Stuwdam breekt door in Noorditaliaanse provincie Belluno - grote chaos heerst in het rampgebied Vrees voor overstromingen in gehele Venetiaanse laagvlakte Mgr. J. Beran mag zijn zetel weer bezetten Metaalbonden vragen 8 pet. Water kolkt door dal van de PI AVE m mmximwwuw STUWDAM NIET BEZWEKEN Kennedy hakt de knoop thans door Adenauer: Eerst de Muur weg Butler nestelt zich aan de kop Amerikaans graan naar Rusland Franse Inch tm acht kreeg eerste KERNBOMMEN WIE VOLGT MACMILLAN OP? Haarlemmers! H.K.C. echte bakker MIDDENSTANDSFONDS - AFDELING B van het A.Z. „ZIEKENZORG" H.&j.Lamp EED VAN TROUW DE VOORWAARDE "êèfore nou $iui! Met weer- Iets zachter WEEK UN EUROPA Bizerta ontruimd HERTER OVER DE KIPPENOORLOG OMDAT 4 DONDERDAG 10 OKTOBER 1963 87ste JAARGANG No. 31561 BELLUNO, 10 okt. (AFP, DPA, Rtr.) Vierduizend mensen, en misschien nofe wel méér, zijn van nacht verdronken in het ijskoude water van de rivier de Piave in het noorden van Italië. Deze ver schrikkelijke ramp gebeurde toen de Vaiont-dam in de Piave, een van de grootste stuwdammen ter wereld, plotseling doorbrak. Een muur van water stortte zich uit over vijf, zes dorpen in de omtrek. Honderden huizen werden in kor te tijd herschapen tot ruïnes. Het stuwmeer achter de dam, hon derdvijftig miljoen kubieke meter water, liep volkomen leeg. Dor pen als Longarone, Orte Fae, Co- dissago, Villanova, Rivalto en Castellarazzo werden zeer zwaar getroffen. In het rampgebied ont stond onmiddellijk een enorme chaos. Alle telefoon- en andere verbindingen werden verbroken. Ee elektriciteit viel overal uit, tientallen wegen werden versperd. Omdat de rivier sterk is gezwol len vreest men voor overstromin gen in de gehele Venetiaanse laag- lakte. De 25.000 inwoners van San Dona del Piave, 44 kilometer ten noordoosten van Venetië, wor den geëvacueerd. Suède dames- en herenjasjes LAATSTE NIEUWS het jaarlijks evenement zaterdag oktober WASHINGTON, 10 okt. (AFP) President Kennedy heeft op een persconferentie bekendgemaakt dat de Amerikaanse regering de levering van graan .an de Sovjet- Unie en andere Oosteuropese lan den goedkeurt. De prijs zal op het normale internationale handels- peil liggen. De president voegde hieraan toe dat de transactie vier vt'. t tc.ii graan met een waarde van ongeveer 250 miljoen dollar omvat, te leveren tegen contante betaling in dollars of goud en op normale handelsvoorwaarden. .Dwaasheid" Sir John Richardson, de lijfarts van de Britse premier Macmillan, wordt omstuwd door verslaggevers bij het verlaten van het Edward VII Hospitaal, waar hij een bezoek heeft gebracht aan zijn zieke patiënt Deze maakt het aldus de dokter, verhoudingsgewijs zeer goed. ZIET ONZE ETALAGES Wéér wat nieuws 10 cocktailvorkjes in houten ton 5,75 - 6,75 - <1,75 Speculaasjes mei amandelen en Brokkenspeculaas I IUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM lelefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telet. 4790 Bijkantoor en Red. IJmuideo: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Kreetje: W. C H. Leijdeckers en Mr. W. A. M. van der Kallen, hoofdredactie. Drs. H. v. RUN en W. Se verin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer millimeter hoogte Omroepers lé cents rs' mm. nooa>e De administratie Dehoudt zich net recht voor advertentiën eventueel zonoet opgave van redenen te we'qeren ABONNEMENTSPRIJS 61 cents pet week f 2.65 oer msanc. t 9C oe vwa-taai Voor klachten over de Pezorging s avonds tussen 5.30 en 7 uur. tel 20800. ZEKER VIERDUIZEND DODEN iiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiniiiiiiii' PRAAG, X0 okt. (KNP) ln een uitzending