Weinig verschil tussen Versailles anno 1700
en de New Yorkse wolkenkrabbers anno 1963
NIEUW SOORT PATERNALISME
IN GROTE ONDERNEMINGEN
E
Py r amidebe klimmers
van Vance Packard
HELP MET DIT ETUITJE l
GRATIS
UW
RODE
l
1
KRUIS
BRIEVEN
Alleen BOLS kan BOLS maken
BOLSBERKY-SODAschuimend!
Zelfstandige heeft als
gemiddeld salaris f37.500
„VERREGAANDE BEMOEIZUCHT"
Den Haag kan niet bouwen
door tegenwerking Den Haag
CUMMING-VIERLING, TWEE MAANDEN OUD, GEDOOPT
ïl
DE STAF-EMPLOYÉ'S
WORDEN UITGEBUIT,
NIET DE ARBEIDERS
van
lezers
EXAMENS
ISSEROOKBOLS1BOLSISSERAUUD
op ministerie
4
llansaplasb
ENQUETE ONDER 1280 INGENIEURS
Ernstige kritiek
Oorlog
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1963
PAGINA 6
en wrang grapje uit de
Amsterdamse city. Een
bankier vraagt een collega
of zyn zoon bij hem het vak mag
leren. Natuurlijk, is het antwoord,
wat moet hij verdienen? Weinig,
meent de vader. Twaalfhonderd
gulden in de maand? Beslist niet,
zegt de vader, nog niet de helft.
Dat kan niet, antwoordt de col
lega, onder de zeshonderd moeten
ze hier diploma's hebben!
Wie op wil stijgen tot de top
van de commerciële piramide kan
het best starten als zoon van de
baas. In meer dan de helft van
Amerika's grootste bedrijven,
heeft Vance Packard*) vastge
steld, is in de directies sprake van
familie-invloeden. En in Europa
is het niet anders.
Geen vroeg huwelijk
dqqo
Daan
ann
slessen
100 jaar Internationaal Rode Kruis! Koop nu een
étuitje Hansaplast tegen de normale prijs van 75 ct.
De netto opbrengst is voor het Nederlandsche Rooda
Kruis. Zie raambiljetten bij apotheker en drogist!
Schoolreisjes
DEN HAAG, 6 aug. In de
eerste zes maanden van dit jaar
konden er in Den Haag slechts
315 woningen in aanbouw wor
den genomen. Dit is aanzienlijk
minder dan volgens het toege
stane bouwcontingent van 1400
voor heel 1963 mogelijk zou zijn.
In Haagse gemeentelijke kringen
is men van mening dat deze trage
gang van zaken geweten moet
worden aan wat genoemd wordt
de „verregaande bemoeizucht"
van het ministerie van Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid.
Teleurstelling
Ondanks alle nobele beschouwingen
over gelijkheid van kansen, wacht de
ambitieuse jongeman, die zonder krui
wagen een klimtocht wil wagen naar
de hoogste functies een zeer hard be
staan, want de grote ondernemingen
llllilllllllllilililllllllliillilHliillllililllllllllllhillllllllllllllllli
uiüHiiiiuiitiiiiiimiiiiiiMiiiiiiimiminiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiii
zijn legers te velde met een opperbe
velhebber en een generale staf, die
weinig égards hebben met haar staf
employés. Er heeft zich, zegt Packard,
In de grote ondernemingen een nieuw
en bars soort paternalisme ontwikkeld:
geen uitbuiting van arbeiders maar van
bedrijfsvoerders. De arbeider heeft zich
door de gestegen welvaart onafhan
kelijk gemaakt, maar de eerzuchtige
stafemployé wordt bewerkt, gekneed en
geëxploiteerd als geen ander personeels
lid in vaste dienst.
