Angstige mensen bellen
politie en brandweer
Gouverneur draagt beheer
van universiteit over
Den Haag druk bezig
mee te formeren
Een partijloze minister
van Defensie
taamol weer
vandaag
GLASREGEN VAN AMSTERDAM TOT URK
ZWITSERSE GARDE ESCORTEERT „CAMERLENGO"
Een atoombom:
wereld ve
Mensen vluchten uit
beddeuren splijten
dakpannen
Vroege visser
ooggetuige
^^aarjsman
TIMMERT U MEE
REACTIES NA EXPLOSIE
Vrouw en kind
licht gewond
bij explosie
Negerstudenten door anderen
zeer vriendelijk ontvangen
Geen Mercury-
vluchten meer
weer
ZONNEDRILLEN
„Volle verantwoordelijkheid bij Kennedy"
POND
LICHTER
IN 10
DAGEN
$ee IYIUKKIó vefore ïfou vittji
Het
Enige afkoeling
Bedrijfsschool
Voor alle VADERS
VADERDAG
DONDERDAG 13 JUNI 1963
87sfe JAARGANG No. 31460
De ontploffing van springstoffen
en buskruit in de Muidense bun
ker trof de boerderij van de heer
Beukeboom het zwaarst. Dakpan
nen lagen her en der in scherven,
ruiten en deuren waren bijna aüe
volkomen vernield.
Van de weg af
TUSCALOOSAAVASHINGTON,
13 juni (AFP, UPI) Gouver
neur George Wallace van Alaba
ma heeft gisteren het beheer van
de universiteit van Alabama
overgedragen aan president Ken
nedy. Hij beval tegelijkertijd dat
de staatstroepen Tuscaloosa moes
ten verlaten. Ongeveer 2000 fede
rale gardetroepen zijn begonnen
met het binnentrekken van het
gebied.
Verkrijgbaar
met vanille-of
kaassmaak.
Pak voor 3 6
maaitijden
2.40
De maaltijd in een koekje
De apotheker en drogist hebben SikS
De hoogste Vaticaanse autori
teit tot de nieuwe paus is ge
kozende camerlengo kardinaal
Aloisi Maseïla, arriveert bij
het V aticaan, geëscorteerd
door de Zwitserse garde, voor
een bijeenkomst ter voorberei
ding van het Conclaaf.
(Télefoto)
SUèDE - NAPPA VESTEN
INSCHRIJVEN van leerlingen
DAGELIJKS
Telefoon 11805
I<1C<I<LUK
(&K$K$K$K
56 JANSSTRAAT 56
De ontploffing eiste gelukkig slechts twee gewondeneen vrouw en
een kind. Mevrouw Posthumadie door glasscherven werd gekwetst,
werd naar het ziekenhuis gébracht.
MUIDEN, 13 juni Met een
enorme klap is gisteravond enkele
minuten na middernacht, de uit
1890 daterende kruitopslagplaats
„De Eendenkooi" gelegen op een
eilandje tussen de Diemerzeedijk
en de rijksweg Amsterdam
't Gooi, dicht bij de afrit van de
verkeersbrug over het Amster
damRijnkanaal, in de lucht ge
vlogen. In wijde omgeving was de
ontploffing te horen. Vooral in
Amsterdam bij het Muiderpoort-
station, in Diemen, Weesp, Mui
den, en zelfs in Hilversum, Bus-
sum en Loosdrecht. In Weesp,
Diemen en Amsterdam, tot in
Urk toe, sneuvelden vele ruiten.
Opgeschrikte mensen begaven zich
ir, groten getale, na de ontploffing
velen nog in nachtgewaad, op
straat.
