Zal doelman Beck van
Esbjerg morgen vaak zo
de bal laten glippen?
PSY zal zich als mede
oprichter van toernooi om
„Europa Cup laten gelden
m
:«:f/ f f
Onbekend Esbjerg wordt
door Appel niet onderschat
SUKWIEl
Proefrit met Chryslers
..straal-auto"
nieuwe
Remmen op de motor dankzij
verstelbare schoepen
Bos:
200
record op de
meter horden
I roos?
TRAITAL0
i
ISP k i H WÊ v
Eerste stap op
*weg
naar roem
Nilocnederlaag
tegen Actief
Vic Buckingham
kraaktDOS
Bultman in het
waterpolo-zevental
5 illtBBi ,vHs WmëèWÊÊÊÊÊW'Ê&k< «ft l>
Hoofdklas handbal
Schaaksters winnen
van de Bulgaarsen
Maastrichts Mannen
koor zingt voor Paus
m
Vijf gouden plakken
voor Italianen
Zacht fluitend geluid
en trillingvrije motor
doen denken aan
jet-vliegtuig
I
illliflK
mmm
DINSDAG 24 SEPTEMBER 1963
mh
UjKH I K J-l
Hei elftal van PSV zoals het waarschijnlijk morgenavond zal aantreden tegen Esbjerg voor de eerste
wedstrijd in de eerste ronde van het toernooi om de Europese beker voor landskampioenen. Staande
van links naar recht: Van WissenPijs, Wiersma, Kemper, Bals en Brusselers. Zittend vJ.n. r.: Gie-
sen, Kerkhoffs, Theunissen, Hoenen en Allemann.
Omstreden titel
PSV's verleden
BERTELSEN
Esbjergs hoop
ware
klare
1
ZORG DAT U ALTIJD ZO WEER OPGEKNAPT BENT!
Uitlaatgassen
Frafikrijk sterk
tegen de Russen
De gasturbine-wagen van Chrysler
ziet er aan de achterzijde opval
lend uit. In tegenstelling tot het
geen men zou vermoeden, hébben
de twee pijpen naast de achter
lichten niets met de uitlaatgassen
te maken. De pijpen van de uit
laat zitten ónder de wagen.
Overgang
Toeren maken
dfei
Last van
■>t t tg
Last van
wassen met
Pelli
shampoo
Blik onder de motorkap. De tur
binemotor is 69 cm hoog en 89
cm breed.
(Van onze speciale verslaggever)
ESBJERG, 24 sept. Vrijdagmid
dag «tonden 7. ij voor de deur van de
bestuurskamer van PSV. Ze kwamen
uit Zeist, de drie knapen van een Jaar
of zeventien. Of er nog kaartjes waren
voor de wedstrijd van PSV tegen Es
bjerg. „Die in Denemarken natuurlijk,
we volgen altijd de Nederlandse clubs
naar het buitenland bij hun wedstrij
den voor de Europa Cup. We sparen
er het hele jaar voor, gaan niet op
Vakantie en kunnen, omdat we bij de
spoorwegen werken, ook nog voor half
geld reizen." De aanwezige bestuurde-
ren van PSV gniffelden bij zulk jeug-
keer niet al te best. PSV lootte in de
eerste ronde tegen Rapid Wien. Het
zelfde Rapid Wien, dat Benfica's Ger-
mano enkele j ren geleden noopte zijn
baard af te laten scheren, zo vaak had
den de Oostenrijkers er in een wedstrijd
aan getrokken, in Wenen had PSV tegen
dit misschieu wat al te felle Ra
pid geen schijn van kans. Met een ne
derlaag van 6-1 werden de Eindhove-
naren naar huis gestuurd. En al won
nen zij dan de „return" in de lichtstad
met 1-0, PSV wa« „gewipt."
