^TluitenjfnieL?&
te
m
s,
DE
DODELIJKE
LADING
ZATERDAG-PUZZLE
SCHEEPVAARTBERICHTEN
De oude rows nen namen vruwel
FABER EXPOSEERT
GESCHILLEN OM GOOISE
GROND OPVALLEND IN
DE GESCHIEDENIS
Vergeet je naam niet!
rit
1
0
,Grootkempische
fanfaremuziek
Lager exploitatie
resultaat bij NRC
Uit STAD
en STREE
K
SLEUTEL WEG?
Vakorganisaties
kop van Noord
holland bepleiten
industrialisatie
In eerste 8 maanden
K.V.P.-vergadering
in Schuylenburcht
GROEN St Co.
TAUNUS 12 M - 17 M
Marktberichten
Am b tsaanvaard ing
Afscheid
OOSTERSE TAPIJTEN en
KLASSIEKE MEUBELEN
Uit de regionale historie
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1963
rAGINA 4
NflfiBZUU
SCHOT
ffflNVflREIS
i
(Wanneer in deze rubriek sprake is van A, wordt daar-
mee bedoeld de aanvallende pairtij, B is de verdedigende
partij, 8 is de scheidsrechter en G de grensrechter. Elders
op deze pagina vindt u de oplossing, die u kunt lezen na
de krant ondersteboven te hebben gekeerd.)
PAUL
VLAANDEREN
KAMIGRO
EEN DANSAVOND
CENTRALE VERWARMING
DUIKER OLIEBRANDERS
GARAGE „PETERS"
„DE SLEUTELSPECIALIST"
Kustvaarders
Oplossing 14 september
Fa. W. FRANSEN, HAARLEM
Burgwal 38-40
KUNSTLEDEMATEN
ORTH, APPARATEN
STEUNZOLEN
ELASTIEKEN
MAATKOUSEN
-SS^SftlET WATER WERD
Een moderne badkamer/het
<D/
- 1«0DEWÜK'X]¥ NAM IN ZL'N LEVEN
SLECHTS TWEEMAAL EEN WARM BAD EN
BEPERKTE ZICH OVERIGENS TOT AVMS3EN
VAM GEZICHT EN HANDEN MET PARFUM.
of opblpasb; sr/c badkuipen
INTERIEURVERZORGING
met
in het MINERVA-THEATER - HEEMSTEDE
GEOPEND: 30 sept. t/m 5 okt. van 1424 uur.
Sterk karakter van
de Gooier
Naarden z strategische
vesting
EM=NA
r
Van onze correspondent)
HILVARENBEEK, 28 sept. Enke
le maanden geleden heeft de raad de
zer gemeente, op voorstel van B. en
W., een bedrag van 1000.- beschik
baar gesteld als prijs om de twee
jaar uit te keren voor een compo
sitie ten dienste van een harmonie-
en/of fanfarekorps. Voor de eerste
maal zal een dergelijk muziekstuk
worden uitgevoerd tijdens de Groot-
Kempische Cultuurdagen in 1964.
E VOLGEN
DEDffG
CHARLIE, VERZEND DIT TELE
.GROM, ZODRA 0E ESTRELU) DB
HAVEN VERIATEN HEEFT
EN IK WEET ZEKER PAT
DIT VANAVOND GE
13 BEURT.
OP NAAM VAN DE KAPI
TEIN. H'J KANO HIERVOOR
LATEN VERVOLGEN.»
JA, HU HEET
AMRANDAZ.
INfi,
WEET JE NO HOE
DE KAPITEIN VAN
DE E5TRELLR
HEET?
(IK GELOOF NIET DAT HU
DAARTOE DEKANSKRUGT
CHEERIO, INA, TOT
MORGEN, HOOI* IK.
Horizontaal: 1 deel
van de hand - 6
soort bier - 11 her
kauwer - 12 tijds
eenheid - 14 bloei-
wijze - 1" rivier in
Azië - 18 gluren -
20 familielid - 21
erflater - 22 hache
lijk - 23 boom - 24
uitverkoren schare
- 26 voorzetsel - 27
kleur - 29 lofzang -
30 hoofddeksel - 32
kerkelijk feest - 34
knaagdier - 36 lomp
- 37 soort - 39 wor
tel - 43 bewerkte
huid - 45 soort ap
pel - 46 speelgoed
- 48 bende - 49
lengtemaat - 50rijg-
snoer - 52 Frans
voegwoord - 53
meisjesnaam - 54 to
ren bij een moskee
- 55 nagerecht - 56
lidwoord - 58 zilver
(afk.) - 61 pers-
vnw. - 61 land
bouwwerktuig - 62
zoogdier - 64 hemel
lichaam - 66 niet
van het gewone afwijkend - 67 afmeting.
