Nationale rouw in
Skoplje: minstens
2.000 doden en
6.000 gewonden
Nog meer dan
tienduizend
vermisten
Amsterdam: „Graag! De
terreinen liggen klaar"
In 1972 een Expo
aan de Amstel?
Zeer positief
Blarenbal het slot
van Vierdaagse
Feest van strompelaars
en ijdeltuiten
23 uitvallers
m
Apeldoorn
rapport
hamoT v/eer
vandaag-
H. P. KOOYMAN
Nog geen melding
van Nederlandse
slachtoffers
AV RO-reporters
naar SKOPLJE
ANWB-ploeg naar
rampgebied
Fraai weekeinde
EREKRUIS VOOR 9761 LOPERS
morgen dansen
Aardschokken aan
Franse Rivier a
zaZZdï:^- met UÜs*Ziïrt
SCOOTERRTJDER
OMGEKOMEN
Aan zee
Sun!
me MUftmo ve/oreyou ouy!
Suède dames- en herenjasjes
De nieuwe
ZATERDAG 27 JULI 1963
87ste JAARGANG No. 31498
BELGRADO, 27 juli (Rtr,
Upl) Minstens tweeduizend
rnensens zij er volgens semi-offi-
ciële schattingen, om het leven
gekomen bij de aardbevingsramp,
die in de vroege vrijdagmorgen
Skoplje, een stad van 200.000 in
woners in de Joegoslavische deel
staat Macedonië, veranderde in
een droeve puinhoop. Het aantal
gewonden moet minstens zesdui
zend bedragen. Preciese verlies
cijfers kunnen uiteraard nog niet
gegeven worden, maar het staat
wel vast, dat de aardschokken,
die slechts vijftien tot twintig
seconden duurden, de grootste
ramp in de Joegoslavische ge
schiedenis hebben aangericht.
Vanmorgen vroeg waren 500
lijken geborgen.
Dansstudio Griffioen
Eindbalans
Toeristen
Twee beelden uit de door de
aardbevingsramp grotendeels
verwoeste Joegoslavische stad
Skoplje. Huizen en gebouwen
zijn als kaartenhuizen inge
stort. Overal zijn redders in de
weer slachtoffers onder de puin
hopen vandaan te halen.
(Télefoto's)
iiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiimmiiiiiiiiiimiii
AMSTERDAM, 27 juli Het
nieuwe kabinet en meer in het
bijzonder de minister van Finan
ciën, prof. dr. H. J. Witteveen en
de minister van Economische
Zaken, prof. dr. J. E. Andriessen
allien waarschijnlijk in het ko
mend jaar voor een ongewone
vraag worden gesteld: zal Neder
land zich bij het Internationaal
Bureau in Parijs kandidaat stel
len voor de organisatie van een
Wereldtentoonstelling in 1972 of
1973? In Amsterdam is inmiddels
binnenskamers al druk overleg
gaande over dit grote plan. De
afdeling Economische Zaken van
de gemeente heeft onlangs een
studierapport aan het college van
B. en W. voorgelegd, waarin met
nadruk voor een Expo-Nederland
in het begin van de jaren zeventig
wordt gepleit.
Kosten f 800 miljoen
Andere plannen
Animo niet algemeen
HULMAN super minx
AUTOMOBIELBEDRIJF
0UREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon; Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk Zeestraat 50: telef. 4790
Bijkantoor en Red Dmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: W. C. H. Leijdeckers en
Mr. W A. M. van der Kallen,
hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents oer m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
adverlentiën eventueel zonder oogave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week
2.65 per maano, 7.90 oei kwartaal.
Voor klachten over de bezorging 's avond!
tussen 5.30 en 7 uur, tel. 20800.
