Méér onderzoek nodig naar
de biologische bestrijding
in
N
M
house of enqianq
Alliance - heren kon het niet
bolwerken tegen H.I.C.
Vrije zaterdag in vishallen
opnieuw discussie onderwerp
Spel en Vriendschapin d&
hoofdklasse aan de top
Wat doet het
insect met het
vergif, ivat doet
het vergif met
de insect
House heeft alle
bij'zondere
schoentjes
Alliance-dames hoekt over
winning op 't Gooi
N.B.V. vergaderde met nietdeden
Looms tij gingen
Dagproduktie
weer gestegen
pagina
Engels bedrijf van
transportsystemen
naar Oss
Hockey in Haarlem en omgeving
Con j unctuurtest
BRIDGE-COMPETITIE
MAANDAG 25 NOVEMBER 1963
De Nederlandse deskundigen
zijn in het algemeen opti
mistisch ten aanzien van
de schadelijke gevolgen, die te
duchten zouden zijn van het mas
sale gebruik van vergiften in
land- en tuinbouw. Tegelijkertijd
pleiten zq echter voor méér onder
zoek, het ontwikkelen van bestrij-
dingsmethodes die een selectieve
werking hebben en het reduceren
van het gifgebruik tot het nood
zakelijke minimum.
Aardappel
Veldmuizen
Jaren bezig
Feromonen
Verwend
Voor 'n cadeau
op niveau.
O—
Gif
land-
tuinbouw
een gevaar
en
voor de
mens
De keuringsdienst van waren te Am
sterdam heeft al geruime tijd de be
schikking over enkele uiterst gevoelige
gaschromatografen, waarmee men on
voorstelbaar kleine concentraties DDT
en andere schadelijke stoffen met grote
nauwkeurigheid kan bepalen. Dagelijks
worden hier monsters onderzocht van
groenten en fruit en het komt uiterst
zelden voor, dat men hierop een con
centratie vindt, die de toegestane hoe
veelheid overschrijdt, „Als we dan na
gaan, wat de oorzaak is, blijkt het in
de meeste gevallen nog een vergissing
te zijn: het betreft dan b.v. sla die toe
vallig naast pas bespoten bonen heeft
Sestaan.", vertelt de directeur van de
ienst, prof. dr. H. J. Hardon. „Een
Jaar of acht, negen geleden werden veel
méér residuën aangetroffen; men was
toen nog onbekend met de middelen
en men meld zich minder aan de voor
geschreven termijnen. Dat men voor
zichtig is geworden blijkt uit het feit,
dat er praktisch geen slachtoffers meer
vallen onder de gebruikers."
De keuringsdienst onderzoekt ook
melkmonsterg en boter. Dit onder
zoek, dat maatgevend is voor de hele
Nederlandse situatie, aangezien de Am
sterdamse melk uit alle delen van het
land wordt aangevoerd, is tot dusver
volkomen negatief geweest. Als men
weet, dat DDT en andere gechloreer
de koolwaterstoffen de eigenschap heb-
ven, zich in vetten op te stapelen
één zevende deel per miljoen in het
koeienvoedsel leidde in de VS tot drie
delen per miljoen in de melk en tot
65 delen in boter mag men daaruit
wel afleiden, dat de situatie in Neder
land niet ongustig is. Prof. Hardon
schrijft dit mede toe aan de voorlich
ting in de Nederlandse land- en tuin
bouw, waar men altijd op het stand
punt heeft gestaan: niet spuiten zo
veel als toelaatbaar wordt geacht,
maar zo weinig als strikt noodzakelijk
is. Dat komt overeen met het zuinige
karakter van de Nederlandse boeren
en tuinders, die de dure insecticiden
alleen maar toepassen als ze er dui
delijk mee gebaat zijn. „Dat is m.i.
wel de voornaamste oorzaak van de
gunstige situatie in Nederland", zegt
prof. Hardon.
In Amerika strooit men heel wat kwis-
tiger en de Amsterdamse keuringsdienst
zal dan ook een grondig onderzoek in
stellen naar de residuën in de boter
die thans uit Amerika wordt geïmpor
teerd. Straks, als de nieuwe bestrijdings
middelenwet in werking is getreden, kan
men alle voedingsstoffen die residuën
bevatten welke boven de vastgestelde
tolerantiegrens liggen, op grond van de
ze wet uit de markt nemen. Het is ech
ter ook thans mogelijk, dergelijke arti
kelen af te keuren en wel op grond van
de warenwet; ze worden dan op basis
van de vastgestelde toleranties „on
deugdelijk" verklaard, een systeem dat
blijkens de jurisprudentie door de rech
ter geaccepteerd wordt.
