gezondheid Hoge reus grootste in europa van 42 m Philips viert vijftig jaar in Waaire research met een nieuw elektronisch laboratorium Aanzet van gigantisch complex UOUA €ÜH Hildebrand te kwetsbaar voor voetballers Publikatie foto Kroonprinses houdt Twentse folklore hoog Koningin bezoekt ,1steriel' Eindhoven Studenten als wassen beelden Prof. Rutten: Patiënt is veelal nummer en geval Meer menselij nodig in ziekenhuis „Organisme repareren is anders dan mens genezen Een fijnproever van kaas alabastine bij de hand? „Zonder dit werk zijn we ten dode opgeschreven" was onpedagogisch Rijschoolhouders staken boycot J. van Duuren Geen scheuren en gaten in plafond en wand B. EN W. HAARLEM „Ontwikkeling" Mgr. Bekkers naar Rome vertrokken Bijna twee en een half duizend deelnemers aan het CONCILIE iOSRAM Het nieuwe elektronische labora torium van Philips in Waaire. Kwestie van geluk Uitwisseling Tijden» haar bezoek aan Eindhoven bezocht de koningin gisteren de lagere school aan de Vestdijk, waar zij, gezeten tussen de leerlingen, een muziekles bijwoonde. lampen VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1963 t AaTipt1 ent EINDHOVEN, 27 sept. Koningin Juliana heeft gisteren een werkbezoek gebracht aan het nieuwe gebouw van het Philips Laboratorium in Waaire; een 42 meter hoge reus, die overigens (Advertentie) de ideale likeur na een welverzorgde maaltijd. De geraffineerde dosering volgens oud recept - met vele, vele heilzame kruiden maakt VieiUe Cure tot een unieke Kqueur digestive. Ook bijzonder heerlijk met crushed ice "on die rocks" als longdri nk •ttPOKTCVR* dACOBUSBOELENf (Van oen onzer verslaggevers) HAARLEM, 27 sept. De foto van het eerste elftal van E.D.O. op het Hil- debrand-monument, die enige weken ge leden door het geïllustreerde weekblad „Panorama" over twee pagina's werd gepubliceerd, geeft naar het oordeel van het college van B. en W. van Haar lem blijk van gebrek aan zorgvuldig heid ten aanzien van een zo kostbaar en kwetsbaar kunstwerk als het Hilde- brand-monument. Mr. G. C. J. J. van den Bergh PvdA) had over deze kwestie enige schrifte lijke vragen gesteld. Naar het oordeel van B. en W. is •en dergelijke publikatie uit pedago gisch oogpunt verkeerd. Zij hebben deze mening ter kennis gebracht van de redactie van het weekblad, dat geen toestemming had gevraagd voor het maken van de gewraakte foto. Deze toestemming zou beslist gewei gerd zijn. Uit een onderzoek is gebleken, dat een politieagent de voetballers heeft ge wezen op het strafbare van hun gedra gingen. Het is namelijk verboden op het gras bij het monument te lopen. B. en W. achten het toezicht niet on voldoende. Regelmatig wordt er door de politie gepatrouilleerd, terwijl ook door ambtenaren van de dienst van hout en plantsoenen" gedurende de werkuren vrijwel voortdurend toezicht op het mo nument wordt uitgeoefend. nog maar de aanzet vormt van het gigantische complex, dat honderd hec taren tussen Dommel en de E3-weg in de komende jaren In beslag zal ne men. Rond het jaar 1970 zullen er drie duizend mensen in de research werken en men heeft er bouwruimte tot het jaar 2000. Op het ogenblik werken in het labo ratorium 1836 mensen, van wie 373 academici. Het totaal aantal werkne mers bij Philips is in Nederland 81.000, in heel de wereld 233.000. In 1920, toen er (in Nederland) 6700 Philipswerkers waren, had het laboratorium een be zetting van 174 man, onder wie 36 academici. De grondslag van het re- searchwerk was in januari 1914 ge legd door prof. dr. Holst, en Philips viert mèt het gereedkomen van de nieuwbouw in Waaire het vijftigjarig