Na DOS, na Sparta en Ajaxtot in
de-kwart-finales, na Feijenoord tot in de
halve finale, krijgt PSV, dankzij het
landskampioenschap van het vorige sei
zoen, een nieuwe kans. Over de verove
ring van dat landskampioenschap is al
dig enthousiasme. Het begon hun dui
delijk te worden dat PSV, als lands
kampioen de vertegenwoordiger van het
Nederlandse voetbal In het toernooi om
de felbegeerde en populaire Cup, natio
naal „bezit" is geworden. Het had hen
in het begin echt wel verbaasd dat er
voor de uit-wedstrijd in het zo moeilijk
te bereiken Deense vissersplaatsje Es
bjerg niet alleen uit Eindhoven, maar
ook uit Amsterdam, Groningen, Mep
pol, Maastricht en nu ook Zeist door
voetbalenthousiasten kaarten werden
besteld.
Wanneer echter morgenmiddag om
vier uur de lage, rode zon tussen de
donkere bomen door de grasmat van
het vriendelijke Idraetsparken zal ver
lichten en onder het gegolfde dak van
de tribune ruim achten twintigduizend
toeschouwers schouder aan schouder
aitten, dan zal blijken dat voor deze eer
ste wedstrijd van Esbjerg en PSV toch
de normale grenzen van voetbalenthou-
siasme niet zullen zijn overschreden.
Normaal dan altijd in de „Europa-cup"-
vertooudiingen. Wat voor Nederland dan
wil zeggen: EsbjergPSV is nog
geen BenfioaFeijenoord, gespeeld on
der duizenden watts kunstlicht, voor
meer dan zestigduizend wild krijsende
supporters, gevolgd door miljoenen op
de televisie en... als halve finale.
Esbjerg—-PSV is wel de eerste stap
op de weg naar deze m^am De eeo-
ste stap, maar van wie? Van PSVT
De bijna viiorihcwTcLerd supporters ai©,
naast een dertigtal journalisten, aan
gevoerd met chartervliegtuigen vanaf
Zestienhoven en Schiphol, met bussen
en auto's óf met de trein de strijd met
eigen ogen zullen zien, knikken vurig
van ja. Niet voor niets bepaalde een
reisbureau het uur van vertrek uit
Esbjerg eerst twee uur na de wed
strijd, om de supporters de gelegen
heid te geven een overwinning te kun
nen vieren.
Wat voorbarig misschien, maar er
Is enige grond tot optimisme. Daar is
allereerst PSV's verleden in het toer
nooi om de Europa Cup. In het deftige
Parijse hotel waar op 2 april 1955 de
Franse „voctbalimpresario" Ukrain-
czyk en de vader van de Idee van een
Europees clubkampioenschap, de sport
journalist Gabriël Hanot de afgevaar
digden van vijftien clubs bij elkaar had
den geroepen, was er een PSV-er voor
Nederland. Dat was te danken aan de
in Frankrijk zeer gewaarde Bertus de
Harder die SHS een uitnodiging had
gestuurd. SHS voelde zich echter niet
de aangewezen club voor zo'n sterk
toernooi en deed de invitatie aan PSV
over. Als een van de oprichters heeft
PSV natuurlijk de verplichting de idee
van het toernooi beter dan welke club
ook uit te dragen. Dat ging de eerste
veel gezegd. „Als Feijenoord zich niet
had blind gestaard op de Europa Cup
en de competitie niet had verwaarloosd,
was het nooit gebeurd" hoort men In
Roterdam. „Wanneer Ajax niet telkens
zoveel spelers aan vertegenwoordigen
de elftallen had moeten afstaan, dan was
PSV er niet aan te pas gekomen" zeg
gen ze in Amsterdam. „Maar", zo op
pert men dan in Eindhoven. „PSV heeft
de tweede helft van het seizoen voort
durend met meer dan twee invallers
gespeeld. Is dat geen bewijs van kracht?"
Natuurlijk is het dat. Het fs dit rij
ke reservoir van reserve-spelers dat
nu, aan de vooravond van de wed
strijd tegen Esbjerg, weer van grote
waarde blijkt. Immers, in de competi
tiewedstrijd tegen DWS werden Wiers
ma, Van Wissen en Giesen gebles
seerd. Wiersma zal waarschijnlijk wel
kunnen spelen, maar van Van Wis
sen en Giesen is het nog niet zeker.
