CEDRO
BERVOETS VOORLOPIG
NOG NIET NAAR BEURS
DAGPUZZLE
1 i
L
I2
L
n
SPROETJE EN DE ERFGENAMEN
m
A
iireeo
ft
DE EERLOZE KRIJG
DE HEER VAN DE GOUDBERG
OLD SHATTERH
BRIEYEN
A
de wadders I Het avontuur mef de Grote Troel
van lezers
Lof voor bereikte resultaten
Inschrijving op
staatslening ten
volle toegewezen
CEDRO
Ford: hogere omzet
Deelneming Rijks
fondsen f95.7 min.
Nievelt, Goudriaan
niet optimistisch
De Tijd stelt drie
leningen aflosbaar
%éyM,s-
WOENSDAG 30 OKTOBER 1963
PAGINA 4
Het Sacrament van de
Bisschopswijding
cJïie WoïMtfcMnou&d/ijeWtif
FAMEUZE TELG VAN- NOBELE HUIZE
WILLIAMS HUMBERT LTD. JEREZ AND LONDON
li
3
3
k
s
s
6
/A£ zac. je
isoo/zstel c saj
/PCS M/JfJ
TeSTP/coor/
Sca/e/j /s
I? J
ERiC DE NOORMAN
u/ep (see. je
etz isiJF,
Bep re i/pouuj,
ESJ G.EEF
ue nau de
pest uit de
mfud uaaP.'
usar js Dar
Gppppig.
KARL MAY
rr
Plaatsing van ingezonden stukken
JSrigven van Lezers") betekent niet
noodzakelijk een bewijs van instemming,
dook betekent slechte dat de hoofd-
redactie het ingezonden stuk ter kennis
van de lezers toil brengen. Bet feit van
de plaatsing onttrekt zich echter niet
aan de verantwoordelijkheid der hoofd
redactie, die zich dan ook voorbehoudt
een ontvangen stuk zonder opgave van
redenen terug te zenden. In het alge
meen is ondertekening met naam en
adres vereist, tenzij in een zeer bijzon
der geval de hoofdredactie dwingende
redenen aanwezig acht van deze regel
af te wijken.
Met interesse "ülg ik zo veel moge
lijk de artikelen van de hand van prof.
drs. F. Haarsma. Vergun mij, dat ik
op een van deze artikelen reageer, om
dat ik dat met verwondering neb gele
zen. Wellicht andere lezers met mij.
In het artikel onder het bovenstaan
de hoofd in de krant van 15 oktober
jl. komt de volgende passage voor:
„Toen Guitton moest ik denken
aan de actuele vraag of de bisschops
wijding een Sacrament is of niet meer
dan een Sacramentale, dat niets we
zenlijks toevoegt aan de priesterwijding.
Zou men bij een eventuele raadpleging
van de gelovigen kunnen twijfelen aan
het antwoord? Is het gelovige volk
niet spontaan overtuigd dat de bis
schopsconsecratie het Sacrement der
wijding bij uitstek is? En heeft het in
deze het geloof van de Kerk niet zui
verder bewaard dan de theologen, die
er lange tijd aan getwijfeld of het zelfs
ontkend hebben? Het zou mij niet ver
wonderen. wanneer vele lezers zich er
over verbazen, als zij horen dat dit
ook maar een controversiële kwestie,
kan zijn."
Nu meen ik te moeten zeggen, dat
het mij zou verwonderen, wanneer er
niet met mij andere lezers van het ar
tikel zich niet hebben verbaasd over
de inhoud .an deze aangehaalde passa
ge.
Wij hebben geleerd en in de Kate-
ehismus (uitgave 1960) staat in de ze
venentwintigste les, dat Sacramenten
heilige handelingen en woorden zijn,
door Jesus Christus ingesteld, om de
genade te geven, die zij aanduiden. Dat
er zeven Sacramenten zijn. Drie ervan,
waaronder het Priesterschap, geven een
eeuwigdurend merkteken en kunnen
daarom maar eens worden ontvangen.
Nu rijzen bij aandachtig lezen van de
meeraangehaalde passage wel enige
vragen. Als regel toch wordt iemand
bisschop gewijd, die het Sacrament van
de Priesterschap reeds heeft ontvan
gen en het bedoelde eeuwigdurend
merkteken dus heeft. Priester kan dus
zo iemand niet opnieuw worden gewijd.