(Van een onzer verslaggevers)
MUIDEN, 13 juni „Ik dacht aan
een vliegtuigongeluk, aan een atoom
bom, ik dacht dat de wereld verging,
ik ben nog nooit zo geschrokken", aldus
luidden vannacht kort na het in de
lueht vliegen van het springstoffenma-
gazijn „De Eendenkooi" bij Muiden de
eerste reacties van omwonenden en ge
tuigen die samengroepten in de berm
van rijksweg nr. 1, aan de oprit van
de zgn. „kiIometer"-brug. „Wij lagen
al in bed," vertelt de vrouw die vlak
tegenover het magazijn woont. „Het
zal even na twaalf uur geweest zijn,
toen ik plotseling wakker werd van een
verschrikkelijke vuurgloed in de slaap
kamer. Ik dacht direct aan de kruit
magazijnen tegenover ons. Altijd zijn.
wij bang geweest dat er nog eens iets
mee zou gebeuren. Ik stond op en liep
naar beneden. Plotseling hoorde ik een
vreselijke dreun. Alles vloog van de
muur, de schilderijen, de bloempotjes
en noem maar op. De buitendeur werd
in tweeën gespleten en ook de kapstok
kwam naar beneden. De ruiten sloegen
rinkelend kapot, terwijl de pannen van
het dak kwamen."
De vrouw vertelt kalm en sober
haar relaas. Zij staat in de deuropening
van de boerderij, waaromheen een gro
te ravage heerst. Gebroken dakpannen
liggen verspreid tussen glas en gesplin
terd hout.
Kennissen en buren praten zacht op
het erf over het gebeurde. Er heerst
ongerustheid over het vee in de wei.
„Er zullen wel verschillende dieren in
de sloot staan van de schrik", zegt een
boer. „Ik kan niks zien op het land, dat
is het nare, als het nu maar een beetje
gauw licht wordt."
De heer E. Stoop, die ook aan de
rijksweg woont, is een van de weini
gen die de explosie hebben zien ge-
beuren. „Ik wilde nog wat gaan vis
sen en stapte juist in mijn bootje, dat
in de Muidertrekvaart ligt. Plotseling
werd het helemaal licht om mij heen.
Ik kon alles zien: de huizen, de wei
landen. Het leek wel klaarlichte dag.
„Dat is de kruitfabriek", dacht ik bij
mezelf. Ik zag een rode vuurgloed
boven een van de magazijnen hangen.
Ik weer snel mijn bootje uit om de
mensen te waarschuwen. De vuur
gloed verdween. Er kwam weer een
gloed en tegelijkertijd hoorde ik ge
kraak. Onmiddellijk daarop een dreu
nende klap."
De vuurgloed is tot ver in de omtrek
te zien geweest.
De Amsterdamse taxichauffeur
F. Smit (47 jaar) vertelt: „Ik stond
omstreeks tien over twaalf bij de stand
plaats Centraal Station, toen ik van
achter de Nicolaaskerk een vuurgloed
zag. Ik waarschuwde mijn collega's. De
gloed nam af, maar werd gevolgd door
een tweede. Bijna onmiddellijk daarop
konden wij duidelijk een dreunende
klap horen."
De vuurgloed is waargenomen in het
gehele Gooi, in Amsterdam, Haarlem,
Marken en zelfs in Urk. De ontploffing
ging gepaard met een dichte rookkolom
die een scherpe kruitlucht veroorzaak
te in de buurt van de' springstoffenfa
briek.
Vele mensen, in hun slaap verrast,
belden verschrikt politie, brandweer en
kranten op. Zij vreesden het ergste.
Weinig hoort men van de omwonenden
over de luchtdruk, die ruiten uit hun
sponningen en deuren uit hun scharnie
ren lichtte. Bij een boerderij was de
buitendeur precies in tweeën geslagen,
de ijzeren brievenbus was lijnrecht
afgesneden.
Alle getuigen spreken over de grote
vuurgloed die zij hebben waargenomen
en die het gehele omliggende land in
een onnatuurlijke lichtglans zette. De
auto van de heer B. de Eooy (25 jaar)
uit Weesp, onderweg naar Amsterdam,
werd na de klap bijna van de .weg ge
drukt. „Mijn moeder die achterin zat,
was vreselijk bang."
