Streekgemeenschap brokkelt af Prof. Keuning: „Dilemma van het regionalisme" Adenauer voor het laatst als bondskanselier bij De Gaulle op bezoek Parijzenaars kleden zich in Heerlen TRESLONG Registratie perceelsnamen in Noord-Holland Eerste universitaire conventsraad Rijswijk neefi zijn koopcentrum Hout van erepoort verwondt vijf belangstellenden Jongste loot Back - dynastie V' Huizenmuseum in Doorwerth Nieuive gedichten van Jevtoesjenko Busdienst vice- versa als stunt Lonen in Neder land te laag' arin.tr Wal la Jeugdboeken OVERLEG GEWESTELIJKE CULTUUR Beivoners verplicht bezoekers op gezette len toe te laten tijdi Der Stellvertreter" ook in Engeland heftig aangevallen Zeventienjarige Brit wint internationaal pianistenconcours Katholieke Leergangen groeien nog steeds tegen verwachting in BOAC distancieert zich van Z.-Afrika Bedrijfsgroepen Centrale: Onderwijsvoorstellen raad Heemstede Zilveren jubileum bij de P.T.T. Primeur in Utrecht Administratie Tilburg naar nieuw gebouw Zielzorgers zieken huizen komen bijeen Veith Harlan voelt zich zeer „beledigd Portretfoto graf i e MAANDAG 23 SEPTEMBER 1963 PAGINA 6 Adenauer neemt op het Franse militaire vliegveld Vïïlacoublay afscheid van generaal De Gaulle alvorens naar Bonn terug te keren. Frankrijk was het laatste land, dat de Westduitse Bondskanselier bezocht tijdens zijn afscheidstoerneedoor 'n aantal Europese landen. HILLEGOM^JO JJ x Woningen (Van onze correspondent) GRONINGEN, 20 sept. Prof. dr. H. J. Keuning. hoogleraar in de geo grafie aan de rijksuniversiteit van Gro ningen heeft vanmorgen voor het con gres dat de stichting „Nationaal over leg voor gewestelijke cultuur" alhier houdt, betoogd dat de positie van het regionalisme allerminst een rooskleurig beeld te zien geeft. In zijn openingsre de „Het dilemma van het regionalis me" betoogde hij verder; „We zien de streekgebonden leefgemeenschap in al rijn componenten onderhevig aan een {>roces van afbraak, waarbij wjj werke- oos moeten toezien in het besef van een noodzakelijke aanvaarding van wat ons door de moderne beschaving wordt gebracht". Daartegen verzetten kunnen en .no- gen we ons ook niet. Als de enige, mogelijke oplossing die wij in dit di lemma zien, kunnen we het streven propageren „het nieuwe dat van bui ten komt" op een zo harmonisch mo gelijke wijze te laten samengaan met het waardevolle dat '3 regionale leef gemeenschap ons nog steeds te bie den heeft. Binnen het ruime kader van de Europese gedachte is een levend re gionalisme in zijn beperkte ruimtelijke zin alleszins verantwoord, aldus prof Keuning. Volgens hem is de moderne getechniseerde beschaving als alterna tief te beschouwen tegenover de regio, waartussen een keuze moet worden ge maakt. In dit opzicht kan met recht van een dilemma gesproken worden. In de keu ze waarvoor dit dilemma ons stelt, staan de kansen van het regionalisme uiterst zwak. Hij constateerde een ver zwakking van het streekeigene, voor zover dat in het landschapsbeeld be lichaamd wordt. „Daartegen helpt niet het restaureren van een aantal kerken en molens of het conserveren van een aantal tvpische boerderijen en woonhui zen. Zjj scheppen slechts een onwe- (Van onze correspondent) ARNHEM, 23 sept. Een boster- rein van vijf hectares te Doorwerth wordt bouwrijp gemaakt voor een hui zenmuseum, dat zal worden ingericht door het Bouwfonds Nederlandse Ge meenten. Het „museum" zal de naam dragen „Plan Internationaal". Het pro ject omvat de bouw van allerlei typen bungalows en huizen zoals deze tegen woordig worden gebouwd in de Scan dinavische landen, Zwitserland, Ame rika. Canada en Nederland. In totaal zullen in een vrij toegankelijk park zeventig woningen worden gebouwd, zowel traditionele woningen als wonin gen in systeembouw. De eerste woning, die in dit project wordt gebouwd is de zgn Europawo ning, die het resultaat is van een prijsvraag, uitgeschreven door de Kolen- en Staalgemeenschap. Vervol gens komen er enkele woningen van de werkgroep „Efficiënte Wo ningbouw" en van de groep „Hoge bouwkunst onderricht". Ook komt er eer blokje meergezinswoningen als experimentele flatbouw. Aan de eerste vijf en twintig wo- ninsea wordt nog dit jaar begon nen. De bouwvergunning daarvoor is reeds verleend. De woningen zul len normaar worden bewoond door ingezetenen Aan de gemeente Ren- kum. De toekomstige bewoners zul len zich echter voor een periode van vijf jaar contractueel moeten ver plichten op bepaalde tijden geïnte resseerde bezoekers toe te laten. De ze zullen daarvoor aan het bouw fonds entree moeten betalen. Het plan vergt een investering van ruim drie millioen gulden. 