van
Huuh Oosterhuis
en Wint Brinkman
erger
IC
Geestelijke volksgezondheid
congresseert in Amsterdam
„De Kampioen" in bezit
van „01ympia"-beker
Henk Cornelisse wint met de
hulp van Peter Post
u
rsMEsrS?S
8-jarige jongen
ernstig gewond
Wereldfederatie bijeen in het
Instituut voor de Tropen
Zweefvliegtuig
de k
over
op
Sr'»'
tTTeXrhet i10^
Schouten wint weer
in de sprint
Aanvoer van aardbeien
Eindexamens Sint
Henrieus ULO
Heemstede
In het Langeveld
Na wedstrijd op Zandvoorts Circuit
J2 L
Krin gzwemkainpioen-
schappen Njord
Zandbouwwedstrijd
in Zandvoort
OpdrachtPaaseiland
beeld nabouwen
Ziekenauto in botsing
DÖNDERDXB 18 ÏÜLT 1963
PAGINA 13
9
Zoals de eerste zin van een
roman, is vaak ook het eer
ste gedicht van een bundei
veelzeggend en karakteristiek.
^at blijkt aan de lezer natuurlijk
P33 achteraf: hij ziet, dat de dich-
tep vóór B wel A moest zeggen,
A draagt B geheel in zich.
:re debuterende dichter Peter
erger opent zijn bundel „Deze
^°orlopige naam" met een ge
dicht dat typerende titel
■■Geboorte" heet. Het vers, dat uit
örie strofen bestaat, beschrijft de
®otdekking van de werkelijkheid,
die
ineens met andere ogen wordt
gezien; de reactie is heftig, maar
indrukken zijn zo veelvuldig
nat in de laatste strofe geschreven
Kan Worden:
L3"gedaf£^J«l de KltijT het
Huub Oosterhuis
eX iTERDAM' 17 iuU Voor het
lïï.4» OOWf*"
rdêrtiXfiTi^t^
sfaaXX Jng' maar °°k de
DICHTEN als ontdekken,
als dienen en als graven
U weet wat
v»ii«J8erst: huis horizon
gallende stad
halve zon huid
kiezel of bloed
0rn moet
zotten in geluid.
"geluid" is meer dan een rijm-
op het modisohe „huid". Had er
gestaan, de lezer zou de mede-
ueting voor kennisgeving hebben aange
komen. Nu wordt hij erop attent ge-
aakt, welk een opgave het is, het
verschijnsel om te zetten m het
mtaal verschillende andere, steen tot
Wank te maken, tot een stenen klank.
Een steen laat zich niet zo eenvoudig
een vers binnenrollen. De hier beschre
ven geboorte is essentieel voor elk kun
stenaarschap. Maar zij is een begin. De
gereld als nieuw zien en die nieuwe
Jhsie in woorden omzetten, kan een vol
komen dichterschap opleveren; dat
hangt af van de diepte van de visie en
of de dichter erin slaagt, die nieuwe
visie voor de lezer tot de definitieve te
blaken. Na lezing van Bergers bundel
hu moet men vaststellen, dat in veel
gevallen niet meer dan even een nieuw
Sezicht wordt gegeven; het wordt voor
ie lezer niet onherroepelijk. Er wordt
^transform eerd, maar de oude gedaan-
blijft zichtbaar. Met andere woorden:
men ziet de dichter bezig, te zien. Dat
is voor een krachtig gedicht evenwel
.voW°endc. Dat is al dadelijk vast
ie stellen aan het tweede gedicht van
de bundel. De erg traditionele slotre-
«ejgvers-terken het effect nog en be-
veiictiiUendp nnj dat men, zoals in
heeft^^n^—p«f^hten te dog
zing draait voor de lezeres m
de oude stand terug, ik citeer hier het
tweede vers. Het heet „Hier op dit
brede land";
Hier op dit brede land
waaruit overal boerderijen groeien
bij de donkere wateren
die als aders stromen
door de bleke handen van het gras,
bier tussen de grote gewassen
van de koeien
Weidevogels op spichtige passen
on onder de dunne lucht
die door de wolken glijdt,
jbo de mensen plotseling
diep verlaten
verschrikkelijke gaten
hi de tijd.
De
bor«L?p dit gedicht volgende verzen la-
hPt '?n aan hetzelfde tekort: ze geven
hie 'f,ulve' maar dat nieuwe op te wei-
van j n®ende wijze (soms ook gevolg
het hr- geringheid der nieuwheid) om
feest 'Dvend te maken. Op pagina 12
strofpTe£ dan een kort vers van twee
tweerio „V h®,et „Nazomer" en in de
echto ..'e daarvan schiet ineens de
È°etiseronHle' Veel meer is dan een
De onta m ,sctlrtjven, het vers binnen.
e<m niemi ng' nieuwe visie levert
fe&liannc wereld op. Columbus is zijn
«mans verleerd. Die strofe luidt:
w ?°mer tolt,
bet loof tussen
afgerold
de bonestokken
hoode kinderen
'Ün ^,ariï1 f? klinkend ook
dak. ópgetrokken.
8 kinderen, dag rook.
