Streekgemeenschap
brokkelt af
Prof. Keuning: „Dilemma
van het regionalisme"
Adenauer voor het laatst
als bondskanselier bij
De Gaulle op bezoek
Parijzenaars
kleden zich
in Heerlen
TRESLONG
Registratie perceelsnamen
in Noord-Holland
Eerste universitaire
conventsraad
Rijswijk neefi zijn
koopcentrum
Hout van erepoort verwondt
vijf belangstellenden
Jongste loot Back - dynastie
V'
Huizenmuseum
in Doorwerth
Nieuive gedichten
van Jevtoesjenko
Busdienst vice-
versa als stunt
Lonen in Neder
land te laag'
arin.tr Wal la
Jeugdboeken
OVERLEG GEWESTELIJKE CULTUUR
Beivoners verplicht
bezoekers op gezette
len toe te laten
tijdi
Der Stellvertreter"
ook in Engeland
heftig aangevallen
Zeventienjarige Brit
wint internationaal
pianistenconcours
Katholieke Leergangen
groeien nog steeds
tegen verwachting in
BOAC distancieert
zich van Z.-Afrika
Bedrijfsgroepen
Centrale:
Onderwijsvoorstellen
raad Heemstede
Zilveren jubileum
bij de P.T.T.
Primeur in Utrecht
Administratie Tilburg
naar nieuw gebouw
Zielzorgers zieken
huizen komen bijeen
Veith Harlan voelt
zich zeer „beledigd
Portretfoto graf i e
MAANDAG 23 SEPTEMBER 1963
PAGINA 6
Adenauer neemt op het Franse militaire vliegveld Vïïlacoublay
afscheid van generaal De Gaulle alvorens naar Bonn terug te keren.
Frankrijk was het laatste land, dat de Westduitse Bondskanselier
bezocht tijdens zijn afscheidstoerneedoor 'n aantal Europese landen.
HILLEGOM^JO JJ
x
Woningen
(Van onze correspondent)
GRONINGEN, 20 sept. Prof. dr.
H. J. Keuning. hoogleraar in de geo
grafie aan de rijksuniversiteit van Gro
ningen heeft vanmorgen voor het con
gres dat de stichting „Nationaal over
leg voor gewestelijke cultuur" alhier
houdt, betoogd dat de positie van het
regionalisme allerminst een rooskleurig
beeld te zien geeft. In zijn openingsre
de „Het dilemma van het regionalis
me" betoogde hij verder; „We zien de
streekgebonden leefgemeenschap in al
rijn componenten onderhevig aan een
{>roces van afbraak, waarbij wjj werke-
oos moeten toezien in het besef van
een noodzakelijke aanvaarding van wat
ons door de moderne beschaving wordt
gebracht".
Daartegen verzetten kunnen en .no-
gen we ons ook niet. Als de enige,
mogelijke oplossing die wij in dit di
lemma zien, kunnen we het streven
propageren „het nieuwe dat van bui
ten komt" op een zo harmonisch mo
gelijke wijze te laten samengaan met
het waardevolle dat '3 regionale leef
gemeenschap ons nog steeds te bie
den heeft.
Binnen het ruime kader van de
Europese gedachte is een levend re
gionalisme in zijn beperkte ruimtelijke
zin alleszins verantwoord, aldus prof
Keuning. Volgens hem is de moderne
getechniseerde beschaving als alterna
tief te beschouwen tegenover de regio,
waartussen een keuze moet worden ge
maakt.
In dit opzicht kan met recht van een
dilemma gesproken worden. In de keu
ze waarvoor dit dilemma ons stelt,
staan de kansen van het regionalisme
uiterst zwak. Hij constateerde een ver
zwakking van het streekeigene, voor
zover dat in het landschapsbeeld be
lichaamd wordt. „Daartegen helpt niet
het restaureren van een aantal kerken
en molens of het conserveren van een
aantal tvpische boerderijen en woonhui
zen. Zjj scheppen slechts een onwe-
(Van onze correspondent)
ARNHEM, 23 sept. Een boster-
rein van vijf hectares te Doorwerth
wordt bouwrijp gemaakt voor een hui
zenmuseum, dat zal worden ingericht
door het Bouwfonds Nederlandse Ge
meenten. Het „museum" zal de naam
dragen „Plan Internationaal". Het pro
ject omvat de bouw van allerlei typen
bungalows en huizen zoals deze tegen
woordig worden gebouwd in de Scan
dinavische landen, Zwitserland, Ame
rika. Canada en Nederland. In totaal
zullen in een vrij toegankelijk park
zeventig woningen worden gebouwd,
zowel traditionele woningen als wonin
gen in systeembouw.
De eerste woning, die in dit project
wordt gebouwd is de zgn Europawo
ning, die het resultaat is van een
prijsvraag, uitgeschreven door de
Kolen- en Staalgemeenschap. Vervol
gens komen er enkele woningen van
de werkgroep „Efficiënte Wo
ningbouw" en van de groep „Hoge
bouwkunst onderricht". Ook komt er
eer blokje meergezinswoningen als
experimentele flatbouw.
