Boeren lijden schade door regen
Wim Bus taxeert zijn
verlies op f40.000
Geen ramp, wel
enorme strop
Valse verwijten
m
„Geen achterdocht over
uitgesteld bezoek van
Indonesische studenten"
Behoefte aan
„Libelle"
Over drie weken de heropening
Lijn tweede zitting van
Concilie tekent zich af
Diepgaande debatten over
weinig schemata verwacht
Processen in de natuur
ïfjy
,JREDDEN WAT ER TE REDDER VALT
■m
DRS. SJAR1F OP SCHIPHOL
DrsBakker neemt
afscheid van
Hoogeveen
Géén verraad bij
slag om Arnhem
Prof. R.v.d.Veen
DOUWE EGBERTS
Zachte geurige pijptabak
Volgens niemv boek:
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1963
PAGINA 5
HAARI :M, 10 sept.
VVTifn Bus gelooft er niet meer
W 'n- Zijn landbouwbedrijf in
de Haarlemmermeerpolder
jaar een verlies lijden van
-llns*ens 35 tot 40.000 gulden.
aar dan moet er de eerste we-
veJj °°k geen druppel regen meer
allen. Elke bui regen vergroot de
och al niet geringe financiële
r°p. Het enige waarnaar hij n
.e boeren met hem verlangen is,
at het weer een paar weken mee-
j. 0rn de toch al schrale oogst
°S te kunnen binnen halen.
rn
BUITENLANDSE
KRONIEK
Ook de gerst
1!
De (gedeeltelijk mislukte) oogst
wordt thans binnengehaald. Het
weer was gisteren droog, maar de
dreigende wolkenmassa's manen
deze boer in de Haarlemmermeer
polder tot de meest mogelijke
spoed.
WITTE
KRUIS
DE €Cktê pijnstiller
WITTE KRUIS
VATICAAI TAD, 10 sept.
(KNP) Drie weken voor de
heropening 'an het Tweede Va
ticaanse Concilie heeft het her
vormde voorlichtingsapparaat van
het Concilie nog geen aanleiding
gevonden de op ibare mening
mededeling te doen over de ko
mende gang van zaken, maar in
Rome begint zich in ter: ke kun
dige kringen de nieuwe lijn van
de zitting van 1963 af te tekenen.
Zowel wat betreft de onderwer
pen als de procedure er de de
batten.
Oecumene
Restricties
ingetrokken
Orthodoxie
(van wize verslaggever)
6epn°r ^em 's ^et oogstjaar 1963 nog
is ik onoyerkomelijke ramp, maar hij
Vp', ,ar één van de landbouwers. Voor
donk oe.re,i ziet Wim Bus de toekomst
dp er in. Voor hem staat vast dat
sl °°gst voor de meeste agrariërs
en Za' Wat nu nog aan granen
«ras binnengehaald kan worden is
öe Chinezen hebben niet helemaal
^nge!ijk als zij de Russen van ver
waaiing van de feiten beschuldigen.
e Russen schermen 1L~1'
tegenover het
^'ssten met de term „vreedzame
c°ëxistentie en de Chinese Volks-
'ePubIiek wordt door hen afgeschil-
als een oorlogszuchtige staat,
aar dat de politiek van Moskou
n'et zo vreedzaam is. bleek vorig jaar
n°g uit Khroesjtsjevs Cuba-avontuur.
ook op het ogenblik uiten Sovjet
leiders nu en dan plotseling dreige
menten tegen de „imperialisten Het
5s van Khroesjtsjev bovendien incon
sequent, dat hij dezelfde Chinezen
die hij oorlogszuchtig noemt, verwijt
dat zij Hongkong en Macao niet ver
overen.
De Chinezen erkennen, dat Mao
Tse-toeng gesproken heeft over de
oostenwind die de westenwind eens
overheersen, maar zij merken
C^ht op, dat als men deze woorden
i e juiste context leest zij een heel
uere betekenis hebben, dan die
welke Moskou er
nu aan wil geven.
Mao Tse-toeng ge
bruikte de gewraak
te uitdrukking in
S november 1957,
toen hij diep onder de indruk was
Van de Russische lancering van de
Spoetnik, en uit de volledige tekst
Van de redevoering die hij in Mos
kou hield kan men slechts opmaken
at hij een uiteindelijke overwinning
van de communisten op de imperia-
'sten voorspelde, en dat hij niet zin
speelde op een Chinese overheersing
v®n Rusland.