VqIm -Vers „Invocatdo", dat hier on
men Weer Ten grom kwaJltci f Dan krijg*
in de dichter re€ks verzen, waar-
Soms „Voetense"' frisse en
kijkt. Pas over de ogen uit-
bereikt de dichter hit de bundel
een "idt meer weT te
verzen XnXee""
«"en». AWch^^^^e bol
V i.„ ^8esPletenheid v»U"Pe ziek-
verbeeldt. Deze verzen en de zfu mens
te miskennen technische vaarafT1- «iet
de andere (regels als dl,gheid In
wit van het tennissen") eev„„ 5 ztin
druk, dat met „Deze voorlopie-p de In-
gedichten werden gepubliceerd dieT2?"
fepig meer beloven. Tot slot citeeTm
bier hfet vers „De bomen", het kortst»
*an de beste (het herinnert mij overi
gens aan een vers van een andere dich-
maar die herinnering wil niet
«cherp .genoeg worden):
De bomen droegen ogen midden
bun voorhoofd
*h met hevig biddende
rpnen en handen van
popend loof
„ePen ze als gebladerde mannen
waaiende vaders
ooor het ruisend geloof
van woorden en hun breed land.
Van Huub Oosterhuis, die twee jaar
geleden debuteerde met de buii-
..Uittocht", is thans onder de
dichten» Groningen en andere ge-
Het rvW'? tweede bundel verschenen,
«taande „;PLe Sedicht „Groningen", be-
bundel Ji n „hoofdstukjes" opent de
Toch k0„ beslaat bijna de helft ervan,
de ander karakteristiek heten voor
mengebm,.h?rZe" l?1 de bundeI> die sa-
„Twee M werden onder de titel
men lmTT86" "Groningen" is, zou
Kedieht. ,cn ,zekken> een veroverings
winnaar- T sJ?d Groningen is de over-
aan ha.', dichter geeft zich tenslotte
gratievol He< is een inte-
eigen nl vinden van een
dichter Ibi?ne? de stad door de
men po. °P „Uittocht" kan
nengeirju50n' Til het be,oofde land bin
nengegaan wordt, maar het duurt, vóór
dat land vaderland wordt. Er is van de
kant van de dichter verzet, blakend uit
de ironie binnen het gedicht. Het ge
dicht gaat natuurlijk de muren van
Groningen te buiten, hoe aanwijsbaar
ook de stad in het gedicht aanwezig is.
Het thema is verwijd (men lette op het
vaak elementaire, aan Genesis herinne
rend woordgebruik) van Groninger-wor
den tot mens-worden; het gedicht zelf
is uitgebreid tot een vers van „aarden"
en dat in echt aardse betekenis. De
kern van het vers ligt m.i. in het zesde
„hoofdstukje". Daar kan men tegen het
einde de regels lezen:
dichter zijn? dit volk
moeizaam aartleren, weten:
deze stad is te groot
bij het hart vergeleken
dat noemen wil, mijn enig
woord, mijn leven, is niet
daartoe reikend, maar liefde
hoop ik, maakt veel goed.
Dichter zijn: ik heb
in deze stad getracht te
aarden, ik heb de mensen
voorgoed lief gehad, eerlijk,
ik ben weerloos geweest,
dat is alles, vergeef me
dat ik stom ben geweest.
Men ziet dus, hoe ongescheiden mens
zijn en dichter-zijn zijn en welke dienende
inhoud het dichterschap heeft. Het is,
gezien de aard van het vers, begrijpe
lijk, dat in het slothoofdstukje, waarin
de opgeroepen spanningen van keer en
tegen keer zich knap oplossen in een
vers van blijde aanvaarding, gezegd
wordt: „het is vandaag mijn geboor
tedag meer dan ooit te voren". Gro
ninger geworden is de dichter mens ge
worden, sprekend tot zün als echte me-
demensen ontdekte medeburgers, tussen
wie hij zijn dichter-roeping (is: mens-
roeping) gehoord heeft.
Het dienend dichterschap men zou
bij sommige verzen zelfs van plaats
vervangend dichterschap kunnen spre
ken blijkt ook duidelijk uit de twee
de helft van de bundel. Hier is het inte
gratie-zoeken toegespitst in de verhou
ding man-vrouw, mens-vriend. Uit deze
verzen, die overigens heel wat minder
spontaan zijn, de bevrijdende humor
missen, veel verstandelyker en soms
zelfs ook moeizamer zijn dan „Gronin
gen", blUkt, hoe het volledig mens
zijn bereikt wordt in het opgaan van ik
in jij, zoals in „Groningen" de volle
digheid gevonden werd in het zich ge
wonnen geven van de dichter aan stad,
ommelanden en hun bewoners, aan de
aarde, een aarde op een „Teilhardse"
wijze gezien. En die visie is ontegen
zeggelijk een voor Nederland nieuw ele
ment in de religieuze poëzie, die daar
mee haar soms enge beperktheid ver
liest. Ik citeer hier het vers „Aarde":
Wie aarde zegt, aarde maakt,
wie op de aarde slaapt
eeuwige mensen maakt
kome de dageraad
op uit uw zaad
Aarde maakt arm. aarde maakt wijs.
aarde de dag, de hemel daarboven
aarde brandend bos, roepend lk ben.
blind aarde dragen moet
wie aarde noemen wil
in aarde sterven moet
wie aarde maken wil.
wie namen noemt, goed doet.
wie aarde, maakt, god ontmoet.
Tot de beste verzen uit de tweede
helft van de bundel reken ik „De zeven
de dag" een menswordingsgedicht zo
als „Groningen", „Het lied van de ge
liefde", „Ogenblik" met de treffende
slotstrofe „Niemands mond noemt mij
met die scheve lippen even onver
moeibaar jij" en het vers „De dichter
en zijn vrouw". Het openhartigste vers
is, dunkt me, „Gaandeweg", dat, jam
mer voor het slot, een wel erg literaire
eerste helft heeft. Het slotgedicht van
de bundel, „Ballade van een mensen
zoon", dat voor zijn „periodisering"
het vers beschrijft verschillende elkaar
opvolgende ervaringen een knappe
verwoording heeft gevonden in de ab
rupte inzet van elk nieuw deel: „Leef
de in een hoge boom", „Kwam een
vrouw het bospad af", is mij, zal ik
maar eerlijk zeggen, na herhaalde le
zing niet geheel duidelijk geworden.