Aan de eerste vijf en twintig wo-
ninsea wordt nog dit jaar begon
nen. De bouwvergunning daarvoor
is reeds verleend. De woningen zul
len normaar worden bewoond door
ingezetenen Aan de gemeente Ren-
kum. De toekomstige bewoners zul
len zich echter voor een periode van
vijf jaar contractueel moeten ver
plichten op bepaalde tijden geïnte
resseerde bezoekers toe te laten. De
ze zullen daarvoor aan het bouw
fonds entree moeten betalen.
Het plan vergt een investering van
ruim drie millioen gulden.
5?
LONDEN, 23 sept. (UPI) Religieu
ze en theaterkringen zijn hier gewik
keld in een dispuut over de vraag of
Rolf Hochhuth's omstreden toneelstuk
„Der Stellvertreter" in Engeland kan
worden opgevoerd. Desmond Fist er, de
hoofdredacteur van de Catholic Herald,
noemt het spel „smakeloos, onbetame
lijk, aanvechtbaar en onjuist". De Roval
Shakespeare Company, die het stuk-
woensdag in première zal geven, zal aan
het programma een supplement toevoe-
fen waarin van rooms-katholieke zijde
eoordelingen van het stuk worden ge
geven. Sir Alec Randall, een Britse di
plomaat in ruste die bij de Heilige Stoel
is geaccrediteerd geweest, heeft Hoch-
huth „gemene laster" en „een geobse
deerde afkeer" van Paus Pius XII aan
gewreven.
Onder de kritieken die Je Shakespea
re Company aan het programma zal
toevoegen,^ is er een van Paus Paulus
VI, toen h(j nog kardinaal-aartsbisschop
van Milaan was. Wat wordt voor kunst
en kuüunr gewonnen, aldus de toen
malige kardinaal Montini, „als het thea
ter zich leent voor onrechtvaardigheden
van dit soort?"
LEEDS, 23 sept. (UPI) - De zeven
tienjarige Engelse pianist Michael Roll
heeft de eerste prijs (duizend pond ster-
ling) en de gouden medaille gewonnen
van het eerste internationale pianisten
concours van Leeds. Hij was de jongste
deelnemer; Roll voltooide een maand
geleden zijn opleiding aan het conser
vatorium. De tweede prijs werd gewon
nen door de negentienjarige Vladimir
Krarnov uit Moskou, de derde door de
Partjzenaar Sebastian Risler, 21 jaar.
zenlijk decor dat enkel bij de fantasie
van de minnaar van het verleden leeft".
Volgens prof. Keuning heeft het wei
nig zin uitgestorven, oude gebruiken die
eertijds in de regionale leefgemeen
schappen een belangrijke plaats innamen
te doen herleven, ten:jj daarvoor nog
een gezonde voedingsbodem aanwezig is
Hij dacht daarbij aan volksdansen en het
optreden van régionale dansgroepen in
streekcostuum dt geen levensvatbaarheid
meer heeft en waarbij het gevaar
bestaat dat deze dreigen te ontaarden
In een shownummer.
„Verlevendiging van het streekbesef
zal ons behoeden voor het gevaar dat
het regionalisme ver alt in een queru-
lantendom, dat averechtse uitwerking
heeft omdat het slechts prikkelt, zon
der iets positiefs tegenover een ver
meende miskenning te kunnen plaat
sen", aldus prof. Keuning.
TILBURG, 23 sept. Voor de Ka
tholieke Leergangen is het 52e studie
jaar zaterdag begonnen. In verband
daarmee is van de hand van rector dr.
M. van Can het verslag verschenen
over het afgelopen studiejaar. Tegen
alle verwachting in, en dat geldt in het
bUzonder voor de MO-sector, zijn de
leergangen nog steeds groeiende.
Het aantal cursisten bedroeg 4852,
van wie 2351 werden opgeleid voor mid
delbare acten, waarbij inbegrepen zij die
studeerden aan de academie voor beel
dende kunsten en de academie voor li
chamelijke opvoeding. Rector van Can
constateert voorts dat het katholieke
intellect zich nog niet ten volle en in
alle lagen der bevolking heeft ontplooid.