Peking wil door Khroesjtsjev niet
s meer oorlogszuchtig voorgesteld
borden dan Moskou, maar tevens
Verwijten de Chinezen de Russen dat
ZlJ het ideaal van de communistische
Wereldrevolutie verloochenen uit angst
Voor de Amerikanen. Volgens Mao
d?rl0eng zou Sovjet-Unie, onder
j^kking van haar nucleaire afschrik-
k'wwgsrnacht, effectiever dan ooit „in
kehfu0^loge? en nationale onafhan-
61,jkheidsoorlogen" een rol kunnen
spelen. Peking zegt, dat Moskou tot
j00* enige tijd die Chinese visie
f.e'de, maar dat de Russen nu een
koord met de V.S. zoeken, waarbij
^7 ?ich aan „kapitulationisme schul-
blaken. Dat de Chinezen overi-
0p kun Jjgyrt 00k doorslaan, en
V 'eiten verdraaien, mag men bij-
D eW conclucleren ui* bun kreet:
L e Sovjetleiders staan voor niets in
k 11 streven de gunst van de Ameri-
imperialisten te winnen
rii abt al heeft Khroesjtsjev met Ame-
a en Engeland het kernstopakkoord
^es'°ten, in de Duitse en Berlijnse
s W'estie is hij onverzettelijk. Hij
17Weekt nog altijd van een afzonder-
Vtedesverdrag met Oost-Duits-
ar>d, en hij Iaat Ufbricht de Berlijnse
versterken.
*och in de Russische verwijten
de Chinezen, noch in de Chinese
^eschuldigingen aan de Russen, wordt
Juiste voorstelling van zaken ge-
prVen. Beide partijen gebruiken om
Jjjj^bgandistische redenen opzette-
\v jVa'Se ar§umenten, en daardoor
- het voor niet-communistische
ejfarnemers zo moeilijk de wer kelijke
pi ,^er6ronden van het Russisch—
'uese conflict te cfntdekken. De
dé'SSe n Z^n boos, omdat de Chinezen
Ckr'l w'iz'Singen in de Sovjet-
«1 f 'egen°ver het westen niet
de?ip| wensen te volgen. En het ergert
hinezen dat zij. in hun streven
uitbreiding van de communisti-
ie wereldrevolutie
stantie a
in laatste in-
ni T ifhankelijk zijn van Ruslands
L..C ea're macht. Rood-China kan
jvoorbeeld, zonder Ruslands toe-
emming, niets tegen Formosa onder
nemen.
meegenomen. De meeste boeren zullen,
aldus meent Wim Bus, met moeite het
hoofd financieel boven water kunnen
houden.
De ervaringen van de landbouwer
Wim Bus zijn volgens de Katholieke
Boeren- en Tuindersbond representatief
voor de bouw- en weideboeren in heel
Zuid- en Noord-Holland, Friesland en
een groot deel van Utrecht.
In deze provincies staat nog ongeveer
driekwart van de oogst buiten. De helft
staat in de schelven, maar dat bete
kent niet, dat de oogst ook binnen is.
Het natte weer geeft de boer nauwe
lijks de kans iets van de oogst te red
den. Eigenlijk mag er om deze tijd van
het jaar geen korrel graan meer bui
ten staan. De realiteit is heel anders.
De tarwe in de schelven begint alweer
te schieten. Honderden schelven heb
ben een groene kruin, omdat de tarwe
van de bovenste schoven gevoed door
het hemelwater alweer aan een nieuw
groeiproces toe is.
„Schot" in de tarwe is de grootste
vrees van de boer op het ogenblik,
want het maakt het produkt voor een
groot deel waardeloos. Een andere
factor, die de boerenstand als gevolg
van het natte jaar grote schade be
rokkent is het vochtigheidsgehalte van
het graan. In een normaal jaar schom
melt de vochtigheidsgraad rond de
17 procent. Met angst en vrees con
troleert Wim Bus elke dag de voch
tigheid van zijn tarwe. Vorige week
mat hij een vochtigheidsgraad van
ongeveer 35 procent. Gisterochtend
was dit opgelopen tot 40 procent.