De gouverneur zei dat hij de staats
troepen had weggezonden omdat de pre
sident „de volle verantwoordelijkheid
voor de aanwezigheid van negerstuden
ten en voor het handhaven van vrede
en orde" op zich had genomen door
middel van het overnemen van het com
mando der nationale garde.
Onder de legereenheden bevinden
zich militaire politiemannen en le
den van speciale gevechtseenheden
troepen die een zware opleiding heb
ben genoten voor straatgevechten.
De „Nationale Vereniging voor de
Vooruitgang van Gekleurden" heeft een
beloning van 10.000 dollar uitgeloofd
voor degene, die inlichtingen verstrekt
aan de hand waarvan de moordenaar
van Medgar Evers kan worden opge
spoord. Evers, die secretaris van deze
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 13 juni De spanning
over de beslissingen die dr. De Kort
na zijn uitvoerige bestudering van alle
moeilijke punten rond de kabinetsfor
matie zal moeten nemen, begint te
stijgen. De formateur zal er goed aan
doen zijn concept-program snel af te
ronden en aan de fractie-voorzitters toe
te zenden, zodat het fractieoverleg,
waar veel van af hangt, nu op gang
kan komen.
Nu de basis van het kabinet
de vraag welke partijen er aan zul
len deelnemen nog niet bekend is,
wordt de bodem rijp voor het ge
bruikelijke verschijnsel bij kabinets
formaties die lang gaan duren: men
gaat mee formeren en druk uitoefe
nen om zijn zin te krijgen. Het is be
grijpelijk in een moderne parlemen
taire democratie en er is maar één
oplossing voor: de essentiële knopen
die een maand na de verkiezingen
nog niet ontward zijn, doorhakken.
De formateur is dit ongetwijfeld ook
van plan. Hij heeft echter de schijn
tegen langzaam te werken, omdat
men de periode van informatie van
prof. Romme optelt bij de week
waarin hij zich verdiept heeft in en
kele kernpunten van het beleid.
In Den Haag worden over de sa-
menstelling van het kabinet vele theo
rieën gelanceerd en opzetjes gemaakt,
die al veel verder gaan dan de pri
maire vraag of er nu vijf of vier par
tijen in het kabinet vertegenwoordigd
zullen zijn. Nog steeds wordt het ge
rucht verspreid dat de formateur niet
anders zal kunnen doen dan met een
vier-partijen kabinet te komen. Het
evenwicht tussen de KVP en de drie
andere zou dan tot stand kunnen wor
den gebracht door een partijloze mi
nister voor Defensie in te schakelen.
Er zou dan een zetelverdeling kunnen
ontstaan van 6 KVP-ministers tegen
drie maal twee voor resp. VVD, AR
en CH. De partijloze zou bovendien
goed van pas komen om de vele pro
blemen van organisatorische aard op
„defensie" te kunnen oplossen.
Het plan moge aantrekkelijk zijn
voor het zoeken van evenwicht tussen
de partijen, een minister met een neu
traal karakter in een kabinet met uit
gesproken pol n e figuren, zal wel
niet zo gemakkelijk te vinden zijn. Hij
krijgt onherroepelijk ooit eens met de
politiek te maken. Dan komt het mo
ment waarin hij met ai zijn begaafd
heden op organisatorisch gebied al
leen niet meer uit kan komen, omdat
hij zich zal moeten weren in het poli
tiek gezelschap van 150 Kamerleden.
WASHINGTON, 13 juni (UPI) Het
Amerikaanse bureau voor ruimtevaart
heeft bekend gemaakt dat het Mercu-
ryprogramma, het eerste Amerikaanse
ruimteproject, thans ten einde is.
Het officiële besluit om niet meer
met een man in de ruimte te gaan
werd bekend gemaakt door James
Webb, hoofd van het bureau voor lucht
en ruimtevaart (NASA).