NOG HULPGEROEP VAN ONDER
PUINHOPEN
Vanonder de puinhopen, die thans
ongeveer tachtig procent van de stad
uitmaken, klonk vannacht nog op meer
dan één plaats hulpgeroep. Met man
en macht zwoegden de gehele dag
door, reddingsploegen van het leger en
tal van vrijwilligers om de slachtof
fers te bevrijden. En bij het licht van
schijnwerpers werd ook 's nachts door
gewerkt. De dakloze bevolking moest
maar zien, hoe en waar ze de nacht
doorbracht. Velen deden dit in de par
ken van de stad, die in normale om
standigheden toeristisch zeer aantrek
kelijk zijn. Des te hartverscheurender
is het er thans. Hier en daar wordt
het reddingswerk bemoeilijkt door ra
deloze overlevenden, die hun familie
willen zoeken. Er zijn mensen, die to
taal verbijsterd iedereen aanklampen
om te vragen, wat er van hun gezin
geworden is, die met blote handen
zware steenbrokken pogen te ver
plaatsen. De piloot van een vliegtuig,
dat slechts een paar minuten vóór de
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN, 27 juli. Het zit er
najff ,op yoor een jaar. De lopers zijn
ken °f bezig hun koffers te pak-
met' i,7let bruin gebrande koppen en
len,i men overladen. Nog even zul-
hrnrt 6 v'erdaagsekruisen hun glans be-
Yv'i i 1daarna wordt het ook voor de
wandelaars weer fietsen of brommen,
rassaal is Nederland gisteren in Nij
megen te hoop gelopen om het bonte
!r?.,.lnne.mem'ende sluitstuk van deze
.Ti* vierdaagse mee te maken. De
♦Iw n°rmaal 135.000 inwoners
een' ha»isteren naar schatting
een nHjoen verwerken De Nil-
ÏÏ^SvolVUsti|eerSpoVtie had êen krijgs-
Sm verkeersknnn enn uitgewerkt
H^een vonr pen te voorkomen.
Hetgeen voor een goed deel gelukte.
De lopers zelf hadden daar voor de
finish weinig of geen weet van 7ii
zongen zich deze laatste dag naar de
eindstreep van een vierdaagse, die als
een van de zwaarste in de geschiede
ïal van de wandelsport geboekstaafd
Waaï^en. Pas gisteren was het weer
droom?" iedere vierdaagse wandelaar
pittig .Helder, zon, wolken en een
de ler^e- T«Sen t,waalven kwam
groepen enWandelaar alu-bïïnen"- De
zicht van a müitairen hielden in het
frissen en h stad halt om zich op te
•laan De Lma stof van hun tenue te
keurin 1 2"dense bobbies vonden er
eurig op de afgesproken plaats hun
bp-top uniformen comnieet met hoog-
hm! f hoofddeksel de Canadezen
Z^it m rood gestoken kapel en de
g^di! f "t onn°emelijk aantal vlag-
hfwpLV™,?® ln brede formatie voor
uft lanw h 500 man sterke contingent
weVden%ederagennbUne "aar de
handboelGede.8Wehr' met het BudelS
der h"aiiai? ?or tactvol optreden on
raad mee Hefl T* er, niet z0 g°ed
dat hei dJi u er al,e schijn van,
in de nat r a' opzettelijk niet
«ngen PDe Zit60 °rders had niet te
*at met hun blolmenZ en^dT TÜ
oogstte toch wel bijval. g
Advertentie
Enthousiast applaus was er, als alle
jaren, voor de Israëli s, de meisjes en
iongens van het leger en de fiere groep
van El-Al, die ongebroken en opval
lend fris hun glorieuze rentree maak
ten.
Tenslotte waren er nog de strom-
pelaars, de geteisterden, die met
verbeten gezichten de laatste loodjes
verstouwden, gesteund door kamera
den en geschraagd door het met at-
latend applaus. En vanzelfsprekend
waren er de potsenmakers, die dach
ten dat het carnaval was. De ach
terstevorenlopers, vergrijsde ij*
deltuiten en de pretbroeken zonder
meer. Ze waren er in beduidend
mindere mate dan voorgaande ja
ren.
De eindbalans van deze vierdaagse,
die dinsdagochtend met 10.332 lopers
startte, vermeldde in totaal 571 uitval
lers, waarvan er 9 op deze laatste dag
in het zicht van de haven strandden.
Nijmegen besloot het feest in de
avonduren met een muzikale show
door de aanwezige militaire muziek
korpsen, een vuurwerk aan de Waal
en het herstel van een schone tradi
tie: het befaamde blarenbal in alle za
len van De Vereeniging.
„„fVan onze correspondent)
.l,WnLDOOiRNu' 37 iu,i - Met een
!n<J» lntot'ht is gistermiddag een
;Hj aan de 10de Apeldoorn-
se vierdaagse. Duizenden ingezetenen
en vakantiegangers, sloegen de 1319
wandelaars die tot het laatst toe vol
hielden, gade. Geen wandelaar kwam
zonder bloemen binnen.