5? LONDEN, 23 sept. (UPI) Religieu ze en theaterkringen zijn hier gewik keld in een dispuut over de vraag of Rolf Hochhuth's omstreden toneelstuk „Der Stellvertreter" in Engeland kan worden opgevoerd. Desmond Fist er, de hoofdredacteur van de Catholic Herald, noemt het spel „smakeloos, onbetame lijk, aanvechtbaar en onjuist". De Roval Shakespeare Company, die het stuk- woensdag in première zal geven, zal aan het programma een supplement toevoe- fen waarin van rooms-katholieke zijde eoordelingen van het stuk worden ge geven. Sir Alec Randall, een Britse di plomaat in ruste die bij de Heilige Stoel is geaccrediteerd geweest, heeft Hoch- huth „gemene laster" en „een geobse deerde afkeer" van Paus Pius XII aan gewreven. Onder de kritieken die Je Shakespea re Company aan het programma zal toevoegen,^ is er een van Paus Paulus VI, toen h(j nog kardinaal-aartsbisschop van Milaan was. Wat wordt voor kunst en kuüunr gewonnen, aldus de toen malige kardinaal Montini, „als het thea ter zich leent voor onrechtvaardigheden van dit soort?" LEEDS, 23 sept. (UPI) - De zeven tienjarige Engelse pianist Michael Roll heeft de eerste prijs (duizend pond ster- ling) en de gouden medaille gewonnen van het eerste internationale pianisten concours van Leeds. Hij was de jongste deelnemer; Roll voltooide een maand geleden zijn opleiding aan het conser vatorium. De tweede prijs werd gewon nen door de negentienjarige Vladimir Krarnov uit Moskou, de derde door de Partjzenaar Sebastian Risler, 21 jaar. zenlijk decor dat enkel bij de fantasie van de minnaar van het verleden leeft". Volgens prof. Keuning heeft het wei nig zin uitgestorven, oude gebruiken die eertijds in de regionale leefgemeen schappen een belangrijke plaats innamen te doen herleven, ten:jj daarvoor nog een gezonde voedingsbodem aanwezig is Hij dacht daarbij aan volksdansen en het optreden van régionale dansgroepen in streekcostuum dt geen levensvatbaarheid meer heeft en waarbij het gevaar bestaat dat deze dreigen te ontaarden In een shownummer. „Verlevendiging van het streekbesef zal ons behoeden voor het gevaar dat het regionalisme ver alt in een queru- lantendom, dat averechtse uitwerking heeft omdat het slechts prikkelt, zon der iets positiefs tegenover een ver meende miskenning te kunnen plaat sen", aldus prof. Keuning. TILBURG, 23 sept. Voor de Ka tholieke Leergangen is het 52e studie jaar zaterdag begonnen. In verband daarmee is van de hand van rector dr. M. van Can het verslag verschenen over het afgelopen studiejaar. Tegen alle verwachting in, en dat geldt in het bUzonder voor de MO-sector, zijn de leergangen nog steeds groeiende. Het aantal cursisten bedroeg 4852, van wie 2351 werden opgeleid voor mid delbare acten, waarbij inbegrepen zij die studeerden aan de academie voor beel dende kunsten en de academie voor li chamelijke opvoeding. Rector van Can constateert voorts dat het katholieke intellect zich nog niet ten volle en in alle lagen der bevolking heeft ontplooid. Dit laatste wordt onder meer bewezen door het feit, dat het katholiek VHMO ook na het voorbijspoelen van de ge boortegolf nog altijd vooruitgang boekt. Sprekende nver de bevoegdheidssi tuatie is de rector van oordeel dat deze onveranderlijk ongunstig blijft. De exa menresultaten vertoonden een lichte vooruitgang, doch het rendement blijft, bij een vergelijking van de aantallen van hen die in opleiding zijn en van hen die examen afleggen, beneden de ver wachting. Als oorzaak wordt gewezen op het accepteren van lestaken door be zitters van A-diploma's, waardoor zij zo druk zijn bezet, dat de studie voor de B-examens, waarvoor bijzondere con centratie en inspanning is vereist, in het gedrang komt of achterwege blijft. De academie voor beeldende kunsten heeft met ernstig plaatsgebrek te kampen. (Van onze Parijse correspondent) PARIJS, 