Het enige voedingsmiddel dat vrij re
gelmaög over de schreef gaat, is tot
dusver de aardappel: ongeveer vijf pro
cent van de monsters blykt een te hoog
residu te hebben van het antispniitmid
del, dat bij de opslag van de winter
voorraden wordt toegepast om het uit
lopen tegen te gaan.
De Amsterdamse keuringsdienst onder
zoekt niet alleen monsters uit de handels
artikelen: men gaat er ook na, welke
concentraties achterblijven qp gewassen
uit de proefvelden van de PI
tenkundi;
uit de proefvelden van de Plantenziek-
undige Dienst te Wageningen, waar
van allerlei zestrijdingsmiddelen wordt
onderzocht heo lang ze gemiddeld
aanwezig blijven. Uit dit gezamen
lijk «onderzoek komt de termijn
te voorschijn, die de tuinders bij
hun bespuitingen in acht moe
ten nemen. Als dat gebeurt, is men er
zeker van, dat geen enkel produkt bij
de consument komt dat een te hoog
residu bevat.
Tenslotte onderzoekt men in Amster
dam de residuën in de bodem. Reeds 10
jaar heeft men 'n proefveld, waar ieder
jaar DDT, endrin, parathion en arseni
cum wordt toegepast. Gebleken is, dat
Ierland
het in Nederland' veel gebruikte para
thion dat vaak acute vergiftigingen
gevogelte veroorzaakt na een
jaar
van
half
vrijwel uit de bodem is ver
dwenen. Daarentegen blijkt DDT even
bestendig te zijn als arsenicum: van de
dosis DDT die het eerste jaar is toege
past, bleek na tien jaar nog veertig pro
cent aanwezig te zijn. Gelukkig is ook
gebleken, dat de hoeveelheden, die uit
een dergelijke bodem weer worden op
genomen in de ter plaatse geteelde ge
wassen, maar uiterst gering is en niet
boven de gestelde tolerantie komt. Even
min heeft men geconstateerd, dat de
planten minder goed zouden groeien ten
gevolge van de verstoring van het le
ven in de bodem; een mogelijkheid die
men daarom nog niet mag uitsluiten.
De Leidse zoöloog prof. dr. J. Kue-
nen, die het voorwoord heeft ge
schreven voor de Nederlandse uit
gave van „Silent Spring", is daar
zeer beducht voor. „De mens is bezig,
zich steeds meer te verwijderen van tfe
natuur; hjj leeft van spullen die hH in
de winkel koopt zonder rich te realise
ren waar ze vandaan komen; hij rea
liseert zich niet meer, dat hjj van uur
tot uur afhankelijk is van het biologische
gebeuren op het land: van de omzetting
van zonne-energie in groene planten en
van de omzetting van groene planten
in dierlijk materiaal waarvan hij leven
moet. Dat is een proces dat je voor
lopig maar in zeer beperkte mate in
een laboratorium kunt laten verlopen,
zodat we van het geheel van de levende
natuur afhankelijk zijn. Je ziet op het
ogeqjjllk voor je ogen, dat dit systeem
zodanig door de chem. bestrijding ge
wordt, dat men hoe lang hoe meer che
mische bestrijding moet gaan toepas
sen. Vervolgens zien we, dat nu al meer
dan honderd soorten insecten resistent
zijn tegen de "hemische middelen zodat
de chemische bestrijding op een slecht
ogenblik niet meer in staat zal zijn om
de gewassen tegen insecten en mijten
te beschermen.
Prof. Kuenen wijst erop, dat de be
strijding aanvankelijk succes heeft, maar
t de plaag daarna in verhevigde ma
te pleegt terug te keren. De plaag is
haar natuurlijke vijanden kwijt! ..De
storing in de 'evensgemeenschap blijkt
veel erger te zijn dan men bij de eerste
gedacht heeft."
Hij wijst ook op de oncontroleerbare
fevolgen die de chemische middelen
ebben voor de flora en fauna, die men
eigenlijk helemaal niet bestrijden wil;
op de sterfte van vogels, de verarming
van de natuur. „Men kan het, welke
filosofie of religie men ook is toegedaan,
toch nimmer verantwoorden om onno
dig te doden en zeker niet om dieren
uit te roeien. Waarbij dan nog komt,
dat er keiharde praktische problemen
aan vastzitten: de chemische bestrij
dingsmiddelen vormen één van de facto
ren die de grote veldmuizenplagen doen
ontstaan."