Hij is een nomade, die van de ene
stad naar de andere en van land tot
land wordt gestuurd, een of tweemaal
jaarlijks gedwongen vrijwillig" wordt
onderworpen aan „personality-tests"
en psycho-technische examens en door
een vernuftig systeem van ingehouden
voordelen (pensioenen, toekomstige top
salarissen, enz.) zodanig aan het be
drijf wordt gekluisterd, dat hjj zich wel
zal wachten om snel gehoor te ge
ven aan de ronselaars van personeels-
wervingsbureaus, die voortdurend op
zoek zijn naar candidaten voor hoge
functies in andere bedrijven. Als hij
zich in zijn opgang geremd meent, staan
hem niet alleen de diensten van be-
drijfspsychiaters ter beschikking maar
ook van onafhankelijke „adviesbureaus"
die voor een pittig honorarium gaarne
bereid zijn de gefrustreerde staf-em
ployé de kneepjes van het „likken en
plooien" bjj te brengen.
Een goede start, constateert Packard
Is soms het geheim van een voordelige
finish. Voor de Amerikaanse stafem
ployé betekent dit allereerst een uni
versitaire studie, liefst aan gerenom
meerde instituten als Harvard en Yale.
Er zijn grote bedrijven, bij wie de oude
controverse tussen de beide universi
teiten nog zo vehement leeft, dat ze een
staf van louter Harvard- of louter Yale-
mensen hebben. Hoewel eigen midde
len of een welgestelde vrouw beslist niet
op prijs worden gesteld het zou de
ambitie kunnen schaden verwacht
men wel van de candidaat-leiders van
het bedrijf dat zij alle kenmerken aan
nemen van de conservatieve upper-ten,
tot in hun voorkeur voor de ultra-con
servatieve die-hards van de Republi
keinse partij san toe. Aan de top van
het Amerikaanse zakenleven regeert
nog steeds de „Wasp", de white-anglo-
saxon-protestant. Joden, katholieken en
negers drinfaen slechts bij grote uitzon
dering door in de hoogste regionen van
de topbedrijven. En onder de vele pro
testantse kerkgenootschappen is er weer
een kleine selecte groep, die de aan
hangers een aanzienlijke versnelling
naar de top kan bezorgen.
Bjj de keuze van een vrouw moet
de ambitieuse stafemployé vooral zijn
hersenen gebruiken. Een vroeg huwelijk
wordt niet op prijs gesteld. Het wijs
erop dat het gezinsleven voor de can-
didaat een te grote rol in zijn leven
kan gaan spelen en dat zal later, als
zijn bemoeienissen met het gezin zich tot
een minimum moeten beperken, een
handicap blijken. Zijn vrouw zal trou
wens later ook zorgvuldig worden ge
observeerd bij „kennismakingsvisites".
Eenmaal opgenomen in de rangen
van de kanshebbers en in de dossier-
bakken van de computers, die feilloos
alle pro's en contra's van de „mankracht
inventaris" registreren, begint het zorg
vuldige knedingsproces van de staf-em
ployé. Zijn uiterlijk gaat een rol spe
len. Dikke, gedrongen mannen zijn niet
meer gewild. De voorkeur gaat uit naar
lange, slanke (1.90 meter) knappe,
snorloze mannen, die geen pijpen ro
ken, lange sokken dragen, langzaam
spreken en een volkomen gebrek aan
humor manifesteren. Bjj IBM, consta
teert Packard, is geen dikkerd meer
te Vinden. Sommige ondernemingen
.worsteling om de top.
annamij
cnnnmiD
.een ton minstens per jaar
en geen twijfel heeft gewekt inzake zijn
hondentrouw aan het bedrijf, zijn
chefs heeft bemind en zijn ondergeschik
ten heeft gedrild, zijn produktiescne-
ma's met welke middelen dan ook neett
gehaald, kortom geleidelijk op de
juiste leeftijd en vooral in foede ge
zondheid tot de groep van hooiakiasse-
spelers is doorgedrongen, dan wacnt
hem nog het laatste en zwaarste ge
vecht: de worsteling om de top.
Packard heeft 167 steno-blokken vol
geschreven met interviews maar ook
hij kan de ambitieuse f !U5Pioyé
geen sluitend systeem aan de nana doen
hoe hjj de breedste kl°of moet over
bruggen. Soms is het wijs tUdig net be
drijf te verlaten, leider te morden van
een kleinere onderneming en tater als
triomfator in het oude ^uis terug te
keren, soms moeten met narae elle
bogen coteriën en pressiegroepen wor
den gevormd, soms kan het .Deter zgn
de directeuren gezelschap te houden m
de golfclub, soms kan pure competen
tie de doorslag geven.
