wmÊmmmz
Wandelbos Groenendaal een verkwikkend
oord met veel recreatiemogelijkheden
Burgemeester Van Lennep
zette dichtader open
bij opening in 1913
Gezinshoofd
Voortrekkers organiseren vakantie
II. van Os doet activiteiten van
I.S.CCklaar en duidelijk
uit de doeken
Zorgen om bejaardenzorg - Attentie voor
velerlei noden - Sociaal jaar in
Haarlem - Huis voor zwervers
17 JULI 1913 HEUGLIJKE DAG IN HEEMSTEDE
SLEUTEL WEG?
ity
Grondverkoop voor
woningbouw
S.O.S.-Telefoon
Bejaarden
TAUNUS 12 M - 17 M
Strada-actie
Zwervershuis
2
ZATERDAG 23 JUNI 1963
PAGINA
HEEMSTEDE, 22 juni De
17de juli van het jaar 1913 staat
in de annalen van Heemstede
geboekstaafd als een historische
datum. Op die dag werd het wan
delbos voor het publiek geopend,
dat door de gemeente tegen de
prijs van 318.000 was aange
kocht van de familie Van Meiden.
De Heemstedenaren waren er blij
mee, maar het meest verheugd
van allen was stellig burgemees
ter jhr. mr. D. E. van Lennep, die
in een gedicht van maar liefst
achttien coupletten de lof bezong
van het nieuw verworven bezit.
Aldus luidde het eerste couplet
van burgemeester Van Lennep's
berijmde openingsrede. Het dich
ten zat hem familielid van de
grote schrijver Jacob van Lennep
in het bloed. Het is de volgen
de maand dus vijftig jaar geleden,
dat Groenendaal in gemeentelijk
bezit overging. Dit heugelijke feit
zal, zoals wij 'reeds eerder meld
den, niet onopgemerkt voorbij
gaan. Er komt een historische
tentoonstelling in Groenendaals
Verversingshuis en op de jubi
leumdag zullen de muziekkorpsen
„St. Michaël" en „Eensgezind-
Excelsior" 's avonds in het bos
concerteren.
Waterpartijen
Recreatie
ZAADNANDEL JAN R00ZEK
ALLES VOOR UW TUIN
„DE SLEUTELSPECIALIST'
GARAGE „PETERS"
W0S
jaas
;-.v -
Gelijk een dankbaar man,
die eenen grooten schat,
Die lang verborgen was,
in zijnen grond mocht vinden,
En vol van blijde vreugd,
het ogenblik verbeidt,
Dat hij dien grooten schat,
mag deelen met zijn vrinden,
Zoo voel ik mij vandaag,
nu Heemstee Groenendaal
Dien pas verworven schat,
zijn gasten mag vertonen,
En 'k roep U 't welkom toe,
verheugd dat gij hier zijt,
En dat gij onze vreugd
op heden bij wilt wonen.
Het Groenendaalse bos, dat een op
pervlakte heeft van bijna tachtig hec
taren, mag gerekend worden tot de
fraaiste vrije wandelbossen van Ne
derland. De gemeente Heemstede
heeft steeds voor ogen gehouden dat
een „open" bos voor de bezoeker het
meest aantrekkelijk is en vandaar dat
men zonder overal aan paden ge
bonden te zijn naar hartelust kan
dwalen en genieten van het natuur-
Banken rond de vijver noden de be
zoeker dit verrukkelijke plekje niet
dadelijk de rug toe te keren. Het zoe
te gefluit van de vogels Groenen
daal is er rijkelijk mee bedeeld
weerklinkt door het doodstille bos. De
vroege wandelaar loopt kans een dar
tel konijntje op zijn weg te ontmoe
ten. En hoe schoon zijn niet de klan-
Men kan Groenendaal langs vele wegen
bereiken, maar wat is gezelliger dan een
tochtje te water? De rondvaartboot
„Willy", die als gevolg van de afsluiting
van de Eendjespoortbrug (helaas) niet
meer bij de Grote Houtbrug maar vanaf
de Turfmarkt vertrekt, onderhoudt met
Groenendaal een geregelde dienst, waar
van in de zomermaanden een druk ge
bruik wordt gemaakt.
schoon, dat Groenendaal heeft te bie
den.
