Bergen emballage... Afvalprobleem. Los het op:
N.V. P11 b 1* i €5 O ROTTERDAM
SPORTNIEUWS
Nowee 's ARENDSOOG het
meest gelezen boek
Godfried Bomans top-auteur
Orgelfestival
in HAARLEM
De enige
academisch
gevormde
directeur
weldra
zestig
lit®
Vroeg initiatief nemen
is vaak de juiste taktiek
(Afvalverbrandingsovens)
Koningin neemt
defile van
luchtmacht af
Ir. P. Otten groot
officier
CONVERTO
ANSC0CHR0ME
Al uw dia's
kleurraak.
Zeilweek in
Loosdrecht
De zekerheid van
een obligatie
De winstkans van
een aandeel
Prognoses Hilversum
Duitse tienkampers
voor zeslandenstrijd
J
H. v. Vlierden (KFC)
op transfer lijst
Ronde van Oostenrijk
Pieterse blijft in
PostFs wielspoor
Worstelaar Theo Ram
hogerop in titelstrijd
Delegaties van niet-
katholieke Kerken
door Paus ontvangen
In Huisorde van Oranje
LECTUUR VAN DE MIDDELBARE-SCHOOLJEUGD
Onderzoek van het
H oogveld-I nstituut
VEEL GROENTEN EN T0GAL TABLETTEN bij verkoudheid.
DINSDAG 2 JULI 1963
PAGINA 6
Sportflitsen
Boeken
Auteurs
Invloed
Snel ontwikkeld terug!
z
l Advertentie)
HILVERSUM, 1 juli De Water
sportvereniging „Het Witte Huis" gaat
voor de 22ste maal De Nieuw Loosdrecht
Week organiseren.
Dit zeilevenement, dat altijd de inzet
vormt van een aantal wedstrijden, die
in het zomerseizoen op de Loosdrechtse
Plassen gehouden worden, vindt ditmaal
plaats van zaterdag 27 juli tot en met
donderdag 1 augustus. Het programma,
dat steeds groter wordt, bevat nu reeds
22 klassen waarvoor men zich kan laten
inschrijven tot 15 juli.
Het omvat ditmaal de volgende klas
sen: Flying Dutchmanklasse, 12 m2
klasse. Valkenklasse A, 16 m2 klasse
(streep), Finnklasse, Olympiajollenklas-
se, Vrijheidsklasse A, Pampusklasse, 12
voetsjollenklasse, Jeugdklasse A, Vau-
rienklasse, Valkenklasse B, Flying Ju
niorklasse A, 16 m2 klasse B (streep),
Vrijheidsklasse B, Spankerklasse, Stern
klasse, Jeugdklasse B. Flying Junior
klasse B, Soloklasse, Schakelklasse en
Topklasse.
De vier hoofdwedstrijden worden ver
zeild op zaterdag 27, zondag 28, maan
dag 29 en dinsdag 30 juli. De bij wed
strijden vinden plaats op woensdag 31
juli en donderdag 1 augustus. Op woens
dag een bemanningswedstrijd voor jach
ten, welke op voorgaande dagen zijn
gestart, doch nu worden gestuurd door
de 2e of 3e man. Voorts een wedstrijd
een groepswedstrijd voor verenigings- of
in de drie laatstgenoemde klassen en
regionale groepen van drie jachten per
froep in de Valken, 16 m2, Vrijheid,
lying Dutchman en Pampusklasse.
Op donderdag zijn er twee, wedstrij
den voor de drie laatste klassen en twee
groepswedstrijden.
De wedstrijden vinden plaats bij „Het
Witte Huis" in Nieuw Loosdrecht. De
vermoedelijke aanvangstijden zijn: zater
dag 15 uur, zondag, maandag en dinsdag
10 uur, woensdag en donderdag 10 en 14
uur.
De belangstelling voor deze wedstrij
den wordt elk jaar groter, zodat ook nu
op een weer groter aantal deelnemers
wordt gerekend.
(Van onze paardesportmedewerker)
HILVERSUM, 2 juli Voor de
woensdagavond in het Gem. Sportpark
te Hilversum te houden draverijen lui
den onze prognoses:
Prijs van Duitsland: (2000 m.) Ber
gen's Glorie, Ballerine. Bertha Again L.
Prijs van Nederland: (2400 m.) Yu
catan Hanover. Yellow Rose, Axel Hol-
landia.
Prijs van Recklinghausen: (2000 m.)
Zalketis van E. Ynno Con Di06, Zoon
van Kievit.