Al een paar keer heeft Wim Bus het
gezegd. Een onoverkomelijke ramp voor
de landbouw wordt het niet, maar wel
een zware tegenslag. Ruwweg taxeert
Wim Bus de schade op 30 procent, een
schade die nog iedere dag stijgt. Erger
is echter dat door de late oogst ook
de structuur van het bouwland bedor
ven wordt. Combines en andere land
bouwmachines kunnen nauwelijks meer
op het land komen. Als ze toch het
land oprijden, omdat de oogst voor zo
ver mogelijk nu eenmaal binnengehaald
moet worden, komen er sporen in de
grond, die het land er niet beter op
maken. Wim Bus wordt beheerst door
nog maar één idee en dat is redden
wat er te redden valt.
ren een schade lijden van 5 tot 600 gul
den per hectare vergeleken bü een nor
maal jaar. Voor de tarwe krijgt hij
in een behoorlijk oogstjaar een prijs
van 33 gulden per honderd kilo tarwe.
Dit jaar mag hij blij zijn als hij voor
dit produkt een prijs van 27 gulden per
honderd kilo maakt. En dat is dan een
prijs voor schotvrije tarwe.
De graandrogerijen, die op topcapa
citeit werken, geven voor tarwe met
meer dan de normale 15 procent schot
niet meer dan tien gulden per honderd
kilo. De aanvoer van deze inferieure
en voor menselijke consumptie onvol
waardige tarwe is zo groot, dat de dro
gerijen in sommige gevallen de boeren
vragen de aanvoer af te remmen. De
tarwe met een hoog „schotpercentage
is alleen nog geschikt voor verwerking
tot veevoer.
Globaal heeft hij* al
gemaakt. Per hectare
een becijfering
zullen de boe-
Boer Bus heeft zich tot nu toe slechts
beperkt tot zijn ervaringen met de tarwe
oogst. Droef is het ook gesteld met de
gerst, waarmee de narigheden zich ln
juni al begonnen af te tekenen. Om
streeks die tijd sloeg de oogst van alt
gewas door de zware regenval tegen de
grond. Vanuit de wortel pegon de gerst
opnieuw te groeien, waarmee in feite
een tweede oogst op stapel werd ge
zet. De rijpe op de grond liggende kor
rels begonnen tenslotte ook te kiemen.
Dat was de derde oogst. Geen boer die
echter deze drie oogsien enthousiast te
gemoet zag. „Drie oogsten en geen
geen oogst was de reactie. Het ver
bouwen van graszaad is evenmin winst
gevend gebleken. Alles is zo nat en
vochtig dat het meeste zaad in het ge
maaide gewas achterblijft. En zelfs ai
zou men slagen nog een deel ervan te
oogsten dan nog is de opbrengst zeel'
gering omdat de kiemkracht er uit is.
Boer Bus taxeert zijn schade aan gras
zaad alleen op 10.000 gulden bruto. An
ders dan in West-Brabant en Zeeland,
waar veel percelen uit louter wanhoop
in brand gestoken zijn, is het met de
vlasoogst in de Haarlemmermeer. De
ze zal vermoedelijk wel meevallen.
Zware klappen vallen er ook op de
weidegronden in de laag gelegen veen
gebieden. Boer Jan Langelaan uit De
Kwakel in de Uithoornse Polder be
schouwt zijn bedrijf als voorbeeld
voor de toestand in de meeste andere
bedrijven. En dan gaat hij er van
uit, dat hij er nog niet het slechtst
aan toe is. De veehouders op de lage
veengronden krijgen dit jaar trouwens
de tweede klap in successie. De land
bouwers hadden vorig jaar een uit
stekend jaar. De veehouders echter
hadden dat ook toen bepaald niet.
Financieel haalden zij in 1962 een
flinke strop. Nu dit jaar weer slechte
bedrijfsresultaten geeft, ziet het er voor
vele van hen bijzonder somber uit.
De melkopbrengst is de laatste veer
tien dagen met sprongen teruggelopen.
Gaven de koeien een week of drie te
rug nog 12 tot 13 liter melk per dag,
nu komen de meeste niet hoger meer
dan een dagproduktie van 10 liter. Jan
Langelaan heeft van pure narigheid, om
dat het vee vanwege de drassige bo
dem niet meer buiten kan lopen, al
dertien van zijn beste melkkoeien op
stal gehaald. Normaal gebeurt dat pas
omstreeks half oktober. Magertjes staan
de dertien naast elkaar in de stal, ter
wijl Langelaan zich het hoofd breekt
hoe de beesten deze winter moeten eten.