Prof. Kuenen is oecoloog en natuur
beschermer, niet uit sentimentele over
wegingen, maar omdat men niet moet
slopen aan een gebouw, waarvan men
de struktuur nog onvoldoende kent en
waarin de mens voorlopig wonen moet:
de naituur. Dat wil niet zeggen, dat hH
die natuur nu maar helemaal
haar gang wil laten gaan, maar wel
dat de mens zal moeten erkennen, dat
hfl mèt de insecten zal moeten leven,
omdat hH ze toch niet kan uitroeien en
dat hH de natuur zelf te hulp zal moeten
roepen bH het zoveel mogelHk veilig
stellen van zHn voedselproduktie. Er
zal véél onderzoek moeten worden ge
daan naar biologische methodes om de
schade te beperken. „Met chemische be-
bestrHdt men symptomen, met
strfjding
biologische bestrijding bestrijdt men de
oorzaak," aldus de Leidse hoogleraar.
„De opkomst van DDT en andere midde
len heeft het onderzoek naar biologi
sche systemen naar de achtergrond ge
drongen. Er wordt veel te weinig on
derzoek gedaan." De chemische mid
delen wil hH een tweede plaats geven:
men zou ze achter de hand moeten hou
den voor die gevallen, waarin de bio
logische middelen falen en een cata
strofe dreigt voor de oogst.
aar die biologische methodes
wordt ook in Nederland al jaren
gespeurd. Sinds 1957 bestaat een
Werkgroep Harmonische BestrH
ding van Insectenplagen, die de resulta
ten van het onderzoek, dat in Neder
land en in andere landen wordt ver
richt, regelmatig bundelt en bestudeert
op hun praktische mogelHkheden. Voor
zitter van de werkgroep is Nederlands
enige hoogleraar In de entomologie,
prof. dr. J. de Wilde in Wageningen.
„Een van de meest verbeterende fei
ten is, dat insecten, die voorzover wH
kunnen nagaan in de driehonderd mil
joen jaar aat zfl bestaan, nooit in aan
raking zHn geweest met DDT, toch
over enzymen blijken te beschikken die
deze volkomen nieuwe stof kunnen af
breken. Elke normale populatie heeft
een arsenaal van mogelijkheden om een
dergelijke nieuwe factor de baas te
worden." Op die resistentie loopt de
chemische bestrHding los van voor
schriften en maatregelen die verband
houden met het vergiftigingsgevaar
onherroepelijk vast. „Vandaar dat we
ijverig zoeken naar lichaamseigen stof
fen, b.v. hormonen, die de insecten zelf
bH vlagen produceren: bH vervellingen,
bH het leggen van eieren e.d. WH
gaan die hormonen dan toedienen op
een moment waarop het voor het insect
ongunstig uitkomt, zodat het b.v. eie
ren gaat leggen in de winter.
Hormonen betekenen niet dè oplos
sing van het resistentievraagstuk:
daar ritten allerlei kanten aan. Zo
zijn er insecten die resistent zijn om
dat ze een afwijkend gedrag hebben
ontwikkeld, waardoor ze vermHden,
met gifstoffen in contact te komen.
Andere hebben een ondoordringbare
huidbekleding. Maar de meest ge-
vaarüjke vorm van resistentie: waar-
bH ze de stoffen eenvoudig elimine
ren, die zal bH het gebruik van hor
monen heel wat langzamer op
treden." Naar de werkingen van de
verschillende hormonen worden in
het instituut van prof. De Wilde diep
gaande onderzoekingen verricht.
Daarbij worden o.a. coloradokevers
geopereerd, waarbij een deel van de
hersenen wordt weggenomen. Bioche
mici bestuderen de veranderingen
die daarna optreden in de stofwisse
ling e.d. Als men het karakter van de
hormonen bepaald heeft, kan men
proberen deze stoffen te produceren
en in de praktHk toe te passen.
II
a
Men heeft intussen al ontdekt dat er
stoffen bestaan, die de werking van de
originele hormonen uitstekend naboot
sen. Sommige van die stoffen zHn in de
industrie zelfs zonder meer beschikbaar.
Naast de hormonen zHn de „feromonen"
van belang; dat zHn stoffen die een rol
spelen bH de voortplanting van de in
secten, doordat ze b.v. de mannetjes
naar de wijfjes lokken. Er is al een hele
lijst van deze stoffen waarvan de struc
tuur bekend is. BH dit onderzoek werkt
men nauw samer met buitenlandse on
derzoekers.
Dat geldt trouwens voor alle biologi
sche research. Er zijn officiële contac
ten, maar het meest belangrijk is het
informele contact dat bestaat tussen de
onderzoekers die op hetzelfde vlak re
search beoefenen. Ook met verschil
lende Nederlandse instellingen wordt
samengewerkt. Zo tracht men b.v. In
samenwerking met het centraal labora
torium TNO in Delft uit planten de
stoffen te isoleren die de schadelijke in
secten aantrekken.
