0
Documentaire over de Maas
als Europese vaarweg
1 zit in
Sanovite
Berg en Terblijt bezit weer een schutterij
Lathyrus van Soestdijk
Amechtige Zebra
De zilveren kaphamer voor Brabander
Goed werkstuk
PREMIERE IN MAASTRICHT
DONDERDAG 20 JUNI 1963
PAGINA 5
BEGONNEN
Enkele jeugdige leden van Berg en Terblijts „Nachtwacht".
Net als elke andere rechtgeaarde
Limburgse gemeente bezat
Berg en Terblijt vroeger een
schutterij, maar sinds 1820 was
het gilde van „St. Monulfus en Gon-
dulfus" ter ziele. De bevolking van
dit nog echt landelijke dorp heeft de
afwezigheid van een schutterij altijd
als een smadelijk gemis gevoeld, maar
er was niemand, die de moed op
bracht het vroegere gilde weer op
te richten, want een dergelijke onder
neming vergt een heel kapitaal. De
vereiste dosis moed bezaten wel zeven
gezworen kameraden; stamgasten van
het café „Het Wapen van Berg'
Achter de voor schutters bijzonder
karakteristieke drank: een goed glas
bier, opperden zij het plan „St. Mo
nulfus en Gondulfus" her op te richten.
Dit besluit was gauw genomen, maar
de benodigde gelden waren minder
gauw bijeen. Diverse akties: een rond
tocht door het dorp van een kolderieke
schutterij met speelgoedgeweertjes en
een skelterrace ten bate van de nieu-
We schutterij, moesten er aan te pas
komen. Deze laatste aktie werd een
groot succes. De skelterrace leverde
een nettowinst van 1200 op. Een be
drag, dat op geen stukken na toerei
kend is om er een heuse schutterij
mee uit te rusten, maar voldoende
om ermee van start te gaan.
Met die start is het buiten verwach
ting goed gegaan. Toen Berg en Ter
blijt bemerkte, dat de zeven stamgas
ten van Pol Kreutzer ernst maakten
met hun schutterij-plannen, konden zij
Weldra op de steun van velen rekenen.
Kastelein Pol was de eerste dona
teur. Zijn stunt: een weddenschap
om een half jaar lang; zijn baard te
laten staan, bracht vijf honderd gul
den op. Kapper Tom Heynen anders
de meest serieuze dorpeling bedacht
een nieuwe stunt. Toen hij de winnaar
van de eerste weddenschap van diens
haard ontdeed, sloot hij een tweede
Weddenschap af. A raison van twee
honderd vijftig gulden offerde Tom
Keynen zijn weelderige haardos op voor
de schutterij. Zoon Lambert hanteer
de de schaar en verdiende ook daar
mee nog een fiks bedrag voor de
«chuttert.
Intussen dook een nieuwe donateur
°P in de persoon van de in Berg en
terblijt geboren kunstschilder Lel
Molin.
.Hij zou de uniformen en alle andere
Ppkornende attributen belangeloos ont
werpen. Bezig met dit werk ontdekte
Molin, aan de hand van het zorg
vuldig bewaard gebleven koningszil-
yer van de oude schutterij, dat het
.vroegere gilde moest hebben bestaan
h 1669, het oudste jaartal, op de
cnttien keizerlijke en koninklijke pla-
u. Lei Molin herinnerde zich 1669
InS een hekend jaar uit de vader-
andse kunstgeschiedenis; het jaar na-
*vo u ^at I*® maker van de „Nacht-
llit Hembrandt, overleed. Tege-
fc?met deze ontdekking was het onfc-
*P voor de uniformen van de nieu
we schutterij gereed. En de 29 leden
van het gilde van „St. Monulfus en
Gondulfus5' gaan nu gekleed als de
mannen van „de Nachtwacht".
Zo uitgerust presenteren de schut
ters van Berg en Terblijt zich zater
dag, aan de vooravond van de z.g.
z.g. Bronkkermis, aan de dorpsge
meenschap.
p 4, 5, 6 en 7 juli houdt de afde
ling De Bilt, Bilthoven, Huis
ter Heide en omstreken van de
Kon. Ned. Maatschappij voor
Tuinbouw en Plantkunde ter gelegen
heid van haar veertigjarige bestaan
een jubileum tuinbouw- en tevens 27
ste nationale lathyrustentoonstelling
op het terrein van de Nederlandse
Spoorwegen nabij het Station Biltho
ven.
