Bob Lagaay (14 jaar en
hoofdredacteur^ Espresso
Een ttujuur vol beloften j,, Schrijven is geen
wacht de automobilist I
Representatiemodel van
Mercedes op komst
Nieuw type Triumph Herald
BUITENSPIEGEL
met AFSTAND
BEDIENING
Via Veneto:
Boulevard van
..Dolce Vita"
De slag bij Arnhem Dtragis(
A
BOEK OVER DE
TRAGISCHE DAGEN IN
SEPTEMBER 1944
pagina jo
MAANDAG 2 SEPTEMBER 1963
Aan de vooravond van het
nieuwe „auto-seizoen"
gonst het alweer van ge
ruchten over nieuwe modellen,
sterkere motoren, verbeterde ty
pen. De auto-industrie is steeds
in beweging, men kan er wel op
rekenen dat ons ook in de komen
de maanden weer heel wat ver
rassingen zullen worden opge
diend.
NSU met wankelmotor
Snellere DS
Opel introduceert deze vier-deurs
versie van de Recordvoorzien
van een 1,7 liter motor en een
drie-versnellingsbak. Op verzoek
kan de wagen worden geleverd
met een vier-bak en schijfremmen
vóór.
a Is aanvulling op de reeds bestaande serie Triumph Heralds is
IJ nu in Nederland geïntroduceerd de Triumph Herald 15-50
„Skylight", uitgerust met een vier cilinder lllft cc motor
die in vergelijking met de bestaande Herald krachtbron 10 pk meer
biedt, dankzij vei'hoogde compressie. De standaarduitvoering van
dit type, dat 7195 kost, is voorzien van een roldak en schijfremmen
op de voorwielen. De topsnelheid bedraagt ruim 130 km per uur.
Ford zal op de a.s. autotentoon
stelling in Frankfurt de nieuwe
vier-deurs uitvoering van de
Taunus 12 M tonen.
Bredere Amerikanen
Via Veneto met onschuldige passanten.
Bob Lagaay, hoofdredacteur.
Links op het spatbord de buiten
spiegel, die kan worden bediend
met behulp van een knop onder
het dashbord.
(jk. VAN DOMBURG
TUSSEN DE WIE
(Van onze verkeersredacteur)
Begin september zullen in Frankfurt
de poorten opengaan van de Interna
tionale Auto Tentoonstelling en het staat
wel vast, dat men daar voor het éérst
zal kunnen kennismaken met het splin
ternieuwe parade-paard, waaraan de
Mercedes-ontwerpers de afgelopen
maanden hard hebben gewerkt. Vol
gens de geruchten zou de nieuwe Mer
cedes, die we daar te zien krijgen, zijn
uitgerust met een zes en een halve liter
motor. Een „trein" van een auto dus,
met veel luxe en comfort en spe
ciaal bedoeld als „representatieve wa
gen" voor staatslieden en captains-of-
industry.
Verder zou het niet onmogelijk zjjn,
als Auto Union in Frankfurt met iets
nieuws kwam; hier en daar kan men
horen vertellen, dat het een lage vgf-
persoons zou worden met een 1100 of
1200 cc driecilinder tweetakt motor en
een Amsterdamse lezer van het blad
„Autorevue" op vakantie nabij de
Nürburgring in Duitsland stuurde zijn
blad zowaar ai een foto van het proto
type, dat juist voorbijkwam tijdens de
uiteraard geheime proeftocht en door
de actieve fotograaf in de vlucht werd
gegrepen.
De technici van Porsche zijn vol
gens de geruchten al geruime tijd
bezig met het ontwerpen van een sterke
zes cilinder motor. Het is niet uitge
sloten dat de bezoekers van de tentoon
stelling in Frankfurt deze motor voor
het eerst te zien krijgen.
Dat we daar óók kennis zullen ma
ken met een nieuwe kleine Mercedes
zoals sommige stoutmoedigen dur
ven te voorspellen willen we niet
onderstrepen, maar het zou wèl spec
taculair auto-nieuws zijn. In ede ge
val zullen de bezoekers van de Frank
furter Salon onze Nederlandse Daf in
een nieuw pakje kunnen aanschouwen.