Dwalend door het bos, ontmoet men
er een rijke verscheidenheid aan
boomsoorten. Eeuwenoude beuken en
eiken blijken de storm der tijden
glansrijk te hebben doorstaan. Het
schichtige eekhoorntje zoekt er zijn
weg en klautert vliegensvlug naar de
top van een linde, kastanje, iep of pla
taan. Er staan in Groenendaal enkele
pracht exemplaren van de uitheemse
Taxodium, een boomsoort die men in
Nederland slechts zelden zal aantref-
Deze fraaie opname geeft een sprookjesachtig beeld van de Lelievijver, een van
de vele door natuurschoon begenadigde plekjes die men in Groenendaal kan
aantreffen.
ken van het kloosterklokje wanneer
's middags in het aangrenzende „Bos-
beek" eens het woonhuis van de
Van Merlen's en „Mariënheuvel"
het Angelus wordt geluid. Voor de stil
le genieter betekent Groenendaal een
oase, een oord van verkwikking, dat
bij elk bezoek weer nieuwe verrassin
gen prijsgeeft.
Uit de tijd dat het buiten door de
Öe tijd van de omnibus ligt alweer ver achter ons. In vroeger jaren was er een
speciale omnibusdienst GroenendaalHaarlem. De bus maakte een gezellige
Rondrit door Heemstede en bracht de Haarlemse bezoekers van het wandelbos
weer terug naar het eindpunt aan het Plein.
ten. In lang vervlogen eeuwen is Groe
nendaal duingebied geweest.
Daar waar het bosterrein door heu
vels wordt onderbroken, zijn de sporen
hiervan nog terug te vinden. Temid
den van Groenendaals weelderige be
groeiing, waarbij ook bosheesters als
de meidoorn, vogelkers en kardinaals
hoed veel tot het natuurschoon bijdra
gen. wordt het oog van de wandelaar
ineens weer getrokken naar een prach
tige waterpartij. Rond de „Waterdel"
staat de rhododendron in volle bloei.
Wie de genietingen van dit paradijse
lijke plekje ten volle wil proeven, zal
nu zijn kans moeten waarnemen, want
de bloeitijd van de rhododendron duurt
slechts kort. En welke bezoeker zal
niet de Lelievijver weten te vinden?
Van Merlen's werd bewoond dateert
nog het bekende Molentje bij de her
tenkamp, dat in vroeger jaren een
stoomgemaal herbergde om het land
goed van het nodige water te voor
zien. Ook de Belvedère, en het Ver
versingshuis, waarin eens het koets
huis met de stallen waren onderge
bracht, dateren uit het tijdperk van de
familie Van Merlen.
Voor de bezoeker die zich naast de
recreatie in de natuur ook op andere
wijze in het bos wil verpozen biedt
Groenendaal „voor elck wat wils".
Daar is het prachtige dierenpark met
kinderboerderij, waar vooral de va
ders en moeders met hun kroost niet
licht aan zullen voorbijgaan. Op het
terras van het Verversingshuis is het
na een wandeling goed toeven. Voor
de kinderen zijn er dan ook nog de
vele attracties in de speeltuin en wie
onder hen zal ook niet graag een ritje
met de ponywagentjes willen maken?
Het fraaie Groenendaalse tennispark
neemt bij de sportieve recreatie in
Heemstede een belangrijke plaats in.
De afgelopen vijftig jaar heeft de
gemeente Heemstede zich steeds beij
verd om het ongerepte natuurschoon
van het Groenendaalse bos voor het
nageslacht te bewaren. „Wij zijn zui
nig op Groenendaal", zegt de heer A.
H. Walet, hoofd van de afdeling bos
en plantsoenen. „Het bos vereist veel
onderhoud. Het gedeelte langs de He
renweg vanaf de Konijnenberg tot aan
het Manpad, krijgt nu weer een nieu
we boombeplanting, die ter be
scherming tegen de zeewinden van
een windscherm zal worden voorzien.
Erg jammer is 't dat zoveel mensen
bij hun bezoek aan het bos een onbe
schrijfelijk» papierrommel achterlaten
Een heleboel mensen blijken nog
steeds niet in te zien hoe zij zich in
Groenendaal dienen te gedragen. De
papierbussen staan er toch werkelijk
niet voor niets. Na een druk bezochte
dag kost het de bos- en plantsoenen
dienst heel wat werk om die bergen
papier weer uit bos te verwijderen".
