Ladakh, een grimmig gebied
Chi
„CARROUSEL MARIANNE": Groots
geschenk vanNederlands meisje
voor
p
aantal Franse parochies
Moreel
aanval
ina s
ZATERDAG 25 MEI 1963
PAGINA
CHINA
KASJMI
China
TIBET
Krisjna Menon (in donker pak) als lid van de Indische delegate
bij de V.N., in gesprek met mevrouw Pandit, een zuster van Nehro
Menon werd vorig jaar van zijn functie van minister van Defehst
ontheven.
LEH (Ladakh) Er is maar
een korte landingsstrip hier
op ongeveer 3600 meter
hoogte. Maar de C 130 van de
Amerikaanse luchtmacht waar
mee vanuit de hoofdstad New
Delhi de luchtbrug naar Ladakh
wordt onderhouden heeft aan een
verbluffend korte uitloop genoeg.
Als de laadkleppen van de vier
motorige verhuiswagen opengaan,
slaat de ijle lucht een gat in je
adem. De dunne stilte van het
hooggebergte zoemt van militaire
bedrijvigheid. De snel achter
elkaar binnenkomende C 130's
worden gelost door Indische sol
daten. Jeeps onderhouden de ver
binding tussen de strip en het
nabijgelegen hoofdkwartier. Op
weg daarheen zien we iets van de
schaarse plaatselijke bevolking:
mongoolse typen, met enorme
vilten schoenen, lange warme
mantels en een soort vrolijke Tibe
taanse krulhoeden.
WWW'.SINKIANG'.
astoor J. Leurink, de Neder
landse parochieherder van
zes kerkdorpen in en om
de Franse gemeente Appoigny,
heeft ongelijk gekregen. Het in
zijn ogen onmogelijke is gebeurd.
De kinderen van zijn en nog
enkele andere parochies, tot nu
toe praktisch van elke vorm van
amusement verstoken, zijn dezer
dagen verblijd met een draai
molen. Een nicht van de pastoor,
mej. Marianne Tanke uit Hengelo,
heeft voor deze ongekende attrac
tie gezorgd.
Zes maanden geleden begon zij
met een geldinzamelingsactie.
Haar oom geloofde niet in deze
onderneming. Ook verschillende
kennissen in Hengelo, met wie
Marianne Tanke haar plannen be
sprak, niet. Zij haalden ongeïnte
resseerd hun schouders op of
deden de zaak af met de opmer
king: „Wat een dwaas idee, dat
lukt nooit!"
*KARAKOROEM-PAS\
Volgens China
LANAK
PAS
KONGKA
Wegen door
Chinezen aangelegd
INDIËRS HEBBEN DE CHINEZEN TE
LANG TE GAUW GELOOFD
130's in de vroege ochtend. Met goed
weer ondernemen ook wel eens een
paar Dakota's de tocht vanuit Srina-
gar, maar zij kunnen niet over de
zuidelijke bergketen heenspringen en
moeten1 hun weg zoeken door de da
len. Gedurende lange maanden van
'iet jaar is er geen verbinding langs
ie weg mogelijk, omdat de passen zjjn
lichtgesneeuwd.
Onder die omstandigheden probeert
ndië, met niet geringe steun van de
Verenigde Staten en Engeland, daar in
ret noorden van Ladakh zijn integri-
eit te beschermen.
Als het langzaam lijkt te gaan dicht
rekken, worden we met spoed opge-
■ommandeerd naar onze Hercules (de
roepnaam van de C 130's). We sjor
ren ons weer vast tegen de zijwanden,
ie laadkleppen worden hydraulisch ge
sloten. Het lawaai van de motoren
wordt wat minder luxueus afge
schermd dan in een Boeing. Sidde
rend, gierend, fluitend, krakend nemen
ve de miniem korte aanloop op de
strip. En dan komt het rillend kwar
tiertje, waarbij je voor, naast en ach
ter je niets anders ziet dan toppen en
hellingen die hoger zijn dan onze eigen
verhuiswagen. Scherpe bochten ma
kend, zwaar klimmend, worstelen we
ons omhoog maar echt lekker voelt
het pas weer als de sneeuw duidelijk
ónder ons ligt.
Er is aan het verhaal van de ge
neraal in Leh nog wel het een
en ander toe te voegen. Uit ge
sprekken in Delhi kwam nog de
volgende aanvullende informatie.