23 sept. Dr. Konrad Adenauer is afgelopen weekeinde pp het presidentiële jachtslot van Rambouiïlet voor de laatste maal In zijn hoedanig- j ^an bondskanselier van West-Duits- lanilde gast geweest van president De uaulle. Deze ontmoeting was de laat ste van eeir serie van vijftien, die de Deiae mannen met elkaar op het niveau van regeringsleiders hebben gehad; de eerste ontmoeting had plaats op 14 sep tember 1958 te CoIombey-les-deux-Egli- ses, enkele maanden na generaal De Gaulles terugkeer aan de macht. Het was toen tevens voor de beide staats lieden ae eerste maal dat zij oog in oog met elkaar stonden, en men weet hoe hieruit een hechte politieke vriendschap groeide, die de buitenwacht overigens aanleiding gaf tot bespiegelingen, on der meer over boeien en geboeid wor- den' inpalmen en ingepalmd worden. In het bijzonder hoe eind juli 1960, eveneens tijdens een weekeinde te Ram bouiïlet, Adenauer zijn instemming be tuigde met het door De Gaulle ontvouw de plan voor een politiek Europa, zon der dat hn daarvan onmiddellijk alle consequenties had overzien. Hetgeen hem later noopte zijn instemming terug te nemen. In een toast, die hij gisteren tijdens het déjeuner van het afscheid uit sprak, verklaarde Adenauer, dat hij de afsluiting van het Frans-Duitse verzoenings- en samenwerkingsver drag beschouwde als de bekroning van zijn levenswerk. „Generaal De Gaulle en ik hebben elkaar begrepen zoals men elkaar begrijpt by man nen die hetzelfde doel nastreven". Het hoeft geen betoog dat het lot, dat de Frans-Duitse samenwerking en het desbetreffende verdrag beschoren zal zijn onder het nieuwe Westduitse be wind van kanselier Ludwig Erhard, de hoofdschotel van de vertrouwelijke gesprekken te Rambouiïlet is geweest. Adenauer heeft de verzekering gege ven, dat hij na zijn heengaan als kanse lier, in zijn hoedanigheid van leider van de Christelijk-Democratische Unie, een waakzaam oog in het zeil zal blijven houden en zijn invloed aanwenden. Hij geeft weliswaar het kanselierschap op, maar hij trekt zich niet terug uit de politiek. De Franse president en de weldra aftredende kanselier hebben met elkaar te Rambouiïlet dan ook afgespro ken, dat zh' in geregeld schriftelijk con tact met elkaar zullen blijven en elkaar van tijd tot tijd zelfs zullen blijven ont moeten. Het zal de melancholie van deze laatste officiële ontmoeting enigs zins hebben getemperd. Als blijk van zijn bijzondere waar dering was generaal De Gaulle zater dagvoormiddag Adenauer, hoewel deze geen staatshoofd is, zelf op het vlieg veld van Vïïlacoublay gaan afhalen en zondagnamiddag bracht hij hem daar heen terug, hem als laatste woorden toeroepend „Auf Wiedersehen". De kan selier had zich voor dit bezoek doen vergezellen van zijn gehuwde dochter u raèf Reiners. De zaterdagavond heeft het gezelschap doorgebracht, zo verneemt men, met het kijken naar do- cumentaire films, waaronder „een reis per luchtballon", boven Frankrijk van noord naar zuid en van oost naar west. Zondagvoormiddag woonden de beide staatslieden tezamen de Mis bij in de kapel van het slot. En het fraaie weer noodde op beide dagen tot wandelingen in het park. Het heeft de aandacht ge trokken dat behalve de Franse minister 1 van Buitenlandse Zaken, Couve de Mur- ville, ook de Franse minister van Voor lichting, Alain Peyrefitte, bij een deel van de gesprekken tegenwoordig is ge weest. MOSKOU, 23 sept. (UPI) De veel omstreden Russische dichter Jevgeny Jevtoesjenko zal „in de naaste toe komst" een nieuwe bundel gedichten publiceren. Dit werd bekend gemaakt door Boris Polevoy, redakteur van het weekblad „Joenost", die in een inter view met het Russische persagentschap „Novosti" meedeelde dat de gedich ten in zijn blad zouden verschijnen. Deze onthulling is de eerste aanwijzing dat Jevtoesjenko, die verleden jaar in ongenade viel wegens zijn „radicale" poezie, weer op weg is naar literaire erkenning. (Van onze Limburgse redacteur) HEERLEN, 23 sept. Het alhier ge vestigde kledingmagazijn „Utrecht", dat reeds geruime tyd veel klanten uit het nabije Duitsland en België trekt, is tuk op een zo internationaal mogelijke cllen- tèlekring. Bedrijfsleider J. Mandaat heeft zaterdag op feestelijke wyze een wekelijkse