Hij voert de koeien het gras, dat hij
anders zou hebben ingekuild.
Bovendien is de hooiproduktie slecht
geweest. De hooischelf staat op min
der dan de helft van de stand van ande
re jaren. Hij hoopt maar dat de bieten-
oogst bjj de bietenbouwers in zijn buurt
gunstig zal zijn om zijn veestapel de
komende winter bietenblad te kunnen
voeren. Met zijn zoon heeft hij door al
le tegenslag veel meer werk om zijn
veestapel (36 koeien) te melken. Door
de slechte toestand van zijn weiland
kan hij zijn koeien niet meer op één
plaats bij elkaar drijven, waardoor hij
de melkmachine niet meer kan gebrui
ken. Alles moet met de hand gebeuren
en dat kost vele uren meer arbeid. Zo
slecht is het met het land gesteld, dat
niet alleen de koeien er grote hinder
van hebben, maar boer Langelaan het
hele jaar geen mest op het land heeft
kunnen brengen, omdat het land van
wege de drassigheid ook voor hem on
bereikbaar was. De mest is waarde
loos. Hoe groot de moeilijkheden in de
landbouw zijn illustreert hij met het
verhaal van de jonge boer in de buurt,
die vorige week aan een arbeider een
varken moest verkopen om aan zijn
financiële verplichtingen te kunnen vol
doen.En toch wil de boer niet van zijn
bedrijf af, terwijl hij zo voor een goed
loon elders aan de gang kan. „Het is
tussen hangen en wurgen", aldus Jan
Langelaan, „en dan loop je niet zo van
je bedrijf. Dat doe je alleen als je hon
ger hebt."
Veel minder beroerd was dit jaar
voor de boeren op de hoger gelegen
gronden, met name in een deel van
Brabant. Hun leuze is elke dag een
bui regen en 's zondags de hele dag.
Misschien hebben de boeren op deze
gronden meer gekregen dan zij ver
langden, maar voor hen is het jaar
nog niet zo slecht. De anderen hopen
dat het met de buien nu maar even
afgelopen is om er voor 1963 althans
nog iets uit te slepen.
Advertentie
Coopvaett
psa
SCHIPHOL, 10 sept. Achterdocht
ten aanzien van het uitgestelde bezoek
der Indonesische studenten aan Neder
land behoeft niemand te koesteren:
slechts de Ganefo-spelen, die op 10 no
vember in Indonesië beginnen, zijn er
de oorzaak van. Met nadruk heeft drs.
Moh. Sjarif, de Indonesische zaakge
lastigde dit gistermiddag bij zijn te
rugkomst uit Djakarta op Schiphol
medegedeeld.
„De studenten spelen een onmisbare
rol bij de voorbereidingen", zei hij.
„Zij zijn de werkbijen der organisa
tie en daarom meenden wij dat het
beter was nu niet overhaast nog eerst
dat bezoek aan Nederland in te las
sen. Het is geen afstel. Zodra de win
ter en de kou voorbij zijn, zullen de
Indonesische studenten hier op bezoek
komen. Dit uitstel geeft ons bovendien
de tijd het programma nog beter voor
te bereiden".
Naar bekend zullen aan de Ganefo-
spelen, die voor het eerst worden ge
houden, sportlieden kunnen deelnemen
uit alle jonge, pas onafhankelijke sta
ten ter wereld.
Drs. Sjarif, die twee weken geleden
voor een werkbezoek aan Inaon
vertrok, vertelde voorts dat hij
karta president Soekamo had vooi ge
licht over de situatie in Nederland
(Advertentie)
Reumatische pijnenstop!......
haltl Verdrijf die nare last met
WITTE KRUIS, (poeders, tabletten
of cachets). Salicyl-vrij en daar
door geen maagklachten.
HO O GE V EU N, 10 sept. Gisteren
heeft de gemeenteraad van Hoogeveen
afscheid genomen van de burgemees
ter, drs. J. A. Bakker, die zoals be
kend is benoemd tot staatssecretaris
van Economische Zaken. In een bij
zondere raadszitting bracht de loco
burgemeester, de heer J. van Aalde
ren, de vele verdiensten van de schel
dende burgemeester naar voren.
