CONCILIE-COMMISSIE
Decentralisatie in Liturgie
Naar een collegiaal
bestuur in de Kerk
Drie
jaar eis
tegen ex-Vopo
B
I
D
Interventies van
waarde voor
het Schema
Vliegveld bij
Soerabaja uniek
in Zd.-O. Azië
Peking offreert
Algerije lening
Boot sloeg om
3 vissers gered
„Tweede Jeugd" voor huisjes bij Hariingen
Mond op mond ademen
„De Zaaier" 300 jaar
Beek- en Brinkroute
Utrecht dankt Doesburg
Gezellen van St. Amor
/ictorie voor Roermonds voetballende kapelaans
BRONWATER
SPA CITRON
FANTASTISCH
LEKKER EN GEZOND
Onrustige Zenuwen?
Ngombezi leed geen
schade door .Flora"
Huwelijksproblemen
van gedetineerden
krijgen de aandacht
In Luxemburg nu ook
absolute voorrang
van rechts
Sibeliusprijs voor
Strawinsky
DONDERDAG 10 OKTOBER 1963
PAGINA 7
t
door
prof. drs. F. HAAR5MA
Voor 1)0 mille omgetoverd.
-
iiiir
Limburgers en Brabanders broederlijk bijeen.
Een vertrouwde raadsman vraagt...
Een zakenman antwoordt...
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, 10 okt. Mgr. Otto Spüll-
beck, bisschop van Meissen heeft in
kleine kring het een en ander verteld
over het werk der liturgische commis
sie van het Concilie. De bisschop, een
bekend liturgist, was reeds lid van de
voorbereidende commissie geweest, die
voor het Concilie zoals overbe
kend een zeer goed stuk arbeid
heeft afgeleverd. De liturgische Con
cilie-commissie is thans de eerste, die
met haar werk is klaar gekomen. ZU
heeft 1200 pagina's voorstellen en
amendementen, dit is 700 toespraken
der Vaders, bestudeerd en ingebracht
in het schema, dat slechts 49 blad
zijden telde.
De commissie trok de conciliedes-
kundigen (periti) aan en verdeelde de
stof over dertien subcommissies. Iede
re medewerker beschikte over de
letterlijke tekst der 700 interventies uit
de eerste zittingstijd van het Concilie.
Wanneer een voorstel met tweederde
meerderheid in de subcommissie was
aangenomen, werd de tekst van het
schema in de aangegeven zin gewij
zigd. Voor opmerkingen van minder
belang stilistische bijvoorbeeld
was een eenvoudige meerderheid vol
doende. Alle voorstellen kwamen daar
na bij elkaar in de commissie zelf, die
25 bisschoppen uit 17 landen telt. Daar
werd naar dezelfde methoden alles be
studeerd, geordend en tot een harmo
nisch geheel gemaakt. Het verloop
vanaf het eerste nieuwe ontwerp in
de commissie tot de uiteindelijk gedruk
te tekst eiste vijf achtereenvolgende
versies.
Momenteel is het Concilie bezig aan
de stemmingen over do wijzigingen in
het tweede hoofdstuk, waarna de
overige vijf hoofdstukken met een
zekere regelmaat zullen volgen, want
het gehele schema is bijgewerkt. De
commissie hoopt, dat nog tijdens deze
zittingstijd het ontwerp door de vaders
zal aangenomen worden en plechtig
door de Paus in een openbare ver
gadering tot constitutie geproclameerd.
Verder verwacht men, dat de Paus
terstond dan de post-conciliaire com
missie zal benoemen. Deze krijgt tot
taak de regels der liturgie-constitutie
uit te werken in een nieuw rituale,
een nieuw pontificale, een nieuw mis-
«aal, een nieuw brevier, enz.
Trente had daar zeven jaar voor
nodig, met onze hedendaagse midde
len, o.a. die der communicatie, ligt
geen sinecure geweest
is om het schema te wijzigen. Ieder
woord der voorstellen immers woog
zwaar, want het Concilie sprak, de
hoogste leiding in de Kei*k. Maar
de bisschop, die de wordingsgeschie
denis van het ontwerp had meege
maakt, gaf eerlijk toe, dat het huidi
ge schema dank zij de interventies
op het Concilie, er bijzonder veel aan
gewonnen had.
Het is beslist niet de bedoeling Qfp
in een centralistische tendentie voor
alle kerken en de gehele Kerk rlgou-
reus hetzelfde te gaan voorschrijven.