vervoersdienst Parijs-Heer len v.v. in gebruik gesteld terwille van Franse kopers. Voortaan zullen elke week vanuit Parijs bussen naar Heerlen rijden, die gratis kooplustige Parijzenaars naar magazijn „Utrecht" vervoeren. De eerste veertig kopers zijn zaterdag niet alleen op een gratis reis onthaald, maar ook op cadeaus, een feestont- bijt en vlak voor het afscheid een diner. Buiten de Franse kopers waren zater dag vele Belgen, aangevoerd met tien touringcars present. Zwaar bela den keerde de internclionale klanten kring 's avonds huiswaarts. JOHANNESBURG, 20 sept. (UPI) Een deelgenootschap tussen de South African Airways, Central African Air ways, East African Airways en de Bri tish Overseas Airways Corporation zal worden beëindigd, zo is in Johannes burg bekendgemaakt, na achttien jaar. Het uiteengaan der vier luchtvaart maatschappijen zal 12 oktober zijn be slag krijgen, een dag voordat het door Kenya ingestelde verbod op vluchten van de Oostafrikaanse luchtvaartmaat schappij naar Zuid-Afrika van kracht wordt. Het besluit is genomen naar aanlei ding van het door een aantal onafhan kelijke staten in West-, Oost- en Cen- traal-Afrika ingestelde verbod tegen Zuidafrikaanse vliegtuigen om over nun grondgebied te vliegen. Als gevolg daar van moesten de vliegtuigen van de Zuidafrikaanse en Oostafrikaanse maat schappij een omweg van 2.000 mijl ma ken om van Johannesburg naar Europa en vice versa te kunnen vliegen. Advertentie uitgebreide i-r? SPIJSKAART onb.KIPETEN V ƒ6.50 bed. inb. v f dagelijks DINER.en SOIREÉ_ 5 DANSANTE reS'. 02520-5367 11 -99 AMSTERDAM, 23 sept. Het derde statutaire congres van de Algemene Be drijfsgroepencentrale heeft zaterdag per resolutie het hoofdbestuur opgedragen (in samenwerking met het N.V.V.) niet langer medewerking te verlenen aan de loonpolitiek als niet aan drie voorwaar den wordt voldaan: 1. Een forse loons verhoging voor 1964, waarbij het per centage van vier, genoemd door het centraalplanbureau als onaanvaardbaar van de hand wordt gewezen: 2. Her ziening per 1 januari van de C.A.O.'s die nog op bassis van de 2,7 percent-formule werden aangegaan: 3. Een loontoetsings- beleid dat meer rekening houdt met de praktische omstandigheden. Het congres stelde in de resolutie voorts onder meer vast, dat de loons verhoging over 1963 te laag is geweest, gezien de conjuncturele ontwikkeling van de economie. Het congres was van mening dat het Nederlandse loonpeil structureel te laag is ten opzichte van de omringende landen en dat de inves teringen in Nederland reeds jaren te hoog zijn opgevoerd, wat de spanning op de arbeidsmarkt vergroot. Tijdens het congres dat van donderdag af in Krasnapolsky in Amsterdam werd gehouden, kon de Algemene Bedrijfs groepen Centrale het 45.000-ste lid in schrijven. HEEMSTEDE, 23 sept. B. en W. Heemstede stellen de raad, die donder dag 26 September's middags om half vier bijeenkomt, voor gelden beschik baar te stellen voor de verbouwing van het gymnastieklokaal van de Nicolaas Beetsschool. Het lokaal dateert van 1913. Geld wordt ook gevraagd voor het veranderen van ramen en deuren in de Bosch en Hovenschool en voor het aanbrengen van enkele voorzienin gen in dé Sint Jozefschool. HAARLEM, 23 sept. De Konink- lüke Nederlandse Akademle houdt zich reeds verschillende jaren bezig met het registreren van perceelsnamen. Tot nu toe geschiedde dat werk veelal koste- loos cloor rij williger». Het gevolg daar- van was, dat het vaak op gebrekkige wjjze werd verricht en dat het slechts weinig voortgang maakte. Om deze be zwaren te ondervangen is nu het plan gerezen voor die werkzaamheden enke le medewerkers in dienst te nemen. Aan het onderzoek in het westen van het land zal voorrang worden verleend, omdat met name in de provincies Noord- en Zuidholland vele perceelsna- Hjfb ten gevolge van de zich steeds uitbreidende bebouwing van het platte land, ruilverkaveling en andere facto ren zullen verdwijnen. Het naamkundebureau van de Aka- demie heeft nu de beschikking kunnen krijgen over een werkloos hoofdarbei der, die voor deze taak bij uitstek ge schikt is. Hij zal zich bezig houden met het verzamelen van pe; - relsna- men (namen van landerijen enzovoort, HAARLEM, 23 sept. Dinsdag 