Op deze expositie zullen belangrijke
inzendingen te bewonderen zijn, o.a.
uit de tuinen van het paleis te Soest
dijk, het Cantonspark te Baarn, Artis
Amsterdam en van de commissaris
van de koningin voor de provincie
Utrecht.
Het gebruik van een electronische
rekenmachine ten behoeve van
de wetenschap bevalt zo goed
in de Utrechtse universitaire
wereld, dat de Zebra (gevormd door
de beginletters van: zeer eenvoudig
binaire reken automaat)die sinds
1958 in dienst is, soms 24 uur per
dag werkt. Vooral fysici, astronomen
en chemici laten het in een pand aan
de Catharijne singel gestalde „beest
je" veel sloven. -
De Zebra, die ongeveer duizend1
maal zo snel rekent als de gemid
delde mens, begint nu wat amech
tig te worden. Hij vergist zich nog
wel eens met rekenen of... vertikt
het eenvoudig.
Er is nu een nieuw apparaat, een
Electrologica X8, in bestelling. Een
Nederlandse machine, die enkele hon
derden malen zo snel werkt als de
Zebra. In één seconde meer dan
100.000 optellingen en meer an 10.000
vermenigvuldigingen en delingen. Al
les met getallen van twaalf cijfers.
Nee, daar kan een mens niet tegen
op.
Zo'n machine met bijkomende voor-1
zieningen vraagt een investering van
ongeveer een miljoen gulden. Ze laat I
zich „toespreken" in ALGOL, een
taal, die nauw verwant is aan de
wiskundige schrijfwijze van formules.
In december komt het wonder in
dienst.
IIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIHIIIIIIIIIII
.jeugdige belangstelling' voor vaklui-in-de-dop.
e Brabander H. J. M. Graau-
mans uit Gilze heeft woensdag
middag op het Enschedese
Volkspark de zilveren kapha
mer, de eerste prijs van de nationale
straatmaakwedstrijd in ontvangst mo
gen nemen. Hij leverde de beste pres
tatie in de groep, die de vijfjarige cur
sus volgens het leerlingenstelsel volg
de. Tweede werd de Rotterdammer G.
Nobel en derde de Amsterdammer H-
Lubbers.
In de groep driejarige opleiding
werd K. de Jong Amsterdam eerste,
F. Derksen Den Haag tweede en J.
Th. Westendorp Deventer derde. De
jeugdige straatmakers legden gedu
rende twee dagen hun proeven van
bekwaamheid af in een wedstrijd, die
door de vereniging „De Nederlandse
Baksteenindustrie" in samenwerking
met het „Bouwcentrum" was georga
niseerd. De deelnemers waren gere-
cruteerd uit de beste leerlingen van
de regionale opleidingen te Rotter
dam, Den Haag, Amsterdam, Utrecht,
Den Bosch, Deventer en Assen. Het
doel van deze jaarlijkse manifestatie
is belangstelling te wekken voor het
aloude straatmakersambacht. In de
grote tent op het Volkspark hebben
de senioren in een geprepareerd zand-
bed prachtige meerkleurige klinkerta
pijten neergelegd. De junioren hielden
zich bezig met het „aankleden" van
een verkeerseiland, een verkeersge
leider met zebrapad en wat daarbij
hoort. Een bijzondere attractie vorm
den de jeugdwedstrijden voor de En
schedese scholieren, die in de tent een
eenvoudig straatje mochten leggen.
Tientallen kinderen grepen de kans
eens een echte kaphamer te hanteren.
Johan Knoeg uit Boekelo won de eer
ste prijs. De tweede prijs was voor
H. Beukinga van de Prins Willem-
school en de derde voor H. Vrieler van
de Maria Gorettischool.
Woensdag 19 juni. Een historisch ogenblik. Het Conclaaf, dat de opvolger van
Joannes XXIII moet kiezen is begonnen. Boven een beeld, dat televisie-kijkers
zich moeten herinneren. Een rij kardinalen tijdens de plechtige openingsmis. Ven
links naar rechts de kardinalen Siri, Feltin, Ciriact, Valeri en Da Silva. Daaronder
links: de eedsaflegging door de kardinalen Rugambwa, Santos en Alfrink. Rechts
daarvan kardinaal Bea en kardinaal Quintero worden begroet door een zuster.