bestaan van het researchwerk. Het laboratorium heeft Bertus Aat jes bij deze gelegenheid een cantate laten schrijven, die door de Brabant se componist Louis Toebosch getoon zet is. Gisteren gaf het koor van „lab mensen" met het „lab-orkest" de eer ste uitvoering voor de koningin. Philips besteedt jaarlijks één pro cent van de omzet aan research, zo wel in Eindhoven als in laboratoria in Engeland, Frankrijk, België en Duitsland. Het researchwerk wordt ge coördineerd door prof. dr. H. B. G. Casimir, die zitting heeft ir. de raad van bestuur. Het laboratorium in Eind hoven heeft drie directeuren: ir. H. Rinia voor ingenieurswetenschappen, dr. E. Verweij voor chemie en dr. ir. A. Pannenborg voor fysica. Het Eind- hovense laboratorium is het grootste laboratorium op elektronisch gebied in Europa en vergelijkbaar met de groot ste in Amerika. Het onderzoek dat er verricht wordt staat niet in direct verband met de produktie: elke van de dertien hoofd- industriegroepen heeft eigen research afdelingen voor wat men „ontwikke- lin noemt: onderzoek dat direct be trekking heeft op de fabricage. Aan dit ontwikkelingswerk besteedt Philips jaarlijks vijf procent van de omzet, Dat het algemene researchwerk ook de produktie dient, heeft het verleden overigens wel bewezen. Complete hoofdindustriegroepen hebben aan het researchwerk htm ontstaan te danken. De voorzitter van de Raad van Be stuur, ir. F. Philips, zegt zelfs: „Zon der dit werk zijn we eenvoudig ten dode opgeschreven." De resultaten van het onderzoek dat momenteel wordt verricht, zijn pas over tien of vijftien jaar te beoordelen: dan kan men zeggen, of de gekozen program ma's al dan niet goed zijn geweest. Dat betekent voor de leiding een ui terst zware verantwoordelijkheid. Het laboratorium werkt met gro te vrijheden. Dat was al zo in de tijd van prof. Holst. Vóór de oorlog was het Philipslaboratorium een van de weinige researchcentra in de we reld. Nu zijn er, mede dank zij de hulp van de overheden, veel méér. „Men kan zich afvragen, of de kos ten die wij in dit werk steken wel gerechtvaardigd zijn, omdat men immers ook kan werken met con tracten, patenten kan aankopen etc. Door eigen research te bedrijven kunnen we echter onze wetenschap pelijke onafhankelijkheid bewa ren; het wetenschappelijk onderzoek ligt ons Nederlanders bovendien uit stekend". aldus ir. Philips. „Bij al het onderzoek dat in de hele wereld wordt verricht, is het vaak een kwestie van geluk, wie het eerst iets nieuws vindt. Maar dankzij het werk kurnen we ook als elders ontdekkin gen worden gedaan, onmiddellijk aan sluiten. Wat de wetenschap van de kleuren-tv betreft liggen we geen stap achter; op sommige punten weten we zelfs méé"'. Het onderzoek is destijds begonnen met het meten van gloei lampen. Daarna kwam het onderzoek van röntgenbuizen, waaruit de eigen fabricage is gegroeid. Onderzoek op het gebied van gasontladingen leidde tot de natriumlampen, die door Phi lips als eersten werden geïntroduceerd. Vervolgens kwamen de radiobuizen, de radio-toestellen en de tv-appara- tuur. Het laboratorium heeft ook de stoot gegeven tot de oprichting van de farmaceutisch-chemische industrie Du- phar. Toen bekend was, dat rachitis kon worden bestreden door ultravio lette straling en Philips daarvoor stra lingsbronnen produceerde, ging men in het lab proberen, of men de vitamine D, die door ultraviolette straling in hr lichaam wordt gevormd en die ook voorkomt in levertraan, op een goed kope en gemakkelijke manier zou kun- (Van onze correspondent) ENSCHEDE, 27 sept. Het bezoek aan het Twents Muzieklyceum te En