Wellicht ligt de oorzaak in de té ge
construeerde vorm en inhoud van het
vers, waardoor het wat moeizaam is
geworden.
ort kan en moet ik zijn over een
tweede debuut, „Negev" van
Wim Brinkman. Deze bundel
opent met een vers dat „Het ge
dicht" heet, het is geen sterk vers,
HAARLEM, 18 juli Sprintkampioen
Buus Scholten heeft zich in de derde
zomerrit om de „Herman Scholten"-
bekers, die door de Haarlemse Race
club „Excelsior" over een afstand van
veertig kilometer werd verreden, weer
eens de snelste finisher getoond. Hij
zegevierde ditmaal in de eindsprint van
een vijf man sterke kopgroep.
De enige aanval van betekenis
kwam in de derde ronde van Hans
van Steyn. Door de jachten om hem
in toom te kunnen houden, ontstond er
een kopgroep van vijf man en daarvan
was Schouten de snelste.
De uitslag luidt: 1. B. Schouten, 2.
P. de Jong, 3. R. Philips, 4. H. van
Steyn, 5. H. Assema, 6. J. Philips,
7. G. Bruin.
Uitslag C-klasse (25 km)1. R. Schell
2. P. Neeskens, 3. T. v. d. Nouwland
4. T. de Nijs, 5. J. Molenaar, 6. C
Kiekens, 7. H. Neeskens.
Uitslag veteranen (20 km): 1. D
Groeneveld, 2. W. Dolron, 3. D. Kie
kens, 4. K. Kossen, 5. T. Devies, 6.
H. Boogaard.
Uitslag jeugdklasse (15 km): 1. G.
Muinok, 2. J. Brouwer, 3. W Snoeks,
4. T. Devies.
BEVERWIJK, 18 juli De 8-jarige
jongen A. J. v. B. uit Beverwijk liep
gistermiddag een schedelbasisfractuur
op, toen hij op de Warande werd aange
reden door een vrachtauto. De jongen
reed op een fietsje en week zonder ver
klaarbare oorzaak naar links uit, toen
de vrachtauto hem achterop kwam. Hn
is in het Rode Kruisziekennuis opgeno
men.
BEVERWIJK, 18 juli De aanvoer
van aarbeien aan de Beverwijkse vei
ling Kennemerland is duidelijk op zijn
retour. Dit bleek vooral gisteren, toen
flinke partijen doosjes met deze sap
pige vruchten van Kennemerland aan
de markt, kwamen. Voor de beste soort
werden flinke prijzen betaald, namelijk
van ƒ4,60 tot 5,70 per mand. Voor
ae tweede soort lagen de prijzen tussen
i2:80 1n ƒ4,20 per mand. Doosjes
nraeftten het van 0,37 tot 0,73 per
stuk. De overige noteringen waren: sla
3, 5-8, spinazie 12-30, bloemkool 34-89,
bospeen 17-37, waspeen 18-38, speroibo-
ïfb,125"18?', snijbonen 85-65, tuinbonen
18-37, postelein 18-33.
(Van onze verslaggever)
Feder« haax bestaan zaI de Wereld
zondheM u°°T de «ettelijke Volksge
houden i v jaarlijkse bijeenkomst
met 26 jul ederlaud- Van 22 tot en
mers uit de Z*V,en ongeveer 400 deelne-
lezingen en r' 'e'' Wereld luisteren naar
werp „BevolkifeJLreren over het ouder
lijke volk.sgezon(1™!.emen en geeste"
De Wereld Feder»*,-..
lijke Volksgezondheid Ï22r de Ge«ste-
nale organisatie, die zir-h1 suPra-natio-
binding met regeringen of ?®",der
nisaties bezig houdt met d„ K?ere ,or8a-
van goede betrekkingen tussSTd»*™11,*
keren en het bereiken van het h
niveau in de geestelijke gezondh^gSt?
het oog op de biologische, medische ïn
voedings- en sociale aspecten,
Is de federatie een zelfstandige oren
nisatie, wel onderhoudt het officiële be
trekkingen met de Verenigde Naties en
gespecialiseerde organisaties als b.v de
UNESCO, de Wereld Gezondheidsorgani
satie en de UNICEF.
De federatie beoogt een samenwerking
met organisaties als boven genoemde,
ervan uitgaande dat er in onze tijd dié
specialisme eist, grote problemen ont
staan in de coördinatie en samenwer
king tussen de specialisten.
Ieder jaar wordt er in een ander land uvwr
een conferentie gehouden, waarvan het I twee
onderwerp van speciale betekenis is voor
het land dat gastheer is.
Het Koninklijk Instituut voor de Tro-
Peii aan de Mauritskade in Amsterdam
zal dit jaar de plaats van bijeenkomst
zijn. iedere dag is er in de ochtenduren
een lezing, waarna 's middags in klei
ne groepen meer gedetailleerde en ook
technische discussies worden gevoerd.
De opening zal worden verricht door
de minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid op maandag 22 juli om 10.30
uur.
Het programma van de lezingen ziet
er als volgt uit:
Maandag 22 juli: De betrekkingen
tussen bevolkingsproblemen en geeste
lijke gezondheid. Spreker: Prof. dr. A.
Querido uit Amsterdam.
Dinsdag 23 juli: Urbanisatie en stads
planning. Spreker prof. dr. W. Stei-
ginga uit Amsterdam.
