Willem Stemmer: halve eeuw
in marathon-stenografie
Zeventigjarige gaat door na huldiging
p
Debat over uitbreiding
Kamer van Koophandel
Vele favorieten in de
Ronde van Sassenheim
Tentoonstelling van Julia Giesberts
I
DE TRIOMF VAN DE FLITSENDE VULPEN
AUTO-SHOW
m
PALACE
500 mark voor
operaplaats
Werknemers pijnlijk getroffen
door motivering advies aan SER
Poëzie-biennale
in KNOKKE
r
Gaat over op oliestook?
OLIEHAARD
V:
KRELAGE GARAGE
Mr. G. BOOT:
Geen achterstand
uitbetaling van
kinderbijslag
Studiecongres van
kath. verbond voor
kinderbescherming
W ereldmuziekconcours
Johan Scholtes is niet
langer directeur
Schade landingsgestel
Oorzaak van ongeluk
met Caravelle staat
nu vrijwel vast
Tekeningen vormen
centrum van
haar werkzaamheden
mm
Dorpsgemeenschap
verrast invalide
Mexicaan bekroond
Afscheid hoofdleidster
Ziiker welpen
Maandagse beurs in het
Krelagehuis
V.
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1963
PAGINA 8
AMSTERDAM, 10 sept. Ste
nografen werken altijd in stilte
al is de omgeving nog zo rumoe
rig. Het hoofd ietwatgebogen, de
oren gespitst en de pennnen in 'n
tomeloze vaart over het papier,
volkomen in de greep van het
systeem dat zij gekozen hebben.
In deze karakteristieke houding
kent men Willem Stemmer, naar
hij zegt Amsterdammer gewor
den, maar bekend en bewonderd
in het gehele land, waar zijn flit
sende pen het tempo van menige
raadsvergadering heeft gevolgd.
Vijfenveertig jaar lang nu en dat
was een reden om Willem Stem
mer gistermiddag eens duchtig in
de bloemetjes te zetten. In het
hoofdstedelijke Hiltonhotel is te
zijner ere een ontvangst gehou
den. De man, die zoals dat plech
tig heet, de officiële handelingen
der Provinciale Staten van Zee
land en van de gemeenteraden
van Arnhem, Delft, Dordrecht,
Eindhoven, Groningen, Haarlem,
Hilversum, Maastricht en Rotter
dam levert, moest daaraan gelo
ven. Een afscheid van de ze
ventig jaar oude Stemmer wordt
het niet. „Meneer wat dacht
u, gemeenteraad stenografen zijn
er niet veel. Ik heb dus werk ge
noeg. En bovendien, ik kan het
echt nog niet laten
(morris 1100
(mg 1100
LEIDSEVAART10 - HAARLEM,
Willem Stemmer: als 't je te pakken heeft.
n
m
„Amsterdamse daden"
Alleen voor sterken
van vrijdag a.s. af de Nederlandse film
HET LEVEN VAN EEN KONINGIN
TEGEN HET PANORAMA VAN
EEN HALVE EEUW WERELDGESCHIEDENIS
-
van ^ertdnderen',6'de'tekenkias"van^Da^ „Vrouwtje in het groen", geschilderd portret door de Haarlemse
ke en schilderde by Van der Waay. in l-unstenares Julia Giesberts, van wier werk ter gelegenheid van haar
HaIri^Toni.dD0aarhbtoefendeelzü d£ 70 ste verjaardag een tot 22 september durende expositie wordt
gehouden in bloemenheuvel" te Overveen.
Koopt dan Uw
bij de
OLIE- HAARDEN. EN ANTHRACIETHANDEL VAN ALTENA
Kleverparkweg 21 B Telefoon 5194761183
Dan heeft U tevens de garantie, dat ook in de felste kou de
olie prompt geleverd wordt.
De heer Stemmer, die geboren is in
Dordrecht „ja gelukkig staat dejje
gemeente ook op mijn lijstje van raads-
vergaderingen" begon als kantoor-
bediende. In 1917 trad hij in dienst van
het oude Amsterdamse stenografenbu-
reau Van Aals. Drie jaar later nam hij
de leiding van dit bureau over, thans
draaien daarin behalve zijn zoon, een
dr etal vaste en enige los medewerkers
mee. Hiermee bestnjkt dit bureau tal
van gemeenteraden in het land. Wil
lem Stemmer was in dit wereldje de
centrale figuur. En Willem Stemmer
is dat tot op de dag van vandaag ge
bleven. Nog altijd kan men hem aa""
treffen aan het bekende tafeltje m de
raadszaal, met de rug naar het eer
biedwaardige college van burgemees
ter en wethouders. Hij zit daar met
zijn onafscheidelijke attributen; zijn vas
te vulpen en enige „invallers een
flesje inkt, cahiers, een horloge
en een pakje processenverbaal-formu-
lieren voor te houden stemmingen. Jin
dan onophoudelijk luisteren en schrij
ven, soms zelfs kijkend naar de spre
kers, terwijl zijn pen, doorstroomt.
