De Paus en
n
c
Concilie
w%
Zullen twee grootste partijen
elkaar vinden?
D
m
Trek er
FIETSEN IN HET GOOI
commentaar
Moeilijke taak
Meisje (3 j.) valt
8 meter uit raam
Afspraken hebben hun Voordelen?
uit
a
Individuele
RAILTOUR
reizen
ZATERDAG 8 JUNI 1963
PAGINA 9
"V
door
prof. drs. F. HAARSMA
J
Doden in het verkeer
Ruim 370 min. voor
ontwikkelingsplan
Ned. Antillen
Goed NIEUWS, om Uw gezondheid te dienen
DIEETMARGARINE
met een rijkdom
aan onverzadigde oliën
COSTA BRAVA
ZWITSERLAND
7M
Plannen
Butlinkamp
Auto- en vaarroutes
Nieuwe eilanden
Volg het spoor
Romantiek rond
het kasteel
Raadsels in Bouillon
t
Paus Joannes XXIII heeft zijn le
venswerk, het Tweede Vaticaan
se Concilie, niet mogen voltooien.
Toch zal zijn naam onverbreke
lijk verbonden blijven met Vaticanum
f1 en dit Concilie zal de geschiedenis
•hgaan met het stempel dat hij er per-
JP°hlijk op gedrukt heeft. Het Conci-
2® was zijn hartstocht en zijn oogap-
bijna vier en een half jaar neeft
"f3 er voor geleefd en gewerkt; er
|'hg geen audiëntie voorbij of hij
"Prak erover en met steeds meer aan-
vroeg hij alle christenen ervoor
te bidden; een paar dagen voor de
°Pening in oktober vorig jaar is hij
haar Loreto en Assisië gereisd om er
de zegen van de Hemel voor af te
i'^den; tot zijn laatste ogenblikken
?®eft het zijn aandacht volkomen in
°®slag genomen; enkele dagen voor
?Jn dood, zo heeft men kunnen lezen,
?®en er medisch geen uitzicht meer
jy&s. speelde hij nog met de hoop, dat
Heer van het Leven hem nog als
^3n instrument zou willen gebruiken
het begonnen werk tot een geluk-
einde te brengen; hij heeft ervoor
«eleden en is ervoor gestorven. Het
was en het is zijn Concilie.
openingsrede opnieuw stelling geno
men: geen herhaling van wat de Va
ders, de oude en nieuwe theologen,
hebben geleerd daarvoor behoeft
geen Concilie bij elkaar te komen
maar de onveranderlijke geloofswaar
heid zó onderzoeken en uiteenzetten
als onze tijd het vereist. Steeds zal
Joannes, die zich bij zijn kroning had
voorgesteld als Herder, terugkomen op
het pastorale karakter van zijn Con
cilie, bij de instelling van de coördi
natiecommissie in december, in zijn
brief aan de bisschoppen voor de in
terim periode, in zijn toespraken en
bij audiënties voor bisschoppen en ge
lovigen. Bij de opening reeds verwijdt
zich de horizon: het gaat niet alleen
om de Katholieke Kerk, maar ook om
een versterking van de banden die de
katholieken verbinden met christenen
van andere confessies. Persoonlijk
heeft hij gewild dat er waarnemers en
gasten zouden zijn namens alle chris
telijke kerken die de uitnodiging wil
den aanvaarden. Dit aspect was hem
zo dierbaar dat hij geen enkel risico
heeft willen nemen. In tegenstelling
met alle andere voorbereidingscom
missies (opgeheven en vervangen door
Conciliecommissies) werd reeds in de
eerste week het secretariaat voor de
eenheid verheven tot de status van
Conciliecommissie. In de belangrijk
ste gemengde commissies gaf hij het
secretariaat voor de eenheid een
plaats. Het gaat zelfs niet alleen om
allen die de erenaam van christenen
dragen en ondanks de gescheidenheid
onze broeders zijn; het gaat ook om
hen die vanuit de rijke traditie van
niet-christelijke godsdiensten of vanuit
niet godsdienstige humane waarden le
ven, om heel de mensheid, die één
familie is en vele noden, angsten en
verwachtingen gemeenschappelijk
heeft. Zijn Concilie zal betekenis heb
ben voor hun aller heil en wegen moe
ten zoeken om met hen samen te wer
ken. Hoe na hem dit aan het hart
heeft gelegen, blijkt opnieuw uit de
brief aan de bisschoppen van 6 janua
ri. Daar spreekt hij er zijn vreugde
over uit, dat er zo'n groot meeleven
is gegroeid met het Concilie, ook bui
ten de Katholieke Kerk, en wijst hij
de bisschoppen erop, dat deze toege
nomen verwachtingen het Concilie
zware verplichtingen opleggen; zij mo
gen niet teleurgesteld worden. De be
noeming van kardinaal Suenens tot lid
van de coördinatiecommissie ligt in
dezelfde lijn: hii was het immers die
het Concilie heeft voorgehouden om de
taak van de Kerk ad extra ernstig on
der ogen te zien. Vanuit dit doel heeft
paus Joannes het programma telkens
gewijzigd: de liturgie als eerste agen
dapunt, de terugverwijzing van het
scherm. De Fontibus naar een ge
mengde commissie, de instelling van
de coördinatie-commissie.
