Katholieke Universiteit
herdenkt Paus Joannes
Prof. Fortmann:
Vader heeft de Kerk
bevrijd van de
Chefarine „4"
doet wonderen!
H
voor jongens
I
PEUGEOT
Politie W.-Berlijn
houdt betogers weg
van de muur
Herdenking
opstand
van 1953
l
Levi Ashkol
opvolger van
Ben Goerion
Duitse run op
asperges in
N.-Limburg
Chefarine 4"
Gravende („dieplepel"-) robot
O
Eeuwfeest spoorlijn
Pot voor ton
,De Heilige
Nenni-socialisten
weigeren steun
aan coalitie
centrum-links
Scherper en
kleurrijker worden
Uw smalfilms
met de
nieuwe
Bidden op school
in U.S. in strijd
met grondwet
Zakenkabinet in
Griekenland
IMfiS
Graf Kielmansegg
opvolger van
generaal Speidel
Carrosserie uit
polyesterhars
Huidverzorging
P U ROL
Prof. Schillebeeckx
over de Paus en
het Concilie
„Spontane inval"
Lord Alanbrooke
overleden
Genade-uitstorting
„Pacem in Terris"
CT 13 type S
CT 13
EEN WONDER
OP WIELEN
Nel Roos naar Amerika
DINSDAG 18 JUNI 1963
PAGINA 7
Chefarine "4" bevat vier beroem
de geneesmiddelen die eikaars
werking versterken. Hierdoor is
het mogelijk met een kleinere
dosis te volstaan. Bovendien zorgt
één der bestanddelen dat een ge
voelige maag niet van streek
raakt. Chefarine "4" is dus een
bijzonder veilig middel voor de
bestrijding van pijn en griep.
ZONNIG NIEUWS ONDER DE ZON...
ZON...
OLIFLOR-ZOM
„Geco", Ottostraat 5, Venlo
zacht-zuiver-gezond
Puistjes drogen in met Purolpoeder
HET VERMOGEN VAN DE NEFO
steeg van 1 januari 1962 af van ruim
f 10 millioen tot ruim f25 millioen.
Belegging in uitsluitend eerste klas
Nederlandse aandelen.
DE NEDERLANDSCHE FONDSEN MIJ. NEFO N.V.
Herengracht 436, Amsterdam (C.)
(Van onze universitaire correspondent)
NIJMEGEN, 18 juni De Katholieke
Universiteit herdacht gistermorgen tij
dons een plechtige rouwzitting wijlen
Paus joannes XXIII. Prof. dr. H. M. M.
Fortmann wijdde tijdens deze rouwzit
ting een beschouwing aan de persoon
van de overleden Paus en prol. mag.
dr. E. C. F. A. Schillebeeckx O.P., die
als theoloog van het Nederlands episco
paat gedurende de eerste zittingspe
riode van het concilie in Rome vertoef
de, sprak over Paus Joannes XXIII en
Vaticanum II.
De ruimhartige en milde herder Jo
annes, aldus prof. Fortmann, was be
zig de mensheid te bevrijden uit de
macht van het monsted, dat in de
laatste eeuwen onder allerlei gedaan
ten aan het lichaam der Kerk heeft
gevreten: de steriel-makende en ver
warrende angst. Weliswaar werd die
angst meestal niet als zodanig her
kend, maar niettemin was hij de diep
ste wortel van de neiging tot bureau
cratie en overspannen centralisatie,
waardoor men een soepeler omgang
met lagere instanties mei meer aan
durfde en het pausschap isoleerde van
het college der bisschoppen. Hij maak
te de kerk tot een vruchteloos verde
digd fort en deed haar soms veel ge
lijken op een autoritaire staat met
persoonsverheerlijking, geheime de
nunciaties en veel onderling wantrou
wen. Deze angst deed de verantwoor
delijken meer verlangen naar z.g. dui
delijke uitspraken en veroordelingen
dan naar die nabijheid aan de wereld,
welke aan het herderlijke woord pas
kracht verleend. Het kan niet verba
zen, zo zei prof. Fortmann, dat de
dood van de Paus, aie met deze aarts
vijand der Kerk de strijd heeft aan
gebonden, omdat hij er zelf vrij van
was, de wereld in droefheid achter
laat.
Prof Schillebeeckx beperkte zich in
zijn beschouwing over Paus Joannes en
Vaticanum II tot twee belangrijke fa
cetten: de eerste en de laatste daad van
de Paus in verband met het Concilie.