Iet Indische leger was inderdaad in
•ktober-november van het vorig jaar
olkomen onvoorbereid. Dat was voor-
1 een politieke zaak: men had een
beleid gevoerd dat berustte op het
aannemen van de Chinese goede trouw
en vriendschap. Een behoorlijk mili
tair apparaat leek een overbodige luxe.
Krisjna Menon droeg als 'minister
van Defensie de onmiddellijke verant
woordelijkheid voor de zwakte en het
onvoorbereid zijn van het leger. Pre
mier Nehroe droeg de laatste politieke
verantwoordelijkheid ook voor de
bezetting van de post van defensie met
een in tal van opzichten zo dubieuze
figuur als Menon. Afgezien van die po
litieke kanten het leger van Indië
is niet meer het leger van wereldoor
log II. In het vroegere leger waren
de Moslems meestal het leidinggevend
element. Krachtens hun religie zijn zij
militanter, dynamischer dan de Hin
does. Door de scheiding van het vroe
gere Brits-Indië in Pakistan en Indië
zijn veel van de vroeger leidinggeven
de militairen nu Pakistaanse onderda
nen. In Indië bleef het minder militante
dee' van het officierscorps over. zonder
(Bijzondere correspondentie)
De commanderende brigade-gene
raal is gehuisvest in een klein onder
komen waar de kachel snort. Kort en
precies zet hij de situatie uiteen: Indië
is de afgelopen jaren te goedgelovig
geweest. Het heeft vertrouwd op de
Chinezen en hun woord. Dat is nu
voorbij. Door het onbewoonde noord
oosten van Ladakh hebben de Chine
zen, aanvankelijk zonder dat de Indi
sche autoriteiten daar weet van had
den, een strategisch belangrijke weg
aangelegd, die de Zuid-Chinese pro
vincie Sinkiang verbindt met Tibet, de
Aksai Chin Koad. Die weg was voor
de voorbereiding en de uitvoering van
de militaire operaties tegen Indië in
oktober-noveraber van het vorig jaar
van grote bellekenis. Het Chinese of
fensief was góed voorbereid. Maanden
lang al bevonden de Chinese troepen
zich in het hoge terrein. Ze vvaren uit
stekend geacclimatiseerd en gewend
om met hun materiaal te opereren op
hoogten van 4 tot 6000 meter.
Hun bevoorrading was meer dan vol
doende voor een vrjj langdurig offen
sief over een breed front, met de Ak
sai Chin Road als basis. Tegenover
deze. in kwade trouw uitgevoerde,
voorbereidingen was Indië in een toe
stand van tragische minderheid. Troe
pen waren er in dit onherbergzame
gebied vrijwel niet. Ze moesten in al
lerijl uit de vlakten worden aange
voerd. Tijd voor acclimatisering was
er evenmin. Soldaten die vers werden
aangevlogen uit de schroeiende laag
vlakten moesten zonder meer de strijd
ln het gebergte worden ingestuurd, te
gen een numerieke overmacht die
vaak wel 10 tegen 1 bedroeg en tegen
een harde, goed getrainde vijand. Ge
zien de omstandigheden hebben de In
dische troepen zich goed gehouden.
Weliswaar werden zij teruggeslagen,
maar zij gedroegen zich dapper. Klei
ne geïsoleerde eenheden vochten vrij
wel tot de laatste man. De voornaam
ste slag aan het front van Ladakh vond
plaats ter hoogte van Chushku. De In
dische mortieren werden bij het na
deren der Chinezen nog op zeer korte
afstand gebruikt, tot op 50 a 70 meter.
Hospitaalsoldaten sneuvelden terwijl zjj
de mannen aan de mortieren verbon
den.
Inmiddels hebben de Chinezen zich
nu teruggetrokken. En Indië heeft
de afgelopen maanden goed ge
bruikt. De troepen zijn op redelijke
sterkte gebracht. De Amerikaanse
luchtbrug garandeert een geregelde
bevoorrading en aanvoer van materi
aal. De eenheden zijn behoorlijk geaccli
matiseerd. De training op de wapens die in
het kader van de militaire hulpverle-
ND E
ning zjjn aangevoerd, verloopt zonder
moeilijkheden. Op het ogenblik is het
militaire apparaat nog niet op een
sterkte die het in staat zou stellen de
Chinezen uit hun stellingen op Indisch
grondgebied te verdrijven, maar het is
sterk genoeg om niet opnieuw voor
verrassingen te worden geplaatst. De
troepen weten dat zij een hoogst ver
raderlijke vijand tegenover zich heb
ben, maar het moreel is uitstekend en
er is een duidelijke behoefte bij de
troep om de gelegenheid te krijgen
zich te revancheren voor de nederlaag
van de herfst.