Woensdag 24 juli: De ontwikkeling
van de maatschappij en geestelijke ge
zondheid. Spreker: dr. Kathleen Jones,
Manchester.
Donderdag 25 juli: De rol van socia-
verandering in het ontstaan van gees-
wanorde en geestelijke gezond
heid. Spreker dr. E. E. Krapf,
Vrijdag 26 juli: Officiële en vrijwil-
coördinatie met betrekking tot be
volkingsproblemen. Spreker prf. Paul
bi va don, Frankrijk.
Na iedere lezing worden er discus
sies over het onderwerp gevoerd door
nogal dor en levenloos. De laatste
twee strofen ervan lulden:
Onuitsprekelijk is het water.
Te zwaar is steen voor het woord.
Een korte warme adem is het.
Het hijgt en het breekt op stilte.
De eerste geciteerde strofe wijst op
de zwaarte van het dichterschap: water
uit de rots te slaan, woestijn vrucht
baar te maken. Beter dan in het ope
ningsvers heeft de dichter de zwaarte
van bestaan en dichterschap verbeeld
in het vers „Nu", waarvan de slotstrofe
luidt:
Niet langer kleedt de dichter de
waarheid
Hij doet waarheid: graaft naar water,
drinkt,
spreekt dit uit en niets anders.
Nu zou die naakte waarheid treffen
de gedichten kunnen opleveren. Jam
mer is alleen, dat Brinkman in veel
verzen slechts noteert zonder dat de
gedichten meer dan een vaststelling
worden. En die constateringen geschie
den dan nog vaak in een taal vol van
modern dichterlijk jargon, veel grote
woorden die in de verzen geen eigen
betekenis krijgen. Als voorbeeld citeer
ik hier de inzet van het vers „Portret":
Ik zag mij: een snel roofdier gol
vend over het sneeuwveld.
zag de uitzinnige heiligen, dansend
onder de zweep van de zon,
brandend op hartstocht naar god.
Aan te grote woorden, aan te veel
modische woorden en wendingen („De
vogels, ik gaf de vogels mijn stem
„Onder andere dit is waar:"), aan een
teveel aan constateringen die veelal
binnen een vers los vein eikaar staan,
is de eerste bundel van Brinkman be
zweken. Gezien een vers als „Begin"
had dat niet gehoeven. Ik citeer van
dit gedicht de eerste twee strofen:
Eerste sneeuw bezwaart de magere
takken,
reinigt de kudde heuvels. Geluidloos
rijden
grauwende schimmels de nevel bin-
nen
Hier ontmoet herinnering zijn mens:
besneeuwde struik, harde bevroren
vogel.
Dit bevriezend water sluit hem in.
Alle drie hier besproken bundels ver
schenen in de Wind-roos-reeks van Uit
geversmaatschappij Holland te Amster
dam.
HEEMSTEDE, 17 juli Voor het
einddiploma Ulo 1963 slaagden de vol
gende candidaten: Gerard van Bakel,
Piet van Bakel, Fred Boelé, Ad Ende-
ma, Adri van Haaster, Jos van Haas
teren, André d'Herripon, Theo Hesp,
Tore Jenkins, Ton Kooy, Gerard Lom-
merse, Paul Muller, Eef Nigten, Alfre
do Pippolo, Pieter Piscaer, Hans Rijs,
Hans v.d. Steen, Jos Verdonkschot,
John Vink, Huub Wesseling, Ad Wil
son, Jan van Bakel, Cor Bartels, Piet
Beelen, Leo de Boer, Rob Damen, Leo
Glas, Kees Hak, Jos Handgraaf, Rut
Heemskerk, Jules van Heusden, Frans
Holdorp, Fer Klein Schiphorst, Peter
Lamers, Wi] van Looy, Henk v.d. Peet,
Jef Peters, Ben van Roode George
van Veen, Dick v.d. Veldt, Kees v.d.
Voort, Ab van Zelfst, Peter Apswoude,
Harrie Beelen, Wim Biere, Gerard de
Bruin, Herman van Duuren, Jos de
Haas, Ko Heemskerk, Ron Herbold, Rob
Hölsken, Gerard v. d. Klugt, Jan Koeck-
hoven, Clemens Koster. Ton Peters, Hil-
le Pijlman, Wim Ruigrok, L_o Schoort,
Piet Stoke, Jules v.d. Veldt.
Voor het praktijkdiploma typen slaag
den dit schooljaar: P. v. Bakel, F.
Boelé, A. v. Haaster, J. v. Haasteren,
A. d' Herri pon, Th. Hesp, G. Lommer-
se, P. Muller, A. Pippolo, P. Piscaer,
H. v.d. Steen, J. Verdonkschot, H. Wes
seling, A. Wilson, J. v. Bakel, P. Bee
len, L. de Boer, R. Damen, K. Dek
kers, L. Glas, K. Hak, J. Handgraaf,
R. Heemskerk, F. Holdorp, F. KI. Schip
horst, W. v. Looy, J. Peters, S. Thuis,
K. v.d. Voort, P. Apswoude H. Bee-
le- W. Biere, H. v. Duuren, J. de Haas,
K Heemskerk, R, Herbold, L. v Kam
pen, J. Koeckhoven, F. Neelissen, H.
Pijlman, W. Ruigrok, J. v.d. Veldt.
Een ongeval met
DE ZILKi 1" j"''
vrü ernstige afloop vond plaats op "hét
grote terrein van de Kennemer-zweef-
vMegclub in het Langeveld onder de
Zilk Een leerlinge van de club werd
düvé een val gewond aan haar rug.
Later achtte men het noodzakelijk haar
naar het ziekenhuis te laten overbren
gen.