1 ok tober is het vijfentwintig jaar geleden, dat de heer J. G. Jansen Hendriks bh de P.T.T. in dienst trad. Hjj begon als locale kracht bij het post- en telegraaf kantoor te Haarlem. Na verschillende rangen doorlopen te hebben werd hij op 1 februari 1963 benoemd tot bureauchef. Sindsdien is hjj belast met de functie van chef van de afdeling expeditie briefpost op het stationspostkantoor te Haarlem. Op 1 oktober recipieert de heer Jansen Hendriks tussen half elf en twaalf uur in de kantine van het kan toor aan de Bajuwslaan. (Van onze correspondent) UTRECHT, 23 sept. Als eerste uni versiteit in Nederland is men in Utrecht overgegaan tot de installatie van de conventsraad. Deze conventsraad is de ver teg enwoor di g i n g van wetenschap pelijke medewerkers en lectoren van de TILBURG, 23 sept. De ambtena- ren van de diverse diensten van deze gemeente zullen over een paar jaren hun intrek nemen ln een nieuw admini stratiegebouw, dat naast het Paleis- Raadhuis zal worden gebouwd Het bouwwerk zal een hoog en een laag gedeelte krjjyen. In de laagbouw krii- gen de burgemeester, de wethouders en de gemeentesecretaris hun werkver trekken. Bovendien wordt ln dit gedeel te ruimte vrijgehouden voor een aantal conferentiezalen. Het gebouw, dat ontworpen ls door architect Kraaijvanger, zal zeer ruim worden gebouwd zodat een eventue le uitbreiding van de gemeentelijke administratieafdelingen zonder be zwaar kan worden opgevangen. De hoogbouw zal in zeven verdie pingen worden opgetrokken; het hoogste punt ligt ca. 34 meter boven de begane grond, Waarmede het nieuwe admini stratiegebouw op een na het hoogste gebouw van Tilburg wordt. rijksuniversiteit. De niéuwe wet op het wetenschappelijk onderwijs biedt de universitaire medewerkers de gelegen heid om samen met de professoren te beslissen inzake onderwijs en weten schappelijke research. De conventsraad nu poogt deze veranderingen bij de be staande structuur te voegen. Zoals in het verslag van de voorlopige voorzit ter, dr. M. Kramer, duidelijk bleek is het niet altijd eenvoudig een mogelijk heid te vinden, waar de nieuwe con stellatie in het oude systeem kan wor den toegevoegd. De invloed op het be leid moet mede tot standkomen via een hechtere samenwerking tussen de pro fessoren en hun assistenten, aldus dr. J. A. Smit, de voorzitter van de con ventsraad voor het jaar 1963-1964. UTRECHT, 23 sept. (KNP) Tydens het congres van het Katholieke Zieken huiswezen op 26, 27 en 28 september, in hét Kurhaus in Soheveningen, zal voor het eerst op landelijk niveau een ge meenschappelijke bijeenkomst worden gehouden van zielzorgers van protes tante en katholieke huize. Het onderwerp zal zijn: „De pastorele vorming van de geestelijke verzorgers in de Inrichtingen Ais inleiders zullen optredep: drs B. Thomas, verbonden aan het katholiek Vormingscentrum „Waalheuvel" te Nijmegen en ds dr H. Faber, wetenschappelijk hoofdassistent aan de Theologische Faculteit van de Rijksuniversiteit te Leiden. pj cie Noord-Holland. Voor de reiskosten ad 1200 had de Akademie nog geen bedrag geraamd op de begroting 1963. Zij heeft zich nu tot de provincie ge wend met het verzoek om een eenma lige subsidie ter hoogte van genoemd bedrag. Gedeputeerde Staten van Noord Holland stellen de provinciale staten nu voor, die subsidie te verlenen. Zij zijn van mening, dat met het onderhavige onderzoek vooral een historisch en we tenschappelijk belang wordt gediend, dat voor de provincie van bijzondere betekenis is. (Van een onzer verslaggevers) RIJSWIJK, 23 sept. Bijna 200.000 mensen hebben volgens schattingen van de politie zaterdag in Rijswijk het in omvang grootste winkelcentrum van ons land bezocht nadat de burgemees ter van Rijswijk, drs. A. Th. Boogaardt in de ochtenduren de officiële opening had verricht bij gelegenheid van het tot stand komen van de eerste bouwfase. De drukte was zeker tweemaal groter dan de stoutste optimisten hadden ge droomd. En dat terwijl nog drie fasen van het project moeten volgen. De bouw van veertig winkels is nu voltooid. Er moeten er nog minstens veertig bij ko men. Volgens de plannen moet het koopcentrum „In de boogaard" in 1965 geheel gereed zijn. De naam dankt het centrum aan een idee van de