Wat hebben wij hier nog aan toe te
voegen? Al degenen, wien het blijk
baar teveel moeite kost zich als „heer'
of „dame" in Groenendaal te gedra
gen zouden wij ter overdenking de
woorden willen voorhouden, welke bur
gemeester Van Lennep vijftig jaar ge
leden bij de opening van Groenendaal
uitsprak:
Wordt niet 't groene mos ontheiligd
Door een vod of vuil papier?
Wordt de rust der stille lanen
Niet geschonden door getier?
Maar zóó zal 't hier niet zijn,
Des Scheppers Majesteit wordt in
dit bosch gevoeld
Wie zou die gaan verstoren?
Neen, elkeen zoekt hier rust
en passende vermaken,
Men ademt dennenlucht
en voelt zich als herboren.
Het beste in den mensch
moet hier tot uiting komen,
Ik vrees geen overlast
wat men ook mag voorspellen
'k Ben liever optimist
en durf in vol vertrouwen
Ons Heemstéesch Wandelbosch
Voor ieder openstellen.
ZANDVOORT, 21 juni Aan de Zamd-
voortse gemeenteraad wordt voorge
steld de bouwstrook aian de M. Mole
naarstraat tussen de dr. C. A. Gerke-
straat en de Frans Zwaanstraat voor
woningbouw te verkopen a 25 per m2.
Aan een vijftal particulieren zal in
totaal 1640 m2 worden verkocht en aan
de N.V. Bouwfond® Nederiandsehe Ge
meenten 1625 m2, voor zeven deelne
mers aan dit fonds.
Advertentie
SPEKSTRAAT i - TELEF 16061
Aan het milde, maar ontegenzeg
lijk strakke bewind van de Van
Liemts als voorzitters van de Haar
lemse Katholieke Vereniging voor
het Gezin is een einde gekomen.
Vijfenveertig jaar lang hebben drie
Van Liemts leiding aan deze unieke
organisatie gegeven. Donderdag
avond is daaraan tijdens de algeme
ne vergadering een einde gekomen.
De nieuwe voorzitter is drs. N. van
Wersch geworden, een Limburger,
die sinds 1956 in Haarlem woonach
tig is en als algemeen secretaris aan
de Katholieke Land- en Tuinbouw-
bond verbonden is.
H;j is nog jong. pas negenender
tig jaar. Aanvankelijk was hij voor
bestemd om de penningmeester van
de vereniging, de heer H. Moné op
te volgen. Toen echter bleek, dat de
heer H. van Liemt, die vijf jaar
het voorzitterschap heeft bekleed, om
persoonlijke redenen wilde aftreden,
verklaarde de heer Van Wersch zich
bereid zijn opvolger te worden. Met
de keuze van het hoofdbestuur zijn
de bestuurderen van de speeltuinen
con amore akkoord gegaan.
Zij zullen donderdagavond ervaren
hebben, dat de katholieke Vereni
ging voor het Gezin in de persoon
van de heer Van Wersch een voor
zitter heeft gekregen, die zich voor
al wenst bezig te houden met nieuwe
taken. Taken, die verband houden
met de specifieke belangen van het
katholieke gezin. CK'er deze nieuwe
werkzaamheden is onlangs door het
hoofdbestuur van de vereniging een
rapport opgesteld, dat in 'de loop van
dit jaar zal worden gepubliceerd.
De heer Van Wersch, die in zijn
maiden-speech donderdagavond uiter
aard geen beleidsprogramma kon
ontvouwen, verwacht veel van zijn
nieuwe functie. Hij heeft een prach
tige erfenis in handen gekregen: een
hechte organisatie, waaraan tiental
len medewerkers bestuursleden
en opzichters van de speeltuinen,
ouders en vele anderen jaren
lang hebben geschaafd en gewerkt.
Aan hen is het te danken, dat de
katholieke Vereniging voor het Ge
zin zo'n unieke plaats inneemt in
het Haarlemse organisatieleven. De
heer Van Wersch is er zich van be
wust, dat dit hem bijzondere ver
plichtingen oplegt.
Voor de stamleden van de „Abbé
Pierre"-groep van de parochie van O.