Dit laatste wordt onder meer bewezen
door het feit, dat het katholiek VHMO
ook na het voorbijspoelen van de ge
boortegolf nog altijd vooruitgang
boekt. Sprekende nver de bevoegdheidssi
tuatie is de rector van oordeel dat deze
onveranderlijk ongunstig blijft. De exa
menresultaten vertoonden een lichte
vooruitgang, doch het rendement blijft,
bij een vergelijking van de aantallen
van hen die in opleiding zijn en van hen
die examen afleggen, beneden de ver
wachting. Als oorzaak wordt gewezen
op het accepteren van lestaken door be
zitters van A-diploma's, waardoor zij
zo druk zijn bezet, dat de studie voor
de B-examens, waarvoor bijzondere con
centratie en inspanning is vereist, in het
gedrang komt of achterwege blijft. De
academie voor beeldende kunsten heeft
met ernstig plaatsgebrek te kampen.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, 23 sept. Dr. Konrad
Adenauer is afgelopen weekeinde pp het
presidentiële jachtslot van Rambouiïlet
voor de laatste maal In zijn hoedanig-
j ^an bondskanselier van West-Duits-
lanilde gast geweest van president De
uaulle. Deze ontmoeting was de laat
ste van eeir serie van vijftien, die de
Deiae mannen met elkaar op het niveau
van regeringsleiders hebben gehad; de
eerste ontmoeting had plaats op 14 sep
tember 1958 te CoIombey-les-deux-Egli-
ses, enkele maanden na generaal De
Gaulles terugkeer aan de macht. Het
was toen tevens voor de beide staats
lieden ae eerste maal dat zij oog in oog
met elkaar stonden, en men weet hoe
hieruit een hechte politieke vriendschap
groeide, die de buitenwacht overigens
aanleiding gaf tot bespiegelingen, on
der meer over boeien en geboeid wor-
den' inpalmen en ingepalmd worden.
In het bijzonder hoe eind juli 1960,
eveneens tijdens een weekeinde te Ram
bouiïlet, Adenauer zijn instemming be
tuigde met het door De Gaulle ontvouw
de plan voor een politiek Europa, zon
der dat hn daarvan onmiddellijk alle
consequenties had overzien. Hetgeen
hem later noopte zijn instemming terug
te nemen.
In een toast, die hij gisteren tijdens
het déjeuner van het afscheid uit
sprak, verklaarde Adenauer, dat hij
de afsluiting van het Frans-Duitse
verzoenings- en samenwerkingsver
drag beschouwde als de bekroning
van zijn levenswerk. „Generaal De
Gaulle en ik hebben elkaar begrepen
zoals men elkaar begrijpt by man
nen die hetzelfde doel nastreven". Het
hoeft geen betoog dat het lot, dat de
Frans-Duitse samenwerking en het
desbetreffende verdrag beschoren zal
zijn onder het nieuwe Westduitse be
wind van kanselier Ludwig Erhard,
de hoofdschotel van de vertrouwelijke
gesprekken te Rambouiïlet is geweest.
Adenauer heeft de verzekering gege
ven, dat hij na zijn heengaan als kanse
lier, in zijn hoedanigheid van leider van
de Christelijk-Democratische Unie, een
waakzaam oog in het zeil zal blijven
houden en zijn invloed aanwenden. Hij
geeft weliswaar het kanselierschap op,
maar hij trekt zich niet terug uit de
politiek. De Franse president en de
weldra aftredende kanselier hebben met
elkaar te Rambouiïlet dan ook afgespro
ken, dat zh' in geregeld schriftelijk con
tact met elkaar zullen blijven en elkaar
van tijd tot tijd zelfs zullen blijven ont
moeten. Het zal de melancholie van
deze laatste officiële ontmoeting enigs
zins hebben getemperd.
Als blijk van zijn bijzondere waar
dering was generaal De Gaulle zater
dagvoormiddag Adenauer, hoewel deze
geen staatshoofd is, zelf op het vlieg
veld van Vïïlacoublay gaan afhalen en
zondagnamiddag bracht hij hem daar
heen terug, hem als laatste woorden
toeroepend „Auf Wiedersehen". De kan
selier had zich voor dit bezoek doen
vergezellen van zijn gehuwde dochter
u raèf Reiners. De zaterdagavond
heeft het gezelschap doorgebracht, zo
verneemt men, met het kijken naar do-
cumentaire films, waaronder „een reis
per luchtballon", boven Frankrijk van
noord naar zuid en van oost naar west.
Zondagvoormiddag woonden de beide
staatslieden tezamen de Mis bij in de
kapel van het slot. En het fraaie weer
noodde op beide dagen tot wandelingen
in het park. Het heeft de aandacht ge
trokken dat behalve de Franse minister
1 van Buitenlandse Zaken, Couve de Mur-
ville, ook de Franse minister van Voor
lichting, Alain Peyrefitte, bij een deel
van de gesprekken tegenwoordig is ge
weest.
MOSKOU, 23 sept. (UPI) De veel
omstreden Russische dichter Jevgeny
Jevtoesjenko zal „in de naaste toe
komst" een nieuwe bundel gedichten
publiceren. Dit werd bekend gemaakt
door Boris Polevoy, redakteur van het
weekblad „Joenost", die in een inter
view met het Russische persagentschap
„Novosti" meedeelde dat de gedich
ten in zijn blad zouden verschijnen.
Deze onthulling is de eerste aanwijzing
dat Jevtoesjenko, die verleden jaar in
ongenade viel wegens zijn „radicale"
poezie, weer op weg is naar literaire
erkenning.
(Van onze Limburgse redacteur)
HEERLEN, 23 sept. Het alhier ge
vestigde kledingmagazijn „Utrecht", dat
reeds geruime tyd veel klanten uit het
nabije Duitsland en België trekt, is tuk
op een zo internationaal mogelijke cllen-
tèlekring. Bedrijfsleider J. Mandaat
heeft zaterdag op feestelijke wyze een
wekelijkse vervoersdienst Parijs-Heer
len v.v. in gebruik gesteld terwille van
Franse kopers.