commissaris van de konin gin in Zuid-Holland, mr. J. Klaaszes. die daarmee vorig jaar bij het slaan van de eerste paal voor de dag kwam. Het is een eerbetoon aan de voortvarende bur gemeester van de Haagse randgemeen te. Bovendien heeft de naam histori sche betekenis, want op de plaats van het koopcentrum rijpten vroeger de ap pels en peren. „Een groot ogenblik in de geschiede nis van onze gemeente" noemde burge meester Boogaardt het gereedkomen van de eerste 'ase. Even later onder streepte de heer R. Zwolsman, voorzit ter van de raad van bestuur van de Exploitatie Maatschappij Scheveningen, die aan de plannen voor het koopcen trum gestalte hee4t gegeven, de uitla ting van de burgemeester. De grote fi nancier speelde vervroegd Sinterklaas. De Rijswijkse harmonie bezorgde hij een ongedacht groot ogenblik, toen hjj de aanwezige muzikanten verraste met 50.000 gulden voor de aanschaffing van nieuwe uniforme en instrumenten. Het Rijswijks museum kreeg 10.000 gul den. Verder gaf hij nog twee bruggen weg, die in de buurt van het koop centrum zullen gebouwd worden, om het beter voor het publiek bereikbaar te maken. De heer Zwolsman verheel de overigens niet, dat zijn gulheid met name voor wat de bruggen be treft te maken had met eigenbelang. Het zag er bij de opening allemaal bijzonder vrolijk en feestelijk uit. Er waren veel mensen, toespraken en mu ziek. Het grote moment kwam toen bur gemeester Bogaardt door het overhalen van een hendel twee bommetjes de lucht inschoot waaruit twee vlaggen aan parachutes te voorschijn kwamen met daarop het „in de boogaard"-em- bleem. Tegelijkertijd brachten twee hef trucks aan de ingang van het centrum een tableau omhoog dat een erepoort afsloot. Nauwelijks waren de burgemeester en de heer Zwolsman onder de erepoort door en hadden zjj zich temidden van de leden van de New Orleans Syncopal ters-jazzband opgesteld voor een foto, toen schuin boven hen de erepoort be gon te kraken. Vijf toeschouwers wer den door vallende stukken hout getrof fen. Niemand evenwel werd geraakt door de tegelijkertijd omlaag stortende 371 kilo zware massief stalen vork van een der heftrucks. Aanvankelijk zag het er naar uit dat de feestelijke opening een dramatisch slot zou krijgen. Alles viel mee. Vier van de vijf gewonden konden in een nabij- De jongste loot van de Os car Backdynastie, zo wijd vertakt in de huidige vaderlandse violistenwe reld, is de blonde, tweeëntwin- tigjarige Jaring Walta: een foto van deze onovertroffen pedagoog is dan ook één van de eerste zaken die opvallen, wanneer men de lichte Amsterdamse zolderka mer van deze violist-prijswin naar betreedt. Verder worden de muren versierd met affiches, aankondigingen van concerten en foto's van het Nederlands Jeugd Orkest, waar Walta drie jaar concertmeester van geweest is, van Nico Hermans en Her- bert von Karajan; bien étonné's de se trouver ensemble? Hoe dan ook, twee persoonlijkheden waar Walta „iets in zag", kwali teiten als orkestleider ten aan zien van hun zo geheel verschil lend materiaal? Want kijk op het spelen-i n-een-orkest heeft deze jonge violist zeker wel, het is zelfs zijn ideaal, en wanneer hij dat zo zonder blikken of blozen bekent lacht hij om de verbazing die dat verwekt. „Nee, geen dromen van een briljante solistencarrière. Je kunt natuur lijk nooit weten hoe je toe komst rolt, maar het orkestspel heeft zijn geheel eigen, boeiende aspecten. Het vraagt vanzelfsprekend een heel andere mentale én technische instel ling. De muziek die je voorgezet krijgt is heel anders, héél moeilyk soms, maar dat meewerken aan een groot geheel, gezamenlijk iets tot stand brengen geeft grote voldoening. Gebrek aan strijkers in onze Nederlandse orkesten? Ja ik weet 't, de opleiding is er vaak niet voldoende op berekend. Jaring Walta heeft het dan ook als het ware met de klassieke paplepel Ingekregen. Toen hij drie jaar was verhuisde de familie van Leeuwarden naar Arnhem, waar zijn vader eerste violist bij de Arnhemse Orkestver eniging was geworden. Na de eerste muzikale schreden op de blokfluit, kreeg de achtjarige Jaring vioollessen van zijn vader, aie eigenlijk de hele basisopleiding van zijn veelbelovende leerling voltooide. Daarna ver trouwde hij hem