De heer van Aalderen overhandig
de namens de raad eem gouden pols
horloge. Gisteravond is een zeer druk
bezochte receptie gehouden waarbij de
inwoners gelegenheid hadden afscheid
te nemen van het echtpaar Bakker.
De heer H. Dienske, voorzitter van
een inderhaast gevormde comité, over
handigde namens de burgerij een or
gel en een cassette tafelzilver. Hij zei
in een geestige toespraak, dat hij ont
dekt had dat burgemeesters geen col
lectieve arbeidsovereenkomst had
den. Hij vond dit onjuist, omdat zo
wel loco-burgemeesters als organisato
ren van comité's bij het afscheid van
een burgemeester daardoor in ernsti
ge tijdnood komen. Burgemeester Bak
ker heeft namelijk slechts drie dagen
gehad om afscheid van zijn oude ge-
meent» t» nemen.
De Concilievaders hebben de Paus te
kennen gegeven er beslist op te staan,
de belangrijkste problemen grondig te
behandelen en af te zien van het voor
stel van Paus Joannes XXIII het
Concilie zo spoedig mogelijk te beëindi
gen. Paus Paulus VI heeft ook tegen
een deel van de Curie in aan deze
wens der Concilievaders gehoor ge
geven, zodat hij tegelijkertijd kon aan
kondigen, dat de volgende zitting van
het Concilie - in het voorjaar van 1964
zal plaatsvinden zonder dat hij met een
enkel woord nog over het einde van
het Concilie rept.
Zal dus het aantal schemata in de
komende maanden tot vier of v(jf be
perkt blijven, n.l. de liturgie, de Open
baring, de Kerk en de sociale commu
nicatiemiddelen, de problematiek die
vooral bij de twee schemata over de
Kerk en de Openbaring aan de orde
komt, is zo groot en uitgebreid dat
men in bevoegde kringen diepgaande
en langdurige debatten verwacht en
wenst. Men verwijst daarbij naar het
feit, dat de recente Duitse bisschop
penconferentie in Fulda na twee da
gen vergaderen nog lang niet met de
onderhavige Conciliestof gereed is ge
komen. Critiek bestaat nog steeds op
het eerste hoofdstuk van het schema
over de Bronnen der Openbaring, thans
kortweg de Openbaring genoemd.
Dit eerste hoofdstuk, dat naar ver
luidt onder kardinaal Ottaviani tot stand
is gekomen, werd definitief aangenomen
op basis van een compromisvoorstel van
kardinaal Browne. Volgens welingelich
te kringen draagt het schema nog te
weinig een pastoraal karakter. Soortge
lijke bezwaren hoort men opperen tegen
het andere schema, dat de naam draagt
„de Kerk". Ook de beschouwingen in dit
schema, die de Kerk als mystiek lichaam
behandelen zouden nog onvoldoende het
pastorale karakter dragen.
De Duitse bisschoppen zijn er wel van
overtuigd dat hun bemoeiingen en de
bijdragen van andere Europese theolo
gen hun invloed op het nieuwe schema
hebben uitgeoefend, doch er blijven nog
vraagstukken en wensen over. Over het
schema van de Moeder Gods waarvan
de behandeling nog onzeker is, bestaat
in zoverre ontevredenheid, dat nieuwe
voorstellen noodzakelijk geacht zijn en
bij de theologische commissie zijn inge-
Samenhangend met deze algemene on
derwerpen komen bijzonder ingrijpende
vraagstukken aan de orde, zoals de mo
derne bijbelexegese en de wetenschap
pelijke evolutieleer en de ieer der Kerk.
Bij het vraagstuk over de verhouding
bisschoppen-Paus komen tal van prac-
tische vraagstukken, vaak van netelige
aard, in behandeling, zoals de positie
der bisschoppen tegenover de Curie en
de macht der bisschoppenconferenties.
Terecht zegt men kan ook de alge
hele hervorming van de Curie in deze
debatten aan de orde worden gesteld.
De Concilie-onderwerpen zullen niet
alleen in het «icht van de zielzorg, maar
ook op uitdrukkelijke wens der Vaders
onder oecumenisch opzicht besproken
worden. Het staat daarbij nog niet vast
of het schema over de Oecumene dat
in brede kringen breed wordt geprezen,
in andere kringen geen grote weerstand
zal ondervinden als het op deze zitting
van het Concilie ter sprake komt.