In de stoet bevonden zich drie or
kesten, waaronder de Ottawa Techni
cal High School Band, die op het
ogenblik een toemee door Europa
maakt. Voor het Protestants Militaire
Tehuis aan de Asselsestraat, defileer
den de wandelaars voor het gemeen
tebestuur, genodigden en officials van
de Nederlandse Wandelsport Bond. Een
extra hulde viel de 3" wandelaars ten
deel, die voor de tiende keer aan de
Apeidoornse vierdaagse deelnamen.
Zij ontvingen een kruis met een kroon
tje. Er werden in deze vierdaagse
slechts 23 uitvallers geboekt.
ramp van het vliegveld van Skoplje
was opgestegen, vertelt, dat hetgeen
hij beneden zag gebeuren, duizend
maal erger dan de meest verschrik
kelijke scènes tijdens bombardemen
ten in de oorlog is. Gisteravond laat
nog woedden er op verschillende pun
ten in de stad hevige branden.
Nog meer dan tienduizend mensen
werden er vanmorgen vroeg nog ver
mist. Het gevaar voor het uitbreken
van een epidemie wordt groot ge
acht, ook al omdat de watervoorzie
ning is uitgevallen (evenals gas en
electriciteit) en het uiteraard niet
mogelijk is om aanstonds alle stof
felijke overschotten te bergen.
Uit vele landen zijn reeds aanbiedin
gen voor hulp gekomen. Vooral nodig
zijn bloedplasma, kleding, tenten, veld
bedden en dekens. Secretaris-generaal
Oe Thant van de Verenigde Naties
heeft alle mogelijke hulp toegezegd.
En uiteraard is geheel Joegoslavië ge
mobiliseerd om de nood te lenigen.
Overlevenden worden zoveel mogelijk
naar elders geëvacueerd. Gewonden
worden tot in wijde omtrek in zieken
huizen verpleegd, waar men al met
ernstig plaatstekort te kampen heeft.
Een klem geluk bij de grote ramp is
dat het voornaamste ziekenhuis van
Skoplje ongedeerd gebleven is. Maar
er zijn enkele tientallen, die armen of
benen gebroken hebben toen ze bij de
aardschokken in paniek uit de ramen
van hetzelfde ziekenhuis sprongen.
Onder de slachtoffers moeten zich
ook vele toeristen bevinden. In het
grootste hotel ter plaatse, „Macedo
nia" bevonden zich bijvoorbeeld 180
mensen ten tijde van de aardbeving.
(Zoals gisteren reeds in een deel van
onze oplaag vermeld is het vrij waar
schijnlijk, dat er zich geen Nederlan
ders in de stad bevonden).
De radio is thans de enige mogelijk
heid berichten van en naar de getrof
fen stad te zenden. Het radiostation
zelf werd zwaar beschadigd, maar kon
naar een plaats in de buurt overge
bracht worden. Het postkantoor werd
zo zwaar getroffen, dat het zeker nog
een dag of tien zal duren voordat de
verbindingen weer normaal zijn. Trein
verkeer tussen Belgrado en Saloniki
Skoplje ligt op die route is thans
niet mogelijk omdat de spoorbanen te
ernstig beschadigd zijn. Volgens de
eerste en uiteraard voorlopige balans
van de ramp is vooral het centrum
van de stad getroffen. Hele huizen
blokken, die na de oorlog herbouwd
zijn, werden in een oogwenk tot puin.
President Tito, die vandaag een be
zoek aan Skoplje brengt, heeft twee
dagen van nationale rouw afgekon
digd. Premier Stambolic heeft giste
ren reeds zich naar de plaats van de
ramp begeven.
(Zie ook pagina 5)
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 27 juli. Uit telefo
nisch contact dat het ministerie van
Buitenlandse Zaken gistermiddag
heeft gehad met de Nederlandse am
bassade in Belgrado is nog geen mel
ding gemaakt van Nederlandse slacht
offers tengevolge van de aardbeving
in 'oegoslavië. De Joegoslavische au
toriteiten is verzocht ogenblikkelijk
melding te maken van eventuele Ne-
deilandse slachtoffers. Een staflid van
de ambassade heeft zich inmiddels sa
men met vertegenwoordigers van an
dere ambassades naar het rampge
bied begeven.