Als de bisschopswijding een Sacrament
is, welk van de zeven in de Katechis-
mus genoemde sacramenten is dat dan?
Of heeft Christus toch nog eer achtste
Sacrament ingesteld?
Geachte redactie, het zijn uiteraard
vragen van een leek, die met belang
stelling zoals reeds gezegd, zoveel -mo
gelijk de artikelen volgt, die in Uw
blad rond het Concilie worden gepu
bliceerd. Het lijkt mij, dat ook voor
andere lezers de beantwoording van de
gerezen vragen van belang kan zijn.
J.J.VERVAAT.
Naschrift van prof. Haarsma.
In het bestek van een krantenartikel
moet men zich meestal tevreden stel
len met beknopte formuleringen. De
vraag van de heer Vervaat geeft mij
de gelegenheid een en ander te ver
duidelijken. In de eerste plaats geef
ik graag toe, dat de door mij veron
derstelde overtuiging bij de iezers mo
gelijkerwijze niet zo algemeen is als ik
meende. Blijkbaar heb :k de invloed
van katechese en prediking, die lange
tijd weinig aandacht heeft besteed aan
het bisschopsambt en bisschopswijding,
onderschat. Mijn bedoeling was deze:
als een doorsnee katholiek, die niet op
de hoogte is van de theologische con
troverse over het sacramentele karak
ter van de bisschopsconsecratie, deze
plechtigheid meemaakt en ziet. zou hij
dan niet spontaan concluderen dat hier
een sacramentele handeling plaats
heeft? Dus. zonder de boeken erbij te
halen en als het mogelijk zou zijn. zon
der zich direct de katechismus en het
godsdienstonderwijs te herinneren. Sa-
rramenten ziln immers symbolische
handelingen, de men ziet en hoort en
waar men biddend en gelovend bij be
trokken is en die dan voor zichzelf
(zouden moeten) spreken. Maar mis
schien ztjn deze voorwaarden onmoge
lijk te vervullen in onze westerse in
tellectualistische cultuur, die ook op on
ze godsdienstige houding zijn stempel
heeft gedrukt. Het gevolg is dat wij
meer over de sacramenten hebben ge
leerd. dan dat wij ze rechtstreeks zelf
tot ons laten spreken en op ons in laten
werken. En dit alles was dan weer no
dig. omdat door de verstarring en over
lading van de liturgie de sacramentele
handelingen sterk aan symboolkracht
hebben ingeboet.
Nu de eigenlijke moeilijkheid: het
priesterschap hoort tot de zeven sacra
menten en geeft een eeuwigdurend
merkteken: \-elk van de zeven sacra-
tmenten is de bisschopswijding dan? De
oorsnrong van de moeilijkheid ligt in
de Nederlandse term „sacrament van
het priesterschap". In het latijn spreekt
men ven het sacrament van de ordo
'de voiding tot het ambt), in het Duits
ven Sekrament der Weihe. Men is het
in de theologie er altijd over eens ge
weest, dat dit sacrament minstens twee
graden kent, de wijding tot diaken en
de wijding tot priester. De H. Thomas
van Aquino rekende zelfs de wijding
tot subdiaken en de vier kleinere wij
dingen tot het sacrament. In de ooster
se Kerk heeft men nooit getwijfeld over
de vraag of de bisschopsconsecratie tot
et wijdingssacrament behoorde en ook
in het Westen heeft deze opvatting
vooral sinds het Concilie van Trente
veel aanhangers gehad. Nu is ze vrij
wel algemeen en kan daarom voor een
conciliaire uitspraak in aanmerking ko
men. Het hoofdambt is het bisschops
ambt: de hoofdwijding is dus ook de
bisschopswijding. Priester- en diaken
ambt zijn participaties aan het bis
schopsambt. Het ene wijdingssacrament
heeft dus drie graden, waarvan de
bisschopsconsecratie de top is en tevens
uitgangspunt om de andere twee te be
grijpen. namelijk als wijdingen tot hel
per van de bisschop.
Blijft nog de vraag naar het eeuwig
durend merkteken, dat de priester die
tot bisschop wordt gewijd, reeds bij
ztjn priesterwijding neeft ontvangen.