Geen paniek echter, want de zeven
tienjarige Verdonk staat zeer wel zijn
mannetje in de voorhoede en voor de
achterhoede heeft men Dormers ach
ter de hand. Voor die twee hoeft
ook het systeem niet te worden veran
derd. Bijna tot vervelens toe heeft
trainer Appel zijn variant op het be
kende vier-twee-vier-systeem doorge
nomen. Tegen DWS bleek het wonder
wel voor „cup"-voetbal geschikt.
Er blijven toch enige vragen over. Op
de eerste plaats, wat doet het zo onbe
kende Esbjerg? Ja, het is bijna het
Deense elftal; de middenvoor Bertel-
sen is in Italiaanse ogen ongeveer twee-
eneenhalve ton waard. Spil Madsen is
in Denmarken een voetbaliidool; Esbjerg
staat evenals trouwens PSV weer bo
venaan in de competitie, maar wat dan
nog? Trainer Arne Sörensen heeft zich
altijd een voorstander van offensief
voetbal getoond. Hij wil top-voetbal spe
len met zijn amateurs en hij is er, ge
zien Esbjergs ere-lijst., wonderwel in ge
slaagd. Toch sprak diezelfde Sörensen,
nadat hij PSV jn Zweden voor de Inter-
toto-competitie had zien spelen vol ont
zag van het safety-first" van PSV.
Met zoveel ontzag zelfs dat men in
Denemarken verwacht dat hij morgen
het accent wel eens naar de defensie
zou kunnen verleggen. Is „bekervoet
bal" niiet vrijwel identiek met verdedi
gend voetbal? Zal dus Allemann werke
lijk geen kans krijgen met grillige so
lo's. twee, drie man naar zich toe te
trekken, om dan een van zijn collega's
in een droompositie te lanceren? Sören
sen zei in Eindhoven tegen collega
Bram Appel ervan overtuigd te zijn z'n
ploeg de volgende ronde te kunnen bin
nenvoeren. Appel vond dat wel wat te
overmoedig. „Ik zal zoiets niet zeggen"
zed hi) voor het vertrek, ,,ik houd mijn
jongens liever klein. We krijgen de „re
turn" tenslotte in Eindhoven ook nog."
(Advertentie)
VRIJMOEF
JOHS. VRIJMOED ZONEN N.Y.
- SCHIEDAM - SEDERT 1776
(Van onze handbalmedewerker)
AMSTERDAM, 24 sept. Gaan de
teams van Niloc in de hoofdklasse van
de handbalcompetitie dit seizoen een
ondergeschikte rol vervullen? Er is
roden, deze vraag te stellen omdat de
Amsterdamse dames afgelopen week
einde verloren van het veel zwakker
geachte Actief en de heren hij ESCA
het onderspit delfden. Drie teams be
zitten thans maximale totaalwinst: de
dames van Zeeburg en de heren van
Operatie en het verrassend goed „draai
ende" Stratum-Meteoor.
De ontmoeting tussen Sagitta en Zee
burg kenmerkte zich door een grote
dosis spanning. Met het kleinst moge
lijke verschil (1-2) verstevigde Zee
burg zijn leidende positie. Ook WLC-
DEó en Athene gaven elkaar nauwe
lijks iets toe, hetgeen blijkt uit de krap
pe zege van de Eindhovense ploeg:
5-4. v erburch heeft het vermaarde Hy-
giëa op diens veld bijzonder verdienste
lijk tegenstand geboden. Het werd een
hoogst eervolle nederlaag (8-6) voor de
gepromoveerden. Bij Niloc liepen de
combinaties stroef. Ook de afwerking
liet veel te wensen over. Mede daar
door kon een strijdlustig Actief zijn
eerste overwinning behalen (5-3). De
sta"d' Zeeburg 3-6, Hygiëa S-i, WLC-
DES 3-4, Niloc 3-3, Athene 3-2, Ver-
eenaars versloegen PSV met liefst 16-
7. Maar Stratum-Meteoor gaf ook nu
geen krimp. In een doelpuntrijke wed
strijd wees het Hellas -»rug: 21-13. De
ontmoeting tussen ESCA en Niloc was
geladen met spanning. Iets meer door
tastendheid besliste de strijd in het
voor deel van de Arnhemmers; 13-10.