Vertikaal: 2 pers. vnw. - 3 beroep - 4
pers. vnw. - 5 plaats in Gelderland - 6
Nederlandse provincie - 7 achter - 8 kip-
pengeluid - 9 bijwoord - 10 Europees
land - 13 bijbelse stad - 15 soort bier -
17 vrucht - 18 gesloten - 19 ontkenning
(Advertentie)
Morgenavond 29 september
wordt door KAMIGRO en
Het Kwartet HAN KOOK
verzorgd in de Lingezaal te Haarlem.
Noord. Zaal open 19.30 uur.
ROTTERDAM, 87 sept. De direc
tie van de Nieuwe Rotterdamse Cou
rant n.v. deelt mede, dat de zeer ster
ke stijging van de loonkosten en ove
rige kosten in 1963 tot dusver onvol
doende werd gecompenseerd door stij
ging van de omzet.
Bovendien heeft de strenge en lang
durige winter een belangrijke extra
kostenstijging veroorzaakt.
-ongevolge hiervan ls het exploitatie
resultaat over de eerste 8 maanden van
dit jaar niet onaanzienlijk lager dan
het resultaat over de overeenkomstige
periode van 1962.
Of en hoeverre deze achterstand in
de komende maanden kan worden in
gehaald ia op dit moment niet te voor
zien.
Advertentie
Betere kleding bij
Nederland Kattenburg
sinds 1858
HAARLEM, 26 sept. De afdelingen
Kleverpark en het Centrum van de
KVP In Haarlem houden vrijdag 4 ok
tober in de Schuylenburcht een leden
vergadering. die om acht uur begint.
De heren H. v. Leeuwen en C. Pronk,
resp. voorzitter en secretaris van de
afdeling het Centrum, treden af en stel
len zich niet meer herkiesbaar. Verder
sullen op deze bijeenkomst de afge
vaardigden worden benoemd voor de
Statenkrtng en Rijkskieskring.
(Advertentie)
BLOEMEND AAL
TELEF. 54855
DIPLOMAUITREIKING Op maan
dag 21 oktober 's avonds om acht uur
zullen in restaurant Brinkmann de di
ploma's worden uitgereikt aan de deel
nemers van de aannemerscursus van
de stichting Raad van Bestuur Bouw
bedrijf.
(Advertentie)
TELEFOON 38058 HEEMSTEDE
FLUITEN OF NIET
taju
opinaqaS 'isqspusq jooa ijbjjssJ
uapjOM jaju 3uui '}S(u3f u9}oq9S93 mie
jo pnvq uftz 09894 jèq ap jajusiu azap
do 9JP J9|9dS U93 -jsjnf SB.W }Bp 'Bf
Advertentie)
LANGE VEEBSTRAAT 10 - TEL. 11493
Acmaea-t 27 v. Puerto Miranda n. R'dam.
Alphacca 27 v. Aden n. Karachi.
Aludra p 27 Kp. Verdische Eil. n. Santo9.
Caltex The Hague-t 27 te Aden.
Gabonkust p 27 Dakar n. A'dam.
Madison Lloyd 27 v. Hong Kong n. Slngap.
Mohamed Reze Shah-t 27 te Pt Said.
Neder Rijn 26 te Manilla.
Nestor 27 te Tunis.
Oranje 25 v. Papeete n. Wellington.
Pr. Fr. Will. 26 v. Glasgow n. Montreal.
Rossum-t 27 te Augusta.
Scherpendrecht 27 te Cochin n. Abadan.
Seine Lloyd 27 v. Honiara n. Pt Moresby.
Statendam 27 te New York.
Straat Magelhaen 28 te Nagoya.
Tjibodas 28 te Nagoya.
Tjikampek 28 te Mombasa.
Tjitjalengka 28 te Nagoya.
Wonorato 28 te Trlncomalee.
tit
Averdijk p 27 Gibraltar n. Duinkerken.
