Studenten slaags
met politie bij
°pening Sorbonne
Wisse..
eens af
met'n
george
Ere-doctoraat
voor Leidse
prof. Gorter
Overlijden van
ir. Djoeanda
lONDENSE BRIEF
Inlossingswinkels De grote
zegeloorlog Dikke winsten
Vreugde na dramatische redding
derland leent
bdië f65 min.
Geef haar een STEP
In september
STERKE STIJGING
LANDBOUWPRIJZEN
Ned. deelneming
met overlijden
ir. Djoeanda
iratem. met de "re-
door Daan van der Vat
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1963
PAGINA 9
de luxe parfumverstuiver
kies bij uw parfumerie
uit een fantastisch mooie
collectie
vanaf 6.9s
Het behoeft aan geen twijfel
onderhevig te zijn dat het
overlijden van de eerste
minister van Indonesië, ir. Djoe
anda, een ernstige klap is voor
Indonesië. Ir. Djoeanda heeft aan
meer Indonesische regeringen
deelgenomen dan wie ook, slechts
uitgezonderd dr. Leimena, en hij
heeft altijd bekend gestaan als
iemand wiens onkreukbaarheid
en integriteit boven elke twijfel
verheven waren. Dat hij zo jong
nog (hij was pas 52 jaar) in over
leden, is een schok.
y?ten nu aueinaai wat
Rrptag-shops" zijn.
kozijn de „wedwin-
ls waar ie tpp-pn
...monsterachtige zegelinvasie..
Het besef, dat er negenentwin
tig mijnwerkers een tragische
dood gevonden hebben bij het on
geluk van de ijzermijn Mathïlde
te Lengede mag dan een domper
zetten op al te uitbundig feest-
vertoon, terecht heerste er gister
n.iddag een opgelucht-blijde stem
ming na de dramatisch verlopen
redding van de laatste elf kom
pels uit hun llf-daags gedwon
gen verblijf in een klein onder
aards hol. De bovenste foto laat
zien hoe de ploeg mannen, die de
boring had verricht, de harte
lijke toejuichingen in ontvangst
neemt, nadat de elf en de beide
vrijwilligers naar boven waren
gebracht.
De tweede foto geeft een beeld
van het gelukkig weerzien van de
jongste van de elf, de twintig
jarige monteur Adolf Herbst
geen mijnwerker; hij was toeval
lig ten tijde van de overstroming
voor een karweitje in de mijn
met zijn verloofde Dagmar, die
vorige week al een Requiem-mis
voor diens zielerust had bijge
woond, toen iedereen de levend
begravenen nog dood waande.
De foto hiernaast laat zien
hoe de oudste van de elf, de vijf
tigjarige Heinz Kuil, de reddings-
Jdok verlaat en voor het eerst
sinds de veertien dagen het dag
licht veiligheidshalve nog via
een donkere bril aanschouwt.
■Tenslotte het veelzeggend ge
baar van een toeschouwster bij
het voorbijrijden van de zieken
auto, welke de geredde elf naar
een ziekenhuis vervoert, waar ze
thans van alle emoties wat bij
komen.
(Advertentie)
(Advertentie)
Ne ,^AAG, 8 nov. Tussen de Na>-
Viw^em, VeRteringsbank en Indië is de
u! «én st getekend tot verstrekking
hwig ^ninB van 65 miljoen gulden
e door deze bank.
v^taL^ening maakt deel uit van de
Dia r v»„Welka Nederland geeft in het
tw S a»., T de internationale hulpverle-
tou ahk ^dië op initiatief van de We-
j «et bedrag van 65 miljoen
IW de u door indië worden besteed
li» in K.aling van goederen en dien-
nPlan kader van het derde vijf-
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, 8 nov. Ter gelegenheid
van de met het gebruikelijk ceremoni
eel omgeven officiële opening van het
nieuwe academische jaar is het giste
ren tot hevige botsingen gekomen in
het Quartier Latin tussen politie en
een grote massa betogende studenten.
Aan beide kanten vielen gewonden.