Prijs van Hilverum II; (Amateurs
2000 m.) 1' Espoir B, Zanto, Xylander
sfc V.
Prijs van Hilversum II (Amateurs
2000 m.) Upper Ten, Wiebeline Wip,
Walnut Erebus.
Prjjs van Gelsenkirchen: (2000 m).
Quicksilver S, Fred, Victor Emanuel.
Prijs van Duindigt: (2400 m.) Z. the
Saint, Zane Grey, Zampa.
Prijs van Mereveld: (2000 m.) Zoon
van Kievit, Zsa Zsa du Commerce, IJl-
bode B.
DUSSELDORP, 2 juli De Duitse
atletiekbond heeft voor de zeslanden-
atletiewedstrijden tussen West-Duits,
land. Frankrijk, Italië, Zwitserland.
België en Nederland die op 13 en 14
juli as in Enschede zal worden gehou
den, de tienkampers aangewezen. Het
zijn Von Moltke. tweede op de Euro
pese kampioenschappen in Belgrado,
de jonge Joachim Walde. Holdorf en
Heise.
KOOG a.d. ZAAN, 2 juli Henk v.
Mierden is bij KFC op eigen verzoek
op de transferlijst geplaatst. Het was
het KFC-bestuur nog niet bekend, of er
al een club is die belangstelling heeft
voor Henk v. Mierden. Van Mierden
heeft zijn verzoek schriftelijk aan het
KFC-bestuur gericht.
SPITTAL, 2 juli De Oostenrijkse
amateurrenner Kurt Postl won gisteren
de derde etappe van de Ronde van
Oostenrijk. Postl, die door zijn zege de
leiding in het algemene klassement
overnam van zijn landgenoot DDamm.
reed de 225 km van Graz naar Spittal
in 6 uur 14 minuten en 3 seconden.
Hij zegevierde in de eindsprint over
een groepje van vier man bij wie o.a.
Jan Pieterse, die tweede werd. In het
algemene klassement is Pieterse nu
tweede met een achterstand van 1.25.
Arie den Hartog, zevende in deze etap
pe, staat in het algemene klassement
zesde. Gerben Karstens en Henk Cor-
nelisse staan ex aequo tiende. In het
ploegenklassement staat Nederland
tweede achter Oostenrijk.
HAELSINGBORG2 juli Op de
eerste dag van de strijd om de wereld
kampioenschappen worstelen Grieks-Ro
meins vielen reeds een aantal verras
singen. De Hongaar Plyak, wereldkam
pioen der vlieggewichten, verloor van
de Duitser Schneider en de wereldkam
pioen in het lichtgewicht, de Turk
Ayvaz verloor van de 29-jarige Griekse
kampioen Moissidis.
De Nederlander Alflen verloor in het
vlieggewicht van de Roemeen Pirvu-
lescu op punten, doch Theo Ram ver
sloeg de Deense bantamgewicht Erik
Roos.
Voor de eerste klasse A (heren) van
de waterpolo-competitie van de KNZB
won gisteren Nereus met 7-4 van PSV.
Van der Klundert is gisteren in het
Belgische plaatsje Nederbrakel als der
de geëindigd in een wegwedstrijd voor
profs. De 150 km lange rit werd gewon
nen door de Belg Seneca.
In een wedstrijd voor het Ameri
kaans voetbal clubkampioenschap
heeft Botafogo (Braz) zondag in Lima
met 10 gewonnen van Alizanza Li
ma.
De motorcross te Lvov in Rusland,
die meetelt voor het wereldkampioen
schap 500 cc, is gisteren gewonnen door
de Zwoed Ove Lundell.
SOESTERBERG, 2 juli Ter gele
genheid van het vijftigjarig bestaan
van de militaire luchtvaart in Neder
land heeft koningin Juliana gistermid
dag op de vliegbasis Soesterberg een
défilé afgenomen. Zq werd voor het
erebaldakijn ontvangen door prins
Bernhard, inspecteur-generaal van de
Koninklijke Luchtmacht, en de chef van
de luchtmachtstaf. Onder het baldakijn
volgden met de koningin de minister
van Defensie, ir. S. H. Visser en de
staatssecretaris van Defensie M. R. H.
Calmeyer, het défilé.