schede vormde gisteren op de Tweede dag van het werkbezoek van prinses Beatrix aan Overijssel een der hoogte punten. In het muzieklyceum was ge zorgd voor enkele muzikale intermez zo's, terwijl er bovendien een ballet uitvoering werd gegeven. Tevoren hao de prinses de Academie voor Kunst en Industrie bezocht. Zij toonde grote belangstelling voor het werk van de studenten en voor hun toekomstplannen. De prinses maakte daarna een rondrit over het terrein van de in aanbouw zijnde Technische Hogeschool Twente. De rector-magnifi- cus professor dr. G. Berkhoff gaf een uiteenzetting over de opzet van deze nieuwe inrichting voor hoger onderwijs. Prinses Beatrix vond gistermiddag ook een versperring op haar reis door Overijssel. Het was een slagboom die de bewoners van de buurtschap Bec- kum hadden neergelaten. Naar folklo ristisch gebruik moest üe prinses eerst een glaasje bessenjenever van de in Twentse klederdracht gestoken bevol king aanvaarden, voordat ze foor mocht rijden. En zo gebeurde het. Het tweedaags bezoek aan de pro vincie eindigde in Hengelo. Burgemees ter jhr. mr. L. M. E. van Fisenne toonde hier vol trots zijn inmiddels vee) besproken nieuwe stadhuis. Toen de prinses de monumentale hal binnenstap te steeg een luid gejuich van de gaan derijen op, waar ambtenaren de prin ses vanaf hun hoge positie verwelkom den Het Hengelo's werkcomité van de actie Dousadj bood de prinses een be drag van 8.000 gulden aan voor de stich ting van een dorpshuis in Dousadj. Cuba Door een plotselingen weers verandering heeft zich woensdagavond volgens radio-Havana in en rondom de hoofdstad een „astma-crisis" voorgedaan waardoor vijf mensen om het leven kwamen en meer dan tweehonderd in het ziekenhuis moesten warden opgeno men. (Rtr) Sedert de tweede wereldoorlog is in de elektronische industrie meer bereidheid ontstaan tot het uitwisse len van kennis. Gebleken is nl, dat het hele gebied veel sneller tot ont wikkeling komt, als men ook ande ren laat meeprofiteren van de eigen vindingen. Symptomatisch hiervoor is het symposion dat dezer dagen in Eindhoven is gehouden en waarop voor een honderdtal deskundigen uit de V.S., Canada, Argentinië, Japan en nagenoeg alle Westeuropese lan den demonstraties werden gegeven, o.a. op het gebied van zeer lage temperaturen en daarbij optredende suprageleiding, op welke gebied de jongste onderzoekingen van het Philipslaboratorium heel nieuwe mo gelijkheden hebben geopend. Het nieuwe hoogbouwlaboratorium in Waaire heeft een bruto vloeropper vlak van circa 26.000 vierkante meter, over acht bouwlagen verdeeld. Het lei dingnet is zo ontworpen en uitgevoerd, dat bij omschakeling op andere activi teiten in alle behoeften kan worden voorzien. De zeven verdiepingen be vatten werk- en expirimenteerruimten, all op het noorden gelegen, en studie kamers op het zuiden. Beneden zijn een kantine met keuken, een foyer, een bibliotheek en een voordrachts zaal. Apart staat een laagbouw van twee lagen, waarin researchgroepen zijn gehuisvest die zich bezighouden met technologische onderzoekingen. Verder zijn er nog enkele afzonder lijke speciale laboratoria, voor akoes tische onderzoekingen, het werken met radio-actieve stoffen en andere activi teiten die bezwaarlijk in het hoge gebouw kunnen worden ondergebracht. Eet is de bedoeling, dat ook de an dere, nog te bouwen sectoren van het lab-complex een soortgelijke indeling krijgen. Advertentiet ALABASTIN RACH.T 6 - AMSTERDAM EINDHOVEN, 27 sept. Een van de gasten van de Technische Hogeschool zocht gistermiddag vergeefs naar zijn jas. Ijverige handen hadden het bij