De betogende studenten van de Pa-
rijse universiteit waren op instigatie van
het Nationaal Studentenverbond op de
been om te protesteren tegen wat zij,
en overigens tal van hoogleraren met
hen, de schandelijke ontoereikendheid
noemen van het financieel Hoger-Onder-
wijs-beleid der regering, dat hen dwingt
in „desastreuze" omstandigheden te
studeren: enorm tekort aan collegeza
len, studiezalen, bibliotheken en profes
soren. De botsingen met de politie, die
sinds de vroege ochtend de Sorbonne
in een ware staat van beleg hielden
geen student had toegang tot het ge
bouw ontstonden, toen de betogers
tegen het middaguur en het einde van
de plechtigheid in de aula, door de af
zetting heen trachtten te breken om de
binnenplaats van de Sorbonne te .ne
men" en er een manifestatie te houden
tegen de minister van Onderwijs, Chris
tian Fouchet. De politie, die met s*e-
nen en modder werd bekogeld, bleef
echter meestér van het terrein.
De studenten hunnerzijds wisten op
dat moment nog niet dat de minister
zich had laten vertegenwoordigen door
de staatssecretaris voor Jeugdwezen en
Sport, de heer Maurice Herzog. Toen
zp het vernamen was hun commentaar,
dat de minister dus blijkbaar niet „ge
durfd" had. Door het ministerie van
Onderwijs werd evenwel verwezen naar
de omstandigheid, dat de minister tot
drie uur in de ochtend in de Nationale
Vergadering had moeten blijven om er
de begroting van zijn departement te
verdedigen.
Terwijl aldus rond de Sorbonne het
Quartier Latin in gisting was, had in
de aula dan de plechtige opening plaats
en in zijn daarbij gehouden rede maakte
ook de rector van de Parijse universi
teit, Jean Roche, zich tot tolk van de
noden, die zijn universiteit benarden.
Aan een groot aantal buitenlandse ge
leerden werd tijdens deze plechtige
openingsbijeenkomst het diploma van
doctor honoris causa van de Parijse uni
versiteit uitgereikt. Onder hen bevond
zich de directeur van het Leidse Kamer-
lingh Onnes Laboratorium, prof. dr.
C. J. Gorter, die reeds een ere-docto
raat van de universiteit van Grenoble
bezit.
Ir. Djoeanda werd op 10 juli 1911
in Tasikmalaja in West-Java geboren:
hij was een Soendanees. Hij doorliep
de lagere school en de HBS in Ban
doeng en studeerde daar aan de tech
nische hogeschool. In 1933, acht jaar
later dan president Soekamo, studeer
de hij er af als civiel ingenieur. Aan
vankelijk kwam hij daarna bij het on
derwijs: hij werd directeur van een
middelbare school van de Muhamma-
dijah in Djakarta. Die functie vervul
de hij van 1933 tot 1937, en daarna
was hij van 1937 tot 1942 werkzaam bij
de provinciale waterstaat in Djakarta.
Ir. Djoeanda behoorde in die tijd dus
niet tot de „Non-coöperatoren", en hij
is in politiek opzicht ook nooit een
extreme figuur geweest. Ook was hij
nooit lid van een politieke partij. Zijn
carrière in de politiek heeft dit niet in
de weg gestaan: veeleer was het zo
dat dit maakte dat alle groeperingen des
te meer vertrouwen in hem stelden.
In 1942 werd ir. Djoeanda lid van de
gemeenteraad van Djakarta. En in
1946 werd hij onderminister van ver
bindingen in de tweede regering-Sjah-
rir. In de derde regering-Sjahrir werd
hij minister van verbindingen, een
functie die hij daarna ook bekleedde in
de regering-Sjarifuddin en de regering-
Hatta. In de tweede regering-Hatta
werd hij minister van staat, in de eer
ste federale regering van Indonesië na
de Ronde-Tafelconferentie minister van
welvaart. Daarna werd hij in de rege-
ring-Natsir, de regering-Sukiman en de
regering-Wilopo weer minister van ver
bindingen. Het feit, dat hij in zulke
uiteenlopende regeringen dezelfde func
tie bleef bekleden, toont wel aan hoe
zeer iedereen bereid was ir. Djuanda
te accepteren.