Banda 28 te Philadelphia.
Dinteldijk 26 v. Plymouth n. Hamilton.
Elizabeth Broere p 27 Gibraltar n. Man
chester.
Kasimbar 29 te Calcutta verw.
Medon 29 te Baltimore verw.
Meliskerk 27 v. Pt Sudan n. Suez.
Mississippi Lloyd 27 te Alexandrië.
Ruys 29 te Singapore verw.
Tjipanas 27 te Monrovia.
Utrecht 28 te Djibouti.
Van Waerwijck 28 te Hong Kong
Vldena 28 Malta n. Genua.
tit
Alblasserdijk 27 te R'dam.
Angolakust 27 te A'dam.
Aristoteles 27 te A'dam.
Benlnkust 27 te R'dam.
Ittersum 27 te A'dam.
Jason 28 te A'dam.
Kryptos-t 27 te R'dam.
Neder Eems 26 v. A'dam n. Bremerhaven.
Neder Waal 26 te A'dam.
Radja 27 te A'dam.
Stad Delft 27 te IJmuiden.
Acila-t 26 v. Teesport n. Thameshaven.
Alblasserdijk 26 v. Londen n. R'dam.
Alca p 26 Panamakanaal n. Corlnto.
Alcor 27 v. Genua n. Pt Said.
Alkest p 27 Bone n. Benghazi.
Amstelmeer 26 t.a. Chittagong.
Andljk 27 te Bremen.
Ares 27 te Georgetown.
Aristoteles 26 v. Antwerpen n. A'dam.
Avedrecht-t 27 350 m n Pt Sudan n.
Kharg Eiland.
Ball 28 v. Bremerhaven n. A'dam.
Batavia 26 v. Singapore n. Bangkok.
Bengalen 27 te Calcutta.
Beninkust 28 v. Antwerpen n. R'dam.
Calamares 26 te Porto Cortes
Caltex Ned.-t 26 v. Gibraltar n. R'dam.
Camphuys 26 v. Pt Elisabeth n. Dar es
Salaam.
Daphnis 26 v. Marigoana n. Baltimore.
Garoet 26 v. Dar es Salaam n. Tanga.
Hathor 25 v. Freeport n. Hamburg
Hecuba p 26 Curacao n. Laguaira
Hercules 26 v. Le Havre n. A'dam'
Isis 26 te New Orleans.
Izalco 27 te Tocopilla.
Jacob Verolme 27 te Balboa.
Kabylia-t 26 v. Trinidad n. R'dam
Kamperdijk 27 te Hamburg.
Karimun 26 v. Whangarei n. Auckland
Katelysla-t v. San Fransisco n. Acajutla
Kennemerland 26 v. R. d. Janeiro n. Pt.
Alegre.
Khasiella-t p 26 Canarische Eil. n. Dakar.
Kloosterdijk 26 te Coatzacoalcos.
Kosicla-t 27 te Punta Cardon.
Kreon 27 te Paramaribo.
Kryptos-t 26 v. Shellhaven n. R'dam.
Laarderkerk 27 v. Antwerpen n. R'dam.
Liberiakust 26 v. Pt Harcourt n. Warri.
Main Lloyd 26 v. Bangkok n. Singapore.
Meerkerk 26 v. Colombo n. Alleppey.
Mentor 26 te Maracaibo.
Neder Rhone 26 te Antwerpen.
Nieuw A'dam 26 te Cobh.
Ommenkerk 26 v. Marseille n. Barcelona.
Parthenon 27 te La Gualra.
P. G. Thulin-t 26 te Cristobal.
Philippia-t 26 te Thameshaven.
Poseidon 27 te Antwerpen.
Pr. der Ned. 26 v. Barbados n. Plymouth.
Pr Willem-4 p 26 Buffalo n. Southhaven.
Pygmalion 26 v. Tabarka n. R'dam.
Roggeveen p 26 Ambon n. Brisbane.
Rotte 27 v. Antwerpen n. Montreal.
Schie Lloyd 27 v. Akaba n. Suez.
Schouten 26 v. Basrah n. Abadan.
Senegalkust p 26 Kp Finisterre n. Antwer-
SUindoeng p 26 Rag al Hadd n. Muscat.
Skadi 27 te Ceuta.
Stad Gouda p. 26 Ouessant n. IJmuiden.