Packard analyseert
kelijke vereisten. Het is noodzakelijk
om voortdurend „zichtoaai te biy_
ven, al zal het maar zon door pubii-
gaan zelfs zover dat zij hun stafmensen
maaltijden met een vast aantal calorie-
en laten gebruiken.
Bjj iSM is pas kort geleden het gebod
om gesteven boorden te dragen afge
schaft, maar verder zijn alle verplich
tingen inzake het dragen van hoeden,
donkere pakken, witte overhemden en,
natuurlijk, het veto op snorren, baar
den, en lang haar gehandhaafd.
Het gedrag is tot in de details gere
geld. Een stafemployé moet zijn schoe
nen kunnen uittrekken zonder zijn rust
en zekerheid te verliezen, hij moet zijn
aanwezigheid ongemerkt voelbaar kun
nen maken bij elke bijeenkomst en hij
moet tijdig de juiste club kiezen.
Hotrwel alle ondernemingen naar bui
ten graag schermen met hun voor
keur voor stafemployés met een bre
de algemene ontwikkeling, blijkt, vol
gens Packard, de keuze van het goede
specialisme in tie praktijk de meest di
recte weg naar de top. Veertig jaar ge
leden was de leider van de produktie-af-
deling de sleutelfiguur in het bedrijf
en daarom de aangewezen man om op
te stijgen tot de functie van president-
directeur. Later waren dit de juridisch
geschoolde stafemployés, die de weg
wisten in de warwinkel van wetten en
verordeningen. Tot voor kort scheen de
verkoopleider de beste kansen te heb
ben, maar volgens experts is de toe
komst toch weer aan de financiers.
Voorheen waren zjj de waakhonden bij
de brandkast, maar sinds ze hun rol
zjjn gaan spelen bij fusies en in de
computer een trouwe bondgenoot heb
ben gekregen, wacht hun waarschijnlijk
de zegepalm. Vrijwel 'alle topconcerns
van Amerika hebben een financier als
president-directeur gekozen.
Als de stafemployé is gekneed in de
speciale opleidingscentra van het be
drijf, de eindeloze tests goed heeft door
lopen, op alle punten waar hij is heen-
gestuurd zijn kwaliteiten heeft bewezen
katies in het bedryfso Verder
is het van belang mee aan een chef
te hebben en beiden te lend te hou
den. Vakanties moeten zo kort mo
gelijk zijn: de Sfy'^iJje^fhebber
neemt alleen maar sn^pperdagen; on
gedwongen cofflpl®e"en aan supe
rieuren kunnen °okoA *waad en
als het moeilijk gaat. Jtan men het
best zich van Van zgn.
staf-eoaehes verzekeren, die kUn ad_
viezen zo gewiekst plaatsen, ,ja(. z„
in de praktijk, Packard
met walging, de missehjkste kruipers
van het allergrootste formaat creëren.
Packard heeft zich, na het onderzoe
ken van alle ellende, die een ambitieu
se stafemployé wacht et enige ver.
wondering afgevraagd, wat deze, men_
sen drijft tot hun earriere-zwoegerij.
Zijn conclusie is dat K 'i *vortel van
alles is. Wie tot de top «''omringt wacht
minstens een ton p«* J«jr en meestal
veel meer. Hij kan een easso in
luxueuze directiekamer hangen, een pri-
vë-eetkamer inrichten met een eigen
kok, in een particulier hegtujg naar
conferenties vliegen, met zijn vrouw
"aar besprekingen in de allerduurste
oaapiaatsen gaan en duizenden aardse
h i?- genieten voor rekening van het
oedrijf. Als de zorgen hem te groot wor-
~?P wachten hem gespecialiseerde psy
chiatrische klinieken, waar hij een ka
mer en een specialist kan reserveren
voor elk tijdstip van de dag en de nacht.
~!jn inkomen is veel hoger dan van de
hoogst geplaatste bestuurders en weten-
yhapsUeden in het land en niet elke
wetenschapsman is zo wijs als de be
faamde Lord Rutherford, die op een op
merking dat hij als hoogleraar minder
verdiende dan een middelmatige staf
employé antwoordde: „Dat is niet meer
dan billijk ook als je ziet wat voor el
lendig werk die mensen moeten doen".