het heersende klimaat onmisbare kleding stuk van de haak gepakt en in een kast gestopt. De reden: Koningin Ju liana moest ter plaatse passeren en ze mocht niet zien, dat kapstokken gebruikt worden om jassen aan op te hangen. Dit „incident" typeerde de vfeer van het koninklijk bezoek aan Eindho ven, maar heel speciaal aan de Hoge school, waar gelegenheidsfunctionarissen met groene emblemen in het knoops gat een sfeer van steriliteit hadden ge schapen, die in het modernste zieken huis nog als misplaatst zou worden er- In de bibliotheek stonden langs de keurige boekenwanden om de vijf meter wassen beelden opgesteld, alle met een vinger tussen een dichtgeslagen boek, enkele juist grijpend naar een boeken plank. Bij nader inzien bleken het le vende studenten te zijn. Eindhoven kon het niet helpen, daf regen- en stormvlagen dit koninklijk werkbezoek van zijn feestelijk entoura ge beroofden. Men had méér dan zijn best gedaan om de stad zo glanzend mogelijk te presenteren: de gazons waren keurig geschoren, de straten net jes aangeveegd en men hield het tot het laatste moment bp, want enkele minuten vóór de koninklijke Rolls Royce bij de raadszaal in bet GGD-gebouw arriveerde, opereerde er nog een ge meentelijke bezemwagen om denkbeel dige snippers te ruimen. nen verkrijgen door bestraling van goedkope grondstoffen. Toen mt ge lukt was, werd een complete industrie voor geneeskundige en chemische pre paraten opgezet, omdat de produktie v vitamine alleen een te smalle ba sis vormde. De vindingen van het Philipslab wor den vaak uitgewisseld tegen elders ge dane ontdekkingen, zodat men toe gang krijgt tot de nieuwe kennis van anderen, zonder dat daarvoor betaald hoeft te worden. Soms worden ook pa tenten gekocht en ook vérkocht en de balans is bij deze zaken voor Philips tot dusver positief geweest. NATUURZUIVER OPWEKKEND VERKWIKKEND SOHEVENINGEN27 sept. „Voor de administratie van een ziekenhuis is de patiënt veelal niet meer dan een „cliënt", voor het laboratorium is hij een „nummer" en voor de specialist een „geval", soms een „mooi geval". Het is dringend noodzakelijk dat men in de ziekenhuizen komt tot een meer menselijke benadering van de patiënten. Een belangrijke taak kan hier in toebe deeld worden aan de hoofdverpleegster, die meer van de sociale achtergronden weet van de patiënten dan de arts. Zij zal daarvoor moeten worden ontlast van haar administratieve beslommeringen en wellicht zal zij een voorgezette op leiding moeten volgen". Deze nogal harde woorden werden gisteren ge sproken door de Nijmeegse hoogleraar in de psychologie, prof. dr. F. Rutten in zijn toespraak over „De mens in het ziekenhuis". Hij hield deze op het driedaags con gres van het katholieke ziekenhuiswe zen, dat hier op het ogenblik wordt gehouden. Prof. Rutten zag wel een verontschuldiging voor de specialisten voor hun verminderde belangstelling voor zjjn patiënt 'als mens: „De me- disch-technische kant van zijn beroep is zo gecompliceerd geworden dat ffi] daaraan alle aandacht moet geven. Bovendien moeten de zaalvisites meestal snel worden afgewerkt door Het werd door de weersomstandigTie- en frappeert. den een binnenhuis-bezoek: een pro gramma met een groot aantal interes sante aspecten. Het omvatte een mu ziekles met demonstratie van diverse instrumenten, een bezoek aan de co- operatieve gepensioneerden-werkplaats -wSterk door Werk", het nieuwe hoofd gebouw van de TH en tenslotte het al even nieuwe laboratorium van Phi lips, waar men zonder veel moeite wel dagelijks een demonstratie van research werk kan geven die de bezoeker boeit het vele werk