Voorts bestudeert een sectie van de
Werkgroep in overleg met specialisten
van de Plantenziektenkundige Dienst het
effect van wijzigingen in het spuit-
effect van wijzigingen in het spuit-
sehema (waarbij men de natuurlijke vij
anden van insecten in leven tracht te
laten) op de insectenwereld in boom
gaarden. Prof. De Wilde is optimistisch
over de mogelHkheden van insecten be
strijding volgens biologische principes
en zeer tevreden over hetgeen de Werk
groep in enkele jaren al heeft opgele
verd. Ook hH is de mening toegedaan,
dat men uiterst voorzichtig moet zijn
met het mechanisme van de natuur, dat
men nog onvoldoende kent; en meer
dan wie ook beseft hH, dat de mens
mét de insecten zal mooeten leven, in
een permanente strijd om de hegemo
nie.
n hetzelfde Wageningen staat een in-
Istituut, dat zich voomamelHk be
zighoudt met het bestuderen van de
afweermechanismen waarover de
insecten beschikken tegen de chemische
vergiften: het Laboratorium voor Insec-
ticidenonderzoek. Dr. Dresden, die hier res'(jtaat 6van chronische vergiftiging
de leiding heeft, formuleert het aldus:
„WH proberen een antwoord te krijgen
op twee vragen: wat doet het insect
met het vergif; en wat doet het ver
gif met het insect". Een van de onder
werpen die men de laatste tijd bestu-
hun levensperiode nog juist géén scha
delijke nevenwerkingen veroorzaakt.
Dat de zeer geringe hoeveelheden, die
de mens in zijn- voedsel binnenkrHgt,
vermoedelijk geen kwaad kunnen, wordt
temeer waarschijnlijk als men weet,
dat over een periode van twintig jaar
nog niet gebleken is, dat arbeiders in
insecticidenfabrieken, die blijkens Ame
rikaanse en Engelse onderzoekingen
veel meer DDT in hun lichaam
hebben als gemiddelde mens.. Méér
lijden aan lgverziekten en andere
aandoeningen die bij proefdieren het
deerd heeft, is het resistentiemeehanis-
me van insecten die in staat zijn, che
mische vergiften op te nemen zonder
daaraan te gronde te gaan. Dat mecha
nisme blijkt bij het ene insect heel an
ders te zijn dan bij een ander: men
heeft ontdekt, dat resistente vliegen in
staat zijn om fosforverbindingen af te
breken; daarentegen berust de resisten
tie van spintmijten op het feit, dat de
remmende werking die de fosforverbin
dingen uitoefenen op vitale enzymen,
bH deze diertjes honderd tot duizend
maal langzamer verloopt dan bH de niet
resistente exemplaren.
Het is het vraagstuk van de resisten
tie, dat ook dr. Dresden voorstander doet
zijn van méér onderzoek naar nieuwe
re bestrijdingsmethodes. Maar dat on
derzoek vergt vele jaren zodat we voor
lopig moeten voortgaan met chemische
bestrijdingsmiddelen. „Het is onmoge
lijk, er op dit moment mee op te hou
den: dan kregen we massale sterfte ten
gevolge van bijv. malaria, gele koorts en
hongersnood". Zelfs een beperking van
de bestrijding tot een minimum; tot ge
vallen waarin de oogst wordt bedreigd
of waarin epidemieën dreigen, acht hH
onmogelük te realiseren. „Vroeger sne
den we het wormpje uit een aange
stoken appel; tegenwoordig hebben we
geen aangestoken appels meer.
De mensen zHn verwend en ik loof
een prHs uit voor degene die bereikt,
pi m
dat het publiek weer aangestoken ap
pels wil gaan eten." Dr. Dresden ge
looft overigens niet, dat het met de ver
giftiging van de mensheid, athans in
Nederland, zo'n vaart loopt. „De ge
middelde leeftijd neemt toe, de gemid
delde gezondheid is uitstekend, er is
geen enkele aanwijzing dat er gevaar
is voor de mens. Men kan natuurlek
zeggen: als er geen vergiften werden
'bruïkt, zou de situatie nog gunstiger
maar dat zijn kreten. Ik persoon-
ge
zou de situatie nog gunstiger
ltfk zie de resistentie als een veel gro
ter gevaar, zelfs uitgedrukt in mensen
levens, dan de gevaren die we zouden
lopen omdat we allemaal een beetje
DDT in ons vet hebben." Als hij het
boek van Rachel Carson niettemin toe
juicht. dan is dat omdat het zeker
een stimulans geeft aan het onder
zoek naar biologische en geheel nieuwe
bestrijdingsmethodes. „Stel u voor, dat
in een malariagebied ons laatste insec
ticide faalt dan gaan de mensen bij
bosjes"
Valt het inderdaad mee met het ver-
giftigingsgevaar? Zijn de toleran
tiegrenzen die in Nederland ge
hanteerd worden, werkelHk vei
lig, ook als men let op de mogelijk
heid, dat verschillende stoffen die af
zonderlijk nog geen schade doen, eikaars
werking gaan versterken? En dragen
we ook In Nederland DDT mee in ons
lichaamsvet? Prof. dr. H. van Gende-
ren, hoogleraar in de veterinaire far
macologie en de biologische toxologie
te Utrecht, kan op de laatste vraag
nog geen antwoord geven. Binnenkort
hoopt het Rijksinstituut voor de Volks
gezondheid, waaraan hH jarenlang^ ver
bonden is geweest en waarmee hH ook
nu nog nauwe relaties heeft, dit vraag
stuk in studie te nemen. Wat de tole
rantiegrenzen betreft, daar is hij tame-
lyk gerust op. Deze grenzen zün nl.