Wat het lot zal zijn van het aantal
schemata dat niet in deze zitting aan
de orde zal worden gesteld, valt met
geen mogelijkheid te zeggen.
Gezien echter de critiek die tegen
sommige schemata zoals dat over de
religieuzen, over het onderwijs en over
de missie, bestaat, wordt de mogelijk
heid niet uitgesloten geacht, dat deze
geheel zullen worden teruggenomen
óf aan volkomen nieuwe commissies
ter uitwerking zullen worden opgedra
gen.
Onwaarschijnlijk is het ook dat deze
zitting zich zal bezig houden met vraag
stukken van weliswaar groot belang,
zoals de kwestie der gemengde huwe
lijken en van de verdraagzaamheid. In
de tussen de beide zittingen gelegen
voorbereidingstijd hebben de gemengde
commissies voor deze vraagstukken geen
oplossing kunnen vinden. Omtrent de po
sitie der waarnemers bq het Concilie,
zijn op dit ogenblik geen nieuwe ge
zichtspunten bekend. Een groot aantal
van hen die de eerste zitting van het
Concilie hebben bijgewoond, zullen weer
aanwezig zijn.
aanzien van de verbetering der be
trekkingen tussen beide landen.
„Hebt u er al enig idee van wan
neer de landen in plaats van zaakge
lastigden ambassadeurs gaan uitwisse
len?" werd aan Sjarif gevraagd. Diens
antwoord luidde: „Daar kan ik niets
over zeggen". „Misschien over een
aanstaand bezoek van president Soe
kamo dan?" „Nog minder".
Wel wist hij te bevestigen, dat
thans door Indonesië alle restricties
op economisch gebied zijn ingetrok-
ken,zodat normale handel tussen
Nederland en Indonesië weer moge
lijk is. Dit gold volgens hem zowel
voor het geld-, als het goederen- en
het personenverkeer. Of ook het ver
bod tot invoer van Nederlandse dag
en weekbladen al was opgeheven,
betwijfelde hij. Hij zei, dat hem uit
zijn vriendenkring tijdens dit bezoek
dringende verzoeken hadden bereikt
om opzending van twee bladen: „Li-
-belle" voor de vrouwen en „De Lach"
voor de mannen.
(Van onze correspondent)
ARNHEM, 10 sept. In de etalages
van de boekhandel ligt vanaf vandaag
weer een nieuw boek over de slag om
Arnhem. Het heet „De slag bjj Arn
hem", draagt als ondertitel „De mythe
van het verraad weerlegd", is geschre
ven door de heer C. Bauer, naar
gegevens van luitenant-kolonel b.d.
T. A. Boeree te Ede, en uitgegeven
door Elsevier.
Namens de directie van deze uit
geversmaatschappij heeft prof. dr. G.
van de Brink de eerste exemplaren
van het boek maandagmiddag, tijdens
een korte bijeenkomst in het voormali
ge hoofdkwartier van generaal Urqu-
hart, Hotel Hartenstein te Oosterbeek,
overhandigd aan de burgemeesters van
Arnhem, Renkum en Ede en aan een
aantal andere genodigden. In een toe
spraak bij die gelegenheid beantwoord
de prof. Van de Brink de eventueel
opkomende vraag, waarom er op
nieuw een boek over de slag om
Arnhem verschijnt, door te zeggen dat
dit krijgsgebeuren in de literatuur nog
lang niet de aandacht heeft gekregen
die het verdient. De bijzondere beteke
nis van deze nieuwe uitgave zag hi)
in het feit, dat dit het eerste door een
Nederlands auteur geschreven boek
over „De Slag" is.
De auteur zelf belichtte nog een
geheel andere betekenis van deze uit
gave. Het boek is een authentiek ver
slag van alles dat zich voor, tijdens
en na de heroïsche strijd om Arnhem
heeft afgespeeld. De schrijver heeft in
een vier jaar lange arbeid geput uit
het fenomenale archief van de thans
84-jarige luitenant-kolonel Boeree, die
als een Sherlock Holmes meer dan tien
jaar lang pijnlijk nauwkeurig speur
werk heeft verricht tot hjj alles wist
wat er zowel van geallieerde als vein
Duitse zjjde over de slag te weten
viel.
Het ging hem daarbij vooral om te
achterhalen of er van Nederlandse
zijde verraad in het spel geweest is.