Stad Maastricht p 26 Carthagena n. Sa-
vona.
Straat Chatham 26 v. Takoradi n. Monrovia.
Sumatra 27 v. Khorramshahr n. Mombasa.
Tamara 27 te Mena.
Vasum-t p 26 Gibraltar n. Bandar Mashur.
Waterland 26 v. R. d. Janeiro n. Bahia.
Zafra-t p 26 Pt Said n. Landsend.
Friesland 27 te R'dam.
Ocean Sprinter 26 te R'dam.
Pr. Fr. Hendrik 27 te R'dam.
Radja 26 v. R'dam n. A'dam.
Soestdijk 26 te R'dam.
Cartago 27 v. Panamakanaal n. Armuelles.
Dorestad 26 850 m no v. Barbados.
Esso A'dam 26 35 m no v. Algiers.
Esso R'dam 26 200 m zo v. Malta.
Markab p 26 Eil. Elba n. Koper.
Mersey Lloyd 26 450 m zw v.d. Azoren.
Purmerend 26 500 m n v.d. Azoren.
Utrecht 26 200 m ozo v. Guardafui.
Dorestad 6 te R'dam
Doris 26 v. Georgetown n. Paramaribo.
Taras 26 v. Saloniki n. Stanboul,
Aeneas 26 260 m zo v. Bari.
Anne Herfurth 26 40 m w v. Kp Bouca-
ronl.
Alcetas p 26 Kp St Vincent n. Lissabon.
Arneb 26 40 m z va Barcelona.
Areas 26 60 m w v. Algiers n. Tripoli.
Arnhem 26 30 m w v. Marseille.
Argonaut 26 50 m n v. Bayonne.
Aldebaren 27 oprede Harwich.
Arizona 27 50 m nw v. Hanstholm.
Ali p 25 Holtenau n. Manyluoto.
Con Brio p 26 Texel na. Honfleur.
Crescendo p 26 Ameland n. Antwerpen.
Driebergen p 26 Texel n. Nantes.
Drie Gebroeders 26. v. IJmuiden n. Sar-
psborg.
Deneb 26 v. B. Aires n. Montevideo.
Erasmus 26 130 m nno v. Finisterre.
Elsa 25 te Norresundet.
Frejo p. 26 Terschelling n. Kalmar.
Gironde p 26 Fecamp n. Rouaan.
Horizon 26 te Stettin.
Hasewint 26 100 m wzw v. Ouessant.
Hoyledesingel 26 85 m n v. Texel n. Rottm
Heliosp. 26 Gijon, n. Civita Vecchia.
Heenvliet 26 50 m w v. Lissabon.
John m 26 180 m z v. Ouessant n. Bilbao.
Kerkslngel 26 35 m zw v. Casquets.
Kastanjesingel 26 80 m o v. Arkona.
Kon Tiki p 25 Holtenau n. Turku.
Laura p. 26 Oporto n. Duinkerken.
Lauriergracht p 26 Oland n. A'dam.
La Paloma 26 te Antwerpen.
Laura Christina 27 150 m z v. Balboa.
Maaskade 26 bij Den Helder geankerd.
Marcella 26 25 m zw v. Hanstholm.
Marie Christine p 25 Holtenau n. Paumo.
Nashira 26 600 m ono v. Paramaribo.
Naerebout p 26 Toulon n. Genua.
Philetas p 26 Kp. Bengut n. Malta.
Perregaux 26 50 m zo v. Kp St Vincent.
Paul Westers 26 te Kemi.
Prinsenbeek p 26 Utklippan n. A'dam.
Rose p 27 Kp Wrath n. Belfast.
Rochab 26 250 m ono v. Durban.
Stella Antares p 27 Kp Boucaroni.
Swift p 26 Texel n. Sonderborg.
Swallow p 26 Wight n. Pt Talbot.
Situla 26 150 m nno v. Recife.
Voorwaarts 26 v. Middlesbro n. Odense.
Villarica 26 305 m zw v. St Vincent.
Willem Fortuin 26 v. Turku n. Mantyluoto.
IJselborg p 26 Texel n. Mostin.
IJselhaven p. 27 Kp Villano n. Casablanca.
Zephyr p 26 Beachhyhead n. Gothenburg.
Zuiderzee 26 te Skuru.