vastgesteld na talrüke proefnemingen
op verschillende soorten laboratorium-
dieren, waarvan men kan aannemen
dat ze op soortgelijke wijze reageren
ais de mens. Zeker weet men dit na
tuurlek niet, maar daarom wordt ge
werkt met een enorme veiligheidsmar
ge: gemiddeld wordt in voedingsmid
delen een concentratie toegestaan, die
één honderdste bedraagt van de con
centratie, die bij regelmatige toedie
ning aan proefdieren gedurende heel
zijn.
Prof. Van Genderen meent voorts,
dat verwacht kan worden, dat slechts
een gering gedeelte van de insectici
den die zich in lichaamsnetten op
hopen, via het voedsel in het lichaam
komt. Bij ieder die DDT en andere
bestrijingsmiddelen gebruikt is wel be
langrijker hetgeen door de huid of
via de luchtwegen binnenkomt. Bij
eider die DDT gebruikt mag dan
waar zijn dat de concentraties
van de vergiften die in de split-
bussen voor huishoudelijk gebruik zijn
verwerkt, in het algemeen gering zijn
en dat het onmiddellijke effect van
„dood" neervallende vliegen op de wer
king van een narcoticum berust, dat
wil nog niet zeggen' dat het verstandig
is om er hele kamers mee vol te spuiten
en om er de wieg van de baby mee
te behandelen.
Intussen blflft het zaak, het onder
zoek naar eventuele schadelijke ge
volgen van geringe concentraties van
gifstoffen in het voedsel voort te zet
ten. „We moeten het risico zo nauw
keurig mogelHk bepalen en zo nodig
op grond van het onderzoek terugko
men op eerder vastgestelde toleran-
ties"
VIC LANGENHOFF
OSS, 22 nov. Begin december wordt
de eerste Europese vestiging van Mar
shall's Fabrieken in Oss geopend. Dit
bedrijf, waarvan de hoofdzetel in Not
tingham gevestigd is, houdt zich bezig
met de assemblage van allerlei soorten
transportsystemen voor intern gebruik.
Het is de bedoeling, dat de onderdelen
in de toekomst in Nederland zullen
worden vervaardigd. Het produkt is o.a.
bedoeld voor schoen- en textielateliers.
Met deze vestiging op het vasteland
hoopt het Engelsè bedrijf de afzet op
de Europese markt te vergroten.
HOOGKERK, 25 nov. Mevrouw L.
WILLEMS-OOMES, alhier is onder
scheiden met het PauselHk erekruis
„Pro Ecclesia et Pontifice" wegens
haar verdiensten gedurende vflfentwin-
tig jaar als koorleidster in de katholieke
kerk.
(Advertentie)
'tZijn vaak echte buitenbeentjes van hand
schoenen. Uitermate mooi zijn b.v. die van
peccary, dat is leer van in het wild levende
zwijnen. Gevoerd en ongevoerd. Bij House
van het huis Laimböck, tot 34.50. En dan
die handschoenen van pebble-grain, tot
29.50. En die van peccary met een rug
van lammy (dus échte vacht aan de binnen-
kantl) tot 32.50. En die van Mochetto-
suède... Maar laten we ophouden. U moet
het allemaal zien en voelen.
House is óók Sinterklaas-maat-staf voor:
zeer mannelijke Italiaanse shirts met forse,
moderne boord, tot 29.50, waarop b.v.
zo'n zuiver zijden exclusieve Öuca-das
past, tot 24.50.
Manchetknopen horen daarbij: Dial de
Paris, tot ƒ19.75; en over dit alles heen
Wolsey lambswoolen pullovers, tot 32.50
Italiaans Como biedt Spaanse Sint dan
nog: zware 100% zijden shawls van 60 x
130 cm, tot ƒ42.50.
Geef als cadeau 'n cadeauchèque.
Wilt U de man zélf keus laten maken,
geef dan een cadeauchèque van House,
ter waarde van 10.- tot 100.-
U kunt ze halen maar ook er om schrij
ven of telefoneren.