Kennis van de situatie van de Wereld
kerk en een deemoedig gevoel van on
macht zijn psychologisch gezien de voe
dingsbodem is geweest waarin Joannes'
Concilie-plan is gekiemd. Wij kunnen
zeggen, aldus prof. Schillebeeckx, dat
uit de persoonlijke deemoed van een des
kundig door de ervaring voorgelicht en
pastiraal-bewogen Paus, die niet de ver
metelheid bezat té denken het kerk
en wereldprobleem monarchisch aan te
kunnen, het idee van een concilie is
gerijpt. Dat de oplossing juist in een
concilie lag is als een plotselinge licht
straal in Joannes' bewustzijn gevallen,
maar het zoeken naar een oplossing
welke die ook zou zijn heeft kenne
lijk drie volle maanden in beslag ge
nomen.
Van de afkondiging van het Concilie
zei de Paus zelf, dat deze „een ge
volg was van een spontane inval, wel
ke wij in de eenvoud des harten heb
ben aangevoeld als een onvoorziene en
overwachte schok", „ais een ingeving
van de Allerhoogste". Al is, zo zei prof.
Schillebeeckx, een charisma niet terug
te brengen tot psychologische en situa
tionele ïactoren, deze staan er evenwei
niet buiten. Zulk een charisma vertoont
de trekken van wat wij noemen „een
goede inval". Maar dergelijke goede in
vallen in betrekking tot bepaalde si
tuaties, in dit geval de situatie van de
Wereldkerk stellen wij slechts vast bij
mensen die gevoelig zijn voor het wijd
gebeuren of voor een Depaalde levens
problematiek. Tegen de achtergrond
van pastorale bewogenheid is het plot
selinge idee, dat alleen een gezamenlijk
zich beraden op de Wereldkerk over
hangende problemen een uitzicht kan
bieden, een inval welke uitgerekend in
de psychologie van een man als Roncal-
li Oegrijpeiïik wordt, een man die in
een be-vragende houding tegenover de
wereld- en kerksituatie stond. Daarom,
aldus prof. Schillebeeckx, lijken mij de
Paus Joannes een herinnering op aan
maanden pontificaat, die aan deze cha
rismatische inval zijn voorafgegaan, be
langrijk om de conciliegeest van Paus
Joannes te begrijpen.
In zijn kerstboodschap van 1958 haalt
paus joannes een herinnering op aan
een poging van de orthodoxe kerken
uit het Midden-Oosten om een plan uit
te werken van wederzijds begrip onder
de verschillende christelijke geloofsbelij
denissen. „Ongelukkigerwijze nebben on
verwachte geoeurtenissen de uitvoering
van dit gelukkige concept onmogelijk
gemaakt", zo zegipausJoannes. De tekst
vervolgt: „Zo blijft het beangstigende
probleem van de verscheurde eenheid
van het christelijk erfgoed altijd een
voorwerp van grote verwarring. Daar
om hebben w\j geen ander pian dan
om nederig, maar vol vuur de op
dracht: „ut omnes unum sint" door te zet
ten". Een maand nadien is net samen-
roepen van een oecumenisch concilie
een feit.
In november 1958 kwamen er zestig
bisschoppen van Zuid-Amerika naar Ro
me om met de Paus de situatie van
de Kerk in Latijns-Amerika te bespre
ken. In een toespraak tot deze bis-
scnoppen insisteert de Paus op een op
merkelijke wijze op een nauwe samen
werking tussen de Paus en net wereld
episcopaat, „opdat," zei hij, „alle
krachtsverspilling zou vermeden worden
eu het mogelijk wordt om met vereen
de krachten het resultaat te bereiken,
dat vastbesloten, maar niet gebundelde
edelmoedigheid van enkelingen nooit zou
bereiken." De groeiende betekenis van
de bisschoppenconferentie in de perio
de van 1950 tot 1958 en de openbaring,
LONDEN, 18 juni. (Reuter) Burg-
Kraal Alanbrooke, de voormalige Brit
se chef van de generale staf en een
Ya® de belangrijkste organisatoren van
Jje Engelse oorlogvoering tijdens de
■ivveede Wereldoorlog, is overleden.
Alanbrooke was 79 jaar. In de Twee
de Wereldoorlog was hij als chef van
ue generale staf de rechterhand van
Premier Churchill. Toen de oorlog uit
hak voerde hij het Britse tweede le
gerkorps aan bij gevechten in Frank
rijk en hij had later een groot aandeel
m de wederopbouw van de na Duin-
^rken ontredderde Britse strijdkrach-
die de Latijns-Amerikaanse bisschoppen
conferentie in november 1958 voor paus
Joannes was, zijn duidelijk de situatio
nele aanleiding gweest waardoor het
charisma van de concilie-inval werd
voorbereid.