Het Tweede Vaticaans Concilie is
inderdaad 's Pausen hoogst ei
gen persoonlijke zaak geweest.
Maar het paradoxale is, dat de
ze intense persoonlijke bemoeienis op
geen enkele manier afbreuk heeft ge
daan aan de vrijheid en zelfstandig
heid van het Concilie. Integendeel
juist zijn persoonlijke invloed heeft hij
steeds gebruikt om het Concilie als
vrij beraad van het bisschoppencolle
ge ten dienste van 1 de Universele Kerk
mogelijk te maken en te stimuleren.
Hij heeft, zich als hoofd van het bis
schoppencollege sterker doen gelden
op het Concilie dan ooit een Paus
vóói hem. Dit kwam voort uit een
diep besef van de verantwoordelijk
heid die zijn ambt meebrengt. Maar
tegelijk is het bisschoppencollege op
dit Concilie tot zijn recht gekomen
als nooit tevoren. Paus Joannes heeft
daarmee de leer van de Kerk geloof
waardig gemaakt, dat hoofd en leden
onverbrekelijk verbonden zijn in het
Apostolisch College. Hij heeft door zijn
wijsheid, zijn menselijkheid, zijn le
vendigheid en zijn geloof waar ge
maakt de uitspraak van het Eerste
Vaticanum, dat het hoogste gezag van
het Petrusambt geen afbreuk doet aan
dat van de bisschoppen, maar dit be
vestigt en versterkt.
De Paus is dood en daarmee het
Concilie zonder hoofd. De Geest Gods
geve dat de bezieling, door Paus Joan
nes gebracht, blijve.
GRONINGEN, 8 juni. De drieja
rige Harmanne Buitenkamp uit de Su-
matralaan alhier viel gisteren van
acht meter hoogte uit het raam van
haar slaapkamer. Zij kwam terecht op
het betegelde trottoir. Met ernstige
verwondingen is zij in het ziekenhuis
opgenomen. Haar toestand werd gis
teren vrij goed genoemd.
LEENDE, Op de rijksweg Eind
hoven-Weert is de 28-jarige vertegen
woordiger F. J. A. Peters uit Heerlen bij
een verkeersongeval om het leven ge
komen.
HUIZEN, Hier is de 64-jarige heer
D. Kos verongelukt. Hij stak op zijn
fiets een klein stukje van de Naar-
derstraat over om op de Ceintuurbaan
op het fietspad zijn weg verder te ver
volgen. Vermoedelijk heeft hij niet op
het naderende verkeer gelet met het
gevolg, dat een autobus uit de richting
Blaricum de wielrijder aanreed. De
man was vrijwel op slag dood.
APELDOORN, De anderhalf jaar
oude Geertruida Johanna Eggink glip
te gistermiddag te Apeldoorn door het
tuinhekje van haar ouderlijke woning
aan de Deventerstraat. Het meisje werd
gegrepen door een vrachtauto, bestuurd
door de 19-jarige P.M. uit Kedichem.
Zij was op slag dood.
FRANEKER, Bij een autobotsing op
de Rijksweg LeeuwardenHarlingen is
gisteravond de 50-jarige mevrouw B.
Amels uit Makkum om het leven ge
komen. Haar echtgenoot en de 50-ja-
rige leraar R. Krol uit Franeker wer
den ernstig gewond in een ziekenhuis
opgenomen.