Het gronddefilé omvatte onder meer
Koningin Juliana en prins Bernhard heb
ben gisteren op de basis Soesterberg ter
gelegenheid van het vijftigjarig bestaan
van de Koninklijke Luchtmacht een
parade afgenomen. Wegens het slechte
weer moest de koningin tijdens de gehele
parade haar paraplu ophouden. Op de
foto bij het vertrek: Geheel rechts de
chef van de luchtmachtstaf luitenant-
generaal H. P. Zielstra.
verscheidene afdelingen luchtmacht-
personeel. Het luchtdefilé werd voor
afgegaan door een oude fokker C-5,
die door de Zweedse luchtmacht aan
de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht
voor deze gelegenheid was uitgeleend.
Dit luchtdefilé werd besloten door het
overvliegen van twaalf Lockheed F 104
g- ,.star-fighter"-straaljagers.
Het défilé van de troepen, rijdend
gedeelte en de vliegtuigformaties was
aan een tijdschema gebonden dat on
danks de regen, die met tussenpozen
overvloedig viel, goed kon worden aan
gehouden.
VATICAANSTAD, 2 juli (KNP)
De Paus heeft gisteren de afgevaar
digden van de niet-katholieke Kerken
bij zijn kroning in audiëntie ontvan
gen. Nadat zij door de secretaris van
het Secretariaat voor de Christelijke
Eenheid, mgr. dr. J- Willebrands, aan
hem waren voorgesteld, onderhield de
Heilige Vader zich geruime tijd met
ieder van hen afzonderlijk.
Aanwezig waren aartspriester - Vita-
ly Borovoj, professor van de theolo
gische faculteit van Leningrad en ver
tegenwoordiger van het Moskouse pa
triarchaat bij de Wereldraad van
Kerken, waarnemer van zijn Kerk bij
net Tweede Vaticaanse Concilie: bis
schop Vladimir Kotliarov, vertegen
woordiger van de Russisch-Orthodoxe
Kerk bij de Wereldraad van Kerken
te Genève; dr. John Moorman, Angli
caans bisschop van Ripon-Engeland
en vertegenwoordiger van de Angli
caanse gemeenschap bij het Concilie,
kanunnik Bernard Pawley-van de ka
thedraal van Ely, vertegenwoordiger
van de Anglicaanse primaat bij het
secretariaat der Eenheid; en verder
vertegenwoordigers van de Episcopale
Kerk te Rome en de protestantse
monnikengemeenschap van Taizé.
EINDHOVEN, 1 juli Ir. P F S.
Otten de Valkenswaard, president-com
missaris van de n.v. Philips' Gloeilam
penfabriek, is benoemd tot grootoffi
cier in de Huisorde van Oranje.
De versierselen behorende bij deze
hoge onderscheiding, zijn <je heer
Otten zaterdag op paleis Soestdijk over
handigd tudens een plechtigheid, die
alleen werd bqgewoond door koningin
Juliana, prins Bernhard, mevrouw A.
E. C. Otten-Philips en ir. P. F. S. Otten.
Tot groototficier in de Huisorde van
Oranje een onderscheiding die slechts
zeer zelden wordt toegekend, worden
benoemd diegenen die zich op bijzondere
wijze verdienstelyk hebben gemaakt
voor leden van het koninklijk huis.
WAGENINGEN, 2 juli Tot doctor
in de landbouwkunde is bevorderd ir.
9' SN ^:oon te Vlaardingen, op
proefschrift „Invloed van eiwitbestand
delen der tarwe op de vetresorptie bij
darmpatienten'Promotor was prof.
dr. C. den Hartog, hoogleraar in de
leer van de voeding en de voedselbe
reiding.
NIJMEGEN, 29 juni „Arendsoog"
van J. Nowee is het meest gelezen boek
onder de katholieke middelbare school
jeugd, gevolgd door „Het Achterhuis"
ven Anne Frank, de „Camera Obscura"
van Hildebrand, „Ciske de Rat" van
Piet Bakker, „Max Havelaar" van
Multatuli, „Don Camillo" van Guare-
schi, „Ben Hur" van Wallace, „De ge-
brcoder Beekman" van Kortooms, „De
kleine Johannes" van Frederik van
Eeden en „Bartje" van Anne de Vries.
De meestgelezen auteurs zijn Godfried
Bomans, J. Nowee, Antoon Coolen, Ju
les Verne, Charles Dickens, Karl May,
Hildebrand, Anne Frank, Arthur van
Schendel en A. den Doolaard.