Willem Stemmer is in de 'oop der ja
ren al verschillende malen gehiudigd.
Daarbij was het opvallen hoe hij m
zijn dankwoord zijn stem liet schallen,
duidelijk sprekend, uitdagend bijna.
Het leek alsof hij de jaren van stilzwij
gen wilde inhalen. Maar als werkelijke
reden van zijn volumineus en wel gear
ticuleerd stemgeluid mocht men echter
zijn grote afkeer zien van alle ondui
delijke gepraat en gemompel, misschien
wel de grootste kwellingen die de ste-
nograaf-van-het-grote-werk kent. Hij
is immers de man die kost wat kost
bij wil blijven, daarop ook ten voile
berekend is. Maar onverstaanbaar ge
mompel haalt hem onmiddellijk uk ba
lans. En nu is het wel zo, dat hu, dank
zij zijn grote routine, meestal toch weet
(Advertentie)
Bezoekt de grote
10 t/m 15 sept.
UIT VOORRAAD LEVERBAAR
AMSTERDAM, 10 sept. De voor
zitter van de vereniging van de (22)
Raden van Arbeid in ons land, mr. G.
A. A. M. Boot, heeft gisteren op een
persconferentie medegedeeld dat er bü
de omschakeling van de uitvoering van
de kinderbijslagwetten over het alge
meen geen achterstand is ontstaan. Wel
zijn er de normale vertragingen die ont
staan door o.a. verkeerde of te late
aanvragen.
Het aantal kinderbüslaggerechtigden
In loondienst bedroeg in 1961 957.755.
Aan ruim de helft werd de kinderbij
slag uitbetaald door de bedrijfsvereni
gingen, ruim 400 gerechtigden ontvin
gen het geld rechtstreeks van hun werk
gever. De Raden van Arbeid hebben
de uitbetaling in vrijwel dezelfde om
vang en vorm overgenomen van deze
werkgevers.
Op 30 juni van dit jaar was de kin
derbijslag over het tweede kwartaal aan
1.181.381 gerechtigden uitbetaald. Dit
betekent een percentage van 95 percent
wat de vereniging' zeer bevredigend
acht. Op 31 augustus bedroeg dit aan
tal 1.189.873.
Volgens de voorlopige cijfers werd
over het eerste kwartaal van dit jaar
aan kinderbijslag uitbetaald 187 miljoen,
waarvan 12 miljoen aan zelfstandigen.
Van de naar raming 116.000 zelfstandi
gen die in aanmerking komen voor kin
derbijslag (inkomengrens 14.000) hebben
er ongeveer 82.000 een aanvraag inge
diend, aldus de heer Boot.
wat er bedoeld wordt en dus in de
trant van de spreker kan doorgaan.
Maar het blijft een riskante onderne
ming, waar de op zekerheid en be
trouwbaarheid werkende stenograaf
niets van moet hebben. Veel wilde de
heer Stemmer hierover echter niet ver
tellen. Ook buiten de vergaderingen
is en blijft hfl de grote neutrale figuur,
de onverstoorbare, zoals men hem kent.
Ondertussen heeft hij een complete
bibliotheek volgeschreven. Het aantal
grote vergaderingen, waarvan hij de
verslagen maakte, loopt al aardig in
de richting van tweeduizend. Bij alle
werkte hij volgens het systeem van
Pont, dat hij aan het begin van zijn
loopbaan leerde en dat hij steeds trouw
•s gebleven. In het onderlinge rumoer
over welke systeem nu het beste zou
?'Jn> heeft hij zich nooit gemengd",
'k ben met „Pont" best tevreden. Wat
m!Jn medewerkers voor een systeem
gebruiken, laat mij volledig koud. Als
ze er tevreden over zijn en hun werk
goed doen, is het mij om het even."
Een wonderlijk, tonh wel Ietwat
nerveuze man, zoals wij hem ontmoet
ten m zijn Amsterdamse etagewoning.