VEILING POELDIJK, 27 sept. Tomaten
export: A extra f3.85, Al 2.70.90, B extra
2.85, BI 3.75—3.80, C extra 3.25, Cl 2.20—
2.35, CC1 1.65—1.90; binnenland; A2 1.50, B2
1.50 per kistje van 6 kg; druiven: alicante
1.451.60, gros maroc 1.401.65, franken-
thaler 1.552.15, blauwe emil 1.45, golden
champion 1.602.30, muscaat 1.702.10, wit
te alicante 1.501.60, perziken 1.051.45,
kassnijbonen 0.90—1.20, kasprinsessebonen
1.301.40. prinsessebonen 2 70100 ct., an
dijvie 2 1520 ct., prei 2 21-26; pepers, rood
1.101.45, groen 0.951.05, kromme komk.
13 ct., alles per kg.
Perziken (1) 73 ct., (2) 46—52 ct., 3 34—
40 ct., (4) 20—26 ct., (5) 11-16 ct., paprica,
groen 3-17 ct., rood 3-10 ct., aubergine 38-
1.40, mals 8-14, netmeloenen (8) 50-60 ct.;
bloemkool (6) 49 ct., (8) 29-32 ct., (12) 21
ct., staandglas-komk.75 kg en op 25 ct. 60
en op 29-23 ct.; 50 en op 12-15 ct., 40 en op
10-11 ct., alles per stuk.
Aanvoer 45.000 kg tomaten, 26.000 kg drui
ven, 3000 stuks perziken, 11.400 st. paprica,
2200 st. aubergine, 12.000 st. komkommers.
- 20 kern - 25 wereldtaal - 27 voertuig
- 28 moment - 30 visje - 31 roofdier -
33 gevangenis - 34 huisdier - 35 verde
len - 31 streek in Frankrijk - 40 vlieg
veld in Drente - 41 landtong - 43 scheut
- 44 persoon van adel - 46 latwerk - 47
onderricht - 50 langs - 51 veerkracht -
57 mak - 60 paleis bij Apeldoorn - 62
slee 63 familielid - 64 op die manier -
65 deel van de bijbel (afk.).
Oplossingen op briefkaart ln te zen
den tot en met 5 oktober aan 't Kasteel
van Aemstel, afd. prijsraadsel, N. Z.
Voorburgwal 65, A'dam met vermelding
ouder of jonger dan 18 jaar.
Horizontaal: 1 olifant - aap - leeuw; 2
koelie - rapier - rai; 3 almelo - alva -
n _is; 4 poe - vampier - do - oke; 5 in-
do - gisteren - ton; 6 ter - lust - rem -
ad - iet; 7 ij - ra - antibes - les - ig; 8
gas - netel - maar - men; 9 els - door -
in - ab - de - mo; 10 rein - tl - are -
raap - ae; 11 bagatel - es - om - krat;
12 irene - dank - val - opa; 13 sire - ros
- er - ns - loop; 14 ot - dun - zoen - epos
- mi; 15 neushoorn - panter.
Vertikaal: 1 okapi - tijger - bison; 2
lol - onera - lea - rite; 3 ieme - drassig
-er - du; 4 flevoland - na - neus; 5 ai -
lagune - otter - nh; 6 neomist - toledo
- zo; 7 trap - stier - al - as - oo; 8 aal -
it - rb - lire - neer; 9 ap - vee - eemnes
- kr - nn; 10 pi - arr - ms - aar - ov -
nep; 11 lende - alabama - spa; 12 ere -
onderdak - 11 - on; 13 ergotisme - proost;
14 ua - uk - oelema - apo - me; 15 wi
sent - gnoe - tapir.
De prijswinnaars zijn:
J. Vreeburg, St. Jaeobstraat 56, DE
ZILK.
J. Gosman, Dusartstraat 27 III, AM
STERDAM.
Mevr. F. Koster, Prévinairestraat 23,
HAARLEM.
(Advertentie)
Telef. 16545 (na 19 u. 43175)
voor:
(in diverse uitvoeringen,
aluminium, hout en plastic)
(beugels en corsetten)
(versoh. materialen: alumi
nium, leer, kunsthars, roest
vrij staal, gummi wiggen)
(desgewenst 's morgens
thuis aangemeten).
Erkend leverancier van: Soc. Ver
zekeringsbank, Ziekenfondsen en
Revalidatiecentra.