Het slachtoffer was opgetrokken met
haar toestel, en maakte een v ge.
vliee-tui^io over de kop iiraKue ae
in oen noodsfatie. Z«
moest hieruit worden bevrijd me
deleerlingen Na de eerste medische
hulp werd de onfortumlWke dame naar
het ziekenhuis overgebracht. Het toe
stel werd beschadigd.
ZANDVOORT, 18 juli Het hoofd
nummer van een krachtmeting tussen
de wielerclubs „De Kampioen" (Haar
lem) en „Olympia" (Amsterdam), die
renners als laatste voorbereiding
gold op de komende wegkampioenschap-
pen in de badplaats, is weliswaar op
overtuigende wijze gewonnen door de
„Olympiaan" Henk Cornelisse, maar
woensdagavond op het circuit van
Zandvoort werd gehouden en voor de
de steun van zijn clubmakker Peter
Post grote Peter reed buiten me
dedinging mee en stapte in de slot-
ronde van de fiets moet hem daar
bij bijzonder welkom geweest zijn. Zij
reden samen het verbrokkelde „veld"
op grote achterstand. De inzet van dit
treffen de fraaie „01ympia"-beker
ging ditmaal naar de rood-witte
club uit de Spaarnestad.
Onder de 33 deelnemende A-klassers
bevo-nden zich als favorieten niet al
leen Peiter Post en Henk Cornelisse,
maar ook de nationale wegkampioen
Cor Schuuring, die zaterdag in Zand
voort zijn titel moet verdedigen, stayer
Henny Marinus, de rappe Louis Vink
en de Limburgse gastrenner Harry
Stevens. De verwachtingen dat er
een spannende strijd geleverd zou wor
den, zijn dan ook volledig bewaarheid
geworden. Vooral Cornelisse was zeer
actief. Eerst probeerde hjj overigens
zonder succes om alleen weg te komen,
daarna ging hij met Gerrit Krabben
bos en Louis Vink in het offensief én
tenslotte kon hij zich in de zevende ron
de het parcours moest vijftien keer
afgelegd worden met Henk Peters
en Lelieveld van het peloton losmaken.
Toen dit drietal een voorsprong van
150 meter bijeen had gefietst, kwam
Peter Post in actie en wipte in zijn
eentje naar de koplopers. De slag was
gevallen. Zelfs Cor Schuuring zag geen
kan. om het „gat" te overbruggen.
Toen de aanvoerders het één minuut
later vertrokken peloton van de nieuwe
lingen passeerden, raakte Peters het
contact met Cornelisse en Post Le
lieveld was al eerder teruggevallen
kwijt. De twee „Olympianen" gingen
hard door en toen Post in het zlcnt van
de finish een streep onder het avontuur
zette, zat Cornelisse op fluweel. Met
grote voorsprong snelde hij als win
naar over de eindstreep. Henk Peters
kon zijn tweede plaats behouden en
Freddy van Lachterop won de sprint
Onverwacht
it het arsenaal van politieke
argumenten, met behulp
waarvan de Verenigde Staten
zich in de wereld handhaven,
is er de laatste tijd één, bijna geruis
loos, verdwenen. President Kennedy
en zijn medewerkers hebben de eer
ste maanden van hun bewind veelal
getracht Amerika te legitimeren als
een revolutionaire mogendheid. Zij
probeerden op die manier a) het
vertrouwen te winnen van de jonge
landen in Azië, Afrika en Latijns-
Amerika, en b) het Amerikaanse
publiek te bevrijden van een onmis
kenbare huivering bij de aanblik
van zulke radicale potentaten als
Nasser, Ntaroemah, Tito en Soekar-
no.
Prof. Henry M. Wriston heeft het
"ForeJ8? Affairs" van
juli 1961 nader ontwikkeld Hii he
gon met te stellen, dat revoiUT,
een revolutiebede^boorTri
heid moet van tijd totTuu VT
Hjke bemesting". 'S natuur"
obstakel
„Tha Public Philosophy" uiting
geeft aan zjjn heimwee naar het
gouden tijdperk van de politieke
redevoering, dat hjj in de achttiende
fóbw situeert. Nog steeds geldt de
opmerking van Alexis de Tocqeville,
fu ':de "eest van de Amerikanen
afkerig is van algemene denkbeel-
«?n en dat hij niet begerig is naar
meoretksohe ontdekkingen"
De algemene toepasselijkheid van
documenten zoals de „Dédaration
ues droits de l'homme et du ci-
toyen is in de Amerikaanse staats-
vrijwel afwezig. De Onaf-
nankelijkhei d sverklar i n gdie be-
aoeld was als een rechtvaardiging
van de wereld. Is nog
a™ st kosmopolitische van de
Amerikaanse documenten. Toch
zffw PpT ^e^ler> is het in hoof dl
een veroordeling van één
ai de auteur ging aldus verder:
„De Verenigde Staten zijn de oor-
van, enkele van de meest
vitimtf T e Pleldoo,ien voor de le-
van de revolutie". Als
kdiikh^if1 n°«ni.d« hÜ de Onafhan-
eenomln^lwet. die in 1792 is aan-
ftTat dlê wTr Hampshire, een
conseiwnH»? S beschouwen als een
?,STTer dTXrk- ^arin staat:
macht e„' g,ein willekeurige
zet moet ww<hTTSSSng geen ver"
slaafs en fnuikt en' 1S absurd,
en het geluk r bet welzijn
Wriston schreef daTHnShei,dv Prof-
Maringen, diftn Te vTÖe
ten maar al te vaak ?de Sta"
of verwaarloosd in T den vergeten
den druk worrfL - de mernwe lan-
Onafhankelijkheidsverkiteerd" »0nze
goed geWr ïnaflT-Wanng' mlts
aan alle jon% uatiT, T ^Tfant
snapt aan de status vL e ?„un d"*"
het niveau van de onThPUP en die
hebben bereikt.. VertrTanJT dJcheid
ons eigen verleden zaTTt met
gemakkelijker maken L l -ï?*
revoluties te begrimon m buidige
maakt nog altiid ^ant 1961
Revolutionaire Eeuw w Y®" de
1776 het sein werd
prof. Wriston. &e*geven aldus
de
len
Het te helemaal to
Amerikanen zich
wanneer
bijvoord
gestreeld voe-
Soekamo Jefferson ciwL.