Eigenlijk voortdurend popelend om weer
aan de slag te gaan, uren achtereen
,te draaien in de stortvloed van
woorden, die hij uiterlijk onbewogen
ve£^er% Meneer als dit werk je te
pakken heeft, kom je er niet meer van
aar dat ik ook in de oorlogs
jaren onverminderd heb doorgewerkt
a™ ifJlc?gr,aat van de ondergrondse
pers. Met de oud-president dr. Willem
Drees, die als kamerstenograaf is be
gonnen, heb ik nooit samengewerkt. Wel
nep ik vaak zjjn redevoeringen opgeno
men toen hu nog wethouder in Den
Haag was. Hoeveel stemmen ik in mijn
leven beluisterd heb en met de pen
?8u2 „^fn echt niet zeggen. Ze
hebben wel eens voor mij uitgerekend
srlJa9d de afstand Groningen-
Maastricht heb vol gestenografeerd.
Het zal wel waar zqn. \Toor mij was liet
urtsluitend imsteren en volgen. Soms
iS e,' eens de aandrang om
iets op te merken, maar dat mag dan
onder geen beding. Die aandrang moet
je ook onmiddellijk de kop indrukken.
de sch«n wekken
vS? u te Bevoelen om iets in
het midden te brengen. Je gezicht staat
er zogezegd constant neutraal bü Zelfs
al worden en naar je vaste overtui
ging de meest aparte dwaasheden uit
gekraamd. Nee, je wacht maar af tot
je bu jubilea of iets dergelijks het
woord mag voeren.
In de Rotterdamse gemeenteraad kun
nen zu daarvan meepraten. Toen het
eenmaal mocht nam Stemmer geen
enkel blad voor de mond en bracht
de dames en heren van de raad zonder
blikken of blozen onder ogen dat Rot
terdam zeggen kon wat het wilde
maar dat het zijn geliefde woonplaats
Amsterdam ook niet aan dadendrang
ontbrak.
C A. Steger, de ontwerper van het
stelsel „Steger", de eerste directeur
van de Stenografische Inrichting der
Staten-Generaa! schreef in zun boek:
„De Stenographic in Nederland, door
Comelis Steger, Eersten Stenograaph
bjj de Staten Generaal" (1859) „De Ste-
nograaph moet in het genot zijn van
eene goede gezondheid, van een li
chaam, dat de vermoeijenissen kan
doorstaan, welke het gevolg zijn van in
gespannen werken, gedurende vijf of
zes achtereenvolgende uren, somtijds
weken achtereen. Er is geen afmatten
der arbeid dan die, welke tegelijkertijd
en in zoo hooge mate als de steno-
graphie het samenwerken van hoofd en
hand vereiseht. Al is de stenograaph
ook sterk genoeg van gestel om zijn
arbeid gedurende een reeks van jaren
op voldoende wüze te kunnen vervul
len, hetgeen bij jeugdige menschen al
ligt het geval is, indien hij niet wer
kelijk een ijzersterke natuur bezit, zal
hü veel vroeger dan volgens den ge
wonen loop der zaken geschiedt, afge
leefd en ongeschikt zijn voor zijn
moeijelijke taak. „Daarom raad ik nie
mand aan, die niet in het genot is van
een sterk gestel, de stenographie als
zijn beroep te verkiezen".
Deze stelling gaat nog altijd op.
Willem Stemmer, die zelden een ver
gadering wegens ziekte heeft moeten
verzuimen, moet wel over een ijzer-
sterk lichaam beschikken. Wie rustig
met hem praat zal bemerken dat hü
toch niet helemaal los kan komen van
de vaart en de .allure, die zozeer met
zijn werk samengaan. Zijn vingers tik
ken nerveus op de tafel voor hem
mar dat is zonder twijfel het gevolg
van de onstuimige werkdrift, die hem
ook op deze hoge leeftijd nog in staat
stelt om volop mee te draaien in de
„marathon der gemeenteraad-steno
grafie".
(Advertentie)
ETTEN, 10 sept. In de schouw
burg „De Nobelaer" is gisteren het stu
diecongres van het Katholieke Verbond
voor Kinderbescherming, dat zaterdag
op Bouvigne te Breda Is voortgezet,
begonnen. „Eenheid in pedagogisch be
leid" is het thema van de studiedagen,
waarvoor veel belangstelling bestaat.