Het ongeluk gebeurde toen een niet
verlichte, gemotoriseerde aardappel-
sproeimachine plotseling de weg opreed.
De heer Amels kon een botsing niet
meer voorkomen. Hij raakte de land
bouwmachine, geraakte op de linkerhelft
van de weg en kwam daar in botsing
met de auto van de heer Krol. De
echtgenote van de heer Amels was op
slag dood. De beide gewonden zijn op
genomen in het streekziekenhuis Oran
je-oord" in Harlingen. De bestuurder
van de sproeimachine werd niet noe
menswaardig gewond.
SCHIPHOL, 8 juni Gistermiddag
zijn de ministers Korthals en Zijlstra
met hun staf van medewerkers uit Cu
racao teruggekeerd. Zij arriveerden
met vier uur vertraging, omdat het DG
8 toestel wegens mist eerst naar Frank
fort uitweek.
In de perskamer herhaalde minister
Korthals zijn reeds in Curagao uitge
sproken officiële verklaring over de fi
nanciering van het meerjarig ontwikke
lingsplan voor de Nederl. Antillen. Mi
nister Zijlstra voegde er nog aan toe,
dat de overeenkomst niet. uitsluitend be
trekking heeft op wat men steeds ,,de
urgente plannen", heeft genoemd, doch
op de financiering van de gehele eer
ste fase met alle projecten van het ont
wikkelingsplan en wel tot 1966 toe.
Nederland gaat daarvoor 370 miljoen
gulden verstrekken' plus nog vier mil
joen voor het oprichten van een ont
wikkelingsbank.
Advertentie
oAiA'A'a
U weet dat niet alle vetten gelijk zijn.
Er zijn dierlijke en plantaardige vetten,
er zijn vetten (in vaste vorm) en oliën
(vloeibaar); zij kunnen bovendien ver
zadigd, onverzadigd of meervoudig on
verzadigd zijn.
Zij zijn onmisbaar in Uw dagelijkse
voeding - zij leveren calorieën, nodig
voor Uw dagelijkse energie.
Maar de meervoudig onverzadigde
oliën, zoals bepaalde plantaardige oliën,
doen nog méér voor U. Want het is
bekend dat zij een gunstige invloed
kunnen hebben op de bloedvaten. Een
°*GEZOUTEN PLANTAARD'"
S°'55'* meervoudig onverz*^
eigenschap die vooral wordt gevonden
in de oliën van mais, saffloer en zonne
bloem. Daarom is het prettig te weten
dat Becel volop zonnebloemolie bevat!
Want dat kan voor Uw gezondheid
véél betekenen! Bovendien is Becel bij
zonder aangenaam van smaak, voor
treffelijk smeerbaar en tevens uitmun
tend bij bakken en braden. Becel is
goed, rijk aan meervoudig onverzadigde
plantaardige oliën, gevitamineerd en
ongezouten.
Becel in 250 grams blik, dus prettig
lang houdbaar: f 0.90.
Vraag erom bij Uw leverander.
(Van een medewerker)
Met de beëdiging van de leden der
Eerste en Tweede Kamer der
Staten Generaal is een nieuwe
en normaal gesproken vierjaar
lijkse regeringsperiode begonnen.
Zelfs al zouden we op korte termijn
ook een nieuwe regering hebben, dan
valt toch niet te verwachten, dat we
dit jaar al zaken van groot belang in
behandeling zullen zien genomen. Zeker
niet vóór de derde dinsdag in septem
ber, omdat eerst dan het gewone werk
kan gaan beginnen. Voordien moeten
de nieuw gekozen Kamers de grond
wetswijziging behandelen en het is_ re
delijk dat daarna de nieuwe minis
ters kans krijgen zich wat in te wer
ken.