Ook moet men goed begrijpen, (Jat
iedere oprechte richting in de Kepk
recht heeft op eerbiediging, MOS? zoals
het nu eenmaal gaat, de een voelt
beter de huidige behoeften aan dan
de ander, de een heeft ook een betere
intuïtie voor hetgeen de toekomst gaat
vragen dan de ander. De conimissie
heeft zich daarom bij tegenstrijdige op
vattingen als beginsel de .portaaper-
ta" gesteld, het open houden van de
deur. Verder baseerde zij zich op de
kennis en op de bestuursmacht der
plaatselijke kerkelijke leiders inae
bisschopsconferentie verenigd. M]
de praktische doorvoering van veie
nieuwe denkbeelden en wijzigingen m
de liturgie overgelaten aan deze bis
schopsconferenties, uiteraard en dan
in verschillende graderingen, onder <3e
opperste leiding van de Heilige Stoei.
Het interessante is, dat de liturgische
eommissie in opdracht van haar auto
riteit, het Concilie, in verschillende
(Advertentie)
DEN HAAG, 9 okt. In het jongste
nummer van „Tanah Air", Indonesisch
periodiek in het buitenland, wordt mel
ding gemaakt van de bouw van een
modern marinevliegveld bij Soerabaja.
vliegveld, dat een baan heeft van 3000
tig procent gereed. Deze maand zal er
het eerste vliegtuig landen.
Het gehele project zal 6.8 miljard
roepiah kosten. Het zal in 1964 gereed
zijn. In mei volgend jaar wordt het
vliegveld dat een baan heeft van 3000
m. lengte en 60 m breedte, officieel ge
opend. Volgens overste Soedarsono van
de Marinevliegdienst is dit vliegveld
uniek in Zuid-Oost Azië.
Het vliegveld zal op zeer moderne
tvjjze worden uitgerust.
principiële zaken reeds vooruit kon
lopen op de beginselen, die nog aan
de orde zijn bp de debatten over de
Kerk en haar structuur. De decentrali
satie hiervan is een voorbeeld, de eer
biediging der authentieke volmachten
vaq de plaatselijke bisschoppen een
ander. De thans niet van de lucht
zijnde collegialiteitsgedachte wordt
praktisch al in de ontwerp-constitutie
over de liturgie gehuldigd. Daarbij
dient aangetekend, dat het schema in
de oude lezing reeds met een bijna
grootst mogelijke meerderheid door de
Vaders het vorig jaar in zijn algemeen
heid werd goedgekeurd.
Om ook een aantal punten te noe
men, die voorlopig vastgesteld zijn
door de stemmingen, volsta het vol
gende: Met het gecentraliseerde sys
teem, dat voor heel de Latijnse Kerk
alléén de Romeinse congregatie het
op liturgisch, gebied voor het zeggen
had, is beslist gebroken. Binnen nog
af te bakenen grenzen krijgen de bis
schopsconferenties eigen zeggenschap,
schap.
De dienst van het Woord in de
Heilige Mis wordt beklemtoond, naast
de Eucharistische dienst. De verkondi
ging is een wezenlijke taak van de
Kerk en de preek of homilie mag in
de Mis der gemeente op zon- en feest
dagen niet ontbreken. De actieve deel
name der gemeente aan het Heilige
Offer moet gestimuleerd worden. In
beginsel zal de volkstaal in de Mis
daarom een grote plaats krijgen. Het
is aan de eigen bisschopsconferentie
om uit te maken, hoever men hierin
wil gaan; de constitutie opent zeer
wijde mogelijkheden. Dit geldt ook voor
toevoegingen als bijv. voor sommige
streken de rituele dans in de voormis.
Wat de eigenlijke ritus betreft streeft
men naar grotere helderheid en naar
het uitbannen van versteende vormen
taal, naar het vermijden van doublu,
res, als het lezen van het Epistel en
het Evangelie eerst in het Latijn en
daarna in de vertaling. De kern van
de Mis, de canon, dient beter uit te
komen en bepaalde delen zullen luidop
door de celebrant gezegd worden. De
Pontificale Mis moet vereenvoudigd
worden. Verder kan weer ingevoerd
worden de Mis met assistentie van de
diaken alleen, dus zonder de subdiaken.