Er wordt op dit congres een nieuwe
discussiemethode toegepast. Driehon
derd personen hebben zich voor de dis
cussies opgegeven.
Zij gaan oordelen over duide
lijk en concreet gestelde praktijk
gevallen, waarin beleidsbeslissingen
moeten worden genomen. De voorzit
ter, mr. J. J. de Haas, zei bjj de ope
ning dat het doel van de studiedagen
is, zich te concentreren op en beraden
over het pedagogische element in de
samenwerking van de verschillende kin
derbeschermingsinstanties. Verschil
lende instellingen bemoeien zich tege
lijkertijd of achtereenvolgens met het
zelfde kind en binnen een zelfde instel
ling is er vaak gebrek aan onderlinge
samenwerking. De bisschop van Breda,
mgr. G. de Vet, die de openingsver
gadering bijwoonde, zei in zün toe
spraak dat de christelijke eerbied de
basis dient te zijn voor eenheid in pe
dagogisch beleir. Alleen op deze basis
heeft een poging tot het brengen van
eenheid zin en zekerheid. Op de eerste
congresdag hielden mr. E. Schroder,
kinderrechter uit Rotterdam, en drs.
B. van Steenhoven, pedagogisch advi
seur van diverse internaten, inleidin
gen.
MÜNCHEN, 10 sep. in München
Is men zeer geërgerd over de prijzen,
die het herbouwde „Nationaltheater"
rekent voor de openingspremière 23
november met Wagners „Meistersin-
ger". Een zitplaats kost tussen de 80
en 500 mark, staanplaatsen tussen de
12.50 en 30 mark.
Overigens: alle plaatsen 'zijn reeds
uitverkocht.
Deze hoge prijzen zijn vastgesteld
door de Beierse minister voor cultu
rele zaken Maunz. „Wie deze galapre
mière wil bijwonen, moet er maar
voor betalen redeneerde de minis
ter.
De wederopbouw van het „National
theater" heeft 60 miljoen mark ge
kost. Het is hersteld, zoals het in 1818
in vroegklassieke stijl werd gebouwd.
Op 3 oktober 1943 werd het bij een
geallieerde bomaanval verwoest. Het
theater heeft 2.111 plaatsen; 321 daar
van staanplaatsen.
De socialistische oppositie in de Bei
erse Landdag heeft een drastische
prijsverlaging geëist. Tussen de 1.50
en 25 mark voor een opera-plaats is
genoeg, zegt de oppositie.
Het Kanaal Een Brits oorlogsschip
heeft woensdag nabij de kust van Devon
in het kanaal zes sdherp-gestelde diep
tebommen verloren. De bommen ontplof
ten niet. De scheepvaart in de omge
ving is gewaarschuwd. De bommen zijn
vooral gevaarlijk voor vissers. (Rtr).
KERKRADE, 10 sept. De bestuurs
leden van de Stichting Wereldmuziek
concours Kerkrade, hebben de direc
teur van deze stichting, de heer Johan
Scholtes, dezer dagen schriftelijk laten
weten, dat zij goede nota hebben geno
men van de hem tegenover bestuursle
den gedane mondelinge verklaringen,
dat hij geen bemoeienis meer wenst te
hebben met het wereldmuziekconcours.
Tot dit besluit is het bestuur geko
men, omdat de meerderheid van de
leden, concreet wilde weten, waar men
nu eigenlijk aan toe is. „Met monde
linge bedankjes van de heer Scholtes,
zo deelde ons een woordvoerder van
het bestuur mee, waren wij niet
gediend. Derhalve hebben wij zijn ont
slagaanvrage zwart op wit bevestigd
en zonder spoedig en schriftelijk tegen
bericht van de heer Scholtes gaan wij
er van uit, dat hij voortaan géén direc
teur én géén bestuurslid van de stich
ting meer is. Een dergelijk concreet
gegeven hebben wp nodig om tijdig en
met een schone lei aan de organisatie
van het vijfde wereldmuziekconcours
(zomer 1966) te kunnen beginnen", al
dus deze woordvoerder.
„De eerste taak, welke ons bestuur
te verrichten heeft, is het aanzoeken
van een nieuwe voorzitter als opvolger
van dr. ir. P. Wintgens, directeur van
de Willem-Sophia-Steenkolenmijn. Pal
na het vorige concours het enige
door hem geleid nam voorzitter
Wintgens ontslag, mede vanwege de
rond de figuur van directeur Scholtes
gerezen moeilijkheden. Pas nadat het
bestuur weer voltallig is, zal een nieuwe
directeur worden aangesteld.