L. Vrouw van Zeven Smarten in Haar
lem-Noord is het devies „help de an
der waar je kan" geen vage belofte,
die indertijd bij de installatie gedaan
is, maar op den duur nauwelijks in
praktijk gebracht wordt. Daar getuigt
het getimmer en geschilder meer
dere avonden per week -in en buiten
het hoofdkwartier aan de Eemstraat
van. De stamleden brengen geen hulp
in „traditionele" vorm, zoals het bij-
harken van tuinen en het hakken van
houtjes. Ze zoeken het in een andere
richting: deze zomer willen zij vijf
kinderrijke gezinnen uit hun parochie,
die anders nooit op vakantie zouden
gaan. een veertiendaags vakantie
verblijf bereiden in Gaasterland. Voor
al om de ouders te ontlasten. Enkele
maanden geleden al is de stam onder
leiding van oubaas B. van Emmerik
aan het organiseren geslagen en men
kwam spoedig tot de conclusie, dat
er voor een dergelijke onderneming
heel wat komt kijken. Niet alleen geld.
maar ook initiatieven.
De negen leden van de stam weten
van aanpakken. Op enkele details na
is de orgapisatie thans in kannen en
kruiken. Een paar weken geleden heb
ben zij een bezoek gebracht aan het
vakantie-terrein, in de omgeving van
het plaatsje Wyckel. Er staat een grote
boerderij, waar de vijf families in
totaal >42 personen. -- op geriefelijke
wijze zullen worden ondergebracht.
De verzorging tijdens het veertien
daags verblijf is natuurlijk in handen
van de stam. Behalve de organisatoren
gaan ook enkele verkenners van de
„Abbé Pierre"-groep, de vrouw van de
oubaas en de verloofde van een van
de stamleden mee. De verkenners om
de maaltijden te verzorgen en de twee
dames om de kinderen overdag bezig
te houden. De ouderparen kunnen de
ganse dag doen wat ze willen en er
zijn speciaal voor hen tien fietsen ge
charterd, zodat zij tochten in de om
geving kunnen maken. Ze kunnen
's morgens een lunch-pakketje mee
krijgen.
De kinderen, die dus overdag zoveel
mogelijk in het vakantie-kamp zullen
blijven, behoeven zich beslist niet te
vervelen. Er staan voor hen allerlei
spelen, puzzleritten en tochten, drop
pings en een kampvuur op het pro
gramma. En als het weer niet mee
zit, hebben de stamleden allerlei ver
rassingen in petto in de grote 14-
master, die naast de boerderij zal wor
den opgezet Ook zal daarin met lelijk
weer worden gegeten.
De reis heen en terug gaat met
auto's. Die zijn allemaal gratis be
schikbaar gesteld door relaties uit de
parochie. Ook de ingrediënten, zoals
de tenten, de kookspullen en de veld
bedden en dekens, die door de B.B. in
Haarlem beschikbaar gesteld zijn, zul
len gratis worden vervoerd.
Natuurlijk is er nog veel geld nodig.
Daarom zijn de leden nu bezig met
het maken van propagandaborden, die
een plaatsje zullen krijgen bij hun
parochiekerk, en zullen zij zondag 7
juli aan de kerkdeur een collecte hou
den. Zij twijfelen er niet aan, of het
zal daarna financieel „rond" zijn en
wanneer de vakantieweek bij de ge
zinnen in de smaak zal vallen en in
alle opzichten geslaagd blijkt te zijn,
zal dat volgend jaar beslist herhaald
worden.
HAARLEM, 22 juni Tijdens de
jaarvergadering van de Interparochi
eel Sociaal Charitatief Centrum, die
deze week in de aula van het zieken
huis Sint Joannes de Deo werd gehou
den en waarover wij reeds uitvoerig
bericht hebben, heeft de heer H. W.
M. van Os voor de laatste maal zijn
jaarverslag uitgebracht. Met zijn col
lega's Van liemt en Borghouts heeft
hij, met de reconstructie van het
I.S.C.C. in zicht, zijn mandaat ter be
schikking gesteld en wil hij niet meer
herkozen worden. Met een zekere wee
moed zal hij zijn jaarverslag hebben
gecomponeerd, een indrukwekkend
stuk werk, waarin de activiteiten van
het I.S.C.C. in 1962 klaar en duidelijk
uit de doeken worden gedaan.