De arme stafemployé heeft zijn gezin
verwaarloosd maar wel call girls be
steld voor conferenties met moeilijke
klanten, prijsafspraken ontdoken, zijn
beste vrienden ontslagen een veel
voorkomende vraag bij een test: bent
u bereid uw beste vriend te ontslaan
concurrenten bespionneerd, gesprekken
afgeluisterd en soms, om te voldoen
aan 4ft eisen van zijn superieuren, zijn
toevlucht genomen tot „iedere denkba-
re vuile streek."
Hij heeft hard gewerkt, maar hij zal
met de meeste van zijn concurrenten
waarschijnlijk nooit de top bereiken
Misschien kwam er op het beslissende
moment een andere naam uit de voor-
raad-computer rollen, misschien stonden
zijn oren te wijd of was een mededinger
getrouwd met een nicht van een der
commissarissen. Hij leeft in een tota
litaire staat en evenals de adel aan het
hof van Lodewijk XIV moet hij leren zijn
rug te krommen en zijn uiterlijk leven
te polijsten naar het grote model. Er
zijn genoeg memoires uit de Lodewijk-
tijd bewaard om te kunnen constateren,
dat er ondanks alle democratie weinig
verschil is tussen het leven in Versail
les anno 1700 of in een der vele wolken
krabbers van New York anno 1963.
Het kneden van de staf, het drillen
van de officieren, het kweken van „crea
tieve conformisten" heeft zakelijk ge
zien natuurlijk zijn bestaansreden. Staf
employés van Amerikaanse bedrijven,
die naar Nederland komen om er een
filiaal te stichten, voeren in hun baga
ge meestal een boek mee, waarin het
complete aanvaispan tot op de dag
nauwkeurig is uitgewerkt. De „genera
le staf" heeft de lessen uit de beide
wereldoorlogen geleerd. Op gezette tijd
komt een functionaris overvliegen voor
conferenties, die in harde, zakelijke
trant op de ongewoonste tijdstippen wor
den gevoerd. Packard heeft een ele
ment ln alle topfiguren gemeenschappe
lijk geconstateerd: een onvoorstelbare
energie. De karakteristiek van een hun
ner, geldt eigenlijk voor allen: „de man
is een rekenmachine met springveren.
Hij maakt de indruk helemaal opge
draaid te zijn en tot zijn nek toe vol
met trillende, maar beheerste energie".
Deze vaten buskruit hebben op de lange
weg omhoog alle frustraties leren over
winnen. Zij kunnen danook met zelfver
trouwen zeggen: „Ik heb geen maag
zweer. Ik bezorg ze anderen...".
Met de „Piramidebeklimmers" heeft
de Amerikaan Vance Packard opnieuw
een interessante karakteristiek gegeven
van een aspect van het moderne Ameri
kaanse, en in vele opzichten ook Euro
pese leven. Packard is een bekwaam
journalist met een scherp oog voor wat
er in de wereld omgaat. Hij heeft wel
eens de neiging om zijn onderwerp te
plooien naar zijn betoog, dat koste wat
kost boeiend en veelzeggend moet zijn.
Evenals de gewraakte stafemployés
mist hij elk gevoel voor humor, een
eigenschap die hij met vrijwel het hele
Amerikaanse zakenleven gemeen heeft.
Parkinson, de ironische maar scherp
zinnige Engelsman, heeft over hetzelfde
onderwerp met minder woorden meer
gezegd. Parkinsons zin voor relativi
teit en zijn nuchtere, bijna nonchalante
benadering van zijn onderwerp maken
het terrein overzichterlijker en mense
lijker. Maar Parkinson is danook een
Engelsman en niemand zal durven ont
kennen dat de Amerikanen met hun
onmenselijke zakelijke efficiency de we
reldhegemonie hebben veroverd. En zo
lang zaken de wereld beheersen zal het
voor de Europese concerns, voor zo
ver zij nog niet getrouwe copieën van
het Amerikaanse voorbeeld zijn, spoe
dig de tijd aanbreken dat zij zich ook
op het „creatieve conformisme" zullen
moeten gaan beraden.
BEN KROON.