Amsterdam, Reguliersbreestraat 21 -23, (020) 241860
HAARLEM 25 nov. Met zeer gering
verschil in veldsterkte heeft Alliance-
heren het niet kunnen bolwerken tegen
naaste concurrent HIC. Dat zeer geringe
verschil zat eigenlijk in het ene doel
punt dat reeds 5 minuten na de aan
vang werd gescoord. Een met de hand
niet goed gestopte bal gaf aan HIC het
voordeel van een strafbal, daar de over
treding door een back van Alliance werd
begaan nagenoeg op de doellijn. De cor
recte ten uitvoerlegging van dit vonnis
door een der gasten bewees eens temeer
dat de strafbal een zwaardere straf is
dan tot voor dit seizoen de sirafbully.
Met deze al spoedig opgelopen achter-
IJMUJIDEN, 25 nov. Dinsdagavond IJmuiden. Steeds meer schepen nemen
1-1— 14.11! rln nlsMcénlU «ahJ Via! »a Aiirrti »-v/4 rt 4 A S17 ij Ir Tl Q 3 r» fltlHo.
houden de katholieke en de christelij
ke bond van werknemers in het trans-
portbedrHf gezamenlijk een ledenverga
dering. Dit is een antwoord op de hou
ding van de Ned. Bond van Vervoers-
personeel, die vorige week woensdag
avond een vergadering hield. By de
confessionele bonden heeft men er zijn
misnoegen over geuit, dat de N.N.V.
hiermee de gebruikelijke gang van za
ken om gezamenlijke ledenvergaderin
gen te houden zonder kennisgeving
heeft doorbroken, terwijl men er zich
in die kringen tevens over heeft
verbaasd, dat de N.V.V. ook on
georganiseerden tot de vergadering
heeft toegelaten. Hoewel over het be
sprokene nogal geheimzinnig wordt ge
daan door de leden en bondbestuurders
onbereikbaar bleken, kan wel worden
aangenomen, dat ook leden van het
N.B.V. hun bevreemding hebben uitge
sproken over deze procedure.
Aanleiding tot de vergadering is de
komende loonsverhoging, maar deze
gelegenheid wil men van bestuurszij
de tevens aangrepen om met de leden
te praten over de gevolgen van de vo
rig jaar ingevoerde vrije zaterdag.
Mén zal zich herinneren, dat destijds
door de katholieke bond de gedachte
werd gelanceerd om een gedeeltelijke
vrH zaterdag in te voeren, waarbij de
werknemers één zaterdag zouden wer
ken tegen twee vrije zaterdagen. Dit-
voorstel is toen in het overleg met de
werkgeversorganisaties overgenomen
door de besturen van de andere werk
nemersbonden, maar het werd door de
leden met geaccepteerd.
De werknemersorganisaties, die zich
mede verantwoordelijk achten voo-r het
behoud van de werkgelegenheid, wor
den echter sindsdien geconfronteerd
met een afnemend aantal lossingen in
rond het weekeinde de wijk naar ande
re havens, die zy dan als hun nieuwe
thuishaven beschouwen, omdat zij daar
op elke gewenste dag dus ook op
zaterdag kunnen lossen. Deze sche
pen zijn thans voor IJmuiden verloren.
Anderzijds zien handelaren zich ge
noodzaakt van IJmuiden elders vis te
betrekken, die dan toch nog op zater
dag moet worden verwerkt.
De besturen willen daarom dins
dagavond opnieuw de mening bij hun
leden peilen over het destijds voor
gestelde rouleersysteem. Tal van
werknemers ervaren de gevolgen van
de vrije zaterdag al in hun inkom
sten. Older de werknemers rond de
Vissershaven hoort men de laatste
tijd dan ook meer en meer over de
nadelen van de vrHe zaterdag spre
ken al is het getal dengenen, die daar
rond voor uit willen komen, nog ge
ring.
Anderzijds willen de werknemersor
ganisaties een eventuele omschakeling
tot een gedeeltelijke vrye zaterdag be
nutten om een aantal verlangens inge
willigd te zien, die tot nu toe niet ver
wezenlijkt konden worden. Al geruime
tyd wordt gepleit voor maatregelen,
die een einde moeten maken aan de
beunhazerij in de vishallen. Men beseft
heel goed, dat de van dag tot dag
sterk wisselende behoefte aan perso
neel afdoende maatregelen vrijwel on
mogelijk maakt, maar de nadelige ge
volgen zonden toch tot een minimum
moeten worden beperkt. Een wederin
voering van werken op zaterdag wil
len de werknemersorganisaties dan ook
gekoppeld zien aan de toezegging, dat
de werkgevers in samenspel met het
staats vissershavenbedrijf komen tot
maatregelen, waarmee de beunhaze
ry kan worden bestreden.
stand was het voor de gastclub Alliance
zaak om alle hockeykrachten in te zet
ten. De zwartwitten deden dit dan ook
tot het laatste signaal, maar bereiken
daarmede dat de stand by die 0-1 bleef.