Er komt in de lezingen uit de Heilige
Schrift in de Mis Epistel en Evan
gelie een cyelus van drie of vier
jaren, zodat gedurende zo'n periode
veel meer en afwisselender uit de Hei
lige Schrift gelezen wordt en door de
aansluitende homilie de gemeente voor
gehouden. Het ontwerp in zijn laatste
tekst bevat voorts een belangrijke en
wijze bepaling. Met alle vrijheid die
gegeven wordt, zal aan de grondtrek
ken van de Latijnse ritus voor de La
tijnse Kerk worden vastgehouden. Vor
der moeten alle gelovigen zo geïnstru
eerd worden, dat zij de vaste gebeden
als Kyrie, Gloria, Credo, enz. ook in
de Latijnse taal kunnen meebidden en
zingen.
Dit is meer dan een teken van de
ene Kerk, het is met het toenemende
sociale toerisme en de veelvuldige ver
plaatsing van arbeidskrachten naar
anderstalige landen een pastoraal be
lang. Binnen de nauwe marge der
tegenstemmers bleek toch, dat er over
de vraag van de Communie onder twee
gedaanten meer meningsverschil be
stond, dan bij de andere amendemen
ten. Het schema volgt de definitie van
Trente en zegt dat het ontvangen van
de Communie onder twee gedaanten
niet absoluut noodzakelijk is, want
Christus is onder de beide gestalten
geheel en ongedeeld tegenwoordig- De
Communie onder de twee schriftuur
lijke vormen wordt aanbevolen bij som
mige plechtige gelegenheden door de
Heilige Stoel te bepalen na advies te
hebben ingewonnen van de lokale bis
schopsconferentie. Als voorbeeld en
suggestie worden genoemd de priester
wijding, de plechtige geloften vafti reli
gieuzen, bij de H. Mis die volgt op de
doop van volwassenen. Het heeft ver
bazing gewekt, dat bij deze suggesties
niet (meer) genoemd wordt de Mis bij
de huwelijksinzegening.
i i
De collegiale structuur van het
hoogste kerkelijke ambt
treedt het duidelijkst aan het
licht in de gestalte van het Conci
lie. Er zijn theologen die leren, dat
de bisschoppen, op een Concilie sa
mengeroepen, hun gezag over heel
de Kerk ontlenen aan de Paus.
Men kan echter uit de woorden
van de codex van het kerkelijk
recht aantonen, dat deze opvatting
onjuist is. Canon 228 zegt: „Bij het
Oecumenisch Concilie berust het
hoogste gezag over heel de Kerk".
Het gezag van het Concilie kan
echter niet het hoogste zijn als het
een gezag is dat pntleend is aan de
Paus. Immers het ontleende is per
se van lagere rang dan datgene
waaraan het ontleend is. Zouden
G
dus de bisschoppen op een Concilie
hun gezag ontlenen aan de Paus,
dan zou het hoogste gezag over heel
se Kerk alleen bij de Paus berus
ten. Het Concilie zou niet meer dan
een raadgevend lichaam zijn.
Maar heel de traditie, die door
canon 228 wordt samengevat,
leert het tegendeel: de bisschoppen
zijn op het Concilie geen adviseurs
van de Paus, maar samen met hem
waarlijk „leermeesters en rechters
van het geloof". Dit betekent dat
aan het bisschoppencollege als zo
danig het hoogste gezag over de
Kerk toekomt; de Paus behoort tot
het college; zonder hem is het we
zenlijk onaf; toch ontvangt het zijn
gezag niet van de Paus, maar
rechtstreeks van Christus door de
Heilige Geest. Alleen deze voorstel,
ling stemt overeen met de gege
vens van het Nieuwe Testament
over de verhouding van Petrus en
de apostelen. Nergens lezen wij dat
de andere apostelen enige volmacht
of bevoegdheid van Petrus krijgen;
evenals Petrus persoonlijk ontvan
gen ook de apostelen tesamen met
Petrus hun volmachten recht
streeks van Jezus. Beiden horen
onverbrekelijk bij elkaar: de apos
telen, resp. de bisschoppen, zijn als
collega pas compleet als Petrus,
resp. zijn opvolger, daarin als
hoofd begrepen is; maar even
waar is het, dat Petrus, resp. zijn
opvolger, niet gedacht kan worden
en niet kan bestaan zonder het col
lege, waarvan hij lid en hoofd is.