Aldus de generaal. We verlaten het
hoofdkwartier en besteden de resteren
de tijd aan enige terreinverkenning en
een kort bezoek aan Leh. Wat het ter
rein bétfeft: het is ëen grimmig, rots
achtig gebied, zonder enige vegetatie,
ingeklemd tussen twee ketens van het
Himalayagebergte.' Verbindingen, ver
voer, bewapening, militaire mogelijk
heden het wordt allemaal beheerst
door het klimaat, de hoogte en de kale
grilligheid van het gebergte. Om een
idee te geven van de moeilijkheid van
de verbindingen: het is onjgeveer een
uur en drie kwartier vliegen van Del
hi naar Leh. Per dag gaan en komen
er, bij de op het ogenblik heersende
weersomstandigheden, gemiddeld 5 C
h*
Volgens India jl'.'.'.
arianne liet zich door deze eer
ste tegenvaller niet afschrikken
en stuurde een brief naar de or
ganisator van diverse acties voor
T, de missie, pater J. B. van Croo-
Ook de jeugd van Hengelo het zich met onbetuigd. Het opknappen van de nenburg in Den Haag. Hij zou haar
draaimolen-attributen was een dankbaar karwei. wel kunnen helpen. Met een beetje goe-
De initiatiefneemster van het draai
molen-plan bleef evenwel bij haar voor
nemen. Beter dan ieder ander begreep
zjj, dat een draaimolen een bijzonder
welkom geschenk voor de jeugd van
Appoigny en van de omliggende dor
pen zou zjjn. De meeste kinderen daar
hebben nooit een draaimolen gezien; zij
bezitten niet eens een eenvoudig stuk
speelgoed, omdat hun ouders dit door
gaans onmogelijk betalen kunnen. De
armoede en meer speciaal het lot van
de jeugd hebben Marianne Tanke, met
een bjj haar eerste bezoek aan Appoig
ny, sterk gefrappeerd.
Zij wilde iets doen voor de parochia
nen van pastoor Leurink. Zonder pre
cies te weten wat, bracht zij voortaan
elk jaar in Appoigny haar zomervakan
tie door en na het verlaten van de mid
delbare school verbleef ze er zelfs een
heel jaar. In die tijd assisteerde zij
menige huismoeder: organiseerde mid
dagen voor de kinderen en voor haar
leeftijdgenoten gezellige dansavond
jes. op de pastorie. Mede door haar
toedoen maakten „de misdienaars van
heeroom" enkele jaren geleden een va
kantietrip naar Hengelo. In het gezel
schap bevond zich een polio-patiëntje,
de tienjarige Joël. Hij logeerde bij de
familie Tanke en had het er danig naar
zijn zin.
Via zijn pleegouders kwam de kleine
Joël in contact met een Hengelose arts,
die de medische behandeling van het
Franse poliopatiëntje geheel belange
loos op zich nam. Vanwege de medische
behandeling bleef Joël veel langer dan
zijn vriendjes in Hengelo. Hij keerde er
naderhand nog vaak terug: genas er
praktisch geheel van zijn ziekte; leerde Marianne Tanke, de initiatiefneemster
er het horlogemakersvak en maakte er van de succesvolle „Draaimolen-actie"
voor het eerst in zijn leven kennis met onthaalde haar jeugdige medewerkers
een echte kermis. dagelijks op een fijn draaiorgelconcert
Van het kermisterrein en met name
tumuli
de wil viel ook haar actie wel te rang
schikken onder het hoofdstuk missie
werk, dacht zij. Pater Van Croonen-
burg deelde deze mening niet, maar voor
het overige toonde hij alle begrip voor
Marianne's plannen.
„Ik heb al met verschillende zaken
te maken gehad," zo schreef hij,
„maar nog nooit met draaimolens. Wel
pater B. Brokx, de aalmoezenier van
de kermisexploitanten in Nederland.
Wendt u tot hem. H(j zal u beslist kun
nen helpen."
van de draaimolen was Joël gewoon niet
weg te slaan. Zijn begeleidster ontging
dit niet. Marianne Tanke besefte ineens,
wat zjj voor de jeugd van Appoigny
kon doen. Haar besluit stond vast: zij
zou de Franse kinderen met een draai
molen verrassen. Voor dit doel wilde
zij best al haar spaarcenten opofferen,
maar dit vermogen was op geen stuk
ken na toereikend om een draaimolen
te kopen.