neer h« zijn wan-
voor Lincoln. In
Post" beschreef
uitspreekt
de .Jerusalem
onlangs, hoe Samjya^,
echtgenote van de iTaa^ n^I
Arabische leider Favto G? a»P
rai (beiden naar Caïro gerturtTSit
angst voor het regime
door een Amerikaans^ ioitSSi;
werd gevraagd, of zy niet
gezien dat een Iraqi
Ipeeld, die nu wo^dt veTLJïTa^:
Gamal Abdui Nasser. ErTzH^wTd^
toen prompt de wedeXll fu
welke Amerikaanse steat i«
Washington afkomstig?» öeorge
kolonisatie Dat ook de Aziatw én
Afrikanen deze analogie met a»
mond belijden, vindt z|n verklaring
weUicht hierin, dat op dte mante?
de koorden rond de Amlrik^X
beu^n l0S6er gemaakt kuS
Maar bestéét die analogie «nk-
alle oprechtheid? De laatste tijd 'a«n
er in Amerika zelf tal vaiThiTo^
en „political scientists", die
twijfelen. Hannah Arendt, bekend
van „The Origins of Totalitaria
nism", is er zo een. Een ander is
Carl N. Degler, hoogleraar in de
geschiedenis aan het Vassar College
en schrijver van „Out of Our Past:
Abraham Lincoln
The Forces That Shaped Modem
America". In het voorjaarsn
van ,,The American
hij een artikel aan dl' °"k;ns P
gewijd, dat een lichte bewe
van de „Stimson Lecture W
ry", die hij vorig jaar houden
het Goucher College bf®£ig vertoont
Zo op het oog, schrijft bU.
de Amerikaanse opstand jen het
Britse bestuur grote ov^eree omst
met de Indische onafhankelijkheids
beweging of de Indonesi^be vrij
heidsstrijd tegen de dieztet
Maar wie wat dieper schouwt, me ziet
de analogie verdwijnen en bi) ?al tot
de slotsom komen, dat d® Am®n"
kaanse Revolutie in fei te een tame
lijk plaatselijke affaire ge^f®at>
met een intens-conservatieve strek-
k'ï>é' Amerikaanse kolonisten zijn
niet in opstand gekomen het
Britse bestuur, omdat zi) een nieuw
tijdperk wilden <?n"
dat zij bezwaar maakten tegen het
voornemen van de bet be
stuur van hun imperiumi te vernieu
wen en te rationaliseren, nu de
Fransen uit Noord-Amerika waren
verdreven. De kolomsten wilden te
rug naar de toestand van vóór 1760,
toen er nog geen veP^Yr ei be-
lastmgen, wetten en x>ntse Interven
ties waren. Zij hoopten o«p een her-
stel van da jaren^leilzaaae
ve rwaarlozing'zoate Edimund Bur
ke ae had genoemd. En de opeom-
ming van de „misdaden van
George mil* Oi^hamfceiykheidB-
verklaring heeft uitsluitend betrek
king op de den voorafgaande jaren.
Er staat niets m over de rest van de
anderhalve eeuw Brits bestuur
Amerika beeft nooit een onder
grondse, na tiimali sti sche beweging
gekend zoaia Indie en Ghana. Voor
de Amerikanen was de onafhanke
lijkheid slechts e®" dernier resort",
zoals Washington placht te zeggen!
En meer dan driekwart van de
mannen. ®e de On af h a n'l;el ii k heids-
verldaring onder tekenden, waren
vóór de Revolutie dienaren van de
Kroon of, daarna, leden van het be
stuur der staten. Die omstandigheid
heeft-^Jnj..vSH°rfd voor ii^n mate
van conhnuitett, die men tegenwoor-
Daar komt nog bij dat de Ameri
kaanse kolonisten de beschikking
hadden over een overloed aan rijke
landbouwgrondZij hebben nimmer
behoefte gehad aan enige variant
van de filosofie van de schaarste,
die haast alle nationalistische lei
ders in de wereld thans „socialis
me" noemen. Het jonge Amerika
was het land, waar de federale
regering de nationale domeinen, on
der de Homestead Act, letterlijk kon
weggeven en waar, zoals Daniel
Boorstin heeft opgemerkt, ook nu
nog een eigenlijke ideologie ont
breekt. Net zoals in 1776 plaatsen
de Amerikanen hun politieke utopie-
en niet in de toekomst, maar in het
verleden. Prof. Degler noemt als
voorbeeld Walter Lippmann, die in
zaak
specifieke
Van -o——® - awamer nog;
één wT-, Tel£ man, George III - op
nis Hm hldstip jn (je geschiede-
pïaatsT,'!«50 sterk ^bonden aan
ZjX tfld' da,t bet belangrijkste
den TV een lyst met de misda-
mandT!? GeorSe door haast nie-
mand meer wordt gelezen. Tot men-
nlan,andere tijden en andere
ES zegt de hoofdmoot uit de
kis»-- ?se Dnafhankelijkheidsver-
Któring, „het sti-uikelblok der tiran-
toX. 2°.als Lincoln
totaal niets.