voor Oostenrijk heeft radio Praag meegedeeld dat mgr. Joseph Beran zijn functie als aartsbisschop van Praag weer zal mogen uitoefenen, mits hn de door de grondwet voorge schreven eed van trouw aan de rege ring aflegt. Radio Praag wees erop, dat reeds tijdens de eerste zittingsperiode van het Concilie enkele Tsjechoslovaakse bisschoppen met de Vaticaanse autori teiten over deze eedsaflegging hebben gesproken. Naar de menmg van deze bisschoppen is de eed van trouw niet in strijd met de kerkelijke voorschrif ten en beperkt zij evenmin de vrijheid van mening. De eed van trouw, die reeds sinds 1949 van elke priestergeëist wordt, luidt als volgt: „Ik beloof naar eer en geweten dat ik loyaal zal zijn jegens de Tsjechoslo vaakse republiek en haar volksde- mocratische ordening en niets zal ondernemen wat strijdig is met haar belangen, haar veiligheid en haar on geschondenheid". „Ik zal als burger van de volksdemo cratische staat de plichten eerlijk ver vullen, die uit mijn positie voortsprui ten, en met al mijn krachten de in spanningen voor de wederopbouw en de welvaart van het volk ondersteu nen". Zoals uit officiële en particuliere bronnen de laatste jaren herhaaldelijk bekend is gemaakt, had mgr. Beran door aflegging van deze eed van trouw elk ogenblik zijn vrijheid kunnen her krijgen. Zijn weigering de eed af te leg gen was een van de voornaamste re denen voor zijn internering en verban ning. Deze week meldde het KNP uit zeer Jloede bron, dat Paus Joannes vorig aar de letterlijke tekst van de loyali teitsverklaring onder ogen kreeg. Hij had toen als zijn mening te kennen ge geven dat een priester deze eed van trouw rustig kan ondertekenen. UTRECHT, 10 okt. De drie werk nemersbonden in de metaalnijverheid hebben gezamenlijk bij de werkgevers organisaties verbeteringsvoorstellen in gediend voor de CAO voor de hand arbeiders in de metaalindustrie. Een eventueel nieuw af te sluiten CAO zal moeten ingaan op 1 januari 1964. Voor de eveneens op 31 december aanstaan de aflopende CAO voor de beambten in de metaalindustrie zullen binnenkort wijzig ingsvoorstellen worden ingediend. Aan de werkgeversorganisaties is door de drie werknemersbonden meege deeld, dat het pakket voorstellen nog kan worden gewijzigd of aangevuld. De voorlopig ingediende voorstellen behel zen een loonsverhoging van acht pro cent. Voor de werknemers van onder nemingen, waarin niet in tarief wordt gewerkt stelt men een verhoging van de toeslagen voor tot een minimum gemiddelde van tien en een persoonlijk maximum van 121/! procent. De werk nemersbonden willen voorts de moge lijkheid openlaten om ondernemings gewijs in voor de werknemers gunstige sin af te wijken van het in de CAO bepaalde. Zij vragen verder onder meer twee dagen vakantie extra. Vanmorgen was het de Italiaanse autoriteiten nog niet goed mogelijk zich een voorstelling te maken van de omvang van de ramp. Vanuit alle plaatsen in de omtrek gingen politie- en legereenheden, staven van zieken huizen en brandweercorpsen onmiddel lijk op weg naar het getroffen gebied. In tijd van enkele uren werden snel honderden doden geborgen. In het Piave-dal woonden, volgens de voorlo pige opgaven, ongeveer 4500 mensen. Van ben is dus het allergrootste deel om het leven gekomen. Ingenieurs zijn er vanmorgen al in geslaagd de oorzaak van de ramp vast te stellen. In het stuwmeer ach ter de dam heeft zich vannacht een aardverschuiving voorgedaan, waar door een grote massa aarde en ste nen tegen de dam werd opgeduwd. Reeds tien dagen geleden werden maatregelen genomen om het stuw meer te laten leeglopen, omdat men wist dat