Maar politiek is een vreemd bedrijf,
men is nooit ergens helemaal zeker
e betrekkingen tussen Paus en
Concilie zijn in de geschiedenis
zeer verschillend geweest. Bij
u de Oude Concilies in het Oosten
«ebben de Pausen van Rome nauwe-
JKs een actieve rol gespeeld. De Mid-
®leeuwse Concilies kan men als
t®®hts gedeeltelijk geslaagde pogin-
-h beschouwen van de Pausen en de
bineinse Curie om de Kerk te her-
flfiien: daar was de Paus het mid-
^'Punt. Ten tijde van het Westers
~*-"tsma (1378-1417) en de daaropvol-
®®hde periode vond de conciliaire the-
2r grote aanhang het Concilie
iaat boven de Paus Geen wonder
®at (je pausen dan huiverig worden
een Concilie en alleen met tegen-
2? tot een bijeenroeping overgaan, als
ri-l Seen andere oplossing meer zien.
P® extreme nood van de Kerk brengt
Trente Paus en Concilie dichter bij
""kaar. Ondanks de spanningen tussen
v® Paus en de minderheid en een ze-
?re morele druk van Pius IX op de
v5?.chöPPen, kan men ook het Eerste
wC, num beschouwen als een stap
j?°Diit in de richting van een groeien-
v? harmonie tussen Paus en Concilie.
vAar het is de grootheid van Joannes
dn geweest, waardoor het eerste
Sn van Vaticanum II een Concilie is
fworden, waar geen spoor van antago-
»nu?e tussen Paus en Concilie is over-
*®bleven.
Er is wel geen Concilie geweest in
de geschiedenis, dat zo zeer be
paald is door de persoon van de
l Paus. Het initiatief kwam van
j?ba en was een verrassing voor kar-
'halen en bisschoppen. Het doel, aan
lassing van de Kerk aan de nieuwe
en bevordering van de eenheid
®r christenen, werd door hem per-
r?onlijk omschreven en kwam voort
liiL eigen visie. Toen het duide-
tita Werd dat er in de voorbereidings-
jJd krachten naar voren kwamen, die
jPplaats van naar vernieuwing streefden
aar restauratie, heeft de Paus in zijn
(Advertentie)
Enkele voorbeelden:
10 en 17 dagen naar
van f 260.- tot f 668.-
van f 205.- tot f 559.-
"O
"c <5
x>
o> ■*-
(O
Neerlands eerste reisbureau
odvies
Voor een
QOede
icis
Ons land gonst werkelijk van re
creatieplannen. Wat er in de
praktijk van terecht komt, moet
uiteraard met enig geduld wor
den afgewacht, maar een feit is, dat
in tal van plaatsen van ons vlijtige va
derland ideeën rijpen, samenwerking
wordt gezocht en de onvermijdelijke
vergaderingen worden gehouden met
dat éne doel voor ogen: de verpozing
zoekende mens zo prettig mogelijk op
te vangen. Er valt nu eenmaal geld aan
hem te verdienen!
In Wiilemsdorp is zulk een plan in
middels werkelijkheid geworden. In de
schaduw van de Moerdijkbruggen is
daar onder de naam Bruggehoi een
groot recreatiecentrum gebouwd, dat
een uitbreiding betekent van het des
tijds door de Rijkswaterstaat aangeleg
de strandje. Er was op een EHBO-post
na geen enkele accommodatie voor de
badgasfen. Thans kunnen zij beschik
ken over een kampeerterrein, een zon
neterras, een midgetgolfbaan, een
speeltuin en een strandbad. Later wil
men nog een kapel bouwen voor zowel
katholieke als protestantse erediensten.
Misschien is dit laatste wel dé oplos
sing voor het probleem van de kerken
bouw en zielzorg in de Nederlandse toe
ristenstreken.
Vervolgens maken we melding van
een plan dat de gemeente Renkum heeft
uitgebroed ten behoeve van het in die
streek steeds in omvang toenemende
toerisme. Het gemeentebestuur heeft
iiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiin
Degen en temperatuur in:
O -ë-X-'-rPUUSLAND en DFNFMAPkFN
Frankfurt/m
Neurenberg
Stuttgart
München
kopenhagen
S kagen
"Gemiddelde maandelijkse
hoeveelheid regen in mm.
KNAC-
de hele, tachtig hectare metende Ro-
sandepolder, langs de Rijn bij Ooster
beek, gereserveerd voor de aanleg van
een soort recreatiepark, waarin als
elementen zijn opgenomen een water-
tuin, een groot meer met jachthaven,
een openluchtbad, een strand en een
motel.
Ook in het Overjjselse Delden is iets
gaande. Een groep zakenlieden hebben
zich in een commissie verenigd om na
te gaan, of er in die plaats mogelijk
heden zijn voor een vermaakcentrum.