Reeds gevestigd ln: Dordrecht,
Amsterdam en Eindhoven.
(Van onze correspondent)
SCHAGEN, 28 sept. Na zovele an
dere Instanties zijn nu ook de vakorga-
nisaties in de kop van Noordholland
in het geweer gekomen om de aandacht
te vestigen op de problematiek van dit
gewest, waar men al jaren de rijksover
heid ervan tracht te overtuigen, dat er
iets gedaan moet worden om meer
werkgelegenheid te scheppen voor de
groeiende bevolking. Een voorlopig ac
tiecomité belegde hier een bijeenkomst,
die werd bijgewoond door vertegenwoor
digers van verschillende maatschappe
lijke groeperingen.
Da heer H. W. Holsmul'ler, secreta
ris van de Kamer van Koophandel, wees
op de vlucht van de agrarische werk
nemers naar de industrie, op de groei
van de pendel en op de natuurlijke aan
was van de mannelijke beroepsbevol
king. Er moet meer regionale industrie-
komen." De Hoogovens staan hier niet
afwijzend tegenover. Dat bleek uit het
betoog van ars. L. Pennock, chef voor
lichting van dit bedrijf. De belangen
van Hoogovens en het Noorderkwartier
lopen parallel. Bedde hebben er belang
bi) dat er aanvullende werkgelegenheid
komt. De Hoogovens zijn gebaat met
een gunstig industrieel klimaat in het
gebied waaruit de werknemers komen.
Van de 16.000 mensen, die bij Hoog
ovens werken, woont vijftig procent in
IJmond (IJmuiden, Beverwijk, Heems
kerk); 25 pet. in en rond Haarlem en
25 pet. tussen Rotterdam en Den Hel
der.
.Keihard" noemde drs. J. J. Vis-
man, directeur van het wetenschappe
lijk bureau van de Stichting Opbouw
West-Friesland het zogenaamde „pen
delrapport", waarvan de minister van
Economische Zaken de conclusie over
nam, dat de industrialisatie in het
gebied waaruit de pendelaars komen,
niet bevorderd dient te worden. Hij
kwalificeerde het rapport als „aan
vechtbaar en onbegrijpelijk." Hii ver
wachtte, dat het vertrekoverschot in
de Noordkop .veel groter zal zijn dan
het pendelrapport aangeeft.
Het kamerlid O. Egas die deel
uitmaakte van de zgn. „Commissie van
Acht" releveerde de conclusies van
het rapport, dat deze commissie samen
stelde: „Daarin wordt gepleit voor in
dustrialisatie naast handhaving van de
agrarische en recreatieve functie van
het gewest. Voor alles moet de leef
baarheid van dit gebied worden bevor
derd," aldus de heer Egas.
NIJMEGEN, 28 sept. Dr. P. A.
G. Dibon, die onlangs benoemd werd
tot buitengewoon hoogleraar in de
Franse letterkunde aan de katholie
ke universiteit, zal vrijdag 11 oktober
's middags om vier uur zijn ambt
aanvaarden met het uitspreken van
een rede in de aula aan de Wilhelmi-
nasingel; na afloop is er een receptie
in het aulagebouw.
DEN HAAG, 28 sept. Tientallen
hebben gisteravond in het gebouw van
het ministerie van Defensie afscheid
genomen van kapitein-luitenant ter zee
van speciale diensten L. D. DE
KROON als hoofd van de marine-voor
lichtingsdienst. Zij konden tevens ken
nis maken met zijn opvolger, luitenant
ter zee W. C. LEMAIRE.
ROTTERDAM, 28 sept. De 25-jari-
ge G. J. Willemse is het slachtoffer
geworden van een botsing tussen een
scooter en een bromfiets. Hij bereed
de scooter en kwam bij de botsing zo
lelijk te vallen dat hij een schedelbasis-
fractuur opliep waaraan hil later over
leed.
De berijder van de bromfiets, een
vijftienjarige jongen, kwam er goed af.
Z|jn passagier, een zeventienjarige bak
ker, kreeg een hersenschudding.
ALMELO, Op de Bomerbroekse-
straat alhier )s gisteravond de zeven
tienjarige laborante Nellie Schipdam,
door een bestelwagen gegrepen en zo
ernstig gewond dat ze om negen uur
is overleden. Het meisje was op weg
naar een handelsavondschool.