Het lijkt mij daarom onjuist zo
als sommige theologen doen
onderscheiden te maken tus
sen twee functies in het Petrus
ambt, namelijk de functie van hoofd
van het college der bisschoppen en
de waardigheid als vicarius Chris-
ti, plaatsbekleder van Christus. Als
katholieken geloven wij inderdaad,
dat de Paus vicarius van Christus
is. Maar juist omdat en voor zover
hij hoofd van het bisschoppencolle
ge is. Dit wordt bevestigd door het
historische gegeven dat de titel
„vicarius van Christus" pas sinds
de twaalfde eeuw gereserveerd gaat
worden voor de Paus; daarvóór
werd hij toegekend aan iedere bis
schop en in principe is hij van toe
passing op elke ambtsdrager, om
dat juist in het bijzondere ambt de
verheerlijkte Heer in woord en sa
crament present wordt gesteld aan
de gemeente. Als deze titel bij uit
stek aan de Paus toekomt dan is
het omdat in hem als hoofd van
het bisschoppencollege deze pre
sentie het meest geconcentreerd
en expressief gestalte krijgt.
Nog een opmerking moet ik hier-
aan toevoegen. Bij de presentie van
de Heer in het ambt, of het nu het
hoogste of het laagste is, gaat het
enkel om een dienende tegenwoor
digheid. Het Nieuwe Testament
spreekt daarom over het kerkelijk
ambt als dienst, diaoonia, soms
ook als volmacht, omdat de ver
heerlijkte Heer deze dienst met de
kracht van Zijn geest vervult; het
spreekt er niet over als eer en
waardigheid. Deze gedachten vindt
men duidelijk in het tweede hoofd
stuk van het schema over de Kerk.
Het schema bevat ook een aan
zet voor een verdere uitbouw
van het collegiale bestuur der
Kerk. Men denkt hier eigenlijk het
eerst aan het collegiale bestuur der
Universele Kerk, ook afgezien van
een Concilie. In tegenstelling tot de
Paus die op deze mogelijkheid dui
delijk heeft gezinspeeld in zijn rede
tot de Curie, gaat het voorgelegde
ontwerp hier niet op in. Hier ligt
een van de zwakke punten in het
tweede hoofdstuk. Kardinaal Sue-
nens drukte het op een conferentie
voor de Afrikaanse bisschoppen als
volgt uit: Vaticanum I heeft dui
delijk genoeg gesteld dat de bis
schoppen de Kerk besturen sub
Petro, onder Petrus: Vaticanum II
heeft de taak te beklemtonen dat
het is cum Petro, met Petrus. Het
ingediende schema is hierin niet
geslaagd. Men speurt hier de hand
van de theologen van de Romeinse
school, die een overdreven zorg
hebben voor het gezag van de
Paus, een gezag waaraan geen en
kele bisschop ook maar de minste
afbreuK wil doen. Verschillende
Vaders hebben daarom gepleit voor
de invoering van het collegiale ele
ment in het centrale bestuur der
Kerk, ook wanneer er geen Conci
lie is. De voor de hand liggende
vorm is een regelmatig samenko
mende centrale commissie, be
staande uit kardinalen en reside
rende bisschoppen uit alle wereld
delen, die samen met de Paus het
algemeen beleid van de Wereldkerk
bepalen. Het was kardinaal Al-
frink, die enkele jaren geleden
reeds dit idee heeft gelanceer d. Pas
bij de stemming over de amende
menten zal blijken of het voorstel
een voldoende meerderheid zal ha
len. In ieder geval heeft de Paus
het op dit punt het Concilie bij
zonder gemakkelijk gemaakt.
Waar het schema wel over
spreekt is de mogelijkheid
de collegiale structuur van
het bisschopsambt op kleinere
schaal te laten functioneren. Dit
zou kunnen gebeuren door aan de bis
schoppenconferenties van landen,
streken of werelddelen bindend ge
zag toe te kennen over het betref
fende territorium. Eigenlijk is het
met juist als ik zeg: „gezag toe
kennen"; als bisschoppen juist bis
schop zijn niet als enkelingen,
maar omdat zij deel uitmaken van
het college, dan zijn bij uitstek
herder der Kerk wanneer zij colle
giaal optreden, niet alleen op een
Concilie, maar ook op beperkte
schaal. Deze bisschoppenconferen
ties ontvangen in principe dus
het gezag niet van de Paus of van
het Concilie, maar- ontlenen het
aan het bisschopsambt zelf, dat
van God komt.