Voortaan zullen elke week vanuit
Parijs bussen naar Heerlen rijden, die
gratis kooplustige Parijzenaars naar
magazijn „Utrecht" vervoeren. De
eerste veertig kopers zijn zaterdag
niet alleen op een gratis reis onthaald,
maar ook op cadeaus, een feestont-
bijt en vlak voor het afscheid een
diner.
Buiten de Franse kopers waren zater
dag vele Belgen, aangevoerd met
tien touringcars present. Zwaar bela
den keerde de internclionale klanten
kring 's avonds huiswaarts.
JOHANNESBURG, 20 sept. (UPI)
Een deelgenootschap tussen de South
African Airways, Central African Air
ways, East African Airways en de Bri
tish Overseas Airways Corporation zal
worden beëindigd, zo is in Johannes
burg bekendgemaakt, na achttien jaar.
Het uiteengaan der vier luchtvaart
maatschappijen zal 12 oktober zijn be
slag krijgen, een dag voordat het door
Kenya ingestelde verbod op vluchten
van de Oostafrikaanse luchtvaartmaat
schappij naar Zuid-Afrika van kracht
wordt.
Het besluit is genomen naar aanlei
ding van het door een aantal onafhan
kelijke staten in West-, Oost- en Cen-
traal-Afrika ingestelde verbod tegen
Zuidafrikaanse vliegtuigen om over nun
grondgebied te vliegen. Als gevolg daar
van moesten de vliegtuigen van de
Zuidafrikaanse en Oostafrikaanse maat
schappij een omweg van 2.000 mijl ma
ken om van Johannesburg naar Europa
en vice versa te kunnen vliegen.
Advertentie
uitgebreide i-r?
SPIJSKAART
onb.KIPETEN V
ƒ6.50 bed. inb. v f
dagelijks
DINER.en
SOIREÉ_
5 DANSANTE
reS'. 02520-5367
11
-99
AMSTERDAM, 23 sept. Het derde
statutaire congres van de Algemene Be
drijfsgroepencentrale heeft zaterdag per
resolutie het hoofdbestuur opgedragen
(in samenwerking met het N.V.V.) niet
langer medewerking te verlenen aan de
loonpolitiek als niet aan drie voorwaar
den wordt voldaan: 1. Een forse loons
verhoging voor 1964, waarbij het per
centage van vier, genoemd door het
centraalplanbureau als onaanvaardbaar
van de hand wordt gewezen: 2. Her
ziening per 1 januari van de C.A.O.'s die
nog op bassis van de 2,7 percent-formule
werden aangegaan: 3. Een loontoetsings-
beleid dat meer rekening houdt met de
praktische omstandigheden.
Het congres stelde in de resolutie
voorts onder meer vast, dat de loons
verhoging over 1963 te laag is geweest,
gezien de conjuncturele ontwikkeling
van de economie. Het congres was van
mening dat het Nederlandse loonpeil
structureel te laag is ten opzichte van
de omringende landen en dat de inves
teringen in Nederland reeds jaren te
hoog zijn opgevoerd, wat de spanning
op de arbeidsmarkt vergroot.
Tijdens het congres dat van donderdag
af in Krasnapolsky in Amsterdam werd
gehouden, kon de Algemene Bedrijfs
groepen Centrale het 45.000-ste lid in
schrijven.
HEEMSTEDE, 23 sept. B. en W.
Heemstede stellen de raad, die donder
dag 26 September's middags om half
vier bijeenkomt, voor gelden beschik
baar te stellen voor de verbouwing van
het gymnastieklokaal van de Nicolaas
Beetsschool. Het lokaal dateert van
1913. Geld wordt ook gevraagd voor
het veranderen van ramen en deuren
in de Bosch en Hovenschool en voor
het aanbrengen van enkele voorzienin
gen in dé Sint Jozefschool.
HAARLEM, 23 sept. De Konink-
lüke Nederlandse Akademle houdt zich
reeds verschillende jaren bezig met het
registreren van perceelsnamen. Tot nu
toe geschiedde dat werk veelal koste-
loos cloor rij williger». Het gevolg daar-
van was, dat het vaak op gebrekkige
wjjze werd verricht en dat het slechts
weinig voortgang maakte. Om deze be
zwaren te ondervangen is nu het plan
gerezen voor die werkzaamheden enke
le medewerkers in dienst te nemen.
Aan het onderzoek in het westen van
het land zal voorrang worden verleend,
omdat met name in de provincies
Noord- en Zuidholland vele perceelsna-
Hjfb ten gevolge van de zich steeds
uitbreidende bebouwing van het platte
land, ruilverkaveling en andere facto
ren zullen verdwijnen.