IEDERE DAG EEN BAD. ZELFS DE
KLEINSTE STEDEN HADDEN HUN OPEN
BARE BADINRICHTING. ROME TEN TIJDE
V ONDER HETBAD
-veRHM-^-
KENDENOOK
VeZ/TBADKU//>
•ZOALS DIT IN
POMPE I" OPGE-
GRAVEN.DRAAG-
BAREEXëMPLMR,
WAARVAN DE
GEISER ABT EEN
HOUTSKOOLVUUR.
WERD GESTOOKT.
AQUAD(/Cr\M 60 KA .VER UIT DE BELGEN GELEI D
WORDEN,DoiDRTUNNELS EN OVERToT HO n. HOGE
0 ARCADENBOUWSELS.
OEGERmNEN BAADDEN INDE
"RIVIEREN. KAREL VEGROTE
GOLD ALS DE BESTE ZWEM/MER
VAN Z'JN TUD.
IN LATER
EEUWEN LIEP
HET GEVOEL
V00RHY6IËNE
STERK ACH
TERUIT.
WARM EN KOUDSTROAEND WATER,
DOUCHE,WASTAFEL,ENZ. LAAT WEINIG
TE WENSEN OVER.,
HVPOCAUST.
Ef) cufDuiiiit Mamiwt nmiutp
Erziin NU ze OPVOUWBARE
.CTOT S/A.DOORiHeejVERKRU&BAAR,
(Advertentie)
De treinreis van Naarden-Bussum
en Hilversum naar Utrecht duurt
nauwelijks twintig minuten. Noch
tans zijn er op deze korte route
interessante dingen te zien. Men lette
op de overgang van de bosrijke en heu
velachtige streek in het lage en vlakke
weiland voorbij de Hollandse Rading.
In die vrij plotselinge overgang gaat
een stuk geschiedenis schuil: deze schei
ding stamt nl. zelfs uit de ijstijd. Tot
hier drong het gletscherijs uit het hoge
Noorden door en aldus vormde zich een
bodem, waarin grote keien en grove
grindmassa's nog getuigen van het vroe
gere verband met noordelijker streken.
De geschiedenis van het Gooi heeft
met de grondgesteldheid eeuwenlang
nauw verband gehouden. Onze streek
vormde namelijk een uitloper van een
dor en weinig vruchtbaar gebied waar
onze voorouders zich niet vestigden,
omdat hun voornaamste middelen van
bestaan in de landbouw en veeteelt la
gen. In de grensgebieden vormde het
zand met het veen een vruchtbaar men-
sel en zo kon het gebeuren, dat het
Gooi behoort tot een van de oudst be
woonde gebieden van Nederland.
De geschiedenis van het Gooi leert
ook het eerlijke en sterke karakter van
de oude bewoners in dit gewest. Zonder
ophouden kwamen zij op voor hun recht
maar zij vergaten hun plicht evenmin.
Aan zijn grond moet de Gooier bijzon
der gehecht zijn geweest; om het ge
bruik ervan speelt zich vrijwel de hele
geschiedenis af. Dat is de grond, die
men Gooiland noemde, maar die in
vroegere tijden ook wel Noordingerland
heette.
Nu mene men niet, dat er in het
Gooi nooit ruzie over de grond zou zijn
geweest. Reeds de eerste datum die de
geschiedenisboeken over het Gooi ver
melden, houdt practisch al verband
met meningsverschillen over grondbe
zit. Wij herinneren aan die grondeige
naar uit de tiende eeuw, graaf Wich-
man II van Hamaland, die ten behoeve
van zijn dochter Luitgarde een kloos
ter stichtte in het verre Elten, waar-
hoorde ook de grond, die de graaf in
Naerdingerland bezat.
Maar de graaf had nog een dochter,
die in de wereld gebleven en in het
huwelijk getreden was. Zij kon er zich
niet goed mee verenigingen, dat haar
zuster in het klooster de grond in het
Gooi bezat. Toen de vader stierf, kwam
zij tegen de schenking in verzet, want
zy betekende een aanmerkelijke korting
op haar erfenis.
De Eltense heerschappij over het
Gooi, of wellicht slechts over een deel
ervan duurde drie eeuwen. Daarna in
1280, kreeg de graaf van Holland de
grond en de macht. Maar de graaf
moest aan de abdij elk jaar een pacht
som betalen en daaraan werd nauwge
zet voldaan, tot in 1806 toe.