NICE, 27 juli (Reuter, UPI). Aan
de Franse Rlvièra zijn vanmorgen twee
aardschokken gevoeld. De laatste duur
de vier seconden.
Tal van inwoners vluchtten de straat
op. Van slachtoffers of materiële schade
is nog geen melding gemaakt. Het is de
tweede keer in veertien dagen dat in
deze streek aardschokken zijn gevoeld.
HILVERSUM, 27 juli. De AVRO-
reporters Wim Ruth en Joop van Zijl
zijn gisteravond van Schiphol vertrok
ken naar Skoplje in Joegoslavië, ten
einde aldaar radio- en televisieopna
men te maken. Deze opnamen zullen
zondag worden uitgezonden, te weten
in het radio-programma om 12.45 uur
(herhaling in het radio-journaal 's-
avonds tussen 22.40 en 23.00 uur) en
in het AVRO-televisieprogramma om
ongeveer 20.30 uur.
DEN HAAG, 27 juli. Een contact
man van de ANWB is naar Belgrado
vertrokken om gegevens te verzame
len over de welstand van eventuele
Nederlandse toeristen in Skoplje. Gis
teravond is ook een hulpverlenings-
ploeg van de ANWB vertrokken be
staande uit een repatriëringsauto met
aanhangwagen en de speciale „ram
penbus" met bemanning. De bus ver
voert ravitailleringsmateriaal, EHBO-
middelen en een aantal kampeeruit
rustingen.
„Via zijn alarmcentrale zal de AN
WB contact onderhouden met ziin huln
ploeg in Joegoslavië. p"
minui
pZeneinasVn^ini bra} op een ™ntal
pumen m Skoplje brand uit. Hier Ho
zaamheden bij een schoolgebouw.
SPAUBEEK, 27 juli. De, heer Th.
Franssen uit Spaube&k is gisteren met
zijn scooter tegen een bromrietser ge
botst. Hij sloeg met zijn booid tegen
de grond en overleed enige Tija later.
(Van een verslaggever)
Geruchten over Expo-plannen in Am
sterdam doken ongeveer een jaar ge
leden voor het eerst op. Het KVP-
raadslid Brinkgreve maakte zich in
november 1962 tot veler tolk door de
wenselijkheid van een Expo in een
uitvoerig gedocumenteerd voorstel te
bepleiten. Het voorstel werd B. en W.
in handen gesteld voor nadere studie.
Dat thans de afdeling Economische
Zaken haar onderzoek met een posi
tief advies heeft besloten, mag zeker
als een belangrijke stap voorwaarts
worden beschouwd, al ligt er nog een
lange weg in het verschiet. Verwacht
mag worden dat B. on W. niet eerder
met een voorstel bij de raad zullen
komen, voordat de mening van het
nieuwe kabinet zorgvuldig is gepeild.
Het was bekend dat het vorige kabi
net, vooral de minister van Financi
en, prof. dr. J. Zijlstra, weinig voor
dit kostbare avontuur voelde. Amster
dam kan niet meer doen dan de ou
tillage verschaffen en participeren in
de financiering; voor het overige ligt
het besluit bij de regering en de volks
vertegenwoordiging. Het Internationaal
Bureau in Parijs, dat krachtens inter
nationale overeenkomsten de beslis
sing heeft over een kandidatuur, stelt
zich alleen open voor nationale aan
vragen.
Het rapport van de afdeling Eco
nomische Zaken van Amsterdam be
helst ook een voorlopige becijfering
van de kosten van een Expo. Deze
bedragen ongeveer 800 miljoen gul
den. Amsterdam zou voor ongeveer
honderd miljoen kunnen participe
ren, onder meer door het beschik
baar stellen van terreinen en talrij
ke andere voorzieningen.