En Blauw Wit verrilkte zich met twee
punten ten koste van Aalsmeer (13-11).
Nu luidt de stand: Operatie 3-6, Str.-
Meteoor 3-6 ESCA 3-6, PSV 3-2, Niloc
3-2, Blauw Wit 3-2, Aalsmeer 3-1, Hel
las 3-0.
SPLIT, 24 sept. Op de eerste dag
van de schaakolympiade voor dames
heert het Nederlandse team met 1J4-K
gewonnen van Bulgarije. Mevrouw Vree
ken k »m na 22 zetten remise over
een met de Bulgaarse Ivanova, me
vrouw Heemskerk bevocht in 32 zetten
een overwinning op haar tegenstandster
Nowarra.
HAVANNA Met no~ één ronde te
«pelen, heeft de Russische schaakkam
pioen Korchnoi een p„nt voorsprong op
zijn naaste belagers in het Capablanca-
toemooi. reller en 1 staan samen op
de tweede plaats.
VATICAANSTAD, 24 sept. (KNP)
Op de zondag gehouden Pauselijke
audiëntie die in hoofdzaak bestemd was
voor Italiaanse katholieke journalisten,
was ook het Maastrichts Mannenkoor
aanwezig. Onder leiding van de diri
gent, Jan Verbeme, zong het ter opening
„O quant suavis est" van Meulemans.
Nadat de Paus de Italiaanse journalis
ten had toegesproken, verzocht hij het
koor, de audiëntie te sluiten met een
lied „dat uw eigen cultuur weerspie
gelt". Het koor zong daarop „Limburg
mijn vaderland" en oogstte opnieuw
een enthousiast applaus.
(Advertentie)
Last van reumatiek, spit, verkoudheid, hoofd- en zenuwpijnen of andere pijnen?
Dén Togal I Helpt snel en goed. En veilig. Met Togal is uw stemming altijd zonnig.
Weer of geen weer. Bij apoth./drog. TOGAL 0.95; 2.40; 8.88.
O
SCHIPHOL, 24 sept. Zonder zich
®.®n moment te bedenken verklaarde
yie Buckingham, de manager van Shef
field Wednesday, dat woensdagavond
in het Utrechtse stadion tegen DOS
voor de eerste ronde van de jaarbeurs-
stedencompetitie speelt, dat zijn ploeg
zal winnen.
„Wij spelen beter voetbal". Bucking
ham, die in de seizoenen 59-60 en 60-61
trainer van Ajax is geweest en DOS
dus al kende, is een week geleden naar
Nederland gekomen om DOS tegen En
schede te zien spelen: „Het was ver
schrikkelijk".
Toen Buckingham hoorde dat DOS
versterkt uit zal komen, zei hij onmid
dellijk: „Dat mag niet volgens de re
gel» van deze competitie. Maar het kan
ons niet schelen, laat ze hun gang maar
gaan".
DOS *iet er als volgt uit:
Doel: Van Zoghei; achter: Llptak en
Ockhuyzen, midden: Westphal, Mijnals,
Schulzle (Elinkwijk); voor: Kruin, Sle-
ven, De Meulemeester, Van der Lin
den en Hanegem (Velox).
DEN HAAG, 24 sept. In de Neder
landse waterpolo-ploeg, die a.s. za
terdag 28 september tijdens de landen-
wedstrijd zwemmen, waterpolo en
schoonspringen te Dordtmund tegen
Duitsland zal uitkomen, is sedert het
toernooi te Boekarest één wijziging
aangebracht.
Aalberts (DZV) wordt vervangen door
Bultman (Gooi).
Het team bestaat uit:
Hermsen (Robben), Leenards (Zian),
Van Spingelen (H.Z.P.C.), Van Dorp
(AZPC), Vriend (Y), Bultman (Gooi),
Muller (AZPC), Geutjes (Neptunus
Amersfoort), Vriend (Y), Wormgoor
(UZSC) en De Vries (Neptunus Amers
foort).