Er kwamen wel aanvallen met kansen
op een gelijkmaker, ondanks dat HIC
over het algemeen sterker speelde, doch
in de afwerking van die aanvallen lag
niet de sterkste troef van Alliance. Met
deze uitslag is Alliance nu definitief op
de vierde plaats terecht gekomen, ach
ter de tegenstander van deze zondag,
t.w. HIC 8 wedstr. 10 punten en Allian
ce 7 wedstr. 7 punten. De eerste twee
plaatsen worden nog bezet door Togo en
Be Fair.
Een kleine omzetting in de opstelling
van het Alliance-damesteam bracht en
kele lichtpunten. De middenlinie toonde
meer kracht en in het algemeen is het
samenspel er op vooruitgegaan. Dat
daaraan de overwinning op 't Gooi te
danken zou zijn, is echter te veel be
weerd. De gasten hebben uit de 6 wed
strijden welke zijn respeeld, nog geen
winst kunnen halen, terwijl Alliance nu
uit 5 wedstrijden in totaal 6 punten heeft
vergaard.
Bij Ever Swift verliepen de wedstrij
den niet zo gunstig. Weliswaar keerden
de dames terug met een winstpunt, dat
op Kieviten werd behaald, maar de
bruinwitten waren daarover niet zo en
thousiast omdat zij bijna tot het einde
van de wedstrijd met 1-2 hebben voor
gestaan. Doelpunten van C. Boelée en R.
Langeveld voor de Haarlemsen en
slechts een tegenpunt van de Wassenaar-
se gastvrouwen vormden lange tijd een
juiste weergave van de sterkte der bei
de teams. Tegen het einde van de wed
strijd werd een aanval van Kieviten ver
keerd door de verdediging van Ever
Swift beoordeeld en dat scheelde voor
hen een kostbaar punt. Niettemin is de
ze uitslag zeer verdienstelijk, als men
weet dat het team van Kieviten welis
waar oudere, maar zeer geroutineerde
speelsters bevat.
In de eerste helft van de wedstrijd te
gen en bij HDS lukte het Ever Swift
(heren) met een doelpunt van Fr. Ka
merling uit een strafhoekslag, een over
wicht op de gasten te verkrijgen. De
Haarlemmers zakten in tempo belangrijk
af in de tweede helft, terwijl HDS daar
entegen de smaak te pakken kreeg. Ge
ruime tijd na de hervatting konden de
aanvallen van HDS nog geklaard wor
den, doch toen de Haagse lijst aanvoer
ders via de gelijkmaker de winst roken,
ging hun activiteit met sprongen om
hoog. Soms werd het daardoor wel eens
te ruw hetgeen Ever Swift parten speel
de. Doelpunten voor de gastheren waren
in de laatste 10 minuten niet meer te
vermijden, zo sterk werd de, druk op de
achterhoede van Ever Swift Onver
wacht werd het nog 31 voordat het
eindsignaal klonk.
Overige uitslagen:
HEREN;
Overgangsklasse: AllianceHlC 01,
BMHC2—Togo 0—1.
Promotieklasse: RandwijckStrawber
ries 0—1, AlkmaarBMHO 3 30; Am
sterdam 4—Eechtrop 22, Scheybeeck—
HBS 0—2.
2e klasse: HDS-Ever Swift 3-1, BMHC
5VCL 21, StrawbarriesKraaien 4-2,
Echtrop 2Zandvoort 1-2, HBS 2
BMHC 6 5-0, Alliace 2—Gooi 3 4-4,
BMHC 4—Laren 3 1-1.
3e klasse: Rood WitAlliance 3 4-2,
HBS 4Togo 5 1-2, Alliance 4Straw
berries 3 3-3 SaxenburgersTerriers 1-1,
Hoorn—HBS 3 2-1.
4e klasse: Groen Geel 6Rood Wit 2
1-1 EverSwift 2HDS 4 2-2, Zuidwijck
HBS 5 2-3, Kraaien 3Strawberries 4
1-1 Hurley 4Scheybeeck 2 1-2, Zand
voort 2Eechtrop 3 1-1, Strawberries 5-
Alliance5 2-1, Fit 3Zandvoort 3 2-0.
DAMES: le klasse: AllianceGooi 1-0,
BDHC—HBS 1-1.
Promotieklasse: Groen GeelRood Wit
5-1, BDHC 2—HGC 3-1.