de massa aarde en stenen „on derweg" was. Het water in het meer was reeds twintig centimeter gezakt. Advertentie BARTEUORISSTr" HAARlIm TEL. 13439 'lilOSESIRAAT (Bil KONINGSPLEIN) AMSTERDAM IEL. 223596 Verwachting tot vrijdagavond (op gemaakt te 11.15 uur) Op de meeste plaatsen droog weer met wolkenvelden, maar ook enkele opklaringen. Matige tot vrij krach tige westelijke wind. Iets zachter. Vrijdag zon; 6.5617.57 maan: 16.03 Max. min. neersl. Stations: Weer temp. temp afgel. gisteren 24 uur Den Helder geheel bew. 14 10 0 Ypenburg zw. bew. 15 8 0 Vlissingen geheel bew. 15 9 0 Eelde regen 14 4 0.2 De Bilt half bew. 15 6 0 Twente half bew. 15 5 4 Eindhoven half bew. 16 5 2 Zd-Limburg half bew. 16 6 2 Helsinki mist 10 4 3 Stockholm zw. bew. 14 5 1 Oslo geheel bew. 14 8 0 Kopenhagen regen 14 9 1 Londen geheel bew. 15 8 0 Amsterdam zw. bew. 14 8 0 Brussel zw. bew. 15 4 1 Luxemburg mist 12 3 1 Parijs onbewolkt 15 3 1 Berlijn mist 11 6 1 Frankfort motregen 10 8 1 München geheel bew 13 8 0 Zürich mist 15 4 0 Genève mist 15 2 0 Wenen zw. bew. 14 7 0 Innsbruck zw. bew. 16 0 0 Belgrado zw. bew. 17 8 0 Rome half bew. 23 11 0 Madrid onbewolkt 27 8 0 Lissabon onbewolkt 32 14 0 Men verwachtte echter niet dat de aardmassa vóór 15 november bij de stuwdam zou zijn, maar door een plotseling optredende verschuiving is dit wél gebeurd. De massa aarde en stenen is met donderend geweld te gen de dam gestort en heeft de breuk veroorzaakt. Waarnemingen vanuit hefschrOefvlLegtuigen hebben dit bevestigd. De inzittenden hebben met eigen ogen geconstateerd dat een aardverschuiving in het meer is terechtgekomen. De stuwdam werd getroffen door een massa van onge veer vijftigduizend kubieke meter. Zó groot was het geweld waarmee het water door het Piave-dal donderde, dat het aan de andere kant kolkend en bruisend op ongeveer honderd meter hoogte tegen de bergen opsloeg en daar na terugvloeide in het dal. Het is dui delijk dat hierdoor krachten ontstonden waartegen vrijwel niets bestand was Hele dorpen werden met één klap weg gevaagd. De gewonden, die konden wor den gered en in ziekenhuizen zijn op?e nomen, waren zo overstuur van de ge beurtenissen, dat zij niet in staat wa ren een samenhangend verslag te ge ven. De vierduizend inwoners van het dorp Longarone, het zwaarst getroffen dorp van allemaal, werden in hun slaap ver ras. toen de stuwdam met een enorme k: al bezweek. Zij vluchtten in paniek het veld op. Velen probeerden nog de drie nabijgelegen gehuchten te bereiken, maar een vernielde brug belette hun dat. In heel Longarone staat geen steen meer op de andere. De ruïnes van de huizen zjjn niet hoger dan enkele deci meters. Slechts twee- tot driehonderd inwoners van het dorp slaagden er in zich in veiligheid te brengen rond de Zoldana-vallei. Alle anderen werden reddeloos meegesleurd en verdronken. Reddingsploegen, die vanmorgen het dorp konden naderen hoorden nog het wanhopige hulpgeroep van mensen, die op droge {dekken vastzaten in de mod- dermassa. De stuwdam van de Piave, een be tonnen gevaarte met een breedte van 265 meter, werd in 1960 voltooid. Het is (was) een van de grootste boogdam- men van de wereld en ligt hemels breed ongeveer tachtig kilometer ten noorden van Venetië, op de plaats waar het Cellina- en het Zoldana-dai samen komen. Het rampgebied ligt op een hoogte van ongeveer vijfhonderd meter in het Alpengebied, juist ten zuiden van de Dolomieten. De Piave stroomt daar door een smal dal tussen bergen die een hoogte bereiken van driedui zend meter. De enige weg, die naar het Piave-dal leidt, staat thans geheel on der water. Hetzelfde geldt