Van 1954 tot 1956 werd de opeenvol
ging van ministersfuncties van ir.
Djuanda onderbroken: die twee jaar
was hij directeur van het staatsplan-
ningbureau. In de tweede regering-Ali
Sastroamidjojo werd hij weer minister
van staat, later ook minister van finan
ciën ad interim. En toen in 1957 pre-
DEN HAAG, 8 nov. Het algemeen
landbouwprijsindexcijfer bedroeg in
september 111 tegen 103 in augustus en
97 in september van het vorig jaar.
(1949-50—1952-53 is 100).
Het groepsindexcijfer voor akkerbouw-
produkten daalde met 2 punten tot 112.
Vergeleken met september 1962 (110)
steeg het echter met 2 punten. Het
groepsindexcijfer voor veehouderijpro-
dukten onderging een flinke stijging, nl.
van 100 tot 111 als gevolg van de noge-
re prijzen voor bijna alle produkten in
deze sector. Ten opzichte van de over
eenkomstige maand van vorig iaar
(94) bedraagt de stijging 17 punten.
Het groepsindexcijfer voor kostenfacto
ren bleef onveranderd (166) of 7 pun
ten hoger dan in september 1962. Voor
het oogstjaar 1962-'63 vertoont het alge
meen landbouwprijsindexcijfer t.o.v. het
oogstjaar 1961-1962 een geringe daling,
n.l. van 101 tot 100.
DEN HAAG, 7 nov. De minister
van buitenlandse zaken, mr. J. M. A.
H. Luns, heeft mede namens de Ne
derlandse regering aan de minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Soebandrio en
de Indonesische regering telegrafisch
oprechte deelneming betuigd met het
overlijden van de eerste minister van
Indonesië, ir. Djoeanda Kartawidjaja,
De woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken in Den Haag
heeft naar aanleiding van het overlij
den van de eerste minister verklaard
dat ir. Djoeanda in vele functies zich
verdienstelijk heeft gemaakt voor de re
publiek Indonesië. Nederlandse autori
teiten die met hem contact hebben ge
had, bewaren aan hem een goede her
innering als een bekwaam, toegewijd
en integer man wiens heengaan zeer
betreurd wordt.
(Advertentie)
Kaarslicht
nobel vlammenspel!
GOUDA KAARSEN
sident Soekamo bij een onoplosbaar lij
kende kabinetscrisis er toe overging zelf
als formateur op te treden maakte hij ir.
Djoeanda minister-president.
In 1959 werd in Indonesië de voorlopi
ge grondwet van 1950 ongeldig ver
klaard. In plaats daarvan keerde men
terug tot de oorspronkelijke republi
keinse grondwet van 1945. Ir. Djoean
da diende het ontslag van zijn regering
in, en president Soekamo zelf werd
minister-president van de nieuwe. Ir.
Djoeanda werd daarin eerste minister,
en kwam dus onmiddellijk na de presi
dent. In feite was hij dus de tweede
man van Indonesië. Zo is dat ook ge
bleven bij de wijzigingen die sindsdien
nog in de regering-Soekamo zijn aan
gebracht. Ir. Djoeanda bleef eerste mi
nister en tweede man. Wat misschien
meer was: hij is zijn gehele loopbaan
door een man gebleven, die politiek
weinig op de voorgrond trad, zelden
markante uitspraken deed, maar zo
door en door geacht was dat niemand
van welke partij dan ook ooit zijn ge
zag en persoon heeft durven aanvallen.
Indonesië heeft in hem stellig een
uiterst waardevolle kracht verloren.
C. H. SCHAAP
(Advertentie)
mosa
Decor 1018, fraai accent op
porseleinservies Gracia Fol
ders zijn gratis verkrijgbaar
bij het bedrijf te Maastricht.