Het Concilie kan en moet deze rea
liteit weer bewust en vruchtbaar
maken voor de bevordering van de
onderlinge gemeenschap der plaat
selijke en regionale kerken. Het is
de oude idee van de communio,
niet alleen van iedere lokale Kerk
afzonderlijk met het centrum, maar
allereerst van de gemeenten onder
ling. Een gemeenschap van geloof,
hulpverlening, dienstbetoon, gast-
vrijheid en liefde. Want als de
Kerk zich moet vernieuwen, dan is
een vernieuwing van het bestuurs
apparaat slechts een middel om de
vernieuwing van de onderlinge lief
desgemeenschap te bevorderen. Al
leen daardoor kan zij weer meer
het teken van Gods liefde voor
de wereld worden.
(Advertentie)
Nationalistisch China heeft zich te
ruggetrokken uit de „Voorolympische
Spelen", uit protest tegen gebruik van
de naam Taiwan (Formosa), in plaats
van „Republiek China".
ALGIERS, 10 okt. (Rtr) China
heeft Algerije 25 miljard oude franci
aangeboden als lening op lange ter
mijn, zo js gisteravond door het Alge
rijnse ministerie van buitenlandse za
ken bekendgemaakt. Het aanbod werd
gedaan door de Chinese ambassadeur
in Algerije, Tseng-tao, aan de Alge
rijnse minister van buitenlandse za
ken Boutefllka. Rusland bood Algerije
vorige maand een lening op lange ter
mijn aan van 50 miljard oude francs.
STUTTGART, 10 okt. (DPA) De
openbare aanklager in Stuttgart heeft
drie jaar gevangenisstraf geëist tegen
de voormalige Oostduitse grenswacht
Richard Hanke. Hij wordt ervan be
schuldigd op 5 juni 1962 een Oostduit
se arbeider te hebben doodgeschoten
die poogde naar het Westen te vluch
ten. De Oostduitse grenswacht vlucht
te later zelf naar het Westen en werd
daar gearresteerd.
De openbare aanklager achtte bewe
zen, dat Hanke de vluchteling nad
neergeschoten, hetgeen de dood tot ge
volg had. Niet bewezen achtte hij dat
de grenswacht de bedoeling had te
doden.
Een arts verklaarde ais getuige-des-
kundige dat het mogelijk is dat de
vluchteling reeds eerder door een
schot van een andere grenswacht was
getroffen. Hanke heeft zelf herhaalde
lijk verklaard dat ook andere grens
wachten hadden geschoten.
Vandaag is de verdediging aan het
woord en morgen zal uitspraak wor
den gedaan.
(Advertentie)
Mijnhard»'» Zenuwtobletten
LEEUWARDEN, 10 okt, - Drie
Makkumer vissers konden gisteren
ternauwernood worden gered van de
verdrinkingsdood. Om elf uur was
h«» boot, de WON, 2, omgeslagen,
doordat de beide korren achter tets
groots op de zeebodem, waarschijn
lijk een wrak, bleven haken. Het on
geval vond plaats Jn het oude schuite
gat onder Terschelling.
Toen de boot scheet trok, sprongen
de beide eigenaars, de heren J. Yska
en Tj. de Boer net hun 22-jarige
knecht R. Koornstra overboord. Het
vissersschip sloeg helemaal om en de
drie schepelingen klommen op de kiel.
Ze werden opgemerkt door de schip
pers van een Ürker vissersschip en
van de HA 5 uit Hariingen, Schipper
S. Muider van de HA 5 kon door de
geringe diepgang van zijn schip tot
vlak bij de onfortuinlijke vissers ko
men. Hij pam ze aan boord. Nauwe
lijks waren zij van de kiel afgehaald
of de WON. 2 zonk naar de diepte.
De HA 75 van schipper B. Koornstra,
een neef van de 22-jarige schipbreu
keling, viste later een gedeelte van
de stuurhut en wat ander drijvend
materiaal op.
Intussen had ook de kustwacht van
uit de vuurtoren Brandaris op Ter
schelling het ongeval opgemerkt, waar
op deze de bergingsrederij Doeksen
waarschuwde. De bergingsvlet Zee
hond kon slechts enkele drijvende in
ventarisonderdelen opvissen. De HA 5
bracht de drie drenkelingen naar Ter
schelling, vanwaar ze 's avonds met
de postboot naar Hariingen terugkeer
den.
AMSTERDAM, 9 okt. Naar de di
rectie van Ngombezi meedeelt, heeft
de onder haar leiding staande onder
neming Hactor op Haïti geen enkele
schade ondervonden van de orkaan
Flora evenmin als van de recente poli
tieke gebeurtenissen.