General Motors heeft met grote stel
ligheid verklaard, dat er in Frankfurt
geen nieuwe Opei Kapitan te zien zal
zijn en alhoewel het nog wel eens is
voorgekomen, dat men in de auto
branche plotseling voor nieuwigheden
staat, die een etmaal tevoren nog als
„puur fantasie" werden betiteld, gelo
ven we toch wel dat het inderdaad nog
wel een tijdje zal duren, voor General
Motors met een nieuwe Opel Kapitan
op het podium zal verschijnen. Wel
zullen we in Frankfurt de nieuwe coupé
modellen kunnen bewonderen van de
Opel Record en de Opel Kadett.
B.M.W. heeft aangekondigd in Frank
furt te zullen verschijnen met een
BMW 1500 met een 1800 cc motor en
Volkswagen zal de sterkere uitvoerin
gen van de VW 1500 laten zien. Van
Ford zal men de Taunus 12 M nu kun
nen bewonderen in een vier-deurs uit
voering en misschien, misschien
ook de Taunus 17 M met schijfrem
men, als de voorspellingen van insiders
tenminste uitkomen.
Gróót nieuws wordt in Frankfurt
verwacht uit de hoek van NSU. Zal
de fabriek op de tentoonstelling ver
schijnen met een type dat is uitge
rust met een 54 pk wankelmotor? Zal
de fabriek bovendien een Prinz in
troduceren met een dwarse luehtge-
koelde vierpitter achterin? Vooral de
eventuele toepassing van de wankel
motor wekt de nieuwsgierigheid.
En dan, een maand na Frankfurt, de
Parijse Salon de 1'Automobile. Wellicht
zullen we, nog voor de poorten open
gaan, reeds hebben vernomen, wat er
nu precies waar is van het gerucht,
dat Citroën uitkomt met een sterkere
motor voor de DS 19. Al geruime tijd
wordt er gefluisterd, dat er voor deze
wagen een geheel nieuwe zes cilinder
motor op komst zou zijn, maar wij me
nen te weten, dat de nieuwe krachtbron
voor de DS weer een vier cilinder zal
zijn, sterker dan de „oude" motor uiter
aard. Er zyn voorspellingen, als zou de
nieuwe DS met deze motor een top van
170 kilometer per uur kunnen halen.
Het zou ons niet verbazen...
Hardnekkig zjjn de niet nieuwe
geruchten over een kleine Peugeot
met een 1100 cc lichtmetalen motor en
het zou best kunnen, dat Peugeot deze
nieuwe en wellicht zeer waardevolle
troef voor de komende concurrentie
strijd bewaart tot de Parjjse Salon. Va
ge foto's en tekeningen van dit geheel
nieuwe model tonen een auto, die heel
sterk lijkt op de Morris 1100. De wa
gens zijn in zoverre familie van elkaar,
dat zij op papier werden gezet door de
bekende Italiaanse ontwerper Pinin Fa
rina, die veelal herkenbaar is aan zijn
karakteristieke vormgeving.
Renault heeft de „nieuwigheden"
voor de 1964-productle al bekend ge
maakt. Het meest spectaculaire nieuws
is wel, dat de Dauphdnes voortaan zul
len zijn uitgerust met schijfremmen op
alle vier de wielen. Ook de vering is
verbeterd. De caravelle heeft een zwaar
dere motor gekregen met een grotere
cilinderinhoud; H08 inplaats van 956cc.
SÜ I6"?10.8611 van 51 Pk is daardoor
Ï22LTJF toegenomen. Verdere verbe-
wn2 aan ,de Caravelle zijn een vol-
TT Sesjmehroniseerde versnellings-
ÏJo»r»i f.e benzinetank. De R 4
a erklep met automatische
neur Bb de Rif™' gewijzigd inte-
E,? oic Twf z|Jn de achterruiten
nu als schuiframen uitgevoerd. De R 8
kreeg een fraaier dashbord met gro-
t®J .mstrumentenpaneel en een grotere
bijzinetenk. De R Sc S zal - eveneens de
Dauphine Export leverbaar zijn met
een volautomatische transmissie. Alle
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiimiiniiiiniiiMmiiniiiiiiiiiiHiiiiiiiiniiiiiiiiiiiinH,mum
Bob Lagaay is een veertien
jarige van het type waarvan
velen in deze leeftijdsklasse
dromen. Hij is rijk aan ge
dachten en woorden, vrij van
het bloosgevaar, geniet een
drukke en volwassen corres
pondentie en is daarnaast „di
recteur - hoofdredacteur" van
het maandblad voor zieken en
gezonden „Espresso". Zijn re
dactiebureau is zijn ouderlijk
huis aan de Beestenmarkt in
Goes, zijn kapitaal een ver
hoogd zakgeld, zijn zetma-
chien een hoge typewriter an
no 1910. Hierop pleegt hij zijn
onderhoudende stukjes voor
honderd abonnees.