voor de spoorwegverbinding. Ook daarom is het zo moeilijk contact 'e krijgen met het getroffen gebied. ROME, 10 okt. (AFP) De stuw dam van Vaiont Is niet bezweken, zo luidt een communiqué van de natio nale Italiaanse electriciteitsmaatschap- pij, in tegenstelling tot wat eerder werd gezegd. ,,De ramp is veroorzaakt door een aardverschuiving van de berg Toe. tweehonderd meter van de rand van de stuwdam. De aardmassa die zich in het stuwmeer stortte, heeft het water over de rand geslagen". Tot het begin van de middag werden duizend personen vermist. De Italiaan se Kamer van Afgevaardigden heeft a ls teken van rouw tien minuten stilte in acht genomen. President Segni van Ita lië heeft zijn rouwbeklag geuit en geld voor hulp gezonden. Over het hele land bljjven theaters en bioscopen gesloten. (Advertentie) VOOR MENSEN DIE HET GOED BEKIJKEN Kennedy zei dat de transactie wel licht politieke gevolgen kan hebben doordat sommigen het er niet mee eens zjjn, doch, aldus de president, deze ver koop is in het belang van de Verenig de Staten. Hij legde er de nadruk op dat de levering geen inleiding is van een nieuwe handelspolitiek tussen bei de landen. De president opperde voorts de mogelijkheid dat ook andere landen van het Sovjet-blok landbouwproduc ten bij de Verenigde Staten kopen. Het ministerie van handel zal ex portvergunningen verstrekken op voor waarde dat de zendingen uitsluitend voor de Sovjet-Unie en andere Oost europese landen bestemd zijn. (dus niet voor Cuba of communistisch Chi na). Het vervoer zal door Amerikaan se schepen worden verricht, zonodig aangevuld met scheepsruimte van an dere landen. Er zullen regelingen wor den getroffen om te voorkomen dat enkele handelaren een buitensporig groot aandeel in de levering krijgen. De Sovjet-Unie en andere Oosteuro pese landen zullen dezelfde behande ling krijgen als andere kopers op de wereldgraanmarkt, aldus de Ameri kaanse president. (Rtr) Volgens Kennedy zou het „dwaasheid" zijn om de Amerikaanse verkopen tegen te houden terwijl de bondgenoten van de V.S. graan kunnen kopen om dit aan communistische lauden te leveren, hetgeen zij al lange tijd op uitgebreide schaal doen, aldus de Amerikaanse president. BERLIJN (UPI) De Westduitse bondskanselier Adenauer, heeft op zijn afscheidsbezoek aan West-Berlijn in fel le bewoordingen geageerd tegen de Wes terse graanleverantie aan Rusland. Hij zei, dat het Westen geen voedsel aan Rusland moest verkopen tenzij de Muur naar beneden wordt gehaald. Adenauer zei dat Rusland op het economische en op het buitenlandse front „boven zijn macht heeft gegrepen", en dat men de Russen concessies zou kunnen laten doen als betaling voor het graan. (Van onze Parijse correspondent) PARIJS, 10 okt. De Franse minis ter van voorlichting, de heer Peyre- fitte, heeft gisteren 11a afloop van de wekelijkse ministerraads - bijeenkomst bevestigd hetgeen president Bourguiba reeds de vorige week bekend had ge maakt, namelijk dat op 15 dezer de ontruiming van de Franse vlootbasis Bizerta in Tunesië voltooid zal zijn. Met deze ontruiming was juli vorig jaar een aanvang gemaakt. Zoals men zich zal herinneren kwam het zomer 1961 tussen Tunesiërs, grotendeels zo goed als onbewapende betogers, en de Franse in Bizerta gelegerde militaire eenheden tot een treffen, dat aan Tu nesische kant enkele honderden slacht offers maakte. In de gisteren van regeringswege gedane bekendmaking heet het toelich tend, dat de definitieve ontruiming van Bizerta zonder gevaar voor Frankrijks veiligheid in de Middellandse Zee mo gelijk is gemaakt door „de in het leven roeping van de nieuwe