■riMMMIi
Oude arbeidershuisjes langs de
Friese Waddenkust komen hoe
langer hoe meer in trek. Hoe
wel bekend is dat de oude huis
jes vaak gedoemd zjjn binnen korte
of langere tijd te verdwijnen, in ver
band fnet voorgenomen dijkverhogin
gen, zijn er toch mensen, die aan
de verlokkingen van de huisjes geen
nstructeurs van de geneeskundige
troepen zullen padvinders door het
gehele land gaan leren hoe men
mond op mond beademing moet
toepassen. De chef van de generale
staf, luitenant-generaal A. V, van den
Wall Bake heeft op advies van de in-
specteur van de militaire geneeskun
dige dienst, genoraal-majoor-arts dr.
H. J. van der Giessen. daarvoor toe
stemming gegeven, mits de instruc
teurs op basis van vrijwilligheid
de padvinders buiten de dienst willen
les geven.
Militaire commandanten in dertig
plaatsen, verspreid over het gehele
land, zijn hierover per brief inge
licht. Het initiatief tot deze hulpver
lening is uitgegaan van de Nationale
Padvindersraad, waarin verenigd zijn
„de Nederlandsche Padvinders" en
,,de Verkenners van de Katholieke
Jeugdbeweging". De raad vroeg de
legerleiding enige tijd geleden of in
structeurs van de landmacht de pad
vinders in het kader van de E.H.
B.O.-lessen die zij krijgen wel
licht de mond op mond beademings
techniek zouden kunnen bijbrengen.
De parochie van de H, Ignatius
op de Rozengracht in Amster
dam, die de meeste hoofdstede
lingen slechts onder de oude
schuilnaam „De Zaaier" ken
nen, bestaat deze maand driehonderd
jaar. Drie eeuwen is het geleden, dat
een pater Jezuïet in een statgi pak-
huis op de Keizersgracht een schuil-
kerkje opende voor de katholieken
uit die dagen, die er iedere zondag
met de angst in het hart naar toe
slopen. De oude „Zaaiersparochie
toen nog Statie genoemd, is in de
loop der eeuwen naar de Jordaan ver
huisd en thans gehuisvest in een rui
me kerk, waar de plechtigheden met
grote luister kunnen worden gevierd.
Op het uitgebreide programma, dat
ter gelegenheid van het 300-jarig be
staan is samengesteld, staat ook een
H. Mis voor al degenen die in de
loop der jaren in de „Zaaierkerk"
gehuwd zijn. Deze H. Mis zal op 20
oktober om half elf 's morgens wor
den opgedragen door de provinciaal
van de Jezuïeten. Ieder die dus op de
Rozengracht of missehien zelfs nog
in de oude „Zaaierkerk" op de Kei
zersgracht gehuwd is, is op 20 oktober
van harte welkom in de feestvierende
parochie.
Dinsdag is in Meppel de ANWB
Beek- en Brinkroute officieel
geopend. Deze leidt door een
aantal Zuidwestdrentse gemeen
ten en door een gedeelte van
Overijssel. Via een systeem van toe
ristische routes, die van speciale
wegwijzers zijn voorzien, geeft de
ANWB uitbreiding aan de recreatie
mogelijkheden voor weekendtoeristen.
De Beek- en Brinkroute is ongeveer
110 kilometer lang. Ze is de tiende in
een serie van vijftien routes. De com
missaris der Koningin in Drenthe, mr,
J. Cramer heeft gewezen op het grote
belang van deze toeristische route, die
leidt door een aan natuurschoon zeer
rijk gebied.
weerstand kunnen bieden. Zoals een
fabrikant uit Dussefderf - zijn fa
briek vervaardigt jalouzieën die
niet heeft geaarzeld om bö Koehool,
een kilometer of twaalf ten noorden
van Hariingen, twee oude huisjes van
de gemeente Barradeel aan te kopen.
Hij bestelde daarop een aannemer,
dje voor een bedrag van 40.000 van
beide huisjes één maakte en het ge
heel omtoverde tot een zeer riant zo
merhuisje, compleet met elektrische
verlichting, waterleiding, douches en
centrale verwarming... Het huisje
wordt nu voor een groot deel van
lente, zomer en herfst benut door het
gezin van de fabrikant of door diens
vgder. Ze genieten er van het wijde
landschap, de rust, de vismogelijkhe-
den in zee en van het baden op de
slikkerige bodem, die daar sterk je-
diumhoudend is en naar men zegt
een heilzame werking heeft tegen de
reumatiek.