Het naamkundebureau van de Aka-
demie heeft nu de beschikking kunnen
krijgen over een werkloos hoofdarbei
der, die voor deze taak bij uitstek ge
schikt is. Hij zal zich bezig houden
met het verzamelen van pe; - relsna-
men (namen van landerijen enzovoort,
HAARLEM, 23 sept. Dinsdag 1 ok
tober is het vijfentwintig jaar geleden,
dat de heer J. G. Jansen Hendriks bh
de P.T.T. in dienst trad. Hjj begon als
locale kracht bij het post- en telegraaf
kantoor te Haarlem. Na verschillende
rangen doorlopen te hebben werd hij op
1 februari 1963 benoemd tot bureauchef.
Sindsdien is hjj belast met de functie
van chef van de afdeling expeditie
briefpost op het stationspostkantoor te
Haarlem. Op 1 oktober recipieert de
heer Jansen Hendriks tussen half elf en
twaalf uur in de kantine van het kan
toor aan de Bajuwslaan.
(Van onze correspondent)
UTRECHT, 23 sept. Als eerste uni
versiteit in Nederland is men in Utrecht
overgegaan tot de installatie van de
conventsraad. Deze conventsraad is de
ver teg enwoor di g i n g van wetenschap
pelijke medewerkers en lectoren van de
TILBURG, 23 sept. De ambtena-
ren van de diverse diensten van deze
gemeente zullen over een paar jaren
hun intrek nemen ln een nieuw admini
stratiegebouw, dat naast het Paleis-
Raadhuis zal worden gebouwd Het
bouwwerk zal een hoog en een laag
gedeelte krjjyen. In de laagbouw krii-
gen de burgemeester, de wethouders
en de gemeentesecretaris hun werkver
trekken. Bovendien wordt ln dit gedeel
te ruimte vrijgehouden voor een aantal
conferentiezalen.
Het gebouw, dat ontworpen ls door
architect Kraaijvanger, zal zeer ruim
worden gebouwd zodat een eventue
le uitbreiding van de gemeentelijke
administratieafdelingen zonder be
zwaar kan worden opgevangen.
De hoogbouw zal in zeven verdie
pingen worden opgetrokken; het hoogste
punt ligt ca. 34 meter boven de begane
grond, Waarmede het nieuwe admini
stratiegebouw op een na het hoogste
gebouw van Tilburg wordt.
rijksuniversiteit. De niéuwe wet op het
wetenschappelijk onderwijs biedt de
universitaire medewerkers de gelegen
heid om samen met de professoren te
beslissen inzake onderwijs en weten
schappelijke research. De conventsraad
nu poogt deze veranderingen bij de be
staande structuur te voegen. Zoals in
het verslag van de voorlopige voorzit
ter, dr. M. Kramer, duidelijk bleek is
het niet altijd eenvoudig een mogelijk
heid te vinden, waar de nieuwe con
stellatie in het oude systeem kan wor
den toegevoegd. De invloed op het be
leid moet mede tot standkomen via een
hechtere samenwerking tussen de pro
fessoren en hun assistenten, aldus dr.
J. A. Smit, de voorzitter van de con
ventsraad voor het jaar 1963-1964.
UTRECHT, 23 sept. (KNP) Tydens
het congres van het Katholieke Zieken
huiswezen op 26, 27 en 28 september, in
hét Kurhaus in Soheveningen, zal voor
het eerst op landelijk niveau een ge
meenschappelijke bijeenkomst worden
gehouden van zielzorgers van protes
tante en katholieke huize.
Het onderwerp zal zijn: „De pastorele
vorming van de geestelijke verzorgers
in de Inrichtingen Ais inleiders zullen
optredep: drs B. Thomas, verbonden
aan het katholiek Vormingscentrum
„Waalheuvel" te Nijmegen en ds dr H.
Faber, wetenschappelijk hoofdassistent
aan de Theologische Faculteit van de
Rijksuniversiteit te Leiden.
pj
cie Noord-Holland. Voor de reiskosten
ad 1200 had de Akademie nog geen
bedrag geraamd op de begroting 1963.
Zij heeft zich nu tot de provincie ge
wend met het verzoek om een eenma
lige subsidie ter hoogte van genoemd
bedrag. Gedeputeerde Staten van Noord
Holland stellen de provinciale staten nu
voor, die subsidie te verlenen. Zij zijn
van mening, dat met het onderhavige
onderzoek vooral een historisch en we
tenschappelijk belang wordt gediend,
dat voor de provincie van bijzondere
betekenis is.
(Van een onzer verslaggevers)
RIJSWIJK, 23 sept. Bijna 200.000
mensen hebben volgens schattingen
van de politie zaterdag in Rijswijk het in
omvang grootste winkelcentrum van
ons land bezocht nadat de burgemees
ter van Rijswijk, drs. A. Th. Boogaardt
in de ochtenduren de officiële opening
had verricht bij gelegenheid van het tot
stand komen van de eerste bouwfase.
De drukte was zeker tweemaal groter
dan de stoutste optimisten hadden ge
droomd. En dat terwijl nog drie fasen
van het project moeten volgen. De bouw
van veertig winkels is nu voltooid. Er
moeten er nog minstens veertig bij ko
men. Volgens de plannen moet het
koopcentrum „In de boogaard" in 1965
geheel gereed zijn.
