag
noemen, dus veel meer bezoekers kunnen wij niet hebben," zo zegt de heer
Van der Hout al betreurt hij het dat hij zo weinig Haagse journalisten
ziet. „Ze komen uit Duitsland en ze komen uit Engeland voor het museum,
maar die naast de deur wonen zie je niet." De Duitsers zijn erg enthousiast',
vindt de heer Van der Hout. Soms komen hele groepen studenten over
om het museum te zien. „Hier heeft Göring nog eens gezeten,'' zo zegt de
heer Van der Hout terwijl hij wijst op de stoel waarin hij is gezeten. Het
valt op dat hij dan ineens over „moffen" spreekt, want dat bezoek viel'in
1943 toen in hetzelfde gebouw een Duits Pershuis was gevestigd
De gehele verzameling, waaronder ook een prachtige collectie spot
prenten en caricaturen („wanneer je die aan een bezoeker laat zien
raak je hem niet meer kwijt") is eigendom van de heer Van der Hout en
vrijwel alleen door hem bijeen gesprokkeld. „Ik ben altijd boekenmarkten
afgegaan, ik heb legaten gekregen en er is heel wat uit zolderopruimingen
van oude journalisten gekomen," zo zegt de heer Van der Hout. Hij heeft
zijn unieke collectie („De grootste internationale verzameling van de
wereld geschonken aan de gemeente 's-Gravenhage met de bepaling dat
dit pas na zijn dood geëffectueerd zal worden. Ook heeft de gemeente voor
huisvesting van de verzameling moeten zorgen, wat allemaal in 1945 ge
regeld is. Daardoor doet de situatie zich voor dat ik als directeur niets
verdien, maar dat mijn assistent als ambtenaar een behoorlijk salaris
heeft, zo zegt de heer Van der Hout.
Veel middelbare scholieren komen in het museum om stof te vinden
voor hun scripties. „7*e kalken alles maar over zonder bronvermeldingzo
moppert de directeur over deze activiteiten.