In dezelfde kerstboodschap van 1958
zegt paus Joannes verrast te zijn over
de vlaag van sympathie waarvan zijn
persoon binnen enkele maanden het
voorwerp werd. „Wat een toègewijde
bewondering losslaat rondom onze per
soon is veeleer te danken aan de ver
nieuwde genade-uitstorting van de H.
Geest, die onophoudelijk in verschillen
de charismatische vormen (rondom on
ze persoon) tot uiting komt." Deze dee
moedige Paus is zich ervan bewust het
werktuig te zijn van charismatische ga
ven, zo sterk zelfs, dat hij nog vóór de
afkondiging van het Concilie durfde te
beweren, „dat dit zijn pontificaat op
het punt staat een meer of minder
belangrijke plaats in de geschiedenis in
te nemen."
Paus Joannes wilde het gelaat en het
gewaad van de Kerk schoon maken van
wat eeuwen geschiedenis hadden aange
slibd. Dit aspect van de onherkenbaar
heid van de Kerk als zichtbare liefdesge
meenschap zag Joannes als een der
hoofdredenen van de onkerkelijkheid en
voortduring van de verscheurdheid in
het Christendom. Hij heeft ingezien dat
men in onze tijd hogere waarden niet
meer kan aanprijzen door er een lofre
de over te houden, maar door ze han
delend present te stellen.
Waar sommige pre-conciliaire com
missies wellicht uitsluitend bezorgd wa
ren geweest om bepaalde scholastieke
formuleringen van het christelijk ge
loof veilig te stellen tegenover wellicht
meer zwevende maar dan toch levens-
nabijer en genuanceerder omschrijvin
gen van het geloof door moderne theolo
gen, daar stelde paus Joannes als richt
lijn voor het Concilie een houding, die
prof. Schillebeeckx aldus formuleerde:
„Ik geloof in uw aller orthodoxie, maar
een orthodoxie in voor reële mensen on
verstaanbare taal is geen genade voor
de mensen, geen uitnodiging die oproept
tot geloofsgehoorzaamheid aan het
Woord Gods; tracht uw geloofsrechtzin-
nigheid zó te formuleren, dat daarvan
een appèl uitgaat naar heel de wereld.
Verrast over de weerklank die het
Concilie ook buiten de christelijke ker
ken gevonden had.- kwam het probleêm
„Kerk en Wereld" centraier te staan
in de pastorale bezorgdheid van Paus
Joannes. Maar aan den lijve ondervin
dend, dat hijzelf de tweede fase van
het Concilie wellicht niet meer zou mee
maken, is hij daarop vooruitgelopen in
zijn encycliek „Pacem in Terris". Dit
vooruitlopen doet ons zeggen dat het
verloop van het Concilie en de daardoor
in de wereld gewekte verwachtingen op
hem zulk een indruk hadden gemaakt
dat hij het verkieslijker vond niet het
risico te lopen van een teleurstelling van
deze hoge verwachtingen. Kerkpolitiek
gezien kan „Pacem in Terris" naïef wor
den genoemd, zo zei prof. Schillebeeckx,
maar dan kunnen we zonder overdrij
ving zeggen dat zij de houding van de
Kerk in wezen de-politiseert en de mens
als mens aangrijpt, dat is: als mogeljjk-
heid-tot-het-goede, welke mogelijkheid
sinds de blijde boodschap van Chris
tus nog steeds groter is dan de
mogelijkheid-totrhet-kwade. Er be
staat een naïviteit van menselijke goed
heid en geloof in de medemens, die
wellicht te goed is voor onze ontluis
terde aardse wereld, omdat zij er de
dupe van kan worden. Maar dan kun
nen wij deze evangelische naïviteit
slechts zalig prijzen, want zij heeft zich
het eerst geopenbaard in deze wereld
in de mensgeworden Zoon Gods, die er
evenzeer de dupe van werd. Maar dit
gedupeerd worden heeft nooit het laat
ste woord.
Paus Joannes heeft geloof gehecht
aan het laatste woord van de mense
lijke goedheid, als sacrament of zichtr
bare en tastbare verschijning onder ons
van Gods mildheid. Bfj deze Paus ging
het niet slechts om een temperament
van goedheid, maar om de vanzelfspre
kende tussenmenselijke verschijningsge
stalte van een persoonlijke ontmoeting
en omgang met de levende God.