De naam dankt het centrum aan een
idee van de commissaris van de konin
gin in Zuid-Holland, mr. J. Klaaszes. die
daarmee vorig jaar bij het slaan van de
eerste paal voor de dag kwam. Het is
een eerbetoon aan de voortvarende bur
gemeester van de Haagse randgemeen
te. Bovendien heeft de naam histori
sche betekenis, want op de plaats van
het koopcentrum rijpten vroeger de ap
pels en peren.
„Een groot ogenblik in de geschiede
nis van onze gemeente" noemde burge
meester Boogaardt het gereedkomen
van de eerste 'ase. Even later onder
streepte de heer R. Zwolsman, voorzit
ter van de raad van bestuur van de
Exploitatie Maatschappij Scheveningen,
die aan de plannen voor het koopcen
trum gestalte hee4t gegeven, de uitla
ting van de burgemeester. De grote fi
nancier speelde vervroegd Sinterklaas.
De Rijswijkse harmonie bezorgde hij
een ongedacht groot ogenblik, toen hjj
de aanwezige muzikanten verraste met
50.000 gulden voor de aanschaffing van
nieuwe uniforme en instrumenten.
Het Rijswijks museum kreeg 10.000 gul
den. Verder gaf hij nog twee bruggen
weg, die in de buurt van het koop
centrum zullen gebouwd worden, om
het beter voor het publiek bereikbaar
te maken. De heer Zwolsman verheel
de overigens niet, dat zijn gulheid
met name voor wat de bruggen be
treft te maken had met eigenbelang.
Het zag er bij de opening allemaal
bijzonder vrolijk en feestelijk uit. Er
waren veel mensen, toespraken en mu
ziek. Het grote moment kwam toen bur
gemeester Bogaardt door het overhalen
van een hendel twee bommetjes de
lucht inschoot waaruit twee vlaggen
aan parachutes te voorschijn kwamen
met daarop het „in de boogaard"-em-
bleem. Tegelijkertijd brachten twee hef
trucks aan de ingang van het centrum
een tableau omhoog dat een erepoort
afsloot.
Nauwelijks waren de burgemeester en
de heer Zwolsman onder de erepoort
door en hadden zjj zich temidden van
de leden van de New Orleans Syncopal
ters-jazzband opgesteld voor een foto,
toen schuin boven hen de erepoort be
gon te kraken. Vijf toeschouwers wer
den door vallende stukken hout getrof
fen. Niemand evenwel werd geraakt
door de tegelijkertijd omlaag stortende
371 kilo zware massief stalen vork van
een der heftrucks.
Aanvankelijk zag het er naar uit dat
de feestelijke opening een dramatisch
slot zou krijgen. Alles viel mee. Vier van
de vijf gewonden konden in een nabij-
De jongste loot van de Os
car Backdynastie, zo wijd
vertakt in de huidige
vaderlandse violistenwe
reld, is de blonde, tweeëntwin-
tigjarige Jaring Walta: een foto
van deze onovertroffen pedagoog
is dan ook één van de eerste
zaken die opvallen, wanneer men
de lichte Amsterdamse zolderka
mer van deze violist-prijswin
naar betreedt. Verder worden de
muren versierd met affiches,
aankondigingen van concerten
en foto's van het Nederlands
Jeugd Orkest, waar Walta drie
jaar concertmeester van geweest
is, van Nico Hermans en Her-
bert von Karajan; bien étonné's
de se trouver ensemble? Hoe
dan ook, twee persoonlijkheden
waar Walta „iets in zag", kwali
teiten als orkestleider ten aan
zien van hun zo geheel verschil
lend materiaal? Want kijk op
het spelen-i n-een-orkest heeft
deze jonge violist zeker wel, het
is zelfs zijn ideaal, en wanneer
hij dat zo zonder blikken of
blozen bekent lacht hij om de
verbazing die dat verwekt. „Nee,
geen dromen van een briljante
solistencarrière. Je kunt natuur
lijk nooit weten hoe je toe
komst rolt, maar het orkestspel heeft zijn geheel eigen, boeiende aspecten.
Het vraagt vanzelfsprekend een heel andere mentale én technische instel
ling. De muziek die je voorgezet krijgt is heel anders, héél moeilyk soms,
maar dat meewerken aan een groot geheel, gezamenlijk iets tot stand
brengen geeft grote voldoening. Gebrek aan strijkers in onze Nederlandse
orkesten? Ja ik weet 't, de opleiding is er vaak niet voldoende op berekend.