De feiten hebben pater Van Croo-
nenburg in het gelijk gesteld. De aal
moezenier van de kermisexploitanten
wist met het verzoek van Marianne
Tanke raad. Hjj publiceerde haar brief
in het vakblad van de katholieke ker
misexploitanten „De Komeet" en voer
de samen met Marianne de actie
„Draaimolen". Perspublikaties en en
kele televisie-uitzendingen deden de
rest. Uit het hele land kwamen gif
ten en zeer voordelige aanbiedingen
voor het sympathieke doel binnen.
Het totaal bedrag was niet alleen toe
reikend om een draaimolen te kopen,
maar ook ruimschoots voldoende om
een kermisorgel aan te schaffen, en
kele fraaie gondels voor een kmder-
schommel én een juke-box voor het
danszaaltje van Appoigny.
Het inzamelen van de benodigde gel
den is, dank zij de steun van velen, vlo.
verlopen. Vlotter nog dan Marianne
Tanke had durven verwachten. Even
een treffend voorbeeld. Prompt na het
verschijnen van een van de laatste „be"
delberichten" in de pers kwam een tele
fonische reactie uit Rotterdam: „Welk
bedrag komt u nog tekort? Twee da
gen later was de opgegeven som reeds
in het bezit van Marianne.
Ook over de medewerking bij het
verzendklaar maken van de gekochte
goederen heeft de leidster van de
actie „Draaimolen" geen klagen gehad.
Tegelijk met de geldelijke steun kwa
men de aanbiedingen-in-natura binnen,
voornamelijk afkomstig .van stadgeno
ten. Een Hengeloos bedrijf zorgde voor
gratis transport van de draaimolen van
Heerlen (waar Marianne Tanke samen
met pater Brokx voor een zacht prijsje
van kermisexploitant Jan Hoefnagels
een complete draaimolen kon kopen!)
naar Hengelo; een andere onderneming
stelde technisch geschoold personeel be
schikbaar om het mechanische gedeelte
van de draaimolen te reviseren en
weer een andere firma schonk de daar
voor benodigde materialen.
Na de technische revisie volgde het
opknappen van de feestelijke attributen
van de draaimolen. Dit was een dank
baar karwei voor de jeugd. Dagenlang
hebben Hengelose scholieren onder lei
ding van Jan Tanke de verfkwast ge
hanteerd. Zij hebben zich goed va hun
taak gekweten en het meer ruwe schil
derwerk tot tevredenheid van de hoofd
opzichtster uitgevoerd. Voor het preci-
sie-werk: het herstel van de op de
draaimolen aanwezige fietsjes, minia
tuur-auto's en dito scooters, kon Mari
anne Tanke rekenen op een ploeg se
rieuze jongeren onder leiding van „vak
man" Tonv Oude Egberink. Niet on
vermeld mag de medewerking van de
justers van het „Kostbaar Bloed" bpj-
ven. Zij restaureerden de geborduurde
décorstukken van de draaimolen.
,de werkgeefster"
sterk gevarieerde
werknemers" voor. de vereiste uitvoer
vergunningen. Een geenszins gemakke-
veel militaire traditie of gevoel vod
militaire verhoudingen. Onder Erisj
Menon kwamen de verkeerde nis"®
op de topplaatsen. Het leger raas
onder slechte leiding, zowel in pom
als in militair opzicht. Dat leger h»
b(j het uitbreken van de vijandeUJ
heden met de Chinezen, geen gevecn
ervaring van enig belang. Onder
indruk van de nederlagen tegen
Chinezen is Krisjna Menon verwuner
en vervangen door Chavan. Maar Ne
roe moest hiertoe door zjjn eigen do
gresparttj gedwongen worden en na
zelf slechts node afscheid van de ®»J
die tot zjjn intiemste raadgevers
behoord.