middelen, waar over de strijdkrachten de beschikking beginnen te krijgen". In politieke waarnemerskringen veronderstelt men dat deze 'jelichting bedoelt te zeggen dat de eerste met eigen a-bommen uitgeruste Franse „Mirages" operatio neel zijn geworden. BOSTON, 10 okt. (AFP) De spe ciale vertegenwoordiger van president Kennedy voor handelsbesprekingen, Christian Herter, heeft tegenover de leden van het Financial Executive In stitute getracht de kippenoorlog te plaatsen in het ruimere kader van het totale handelsverkeer tussen de Ver enigde Staten en de Europese Econo mische Gemeenschap (E.E.G.). „Wij kunnen thans deze zaak in haar ware perspectief plaatsen. De handel waar het in dit geval om gaat, maakt niet meer dan 1,3 procent uit van onze totale handel met de EEG, welke handel zich op een bevredigen de wijze ontwikkelt", zc zei hij. (Van onze Londense correspondent) LONDEN, 10 okt. De jaarvergade ring van de conservatieven in Black pool begon gisteren in alle ernst. Doch ofschoon drie ministers, die van volks gezondheid, woningbouw en van onder wijs, gisteren belangrijke redevoeringen hielden, hadden de conferentiegangers er eigenlijk hun gedachten niet bq. De vergadering werd gedomineerd door de afwezigen. De belangrijkste afwezige was vanzelfsprekend de eerste-minis- ter van wie men had verwacht, dat hij zaterdag een beslissende rede zou hou den voor de conferentie over zijn posi tie als leider van partij en regering. Maar Macmillan ligt in een Londens ziekenhuis. Dit maakt de conferentie tot een biezen mandje zonder Mozes. De andere afwezigen, die de confe rentie domineerden, waren de partijbon zen en de kopstukken van het kabinet, van de conservatieve fractie in het La gerhuis en van du partijleiding die op het podium hadden moeten zitten, maar die inplaats daarvan wandelden langs het strand of de koppen bij elkaar sta ken in hotelkamers om de kwestie van het opvolgerschap te bespreken. De belangrijkste gebeurtenis van gis teren was de beslissing die werd geno men door de leidende leden van het (Advertentie) 90% van onze klanten hebben genoeg contanten. Toch kopen ze vaak kleding in onze zaak. wij door onze grote omzetsnel- heid steeds het allernieuwste hebben. Enondanks soepele beta ling toch contantprijzen rekenen zonder rente! De speciaalzaak voor DAMES-, HEREN en KINDERKLEDING op termijn. JANSSTRAAT 51-63. HAARLEM VOOR INLICHTINGEN TEL. 11750 (Advertentie) De tien tweetandige vorkjes naar keus bekroond met een biertonnetje, een likeurfles of een kuikentje. In deze volgorde compleet: „WINKEL VOL ONTDEKKINGEN" Barteljorimraat 18, Haarlem-tel.1S57Z (Advertentie) zijn het lekkerst van een omdat ze zo heerlijk gekruld zijn. Frans Halsplein 4 - Haarlem - Telefoon 02500 - 60324 Zijn U de zeer voordelige voorwaarden bekend waarvoor U zich bij ons Middenslandstonds - Rfd. B vo.led.ig kuni verzekeren? Volledige verzekering voor 2e en 3e klas ziekenhuisverpleging, alsmede aanvullende 2e klas ziekenhuisverpleging voor ziekenfondsverzekerden, staat voor U open tegen een zeer lage premie. De premie kan zo laag worden gesteld, omdat ons fonds geen winst beoogt. Eventuele overschotten komen weer ten goede aan de leden van deze afdeling. Ook kunt U een verzekering sluiten tegen de kosten van dokters-, apothekers- en specialistenhulp, alsmede physische therapie, tegen een eveneens gunstige premie. Inlichtingen worden gaarne verstrekt aan ons kantoor, terwijl op aanvrage prospectus wordt toegezonden. HET BESTUUR RICHARD BUTLER kabinet en van het partijbestuur, om minister Butler, waarnemend-premier, uit te nodigen de kardinale rede te hou