„Mijn blad helpt de zieken.
Voor hen is het gratis." Maar
de gezonde lezers kan hij niet
missen, want zij betalen een
gulden abonnementsgeld per
jaar voor het financiële even
wicht. En dat het hier geen
„Zie daar, lieve wichtjes, een
bundel gedichtjes" of ander
nobel „kinderwerk" betreft
moge blijken uit de binnenge
komen brieven en zware inge
zonden stukken. „Geachte me
neer, ik lijd reeds zestien jaar
aan sclerose. U begrijpt dat."
De veertienjarige begrijpt
niet, maar knikt ernstig en
stuurt zijn archiefexemplaar.
Of van het Roode Kruis na
een aanvraag om adressen
van zieken. „Geachte heer,
1964 typen zijn voorzien van bevesti-
gingspunten voor veiligheidsgordels.
Tenslotte zijn er nog geruchten over 1
een nieuwe Fiat met een 1000 cc motor,
geruchten, die al lang niet vers meer
zijn, want al jaren geleden werd er ge
fluisterd, dat men in Turijn een derge
lijk project op stapel zou hebben staan.
De Amerikaanse modellen, die we op
de a.s. Europese salons zullen tegen
komen, zullen waarschijnlijk geen op
zienbarende nieuwigheden vertonen. De
tendens dit jaar in de verkoop was
een verschuiving naar de grotere wa
gen en om die reden zullen de economy-
wagens van Buick, Pontiac en Oldsmo-
bile wellicht een kleine wielbasis-ver
breding (van 112 tot lip inch) onder
gaan, Ford zou bezig zgn met de ont
wikkeling van een klein sportmodel in de
Falcon-serie als concurrent van de
Monza van Chevrolet-Corvair en de
Thunderbird zou een gewijzigde carros
serie krijgen. Verder is het te verwach
ten dat Chrysler een nieuwe Imperial
zal uitbrengen, ontworpen door Elwood
Engel, die voorheen als vormgever ver
bonden was aan het lord-concern. Dod
ge en Plymouth krijgen een andere voor-
en achtersteven, maar de hoofdlijnen
blijven ongewijzigd.
hoewel wij sympathiseren met
uw gedachte iets voor zieken
te doen menen wjj niet u
behulpzaam te kunnen zijn bij
het verstrekken van adres
sen.' Een groot provinciaal
dagblad laat vertoornd weten
na een verzoek om gratis
reclame; „Zeer geachte heer,
u onderschat ons blad ernstig".
„Goed voor mijn plakboek",
zegt Bob, die overigens nooit
met zijn „jongensnaam" on
dertekent. Anders denken de
mensen dat het knulletjes-
werk is, dan nemen ze je
niet serieus en krijg je van
die vervelende complimenten
als: Doe jij dat helemaal
alleen? Ik doe het bovendien
niet alleen. Ik heb een cor
respondent in Utrecht. Maar
die schrijft van die lange,
saaie volgverhalen dat ik ze
toch nooit plaats. Ze vreten
ruimte en dat willen mijn zie-,
ken niet. Een mevrouw in
Staphorst schrijft over dieren
voor mijn blad. Ze doet het
niet onaardig."