Alle facetten van het katholieke so
ciaal charitatief werk in Haarlem en
omgeving heeft hij belicht. De meeste
waren slechts van intern belang, som
migen verdienen een uitgebreidere pu
bliciteit, omdat ze meer in de algeme
ne belangstelling liggen. Zo memoreer
de hij de bouwplannen van de Pius XII-
stichting voor een katholiek verpleeg
tehuis voor chronische en langdurig-
zieken en bejaarden. De snelle en dy
namische groei van de verpleegkundi
ge en medische opvattingen bij de be
handeling en reactivering van langdu-
rig-zieken noopten bestuur en architect
tot een min of meer principiële wijzi
ging van het bouwplan. Het plan is in
middels besteksklaar gekomen, de mi
nisteriële ziekenhuiscommissie in Den
Haag betuigde haar instemming en het
wachten is nu op de definitieve toe
stemming om met de bouw van het
tehuis in het Duinroosplantsoen te be
ginnen.
van het I.S.C.C. stelde een onderzoek
in en zocht naar een opleidingsmoge
lijkheid voor bejaardenhelpsters en be
jaardenverzorgsters. Gesteld werd, dat
de moderne bejaardenverzorging een
adaequate opleiding van verplegend
personeel vraagt. In de verzorgingste
huizen wordt een groot tekort gecon
stateerd aan gekwalificeerd personeel.
In de toekomst zal het tekort ver
scherpt worden door de gedwongen
uitbreiding van het bedden-aantal we
gens veroudering van de bevolking.
Voorts vraagt de hogere gemiddelde
leeftijd van de opgenomen bejaarden
meer verzorging en dus meer verzor
gend personeel. Rekening dient ook te
worden gehouden met de afneming van
het aantal religieuzen als verzorgend
personeel. De mogelijkheid tot beroeps
opleiding vergroot de wervingskracht
in de personeelssector.
Er is daaromtrent een gesprek ge
voerd met het bestuur van de huis
houdschool. Deze school verklaarde
zich in principe bereid voor het jaar
1963-1964 een cursus voor bejaar
denverzorging op te zetten. Vergun
ningen daartoe zullen worden aange
vraagd, een onderzoek naar het be
hoefte-element bij de geïnteresseerde
tehuizen zal volgen.
De heer Van Os gewaagt in zijn jaar
verslag uiteraard ook van de Katho
lieke Migratie Stichting (Kamis), die
door haar werk voor de alleenstaande
kamerbewoners reeds van zich heeft
doen spreken. Bij een onderzoek is wel
een drang naar gezelligheid buitens
huis gebleken. Huisbezoeken wezen uit,
hoe gebrekkig soms woning, voeding
en gezelligheid voor de alleenstaanden
zijn. Men kreeg gegevens binnen over
wantoestanden betreffende prijzen,
meubilering, wasgelegenheid enzo
voort. De zondagmorgen-koffiebar heeft
intussen zijn nut bewezen.
Uitvoerig vertelt het jaarverslag ook
van de S.O.S. Telefonische Hulpdienst,
die tot een verbluffende activiteit is
gekomen ten profijte van de medemens,
die in nood verkeert. Het laatste half
jaar van 1962 de eerste werkperio
de kwamen er 619 aanvragen binnen.
In 282 gevallen werd voor de eerste
maal hulp gevraagd, de overige 337 wa
ren een vervolg op een vorig gesprek
of een brief.
LANGE V EERSTRAAT 10 - TEL. 11403 De meeste aanvragen hadden betrek-
De bejaardenzorg blijkt vele zorgen
te geven. Dat een tekort aan verzor
gend personeel in de bejaardentehui
zen zich pijnlijk doet gevoelen, is een
algemene klacht. Een speciale sectie
(Advertentie)
H. W. M. van Os: laatste jaarvergadering.
king op psychische moeilijkheden en
op moeilijkheden, veroorzaakt door ge-
zins- huwelijks- en opvoedingsproble
men. Het hoogste percentage aanvra
gen (18) kwam op woensdag binnen,
het laagste (11) op zondag. Vroeg op de
avond, tussen 7 en 8 uur. werd het
meest om hulp gevraagd: 179 gevallen.
Het laatste uur, van 11 tol 12, noteerde
slechts 40 gevallen. Schriftelijk kwa
men er 23 aanvragen. Wekelijks wer
den door een deskundigen-team binnen
gekomen gevallen besproken en advie
zen voor de telefonisten opgesteld.
Aan predikanten en katholieke geeste
lijken werd verzocht namen en adres
sen op te geven van personen, die be
reid en geschikt waren ais telefonist (e)
op te treden.
De alinea's, die in het jaarverslag
gewijd zijn aan de Hulpdienst door Jon
geren, getuigen van het grote succes,
dat deze dienst reeds heeft geboekt. Ve
le jongeren hebben zich aangemeld en
knappen vele karweitjes op. „Ofschoon
de groeistuipjes aldus het jaarver
slag de Hulpdienst nog niet verla
ten hebben en de leertijd in de sociale
levenskunst nog niet geheel volbracht
is, is het toch verheugend, dat op het
eind van 1962 het aantal aanvragen
(Advertentie)
TELEFOON 38058 - HEEMSTEDE
163 bedroeg, waarvan er 150 konden
worden afgewerkt".