Hier is alleen een moeilijkheid als men
zich dit merkteken als een ding voor
stelt. Maar de hele leer over het merk-
l Advertentie)
SHERRY^—-""
(Van een verslaggever)
ROTTERDAM, 29 okt. In de alge
mene vergadering van aandeelhouders
van de N.V. Kleedingbedrijven Ber-
voets heeft de president-commissaris
meegedeeld, dat het pas dan zin heeft
om beursnotering voor de aandelen
aan te vragen indien de vennootschap
met een emissie zou komen. Aangezien
er op dit moment geen behoefte be
staat tot het aantrekken van nieuwe
middelen, is het bestuur dan ook diet
zo ver om de sprong naar het Damrak
reeds nu te wagen. Ook ziet het ne
stuur vooralsnog geen aanleiding om
de structuur van de N.V. zodanig te
wijzigen, dat de preferente aandelen
zouden worden ingetrokken.
Enige tijd geleden heeft er een zeer
grote vraag naar aandelen Bervoets
bestaan, zo deelde de voorzitter mee.
Toen achter deze vraag druk werd
gezet, heeft het bestuur gemeend zich
veilig te moeten stellen. Daartoe is zij
in contact getreden met een bevriende
relatie, die de aandelen ter beurze
opkocht. Hierbij werd tevens het be
ding gemaakt, dat de voordelen welke
uit deze transactie zouden vloeien aan
teken, die niet in alle opzichten duide
lijk is, dient alleen om tot uitdrukking
te brengen, dat men door ieder van de
drie wijdingen een geestelijke bevoegd
heid krijgt om het apostolisch ambt
in zijn verschillende graden uit te oe
fenen, en wel zo dat net voor eens en
voor goed is. Vat men het merkteken
zo op, dan is er geen enkele moeilijk
heid, dat de gedeeltelijke bevoegdheid
bij de diakenwijding ontvanger bij de
priesterwijding wordt vergroot en bij de
bisschopswijding ten volle wordt ver
leend. De leer over het merkteken heeft
in het verleden wellicht een al te grote
plaats ingenomen in de katechese.
F. HAARSMA.
de vennootschap ten goede zouden ko
men. Dit is dan ook gebeurd, hetgeen
de post ad 60.000, welke als toevalli
ge bate in de verlies- en winstrekening
is opgevoerd, aantoont. Zij draagt een
eenmalig karakter.
Het bestuur moest zich veel lof laten
welgevallen van aandeelhouders, die
zich tevreden toonden met de bereik'e
resultaten. De directie verwacht ook
voor het thans lopende boekjaar een
zodanige vergroting van de omzetten
te kunnen bereiken, daf daaruit tevens
de stijging van de loonkosten zal kun
nen worden bestreden. Aan export is
de onderneming nog steeds niet toe.
Alles wat vervaardigd wordt, is be
stemd voor levering aan eigen filialen.
In Utrecht is men overgegaan tot de
aankoop van een vrij groot complex
panden, waarin men een filiaal zal
stichten.
Plannen om tot een fusie met derden
te geraken bestaan er niet. Het bestuur
is nog nooit daartoe benaderd. De
jaarstukken werden met algemene
stemmen goedgekeurd.
NEW YORK, 30 okt. De Ford Mo
tor Company heeft ln de eerste negen
maanden van het lopende boekjaar een
omzet geboekt van 6.197.800.000 dir. te
gen 5.790.700.000 dir. in de overeenkomsti
ge periode van '62. De nettowinst is ech
ter teruggelopen tot 3,14 dir. (3,18) Der
aandeel.
Over het derde kwartaal bedroegen
de totale verkopen 1.763.700.000 dir.
'1.747.800.000'de nettowinst kwam op
0,63 dir. (0,74) per aandeel. Zowel de
verkopen over het derde kwartaal als
over de eerste negen maanden bereik
ten een recordniveau, aldus de directie.
Een reden voor de lagere winst werd
niet gegeven.