In de zuidelijke stadsuitbreiding
heeft de hoofdstad een omvangrijk ge
bied gereserveerd voor tentoonstellin
gen en congressen. Bij het grote Eu
ropaplein is het nieuwe RAI-gebouw
verrezen met aansluitend het nieuwe
Congresgebouw, dat begin 1965 zal
worden geopend. Van dit plein voert
een meer dan honderd meter brede
weg, de Europaboulevard, naar de zui
delijke gemeentegrens. Ten oosten van
de weg ligt een zeer groot terrein dat
i I I J li 'I V-H
-
isijtó
i '-\V -•
zich uitstrekt tot aan de Amstel. Dit
terrein is het aangewezen gebied voor
een wereldtentoonstelling. Bovendien
is aan de overzijde van Amstel een
nog veel groter gebied voor tentoon
stellingsdoeleinden bruikbaar. Een deel
ervan is onlangs gereserveerd voor de
„Holland Promenade" van Joop Gee-
sink. Bij elkaar is er zowel voor de
Expo ais voor de onontbeerlijke par
keerterreinen minstens zoveel ruimte
voorhanden als in Brussel. De ver
keerssituatie is bijzonder gunstig door
de nabijheid van grote invalswegen en
SchiphoL
Een andere vraag voor het Am
sterdamse gemeenteoestuur is na
tuurlijk of de gigantische plannen,
die de komende tien jaar zullen moe-
ter worden gerealiseerd, niet door
de Expo zullen worden gedwars
boomd. Amsterdam moet een onder
grondse bouwen en talrijke wegen
er bruggen verbreden of vernieu
wen, 50.000 woningen saneren, een
nieuw raadhuis en een Operatheater
bouwen en zijn woningbouw opvoe
ren. Bovendien zijn enorme werken
aam de gang op Schiphol en in de
havens. De beide universiteiten heb
ben ontwikkelingsplannen van hon
derden miljoenen guldens en alleen
reeds de wachtlijst voor de kan-
torenbouw vermeldt projecten voor
enige honderden miljoenen.
Van het rijk wordt gehoopt dat het
onder meer de aanleg van de Ring
weg en de Ringspoorbaan voor zijn
rekening zal nemen. Tot 1972 zal ten
behoeve van het verkeer jaarlijks
voor honderd miljoen in Amsterdam
moeten worden geïnvesteerd.
In het Amsterdamse gemesentebe-
stuur is de animo voor het Expo-
avontuur dan ook belist nog niet alge
meen. De voorstanders vinden nu ech
ter steun in het rapport van Econo
mische Zaken dat de Expo juist als
ee machtige hefboom ziet om de pro
jecten binnen de gestelde tijd rond te
krijgen. De rapporteurs zeggen dat er
niets zo inspirerend is als een streef
datum.
Grote ontwikkelingen in steden, me
nen zij, voltrekken zich altijd op al
lerlei terreinen tegelijk. Het beroemde
Parijs van de vorige eeuw legde zijn
boulevards aan in dezelfde jaren als
het zijn befaamdste wereldtentoonstel
lingen hield. Men is van mening dat
voor Nederland de tijd is aangebroken
om zich met een grote manifestatie
tot de wereld te wenden. Op talrijke
gebieden zijn spectaculaire daden ge
steld en talrijke ontwikkelingen ver
dienen de aandacht. Daarom wordt in
Amsterdam reeds intens op het Expo-
plan gestudeerd. Maar het zal van dit
kabinet afhangen of in 1972 of 1973
aan de boorden van de Amstel een
wereldtentoonstelling zal verrijzen.
(Advertentie)
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 27 juli. Een vrij sterk
hoge-drukcentrum ligt nu dicht bi) ons
land en verplaatst zich langzaam in de
richting van Denemarken en Zuid-
Zweden. De zwakke wind draait naar
oostelijke richting en ook morgen is het
volop zonnig. De temperatuur
daarbij weer enkele graden hoger. Na
zondag komen wij aan de westelijke
flank van dit „hoog" te liggen met een
meer zuidelijke wind n nog een ver
dere temperatuurstijging.
Zonnig en fraai strandweer. Morgen
zwakke wind tussen N.O. en Z O. In de
middag 20—22 graden, zeewater 18 gra
den. Vooruitzichten: nog iets wanner
en fraai strandweer.
Zondag: zon: 4.5420.38; maan; 13.17
—23.49.
Maandag; zon; 4.55—20.36; maan; 14.28
tot -
(Advertentie)
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
(Advertentie)
Off. Dealer: Hillman, Singer
Sunbeam. Humber. D.A.F
BREDBKUDESTRAAT 6—10
ZANDVOORT - TEL. 02507-2088