dat gedaan moet wor den". Die medisch -technische kant alleen is voor de arts niet genoeg, zo meent prof. Rutten. „Het repareren van een orga nisme is iets anders dan het genezen van een mens". Prof. Rutten, die als oud-patiënt kon putten uit eigen erva ring, zei dat de gevoeligheid, mét de koorts, hoger wordt wanneer een mens ziek wordt. Een persoonlijke behande ling is daarom in het ziekenhuis van nog groter belang dan in normale om standigheden. „Een patiënt krijgt het gevoel dat er met hem gesold wordt wanneer hij zonder toelichting aan een uitgebreid onderzoek wordt onderwor pen. En hij voelt dat hij niet in tel is wanneer de afspraak voor de operatie zonder verklaring wordt uitgesteld, of wanneer hij urenlang moet wachten in de polikliniek". De hoogleraar constateerde dat de specialist in zijn gesprek met de pa tiënt nog weieens zo wil praten dat juist SCHIPHOL, 27 sept. Ter bijwoning van het Vaticaans Concilie is gister middag mgr. W. M. Bekkers in gezel schap van de hulpbisschop van zijn bis dom, mgr. J. W. M. Bluyssen. in een lijntoestel van Alitalia van Schiphol naar Rome vertrokken. Mgr. Bekkers is zo vroeg naar Rome vertrokken, omdat hij voor de aanvang van het Concilie nog aan een aantal vergaderingen moet deelnemen. Deze vergaderingen hebben ten doel de voor bereidende werkzaamheden, waaraan hij in april-mei als lid van de liturgische commissie had medegewerkt, tot een afgerond geheel te maken. VENLO, 27 sept. Het bestuur van de vereniging van rijschoolhouders ln Noord-Limburg heeft besloten de boy cot-actie tegen de rij-examinator F. T. te staken. Dit besluit hebben zij tele grafisch meegedeeld aan de directeur van het C.B.R. Het bestuur kwam tot dit besluit naar aanleiding van de brief van de directeur om een bespreking over de moeilijk heden bij de rij-examens. De directeur heeft toegezegd dat hij bereid is de za ken te bespreken, als de actie tegen de betrokken examinator werd gestaakt. VATICAANSTAD, 27 sept. (KNP) 2427 Concilievaders hebben zich bij het secretariaat-generaal van het Concilie voor deelneming aan de kerkvergade ring aangemeld. Daarvan zijn 75 kar dinalen, 2.228 aartsbisschoppen en bis schoppen, 59 apostolische prefecten en 65 oversten van orden. ABIDJAN De aartsbisschop van Abidjan (Ivoorkust), mgr. Yago heeft vandaag voor zijn vertrek naar Rome een verklaring afgelegd, waarin hij de verwachtingen van Afrika ten aanzien van het Concilie uiteenzette. „Vele Afrikaanse gelovigen", zo zei hij, „verwachten van het Concilie een betere plaats van hun continent in de katholieke wereld. De bisschoppen uit Afrika zullen op het Concilie hun eisen stellen i.a.v. nieuwe missioneringsmethoden, welke in overeenstemming moeten zijn met de huidige evolutie in Afrika". Italië Drie werklieden op een bouw terrein in Cuneo, zijn gisteren gedood doordat een metalen staaf, die zij droe gen in aanraking kwam met een elek triciteitsdraad. Een vierde werkman liep ernstige brandwonden op. (Rtr) (Advertentie) het kinderlijke in hem wordt aangespro ken. Volgens prof. Rutten moet het zo zijn dat de specialist niet alleen de patiënt van de huisarts overneemt voor de me dische behandeling, maar dat hij ook de goede verhouding tussen die twe moet overnemen. Hij meende dat er groeien de ontstemming merkbaar wordt over de verarming in de gevoelsrelatie tus sen de specialist en de patiënt. Juist omdat de arts in het ziekenhuis veelal beperkt is in zijn mogelijkheden tot een goede menselijke benadering, zag prof. Rutten belangrijk werk voor de verpleegster, die bepaald meer moet zijn dan louter verzorgster. Zij