99
NAPELS, 24 sept. De derde dag
van de spelen van de Middellandse Zee,
heeft Italië gisteren vijf gouden medail
les opgeleverd, De gymnasten Meni-
chelli en Carminucci namen er elk twee
voor hun rekening, terwijl de vijfde
gouden „plak" in handen kwam van
zwemmer Dennerlein, die de 200 meter
schoolslag won in 2 min en 18.7 sec.
BRUSSEL, 21 sept. Voor het
eerst In ons leven hebben we gereden
achter het stuur van een straal-auto.
Een t>oeiende kennismaking met een
splinternieuwe manier van autorijden,
want al ziet de wagen er van buiten
tamelijk conventioneel uit, onder de
motorkap schuilt een experimentele
gasturbine-motor, die op een speciale
manier dient te worden behandeld. De
meest opvallende verschillen met nor
maal autorijden zijn wel: het zacht
fluitende geluid, dat in de cabine hoor
baar is, de ietwat vertraagde reac
tie van de motor na het indrukken van
het gaspedaal en het minder krachtig
„afremmen op de motor" dan men in
de normale wagens gowend is.
Genève en Brussel zijn de eerste ste
den, waar deze experimentele wagen
van Chrysler, die dit jaar in New
York werd onthuld, aan een klein
groepje belangstellenden is getoond en
waar enkelen zelfs de gelegenheid kre
gen proef te rijden met dit model,
dat alleen al aan research vele tien
tallen miljoenen dollars heeft gekost
en waar men dan ook bij Chrysler
dood-voorzichtig mee is. Na de Parijse
salon, waar de Chrysler turbine
wagen alleen maar te zien zal zijn en
niet zal rijden, gaat de wagen nog
naar een twintigtal andere plaatsen in
de wereld, zoals Kaapstad, Manilla,
Tokio, en Caracas. De reis wordt af
gelegd met een DC-7f van Pan Ame
rican, die daarmee een ongekend grote
chartervlucht voor één toestel uit
voert.
Het principe van de turbine-motor
is eenvoudig. Lucht wordt van buiten
door de turbinemotor aangezogen en
door een compressor samengeperst
door een schoepenrad. Vandaar
stroomt de lucht naar de verbrandings
kamer, waar de brandstof wordt toe
gevoegd (petroleum, kerosine etc, mits
er maar géén lood in zit) en de ver
branding plaatsvindt. De stroom
gloeiende gassen brengt twee raderen
in beweging: een dat via de ver
snellingsbak de wagen aandrijft en
een ander, dat de compressor aan
drijft.
Een groot probleem vormden de
gloeiende uitlaatgassen. Bij de eerste
experimentele modellen was het on
mogelijk achter de auto te komen,
wanneer de motor „draalde", maar
nu heeft men dit euvel al practisch
onder de knie. Zonder bezwaar kan
men vlak bij de uitlaatpijpen gaan
staan.
De voordelen van dit systeem zijn
belangrijk. De motor draait op goed
kope brandstof en bezit maar een vijf
de van het aantal bewegende onder
delen van een zuigermotor. De uitlaat
gassen zijn veel minder giftig, want
het koolmonoxyde wordt in de turbine
opgevangen door de warmtewisselaars,
die de hitte van de uitlaatgassen ge
bruiken om de binnenstromendé lucht
vóór te verwarmen. De gasturbine
AMSTERDAM, 23 sept. De Haagse
atleet Marlus Bos (V. enL.) heeft zondag
op de Sintelbaan op het Olymplaplein
het Nederlands record op de 200 meter
horden met een tijd van 23.6 sec. op zijn
naam gebracht. Bos bereikte dit resul
taat In de loop om het Nederlands kam
pioenschap, waarin hjj Eef Kamerbeek
(23.8 sec.) naar de tweede plaats ver
wees. Kamerbeek en Bos waren met
24 sec. houder van het record.
De jongensploeg van A.A.C. heeft op
de sintelbaan voor de twaalfde maal het
clubkampioenschap van Nederland ver
overd met een puntental van 113, hoger
dan ooit te voren. Bovendien verbeterde
A.A.C. het jeugdrecord op de vier maal
100 meter, dat met 43.7 sec. op naam
van „Haarlem" stond. De A.A.C.-jongens
maakten een totaaltijd van 43,3 sec.