Hij heeft géén abonnees
onder zijn familieleden, be
halve een tante die op veili
ge afstand woont. In plak
schriften vindt men de be
langrijke documenten terug,
onder meer de schriftelijke
belofte van Ina Boudier-
Bakker, een kort verhaal
te schrijven: „want mijn
man is oen Zeeuw". Het
korte verhaal is er intussen;
vijf kantjes schoolschrift
papier dat de hoofdredac
teur beslist niet als heilige
kopij beschouwt. Een visie
op haar hoofdwerk „Kinde
ren" („Zij houdt van kinde
ren met de vertederende
liefde van een vrouw die
weinig met ze in contact
en in botsing komt",
schreef A. Romein - Ver
schoor) heeft de hoofdredac
teur nog niet, maar wel
enkele kritische opmerkin
gen. AI bij al wordt het
de stunt-opening van een
der volgende nummers.
„Een onverdorven kind wil
altijd leren", heeft een pe
dagoge gezegd. Bob Lagaay
doet dit werk „ter lering".
„Ik doe indrukken op (in
andere kranten en op
straat), ga aan mijn machi
ne zitten en schrijf het
stencilvel vol." Hij geeft ook
leiding. „Het heeft me één
abonnee gekost. De eerste
tot heden. Ik had er in een
commentaar bij de politie op
aangedrongen meer clemen
tie te tonen voor zieken en
mensen met een handicap.
Ik neem zo iets nooit terug.
Dat kun je je ten aanzien
van je lezers niet permitte
ren. Toen dan ook een zieke
agent, of zeker een ambte
naar, een boze brief schreef
bleef ik erbij. En hg ook.
Dat doet je goed. Je merkt
dat de mensen niet alles
voor zoete koek slikken."
Heeft u, vragen we de hoofd
redacteur, vóór de oprichting
van Espresso een jaar ge
leden, wel eens de opwelling
gehad gedachten neer te
schrijven? „Jazeker. Ik was
nog maar een jongen van een
jaar of twaalf toen ik een
eigen dagblad had. De Alge
mene Zeeuwsche Courant.
Daarin verwerkte ik het dage
lijkse nieuws beknopt. Ik
stuurde het naar de werkster,
die althans zei het altijd te
lezen. Het is nu allemaal
anders, ernstiger van aanpak.
Ik heb ook om regeringssubsi
die gevraagd. Het is tenslotte
een goed particulier initiatief
en mijn zakgeld hoewel ik
goede medewerking heb van
mijn ouders is beperkt.
Maar de minister liet weten
dat de middelen hem niet ter
beschikking stonden. Ik heb
nu een brief aan de koningin
gestuurd. Een gewoon, gezel-
Ig praatje waarin ik de din
gen toch tot hun recht laat
komen. Afwachten maar. Er
zit alliohit een betalende abon
nee in. Ik zou me eerlijk
gezegd geen raad weten als ik
er nog een paar honderd zieke
abonnees bij zou krijgen. En
dat is toch ook weer de be
doeling."
Maar alles komt goed. „De
inkomsten van de advertenties
een cent per millimeter, kiosk
verkoop en gerichte reclame
moeten me uit de impasse hel
pen."
Voldoende kopij? „Altijd. Ik
ben nogal produktief. Zeven
maanden lang heb ik boven
dien gedichten als stoppers
gebruikt. Van die oude, antie
ke dingen, nog uit het school
boek van mijn vader. Voor de
rest heeft mijn vader nog een
dikke pil met twintigduizend
citaten. Op verzoek van een
abonnee doe ik er zo af en
toe wat levenswijsheden bij.
Als ze daar nu plezier in
hebben."
Terwijl men aarzelt voor
te stellen samen ijs te eten
(of moet het pils zijn?) ver
zekert hij spelend met
de encyclopedie voor zelf
studie afd. journalistiek
dat zijn bezigheden hem tot
in de school achtervolgen.
„De concierge bezorgt er
mijn post. Dat doet je toch
wel wat." Terwijl klasgeno
ten voetballen op het Markt
plein neemt Bob Lagaay de
post door. Over de zware
opschriften: „De weledelge
boren heer, hooggeachte
hoofdredacteur, mijne heren
en waarde collega" leest hij
glimlachend heen. Plotseling
verstart zijn blik. Hij mist
een „t" achter „word". „De
taalkennis laat tegenwoor
dig bij veel mensen te wen
sen over", zegt hij.