B. en W. van Utrecht hebben aan
de Doesburgse vereniging „15 april
1945" medegedeeld, dat zij aan de
gemeenteraad voorstellen, uit erkente
lijkheid voor de in de laatste oorlogs
winter in Doesburg ook aan hun stad
genoten verleende bijstand, een be
drag van 459 te schenken aan deze
vereniging. De vereniging „15 april
1945" stelt zich ten doel gelden bij
een te brengen voor de restauratie van
de 15e eeuwse Martinikerk, die door
de Duitse bezetters zeer zwaar is ge
havend toen zij bij hun aftocht op
15 april 1945 de Martinitoren, met
zijn praehtig Hemonycarillon, opblie
zen,
In de oorlogswinter 1944/1945 wer
den uit vele gemeenten ingezetenen
gedwongen tewerkgesteld aan de IJs-
sellinie in de omgeving van Doesburg.
Een groep ingezetenen werkte samen
om zoveel mogelijk aan de duizen
den dwangarbeiders hulp te verlenen.
O.m. werd via een opgericht nood
ziekenhuis aan velen gelegenheid ge
boden op illegale wijze de O.T.-dienst
te ontlopen. Vaak werden zij door
Doesburgse verzetslieden buiten de
gevaarlijke IJssellinie gebracht.
Urgemeester mr. W. baron Mi-
chlels van Kessenieh, die enke
le jaren geleden een genoot
schap van vrienden van Maas
tricht in het leven riep, heeft giste
ren tijdens een korte plechtigheid ten
stadhuize vier nieuwe leden van het
genootschap „de Gezellen van St.
Amor" geïnstalleerd. Allereerst me
vrouw de weduwe R, Willemse-Wid-
dershoven uit Eygelshoven, die on
langs een enorm grote collectie
sprinkhanen van wijlen haar man dr.
Willemse aan het natuurhistorisch
museum van Maastricht schonk. Me
vrouw Willemse is de eerste „gezellin"
van het genootschap. Vervolgens in
stalleerde mr. W. baron Michiels van
Kessenieh mgr. prof. dr. F. L. R.
Sassen, mr. H. J. C. Buurman van
Vreeden en Bernard Verhoeven, stich
ter van de Maastrichtse Toneelacade
mie. Wegens ziekte kon het vijfde
nieuwe lid, prof. dr. J, J. G. Prick
niet geïnstalleerd worden.
„De gezellen van St. Amor" hun
aantal is inmiddels gestegen tot elf
verplichten zich om eik jaar op de
vooravond van het feest van hun pa
troon een bezoek te brengen aan
Maastricht.
St. Amor was een aouitaniër van af
komst, die zieb als kluizenaar in Mun-
sterbilsen vestigde en vandaaruit
voettochten naar Maastricht onder
nam. Hij was, om met burgemeester
Miehiels te spreken, een echte min-
naar van deze stad en derhalve de
ideale pateeon voor het gilde van
vrienden van Maastricht. „De gezel
len van St. Amor" brachten een be
zoek aan het Amorspieinfje. waar een
door Charles Vos ontwerpen stand
beeld van hun patroon staat, en zaten
daarna aan een feestdiner aan. Uit
handen van hun gastheer ontvingen
he
de geïnstalleerde leden een bul en het
toepasselijke boekwerk „Kint Geer
Eur Eige Stad van de dialectschrij
ver Jaspar.
iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiniii,
e „Tauri Basan", de elf voet
ballende kapelaan van het Roer-
mandse diocees, werden on
langs door elf collegae uit het
bisdom Den Bosch voor een voetbal
duel uitgedaagd. De Limburgse kape
laans namen de uitdaging aan en de
bewuste match werd woensdagmiddag
Precies op de grens van de beide
bisdommen in het kerkdorp Boshoven
(gem. Weert).
De Brabantse kapelaans, als voet
ballers verenigd in de club van „Pau-
k» Pruimedant" de held van de
St. Jansklokken hebben duchtig
moeten boeten voor hun overmoedige
daad. De „Tauri Basan" heten de ver
metele mannen van "Fauke Pruime
dant" even in de waan, dat de eerste
interdiocesane kspelaansmatch in de
kerkgeschiedenis van Nederland, een
zege voor Den Bosch zou opleveren
(na tien minuten spelen stonden de een stevige
Brabanders met 2-1 voor), maar nog
vaar de rust stalden de Roermondse
kapelaans met een fikse voorsprong
(6-3.) de eindoverwinning veilig. Na
de rust maakten zij er 10-5 van. Een
overtuigend bewijs van (Je klasse van
de voetballende kapelaans uit het
Roermondse.