Jaring Walta heeft het dan ook als het ware met de klassieke paplepel
Ingekregen. Toen hij drie jaar was verhuisde de familie van Leeuwarden
naar Arnhem, waar zijn vader eerste violist bij de Arnhemse Orkestver
eniging was geworden. Na de eerste muzikale schreden op de blokfluit,
kreeg de achtjarige Jaring vioollessen van zijn vader, aie eigenlijk de
hele basisopleiding van zijn veelbelovende leerling voltooide. Daarna ver
trouwde hij hem toe aan de eerste concertmeester in Arnhem, Simon Kooke,
een discipel pan Oscar Back. Het was intussen duidelijk geworden dat het
na het eindexamen gymnasium alpha ernst met ae yioolstudie zou worden,
en aan het Amsterdams Muzieklyceum kwam Walta wéér in handen van
een docente uit de Back-school, Davina van Wely! In drie jaar tijds slaagde
hij voor het eindexamen, mèt de toestemming om zich voor te bereiden voor
de Prix d'excellence. Hiervoor zou de grijze meester hem. persoonlijk onder
zijn hoede nemen. „Het is helaas bij één les gebleven, in september vorig
jaar. Zijn gezondheidstoestand verergerde daarna snel, ik heb de studie
toen weer bij juffrouw Van Wely voortgezet.
Etudes van Winiawski staan op de lessenaar, Bach-suites ligqen op de
kast en bovenop de vioolkist liggen drie werken, waarmee Walta zich aan
het Amsterdamse publiek in zijn eerste officiële openbare concert op
1 oktober zal voorstellen. Op die apond wordt hem namelijk de Vrienden
krans van de Nederlandse Vereniging Concertgebouwvrienden uitgereikt,
als enig aankomend musicus die <kt jaar voor deze onder scheiding werd
uitverkoren. Overigens heeft hij in „het Gebouw" al heel wat nootjes weg
gestreken, taant sinds een jaar maakt hij deel uit van het Concertgebouw
orkest, eerst als tweede, sinds de aanvang van het nieuwe seizoen als
eerste violist.
„Het programma voor die Vriendenavond? Samen met Reinbert de
Leeuw speel „®®n. MozartSonate, de tweede Pijpersonate en de eerste
Rhapsodie vanBartcjk. Wanneer Jaring Walta bovendien vertelt, dat hij
c ux k Prix-repertoire het vioolconcert van Bartök, werken van
aan et instuderen is, blijkt een gezonde belang
stelling voor muziek-van-nu wel aanwezig te zijn! „Openbaar optreden heb
ik nog niet veel gedaan. Vorig jaar op een concert van de Rotterdamse
Kunststichting in Museum Booymans, met o.a. de Tzigane van Ravel; drie
radJO-uitzenaingen en een paar nummers op leerlingen-uitvoeringen van
i tot nu toe mijn „podium-carrière".
Middels „Jeugd en Muziek" heb ik in juli en augustus '61 de Weikers-
heimer muziekweken kunnen meemaken; ensemble- en groepsrepetitie
van negen tot twaalf en van c'rie tot zes uur: er bleef weinig tijd over om
de omgeving te verkennen, maar hard gewerkt dat we daar hebben!" Aan
„Jeugd en Muziek" dankt Jaring Walta nog een vérder-strekkend contact.
In het Nationaal Jeugdorkest maakte hij kennis met een charmante amateur-
fluitiste, waarmee hij in de toekomst een duo-voor-het-leven hoopt te
vormen. Is het wonder dat er bij al die ambities weinig tijd overblijft voor
zijn leeslust, dat Thomas Mann, Helman en Bordewijk, De sprookjes van
Grimm en Het Nieuwe Testament elkaar verdringen onder een stapel muziek?
gelegen E.H.B.O.-post worden behandeld
De vijfde, een jongeman, werd in het
ziekenhuis Westeinde in Den Haag on
derzocht waarna hij naar huis werd ge
bracht. Een onmiddellijk ingesteld poli
tieonderzoek wees uit, dat een van de
klauwen, waarmee de stalen vork aan
de truck bevestigd was door trillingen
was losgelaten.
Van de rondwandeling door het cen
trum kwam na het ongeval niet veel
meer terecht. Ook de politie, die de
zaak toch al niet best onder controle
had liep de organisatie uit de hand.
Door de vele honderden opdringende
belangstellenden was de chaos snel
compleet.
Van de 58240 vierkante meter, die het
hele complex in 1965 zal beslaan, is
thans 16.000 vierkante meter bebouwd.
Als het complex over enige jaren ge
reed is. zal het het modernste en om
vangrijkste zijn in West-Europa. Het zal
beschikken over een bioscoop, een televi
siestraalverbinding met gesloten circuit
en een grote parkeerruimte. Op het
ogenblik is er plaats voor het parkeren
van 2000 auto's. De parkeercapaciteit
zal echter worden opgevoerd tot 5000
auto's. De exploitanten van „In de boo
gaard" hopen klanten te trekken uit de
wjjde omgeving met name uit het West-
land en Delft, maar ook uit Den Haag
en verschillende randgemeenten.
79
Behalve met de afbouw van het koop
centrum in Rijswijk gaat de Exploitatie
Maatschappij Scheveningen in deze ge
meente ook voort met de bouw van
huizen. Van het contingent woningen,
dat de E.M.S. in de niet-gesubsidieerde
sector heeft gekregen, wil zij er 500
per jaar in Rijswijk bouwen. In het uit
breidingsplan Leyenburg zal waar
schijnlijk deze maand de eerste paal
geslagen worden voor de bouw van 596
E.M.S.-woningen.