haar noemde,
Kennis van de Amerikaanse ge
schiedenis zal ook het begrip
van de buitenwereld voor de
sunPr°bfemen van de Verenigde
a a nauwelijks doen toenemen.
wenkanen uit de noordelijke sta-
aYS gaan er dikwijls van uit, dat de
aonterstelling van de negers een
weliswaar betreurenswaardig, maar
Tr), hoofdzakelijk zuidelijk ver-
schijnsel is, dat niet typisch laan
worden genoemd voor de Ameri-
■■banse samenleving. Maar volgens
Legler zal ieder die de ge
schiedenis objectief bestudeert, tot
de conclusie komen, dat de zwarte
man voor de blanke Amerikanen,
zowel ten noorden als ten zuiden
van de Mason-Dixan-lijn, altijd een
probleem heeft gevormd. De her
innering aan de slavernij bleef
steeds als een sociale smet op de
negers rusten.
En in zijn vermaarde debatten
met rechter Douglas heeft zelfs
Abraham Lincoln in 1858 toegegeven
dat hij niet van plan was de politie
ke en maatschappelijke gelijkheid
tussen het blanke en het zwarte ras
in te voeren. „Er bestaat een fysiek
verschil tussen die twee, en dat zal
het naar mijn mening vermoedelijk
altijd onmogelijk maken, dat zij op
voet van volstrekte gelijkheid sa
menleven; en aangezien het nood
zakelijk wordt dat er een verschil
komt, ben ik er, net als rechter
Douglas, een voorstander van, dat
het ras waartoe ik behoor, een be
voorrechte positie krijgt... Ik ben
het met rechter Douglas eens, dat
de neger in vele opzichten met mijn
gelijke is - zeker niet in huidskleur,
en misschien ook niet in zedelijke of
intellectuele kwaliteiten".
Toen hij al president was, en vlak
voordat hjj ae Emancipatieprocla
matie uitvaardigde, heeft Lincoln
een gesprek gehad met een groep
vrije negers, die hij trachtte te over
reden naar Centr aal-Am erika te
emigreren. Hfl merkte op, dat er
tussen zijn ras en het hunne grotere
verschillen bestonden dan tussen
willekeurig welke andere twee ras
sen. Hij zei, dat de kwestie van de
slavernij en van de negers ertoe
leidde dat „wij blanken elkaar de
keel afsnijden" in etn burgeroorlog
en dat er geen oorlog hoefde te zjjn,
indien de negers maar uit Amerika
wilden vertrekken.
Onlangs heeft James Reston in de
New York Times de snel gestegen
ontevredenheid van de negers, ook
in de noordelijke staten, een revo
lutie" genoemd, maar hij heeft zich
wel gewacht enig verband te
met 1776. Hij besefte waars
da' een, onaangename
schuilt in de titel, die prof, Degler
zpn artikel heeft gegeven: „Het
Xeh.lkaTT,. Yerled®n-' een onver-
wachtkObstakel m de buitenlandse
H. J. NEUMAN
van een volgend groepje om de derde
plaats. De staartgroep met kansheb
bers als Schuuring, Marinus, Krabben
bos, Harry Stevens en Vink gaf er twee
ronden voor het einde na enig gedraal
tot grote hilariteit van de toeschou
wers de brui aan.
De uitslag luidt: 1. H. Cornelisse
(Olympia), de 63 km. in 1 u. 36 min.
22 sec.; 2. H. Peters, Kampioen; 3.
F. van Lachterop, Olympia; 4. R. Ste
vens, Kampioen; 5. A. Helsloot, Olym
pia; 6. T. Peters 7. A. Boogaard, 8.
E. Riethoff, allen Kampioen; 9. S.
Schipper, 10. A. Donker, beide Olympia.
Aan het treffen der nieuwelingen ga
ven Cor Groenewegen en Cor Baars met
een ontsnapping de nodige kleur. Zij kre
gen in de voorlaatste ronde nog gezel
schap van Frans v. d. Ruit, Ted Blom,
Bert v. d. Pol, Norman Koelemij, Wim
Willemse, Joop Schenk en Theo Krom.
De eindsprint van dit negental werd
een prooi van Van der Ruit. Blom
kwam een wiellengte op hem tekort
en werd... als derde geklasseerd.
De uitslag luidt: 1. F. v. d. Ruit,
Olympia, de 63 km in 1 uur, 46 mm.
12 sec.; 2. B. v. d. Pol, 3. T. Blom,
beiden Kampioen; 4. C. Groenewegen,
Olympia; 5. N. Koelemji. 6. C. Baars,
7 W Willemse, 8. J. Schenk, 9. Th.
Krom 10. R. Sweers, allen Kampioen.
Een rit voor aspiranten leverde het
navolgende resultaat op: 1. H. Jansen,
Olympia, de 34 km in 53 min. 47 sec.
2. R Cornelisse, Olympia; 3. A. de
Ruyter, Kampioen; 4. Janbroers. Olym
pia; 5. P. Lissenburg. 6. R. Snijder,
beidi Kampioen; 7. Meddens, 8. Schol,
beide Olympia; 9. Stut, 10. Van Krim
pen. beide Kampioen.
Clubklassering: 1. „De Kampioen
met 92 pnt.2. „Olympia" met 73 pnt.
Een rit voor jeugdklassers werd ge
wonnen door Kokkelkoren vóór Van Ber-
kel, Bakker. Van der Berg. Olympia,
Handgraaf, De Jong. Schenk, Rijnders,
en R. Krom, allen Kampioen.