De eindstand van het clubkampioen
schap, waaraan de Wouter Groene-
steynbeker is verbonden, was: 1. A.A.C.
113 pnt., 2. Haarlem 54 pnt., 3. D.O.S. 42
pnt., 4. L.D.A. 39 pnt., 5. P.S.V. 34 pnt.,
6. Memphis 33 pnt.
Het Amsterdams A.D.A., drie maal
meisjesclubkampioen in successie, is
zaterdag op eigen grond onttroond door
Memphis uit Enschede. De meisjes van
A.D.A. verbeterden het Nederlands re
cord 4 x 80 meter in 39.7 sec. Het oude
record stond op naam van Sparta (Den
Haag).
Tijdens de wedstrijden om de Gerrit-
senbaker won Celebes het Nederlands
kampioenschap 4 x 200 meter in 1.46.3
voor de Bataven in 1.48.3 en A.D.A. in
1.48.5.
De eindstand: I. Memphis (Enschede)
53 pnt., 2. A.D.A. (Amsterdam) 43 pnt.,
3. Sagitta (Amsterdam) 42 pnt.
Voor een zeer goed resultaat zorgde
het Franse atletiekteam ln een lan-
denwedstrijd tegen een sterke Rus
sische formatie, waarin enkele kopstuk
ken ontbraken. Het werd 106-106 na een
57-49 puntenvoorsprong op de eerste dag.
De Fransen wonnen de eerste drie
nummers van zondag: namelijk de 400
meter horden door Ed van Fraagh, de
tot Fransman genaturaliseerde Neder
lander (die 51.6 sec. liet afdrukken) en
Robert Poirier in 51.9 voor Georgi
Tchevychalov in 52 sec.; de 150 meter
door Michel Jazy en Jean Wadoux, die
beiden 3.44.3 lieten afdrukken; en de
200 meter door (de Europese 100-meter
kampioen) Claude Plquemal in 20.8 en
Joceleyn Delecour in 21.2 sec.
koelt zichzelf en behoeft dus geen voor
zieningen. Ook de smering is uiterst
beperkt. Er behoeven geen cylinders
en geen cylinderwanden te worden ge
smeerd: alleen de hoofdlagers van de
turbine-as en die van de accessoires
hebben olie nodig.
De motor is voor een groot deel van
aluminium en weegt maar 186 kilo.
Wat dit betreft heeft Chrysler winst
geboekt, want het vorige experimen
tele módel was zwaarder en omvang
rijker.
Een van de moeilijkste problemen
bij de ontwikkeling van de turbine
motor was het feit, dat men met zulke
hoge temperaturen te maken kreeg.
In de motor gaan temperaturen heer
sen van 1700 graden Fahrenheit. De
schoepenwielen werden aanvankelijk
gemaakt van een legering van nikkel
en kobalt, maar aangezien de grond
stoffen hiervoor duur zijn en moeilijk
te krijgen, ontwikkelde Chrysler zelf
een metaallegering, die in de practijk
uitstekend schijnt te voldoen.
rust in de auto. Het „straaljager-ge
luid" is absoluut niet hinderlijk en
mag zeker geen achteruitgang wor
den genoemd in vergelijking tot het
geluid van de explosie-motoren. Tril-
lingvrij en rustig rijdt de auto over
de weg en meer dan eens kregen
we even de illusie te vliegen...
Wie de auto binnenstapt, wordt ge
troffen door de grote luxe practisch
alles gaat electrisch maar dat heeft
met de turbine-aandrijving natuurlijk
weinig te maken. Niettemin dienen we
voor alle mannen die autorijden en
een beetje auto-speelziek zijn, te ver
melden, dat het buitenspiegeltje van
binnen te verstellen is, dat het dash-
bord wemelt van de lampjes en dat
de snelheidsmeter is afgewerkt met
satijn...
Waar het om gaat, is evenwel de
motor. Om te starten moet men het
sleuteltje een kwartslag draaien: dan
begint onder de motorkap heel zacht
jes iets te zoemen. Neen, géén gas
geven bij het starten. Dat ts een ge
woonte die u even moet afleren.