D&t juist onttrekt het gebaar dat hij
heeft gesteld in „Pacem in Terris" aan
elke kritiek „secundum hominem", om
dat zijn gebaar alleen te begrijpen is,
„secundum spiritum", een gebaar dat
wij kerkdijken in deze wereld al te
weinig durven te stellen.
Na de rouwzitting droeg mgr. prof.
dr. Alph. Mulders in de Nijmeegse St.
Josèphkerk een plechtige Requiemmis
op.
(Advertentie)
Vier middelen versterken eikaars werking, zodat
met een kleinere dosis kan worden volstaan.
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
Een enkel labiel zorgt bij pijn, griep of een "landerig gevoel"
dat u met plezier uw werk kunt doen! 20 tabletten 10.80,
10 tabletten (in stripe) f 1.50, 100 tabletten f3.50.
ROME, 18 juni 'Reuter) De socia
listische partij van Pietro Nenni in Ita
lië heeft bekendgemaakt, dat zij geen
parlementaire steun zal kunnen verle
nen aan een regering van christen-de
mocraten, republikeinen en sociaal-de
mocraten.
Aldo Moro, de 46-jarige secretaris
van de christen-democratische partij,
is al drie weken lang bezig een nieuwe
regering van centrum en links te vor
men. Hij heeft de steun van de Nenni-
socialisten nodig voor een meerderheid
in het parlement. Hij was het met
Nenni zelf al eens geworden, maar
deze stiet op verzet in zijn eigen par
tij.
(Advertentie)
I
Verrassend scherp door uiterst fijne korrel.
Royaal van speling door optimale gradatie.
Tintelend heider en zuiver van kleur. Kleur,
kleur, kleur en nog eens kleur. Dat geeft de
gloednieuwe smalfilm van Agfa.
4152/351 D 13
WASHINGTON, 18 juni (Reuter)
Het Amerikaanse hooggerechtshof
heeft bijbellezing en het bidden van
het Onze-Vader op openbare scholen
ongrondwettig verklaard.
Vorig jaar verklaarde het Hof in een
dergelijk geval het bidden van een „al
gemeen" gebed op de Newyorkse open
bare scholen ongrondwettig. Over deze
uitspraak is toen een heftig openbaar
debat ontstaan. Aan de ene kant zei
men dat God van de school werd uit
gesloten aan de andere kant dat de
uitspraak het grondwettelijk beginsel
van de scheiding van Kerk en Staat
volgde.
De nieuwe uitspraak is uitgelokt door
ouders van schoolkinderen in Mary
land en Pennsylvania, één van hen
atheïst en de anderen unitaristen, die
bijbellezing en bidden van het Onze-
Vader aan het begin van de schooldag
een schending van genoemd beginsel
van de godsdienstvrijheid noemden.
Slechts een van de negen rechters
distancieerde zich van de uitspraak.
ATHENE, 18 juni (UPI) Koning
Paul van Griekenland heeft de minis
ter van handfel, Panayiotis PipineUs,
verzocht een zakenkabinet te vormen
in verband met het aftreden van pre
mier Karamanlis en diens minister
raad. Pipinelis heeft de opdracht in
beraad genomen.
De regering-Karamanlis is twee we
ken geleden afgetreden in verband
met de weigering van koning Paul een
bezoek aan Engeland af te zeggen. Ka
ramanlis vreesde dat dit staatsbezoek
tot ernstige moeilijkheden, met name
betogingen van Grieken in Engeland,
zou leiden en had tegen de reis gead
viseerd.
Karamanlis heeft zich bereid ver
klaard mede te werken aan de nieuwe
regering. De formateur, die carrière
heeft gemaakt in de buitenlandse
dienst en ambassadeur te Moskou is
geweest voordat hij van 1947 tot 1950
onderminister van buitenlandse zaken
was, heeft het volle vertrouwen van
koning Paul. Hij is thans de enige po
liticus in Griekenland die het vertrou
wen van de koning geniet, zo wordt
in diplomatieke kringen te Athene ver
nomen.
(Advertentie)
>*6«Mc5&.*saiSK
De dieplepelgraafmachine in actie op het wad. Tien jaar geleden ploeterden de
arbeiders met schoppen in deze zuigende sliklagen.
er en der eisen industrieën in
het kleine Nederland met zjjn
meer dan elf miljoen inwoners
vele vierkante kilometers cul
tuurgrond op. De bewoners van de
oneindige groene vlakten in het uiter
ste noordoosten van Friesland mer
ken hiervan echter niets: in deze
eindeloos lijkende wereld wordt naar
stig gewerkt aan landaanwinning. Een
op een inktvis gelijkende „robot"
trekt traag over de vruchtbare slib
van het Waddenzee-gebied, terwijl hij
met zijn tentakels klonten klei ver
plaatst.