toe aan de eerste concertmeester in Arnhem, Simon Kooke, een discipel pan Oscar Back. Het was intussen duidelijk geworden dat het na het eindexamen gymnasium alpha ernst met ae yioolstudie zou worden, en aan het Amsterdams Muzieklyceum kwam Walta wéér in handen van een docente uit de Back-school, Davina van Wely! In drie jaar tijds slaagde hij voor het eindexamen, mèt de toestemming om zich voor te bereiden voor de Prix d'excellence. Hiervoor zou de grijze meester hem. persoonlijk onder zijn hoede nemen. „Het is helaas bij één les gebleven, in september vorig jaar. Zijn gezondheidstoestand verergerde daarna snel, ik heb de studie toen weer bij juffrouw Van Wely voortgezet. Etudes van Winiawski staan op de lessenaar, Bach-suites ligqen op de kast en bovenop de vioolkist liggen drie werken, waarmee Walta zich aan het Amsterdamse publiek in zijn eerste officiële openbare concert op 1 oktober zal voorstellen. Op die apond wordt hem namelijk de Vrienden krans van de Nederlandse Vereniging Concertgebouwvrienden uitgereikt, als enig aankomend musicus die <kt jaar voor deze onder scheiding werd uitverkoren. Overigens heeft hij in „het Gebouw" al heel wat nootjes weg gestreken, taant sinds een jaar maakt hij deel uit van het Concertgebouw orkest, eerst als tweede, sinds de aanvang van het nieuwe seizoen als eerste violist. „Het programma voor die Vriendenavond? Samen met Reinbert de Leeuw speel „®®n. MozartSonate, de tweede Pijpersonate en de eerste Rhapsodie vanBartcjk. Wanneer Jaring Walta bovendien vertelt, dat hij c ux k Prix-repertoire het vioolconcert van Bartök, werken van aan et instuderen is, blijkt een gezonde belang stelling voor muziek-van-nu wel aanwezig te zijn! „Openbaar optreden heb ik nog niet veel gedaan. Vorig jaar op een concert van de Rotterdamse Kunststichting in Museum Booymans, met o.a. de Tzigane van Ravel; drie radJO-uitzenaingen en een paar nummers op leerlingen-uitvoeringen van i tot nu toe mijn „podium-carrière". Middels „Jeugd en Muziek" heb ik in juli en augustus '61 de Weikers- heimer muziekweken kunnen meemaken; ensemble- en groepsrepetitie van negen tot twaalf en van c'rie tot zes uur: er bleef weinig tijd over om de omgeving te verkennen, maar hard gewerkt dat we daar hebben!" Aan „Jeugd en Muziek" dankt Jaring Walta nog een vérder-strekkend contact. In het Nationaal Jeugdorkest maakte hij kennis met een charmante amateur- fluitiste, waarmee hij in de toekomst een duo-voor-het-leven hoopt te vormen. Is het wonder dat er bij al die ambities weinig tijd overblijft voor zijn leeslust, dat Thomas Mann, Helman en Bordewijk, De sprookjes van Grimm en Het Nieuwe Testament elkaar verdringen onder een stapel muziek? gelegen E.H.B.O.-post worden behandeld De vijfde, een jongeman, werd in het ziekenhuis Westeinde in Den Haag on derzocht waarna hij naar huis werd ge bracht. Een onmiddellijk ingesteld poli tieonderzoek wees uit, dat een van de klauwen, waarmee de stalen vork aan de truck bevestigd was door trillingen was losgelaten. Van de rondwandeling door het cen trum kwam na het ongeval niet veel meer terecht. Ook de politie, die de zaak toch al niet best onder controle had liep de organisatie uit de hand. Door de vele honderden opdringende belangstellenden was de chaos snel compleet. Van de 58240 vierkante meter, die het hele complex in 1965 zal beslaan, is thans 16.000 vierkante meter bebouwd. Als het complex over enige jaren ge reed is. zal het het modernste en om vangrijkste zijn in West-Europa. Het zal beschikken over een bioscoop, een televi siestraalverbinding met gesloten circuit en een grote parkeerruimte. Op het ogenblik is er plaats voor het parkeren van 2000 auto's. De parkeercapaciteit zal echter worden opgevoerd tot 5000 auto's. De exploitanten van „In de boo gaard" hopen klanten te trekken uit de wjjde omgeving met name uit het West- land en Delft, maar ook uit Den Haag en verschillende randgemeenten. 79 Behalve met de afbouw van het koop centrum in Rijswijk gaat de Exploitatie Maatschappij Scheveningen in deze ge meente ook voort met de bouw van huizen. Van het contingent woningen, dat de E.M.S. in de niet-gesubsidieerde sector heeft gekregen, wil zij er 500 per jaar in Rijswijk bouwen. In het uit breidingsplan Leyenburg zal waar schijnlijk deze maand de eerste paal geslagen worden voor de bouw van 596 E.M.S.