Links daarvan een overzicht van de St. Pieter bij de plechtige nog openbare
opening en rechts kardinaal König bij het verlaten van de St. Pieter. Geheel onderaan:
een grote groep kardinalen, biddend in de Paulinische kapel. Daarna werden
de deuren gesloten.
benadrukten dit nog eens de voorzitter
van de Limburgse Scheepvaartvereni
ging, de heer Louis Daenen, alsmede de
commissaris van de koningin dr. F. Hou-
ben.
De Maas is karakteristiek voor het
Limburgse land; zij is een romantische
rivier, maar tegelijkertijd een stroom
met een belangrijke economische bete
kenis en over dit 'laatste aspect handelt
de nieuwe documentaire, aldus dr. Hou-
ben. Niet ten onrechte, zo vervolgde hij,
want bij de stuw van Sambeek passeer
den in één jaar 66.560 schepen met een
lading van 31 miljoen ton en in Maas-
bracht 48.580 met 21,5 miljoen ton. Wat
de bevrachtingen betreft neemt het dis
trict Limburg met 6 miljoen ton zelfs
de eerste plaats in.
Vooral de Limburgse produkten: grint
en zand (10 miljoen ton per jaar), als
mede kolen (3,5 miljoen ton) worden
via de Maas vervoerd.
Voor de betekenis van deze rivier
pleit, aldus dr. Houben, de industriële
bedrijvigheid op de oevers van de
Maas, de aanleg van grote havens in
Maastricht, Born, Maasbracht, Roer
mond en Venlo. Deze betekenis zou nog
in niet geringe mate kunnen toenemen,
wanneer nu eens eindelijk een eeuwen
oud plan: een Maas-Rij nverbinding,
zou gerealiseerd worden. Arme Europe
se integratie, verzuchtte dr. Houben.
Tenslotte wenste hij de Limburgse
Scheepvaartvereniging geluk met de
documentaire. Speciale woorden van
waardering richtte dr. Houben tot de
makers van de film: N. V. Profilti. en
de heren A. Gunn (cameraman): P. van
Eekert (montage), alsmede Jan Wie
gel, de produktieleider en regisseur.
Nog vóór de première mocht Jan
Wiegel het genoegen smaken, dat zijn
twintig minuten durende film op het
recente filmfestival te San Sebastian
bekroond werd met de prijs van de
Raad van Europa voor de beste docu
mentaire.
Ondanks de beperkingen, welke Jan
Wiegel zich moest opleggen de op
dracht luidde immers een film te ver
vaardigen over de Maas als verkeersweg
is hij er toch in geslaagd om een fas
cinerende documentaire samen te stel
len. Eén film, welke een levendig en
tegelijk kleurrijk beeld geeft van de
Maas als vaarweg voor het transport
van de gevarieerde produkten van Lim
burgse bodem.
de vitaliserende vitamine E,
de vitaminen van het
B-complex, de essentiële
eiwit-bouwstoffen, een hoog
gehalte aan mineralen.
Eet daarom dagelijks
ENKELE SANOVIETJES
VOOR UW GEZONDHEID
besmeerd en/of belegd.
Heerlijk! Sanovite,
uit volle tarwe bereid,
regelt de spijsvertering
en bestrijdt "overwicht".
HOGE VOEDINGSWAARDE!
KERNVERS!
SLECHTS 52 CT. PER PAK!
(Ook zoutarm overal g
verkrijgbaar.) S
MAASTRICHT, 20 juni Met mede
werking van de rijks-, provinciale- en
gemeentelijke overheid heeft de Lim
burgse Scheepvaartvereniging een boei
ende en artistieke verantwoorde filmdo
cumentaire over de rivier de Maas la
ten samenstellen, welke gisteren in het
Mabi-theater alhier haar première be
leefde.
Deze film zal o.a. in Nederlandse,
Franse en Duitse versie in binnen- en
buitenland worden vertoond en is vooral
bedoeld om de aandacht van studeren
de jongeren, alsmede van figuren uit
de wereld van handel en nijverheid te
Vestigen op de steeds toenemende be
tekenis van de Maas als vaarweg. Dank
gij de reeds of nog uit te voeren wer
ken van Rijkswaterstaat en met name
sinds de' aanleg van het Julianakanaal
de opheffing van de beruchte stop
van Ternaaien, ontwikkelt deze rivier
sich steeds meer tot een Europese
Scheepvaartweg van betekenis.
Bij gelegenheid van de presentatie
Van de documentaire „de Maasvaart",
(Advertentie)
CONCLAAF