Voorlopig wil men volstaan met accom
modatie te scheppen voor de water
sport, een hotel-restaurant en een
jeugdmotel.
Tenslotte naar Westerhoven nabij
onze lichtstad, waar het Euro-
strand in de enkele jaren van zijn
bestaan voor tienduizenden men
sen een begrip is geworden voor heer
lijke ontspanning: in 1962 vierhonderd
duizend bezoekers, het jaar daarvoor
nog maar de helft. Dit Brabantse re
creatiegebied is nu 200 hectare groot,
waarvan 50 ha wordt ingenomen door
bos. Het strand is van 10 op 15 hectare
gebracht, en de waterpartij is verrijkt
met een ski-caroussel, die bestaat uit
een boei rondom welke een op de kant
electrisch te bedienen motorbootje
vaart. Boei en boot zijn verbonden door
een kabel van vijftig meter. Aspirant
waterskiërs vinden hier een pracht ge
legenheid om te oefenen.
Maar als het aan de heer M. Eigen-
berg, eigenaar van Eurostrand, ligt,
zal het hierbij niet blijven. Hij is name
lijk in Engeland enthousiast geraakt
over de zgn. Butlin-vakantiekampen,
waar iedereen wel de vakantie kan vin
den die hij zoekt. De komende drie jaar
hoopt de heer Eigenberg het Engelse
systeem geleidelijk in zijn vermaakcen
trum te kunnen introduceren.
Voor watersportievelingen en auto
mobilisten een prettig bericht uit
de Noordwesthoek van Overijssel.
De V.V.V. aldaar heeft enkele
auto- en waterroutes samengesteld, die
de toerist voeren door de mooiste de
len van dit deel van Overijssel, met in
begrip van de Noord-oostpolder. Uitvoe
rige beschrijvingen van de bezienswaar
digheden die men onderweg passeert,
completeren de papieren gids. Voor drie
kwartjes zijn zes autoroutes of tien vaar
routes verkrijgbaar.
Nieuwe watersportkansen ook op de
Loosdrechtse plassen. Dat wil zeg
gen, niet door meer water, maar
door meer land. Het plassenschap
heeft namelijk 130.000 beschikbaar ge
steld voor de aanleg van een vierde
kunstmatig eiland. Er komen er daar
na nog negen. Momenteel is er één
eiland, „Geitekaai" genaamd, gereed.
17 juli wordt het eiland „Meent" ge
opend. en het derde komt eind van dit
jaar klaar. Bij het Tienhovens kanaal
komt bovendien een recreatiestrook.
Nog meer goed nieuws uit Over
ijssel. Staatsbosbeheer is daar de
wandelaar tegemoetgekomen door
van de boswachter^' Ommen een
voetspoorkaart samen te stellen. Door
het op deze kaart uitgezette spoor maar
te volgen komt hij op de mooiste plek
jes en leert hij het bos beter kennen
dan op. een wandeling a l'improviste.
Er komen nog meer van dergelijke voet-
spoorkaarten.
Wel eens gehoord van het Inter
nationale Kastelen Instituut? De
ze organisatie beoogt het onder
zoek naar kastelen en de in
standhouding daarvan. In de loop der
jaren is zeer veel materiaal verzameld,
1min
dat tot vong jaar bewaard werd in
kasteel Rapperswil in Zwitserland. Nu
geniet kasteel „Rosendael" bij Velp de
ze eer, en het museum is thans toe
gankelijk gesteld gedurende de hele zo
mer. Het bezit van het Internationale
kastelen uit diverse landen, foto's, plat-
kastelen uit diverse landen, foto's plat
tegronden, kaarten en nog veel meer.
Goed voor enkele uren vol romantiek.