AKEN, 23 sept. (UPI) Veith Har
lan, wiens toneelvoorstelling zoals ge
meld uit de schouwburgen van Maas
tricht, Kerkrade en Heerlen is ge
weerd, heeft verklaard hierdoor zeer
beledigd te zijn. „In 1948 heeft een
gerechtshof gedurende zeven maan
den mijn verleden uitgekamd. Hoewel
vele rechters in dit speciale hof joden
waren en er ook communisten tussen
zaten, ben ik van iedere blaam gezui
verd. Tenslotte werd ik ingedeeld in
groep vijf", aldus Harlan. Na de
tweede wereldoorlog werden alle ver
dachte Duitsers ingedeeld in groepen,
variërend van groep een (h< ofdschul-
digen) tot en met groep vijf (niet
schuldig. „Het was de tragedie van
mijn leven dat ik een begaafd film
regisseur was met het doel goede
films te maken. Ik moest wel de lei
ding op me nemen van de film „Jud
Süss", aldus Harlan. „Ik vind het on-
gelofelijk dat ik daar nu nog last van
heb".
Het Grenzland Theater uit Aken dat
in Nederland voorstellingen zou ko
men geven van „Traumspiel" van
Strindberg onder regie van Harian en
met zijn vrouw in een hoofdrol, wei
gerde commentaar te leveren op be
richten uit Nederland. Een woordvoer
der van het gezelschap zei dat men
nog geen officiële mededeling had ont
vangen en dat men zich daarom com
mentaar voorbehield. Hij zei dat de
leiding van het gezelschap zich mor
gen in Aken over de situatie zal be
raden.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiimiiiiiiiiiiiiiii
Aan de serie Maraboe Pockets van
de uitgeverij Gérard en co. re
Verviers, die in Nederland samen
werkt met A. W. Bruna en Zoon
in Utrecht, is weer een TdrIf'a
exemplaren toegevoegd. P1* J*
hang naar de zee niet hebbra verloren,
zullen smullen van „De Redding van
de Vliegende Engel", een zeeroversyer-
haal van de Engelse avonturier, schrij
ver en poet laureate, John Masefield,
waarin een 17-jange stuurmansleerling
tijdens een vliegende storm de kapitein
vervangt. De Franse auteur Andrê Fer-
nez schreef onder de titel „Nick Jor
dan in Tel-Aviv een spannend spiona
geverhaal. Voor de wat oudere meisjes
verscheen „De laatste prinses", een his
torische roman van de schrijfster Pa
trick St. Lambert, die op gevoelige wij-
^?^lsc. e levensloop schetst van
Maria-Theresia, de dochter van Marie-
Antoinette en Lodewijk XVI, de kleine
Madame Royale".
N.V. De Arbeiderspers te
Amsterdam verschenen in de ABC-se-
rie voor de jeugd, „De man, die terug-
Kwam", een boeiend verhaal voor ou
dere jongens en meisjes van Jacynth
Hope-Simpson, waarin vier kinderen be
trokken raken bij een reeks raadsel
achtige en onheilspellende gebeurtenis
sen, die haar oorsprong vonden in een
krijgsgevangenkamp en „Dat
geval", waarin Grace Allen Ho
garth voor oudere meisjes op boeiende
wijze de lotgevallen vertelt van Helen,
een meisje, dat de zorg van haar ou
ders moet ontberen en daardoor in een
geestelijk isolement raakt, waaruit ze
door het lezen van een kinderblad wordt
verlost.
oor de beginnende amateur-por
tretfotograaf heeft Hans Borre-
bach een boekje geschreven, dat
de bedoeling heeft hem warm te ma
ken- voor deze tak der liefhebberij en
hem door middel van de nodige voor
lichting en instructie een eind op weg
te helpen. De veelheid van onderwer
pen die hij daarbij aansnijdt veroorlo
ven geen diepgaande behandeling,
maar met wat er allemaal aan de
orde komt kan de beginner voorlopig
vooruit. Het is bovendien door de
schrijver met de kennis en de erva
ring van een gerenommeerd vakman
gekozen en geformuleerd, zodat men
kan zeggen, dat het ten opzichte van
de beperkte doelstelling, principiële en
opwekkende instructie geeft. Als zoda
nig mag het een geslaagde en derhal
ve nuttige uitgave heten.
Hans Borrebach. „Portretfoto's ln
kleur en zwart-wit". L. J. Veen's Uitg.
mij. N.V. Amsterdam.
Zweden In het zuiden van Zweden
zjjn vrijdag tijdens manoeuvres drie
straaljagers van het type „J-32 Lan
sen (Saab) neergestort, waardoor
zes vliegers het leven verloren. Sinds
het begin van het jaar zijn eenentwin
tig vliegers omgekomen bjj veertien
ongelukken waarvan negen met de
„J-32". (R.F.P.)