Th. S.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllliillliiiiiiitiiiiiiii
sees. Het is de boul®
waar men ontspanning
nachtelijk vertier zoekt,
men zich op terrasjes
in de Italiaanse zon. "jjtó
ook waar gewerkt
worden op de brede hmne ,ej,
of aan een van de wïtte „jt
tjes, belangrijke °P„ „Asi»"
verstrekt, zakelijke beSii,iaii'
gen genomen en vijfjaren F
nen op financieel gebied
i. d. vi. v«$
echter de boulevard van
dolce vita, waar schanda®
worden geboren en vea® j»
romances ontluiken. Het ij,
boulevard van het ,.AsSCf et
tersprookje", „de Romeo
Rome, drie uur in de mid
dag: De Via Veneto, de brede
boulevard met zijn tientallen
terrasjes, zijn dure hotels en
zijn sjieke bars is uitgestor
ven. De brede laan ligt zich
te warmen in de verzengende
hitte van de Italiaanse zon en
ademt een ongekende rust.
Een eenzame wandelaar voelt
zich verdwaald in deze wereld
van stilte. Hij zoekt snel de
schaduwzijde en is binnen een
paar tellen verdwenen. De
Via Veneto slaapt midden op
de dag. De boulevard rust uit
van 22 uur bruisend leven.
Wie als toerist op zo'n mo
ment door de bijna zeventien
eeuwen oude Porta Pinciana
de Via Veneto opwandelt voelt
zich in de maling genomen
door de luidruchtige verhalen
van vriend of kennis die hem
over zijn vakantie in Rome
heeft verteld. Deze middag-
uurtjes zijn echter de enige
in de 24 uur lange dag, dat
er op de Via Veneto een onge
kende rust en stilte heerst.
Op alle andere uren bruist de
boulevard van leven en pre
senteert zij zich als de schitte
rende, glinsterende, romanti
sche en boeiende speelkamer
van de Eeuwige Stad, de
boulevard, die geen toerist in
zijn vakantieprogramma zal
vergeten op te nemen.
De Via Veneto is een begrip,
een begrip voor de Romein,
die de boulevard dankbaar als
bron van aanzienlijke inkom
sten voor zijn stad aanvaardt,
een begrip voor de toerist, die
er een dure avond beleeft,
waar hij wekenlang een finan
ciële kater aan overhoudt, een
begrip ook voor de Italiaan in
de provincie, die er 's zondags
in zijn kleine wagentje heen
rijdt om er een vleugje roman
tiek op te doen en om er de
sterren van de Via Veneto te
bewonderen.
Die sterren zijn de vedetten,
de acteurs en actrices, de ge
degenereerde zoontjes uit be
faamde artistocratische fami
lies, de playboys in hun kleu
rige shirts, lichte broeken en
glanzende sportwagens en niet
te vergeten: „de paparazzi",
de razendsnelle jongens op
vlugge scooters met hun on
verbiddelijke en flitsende ca
mera's, de gehate en niets of
niemand ontziende fotorepor
ters, in wier woordenboek
„brutaal" en „onbeschoft"
niet voorkomt.
Zij allen bevolken dagelijks
de Via Veneto, laten zich be
wonderen door de toeristen,
die beschaamd hun vakantie-
kleding afstoffen bü zoveel
klederpracht en financiële
luister. De sterren drinken
langzaam hun Campari's of
espresso's op knusse terrasjes
bezijden de boulevard en slok
je voor slokje drinken zij de
lange uren weg in hun bestaan
van verveling en lege ont
spanning.
De Via Veneto is een van
de kortste boulevards in de
wereld, maar glinsterender
dan Broadway, erotischer dan
Place Pigalle, romantischer
dan de Kurfürstendamm, in
tiemer dan de Champs Ely-
ADJtf
Julia tragedie".
Hier ->aradeerden
Bardot en ex-keizerin
ya, Ava Gardner en e.,
Ekberg, ex-koning Faroe*
Liz Taylor. Zij vormen
lokaas en het dagelijkse v
voor de stoutmoedige en
wiekste paparazzi, die «j
mera op ieder moment Vj,
dag in de aanslag »®u te#
klaar om fabelachtige fff*-„hé
te maken uit een onvoorz
ge kus, een onverstanoift
flirt. Leunend tegen een -
laar, uren zittend acniei 0j
espresso, een capucino» r(j
slenterend over de b0 vanS,
wachten zij op hun n(jer
nauwlettend de snelste nCjer
de snellen, de brutaalste
de stoutmoedigen In net ko.
houdend, de ongekroon0 Ivan
ning der „paparazzis
Kroscenko. 35-jarI"
Ivan Kroscenko, de2oO kilo-
ge in een klein stadK
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
ge-
meter bezuiden jFj[rar ge
boren Rus, die vil1 j. om e*
leden naar Italië kwam het
met zijn snelle camel d
geluk te beproeven, heeft Z1C
een reputatie opgebouwd, g*
hem onder zijn opdringen»»
collega's de ere-titel „kon1
opleverde.