Deze gegevens komen voort uit een
onderzoek van het Hoogveldinstituut te
Nijmegen naar het lezen van de leer
lingen van de derde klas en hoger van
een aantal katholieke middelbare scho
len. Wat de oudere middelbare scholier
zoal leest, was slechts één van de din-
gt.i die men in dit onderzoek wilde
achterhalen. Op twee manieren heeft
men getracht daar inzicht in te verkrij
gen Enerzijds werden de leerlingen
vragen voorgelegd, die hen de gelegen
heid gaven zelf boeken en schrijvers te
noemen. Daarnaast hebben de enquê
teur een lijst van boeken opgesteld en
gevraagd, wat hiervan bekend was. De
antwoorden op de eerste reeks vragen
moeten nog worden verwerkt. Uit de
reacties op de gegeven boekenlijst zijn
de bovengenoemde voorkeuren gedestil
leerd.
De lijst was samengesteld uit 84 titels,
onderverdeeld in een dertiental catego
rieën. Vier categorieën betreffen de
ontspanningslectuur, vier andere de
literatuur (literatuurlijst-boeken, be
kende Nederlandse auteurs, wereldlite
ratuur, moderne literatuur), twee be-
(Advertentie)
een HBB-fonJs
Keizersgracht 706 Am ster Jam
HAARLEM, 2 juli
In het kader van het
Holland Festival is
voor de dertiende
keer het Haarlems
orgelfeest begonnen
in de oude St. Bavo.
De deelnemers pre
senteerden zich giste
ren met eigen geko
zen werken. Vandaag
is er het grote Improvisatie-concours, een
hoogtepunt in het Haarlems orgelfestijn
van deze dagen.
Eerlijk gezegd waren wij een beet
je huiverig voor het eerste contact
met de combattanten omdat hun pro
gramma overwegend nogal eenzijdig
op klassiek niveau georiënteerd was.
Si'glinde Ahrens uit Berlijn, die in
Parijs haar studie voltooide, kwam
met een „Triptychon" über Bach"
van haar vader Joseph Ahrens. Een
pompeuze opzet, iets geborneerd op
uiterlijk effect afgestemd, maar een
werkstuk dat er zijn mag en door
de organiste met kunde, smaak en
enthousiasme werd gerealiseerd.
D Oostenrijker Wilfried Grasemann
geen onbekende in Haarlem toon
de zie! meer een legato-speler, iets
minder gedurfd. Hij speelde een Par
tita van Böhm. „In der Beschran-
kung zeigt sich der Meister" zal hij
morgen wa,ar moeten maken.
Daar de Amerikaan Daveluy we-
fens ziekte verstek moest laten gaan,
hij zou ook klassiek spelen: Louis
Marchaud, gestorven 1732) kreeg deze
avond een interessant aspect door de
plotselinge medewerking van Karei
Paukert, een Tsjech die in het Vlaam
se Gent werkzaam is. Hij speelde
werken van zijn landgenoten Reicha
en Peter Eben, het eerste een goed
beredeneerde klassieke fuga, het
tweede met een vooral ritmisch inte
ressante Moto-ostinato-opzet, maar
zich later verliezend in een zwakke
Fantasia.
Als laatste speelde de Nederlander
Nico v.d. Hooven Bachs Preludium en
Fuga in e. Prachtig hield hij het tem
po vol en technisch was het een voor
beeld van gedegen vakmanschap. Iets
meer fantasie en registratiekleur had
het eindresultaat kunnen beïnvloeden.
De spelers hebben de registratiemo
gelijkheden van het Haarlemse Bavo-
orgel goed bekeken. Een goede inge
ving op het juiste moment kan hun
vandaag de overwinning bezorgen.
T. Vr.
MEY
Fritz Mey, de leider en eigenaar
van het vermaarde circus Sarra-
sani momenteel op tournee in
ons land is een bijzonder cir-
cusdirekteur. In tegenstelling tot vele
collegae stamt hij niet uit een echt
circusgeslacht. Hij is bouwkundige van
huis uit en heeft vóór zijn definitieve
komst naar Sarrasani eerst zijn inge
nieursstudie voltooid. Voor zover ons
bekend, is hij onder de huidige circus
leiders de enige academisch gevormde
direkteur. Zijn levensloop vertoont een
merkwaardige parallel met die van zijn
voorganger, de welhaast legendarische
stichter van circus Sarrasani: Hans
Stosch.
Ook hij was geen telg uit een eeuwen
oude circusdynastie, maar zoon van
een industrieel uit Silezië. Vader Stosch,
direkteur van een glasblazerij, had zijn
zoon voorbestemd om jurist te worden,
maar de persoon in kwestie voelde
dqar niets voor.