Vance Packard „De Piramidebeklim
mers". Vertaling dr. A. Alberts. Uitge
ver H. J. Paris. Amsterdam.
(Advertentie)
tttmsaplast
wondverband
Inhoud: 1 KwUOtm w
1 twlilO»»
Wok IWMW"
„Horen schoolreisjes nog wel in deze
tijd?", vraagt mevr. G. S.-de W. op
de Vrouwenpagina van deze week. Zij
beantwoordt die vraag duidelijk ontken
nend: „Schoolreisjes hebben hun tijd
gehad. Nu zoveel ouders zelf over ver
voer beschikken en over tijd om met
de kinderen zelf op stap te gaan, ver
valt de noodzaak, dat de school dit
onderneemt."
Deze stelling vormt het sluitstuk van
een betoog, waarin met name het pro
bleem van het toezicht op grote groe
pen kinderen in drukke recreatie-oor-
den wordt aangesneden. Het komt ml)
voor, dat de schrijfster door het een
aan het ander te koppelen teveel wil
bewijzen. De kwestie van vervoer en
toezicht bij schoolreisjes kan in bepaal
de gevallen zorgen geven; de wense
lijkheid van schoolreisjes vormt echter
een andere zaak.
Aan overvolle bussen en schaarse be
geleiding valt wat te doen: meer bus-
Advertentie)
DEN HAAG 5 aug. Duits MO-A
(school acte) C. Rejjntjes, Hoogezand;
J. Berkel, Helmond; C. Hazeleger,
Driebergen; A. de Leeuwerik, Dor
drecht; J. Westerveld, Deventer, C.
Bakker, De Zilk; J. Rietveld, Emmel-
oord; J. v.d. Heul, Vlaardingen; mej.
P. Metzelaar, Den Haag; J. Schlangen,
Kerkrade; mevr. H. Tio Wilschut, Am
sterdam; R. Koullen, Vaals; mevr. E.
v.d. Hoeven-v.d. Boogaard, Rotterdam;
G. Assies, Emmeloord; J, Hiensch,
Heelsum; J. Boot, Meppel; H. Albers,
Vorden; P. Gijselhart, Den Haag; A.
Hengeveld, IJsselmuiden; P. Hermans,
Goes; Th. v. d, Buret, Gemert; R.
Randel, Den Haag; A. de Cakywe, Ge
leen; A. Moers, Kerkrade; H. Nicolajj,
Roden; J. Oude Sogtoen, Oldenzaal;
R. Rink, Ede; W. IJmejjer, Haarlem;
Mej. A. Wester, Bergen; P. Kruit,
Leiden; J, Veltmejjer, Hilversum; R.
Gadella, Amsterdam; J. Voss, Amster
dam; mevr. G. Hollander-v. Kampen,
Gorinchem; mevr. M. Hoving-Kessels,
Rijswijk; G. Merz, Beverwijk; P.
Minnaar, Cappelle a.d. IJssel; F. Slui
ter, Cornjum; J. Wilms, Maasbracht;
F. v.d. Stam, Eindhoven; mej. R. Snel,
Leiden; J. Brandt, Rotterdam; A.
Koenraad, Den Haag; J. van Maren,
Schiedam; H. Oldenzeel, Gieten; mevr.
E. Twiest-Radau, Appingedam; G. Dij
kerman, Almelo; mej. M. Lenting,
Hcensbroek; H. Buis, Middelharnis; H.
de Valk, Laren; mej. J. Luhrman, Rot-
i Advertentie)
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 6 aug. Ingenieurs, die
zich zelfstandig gevestigd hebben, zijn
ln ons land beter af dan hun collegae
in overheidsdienst of het bedrijfsleven.
Voor zelfstandige bedraagt het gemid
delde jaarinkomen 37.500 gulden. Inge
nieurs in een overheidsfunctie en niel
in de rang van directeur komen gemid
deld niet hoger dan 17.000 gulden per
jaar. Voor ingenieurs en niet-directeur
in het bedrijfsleven ligt het gemiddelde
jaarinkomen op 21.000 gulden. Een en
ander blijkt uit het resultaat van een
enquête over 1961 gehouden door de
hoofdafdeling van het Koninklijk Insti
tuut van Ingenieurs onder een groep
Delftse ingenieurs. Het onderzoek naar
de ingenieurssalarissen werd verricht
door de heer A. I. V. Massizzo, die zich
bij zijn studie bediende van de gegevens
afkomstig van 1280 ingenieurs.