En zo dit het geval was, of dit dan
van invloed is geweest op de uitslag
van de strijd. Uit authentieke, nog
nimmer gepubliceerde stukken, uit in
dringende gesprekken met tal van
Duitse officieren, heeft luitenant-kolo
nel Boeree kunnen vaststellen dat dit
beslist niet het geval was. Hij heeft
zelfs generaal Rauter in zijn cel opge
zocht. In een speciaal voor de luite
nant-kolonel geschreven verklaring
zij staat in het boek afgedrukt ver
klaart Rauter, dat geen enkel Duits
commandant iets van verraad van Ne
derlandse zyde bekend was. Dit is ook
de opvatting van alle andere onder
vraagde Duitse officieren.
Op de vraag van een der aanwezigen,
wat er in de toekomst met het rijke
particuliere archief van luitenant-kolo
nel Boeree gebeuren zal, antwoordde
de heer Bauer, dat het straks deel
zal uitmaken van het Arnhems ge
meente-archief en niet, zoals een der
aanwezigen suggereerde, zal worden
overgedragen aan het Bureau voor
Oorlog6docum entatie
Woensdag 18 september zullen vijf
Engelse parachutisten, van het tiende
bataljon „The Parachute Regiment",
dat 18 september 3 944 op de Ginkelse
heide bij Wolfheze een luchtlanding
uitvoerde als onderdeel van de Slag
om Arnhem, deze sprong weer maken
ter herdenking van hun gevallen kame
raden. Het zijn de Britten Banwell,
Berry, Small, G. en C. House. De
tocht naar de Veluwe wordt ook mee
gemaakt door brigade-generaal Antho
ny Deane-Drummond en vice-lucht-
maarschalk Piper van de RAF. Beiden
hebben een belangrijk aandeel geleverd
in de Slag om Arnhem.
Naar de komst van waarnemers der
Orthodoxe Kerken ziet Rome met be
langstelling uit; de beslissing van de
Pan-Orthodoxe Synode, welke op 29 sep
tember op Rhodos bijeenkomt, is voor
de Katholieke Kerk vin groot belang.
M6n houdt er rekening mee, dat de
Orthodoxe Kerken haar houding zul
len wijzigen en dat een gezamenlijke
delegatie van de Orthodoxie de tweede
zitting zal bijwonen, in plaats van een
alleen maar Russische afvaardiging.
Het feit, dat de Orthodoxe Synode
van Rhodos zich eventueel ook bezig
zal houden met de vraag „in welke
positie de waarnemers zullen staan,"
doet de hoop op een gunstige beslis
sing toenemen.
Een belangrijke vraag, waar de samen
stelling en positie van oeze delegatie
een antwoord op zouden kunnen geven,
betreft een mogelijke verandering in de
verhouding Orthodoxie-Rome.
Een verandering, welke t eeds ingeleid
werd door Paus Paulus VI, die in zqn
rede te Grottaferrata op 18 augustus
voor het eerst sprak van „de Kerken
van het Oosten" en niet meer zoals Paus
Joannes van „onze gescheiden broeders
van het Oosten".
Hm/ÈÈÊÊKÊÈÊÊÊ
Oost-A 71Ö uiflnnwiw ito
ad de Pacific-oorlog niet
geleid tot politieke
stroomversnellingen in
Oost-Azië, waarvan de
uittocht van Europeanen uit dat
deel van de wereld het gevolg
was, prof. dr. R. van der Veen
zou zich blijvend gevestigd heb
ben ergens boven Malang, in
Oost-Java. Hij is op Java gebo
ren. Hij zou er ook na zijn pen
sionering blijven.
Nu treffen wij de hoogleraar
aan, voor het laatst in zijn func
tie van adjunct-directeur van
de n.v. Philips-Duphar, op hei
buiten „Boekesteyn" in 's-Grave-
land. Een groot aantal jaren
heeft hij hier leiding gegeven
aan de research op het bio-
logisch-farmaceutisch laborato
rium en het „proefstation". Om
precies te zijn begon dr. R. van
der Veen daar in 1950 met de in
richting van de natuur- en
scheikundige „werkplaats". Hij
startte er met een handjevol
werkers. Het personeel van
„Boekesteyn" omvat nu bijna
honderd personen.