Ivan Kroscenko is er al1!
bij, dag en nacht staat
klaar met de camera die fcj
reeds miljoenen moet hemt,
opgeleverd. Officiële uitn<o
gingen slaat hij af. Hij n»Jj|
het van het onverwachte, 'j
exclusieve, het onvoorzien1''^
moment hebben. Soms wor,
zo'n moment geforceerd,
dien het maar niet komen
Een voorbeeld: Brigitte
dot is in Rome. De papara^
volgen haar als deteetiVjo
BB is op haar hoede,
geen onverstandige zet. MWjj
het opdringerige gevolg worp
haar op een gegeven moffv(
wel eens teveel. Zij wor"
boos. Een fotograaf blijft
dringen. En dan plots gebeu'„
het. Met.de vlakke hand ge®f
de beroemde filmster l>aA.
belager een klets in het t..
zicht. Op dat moment klikt
camera van Ivan Kroscenk
De exclusieve foto is gemfl®*?
financieel succes verzeke1?'
Het draait meestal op slaan»
ruzie uit tussen de vedett
en hun belagers. AfgeloP®
zondag nog tussen een paP.,
razzi en Maximiliaan Seb®*a
die betrapt werd toen
langs de kust van de Bospof}-
ex-keizerin Soraya in zijn aü'
kuste. Het incident eindig»,,
op een politiebureau. SornbH-
ge paparazzi komen er °25
zonder kleerscheuren af.
werken met grote telelenze»'
die overal binnendringen
de diepste geheimen prijs»
ven.
Zij zijn er altijd en overt'
deze voyeurs om den broi*
die door de -edetten
aard in het diepst gehaat e,
verafschuwd worden. De P?,
parazzi geven echter de vedgj
ten de schuld van alles.
maken het schandaal, Y
brengen het uit", zeggen zü'
L.
Geïnspireerd door de nijdige ge
zichten van gezinsleden, die in
vaders auto reden en vonden „dat
de buitenspiegel steeds in de ver- l
keerde stand werd gezet", heeft de heer
A. C. Koot, directeur van de N.V. Tech-
tüasS Rhlustrie in De Meern, in zijn
neurijf een buitenspiegel met afstand-
Domening laten ontwerpen. Na ander-
,'|aar experimenteren is de spiegel
nu klaar voor produktie.
Met behulp van een draaiknop, die
onder het dashbord van de auto kan
worden aangebracht, laat de bestuur
der de op het spatbord gemonteerde
spiegel kantelen, naar voren en naar
achteren, naar links en naar rechts.
Op deze manier kan hij de spiegel naar
behoefte instellen, zonder de auto uit
te moeten. Hij kan het zelfs doen ter
wijl hij rijdt. De spiegel is omklap-
baar uit veiligheidsoverwegingen. Mon
tage neemt ongeveer een half uur in
beslag, en moet worden uitgevoerd in
een garage. De prijs van de spiegel
48,50) is exclusief de montage en
exclusief de extra verlengstand 6,60)
die werd ontworpen voor automobilis
ten die rijden met een aanhanger of
een caravan. Een slipkoppeling moet het 1
stukdraaien van het insteEmechanis-
me voorkomen.
W. Sijthoff's Uitgeversmaatschap
pij N.V. te Leiden, die een ver
taling heeft uitgegeven van
Christopher Hibhert's boek The
battle of Arnhem, noemt het
boek „het eerste waarlijk objectieve
en wetenschappelijk verantwoorde
boek over de slag bij Arnhem en
spreekt van een „bewerking door drs.