Het was de „Tauri Basan" onder
aanvoering van kapelaan G. Offermans
uit Roermond, aan te zien, dat zij re
gelmatig spelen en dan niet zoals de
Brabantse kapelaans uitsluitend tegen
clericale teams. De „Tauri Basan"
treden vaak tegen heuse voetbalclubs
in h«t strijdperk. Voor de Brabanders
onder leiding van kapelaan C. Peeters
een atimulans om dat in de nabije
toekomst ook te gaan doen. Na de
training zal, en dan op het grondge
bied van het diocees Den Bosch, de
returnmatch worden gehouden. Pas
toor H. Opveld van Boshoven verricht
te de aftrap voor deze eerste interdio
cesane voetbalwedstrijd. Na afloop za
ten de moe-gevoetbalde kapelaans aan
ige Limburgse koffietafel aan.
(Advertentie)
Toen U enige tijd geleden de aankoop van rentespaarbrieven
overwoog, hebben wij U ingelicht over de factoren waarmede U
bij een eventuele aankoop rekening zoudt moeten houden. Zijn
deze inlichtingen voor U van belang geweest?
Ja zeker! Het is dan ook mijn vaste gewoonte geworden om voor
mijn bank-, effecten- en assurantiezaken steeds overleg te ple
gen met de deskundigen van...
Dk is nr.
van san serie advertenties
Hanetof - Maatschappfl H. Albert de Bery Ce. n.v. Deviezenbenk
Herengracht 450 - Ameterdam-C. - Tal. 22 tl 55 - Telex f2029
DEN HAAG, 9 okt. Een door de
vorige minister van Justitie, mr. W.
Beerman, ingestelde commissie gaat de-
z-ir dagen een begin maken met be
studering van de vraag welke maatre
gelen en voorzieningen binnen het raam
van de bestaande wettelijke bepalingen
kunnen worden getroffen om tegemoet
te komen aan de huwelijksproblemen
van gedetineerden.
Het rapport dat de voor dit doel in
gestelde commissie hierover moet uit
brengen zal ook dienen te worden op
gesteld in het licht van de voorberei
ding van de terugkeer in de vrije maat
schappij.
Voorzitter van deze onlangs geïnstal
leerde commissie is dr. J. van der
Grient, algemeen inspecteur van het ge
vangeniswezen. De leden zijn dr. C.
Trimbos, zenuwarts te Utrecht, mr.
A van Overveldt, advocaat-generaal bö
het gerechtshof te 's-Hertogenbosch, en
ds. A. Bongenaar, predikant bij het
rijksasiel, dr, S. van Mesdag en het
huis van bewaring in Groningen. Drs,
W. Evers, die als socioloog is verbonden
aan het stafbureau wetenschappelijke
adviezen van de directie gevangeniswe
zen, is secretaris van de commissie.
DEN HAAG, 10 okt. In het groot
hertogdom Luxemburg geldt thans de
absolute voorrang van rechts, behou
dens ep voorrangswegen, voorrangs
kruispunten en dergelijke, zo verneemt
de A.N.W.B.
De nieuwe regeling houdt in, dat
men in Luxemburg voortaan ook aan
van rechts Komend langzaam verkeer,
zoals fietsers en bromfietsers, voor
rang zal moeten verlenen, tenzij dit
door borden anders is aangegeven.
Tot vóór 1 oktober w_.; in Luxemburg
dezelfde voorrangsregeling als in Ne
derland van kracht, namelijk dat snel
verkeer voorrang had op langzaam
verkeer. Deze wijziging van de Lu
xemburgse voorrangsregeling kwam
tot stand na overleg door de minis
ters van Verkeer en Transport van de
bij de E.E.G. aangesloten landen. In
België geldt al enige tijd dezelfde re
geling: voorrang van rechts ook voor
het langzaam verkeer.
HELSINKI, 10 okt. (UPI) De Wi-
huri-stiehting heeft de Sibeliusprijs toe
gekend aan de componist Igor Strawins
ky. De pros, een bedrag van 80.000 Fin
se marken (90.000 gulden), werd voor
Strawinsky in ontvangst genomen door
de Amerikaanse ambassadeur in Helsin
ki, Carl T. Rowan.