HAARLEM, 18 juli Door de zwem
vereniging Njord werden in de zwem
inrichting aan de Kleverlaan zwem
wedstrijden gehouden om de kampioen
schappen en beste jeugdpresfaties van
de kring Haarlem Koninklijke Neder
landse Zwembond. Na afloop van de
wedstrijden werden door de heer M.
Wiegel met een hartelijk woord de uit
slagen bekend gemaakt en mochten
de eerst aangekomenen een vaantje in
ontvangst nemen. De voornaamste uit
slagen zijn
100 meter vlinderslag- jongens: 1. B.
Huiziniga, HPC, 1 min. 12,7 sec.; 2.
A. Matje, HPC, 1 min. 18,9 sec.; 3.
R. Gruppelaar, Njord, 1 min. 28,6 sec.
200 meter schoolslag dames: 1. C.
Smit, DWR, 3 min. 34,9 sec.; 2. E.
de Veer, DWR, 3 min. 42,8 sec.; 3. L.
Pommé, NVA, 4 min. 6 sec.
200 meter vrije slag heren: 1. Johan
Bontekoe, HPC, z min. 15,3 sec.; 2.
W. Geurtsen, HPC, 2 min. 20,2 sec.;
3. A. Koster, HPC, 2 min. 22 sec.
100 meter vlinderslag dames: 1. E.
Remer, HPC, 1 min. 23,9 sec.; 2. E.
Blokker, HPC, 1 min. 28 sec.
200 meter rugslag heren: 1. J. Bon
tekoe, HPC, 2 min. 34,8 sec.; 2. J.
Eichhom, DWT, 2 min. 54 sec.; 3.
G. Bergé, NVA, 2 min. 55,8 sec.
100 meter schoolslag meisjes 12 en
13 jaar: 1. M. Graaf, HPC, 1 min.
35,1 sec.; 2. H. Oorthuis, DWT, 1 min.
36,8 sec.; 3. K. Jacobs, NVA, 1 min.
42 sec.
100 meter schoolslag jongens 12 en 13
jaar: 1. A. v. d. Veen, HPC, 1 mnuut
31 sec.; 2. H. Wilschut, HPC, 1 min.
32 sec.; 3. H. van Vastenhoven, NVA,
1 min. 32 sec.
100 meter vlinderslag meisjes 14 en
15 jaar: 1. S. Schmidhamer, HPC, 1
min. 89,1 sec.; 2. G. Zwaan, HPC, 1
min. 52,5 sec.; 3. J. 3ergé, NVA, 1
min. 57,3 sec.;
100 meter vrjje slag meisjes 14 en
15 jaar: 1. N. Neuteboom, HPC, 1 min.
12,1 sec.; 2. M. Wilschut, DWR, 1 min.
18 sec.; 3. L. van Dam, NVA. 1 min.
20 sec.
100 meter vrjjeslag jongens 14 en 15
jaar: 1. M. Bernink, DWT, 1 min. 5,8
sec.; 2. B. Huizinga, HPC, 1 min. 7
sec.; 3. Y. Schulp, HPC, 1 min. 7,8
sec.;
100 meter vlinderslag heren: 1. J.
Bontekoe, HPC, 1 min. 9,2 sec.; 2. R.
Dix, HPC, 1 min. 13,6 sec.; 3. R. van
Weene, Njord, 1 min. 15,4 sec.
4 x 100 meter wisselslag estafette da
mes en meisjes: 1. HPC, 5 min. 45,8
sec.; 2. NVA, 6 min. 16 sec.; 3. Njord,
6 min. 56,9 sec.
4 x 100 meter wisselslag estafette he
ren en jongens: 1. HPC (heren) 5 min.
0,1 sec.; 2. HPC (jongens) 5 min. 6,9
sec.
Zaterdagavond wordt in de zwemin
richting het kampioenschap 1500 meter
vrije slag dames en heren verzwommen
Zondagmiddag wordt het laatste gedeel
te van de zwemwedstrijden om de kam
pioenschappen in de zweminrichting
aan de Kleverlaan door Njord '95 geor
ganiseerd.
ZANDVOORT, 17 juli Op dinsdag
28 juli organiseert „Touring Zandvoort"
een zandbouwwedstrijd voor kinderen
van badgasten en inwoners op het zui
delijk vrije strand. Het is geen „vrije"
wedstrijd, want de deelnemers zijn ge
bonden aan een verplicht voorbeeld, na
melijk het 1-april-beeld (het zogenaam
de Paas-eiland-beeld) dat op het eind
van de Zuid-Boulevard is geplaatst
De deelnemers (in de leeftijd van 7
tot 16 jaar) zullen in drie leeftijdsgroe
pen worden ingedeeld en voor elke groep
w®rdt afe eerste prijs uitgeloofd het boek
„Aku Aku van Thor Heyerdahl. Aan
gifte voor deelneming kan plaats vin-
T °P_maandag 22 juli op het bureau
van „Tounng Zandvoort" Raadhuis-
Pifib- Aanvang van de wedstrijd des
middags om 2 uur.
DE ZILK, 18 jiili Op de kruising
DelftwegZilkerduinweg in de buurt
schap de Ruigenhoek kwam een zieken
auto in botsing met een personenauto.
Hieruit vloeide aanzienlijke materiële
schade voort.
Van een Lisserse firma kwam een
ziekenwagen met vrij grote gang de
Delftweg af en dacht zonder meer het
drukke kruispunt over te kunnen ste
ken. Hij werd hierin belemmerd door
een van rechts naderende personen-auto
die vanuit de richting Noondwjjkerhout
voorrang had. Een stevige botsing kon
niet uitblijven. De bestuurders kwamen
met de schrik vrij. Le politie maakte
piroces verbaal op.