De heer Massizzo ging bij zijn onder
zoek uit van het mediaan-inkomen. Dit
wil zeggen een gemiddelde, dat niet of
weinig wordt beïnvloed door zeer hoge
of zeer lage inkomens.
Van de 1280 ingenieurs, van wie bij
de heer Massizzo gegevens zijn binnen
gekomen, komen er 411 (niet-directeur
zijnde in de overheidssector) aan een
jaarwedde van 17.000 gulden. Van hen
verdienen er vier een salaris tussen 8
en 10.000 gulden en haalt er één een
salaris van 45 tot 50.000 gulden. Gunsti
ger is het voor directeuren in overheids
dienst. Hun mediaan-gemiddelde list op
21.700 gulden. Uitschieters zijn inge
nieurs met een inkomen van 10 tot
12.000 gulden en een directeur met een
salaris in de orde van grootte van 50
tot 60.00J gulden. Belangrijk hoger zijn
de gemiddelden in het bedrijfsleven. Een
niet-directeur haalt hier een gemiddelde
van 21.000 gulden met uitersten naar
boven en beneden van 6.000 tot 8.000
en 100.000 gulden en hoger. Een inge
nieur verdient in het bedrijfsleven als
directeur gemiddeld 45.200 gulden. De
directeur met het laagste salaris heeft
16 tot 18 mille, terwijl de bestbetaalde
boven de ton komen. Het gemiddelde
van alle ingenieurs in het bedrijfsleven,
bij de overheid en van zelfstandige
ligt op 20.400 gulden.
Plaatsing van ingezonden stukken Brieven van Lezers") betekent niet noot"
zakelijk een bewijs van instemming, doch betekent slechts dat de hoofdredactif
het ingezonden stuk ter kennis van de lezers wil brengen. Het feit van de plaat'
zing onttrekt zich echter niet aan de verantwoordelijkheid der hoofdredactiedid
ztch dan ook voorbehoudt een ontvangen stuk zonder opgave van redenen terut
te zenden. In het algemeen is ondertekening met naam, ên adres vereist, tenzij
een zeer bijzonder geval de hoofdredactie dwingende redenen aanwezig aoht void
deze regel af te wiilcen.
sen, meer toezicht. Kan men dit niej
voor elkaar krijgen, dan is het beter
geen schoolreisje te houden. Maar dn
wil nog niet zeggen, dat het schoolreis'
je nu z'n tijd heeft gehad omdat °e
ouders zelf met hun kinderen op stap
kunnen gaan enz. Bij dit tweede purn
miskent mevr. G. S.-de W. m.i. de eigerr
waarde van het schoolreisje, dat ni®}
te vervangen is door het uitstapje ri
de reis van de ouders met hun kinde
ren.
Terloops zij aangetekend, dat school
reisjes doorgaans niet voor het Per*
soonlijk plezier van het onderwijzend
personeel worden gehouden daarvoor
heeft men op zo'n dag teveel zorgeI*
en verantwoordelijkheid. Voor de leer
lingen is de dag van het schoolreis)®
echter een feestdag; naar ik mee»
ook voor zeer vele kinderen, die een
of ander recreatie-oord al met kun
ouders hebben bezocht of die met hun
ouders grootsere evenemetten hebben
beleefd. Tal van onderwijzers kunnen
getuigen, dat kinderen, die met hun
ouders de verste reizen hebben Se'
maakt, een nieuw plezier beleven aan
Madurodam, Ouwehand of de Eftelin?
wanneer zjj deze vermaakscentra mei
hun eigen klas bezoeken.
Het schoolreisje is een schoolevene-
ment na het gezamenlijk werken ff
gezamenlijke ontspanning dat
eigen waarde heeft naast de rei» (yen
het gezin. Men kan z'n kinderen '"piet
speeltuin veel plezier bieden, m»*! zjjn
het plezier van in de speeltuin geten
met de hele klas en niet te eeps
met de onderwijzer(es), die hef upeft-
niet over breuken of ontleding p vr.