DEN HAAG, 30 okt. Het ministe
rie van Financiën deelt mee, dat de
inschrijving op de 4'/, pet. lening '63 ten
laste van de Staat der Nederlanden,
welke op 29 oktober openstond, tot re
sultaat heeft gehad, dat de inschrijvin
gen ten volle worden toegewezen. De
deelneming aan de Rijksfondsen en -in
stellingen in het ter openbare inschrij
ving aangeboden bedrag van f 400 mil
joen bedraagt 95,7 miljoen.
ROTTERDAM, 30 okt. Naar wy
vernemen is de raad van beheer van
Van Nleveldt, Goudriaan en Co's Stoom
vaart Maatschappij te Rotterdam over
de financiële resultaten van het lopen
de boekjaar 1963 niet optimistisch. De
jongste opleving op de vrachtenmarkt
kan op zjjn hoogst tot gevolg hebben
dat ln de laatste vier maanden van
1963 de resultaten wat minder ongun
stig zijn dan zonder die opleving.
Blijft deze opleving voortduren, dan
mogen voor 1964 betere resultaten ver
wacht worden. In welke mate dit het ge
val zal zijn is zeer moeilijk aan te ge
ven voor Van Nievelt, Goudriaan en
Co aangezien veruit het grootste deel
van de vloot in de ljjnvaart emplooi
vindt. Bovendien zal een forse loonver-
hoging niet zonder gevolgen blijven.
Over 1962 werd een batig exploitatie
saldo geboekt van 9.594.448 en een
nettowinst van 2.170.163. Er werd een
dividend betaald van 6 pet.
AMSTERDAM, 30 okt. De raad van
Beheer van N.V. Drukkerij De Tijd
maakt bekend dat alle uitstaande obli
gaties van de 4,25 pet. lening 1904, de
5 pet lening 1930 en de 5 pet lening 1931
per 1 december 1963 a pari aflosbaar
worden gesteld.
De lening 1904 met rentebijbetaling
tot 1 december, en de leningen 1930 en
1931 met rentebijbetalingen van 1 novem
ber tot 1 december worden betaalbaar
gesteld bfl de Nederiandsche Handel-
Maatschappij.
LETTERGREEPRAAD SEL
h
1. vreemde munt; 2. warboel; 3. goedertie
renheid; 4. bep. aank. vnw.; 5. staat ln
Amerika; 6. plaats in Afrika.
Oplossing van 29 okt.
HORIZONTAAL: 1. factotum; 2. alar
merend; 3. Azteken, Aa; 4. mossel, arm;
5. seance; 6. onderaards; 7. meun, oei; 8.
leb, Aden; 9. Berezina; 10. arena, eega; 11.
galg, olm.
VERTICAAL: 1. faam, omlaag; 2. alzo,
nee. Ra; 3. Cats, dubbel; 4. tressen, eng;
5. omkeer, ara; 6. teelaarde; 7. urn, na,
ezel; 8. me, acroniem; 9. narede, ma(ng)at;
10. Edam, sigaar.
eWKELE DrtGeW
LATee...
pat- //er SE rep
h zo ajoog
re &C/J-
ve/J.'
JE LP/PT me
TOCE/ ZEKEG
usee z/e/J, uoe
O ar D/fJGr
use Peer.'
ja.' oar /s uu
ee/j tJ/Euuse uir-
i/t/JO/aCr. eis Gaau
jullie au mppp
Ga OU) SPELEMf
v !3>r
97. Van opwinding en woede weigeren Erwins
benen bijna dienst, als hij uit de greppel klautert,
om zijn aartsvijand te lijf te gaan, maar deze wacht
daar niet op, hij wendt zich met een schichtige blik
naar het brandende kamp om, en vlucht verder de
vlakte in. Achter hem kruipen de zes Noren uit de
greppel en op Erwins roepen verschenen ook de
twee man die ter bewaking bij de Saksers in het
bosje gebleven waren. Zijn hele omgeving ver
getend, stormt Erwin voor zijn mannen uit. Hij
voelt geen vermoeidheid en geen pijn meer, alleen
nog maar het verlangen Camleeh, de laffe Piet, te
pakken te krijgen. En terwijl de Noren zo achter
elkaar voortbolderen, trekt hun geschreeuw de aan
dacht van Olaf de berenjager, die briesend rond-
speurt naar verborgen Pieten „daar gaat nog een
stelletje, mannen," schreeuwt hij verhit en als een
kudde runderen, dendert het groepje Noren achter
hun opgewonden aanvoerder aan... achter Erwin
en zijn Noren aan... achter Camleeh aan.