Ondanks de moeilijkheden, aldus de
bestuurswoordvoerder, is de stichting
W.M.C. veel dank verschuldigd aan de
heer Scholtes voor zijn grote verdien
sten voor het Kerkraadse muziekeve
nement.
WASHINGTON, 9 sept. (UPI) De
waarde van de Amerikaanse export
is in juli met twee pet gedaald tot 1,8
miljard dollar, zo heeft het ministerie
van handel in Washington bekend ge
maakt. Achteruit ging de uitvoer van
machinerieën, transportmateriaal, fa-
brieksgoederen, drank en tabak. De uit
voer van voedingsmiddelen, leVende die
ren en chemische produkten gaf een
stijging te zien.
HAARLEM, 10 sept. Over het ont
werp van de Sociaal Economische Raad
met betrekking tot de samenstelling van
de Kamers van Koophandel, in welk
ontwerp een lans gebroken wordt voor
een aanzienlijke uitbreiding van het aan
tal werknemers in de Kamers, hebben
gisteravond tijdens de vergadering van
de Haarlemse Kamer van Koophandel
vertegenwoordigers van de drie werk
nemersorganisaties bezwaar gemaakt
tegen de inhoud van een concept-brief,
welke het bestuur wil sturen aan de
SER.
In deze brief, met de inhoud waar
van zich de meerderheid van de Kamer
kon verenigen, wordt een drievoudige
uitbreiding van het aantal werknemers
voorlopig niet opportuun geacht. Een
verdubbeling lijkt meer in overeenstem
ming met de werkelijkheid. In het ver
leden zün reeds herhaaldelijk moeilü'k-
heden gerezen bü het aanwüzen en ver
kiezen van werknemersleden.
De vertegenwoordigers van de werk
nemersorganisaties tekenden bezwaar
aan tegen deze motivering. Uit deze
brief, aldus een van hen, blükt, dat
de Kamer de werknemers kennelpk een
plezier doet, ze niet te vragen. Daar
tegenover stelde hij, dat de werknemers
van 1963 waardevol zijn geïncorporeerd
in het bedrüfsleven, waarin zü bü tal
rijke soorten van overleg worden be
trokken. De brief wekt de indruk, als
of er geen capabele mensen te vinden
zün in de werknemersorganisaties.
Een vertegenwoordiger van het am
bacht riep in herinnering, dat het doel
ZüRICH, 9 sept. (AFP) De lucht
vaartmaatschappij Swissair heeft van
daag bekendgemaakt, dat met een
zekerheid van negentig procent is vast
gesteld, dat de schade opgelopen aan
het landingsgestel bjj het opstügen van
het vliegveld Zurich geleid heeft tot
het verongelukken van de Caravelle
waarbij vorige week tachtig mensen
om het leven kwamen.
Uit het onderzoek is gebleken, dat de
beschadiging van het landingsgestel
brand veroorzaakt heeft in de hydrau
lische apparatuur. Het vuur heeft zich
na korte tijd uitgebreid tot de brand
stoftoevoer, waarwoor het toestel bran
dend is neergestort. Gebleken is dat de
twee straalmotoren normaal hebben
gewerkt en dat zich daarin geen brand
heeft voorgedaan.
SASSENHEIM, 10 sept. Op het par
cours aan de Irenestraat organiseert de
wielervereniging „Sassenheim en om
streken" donderdag 12 september weer
een Ronde van Sassenheim voor ama
teurs. Aan deze ronde, die voor de zes
de keer in het programma van de na
jaarsfeesten wordt gehouden, zullen 72
renners deelnemen en daaronder bevin
den zich verscheidene favorieten. Er
kan dus een aantrekkelijke strijd ver
wacht worden.
De belangstelling van de Sassenhei-
METSLA WIER (Fr.), 9 sept. Toen
gisteravond de heer J. Walsma en zijn
vrouw thuis kwamen, vonden ze in
hun huiskamer de verrassing van hun
leven. Er stond een tv-toestel, een ge
schenk van de dorpsgemeenschap. De
">r Walsma is al ruim dertig jaar
invalide. Van de gelegenheid dat de
heer Walsma met zijn vrouw e?n week
vakantie in de Noordoost-polder door
bracht hadden de dorpsbewoners ge
bruik gemaakt om in een snelle actie
de nodige gelden vo-r dit toestel en
de bübehorende antenne bij elkaar te
brengen.