In het noorden van Friesland is de
horizon van het land al meer dan
vier kilometer „verlegd". Aan de
rand van het dorp Holwerd staan
enkele enorme fabriekshallen van de
Deltabouw NV. Dit bedrijf heeft zich
geheel gespecialiseerd in de landaan
winning. Tien jaar geleden had het
bedrijf honderden slibwerkers m
dienst, die moeizaam schep voor
schep de greppels in het door rijs-
dammen omgeven kweldergebied
groeven. Deze voren zijn noodzakelijk
voor een versneld proces van de
slibafzetting. Dit werk, dat vroeger
door tientallen slibarbeiders werd
[iiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuti
DUBBELWEBKEND^
verdelgt schadelijke Insecten en schimmels.
Vraagt gratis 'okumentatie
(Advertentie)
BERLIJN, 18 juni (DPA-ITPI) De
Westberlijnse politie heeft gisteravond
met twee waterkanonnen een duizend
tal demonstranten, die poogden naar
de muur op te trekken na een massa
bijeenkomst ter herdenking van de
tiende verjaardag van de Oostduitse
opstand, uiteengedreven. De politie
wist de betogers zonder met hen slaags
te raken op een afstand te houden.
Bij de doorlaatpost Charlie in de
Amerikaanse sector naderden onge
veer 300 betogers tot op 50 meter
van de controlepost. Ongeveer 100.000
personen hadden deelgenomen aan
een massabijeenkomst ter gelegen
heid van de jaarlijkse herdenking
van de Oostduitse opstand op 17 juni
1953. Na afloop van de massamee
ting, waarop de burgemeester van
West-Berlijn Willy Brandt en de
Westduitse vice-kanselier Ludwig Er-
hard hadden gesproken, namen on
geveer 10.000 personen deel aan een
fakkeloptocht naar een monument
op een kleine drie kilometer van de
grens. Onder aanvoering van enkele
fanatieke heethoofden scheidde een
duizendtal deelnemers zich af en ste
vende af op de Berlijnse muur. De
politie had echter in allerijl verster
kingen laten aanrukken en een kor
don rond de doorlaatpost gelegd.
Burgemeester Brandt die zondag uit
de Verenigde Staten teruggekeerd was,
zei in zijn toespraak op de massa-bij
eenkomst voor het Westberlijnse stad
huis, dat de eenheid van Duitsland in
de afgelopen tien jaar geen stap nader
is gekomen. „Maar", zo vervolgde hij,
„mijn bezoek aan de Verenigde Staten
heeft mij nieuwe hoop gegeven, om
dat deze leidende Westerse mogend
heid een nieuwe poging wil doen, de
verhouding tussen Oost en West te
veranderen en voorts werken wil voor
een vrede die niet berust op een even
wicht waarbij de tegenstanders elkaar
vrees trachten in te boezemen.
Brandt haalde de jongste rede van
president Kennedy aan, waarin deze
verklaarde, dat de vrede alleen kan
worden gehandhaafd in samenwerking
met de Sovjet-Unie. Volgens burge
meester Brandt is ook de oplossing van
het Duitse vraagstuk alleen mogelijk
op basis van overeenkomsten met de
Westerse geallieerden en met de Sov-
let-Unie.
De Westduitse vice kanselier, Lud
wig Erhard deed tijdens de bijeen
komst een beroep op de Sovjet-Unie
de wereld een voorbeeld te geven,
waardoor de weg kan worden geëf
fend naar een duurzame vrede en waar
bij aan de Oostduitsers het recht op
zelfbeschikking zal worden gegeven.
Gistermorgen vroeg is volgens het
Oostduitse persbureau ADN op het ge
bouw van het ministerie van handel
in Oost-Berlijn een aanslag gepleegd.
Volgens de mededeling van ADN zijn
de daders van de aanslag uit West-
Berlijn afkomstige „revanchistische
bandieten". De explosie richtte schade
aan. Tezelfdertijd werden andere bom
aanslagen door de waakzaamheid van
de Berlijnse bevolking verijdeld, zo
gaat ADN verder. Op de Westduitse
politiepost bij de Brandenburger poort,
die slechts enkele honderden meters
van het ministerie verwijderd is, werd
niets van de aanslag gemerkt.
om Joop Legerstee uit Arnhem
denkt het anders te doen: er
kunnen dit jaar drie honderd
jongens meedoen aan de „Tour
der VN", die voor jongens van 14 tot
17 jaar openstaat en 29 juli start, en
aan de „Tour de Frats" voor de ne
gen tot viertienjarigen, die 12 augus
tus begint.