Op de muren van de vesting Bouil
lon groeien anjers, al sinds on
heuglijke tijden. Het merkwaardi-
dige hiervan is, dat deze bloem
nergens anders in de omtrek wor
tel wil schieten, en er is dus een
mooie legende aan verbonden, waarin
o.a. de overlevenden van de eerste kruis
tocht een rol spelen. Bouillon is. behal
ve om zijn anjers en zijn burcht, nog
bekend om het mysterie van het vier
meter lange kruis, dat niet lang gele
den in de bodem van de „zaal van
Godfried van Bouillon" is aangetrof
fen. Is ook dit kruis een herinnering
aan de helden van Palestina? Niemand
die het nog kan zeggen, maar de vondst
is in elk geval curieus genoeg om eens
nader te bekijken, bijvoorbeeld morgen,
wanneer Bouillon zijn jaarlijkse anjer-
feest viert.
llliiillllllliiiiilliilllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
\.^v
De rijwielpadvereniging Gooi en
Eemland heeft haar net van par
den met enkele kilometers kun
nen vergroten. In lengtemaat uit
gedrukt geen opmerkelijke uitbreiding
misschien uit een oogpunt van toe
ristische attractie echter wel. En wie
besluit deze zomer het Gooi op de fiets
te doorkruisen, mag niet verzuimen de
koers eens te wenden naar de IJssel-
meerkust om over het nieuwe fietspad
het tochtje te maken van de haven
in Huizen naar de uitspanning Oud-
Naarden.
Het pas opengestelde fietspad slin
gert zich door geaccidenteerd terrein
tussen de kust en de rand van de Gooise
bossen. Soms pal langs de rietkraag
van het meer, dan weer langs een bre
de, groene strook met typisch Neder
landse oevervegetatie, verdwijnt dan af
en toe de bosrand in waarbij het de
fietser soms verrassende doorkijkjes op
het meer verschaft. De luwte van de
bosrand noodt tot een ogenblikje rustig
toeven om te genieten van het kostelijke
panorama dat het IJsselmeer biedt,
vooral wanneer u de moeite wilt nemen
naar de top van een zandheuveltje te
klauteren. Gewapend met een kijker
valt daarbij de westkust te bespieden,
de werkzaamheden aan Zuid-Flevopol-
der en de bedrijvigheid van watervogels.
van. Het zou best kunnen zijn, dat een
op korte termijn tot stand komende re
gering van een zodanige samenstelling
blijkt, dat een zich presenteren reeds
dadelijk tot een politiek debat zou lei
den. Maar dat zullen we maar rustig
afwachten. Bijzonder belangrijk is uiter
aard, of het sociale program van de
nieuwe regering minstens genomen zo
beloftenrijk zal zijn als de voorbije da-
denrijk was.
Het is gebleken, dat daarbij de po
litieke combinatie, dus het al of niet
aanwezig zijn van de Partij van de
Arbeid, niet van beslissende betekenis
is. De praktijk heeft aangetoond, dat
een goed sociaal beleid ook is te voe
ren zonder socialisten. Of het de meest
wenselijke, dat wil tevens zeggen de
meest democratische, situatie zou be
tekenen. is een vraag van geheel ande
re orde. Al zijn we altijd verplicht om
vooruit te zien, de geschiedenis is er
om ons waarschuwend te begeleiden en
om het maken van fouten, zoals die
in het verleden voorkwamen te voor
komen.
Een voorbereidingstijd voor een nieu
we regering is er altijd een vol ge
heimzinnigheid. Politici trachten zoveel
mogelijk te praten zonder iets te zeg
gen en de journalisten doen hun uiter
ste best, om het publiek zo goed mo
gelijk op de hoogte te houden van de
richting, waarin de kabinetsformatie
zich beweegt. Deze keer is dit spel
boeiender dan vier jaar geleden, om
dat het wel zeker schijnt, dat gekoerst
wordt naar een regering, die ten aan
zien van een aantal belangrijke pun
ten, althans voor wat de hoofdlijn be
treft overeenstemming heeft bereikt
met de Kamer. Toen het kabinet De
Quay in 1959 aantrad, wist de Kamer
bepaald niet wat dit ministerie zou
gaan doen. Het wilde zoals de minis
ter-president destjjds zei een christelijk
sociaal beleid gaan voeren en hjj no
digde de kamerleden uit het werk van
hem en van zijn ministers kritisch te
begeleiden en naar hun daden te be
oordelen.
In zo'n geval kan de kritiek van de
kamer uiteraard veel schgrper zijn dan
wanneer men reeds bepaalde afspra
ken heeft. We zullen dat aanstonds met
een paar voorbeelden verduidelijken.
Maar er is nog een ander punt uit het
verleden, waar we graag nog even aan
herinneren. Regeringen, die afspraken
hadden met het parlement hebben we
tussen '45 en '59 regelmatig gekend.