Vrijwel terstond na het starten kan
het volle vermogen van de motor wor
den gebruikt, want „opwarmen" is niet
nodig. We gaan rijden en drukken het
knopje „drive" ln. Langzaam gaan we
op stap, nog steeds zonder het gaspe
daal te hebben aangeraakt. De enige
pedaal die we gebruiken is de rem.
Eenmaal op de grote weg, drukken
we het gaspedaal helemaalf!) in: on
der de motorkap klinkt zacht een flui
tend „oplopend geluid. De auto ver
snelt krachtig en zonder schokken.
Hebben we de gewenste snelheid een
maal bereikt, dan laten we het gas
pedaal weer opkomen.
Waar men aan moet wennen is het
feit, dat de auto niet terstond na het
gasgeven accelereert, zoals een auto
met benzine-motor. Eerst moet de tur
binemotor toeren maken, dan pas voelt
men de kracht van de 130 pk motor
vrijkomen.
Ook het remmen is anders. Wie bij
een normale wagen het gaspedaal los
laat, voelt een vertraging. Bij de eer
ste experimentele turbine-wagens was
van een dergelijke vertraging in het
geheel geen Sprake, De motor draaide
lustig door.
De constructeurs voelden dit als een
handicap en bedachten een systeem
van variabele schoepen. Deze vangen
de gasstroom op, voordat het turbine-
wiel wordt bereikt. Het mechanisme
is bedienbaar via het gaspedaal: zo
dra de wagen sneller rijdt dan 25 kilo
meter per uur kunnen de variabele
schoepen zich zo verstellen, dat de
gasstroom tegen de rotatie-richting
van de krachtturbine wordt gericht,
hetgeen dus een remmend effect op
levert, precies, wat de automobilist
verlangt. Aan de kracht van dit rem-
effect moet men wel even wennen.
Wat ons bijzonder opviel was de
Het is onze ervaring, dat het rij-
den met een turbine-auto beslist niet
moeilijker is dan het besturen van een
normale auto. Aan een paar reacties
moet men even wennen, maar het
komt ons voor, dat men niet méér
moeite heeft om van explosie-motor op
Turbo over te schakelen, dan men
thans nodig heeft om van het ene
merk op het andere over te gaan.
Wanneer de tijd rijp is, waarop de
automobilist voor een redelijke prijs
zou kunnen overschakelen op de tur
bine-wagen, valt heel moeilijk te voor
spellen. Chrysler en Rover zijn al
vergevorderd met hun research-werk
en heel wat aanvankelijk bijzonder
moeilijke problemen, als te hoge werk-
temperaturen, te hete uitlaatgassen en
gebrek aan het juiste materiaal, zijn
reeds geheel of gedeeltelijk overwon
nen. Chrysler is al van vóór de twee
de wereldoorlog bezig met rte ontwik
keling van de turbine-wagen; in maart
1954 verscheen de eerste straal-auto op
de weg. In 1956 werd een monsterrit
gemaakt (van New York naar Los
Angeles) met een tot turbinewagen
omgebouwde Plymouth en in" 1961 lan
ceerde Chrysler een Dodge Dart met
turbinemotor, waarmee wij destijds in
Parijs mochten kennismaken. Er werd
van dit type maar één model gebouwd
en men was er zó voorzichtig mee,
dat niemand van buiten de fabriek
achter het stuur mocht plaatsnemen.
Vaji de Turbo 1963, die zojuist aan
de wereldtoernee is begonnen, wor
den echter wèl meer exemplaren ge
maakt. Tweehonderd stuks worden aan
Amerikaanse burgers normale au
tomobielgebruikers, van de bakker tot
de handelsreiziger voor enige tijd
„uitgeleend" om te ervaren, hoe het
grote publiek op de turbine-motor re
ageert. En deze mijlpaal in de ont
wikkeling van de turbine-motor, de
eerste „steek-proef" van de construc
teurs onder de automobielrijden-
de mensheid, verdient zonder twijfel
de aandacht, want de „straal-auto" is
een project, dat naar wij menen ln
de toekomst goede kansen maakt,
VIC SNIEKERS
(Advertentie)
,jA
"|V.
Een produkt van l'Oréal de Paria