Het apparaat moest aan de top WR
den vernieuwd. Er moest een nieUL.
mentaliteit worden gecreëerd. Dat Pf
ces van verandering en vernieuwins
is nu aan de gang, maar nog
niet voltooid. Amerika, Engeland <j
enkele landen van het Gemenebestzj)
bezig met de uitvoering van een riirip
verleningsprogramma. Het is voorL,n
melijk gericht op de uitrusting v
een beperkt aantal divisies die
hoogvlakten en in bergterrein tnoet
kunnen opereren. Zowel de geallie®ra
hulpverlening zelf als ook de fyslfri.
aanwezigheid van Amerikaans en ei
gels militair personeel in Indië kunne
tegenover de Chinezen een elerne
van „afschrikking" vormen. Zij ,we,.w
nu dat de Indische tropen aanzienlij
beter zijn uitgerust. Zij weten b0Q?a.
dien dat met name de Verenigde
ten in Indië zijn geëngageerd. Zoude
zjj desondanks het risico van een
tere militaire „clash" nemen, dan
den z(j daarmee, behalve het r'®'r,
van Amerikaanse reacties, tegelyk®
tijd ook andere risico's aantrekken: P
litieke druk van de Sovjet-Unie, h11
taire druk van Tsjang Kai-tsjek.
Op zichzelf is de Indisch-? s°'^p-
go Hij kan met zijn materiaal
gaan. hij is bereid te gehoorzaw
en hjj is niet bang. Wat hij n°
heeft is goede leiding. En die is
nog niet overal.
Voorlopig wordt het Indische 'e®
uitgebreid met 6 divisies. Dit is
uitbreiding van de totale sterkte VÏJ_
tussen de 50 en 100 pet. Het ge»chaai
aantal Chinese divisies in Tibet is
Voorlopig officieel doel van de
sche militaire opbouw is het bevriezen
van de bestaande situatie. Daarn
mogelijk een opschuiven naar de fr°"
linie, en vervolgens het verdrijven va
de Chinezen uit Indisch grondgebie
Dat laatste behoeft o.-rgens, ze.-?
men, niet per se met militaire n,ula i»
len te gebeuren. De voorkeur gaat u
naar het hanteren van politieke m\.n
delen. Maar om die op lange terml)
te kunnen aanwenden, moet eerst ee
reëel stuk militaire macht zijn ops-
bouwd. In feite echter lijkt de regerins
va Indië nauwelijks nog te reken®"
op het herwinnen militair of p™5"",,
van het noordoostelijk deel
Ladakh.
va®
Intussen zorgde
van dit legertje
De draaimolen voor Appoigny wordt in Hengelo in gedeelten in een vrachtu>°S
geladen. Marianne Tanke helpt naarstig mee.
ae^eeS
zijn zij vorige week getuige s^edec
van de ingebruikstelling van Yeiv[arian*
landse draaimolen „Carrousel i
ne". Een grandioos volksfeest AP
aan niet alleen de bevolking JLgepd
poigny, maar ook van de orn'aa
plaatsen heeft deelgenorr n saiOjL
het hoofd pastoor EeuriPjggae
me' vier Nederlandse c°fKoms
een eveneens uit ons land a
predikant.
In hun
die van 1IV
rouse! Marianne voortaan jje bur-
üjke bezigheid vanwege de ambtelijke
rompslomp, welke blijkbaar aan elke
uitvoer ook van een unieke geschenk
zending als deze te pas moet komen.
Maar ook deze moeilijkheid overwon
Marianne en daarmee was de laatste
hindernis voor de verwezenlijking van
haar lang gekoesterd plan uit de weg
geruimd.
Nooit eerder is Marianne Tanke zo
welgemoed aan de 800 kilometer lan
ge reis naar Appoigny begonnen, toen
zjj met de eveneens gratis ter be
schikking gestelde wagen van het Am
sterdamse transportbedrijf Eijgenhuy-
sen haar zoveelste tocht naar Frank
rijk ondernam. Even waar is, dat de
populaire Hengelose nooit zo hartelijk
door haar Franse gastheren is ontvan
gen als thans. De overige leden
van de Nederlandse equipe, onder wie
uiteraard de aalmoezenier van de
kermisexploitanten, pater B. Brokx
O.F.M., kunnen dit beamen. Voorts
el OOK 10
parochies en
eventu®®.
andere gegadigden «V jaar
.Jarianne" voortaan pe pur-
enige dagen standplaats kiezen- onSieU*
gemeester van Appoigny., ners°°
Quitier, heeft toegezegd ZH N®der*
lijk met de exploitatie van i ,aSten-
landse draaimolen te ha,j Ma"
Een betere zaakwaarnemer kun„en
rianne Tanke zich beslist niet
W6nSen' COR BERTRAM