Hij liep van huis weg en reisde als
„verstekeling" mee met een klein, on
betekenend circus. Bij deze onderne
ming vervulde Hans Stosch het beschei
den baantje van stalknecht. Hij werk
te en sliep tussen paarden en andere
dieren in de circusstallen. Zijn weini
ge vrije tijd benutte hij om een hond
en een gans kunstjes te leren. Met dit
gedresseerde duo verruilde Hans Stosch
de stal voor de piste en oogstte meteen
succes. Zoveel zelfs, dat de nieuw ont
dekte artiest zich verder in het mé
tier ging bekwamen. Hij dresseerde
zwijnen, apen en bewees ook zijn klas
se als clown.
Op grond van deze succesvol verlo
pen all-round-opleiding durfde de ener
gieke Stosch het aan om een eigen cir
cus te stichten.
Dit gebeurde in 1901. De première
van het eerste circus Stosch was voor
de jeugdige eigenaar in meer dan een
opzicht een avontuurlijk evenement.
Midden onder de voorstelling stak een
straffe rukwind op, welke het zeil van
de kleine circustent totaal aan flar
den scheurde. Het publiek leefde met
de gedupeerde ondernemer mee en
bood hulp aan bij de heropbouw van
het circus. Een van de bezoekers bleek
zelfs bereid om een geheel nieuwe tent
te bekostigen.
Hans Stosch sloeg dit aanbod even
wel resoluut af. Niet omdat het af
komstig was van zijn vader, maar om
dat hij ook nu het bewijs wilde leve
ren op eigen benen te kunnen staan.
Derhalve herstelde hij zelf, geholpen
door zijn naaste medewerkers, de erg
ste schade. Twee dagen na de cata
strofe „draaide" de onderneming weer.
Uit sympathie voor de door pech ach
tervolgde circus-eigenaar was het aan
tal bezoekers vijf keer groter dan bij
de onderbroken première. Het publiek
stroomde toe.
Aangemoedigd door dit succes be
sloot Hans Stosch een groter circus
te stichten onder de magische en te
gelijk welluidende naam: „Sarrasa
ni". De nieuwe onderneming kwam
tot stand In de Duitse stad Kassei.
Een plaatselijk bouwkundige ontwierp
de toesehouwersruimte. Deze bouwkun
dige was de vader van de huidige eige
naar van circus Sarrasani: Fritz Mey.
Fritz assisteerde zijn vader bij de
bouw van het nieuwe circus en kwam
op die manier in contact met Hans
Stosch en het boeiende leven-in-en-om-
de-piste. Het is eén permanent con
tact geworden, zoals Hans Stosch, de
bouwkundige student voorspelde.
„Pas op", zo waarschuwde hij, „dat
geen zaagmeel in de omslag van ie
broek terecht komt, anders ben je ver
loren!"
Fritz Mey tijdens zijn vakanties
reisde hij steevast met circus Stosch
mee kreeg een hele lading zaag
meel te incasseren, maar desondanks
gaf hij zijn universitaire studies niet
op. Hij wilde nu eenmaal bouwkundig
ingenieur worden en werd dit ook. Het
toeval wilde evenwel, dat Hans Stosch
net op het moment, dat Fritz Mey
zijn ingenieursdiploma behaalde, drin
gend verlegen zat om een assistent bij
de realisatie van een grootse onderne
ming: een tournee door Zuid-Amerika.
De pas-afgestudeerde ingenieur liet de
leider van het inmiddels wereldbeken
de circus Sarrasani niet in de steek en
bood zijn diensten, zij het tijdelijk, als
adjunct-directeur aan.
Zonder het zelf te weten aanvaardde
Fritz Mey tegelijk met deze benoeming
de functie van circusdirecteur voor het
leven. Tijdens de Zuidamerikaanse tour
nee trof circus Sarrasani, dat in het
recente verleden menige catastrofe had
moeten doorstaan, o.a. een fatale brand
in Antwerpen (1931) en een scheeps
ramp op de oceaan tijdens een eer
der geplande overtocht naar Amerika,
een nieuwe ramp. Hans Stosch over
leed vrij plotseling in 1934 te Sao Pau
lo. Op zijn sterfbed benoemde hij Fritz
Mey tot zijn opvolger en gaf hem te
vens de opdracht mee: „het circus
moet spelen".