-woningen. AKEN, 23 sept. (UPI) Veith Har lan, wiens toneelvoorstelling zoals ge meld uit de schouwburgen van Maas tricht, Kerkrade en Heerlen is ge weerd, heeft verklaard hierdoor zeer beledigd te zijn. „In 1948 heeft een gerechtshof gedurende zeven maan den mijn verleden uitgekamd. Hoewel vele rechters in dit speciale hof joden waren en er ook communisten tussen zaten, ben ik van iedere blaam gezui verd. Tenslotte werd ik ingedeeld in groep vijf", aldus Harlan. Na de tweede wereldoorlog werden alle ver dachte Duitsers ingedeeld in groepen, variërend van groep een (h< ofdschul- digen) tot en met groep vijf (niet schuldig. „Het was de tragedie van mijn leven dat ik een begaafd film regisseur was met het doel goede films te maken. Ik moest wel de lei ding op me nemen van de film „Jud Süss", aldus Harlan. „Ik vind het on- gelofelijk dat ik daar nu nog last van heb". Het Grenzland Theater uit Aken dat in Nederland voorstellingen zou ko men geven van „Traumspiel" van Strindberg onder regie van Harian en met zijn vrouw in een hoofdrol, wei gerde commentaar te leveren op be richten uit Nederland. Een woordvoer der van het gezelschap zei dat men nog geen officiële mededeling had ont vangen en dat men zich daarom com mentaar voorbehield. Hij zei dat de leiding van het gezelschap zich mor gen in Aken over de situatie zal be raden. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiimiiiiiiiiiiiiiii Aan de serie Maraboe Pockets van de uitgeverij Gérard en co. re Verviers, die in Nederland samen werkt met A. W. Bruna en Zoon in Utrecht, is weer een TdrIf'a exemplaren toegevoegd. P1* J* hang naar de zee niet hebbra verloren, zullen smullen van „De Redding van de Vliegende Engel", een zeeroversyer- haal van de Engelse avonturier, schrij ver en poet laureate, John Masefield, waarin een 17-jange stuurmansleerling tijdens een vliegende storm de kapitein vervangt. De Franse auteur Andrê Fer- nez schreef onder de titel „Nick Jor dan in Tel-Aviv een spannend spiona geverhaal. Voor de wat oudere meisjes verscheen „De laatste prinses", een his torische roman van de schrijfster Pa trick St. Lambert, die op gevoelige wij- ^?^lsc. e levensloop schetst van Maria-Theresia, de dochter van Marie- Antoinette en Lodewijk XVI, de kleine Madame Royale". N.V. De Arbeiderspers te Amsterdam verschenen in de ABC-se- rie voor de jeugd, „De man, die terug- Kwam", een boeiend verhaal voor ou dere jongens en meisjes van Jacynth Hope-Simpson, waarin vier kinderen be trokken raken bij een reeks raadsel achtige en onheilspellende gebeurtenis sen, die haar oorsprong vonden in een krijgsgevangenkamp en „Dat geval", waarin Grace Allen Ho garth voor oudere meisjes op boeiende wijze de lotgevallen vertelt van Helen, een meisje, dat de zorg van haar ou ders moet ontberen en daardoor in een geestelijk isolement raakt, waaruit ze door het lezen van een kinderblad wordt verlost. oor de beginnende amateur-por tretfotograaf heeft Hans Borre- bach een boekje geschreven, dat de bedoeling heeft hem warm te ma ken- voor deze tak der liefhebberij en hem door middel van de nodige voor lichting en instructie een eind op weg te helpen. De veelheid van onderwer pen die hij daarbij aansnijdt veroorlo ven geen diepgaande behandeling, maar met wat er allemaal aan de orde komt kan de beginner voorlopig vooruit. Het is bovendien door de schrijver met de kennis en de erva ring van een gerenommeerd vakman gekozen en geformuleerd, zodat men kan zeggen, dat het ten opzichte van de beperkte doelstelling, principiële en opwekkende instructie geeft. Als zoda nig mag het een geslaagde en derhal ve nuttige uitgave heten. Hans Borrebach. „Portretfoto's ln kleur en zwart-wit". L. J. Veen's Uitg. mij. N.V. Amsterdam. Zweden In het zuiden van Zweden zjjn vrijdag tijdens manoeuvres drie straaljagers van het type „J-32 Lan sen (Saab) neergestort, waardoor zes vliegers het leven verloren. Sinds het begin van het jaar zijn eenentwin tig vliegers omgekomen bjj veertien ongelukken waarvan negen met de „J-32". (R.F.P.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | | pagina 6