Sinds dat begin is er het een
en ander gebeurd. Produkten
werden er uitgedokterd die een
wereldfaam zouden krijgen als
bestrijdingsmiddelen in land- en
tuinbouw. Daar zijn de Tedion V-18 voor spintbestrijdmg de Du-ter tegen
de gevreesde aardappelziekte, de Animert V-101 en de Wepsyn, welk
laatste middel de bestrijding van meeldauw een flmke stap vooruit bracht.
Het zullen vooral de aardappeltelers zijn die uit de praktijk kunnen mee
praten over het middel Du-ter, dat nieuwe wegen opende bij de strijd tegen
de Phytophthora infestans.
Bezoekers uit het buitenland zijn vrij geregeld belangstellende gasten op
„Boekesteyn", dat ook een groot areaal grond, deels beplant en ingericht
voor praktijkproeven omvat.
Prof. Van der Veen is sinds februari 1961 buitengewoon hoogleraar tn
de plantenfysiologie aan de rijksuniversiteit in Utrecht. Met ingang van het
nieuwe studiejaar is hij gewoon hoogleraar. De uitbreiding van zijn werk
zaamheden in verband met deze benoeming noopte hem zijn functie van
adjunct-directeur van Philips-Duphar op te geven, maar geheel los
wikkelt de heer Van der Veen zich van „Boekesteyn niet Hij blijft adviseur.
Na in Leiden en Utrecht biologie te hebben gestudeerd sloot de heer
Van der Veen deze studie in 1930 af met een promotie. Zijn dissertatie
had de tracheomycosen, de vaatbundelziekten tot onderwerp. Hij vertrok
naar Indië om er verhonden te worden aan het Proefstation Oost-Java.
Later werd hij opgenomen in de wetenschappelijke staf van het Besoeki-
proefstation in Djember. Dan brak de Pacific-oorlog uit en „soldaat" Van
der Veen nam deel aan het nomaden-bestaan, dat de krijgsgevangenen
tijdens de Japanse bezetting van Zuid-Oost-Azlë ondergingen. Via Siam
■werd de groep, waartoe hij behoorde, naar Japan gedirigeerd waar mijn-
arbeid wachtte ,Voor „sightseeing" hebben we er pas na de oorlog enige
gelegenheid gehad," aldus prof. Van der Veen, zinspelend op het eerste
licht dat na die donkere jaren doorbrak.
Naar huis gaan" was er evenwel nog niet by. Vóór zyn „afzwaaien"
zou hij nog gelegenheid krijgen in militaire dienst promotie te maken.
Eerst in de bescheiden rang van soldaat-chef van een ziekenhuislaborato
rium in Balikpapan, later als tweede luitenant, moest hij wachten tot hij
niet langer „onmisbaar" was. Met een milde glimlach en geamuseerd in
Ain herinneringen aan die „gekke tijd" beantwoordt hij onze vragen.
Eindelijk, in 1946. sloot de heer Van der Veen zijn „Indische periode"
af Enkele jaren later na een bezoek aan Amerika, gerepatrieerd, stond
hij andermaal op het punt naar een proefstation in tropisch gebied te
vertrekken. Toen doorkruiste Philips vrij abrupt dat plan. De heer Van
der Veen aanvaardde een functie in. het Natuurkundig Laboratorium in
Eindhoven. Daar verrichtte hij fundamentele onderzoekingen naar de
invloed van het elektrisch licht op planten. De nieuwe mogelijkheid om
door middel van speciale lampen o.a. de voeding, de vormgeving en de
bloei van gewassen te bevorderen had zijn speciale aandacht. Hij sprak
met de mensen van de praktijk, kwekers en tuinders en zijn publïkaties
hadden de belangstelling van de wetenschappelijke wereld.
Toen prof. Van der Veen in 1961 het ambt van buitengewoon hoog
leraar in Utrecht aanvaardde was het onderwerp van zijn inaugurele rede:
„Het biologisch evenwicht". Hij toonde zich voorstander van een voort
durend contact (en wisselwerking) tussen de zuivere wetenschapsbeoefening
en de research der industrie-laboratoria.
„Elk gegeven, al komt het uit de praktijk, zal dankbaar aanvaard en
bestudeerd moeten worden, indien het ons leiden kan tot inzicht in de
processen en verhoudingen in de natuur." In het besluit ook na zijn aftreden
als adjunct-directeur van Philips-Duphar adviseur te blijven voor „Boeke
steyn" vindt men deze opvatting van prof. Van der Veen bevestigd.