den op zaterdagmiddag. Deze rede zou zjjn gehouden door Macmillan. Het feit, dat de leiders Butler hebben gevraagd deze belangrijke taak over te nemen en ze hadden hem kunnen passeren betekent, dat zjj hem niet slechts hebben geaccepteerd als waarnemend eerste-minister, maar ook als waarne mend partijleider. Dit maakt Butler tot de voornaamste kandidaat voor het op volgerschap. Het is zelfs mogelijk, dat zijn rede van zaterdag zijn politieke toe komst zal bepalen. Het lijkt er sinds gisteren dus op, dat Butler nu aan de kop ligt. Een andere ernstige kandidaat voor het opvolgerschap, de minister van financiën Maudling, kwam gisteren niet tot zijn recht. Zijn aanhang heeft hij vooral onder de gewone leden van de conservatieve fractie in het Lagerhuis, maar die hebben op de jaarverga dering, welke overheerst word' door het nationaal hoofdbestuur van de partij, door leden van het kabinet en leiden de figuren uit de kiesdistricten, betrek kelijk weinig in de melk te brokkelen. De derde kandidaat is Lord Hailsham die, in tegenstelling met minister But ler, niet de steun heeft van het kabi net, maar die wordt aanbeden door de partijleden in de 'esdistricten. Doch Lord Hailsham houdt zich op de vlakte. Toen hem gisteren op vriendelijke wij ze door een van zijn aanhangers op een politieke nevenbijeenkomst in More- cambe het vuur aan de schenen werd gelegd en de vraag werd gesteld of een kiesdistrict bereid zal worden gevonden een zetel aan te bieden aan Lord Hails ham. indien hij bereid is zjjn adellijke titel prijs te geven, antwoordde Lord Hailsham- „Ik kan in de bittere omstan digheden van het huidige ogenblik zelf» mijn gedachten niet laten gaan over wat mijn eigen toekomst zal zijn." Dit strekt Lord Hailsham tot eer, maar er begin nen zich in conservatieve kringen te kenen van ongeduld te vertonen over Hailshams besluiteloosheid. De situatie is dus nu, dat men het er min of meer over eens is. dat Macmillan de partij niet langer zal leiden en dat in de strijd om het opvolgerschap Butler de leiden de figuur is, op de voet gevolgd door Lord Hailsham, die blijkbaar niet wil starten, met Maudling in de verre ach tergrond. (Er is een vierde man, voor wie vrijwel zeker het opvolgerschap voor het grijpen zal liggen, indien h(j wilde. Dit is de minister van buiten landse zaken, Lord Home, die evenwel niet schijnt te willen, doch die een be slissende rol zal spelen in het eindbe sluit, even beslissend als de rol van Lord Salisbury bij de benoeming van Macmillan tot opvolger van Anthony Eden). En Macmillan ligt in het ziekenhuis. Er werd gisteren bekend gemaakt, dat de operatie hedenochtend zou ge schieden. Desondanks had Macmillan in het ziekenhuis gisteren een zeer druk ke dag. Men installeerde een speciale telefoon in zijn kamer, om hem in staat te stellen in vertrouwelijke verbinding te blijven met zijn ambtswoning, met de conferentie in Blackpool en met zijn collega's van het kernkabinet. Macmil lan ontving bezoek van minister Lord Home en deed vervolgens gedurende enige uren lopende zaken af met assi stentie van zijn hoofdsecretaris. Dit werk werd hervat na het noenmaal. Verder ontving Macmillan bezoek van zijn zoon het Lagerhuislid Maurice Macmillan en van de Lord kanselier, Lord Dilhome. Om vier uur in de middag kwam Lady Macmillan op thee-visite bij haar man. Zjj verklaarde na haar bezoek, dat een uu_ duurde, dat haar man het goed maakte en vol vertrouwen was. Mac millan werkte gisteren eveneens aar een persoonlijke verklaring bedoeld vor- de conferentie in Blackpool.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | | pagina 1