moet de patiënt helpen zijn lijden te dragen en zij kan de houding van de patiënt tegen over zijn ziekte gunstig beïnvloeden. „Haar taak, specialisten, is moeilijk te overschatten!" zo riep prof. Rutten de meer dan duizend congresgangers toe. (Advertentie) Elke OLVEH polis is winstdelend. Er komt ook geluk bij," zegt heel bescheiden de heer J. van Duuren in Woerden, die op het Nederlands Na tionaal Kaaskeurconcours dezer- dagen de ereprijs won en voor een jaar de gouden kaasboor in bezit mag houden. Een waar pronkstuk, aan een zware zil veren keten, zo iets als het ere teken waarmee eertijds de deken van een gilde zich tooide. Het werd hem overhandigd door ir. C. J. M. Rijssenbeek, directeur Veeteelt en Zuivelwe- zen van het ministerie van Land bouw in het gebouw Marcanti te Amsterdam, waar wekelijks de kaasbeurs wordt gehouden en waar dit jaar voor het eerst ook de keuringen voor het concours plaats vonden. De heer Van Duuren had zich aan de proef onderworpen in zijn woonplaatshet bekende kaasstadje, waar ook het initia tief tot een jaarlijks concours werd genomen door de heer J. J. Ruijs en de stichting Agrarisch Centrum Woerden de organisatie op zich nam. Nu het tot een nationaal concours is uitgegroeid, bei .oeit het Zuivelbureau er zich mee. Natuurlijk gaat het erom propa- aanda voor het gebruik van meer kaas te maken. Daarom bestaat het plan om in de toekomst ook het buitenland er bij te betrekken. Hoe meer deelnemers, hoe liever, want dan wordt er meer kaas gegeten, merkt de heer Van Duuren op, gezeten in het kantoortje van het pakhuis van de kaashandelaar L. van Dommelen in de Groenendaalstraatwaar hij chef is. Ons gesprek wordt nu en dan door een telefoontje onderbroken en dart klinkt het tegen een van de knechten: „Jan, gooi even 50 Fransen opde wagen" of „Ja, ik heb gisteren nog geboord, de kaas was wat erg wit. De bezoeker begrijpt dan uit hetgeen hij gehoord heeft, dat er Franse kaas bedoeld is en wat „pijpjes" zijn, is hem intussen ook duidelijk. Onze fijnproever heeft van acht verschillende bordjes pijpjes kaas (het uitge boorde stuk met de korst eraf) naar de tong gebracht en de smaak-papillen hebben geoordeeld of hij met boerenkaas, fabriekskaas, Edammer Franse kaas of welk soort dan ook te doen had. Hoe oud de kaas was en of de maak goed was, heeft hij geproefd. Er bestaan ongeveer twaalf smaakaf- wijkingen en als je die niet weet thuis te brengen, zeg je maar eenvoudig „afwijkend". Het spreekt vanzelf, dat je hiervoor de nodige ervaring moet hebben. In de negen jaar, dat de neer Van Duuren bij Van Dommelen werkt heeft hij al heel wat kazen geproefd. De geur van de kaas trok hem al aan, toen hij als kleine jongen naast een kaaspakhuis woonde en daar vaak binnenstapte. Met zijn vijftiende jaar „zat" hij al in de kaas en begon hij als knechtje. Nu is hij 33 jaar geworden net op de dag van de bekroning. „Uw kinderen waren zeker erg trots op hun vader, toen ze het nieuws hoorden?" Reken maar. Ik heb een dochter van zeven en een zoon van twaal) jaar" die toen hij het kaasboortje zag, dacht dat het een dasspeld u>as. Hij 'was er direct tuk op. Hij zei: „Vader, u weet, dat ik speldjes verzamel. De heer Van Duuren is er echter zelf veel te trots op en de grote gouden boor krijgt een ereplaats in de huiskamer. Als men de boor drie jaar achter elkaar heeft gewonnen, krijgt men hem voor goed. Dit overkwam vorig jaar de Woerdense kaashandelaar, ae heer K. van Baren. Toen was de heer Van Duuren al heel blij, dat hij een bronzen medaille won.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | | pagina 5