De belangstelling voor de vakantie
fietstochten, waarmee Oom Joop Le
gerstee in 1950 begon, groeit nog
steeds. Aanvankelijk gingen er maar
150 jongens mee in de tour. Deze kna
pen kwamen vrijwel allemaal uit Arn
hem. Na vier jaar werden het twee
kochten en meldden zich meer deel
nemers, ook van buiten Arnhem aan.
Vorig jaar konden er 240 jongens
meedoen en dit jaar staat de inschrij
ving open voor 300 fietsers.
Nog steeds is de organisatie van
beide tours onveranderd. Onderne
mingen adopteren een ploeg „ren
ners" die in shirts met merk- of fir
manaam worden gestoken. In elke
startplaats zullen beroemdheden uit
de sport- en radiowereld aan de streep
staan om het startsein te geven. Aan
elke finish wacht een tourmiss om de
winnaar te omhelzen als beloning
voor zijn prestatie.
Allen krijgen de hoofdprijs: een
prachtige vakantie. Strijd is er wel,
maar de gele trui kan niet alleen
door fietsprestaties worden verdiend,
maar ook door kameraadschap. Vrij-
STUTTGART, 18 juni (DPA, -D. riTdTorgaS-
Westduitse generaal Johan Adolf Graf Saües 0nder hen ;s 00k de tourdok-
Kielmansegg zal In juli de huidige op
perbevelhebber van de landstrijdkrach
ten van de NAVO in midden-Europa,
generaal Speidel, aflossen.
De 57 jaar oude generaal is sedert
twee jaar commandant van een pant
serdivisie in Sigmaringen. Hij werkte
drie jaar op het hoofdkwartier van de
NAVO in Parijs. Zijn nieuwe functie
houdt een bevordering in van generaal
met twee sterren tot generaal met
vier sterren. Oudere generaals kwa
men niet voor de functie in aanmer
king omdat generaals in West-Duits-
land gewoonlijk op hun zestigste jaar
met pensioen gaan. Generaal Speidel
is echter 66 jaar.
ARNHEM, 18 juni. Nederland
heeft er een nieuwtje bij: een vracht
autocarrosserie uit polyesterhars. De
ze carrosserie is het resultaat van ruim
een jaar samenwerking tussen de NV
Silenka AKU Pittsburgh Arnhem, Zijl
stra's Carrosseriebedrijf in Zuidbroek
(Gr.) en de N.V. Chemische Industrie
Synres.
Als voordelen boven de conventione
le grondstoffen zoals hout, ijzer en alu
minium worden genoemd dat het ma
teriaal licht in gewicht is, bestand te
gen verweringsinvloeden, tegen zeer
vele chemicaliën en tegen vermoeid
heid. Het heeft een uitstekend isole
rend vermogen, uitgebreide mogelijk
heden tot rationele vormgeving en het
kan snel en op eenvoudige wijze wor
den gerepareerd. Ook kan het in elke
gewenste kleur worden gemaakt zodat
schilder- en spuitwerk niet meer nodig
is; het onderhoud is vrijwel te ver
waarlozen. Bovendien wordt de op-
bouwtijd van een nieuwe carrosserie
door het gebruik van bouwelementen
tot een minimum teruggebracht.
ter, die ervoor zorgt, dat de renners
geen overdreven prestaties leveren en
dat de schaafwonden opvallend wor
den verbonden.
gedaan, is nu overgenomen door een
unieke machine, de „dieplepelbag-
ger", een vinding van ir. E. Vinke.
Op een waterdichte ponton monteer
de deze een motor en een goed wend
bare hydraulische arm, die de schep-
bak draagt. Het voordeel van deze
ponton is dat de baggermachine met
het hoge en lage getij meegaat en dus
niet telkens behoeft te worden ver
sleept. Tijdens het baggeren trekt de
machine zichzelf over de slibmassa
voort aan een draad die door middel
van een anker in de klei is vastgezet.
De arm graaft intussen een lijnrechte
geul en werpt vijf meter opzij met
vijfhonderd liter grote slibhappen een
hoge rug. Op het einde van elke regel
keert de machine zich zelf om door
met de schep op de grond te duwen
de ponton half op te tillen en ver
volgens van zijn zwenkmogelijkheid
gebruik makend een halve slag te
draaien. Op dezelfde manier kan de
„robot" zichzelf op een auto laden!