"waaT jeTegen
Mshiu weddenschappen
èOft ?P de paarden-
WbnR kleine discrete m-
biet u Waar je huisvrou-
(Lv. laar v n boodschappentas-
Ha»; °hder^"en kunt zier)
teiff slaei^eS van kruidenier
hjS orn van kaas naar ko-
PaASdgpf?" deel van hun
of Weti m te verwedden op
tW,°tinan 1 namen als „Falls
Mak of e5 -.Swallow Eglan-
vSw er i "(-'allant Phoenix",
tin ^itgav. Seen eind aan de
hi»„yertr0in, ?n wÖ moeten ons
maken met een
«^hföfUlng in Brittan-
«u p Helaas, „re-
z'in geen ver-
Den waar mensen
trjJfh on ,f_ gezichten en met
ftW 2OekP» ssinS kunnen ko-
te hcTna kun lonen ver
ijl' "Rert! en in de wedwin-
^sing^PHon shops" zijn
„-"de £fels". Het zijn de
IX ehorma kwartieren van
Pfit, ernst P°rlog welke nu in
tahnie Js uitgebroken in
de grote Zegeloor-
v%hS in v heerH)k mopje de
VfJan er J-pgeland. Onlangs
Mos Maat* tse vlootmanoeu-
4? Noordzee („de
V^Totin'l! vpver"). Een tor-
"iiet'bg lnn moest bunkeren
vtruanker §.szji liggen van een
•Hirk^rdp' iv was evenwel de
lal dip tanker en de ad
just I1 Zeil eeun schippersoogje
VfUttigs hield seinde: „U
Op ^!arjn e verkeerde tanker.
kanitp-stubUeft-" Waar"
Scfe terug seinde:
Jlh Idzegpifr geeft Groene
Sh kh*t slat,. 5lt is de humor
Grol^ o' De legers he-
Muu! «h s fphild, het Gele
hson) tSperry and
rWr„Dlt z«n de grote
ttigtal sn/|t z"n er nog
*%p,zegeirn andere machten.
Drocp' voor atschappijen ver-
J>t van en een half
zegels aan" ,laarIÜkse om-
r) d.n kloinVion/? A.iv>n
seis a,; Jfaimsse om
en klemhandelbe-
Üfwi SeV6nriges' he-
de zegels, elk
tientfe ff? j kwartje
besteedt. De klant rept zich
naar huis, doet spuug op de ze
gels en plakt ze in zijn zegel
boekje. En als het boekje of
meerdere boekjes vol zijn ge
plakt rept de klant zich naar
een „inlossingswinkel" om voor
zijn zegels een cadeautje te
krijgen, zoals broodroosterma
chines, haardrogers, bromfiet
sen, tafelbestekken. Hoe meer
je in je leven besteedt in de
zegelwinkels aan zalf, zeep en
benzine, hoe meer lepels je aan
het eind van je plakkersbe-
staan kunt nalaten aan je erf
genamen.
De oorlog is eigenlijk af vijf
jaar oud, maar wilde
niet erg vlotten. Een En
gels ingenieur, geheten
Tompkins, bracht een bezoek
aan Amerika en ontdekte het
spaarzegelsysteem. Hij keerde
naar Engeland terug, huurde
dat de klant een ldein kantoortje en begon
zijn eigen zegelstelsel. De on
derneming was een succes. Het
kleine kantoortje is vervangen
d< or een wolkenkrabbertje van
d( rtien verdiepingen waar ze
venhonderd man personeel in
de weer is om Engeland van
zegels te voorzien. Dit zegelbe-
drijf van het Groene Schild
heeft tweeëndertig inlos
singswinkels waar de blinkende
cadeautjes liggen te glimmen
.n de ramen voor de plakken
de zegelaars. In de loop van de
volgende twaalf maanden hoopt
het Groene Schild vieren
twintig verlossingsinrichtingen
te openen. De Gele Zegel-orga
nisatie volgde evenals een aan
tal kleinere zegelbedrijven.
Doch het bleef betrekkelijk
kalm op het slagveld en het
krijgsrumoer bleef uit.