Fritz Mey, die weldra zestig jaar
wordt, heeft deze wens geëerbiedigd
en tal van tegenslagen ten spijt cir
cus Sarrasand voortgezet. Van zijn gro
te voorganger erfde hij niet alleen de
liefde voor het circus, maar ook de
kunst om harde slagen te kunnen in
casseren. En rampen, verschrikkelijker
nog dan tijdens het leven van Hans
Stosch, bleven circus Sarrasani, niet
bespaard. Fritz Mey was amper één
jaar directeur of eert orkaan verniel
de zijn trotse bezit vrijwel geheel.
(1935). Sarrasani kwam ook deze cata
strofe te boven en wat nog meer zegt:
Fritz Mey wist na de laatste oorlog
zelfs opnieuw te beginnen, nadat een
hevig bombardement op Dresden de
winterkwartieren van het circus totaal
had verwoest (1945).
Gedachtig het devies: „het circus
moet spelen" zette Fritz Mey ook na
de oorlog de onderneming van Hans
Stosch voort en met succes.
Het huidige circus Sarrasani mag er
zijn en zal, voor zover dit van direk
teur Mey afhangt, blijven voortbestaan
ook. Het circus, zö luidt een van zijn
stellingen, heeft zijn tijd nog niet ge
had, mits het circus echt circus blijft.
Het programma behoort derhalve te
bestaan uit specifieke circusnummers:
acrobatiek, dessuur en clownerie. Rê-
vueachtige shows of ballet horen er
niet in thuis. Het publiek („in elk
mens steekt nóg een brok romantiek")
houdt heus nog van het circus, mits
het gebodene kwalitatief op hoog peil
staat en onvervalste circuskunst is.
De na-oorlogse tournees van circus
Sarrasani o.a. door Frankrijk. België
Zwitserland, Luxemburg en Duitsland
zijn er om dit te bewijzen. Nederland
bekend om zijn dankbaar circuspu-
bliek zal op deze regel geen uitzon
dering vormen.
COR BERTRAND.
treffende „realistische romans" en „ki
osk- en biebjes"-boeken. Deze beide
laatste werden ingevoerd om na te gaan
of de oudere leerlingen op de middel
bare school inderdaad, zoals sommigen
menen, zeer geïnteresseerd zijn in pro-
bleemlectuur, speciaal die met eroti
sche inslag. De zes titels uit de cate
gorie „kiosk- en biebjes-"boeken bleken
het merendeel der leerlingen volslagen
onbekend. He meest bekend waren de
boeken van de literatuurlijst, gevolgd
door jongensboeken en avonturenro
mans (die ook veel door meisjes worden
gelezen), boeken over oorlog en joden
vervolging. Onderaan staan „moderne
literatuur" en „realistische romans".
Jongens hebben verder voorkeur voor
detectiveromans en wereldliteratuur.
Meisjes zjjn meer bekend met meisjes
boeken en damesromans, boeken van
bekende Nederlandse auteurs, gods
dienstige en dichterlijke werken en een
bepaald soort humoristische boeken.
In totaal werden 1635 leerlingen bij
het onderzoek betrokken, verschillende
vormen van middelbaar onderwijs vol
gen: in verschillende streken van Ne
derland, zodat' de gemiddelde percen
tages slechts een ruwe indicatie geven
van de belangstelling der leerlingen
voor diverse genres.
Het thans verschenen eerste deel van
het rapport, drie banden omvattend,
geeft ook nog slechts de kwantitatieve
analyse van het verzamelde materiaal;
de kwalitatieve komt in het tweede deel
later aan de beurt. „Arendsoog" bleek
door 83.1 pet der leerlingen gelezen; de
aan het begin genoemde tien titels wa
ren aan meer dan 50 pet. der geënquê
teerde: bekend. „Het Fregatschip Jo
hanna Maria" van Van Schendel aan
38.8 pet, „Hamlet" van Shakespeare
aan 33.9 pet, „Suiker" van Hugo Claus
aan 17.1 pet „Het stenen bruidsbed"
van Harry Mlulisch aan 14.0 pet, „Bon
jour Tristesse" van Frangoise Sagan
aan 13.9 pet. „De Psalmen" van Ga
briel Smit aan 7.7 pet, „Eenzaam avon
tuur" van Anna Blaman aan 6.1 pet,
„Uit de doeken" van Simon Vinkenoog
aan 2.3 pet.
.by de auteurs stond dus Bomans
bovenaan met 92.4 pet, op hem volgt
Nowee met 90.7 pet, Antoon Coolen met
F. Bordewijk 64.0 pet, Graham Greene
61.3 pet, Willem Elsschot 60.3, Aart van
der Leeuw 54.0 pet, Hugo Claus 37.9,
Harry Mulisch 36.6, Gabriël Smit 32.8,
Anna Blaman 23.6, Simon Vinkenoog
16.0 pet.