In verband met deze jongeren-actie
signaleerde de heer Van Os een enigs
zins gelijksoortige actie, de zogenaam
de Strada in de kathedrale parochie.
Deze vorm van dienstverlening is uit
gedacht en uitgewerkt door de bisschop
van Brugge en bestaat voornamelijk
hierin, dat er in elke straat van de
parochie een contactpersoon is, die zich
bereid verklaart voor de bewoners van
zijn straat, indien nodig, klusjes op te
knappen. Strada is de afkorting van
Straat-Dienst-Apostolaat. Zijn de con
tactpersonen zelf niet in staat de ge
vraagde hulp te verlenen, dan zullen
zij trachten buren of kennissen in te
schakelen.
Uit het jaarverslag kwam nog een
ander nieuwtje naar voren, namelijk
de pogingen om te komen tot een
„sociaal jaar" naar analogie van het
„diokonaal jaar" bij de protestanten.
Deze actie wil ziekenhuizen, bejaar
dentehuizen, revalidatiecentra enzo
voort helpen aan vrijwillige arbeids
krachten, die zich hiertoe tegen een
bescheiden zakgeld voor één jaar
beschikbaar stellen.
Tenslotte komen ook wij terug op de
suggestie, die Deken Zijlstra destijds
heeft gedaan, namelijk om in Haarlem
te komen tot de oprichting van een
zwervershuis. De heer Van Os spreekt
er weer over, omdat in het jaarver
slag van het Haarlems Medisch Maat
schappelijk Consultatiebureau voor Al
coholisme opgemerkt wordt: „Een
vraagstuk, dat steeds nijpend is ge
weest, doch dat de laatste jaren weer
sterk naar voren komt. is het gebrek
aan een tehuis, waar tijdelijk onderdak
kan worden gevonden. Het is ons niet
precies bekend, hoe de situatie elders
is, maar we hebben de indruk, dat
Haarlem een van de weinige grote ste
den in ons land is, waar een dergelijk
huis ontbreekt. Vaak wordt gedacht,
dat het Leger des Heils hier een tehuis
heeft of dat een andere organisatie
hiervoor zorgt, doch in Haarlem zijn
wij aangewezen op logementen, die
vooral voor alcolholisten. geen goede
omgeving vormen". De heer Van Os
voegde daaraan toe, dat het werk on
der deze „hotelgasten" bepaalde weer
standen oproept. Maar echte naasten?-
liefde en juiste mede-menselijkheid
moeten hieraan voorbij zien. Flirt-lief
dadigheid op fancy-fairs is uiteraard
een leukere vorm van charitas-beoefe-
ning.
Indertijd is de weinig attractieve sug
gestie onder tafel geveegd met de op
merking, dat aan een dergelijk tehuis
in Haarlem geen behoefte bestaat.
„Eenzelfde apodictisch geluid hebben
wij indertijd óók gehoord, zo zeide hij,
inzake het aantal katholieke alleen
staanden in Haarlem. Nu weten wj)
zoetjes-aan wel beter. Zou er geen se
rafijnse promotor-assessor als „pa
troon voor hopeloze zaken" hiertoe in
Haarlem te vinden zijn?"
tiih-
loed-
:«hok-
s in
be-
i.arn-
naal
pro-
eauw
Een
jning
taan
£hein
b. in
deze
van
'skyl'
«ion-
vrtf
de
die
een
taal*
de
a 70
ver-
de
da-
pty
een
i en
wer-
ntio-
belt
een
Spre-
iagdf
•acht
iling
jtein
erde
zeil*
en
ring
aden
na-
min-
n in
ge-
kü-
eba-
iver-
zijn
■sten
5un
het
:akt,
aben
nty-
oloP
;o:nt
uwe-
dra-
'rou-
ïter-
<en-
met
uit
:aat.
ver
mar
van
iaaf
itige
eten
icht-
vart
echt
nke-
hun
ter-
land
van
ïwe-
sepii
i 'n
not'
smi'
wei-
fve-
?en9
ïoti-
ven-
in-
isclt
ore.
de
de
een
ele-
■nde
inig