Het volgende Amerikaanse project
draagt de naam „Gemini". Hierbij zal
m i trachten twee astronauten tege
lijkertijd te lanceren.
vereniging in de staat Mississippi was,
is naar gemeld gisterennacht voor zijn
woning te Jackson doodgeschoten.
In een verklaring van het Witte Huis
werd gisteren gezegd, dat president Ken
nedy „ontzet is door de barbaarsheid"
van de moord op Evers. De Amerikaan
se minister van justitie. Robert Kenne
dy, zei in Washington dat de moord
hem had geschokt.
In een verklaring heeft
neur van de Amerikaans
de gouver-
se staat Missis
sippi, Ross Barnett, woensdag zijn
leedwezen uitgesproken over de moord
op negerleider Evers. Hij zei alle mede
werking te zullen verlenen om de schul
digen te pakken te krijgen. Gouverneur
Barnett drong er bij alle burgers, ne
gers en blanken, op aan hun kalmte te
bewaren en de samenwerking voort te
zetten.
President Kennedy heeft gisteren op
het Witte Huis een onderhoud gehad
met ex-president Eisenhower, dat niet
van tevoren was aangekondigd. Een
woordvoerder van het Witte Huis zei er
zeker van te zijn, dat de kwestie van
de burgerrechten tot de onderwerpen
behoorde, die de twee staatslieden heb
ben besproken.
De twee negerstudenten wier inschrij
ving aan de tot dan toe „blanke" uni
versiteit van Alabama gouverneur Wal
lace dinsdag trachtte te beletten, heb
ben gisteren hun eerste colleges ge
volgd. Zij werden door hun blanke me
destudenten vriendelijk ontvangen. De
studenten, mejuffrouw Vivian Malone
en James Hood, beiden twintig jaar,
begaven zich 's morgens naar hun les
lokalen in een sfeer waaraan iedere vij
andigheid ontbrak. Drie blanke meis
jes liepen naast Vivian en spraken on
gedwongen met haar. Hood liep op een
gegeven moment een verkeerde kant op.
waarop een blanke student, die hem
aanriep met „Jimmy", hem de weg
wees. Een federale agent vertelde, dat
Hood dinsdagavond in de recreatiezaal
van de universiteit, tussen blanke stu
denten gezeten, een filmvoorstelling had
bijgewoond. „Zij praatten vrijuit met el
kaar", zo zei de agent. „Er was geen
sprake van vijandigheid".
Toen James Hood gisteren uit het uni
versiteitsgebouw kwam zei hij: „Ik voel
dat ik hier geaccepteerd ben, als iede
re andere student. Ik vind dat de uni
versiteit van Alabama als model voor
de gehele natie moet dienen. Ik vind,
dat de docenten, de studenten en de in
woners van Tuscaloosa moeten worden
geprezen. Ik ben dankbaar en voldaan..
Alle universiteiten zouden notitie moe
ten nemen van de toestand hier."
(Advertentie)
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
lEiDSÉSJfiAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL -223596
Verwachting tot vrijdagavond
(Opgemaakt te 11.15 uur)
Bewolkt met vanavond en vannacht
plaatselijk enkele regen- of onweers
buien en hier en daar vorming van
mist. Morgen overdag tpklaringen.
Zwakke wind e» lagere temperatu
ren.
Zon: 4.20-21.0
Vrijdag
Maan:
1.10-11.45.
(Advertentie)
(Advertentie)
(Advertentie)
zijn er leuke en
praktische geschenken
Leest u vooral onze
advertentie op pag. 6
(Advertentie)
DE BRILLENSPECIALIST
Let U vooral op het Juiste nummer 56
(Advertentie)
Zie advertentie
elders.
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk Zeestraat 50: telet. 4790
Bijkantoor en Red iJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: W. C. H. Leijdeckers en
Mr. W. A. M. van der Kallen,
hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents oer m m.-hoogte
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents oer week
2.65 per maanc, f 7.90 oer kwartaal.
Voor klachten over de bezorging 's avond»
tussen 5.30 en 7 uur, tel. 20800.