Uiteraard zjjn er verschillen in de
belangstelling van jongens en meisjes;
het meest opvallend bij Helmuth Kirst
(jongens 38.4 pet, meisjes 14.5 pet),
Karl May (84.6 - 64.2), Jules Verne
(83.8 - 68.6). Cissy van Marxveldt blijkt
bij 73.0 pot der meisjes in trek tegen
bij slechts 7.4 pet der jongens. Sanne
van Havelte 58.5 tegen 7.2 pet. Fran
goise Sagan blijkt vooral bjj MMS-meis-
jes populair te zijn, met Daphne du
Maurier en Multatuli. Gymnasium
meisjes prefereren Marsman, Smit,
Breedveld, Carmiggelt, P. G. Woode-
house.
Er zijn ook verschillen tussen stad en
platteland. Op het platteland lezen de
leerlingen opvallend veel oorlogsboe
ken, in de steden humoristische boeken
en detectiveromans en uitgesproken
meisjesboeken. Tegenover Kortooms op
het platteland wordt Paul Galileo meer
in de steden gelezen.
Het onderzoek van het Hoogveld-
instituut heeft zich verder uitgestrekt.
We zullen in dit voorlopig overzicht
slechts enkele punten aanstippen. De in
vloed van het huiselijk milieu op het
lezen werd eveneens nagegaan. Bij 20.1
pet der leerlingen wordt thuis „vaak"
over boeken gepraat, bij 71 pet soms,
bij - pet nooit. Er is samenhang met de
aard van het gezin; voor dit onderzoek
werd een indeling in drie milieus ge
maakt aan de hand van het beroep van
de vader, In het intellectueel „hogere"
milieu wordt meer over boeken gepraat
dan in het „middelbare" en „lagere".
De samenhang met het vrijetfjds-
probleem werd eveneens onderzocht.
Voor 42.5 pet is de sport een belemme
ring voor het lezen, voor slechts 20.9
pet de televisie. 30.1 pet leest één boek
in de maand, 44 pet één boek in de
week; 94 pet leest één boek of meer in
de maand. MMS-leerlingen blijken het
meest te lezen, gevolgd door de HBS-
ers; de gymnasiasten lezen het minst.
Waar halen zij hun lectuur vandaan?
66.3 pet leent, 15.2 pet koopt, 4.8 pet
krijgt, 13.7 pet haalt het thuis uit de
bibliotheek. Het kopen geschiedt voor
95.2 pet bij de boekhandel, voor 0.2 pet
bij de kiosken. Geleend wordt er het
meest van de openbare leeszaal en de
bibliotheek, ook van vrienden en ken
nissen, weinig van de winkelbibliotheek
(93.2 pet nooit).
De derde band van dit eerste deel
van het rapport is gewijd aan psycho
logische aspecten van het lezen. „Het
boek blijkt voor de middelbare school
jeugd in sterke mate een eigen wereld
te vormen, waarmee hij zich affectief
weet te verbinden; dat hiermee voor
waarden voor een werkelijk diepgaan
de, eventueel positieve of negatieve be
ïnvloeding geschapen zijn, is duidelijk",
zegt het rapport (deel A, band m,
bladz. 87).
De drie banden van het eerste deel
(Verantwoording en opzet; Leessitua
tie van de middelbare schooljeugd;
Psychologische aspecten van het le
zen) zijn samen voor 25,- verkrijg
baar by het Katholiek Lectuurcen
trum, in opdracht waarvan het onder
zoek werd ondernomen; Kapelstraat
23 bis, Utrecht. Binnenkort zal een
beknopte verwerking van de in dit
rapport bijeengebrachte gegevens in
een hanteerbaar boekje verschijnen.
(Advertentie)
DEN HAAG, 2 juli Op de Neder
landse veilingen geldt dit seizoen wee*
een minimum prijsregeling voor fram
bozen, bramen, rode en zwarte bessen.
De regeling is opgesteld door het cen
traal bureau van de tuinbouwveilingen
en is vandaag in werking getreden. De
minimumprijs van frambozen is zestig
cent per kg, van rode bessen 35 cent,
van zwarte bessen zestig cent en van
bramen vijftig cent per kg. Bij even
tuele doordraai krijgt de teler voor de
kwaliteit een en twee een vergoeding
geljjk aan de ophoudprijs.