Eén van de mederegerende partijen, de
Partij van de Arbeid, kwam evenwel
in een situatie, waardoor zjj meende
het eigen program niet meer voldoende
te kunnen realiseren. Zij ging daarom
hoog op de toren staan, maar verloor
daarbij het evenwicht en verdween uit
de regering. Het antwoord dat de kie
zers hitrop hebben gegeven is bijzon
der duidelijk. Zulk een houding wordt
als onverstandig afgewezen. Toch mo
gen we niet vergeten, dat tot en met,
laat ons zeggen 1957, de medewerking
van de P.v.d.A. constructief was. Het
lijkt ons denkbaar, dat de harde les
van 1963 de denkrichting en mentali
teit ten opzichte van het samenwerken
met anderen zodanig heeft beïnvloed,
dat een vernieuwde constructieve stel-
lingname kan worden verwacht.
Onder deze omstandigheden doet
zich de ernstige vraag voor, of
het niet van de grootste beteke
nis is, dat de regering zich in het
parlement gesteund weet minstens door
de twee grootste politieke groeperingen.
Dit is te meer van betekenis, wanneer
we denken aan de realisering van een
aantal sociale verlangens, waarmee de
Kamer voor een deel %1 is geconfron
teerd door de voortreffelijke plannen
van minister Veldkamp en die overigens
naar voren komen in de berichtge
ving van de parlementaire journalisten
aangaande de punten, die mogelijker
wijze in het nieuwe regeringsprogram
zullen komen.
We denken hierbij om te beginnen
aan vier uiterst belangrijke sociale
wenselijkheden. Een versterkte inspan
ning tot vermindering van de wo
ningnood. Een verlangen, dat bij alle
partijen leeft. Zal het lukken, hetgeen
de K.V.P. in haar program heeft ge
steld, om het totaal aantal te bouwen
woningen op te voeren tot 90.000 jaar
lijks, waarvan minstens 45.000 woning
wetwoningen en mogelijk 25.000 in de
premiesector? Zal de wet op
de arbeidsongeschiktheidsverzekering,
waarover we binnenkort een aantal
artikelen hopen te publiceren, in deze
vier jaar tot stand kunnen komen?
Zal de uitkering krachtens de Alge
mene Ouderdomswet zodanig kunnen
Via een of meer omwegen is de
formatie-opdracht uiteindelijk terecht
gekomen bij de man die er, gerekend
naar de verkiezingsuitslag, wel mee
belast moest worden, dr. De Kort.
De formulering van de opdracht is
enger dan bij de informatie het ge
val was. Men kan wel beredeneren,
dat „ruime steun op een vijf-par
tijenkabinet kan slaan, maar dat
doet men dan eerder uit beleefdheid
of behoedzaamheid dan dat men 20
iets nog werkelijk zou verwachten.
Of de V.V.D.. of de Partij van de
Arbeid moet nu afvallen. Wat de
christelijke partijen betreft heeft de
formateur zich reeds duidelijk ge
noeg uitgelaten. Zij komen in ieder
geval in de regering als hij zijn zin
krijgt. Welke partij in de oppositie
verdwijnt valt nog moeilijk te voor
spellen. Tijdens de informatie-perio
de hebben zij beide een bijna onbe
perkte bereidheid getoond bun ver-
kiezingseisen te laten vallen om niet
in de buitenspel-val te lopen. Maar
wij zijn er nog niet zo zeker van dat
deze tactiek ook tijdens de formatie
zal worden voortgezet. Het is wel
bekend, dat in de Partij van de Ar
beid niet iedereen betzelfde denkt
over een verlenging van de opposi
tie-politiek. Het zon kunnen zijn dat,
naarmate de kans op een plaats in
bet kabinet geringer wordt, de socia
listische fractie zich beter gaat her
inneren wat men de kiezers allemaal
heeft beloofd. De socialisten zouden
zich dan kunnen opmaken voor een
werkelijk geharnaste oppositie. Het
sociaal-economische gedeelte van
het toekomstige regeringsprogram is
zwaar. Dat maakt een kabinet zeer
gevoelig voor oorïjunctuurwisselin-
gen. Met de morele steun van K.A.B.
en N.V.V. in de rug hoeft de toe
komst er voor een rode oppositie niet
zo triestig uit te zien.