<>-
n Bloemenheuvel te Overveen heeft
het Comité Tentoonstellingen het
nieuwe seizoen geopend met een
tentoonstelling van schilderijen,
aquarellen en tekeningen door mevrouw
Julia Giesberts te Haarlem. De voorzit
ter, de heer G. van Eek, liet bu^ zijn
begroeting van de aanwezigen bij de
opening der tentoonstelling doorsche
meren, dat deze gehouden werd bü ge
legenheid van een gedenkwaardig feit
en prikkelde aldus de nieuwsgierig
heid van zün gehoor met betrekking tot
de leeftüd van de exposante aan wie hu
een fraaie boeket aanbood.
De heer ir. L. N. M. de Weerd, die de
tentoonstelling op hoofse wijze opende,
Onthulde de nevelen om de leeftijd van
mevr. Giesberts. Voor degenendie haar
zijdelings kennen is het nauwelü'ks denk
baar dat deze actieve, beweeglijke vrouw
in mei jL. de leeftüd van 70 jaar heeft
bereikt.
De overzichtstentoonstelling die nu
voor haar is ingericht zou zü, volgens
ir. De Weerd, hebben aanvaard als een
bewüs dat de oude dag zich heeft aan
gekondigd. Spreker prees de bruikleen
gevers die bügedragen hebben tot het
representatieve karakter van de expo
sitie.
De tegenwoordigheid van de burge
meester, de wethouder van onderwüs
en kunstzaken en raadsleden beschouw
de hü als een bewijs voor het hoge ni
veau waarop in Bloemendaal de kunst
wordt gewaardeerd.
Mevrouw Julia Giesberts ls gebo
ren in Den Helder maar woon
de van haar vroege jeugd af in
Amsterdam. Daar volgde zü aan
houtsnede bü Jesserun de Mesquita
aan de Kunstnijverheidsschool in Den
Hout. De praktijk van huishouden en
gezin heeft haar niet de tijd gelaten
zich regelmatig met de kunst bezig te
houden.
Uit de overzichtstentoonstelling, waar
stellig niet het volledige oeuvre van
Julia Giesberts is uitgestald, blükt toch
wel dat zü het werken nooit helemaal
heeft kunnen laten, maar pas in de
laatste vpfentwintig jaar komt tot een
regelmatige produktie.
Het jaar houtsnijden bü De Mesqui
ta blükt met haar persoonlüke geaard
heid te corresponderen. Het wereld
beeld samenvatten in zwart en wit, ver
talen in vorm en ljjn is een voorkeur
die in vrijwel al haar werk doorklinkt.
De sohilderüen worden door dit uit
gangspunt opgevat als tekening met
als toevoeging de kleur en als toeval
ligheid het materiaal olieverf. Bij een
rijkdom aan vormgevende details krü-
gen de schilderijen een decoratief ef
fect.
De voorkeur voor het schilderen van
winterse situaties met veel sneeuw is
in feite een ontsnapping aan de schil-
derlü'ke overgangen en een benadrukken
van de vormzelfstandigheid. Het zün
deze winterse landschappen in olieverf
en aquarel die ons in het kleurig deel
van de tentoonstelling aantrokken.
Hierin, in enkele typische onderwer
pen van geveldetails, zoals „Lentehof",
zoekt mevr. Giesberts het witte vlak.
Zü is daar de schilderende tekenares.
Het zün dan ook de tekeningen die het
centrum vormen van de werkzaamheid
van Julia Giesberts.
Kijk eens naar de voortreffelijke be-
sehrüvingen in potlood van „De grote
Waterval" on „Bergdorp". Deze heb
ben een eigen kwaliteit die de schiil-
derüen slechts onder de hierboven ge
schetste bü'zondere voorwaarden berei
ken.
Met opzet hebben we de portretten
tot nog toe buiten beschouwing gelaten
omdat deze bü deze kunstenares een
apart hoofdstuk vormen. Hier treden de
verschillen tussen tekening en schilde
rij, kleur en vorm, terug voor de prio
riteit van het onderwerp: het menselijk
wezen. Uit de portretten spreekt de
liefde voor de mens die voor haar een
voortdurende bron van inspiratie is.