Tegenover de bezwaren van m®
G.S.-de W. stel ik het enthousiasme va
de Kinderen, te Illustreren mot drie ffi"
eenre ervaringen uit eigen nms. De
jongste van drie raakt opgewonden bij
het zien van een toeringcar, di<?
„schoolreisjesbus" heet; het evenement
„schoolreisje" is hiermee getekend.
achtjarige zat in een klas, die geduren
de het afgelopen schooljaar op de hoog'
te werd gehouden van het wel en we®
van een bepaalde aap in Bljjdorp
wat een belevenis om dan met de kla»
(een levensgemeenschap naast het ge
zin) op zoek te gaan naar die aap-
De twaalfjarige: het was fijn in de
eerste klas van het lyceum, maar wei
jammer, dat je nu geen schoolreisje
meer hebt.
Men kan met recht bezwaren maken
tegen te lange en te dure schoolreisjes;
tegen schoolreisjes, die niet goed zijn
voorbereid enz. Maar in alle gevallen,
waarin wel voldoende toezicht te orga
niseren is en men een redelijk pro
gramma heeft, pleit ik ervoor het in
stituut als zodanig te handhaven.
Tenslotte het bezwaar van het drukke
verkeer in het zomerseizoen. Zouden
de kinderen bij de ervaren chauffeurs
van schooireisjesbussen werkelijk min
der veilig zjjn dan in de wagen van
hun vader?
Den Haag. T. ELIAS.
terdam; mej. J. Ottenhof, Utrecht; J.
Engel, Utrecht; R. Heimig, Den Haag;
mej. L. Beukelman, Amstelveen; J.
Burger, Alkmaar; A. Schuiling, Utr.;
J. Cuypers, Stein; L. Andriessen, Nij
megen; C. Key, Zuidlaren; J. Kwes-
tro, Leiden; Tj. de Boorder, Utrecht;
S. Büsterveld, Surhulsterveen; H. v.
Andel, Gorinchem; J. Berghs, Baexem;
G. Cabbolet, Maasbracht; G. Berends,
Wageningen.
Duits MO-A (huisacte): R. v. Peer,
Grave; H. Dij-ksma, Stadsknaal; J. v.d.
Weide, Wezep; F. de Koning, Rotter
dam; D. Bosma, Schiedam; F. van
Breugei, Tilburg; mej. I. van Oest,
Zeist; Mej. J. Meyer, Delft; P. Gee-
len, Maastricht; J. Nelissen, Beltrum;
H. Burgers, Gouda; A. Donckers, Bre
da; R. ten Berge, Assen; M. Konings,
Roosendaal; J. Hardeveld, Doorwerth;
C. de Bruin, Kamperland; J. Bree-
schoten, Soest; A. Cos, Oss; A. v.
Kuyk, Utrecht; S. Steenbergen, Rot
terdam; C. Tuk, Hoek van Holland; J.
Pauptit, Meppel; mej. F. Bruggen-
kamp, Apeldoorn; J. Pallandt, Tilburg;
mevr. C. Everts-Van der Horst, Rot
terdam; A. Ploeg, Almelo; P. Wljnja,
Heerenveen; K. Hart, Amsterdam;
mevr. M. Zinschitz-Wassenaar, Poortu-
gaal; H. Ste-kelenberg, Haarlem; mej.
E. v.d. Zaal, Voorschoten; mej. E. de
Weerd, Utrecht; H. Machielse, Roosen
daal; P. Will, Dordrecht; L. Wenink,
Rotterdam; A. Samuel, Amsterdam;
mej. E. Magnus, Amsterdam; mevr.
G. Fuss-de Grujjter, Aerdenhout; A.
v.d. Pluym, Dongen; J. Beaumont,
Sittard; A. Verhoeven, Moergestel; H.
Kaam, Voorburg; L. v. d. Braak.
AMSTERDAM, 5 aug. Frans MO-B:
De heren A. Berting, Roosendaal W.
Boers, Tilburg; J. commandeur Oost-
burg; J. Jansma, Den Haag; W. van
Kralingen, Oosterbeek; L. Tillema,
Sneek- J Vliegen, Valkenburg (L); A.
van der Woude, Gorreduk.