Zodra de graafmachine zijn juiste
koers weer heeft gevonden, trekt hij
zich zelf weer naa- het einde toe. Vijf
maal zo snel dan ooit een mensen
hand zou kunnen doen werkt de robot
in de weerbarstige slib. Met tiental
len zijn de robots nu bezig op het
„waterfront" voor de Friese kust;
zodra de winter voorbij was, rukte
het leger op naar zee om land te win
nen.
De aanleg van de Nederlandse
Spoorwegen begon in de jaren
dertig der vorige eeuw - en het
was de kloeke energie van ko
ning Willem 1, die het tempo van de
toekomst bepaalde." Aldus prof. dr.
L. G. Verberne in zijn „Geschiedenis
van Nederland". Wel, al had de
Spoorwegcommissie - Falck in 1836
geconstateerd, dat er in Nederland
niet gesproken mocht worden ran
,,de bovenmatige drift voor ijzeren
spoorwegen", toch kwamen er tot
1860 bijna honderd concessie-aanvra
gen bij de regering binnen.
De moeilijkheden waren echter niet ge
ring; de welvaart stond op een laag peil
en juist in die streken waar de wel
vaart nog het best was, maakte de
bodemgesteldheid de aanleg uiterst
kostbaar. Ook spraken de militaire
autoriteiten een woordje mee. Kort
om, het bleef sukkelen, zo wordt door
Jonkers Nieboer in zijn „Geschiede
nis der Ned. Spoorwegen" (1907) ge
constateerd, totdat het ministerie-
Godefrov de zaak energiek aanpakte
en 18 augustus 1860 een wet m het
Staatsblad bracht, waarbij werd be
paald dat negen spoorlijnen zouden
worden aangelegd, vormende een
noorder- en een zuidernet met Arn
hem als punt van Tilburg.
Tot deze drie lijnen behoorden o.a.
Maastricht - Roermond - Venlo -
Eindhoven - Tilburg - Breda - Roo
sendaal - Bergen op Zoom - Goes -
Middelburg - Vlissingen; Utrecht -
Den Bosch - Boxtel en Rotterdam
Dordrecht - Moerdijk - Breda.
De gezamenlijke kosten werden ge
raamd op 100 miljoen, waarvan de
regering, rekenende op de Oostindl-
sche baten elk jaar ƒ10 miljoen
op de begroting zou brengen.
Al dem spoorwegen waren pas in
1878 voltooid. Het eerste traject Til
burg - Breda werd reeds op 5 oktober
1863 geopend. Deze lijn viert dus dit
jaar haar eeuwfeest.
Intussen had de „Spoorwegmaat
schappij Antwerpen-Rotterdam" (met
zetel te Brussel) reeds in 1855 in
Breda een station gebouwd, dat in de
dienst voorzag voor de lijn Breda -
Roosendaal en sedert 3 mei van dat
zelfde jaar in exploitatie. Het ge
deelte Roosendaal - Esschen - Ant
werpen, werd al van 23 juni 1854 af
bereden. Dit voormalige stationsge
bouw is thans nog in gebruik als
viervoudige dienstwoning en staat
aan de zuidkant van ae spoorweg,
circa 250 meter ten westen van de
spoorbrug over de Mark.
De spoorweg Breda - Tilburg werd
17 december 1861 aanbesteed en on
geveer een maand nadien begon de
aannemer J. v. d. Griendt uit Den
Bosch met de uitvoering van het
werk.
De aanbesteding voor de bouw van
een nieuw station in de Baronie-stad
kon pas 3 september 1863 gebeuren;
de Haagse aannemer F. H. v. Malsen
kreeg het werk toegewezen en slaag
de erin het gebouw in het najaar van
1864 op te leveren.
Tot 1890 heeft Tilburg zich tevreden
moeten stellen met een stationsge
bouw dat eigenlijk die naam niet ver
diende. Na herhaalde verzoekschrif
ten van de Kamer van Koophandel
is toen pas de nodige accommodatie
tot stand gekomen. Vorig jaar is de
afbraak van dit circa 75 jaar oude
cavalje een feit geworden, om (in
1964) plaats te maken voor het meest
moderne stationsgebouw in ons land.