L. T.
mers zal zich ongetwijfeld vooral rich
ten op hun succesvolle plaatsgenoot
Bart Zoet. Hij heeft dit seizoen al ver
schillende koersen gewonnen en zal
uiteraard ook voor eigen publiek haan
tje de voorste willen zün. Het vorige
jaar werd Bart in Sassenheim door
pech achtervolgd. De concurrentie is
ditmaal echter büzonder groot, want
mannen ais Jan Boog uit Laren, de Uit-
geester tweelingbroers Wim en Piet
Vleesman, Hans van Piere uit Uithoorn,
de Amsterdammer Gerard Koel, de
Halfweggers Ko en Jan Zomer, Henk
Koopmans en Jurrie Dokter, Henny
Schouten uit Badhoevedorp en Jac.
Schduten uit Wognum (winnaar van de
Ronde om het IJsselmeer), de Lisse-
naar Arie van der Lans, Rinus Paul
uit Den Haag, de Rotterdammer Evert
Dolman en Nico Lute uit 's-Graveland
zullen het Zoet geenszins cadeau doen.
Voorts zün ook de Haarlemmers Aad
en Bert Bogaard, Aad Straver en Ri
nus Stevens, Gep Cuvelier uit Nieuw
Vennep, de Hillegommers Cok Stroom-
bergen en Mündert Tjoelker met de
Sassenheimer Jan de Zwart van de par
ty. De Zuidafrikanen Marx en Mulder
•geven aan deze ronde een internatio
naal tintje. De start is om drie uur en
de af te leggen afstand bedraagt 100
km. Vooraf rijden de aspiranten een rit
over 25 km. en daarvan is de start om
kwart over twee.
De jeugd uit de bollenstreek kan ook
weer in Sassenheim op de fiets aan de
slag en daarvoor kan men zich opge
ven bü de heer L. van Ruiten, Maruke-
straat 5 in Sassenheim.
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, 10 sept. Een door de
Nederlandse letterkundige Victor E.
van Vriesland voorgezeten jury heeft
de prijs van de zesde internationale
biennale voor poëzie toegekend aan
de 49-jarige Mexicaanse dichter Octa-
vl° au*eur o.m. van „Tussen steen
en bloem was de salamander". Dit
werd gisteren in Knokke bekendge
maakt op de slotzitting van de biënna
le. Octavio Paz wordt beschouwd als
de grootste levende schrijver van Me
xico. Geruime tüd heeft hy zün land
ais ambassadeur vertegenwoordigd in
Indië. Aan de prijs is een bedrag ver
bonden van 100.000 Belgische francs.
Vijfhonderd dichters uit 33 landen
hadden tqdens het weekeinde deelge
nomen aan de verschillende debatten
en ontmoetingen in de Belgische bad
plaats. Nederland was vertegenwoor
digd door een sterke delegatie;
van de Kamer van Koophandel is het
behartigen van economische belangen
van handel en nijverheid. Afgewacn
zal moeten worden of de zaken die "j
de nabüe toekomst aan de orde worden
gesteld inderdaad een bredere vertegen
woordiging van de werknemers noodza
kelijk maakt. Volgens hem is er ge®"
sprake van discriminatie. Met het t>e-
stuur was hü van mening, dat gestreeld
moet worden naar een geleidelijke uit
breiding.
In de brief aan de SER adviseert
Kamer tenslotte het aantal onderne-
mersleden met twee leden uit te brei
den. Thans telt de Haarlemse Kamer
van Koophandel drieëndertig leden-
dertig ondernemers en drie werkne
mers. In de nieuwe samenstelling z°u
de Kamer worden gevormd door twee
endertig pndememers en zes werkne
mers.
DE ZILK, 10 sept. Zonder enig
officieel vertoon, heeft de hoofdleidster
van de Zilker Welpen afscheid geno
men van haar jongens. Mejuffrouw
Truus Meskers, die jaren lang haar
krachten heeft gegeven aan het jeugd
werk zal zich door haar vestiging el'
ders uit haar leidingswerk moeten te
rug trekken, wat zij in zo'n opbouwen
de en succesvolle vorm heeft verricht,
tot groei en bloei van het Zilker ver
enigingsleven, en wel voor de welpen
hordes in het büzonder.