DEN HAAG, 5 aug. Tekenen MO-
A: De dames H. van der Molen, Am
sterdam;; A. Tappenbeck, Noordwjjk;
T.' van Pieterson, Rotterdam; en de
he'en: M. Simons, Breda; N. Stam,
Amsterdam; D. Stapel, Den Haag; G.
Supit, Den Haag; R. Tolman, Amster
dam; J. van der Velden, Tilburg; G.
Voragen, Hoensbroek; M. Vos, Til
burg; W. Weenink, Krommenie; C.
van der Werve, Rotterdam; W. Snit-
ker, Heemstede; L. Cals, Stein.
Tekenen MO-B: mej. A. Sloot, Am
sterdam.
Advertentie)
(Van onze Haagse redactie)
Deze bemoeizucht zou onder meer
tot uiting komen ln het weigeren van
toestemming voor de bomy van woning
complexen die volgens het ministerie te
duur zouden z\jn. Dat betreft dan soms
plannen waarover reeds overeenstem
ming is bereikt tusen de gemeente, de
aannemer, en de woningbouwvereni
ging. In enkele gevallen werd deze toe
stemming geweigerd op plannen die
volgens alle betrokkenen on
sternaar voordelig waren en die een nog
lagere huur mogelijk maakten dan voor
andere, vergelijkbare woningen waar
voor wel toestemming was verkregen
betaald wordt.
Het ministerie wil op deze manier be
reiken dat de aannemers hun aanneem-
sommen laten zakken, zo is ae indruk
Door langdurige onderhandelingen over
deze prijzenkwestie met het departe
ment wordt de bouw steeds meer ge
stagneerd. Zo dreigt de bouw van een
zestal torenflats in Meer en Bosch,
waaraan dringende behoefte bestaat,
voorlopig niet door te gaan omdat de.
aannemer gedreigd heeft het gehele pro
ject te zullen laten vervallen wanneer
hij niet in september aan de slag kan.
Niet alleen Den Haag, maar ook ande
re gemeenten zouden grote rjioelljjkhe-
den ondervinden bij het verkrijgen van
bouwvergunningen van pasklare plan
nen waarover alle betrokkenen overeen
stemming hebben bereikt. Men heeft
hier sterk de indruk dat de oude minis
ter van bouwnijverheid geheel was in
gekapseld door zijn ambtenaren en dat
hij vrjjwel -geen enkele beslising zelf
standig kon nemen. Men heeft nu de
hoop gevestigd op de nieuwe bewinds
man van dit departement.
De teleurstelling over de weinige
bouwvergunningen is hier des te groter
omdat Den Haag, dat nooit eerder zo'n
gering contingent heeft toegewezen ge
kregen, nu zelfs niet in ae -gelegenheid
gesteld wordt dit geringe aantal te ef
fectueren. Een bijkomend gevaar van
deze gang van zaken is nog, zo vreest
men, dat het aantal bouwvakarbeiders
hier steeds geringer zal worden. Wan
neer er dus later wel meer gebouwd
zal kunnen worden kan dftt wellicht
niet meer door gebrek aan mankracht
Er is op het ogenblik een potentieel om
ongeveer tien miljoen gulden per maand
te kunnen bouwen aan woningen en uti
liteitsbouw, een bedrag waarvoor ech
ter bij lange na geen toestemming wordt
verkregen.
Een gevolg van deze gang van zaken
is volgens de deskundigen dat de streef
getallen van het te bopwen aantal wo
ningen nooit gehaald kan worden, tenzij
op het eind van het jaar de vergunnin
gen rijkelijk zullen afkomen, met alle
bezwaren van dien.
China De regering van commu
nistisch China heeft de regering vam
Indië een nota gestuurd, waarin Indië
wordt beschuldigd van grenssehendin-
gen. (Reuter)
De Cumming-vierling, die twee maanden geleden te Aberdeen in Schotland geboren werd, tijdens zijn „massadoop
een hervormde kerk. Onze fotograaf zag er, niet geheel ten onrechte, een aardig plaatje in. Van links naar rechts d*
baby's Betty, Robert-William, Wilma en Margaret.