Ook de V.V.D. zou bet spel
anders kunnen gaan spelen. Een
voortzetting van de lijn-De Quay,
maar dan zonder commerciële tele
visie en belastingverlaging en mét
zeer netelige problemen op bet ge
bied van woningbouw en landbouw
is op de keper beschouwd tocb ook
geen glanspunt voor de liberale po
litiek.
Er kan dus nog van alles gebeu
ren. Dat de christelijke partijen
onder deze omstandigheden op
rozen zitten en maar boeven af te
wachten welke van de sollicitanten
bet meest van zijn eisen laat vallen
is natuurlijk oofc niet 'waar. Na de
nu verstreken informatie-periode-,
waarover de socialistische regerings-
belusten rustig en zeer tevreden zijn,
is bet verbazend moeilijk van één
der candidaten te zeggen dat met
ben niet te regeren valt. In zoverre
biedt de leidraad, welke prof.
Romme aan dr. De Kort meegeeft,
geen erg handzaam politiek instru
ment. Men is zeer dicht in de buurt
van een vijf-partijenkabinet ge
weest. Het is daarom duidelijk, dat
de verwijten van socialistische of
liberale kant des te zwaarder op de
drie christelijke partijen zullen neer
komen als er een vier-partijenkabi-
net zou komen. Na de geforceerde
convergerende activiteit der partijen
tijdens de informatie zou de forma
tie-periode wel eens tot krampach
tige divergerende bewegingen kun
nen leiden. Dat laatste is minder
dankbaar, omdat bet dan het ver
zoenbare onverzoenlijk kan maken.
De situatie is niet eenvoudig. Dr.
De Kort staat voor een zeer moei
lijke taak.
worden verhoogd, dat het sociaal mi
nimum (nu ongeveer 3.300 gulden
per jaar) wordt bereikt? Zal de ver
minking van de kinderbijslagregeling,
zoals die onder druk van de V.V .D.
uit de bus is gekomen kunnen wor
den weggewerkt?
Het zou van grote betekenis zijn, in
dien een regering kon worden gevormd,
welke met de Kamer de voorafgaande
afspraak zou hebben, dat deze punten
in ieder geval moeten worden gereali
seerd. Hier ligt dus de betekenis van
die afspraak waarop wij boven doelden.
Het gaat daarbij niet over de vraag
langs welke weg al deze verlangens
moeten worden vervuld.
Tal van kwesties blijven ter vrije dis
cussie staan. Bijvoorbeeld de vraag, of,
en zo ja welk, gedeelte van de zware
financiële lasten welke deze sociale ver
beteringen met zich brengen uit de al
gemene middelen moeten worden be
taald en welk gedeelte uit premie. En
als er een sterk beroep wordt gedaan
op de algemene middelen, hoe moet
het dan gaan met de belastingen? We
twijfelen er geen seconde aan, dat de
debatten in de Kamer ook bij afspra
ken over hoofdlijnen er watlevendig
heid betreft, er niet onder zullen lijden.
Voor de televisie heeft de fractieleider
van de V.V.D. gezegd, dat het dan
een saaie boel zou worden, zoals hij
ook stelde, dat bij een deelname van
vijf partijen aan de regering en dus
de afwezigheid van een grote homoge
ne oppositiegroep in de Kamer de de
mocratie geweld zou worden aange
daan. Dit zou naar onze mening een
ontkenning zijn van de eigen verant
woordelijkheden der beide partners in
de wetgevende arbeid.
We hopen van harte, dat het de for
mateur gegeven moge zijn een regering
samen te stellen, welke inderdaad het
grootst mogelijke vertrouwen geniet in
het parlement en dus van het Neder
landse Volk. Dat zou immers beteke
nen, dat het overgrote deel van het
Nederlandse Volk ook het streven naar
een christelijk sociaal beleid op zeer
concrete punten zou ondersteunen.
Zweden. Een 85-jarige vrouw, die
vermoedelijk lijdt aan pokken, is in
Stockholm in quarantaine geplaatst.
(UPI)
Hongarije. In het kader van de
amnestie-politiek van de regering van
Janos Kadar zijn sinds maart van dit
jaar ongeveer drieduizend politieke ge
vangenen vrijgelaten. (UPI)