Deze overdracht was ook min of
meer het gevolg van strubbelingen over
het grondbezit. De heren van Aemstel
eertijds dienstlieden en ambtenaren van
de bisschop van Utrecht, die zich had
den weten op te werken trachten na
melijk ook in het Gooi vastevoet te
krijgen.
Gerezen kwesties over de grond raak
ten de Gooiers doorgaans niet; het ge
bruik ervan hielden zjj onveranderd.
Eerst later moesten zij zich metterdaad
verzetten tegen aantasting van hun ge
bruiksrecht.
Sinds de Saksen in de vierde en vijf
de eeuw zich vestigden in Het Gooi, tot
voor hoogstens een kleine halve eeuw
geleden, was ons gewest gevrijwaard
of verstoken van stedelijke invloeden.
Verkeerswegen en waterverbindingen
liepen niet door het Gooi. De enige uit
zondering daarop vormde de stad Naar
den, die overigens haar belangrijkheid
ontleende aan haar strategische beteke
nis.
Die vestingstad werd gekruisd door
de verkeersweg, die van Amsterdam
een verbintenis legde met veel ander»
plaatsen in het binnenland en met het
buitenland. Hij vermeed evenwel alle
andere Gooise dorpen en liep, over het
St. Janskerkhof, tussen Laren en Hil
versum door naar de Hoge Vuurse en
verder over Soestdijk naar Soest; van
daar naar Amersfoort, Arnhem enzo
voorts.
Voor de groei van Naarden is deze
verkeersweg wel van zeer weinig bete
kenis geweest: tot de moderne tijd
bleef het een kleine stad. Van meer be
tekenis was voor het overige Gooi het
ontbreken van een dergelijke verbinding
met „de wereld". Vreemde invloeden
drongen er welhaast niet door, of wa
ren te weinig kracht om zich te doen
gelden. En ontstond een gesloten ge
meenschap, waarop de adel geen rech
ten had: het bleef een vrij volk wat
ruw en eigengereid, maar krachtig voor
zijn rechten op de bres staande en be
waarde de oude structuur der germaan-
se marken: het gemeenschappelijk grond
bezit der „erfgenamen", de Erfgooiers.
Niettemin was elk verkeer met d«
rest van het land niet geheel uitgeslo
ten. Een in het Kon. Ned. Aardrijkskun
dig tijdschrift verschenen kaart van
Holland met de postroutes vertoont
voor Hilversum één doorlopende rijweg.
Die loopt van 's-Graveland door het
hart van het dorp, langs Kerkbrink,
Langestraat en Emmastraat, met aan
sluiting op de Lage Vuurseweg, onder
Maartensdijk en Baarn nog als „Oude
Zandweg" behouden. Dr. Leyden acht
het, juist met het oog op deze naam,
niet onmogelijk, dat deze weg zijn door
lopende betekenis eerst sedert de 17e
eeuw heeft verkregen, in verband met
de ontginning van de moerassen van
's-Gravenland, dat toen pas als afzon
derlijke gemeente van Hilversum is af
gescheiden. Hilversum had verder nog
een aansluiting op de Grote Postweg
naar Naarden door de Liebergerweg.
Het gaat leuk met onze puzzel. Er
komen steeds meer inzendingen. Mo
gen we jullie echter nog eens aan twee
dingen herinneren? Nummer één: dui
delijk schrijven. Punt tweeVergeet toch
je naam en adres niet. Wij hadden deze
week een oplossing, die met een prijs
zou zijn bekroond als er maar een
adres op gestaan had. Jammer niet?
Laat het jou niet overkomen!
De oplossing van de vorige puzzel
was:
Horizontaal: 6. dode, 6. oven, 7.
mom, 8. doek, 10. melk.
Vertikaal: 1. kano, 2. bloemkool, 3.
schommels, 4. code, 9. open, 11. lier.
De prijswinnaars zijn: Marian Vink,
Fabriciusstraat 22. Haarlem; Siem War
merdam, Brouwerpiein 30, Hillegom;
•Janneke Bos, Hofdijklaan 3, Driehuis.
Nieuwe Inzendingen per briefkaart
aan de redactie van dit blad. Naam van
je krant vermelden. In linkerbovenhoek
schrijven: Kinderprijsvraag.