HAARLEM, 10 sept. Wat de dah
lia's betreft zou je als buitenstaander
in het Krelagehuis denken: De vloed
wast nog steeds. Elk jaar toch zie je
enkele tientallen nieuwigheden. Verge
ten moet men echter niet, dat het sor
timent elk jaar grote veranderingen on
dergaat, omdat verschillende rassen,
van het toneel verdwünen en andere
hun plaats innemen. Vele jaren
den kweekten wij o.a. Bertha von Suth-
ner. Toen een zeer gerenommeerde va
riëteit. Nu heeft zij met Mainz en Roem
van Aalsmeer afgedaan. We zün een
ter vooruitgegaan. Kwekers als Dahlia-
Maarse te Aalsmeer, Ballego te Leiden,
C. S. Weyers te Hillegom, Van Veelen
te Sassenheim én verschillende anderen
hebben steeds gezaaid en de nakome
lingen voortdurend scherp geselecteerd.
Zo heeft men o.a. bereikt een beteLfj-é
vormde bloem, fraaiere kleuren, Het
stengels en grotere houdbaarheWt^a's
zün alle eigenschappen die de v,eter
voor de bindery en als tuinblor111
geschikt maken.
Met dahlia's gaat dat opvc®''el} ^aa
kwaliteit vrij snel want elk zaadje bren»!
hetzelfde jaar reeds een bloem. -VJ-en
kan dus spoedig besluiten: houden Of
niet-hou'dén.
Gister kregen 8 rassen van Dalia-
Maarse, 3 van Ballego uit Leiden, 4 van
Buidegom, 1 van Kops uit Hillegom en
1 van Weyers uit dezelfde plaats een
getuigschrift van verdienste. Nog een
trapje hoger en het volgende jaar kun
nen zij op de nationale dahliashow weer
meedingen naar de titel van „uitverko
rene". Een goed teken is, dat de jongere
kwekers, zoals Lammerse uit Vijfhui
zen, „Hippeastra" uit Hillegom en
Kops uit dezelfde plaats het door de
oudere kwekers aangegeven voetspoor
volgen. Vandaag hadden de twee eerst-
genoemden met Van Veelen uit Sassen
heim weer zeer goede kwaliteiten in
gezonden. De meeste vindt men terug op
de demonstratietuin te Hillegom, wat
vooral de liefhebbers zullen waarderen.
Door Cock Velthuüs uit Hillegom wa
ren de bloemen van Hippeastra tot
fraaie bloemstukken verwerkt. Zeer
vakkundig; de kunst is een bloemstuk
te maken zonder het karakter van de
bloem te verknoeien.
Ook Bruidegom uit Baam bracht een
grote groep beste dahlia's. Om half een
was hij nog aan het opstellen. Het kon
moeilük anders, want deze gerenom
meerde kweker had in Baam eerst bloe-
me n moeten snijden voor de dahlia
show te Londen, waar de Nederlandse
Dahliavereniging met een collectieve in
zending de Hollandse dahliaroem moet
accentueren.
De grootste glorie was vandaag voor
de hardwerkende Anthon Nuyens uit
Limmen. Meer dan 40 variëteiten van
zijn bekoorlüke dwergdahlia's besloegen
een lange tafel. Aan de inzending werd
een gouden medaille toegekend.
Nu het ingezonden „bü'goed". Het zal
u bekend zün, dat men hiertoe alles
rekent, dat niet tot de hyacinthen, tul
pen of narcissen behoort. Een belang-
rük bij goed artikel vormen de lelies. De
fa. Van Til-Hartman te Hillegom. be
kende importeur van Japanse lelies,
exposeerde een vaas uitmuntende Li-
lium speciosum uchida Kanoko. Dat de
speciosum ook in Japan thuis hoort, zal
u duidelijk zijn.
De takken waren flink ontwikkeld en
rük bloeiend. De bloemen waren groot
en prima van kleur. Je ziet deze zeer
houdbare lelie, die uitkomt „tot de
laatste knop" veel in bloemenwinkels.
Ook de fa. W. Blokker Jr. uit Akersloot
exposeerde deze lelie. Opvallend was
hoe dit ras met het voorgaande ver
schilde. Een voornaam effect vormde
by Blokker het donkere blad en de don
kere stengels, met de rode, grazieuze
bloemen. Bü Van Til Hartmann kon
men ook genieten van een tak lilium
auratum, de prachtigste maar hier
moeilük in de volle grond op te kweken
lelie.
M. C. van Staaveren uit Aalsmeer en
J. Oudendük uit dit bloemenparadijs
zonden de sierlijke Vallota speciosa een
bolgewas, uitstekend voor potcultuur in
de huiskamer.
De Eucharis amazonica, die door L.
Berbee uit Sassenheim al meermalen
werd geëxposeerd, trok ook nu weer
door haar fraaie, voorname bloementooi
algemeen de aandacht.