Er worden op dit ogenblik tussen
de autoriteiten in Tilburg en Breda
besprekingen gevoerd over de vraag
of het eeuwfeest luisterrijk zal wor
den gevierd.
n Deventer wordt behoefte gevoeld
aan een Rode Kruiscentrum. De
medische diensten van de afde
lingen Diepenveen-Deventer en de
charitatieve diensten zijn op verschil
lende plaatsen gehuisvest en vooral
de medische diensten kampen met een
groot ruimtegebrek. Uit deze nood
werd de idee geboren één centrum
te stichten, waar al het werk van
het Rode Kruis kan worden verricht.
Het centrum zal dicht bij de beide
ziekenhuizen komen, waardoor de mo
gelijkheid van een efficiënte exploita
tie nog wordt vergroot. In het cen
trum wordt tevens opgenomen een
sociëteit voor lichamelijk gehandicap
ten, die ook als sportzaal voor hen is
te gebruiken.
Maar het niet gesubsidieerde Ro
de Kruis komt een ton te kort. En
deze ton wil men bij elkaar krijgen
met een bliksemactie in Deventer en
verre omgeving op vrijdagavond 30
augustus en zaterdag 31 augustus.
Er heeft zich een actiecomité ge
vormd uit de burgerij en er is een
erecomité samengesteld waarin behal
ve de commissarissen van de Koningin
van de provincies Overijssel en Gel
derland ook de burgemeester van ge
meenten gelegen in het verzorgings
gebied van de Deventer ziekenhuizen,
zitting hebben.
Niet minder dan 40.000 gezinnen zul
len moeten worden bewerkt en het
comité verwacht daartoe uit de streek
250 elftallen van medewerkers (sters)
uit de sportverenigingen te krijgen.
Een verloting ligt niet in de bedoe
ling. Dinsdag wordt een bijeenkomst
gehouden in de Deventer Schouwburg
waar iedereen welkom is die op een
of andere wijze wil medewerken, of
geïnteresseerd is in de plannen, die
daar worden ontvouwen.
(Advertentie)
(Advertentie)
JERUSALEM, 18 juni (UPI) De
Israëlische meerderheidspartij „Mapai"
heeft gisteren besloten om de huidige
minister van financiën, Levi Ashkol, aan
te wijzen als opvolger van de afgetre
den eerste minister David Ben Goerion.
Men verwacht dat de „Mapai" zeer
spoedig de 68-jarige en als gematigd
bekend staande kandidaat aan presi
dent Shazar zal aanbevelen. Algemeen
wordt verwacht, dat president Shazar
aan Ashkol zal verzoeken reeds don
derdag een regering te vormen.
Gisteren werd bekend, dat Ben-Goe-
rion een laatste verzoek van zijn partij
om zijn besluit tot aftreden te herzien
had verworpen. In een brief aan de
spreker van de „Knesset" (het parle
ment) stemde hij er wel in toe, zijn
beslissing om zich ook uit het parle
ment terug te trekken te herzien.
ROTTERDAM, 18 juni Mevrouw
Nel Roos, directrice van de Rotterdam
se dansacademie en dansschool, zal
dezer dagen naar Amerika vertrekken.
Zij zal als „choreographer in residence"
optreden van het Jacob's Pillow Dance
Festival en is tevens uitgenodigd tot het
bijwonen van een „teacher course" van
de choreograaf George Bal an chine. In
september wordt mevrouw Roos terug
verwacht.
VENLO, 18 juni. „De Dag der
Duitse eenheid", een vrije dag in
Duitsland ter herdenking van de op
stand die tien jaar geleden in Oost-
Duitsland uitbrak, heeft gisteren ver
moedelijk een record aantal Duitsera
naar Noord-Limburg gebracht. Vele
bordjes „Spargel" wezen bij de boer
derijen de weg naar de velden met as
perges, die gretig aftrek vonden.
Bij de grensovergangen was het zo
druk dat de marechaussee om ver
sterking van de Venlose verkeerspoli
tie moest vragen. In de stad werd
het verkeerd belemmerd door de vele
geparkeerde auto's. Men schat het aan
tal vreemdelingen dat de levensmid
delenwinkels en dergelijke bezocht op
100.000. Bij de grensovergang Keulse
Barrière te Venlo vormde zich een ki
lometerslange file van Duitse automo
bilisten, die Nederland binnen wilden.
De drukte nam echter een recordom-
vang aan bij de terugkeer rond zes
uur, waarbij het verkeer langdurige
vertraging opliep. Op de rijksweg Ven-
lo-Nijmegen bij Arcen, waar een
grensovergang naar het Duitse Stralen
is, lag het verkeer een uur lang vrij
wel stil als gevolg van het enorme
aantal auto's In beide richtingen.