Maar nu is de hel losgebro
ken. De Amerikanen zijn be
gonnen met een monsterachti
ge zegel-invasie en de Engelse
winkelstraten staan in vuur en
vlam. Er klinkt luid ge bries en
geknars van tanden. De mag
naten van de kleinhandelsbe-
drjjven gooien elkaar oudbak
ken broden naar het hoofd. De
oorlog is in alle ernst begon
nen. De Amerikaanse spaarze-
gelfirma Sperry and Hutchin
son, welke reeds bijna zeven
tig jaar lang spaarzegels ver
koopt aan Amerikaanse win
kels, is nu begonnen in Enge
land. De reactie was overdon
derend. Zoveel winkels en ga
rages hebben gesmeekt de S en
H.-zegels te mogen kopen dat
de Engelse drukkers het niet
konden htjbenen en de hulp
moest worden ingeroepen van
hun Amerikaanse collega's. Op
zondag landde op het vliegveld
van Manchester een vracht
vliegtuig met een miljard S. en
H.-zegels aan boord, vijf-en-
twintig ton aan spuugpapiertjes
ter gezamenlijke lengte van
22.000 kilometer of, zoals een
dagblad uitrekende, voldoende
zegels om de gehele bevolking
van Liverpool, 747.490 in getal,
te voorzien van een gebaks
schotel per hoofd der bevolking.
De openlijke oorlogsver
klaring kwam toen de
Canadese miljonair Gar
field Weston, wiens fir
ma meer dan vijfhonderd win
kels en zelfbedieningszaken be
zit en behoort tot de grootste
bakkersbedrijven van Europa,
besloot zegels te geven in zijn
winkels. Andere grote filiaalbe
drijven, onder leiding van Lord
Sainsbury kwamen onmiddellijk
in het geweer. Iedere Britse
huisvrouw kent de naam Sains
bury, een enorm filiaalbedrijf
dat handelt in kruidenierswa
ren, vlees en andere levens
middelen en dat zich een grote
reputatie heeft verworven door
betrouwbaarheid, hoge kwali
teit, goede bediening en rede
lijke prijzen. Sainsbury liet het
niet bij een oorlogsverklaring.
Hij bracht onmiddellijk zijn
zwaarste geschut in fictie. De
firma Sainsbury neemt jaar
lijks voor een bedrag van vijf
miljoen gulden af aan brood,
koek en kaakjes van Garfield
Weston. Op dezelfde dag waar
op Weston in zijn zaken begon
met het overhandigen van ze-
fels aan zijn klanten, maakte
ainsbury een eind aan het
contract. Een grote melk- en
zuivelfirma, Unigate, volgde
Sainsbury's voorbeeld. Andere
beroemde reuzenmaatschappij-
en, zoals Boots en Marks and
Spencer's, die evenals Sainsbu
ry, hun reputatie hebben ge
grondvest op uitstekende en be
trouwbare kwaliteit tegen rede
lijke prijzen hebben verklaard
dat zjj hun oude beleid zullen
blijven volgen en niet mee zul
len doen aan de zegelmanie.
De Groene Sehildorganisatie,
welke van de zegelkruideniers
twee procent vraagt van hun
jaarlijkse omzet, geeft aan de
kleinhandeibedrijven een schrif
telijke garantie dat hun omzet
binnen een maand zal stijgen
met dertig procent. Indien dit
niet het geval zou blijken, krijgt
de kruidenier de zegels gratis.
Maar de kleinhandelaars die
niet mee willen zegelen, alsook
talrijke huisvrouwen van wie de
ingezonden stukken binnenstro
men bij de Britse pers, verkla
ren dat de firma's welke de
zegels verspreiden en het uit
reiken van de „geschenken"
verzorgen door middel van de
inlossingswinkels en landelijke
geschenkenwinkels op wielen,
dikke winsten maken, dat
iemand voor deze winsten moet
betalen en dat de klant het
kind wordt van de rekening
tengevolge van prijsstijgingen
of daling in de kwaliteit. Maar
de oorlog is begonnen en de ze
gelfirma's verwachten dat Brit-
tannië in grote vaart het voor
beeld zal volgen van Amerika,
waar drie-kwart van alle huis
gezinnen zegels sparen. Wel
dra zullen de „redemption-
shops" even karakteristiek zijn
voor het Britse stadsbeeld als
de „bettingshops". Het geluk
is onderweg en wij hebben een
visioen van een nieuw Brittan-
nië met een gratis haardroger
per hoofd der bevolking.