Éék! vaa zuu Uoopou-
oe/zs usns isasr ee/J
e/aosS Ma.'es a
t
HU HEEFT
vcop oe/E
PEMtJuA&EKJ
OPUeoereiS,
o/e tsoc. e<~
aes ju ee\/ fppfl eet, i/ppqg
sou DOrJ Sous, of é.Ehl
faa je voopoudeps eeü
u/opu uses isu MPC. TOCSS
zeuep usee van peeutjes
(/OUDEhJ(sè? JU EET ZE
zeue oot<E/s kiieupiijd
LCJCSST DdPPOU ?UOU
■7
CrOED, OoeD
!K Z.PL IJ/ETS
MEEP
zeaGeU
isa/J Jou.
EfJ tJU SEGllJlJElJ
use LseefZ met
Je DPessuufP f
25. Op een morgen bracht Winnetou mij, met een
veelbetekende glimlach met het oog op mijn afge
dragen jas, een prachtig jachthemd met rode stik
sels afgezet. „Nscho Tschi, mijn zuster verzoekt u,
deze kleding te dragen. Zij heeft deze in opdracht
van mij gemaakt, dus is het geschenk van ons
beiden." Het zat mij als gegoten. Een New-Yorkse
kleermaker had het haar niet verbeterd. Ik was
niet karig met mijn lof en Nscho Tschi toonde zich
erg verheugd, omdat haar geschenk zo in de smaak
viel. In de loop van de dag zag ik ook Dick en Will
met nieuwe kleren aan. Die waren door andere vrou
wen vervaardigd en lang niet zo mooi. Toen ik me
buiten aan het oefenen was met tomahawk werpen,
kwam er een statig uitgedoste verschijning aan
hobbelen. Gewichtig sprak de verschijning; „Zeg
eens, ken je de man, die voor je staat?" „Eens kij
ken," aarzelde ik, ik zou zo zeggen van niet. Zulke
heren reken ik niet tot mijn kennissen. Alleen de
stof van uw nieuwe pak komt mij bekend voor."
,57. Terwijl Piet Loeris Hat Si Kee
onschadelijk maakte, door hem zorg
vuldig op te vouwen, klonken er bui
ten in de gang piotseling luide ge
ruchten. „Ga jij eens kijken wat er
aan de hand is, Sientje," sprak de
begaafde speurder, ,,'t Lijkt wel of
de hele stad afgebroken wordt." Ter
wijl zijn trouwe assistente zich van
de haar zo juist opgedragen taak
kweet, pakte de detective een ooster
se doek, die op een tafel lag, en begon
daar Hat Si Kee in te wikkelen.
Overste Ventje de Bruin stond het
koddige tafereeltje met bewondering
gade te slaan. „Vakwerk Loeris,"
zei hij, „je hebt een keurig pakje
van die schurk gemaakt!" Loeris
knikte. „Op die manier heb je 't min
ste last van ze," sprak hij. „M'n oom
Johan zei altijd: Een aap met een
pak aan vangt geen vlooien! En zo
is het!" Ondertussen was Sientje
weer teruggekomen van haar onder
zoekingstocht op de gang. „De kisten
worden uit het magazijn gehaald,
meneer Loeris!" Deze mededeling
deed een zorgelijke trek op het ge
laat van de wereldvermaarde spoor
zoeker ontstaan. „Daar moeten we
direct iets aan gaan doen, mensen,"
gromde hij: „Ze gaan die Nitraat
Casserollen verschepen. En ik moet
weten, waar ze terechtkomen. En
daar weet ik maar één middel op. Ik
zal de vlooienhoest krijgen als er een
andere oplossing is!" Overste Ventje
keek hem verbaasd aan. „We moeten
gewoon verhinderen, dat ze ver
scheept worden, Loeris," sprak hij.
De detective haalde de wenkbrauwen
op. „Ik wou u wijzer weten, overste,"
zei hij verwijtend: „Hoe moet dit
complot dan ooit ontrold worden!
Nee, laat dat soort dingen nou maar
aan Piet Loeris over!"