Dertig ton springstof vaagt
kruitmagazijn Muiden weg
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiijiimiiiiiiiiiiiiiiiiiii
(Van een onzer verslaggevers)
De kruitopslagplaats behoorde toe
aan de in Muiden gelegen Koninklijke
Nederlandse Springstoffenfabriek NV
„De Krijgsman". Op het eerste alarm
„de fabriek is in de lucht gevlogen"
frakken brandweerkorpsen uit de om
geving naar de vanaf de Merwedebrug
zichtbare brand. Vreemd genoeg heeft
het bijna een uur geduurd voordat de
politieposten in de buurt met zekerheid
wisten waar de ontploffing zich had
Voorgedaan. Iedereen dacht onmiddel
lijk: „Daar gaat de kruitfabriek weer",
coals in 1954.
De vorige ontploffing bij het be
drijf in Muiden, had plaats op 17
januari 1947. Bij deze ontploffing
kwamen zestien mensen (dertien mi
litairen en drie burgers) om het le
ven. Bp het lossen van granaten, die
in het bedrijf gedemonteerd zouden
worden, deed zich toen een explosie
voor. Drie militaire trucks en een
munitie-opslagplaats gingen de lucht
in. De materiële schade in Muiden
was groot. Er was geen huis, dat
geen schade had geleden.
De burgemeester van Diemen liet de
brandweer vast uitrukken. De Rode
Kruis-posten stonden in gereedheid om
indien nodig hulp te verlenen. Maar
een telefoontje naar de fabriek leerde
dat er daar niets aan de hand was.
Eerst toen dacht men aan de munitie
bunkers bij de Merwedebrug. Het bleek
onmogelijk de brand te blussen, daar
de opslagplaats slechts met een roei
bootje bereikbaar is. De Amsterdamse
brandweer met één wagen aanwezig
keerde daarom onmiddellijk terug.
Boerderijen in de wijde omgeving
ondervonden veel glasschade, splijten
de deuren werden uit hun scharnieren
gerukt, pannen vlogen van de daken,
mensen en dieren werden uit hun slaap
gewekt. Mevr. Posthuma uit een nabij
gelegen woning liep snijwonden op. Zij
is per ambulance naar het ziekenhuis
Vsrvoerd. Een kind werd bovendien
zeer licht verwond. Zij zijn de enige
slachtoffers van de ontploffing.
Aan de Diemerzeedijk controleer
den boeren, of hun koeien niet waren
getroffen. De heer Smeenk, wonend
aan de Diemen - thans in een huis
zonder ruiten -, vertelde dat h;i in de
lucht een vuurbol had waargenomen.
Op de Zeedijk stonden de burgemees-
i®rs van Diemen en Muiden en dr. ir.
A. J. L. Donker, directeur van De
Krijgsman. Deze vertelde dat de op
slagplaats dertig ton springstof be
vatte.
Het magazijn werd beschermd door
een aarden wal aan drie zijden. De
noordzijde was open om bij ontploffing
te bereiken dat brokstukken in de rich
ting van het IJsselmeer zouden vliegen.
In een weiland bij de Zeedijk lagen
brokstukken van de ijzeren dakbedek
king van de opslagplaats.
Men kon geen enkele suggestie ge
ven omtrent de oorzaak van de ontplof
fing. De warmte van de afgelopen da
gen wordt in dit opzicht van geen enke
le betekenis geacht. Zelfontbranding en
kortsluiting behoren eveneens tot de
onmogelijkheden, zo vertelde de heer
Donker. De opslagplaats was deze week
nog niet bezocht. De politiekorpsen uit
Amsterdam, Diemen en Muiden hadden
handen vol werk om de enorme drukte
langs de rijksweg op te vangen. Honder
den automobilisten zetten hun wagens
in de berm. Van heinde en ver was
men op het geluid afgekomen. Tegen
twee uur was de drukte voorbij. Politie
hield de hele nacht de wacht en begon
bu daglicht meteen met het onderzoek.