(Advertentie)
Leef gelukkig, maar zonder verkoudheid. Eet veel groente, sla, fruit en neem
Togal tabletten. Helpen snel-afdoend. Haal meteen een flacon in huis. U kunt
het onverwacht nodig hebben. Bij apoth. en drog. Togal 0.95: 2.40 8.88.
Ziehier een situatie uit het parentoer-
nooi te Juan-les-Pins. West heeft de
volgende kaarten:
4CPAH10 7OA85+VB63 2
Oost is gever, allen kwetsbaar. Oost
en zuid passen, west opent met eén
klaver noord past oost biedt eén
harten zuid volgt dan met éen schop
pen. Wat moet west bieden?
In hoge kaarten heeft west slechts 14
punten, maar zijn spel lijkt zeer ge
schikt voor een contract in harten, zodat
het natuurlijk verleidelijk is de partner
aan te moedigen met een bod van drie
harten.
Dit is echter slechts kijken, zover als
de neus lang is. Oost heeft reeds gepast
en zijn antwoord op wests openingsbod
geeft bepaald nog niet blijk van rede
lijke kracht. Heeft oost, wat we voor
lopig toch moeten aannemen, een matig
of zwak spel, dan zal hij toch niet hoger
willen gaan dan drie harten, maar bo
vendien zullen NZ naar grote waar
schijnlijkheid wel tot drie schoppen
gaan. Nu is dat natuurlijk niet zo erg
maar wat wel erg zou kunnen zijn
is, dat west met een bod van drie harten
de tegenpartij te veel ever zijn kaart-
verdeling heeft verteld! Ziehier het ge
hele spel:
A 8 3 2
8 6
O H 9
4» H 10 9 8 4
9 AH107
O A 8 5
V B 6 3 2
N
W O
H B 10 7 5
5 3 2
V 10 7 2
A
V 96
9 V B 9 4
B 6 4 3
4» 7 5
Aan enkele tafels ging het bieden:
oost pas zuid pas - west één klaver
noord pas oost één harten - zuid
één schoppen west drie harten
noord drie schoppen - allen pasten.
Indien west. ten onrechte, nog vier
harten zou hebben geboden, zouden OW
twee down geweest zijn voor een ver
lies van 200 (kwetsbaar) of, indien ge
doubleerd, van 500.
West begon als regel met het maken
van twee hartenslagen en vervolgen*
een 'kleine ruiten, de negen op tafel, de
boer bij oost en de vrouw bij zuid.
Goede zuidspelers vroegen zich na
tuurlijk af, waarop west zijn drie
hartenbod gebaseerd kon hebben en
kwamen tot de conclusie, dat hij ver
moedelijk niet meer dan één schoppen
had. Het spel verliep dan ook verder;
kleine schoppen uit zuid naar schoppen
aas van tafel, schoppen uit noord terug
en in zuid gesneden met de tien. De
score, drie schoppen, vier gemaakt, was
voor NZ uitstekend aan menige tafel
was vier schoppen down gegaan, of had
den NZ drie geboden en precies ge
maakt.
Laten we nu eens kijken naar een
biedverloop, waarbij west er rekening
mee houdt dat hij we] eens over een
hartenbod met schoppen overboden zou
kunnen worden: oost pas zuid pas
west een klaver noord pas oost
een harten zuid een schoppen
west twee harten noord twee (of
drie) schoppen oost pas zuid pa»
west (als noord slechts twee schop
pen geboden zou hebben) drie harten
noord drie schoppen allen passen.
Na dit biedverloop is het natuurlijk
veel minder zeker, dat west slechts één
schoppentje heeft en net is voor zuid
dus veel minder aanlokkelijk om tn het
spelen de snit te wagen tegen schoppen
vrouw bij oost. Inplaats van de schop
penvrouw, zou oost bijvoorbeeld de
klavervrouw kunnen hebben zodat
hij ook de punten had om één harten
te antwoorden.
Enkele westspelers kregen het moei
lijker: zuid opende nl. in de tweede
hand met één schoppen en als west dan
met zijn goede spel een doublet (Infor
matiedoublet) geeft, is het bijna zeker
dat hij niet meer dan één schoppentje
heeft. In die gevallen sneed zuid later
dan ook succesvol over oost Is zuids
spel een openingsbod? Ir» een parenwed
strijd bepaald wel; de gezonde schop-
penkleur en de goede kaartverdeling
maken het openingsbod aanlokkelijk,
ondanks dat zuid slechts tien punten
aan hoge kaarten heeft In parenwed
strijden is het vroegtijdig nemen van
initiatief meestal de juiste tactiek.