P. R. A. van Iddekinge, een histori-
cus, verbonden aan het archief der
gemeente Arnhem." En in het voor
woord van de bewerking zegt de schrij
ver Hibbert met zijn eigen woorden,
dat hij grote dank verschuldigd is aan
drs. van Iddekinge, die zijn boek niet
alleen heeft vertaald maar door zijn
gedegen kennis van de geschiedenis
zijner stad de auteur in staat heeft
gesteld, verscheidene onjuistheden, die
zijn oorspronkelijke uitgave ontsierden
te verbeteren. De toevoeging „Neder
landse bewerking" is dus ditmaal ver
antwoord.
Dat de schrijver, subsidiair de be
werker, geput heeft uit nooit eerder
gepubliceerde stukken, nemen we op
gezag van de uitgever gaarne aan, en
de lezing van het boek doet ook de
juistheid van deze mededeling vermoe
den. De Nederlandse tekst is boven
dien vertrouwenwekkend door een uit
stekende stijl, die tot lezen dwingt.
Alles wat we over de strijd bij Arn
hem, waar 7000 van de 9000 man zijn
gesneuveld, niet weten, staat in dit
boek te lezen, en het is een beklem
mend verhaal over een nederlaag, die
„uit het oogpunt van menselijke geest
kracht een overwinning moet genoemd
worden". Het is om tal van redenen
uniek, aldus de schrijver.
De controverse tussen Montgome
ry en Eisenhower was het begin van
de ellende, hetgeen na jaren onder
meer door Rundstedt, Speidel en an
dere deskundigen wordt bevestigd. Zou
de opperbevelhebber van stonde af
aan volledig achter de onderneming
hebben gestaan, dan zou de operatie
volkomen geslaagd zijn, zo menen zij
achteraf. De omstandigheden waren
namelijk in alle opzichten zo ongun
stig, dat alleen een totale aanval suc
ces had kunnen hebben. Ten eerste
waren er min of meer toevallig veel
meer pantsertroepen in de buurt van
Arnhem en verder naar het noorden,
dan men kon vermoeden en dan met
de algemene toestand van de oorlog
verenigbaar kon zijn. Ten tweede is
er toch verraad in het spel geweest,
al kan men niet met zekerheid zeg
gen, in welke mate dat verraad in
vloed heeft gehad op de ongelukkige
afloop. Ten derde is er zolang gerede
neerd (en niet altijd met voldoende
tact), dat het element der verrassing
niet helemaal tot gelding kon komen.
Wat het verraad betreft komen we
wederom bij Christiaan Lindemans,
genaamd de Gorilla, terecht. Lange
tijd is de algemene opvatting geweest,
dat hij althans inzake Arnhem on
schuldig was. Overste Pinto echter,
die hem in die dagen op de hielen zat,
is van zijn verraad overtuigd. En nu
komt een zeer serieus historicus Pin-
to's opvatting bevestigen, dat Linde
mans aan de Duitse kolonel Kiesewet-
ter, die in de buurt van Arnhem zat,
de geallieerde plannen heeft verraden.
Weliswaar heeft hij niet de juiste
plaats van de geallieerde „droppings"
kunnen aangeven, maar hij wist dan
toch te vertellen, dat ze ver boven
Eindhoven zouden plaats vinden. Dat
was in alle geval voldoende om de
Duitsers in te lichten. Pinto, aan w'»11
oprechtheid hier en daar wordt
twijfeld, schijnt in dit geval gelijk
krijgen. In het boek van Hibbert u°r
vermeld, dat King Kong op zijn vef
radersreis naar Kiesewetter een h»
boel bijzonderheden van geallieeri1.
operaties heeft waargenomen, die
aan de vijand heeft verteld.
De verhouding tussen gealliee
soldaten en burgerbevolking, van £l°°^
belang voor het moreel van de tr°
de"
j-oli
pen, wordt eveneens in bijzonderhe1
verteld, met name de heldhaftige
die mevrouw Kate ter Horst heeft
speeld. De beschrijving van die v®
standhouding helpt mede, de ij.
sfeer te bepalen, waarin de verd»
gers van de vrijheid hebben m°e
vechten.
Wie ernstig belang stelt in de
ste geschiedenis van ons vaderla'1
met name in de verschrikkingen Gj
de oorlogsjaren, moet van Hibb®
boek kennis nemen.