2e klasse: Victoria 2Rood Wit 2 0-0,
Kieviten 2Ever Swift 2-2, BDHC 3
Togo 2 1-0, StrawberriesKraaien 6-0,
EechtropAMVJ 4-1.
3e klasse: Strawberries Alliance 2
1-3, Leiden 3Zandvoort 2-6, HBS 4
Zuidwijck 1-2, Kraaien 2Strawberries 2
0-4, Scheybeeck—HBS 3 3-1, HBS 2—
BDHC 4 3-1.
4e klasse: Rood Wit 3Alliance 3 4-0
Zandvoort 2-Siseo2 7-1, HBS 5BDHC 6
N Procantuala stijging van da
(LONENbruto lonan In danljvarhaid
37.2
APRIL 1963
19.4
MAMHEN
Oktobar 1960.100
Tweemaal
Centraal Bureau voor
overzicht van de loonstijging
<c eert
het
per jaar pu »en
de Statistiek een
in een
aantal bedrijfstakken. Het is een inte^
ressant overzicht, omdat hierin zo
schillende percentages naar vore maar
men, niet alleen voor de mannen
ook voor de vrouwen. Het gaat n .j
de periode van oktober 1960 tot
1963 en verder om bruto lonen exci
kinderbijslag, vakantietoeslag en o
uitkeringen ineens. Bij de mann
dan de hoogste stijging bereikt i
bedrijfsklasse chemische nijverheid n.
proc.) maar bij de bedrijfsgroepen v
nen de papierfabrieken de kroon r.
proc.), op de voet gevolgd door ae
brouwerijen (29,1 proc.). Oaare e1l.
werd de kleinste verhoging bv de
kolenmijnen geboekt (11,8 .Vr?„'wer&
dan de dames: de grootste stijging an-
in biscuit- en banketfabrieken Q»
seerd (37,2 proc.) terwijl de siga 4*
brieken het laagst (19,4 proc.)
dag kwamen.
DEN HAAG, U nov Het centra»*
oureau voor de statistiek heeft ,er»
sultaten gepubliceerd van sen°„thod*
zoek volgens de conjunctuurtestm
over de gang van zaken in okto°Z,0o['
de Nederlandse industrie. De an
den van de geënquêteerde °n<Jen\eaCht
gen mogen representatief worden s ju»
voor ca. 70 pet. van de industrie,
sief de voedings- en genotrniu
industrie. deZ.
De arbeidersbezetting nam_nduK*
maand toe. De gemiddelde dagPj*!'kea
tie bij de in het onderzoek ^e ?erorO
ondernemingen vertoorde we° van
een „oeneming. De beoordelingbjeef,
de voorraden gereed prod^Loand*
vergeleken met de voor: mtU®°
maand, nagenoeg onveranderd. LUg
oktober luidde het oordeel bu on„
(vorige maand eveneens 75 %orig«
dernemingen normaal, bij ,y ,q
maand 10 te groot, en bij or.
(vorige maand 15 te klein. ~Cjgnd
derontvangst zowel uit het binnf7ibpt
als uit het buitenland nam In oK
*08' .„„ngst
Het oordeel over deze orderontv» ,et
luidde bij 80 (vorige maand 70 Jc'^e
ondernemingen normaal, bij 10 .q
maand eveneens 10 groot en bo
(vorige maand 20 klein. Verget
met de overeenkomstige maand van
vorige jaar toonde de beoordeling „e.
de orderontvangst thans een groterrCeii*
lijkmatigheid in dien zin dat de P? jejn"
tages zowel van „groot" als van ,.K.g
meldingen terugliepen van 25% tot
Het indexcijfer van de orderpositi®
gedrukt in aantal maanden werk ,eZg
ultimo januari '961 is 100) steeg a0
maand van 15 tot 87. Aan het eind® ggj
de maanden oktober 1961 en oktober
waren deze cijfers resp. 98 en 95.
In de beoordeling van de orderpo;rrig
deed zich geen wijziging voor. ttj.
oktober luidde het oordeel, evendis
timo september bij 70 der
minger normaal', bij 15 groot
15 klein.
3-1, Alliance 5—Hie 3 0-4, Alkmaar
Ever Swift 2 1-7.
y
Districtscompetitie. f
HEREN: le klasse: BMHC 8-AJ1
1-0, Ever Swift 4Eechtrop 4 O-a.
riers 2Scheybeeck 3 2-2, Alkmaa
Strawberries 6 2-0, HBS 6—AMVJ
Alliance 7Sexenburgers 2 1-7. g.4,
2e klasse: Eechtrop 5Herm®s ^jc
Strawberries 7Hoorn 3 1-2, ScbeyAiiaii'
4—Terriers 3 1-2, Saxenburgers 3 2nd'
ce8 4-1, Rood Wit 3—BMHC9.4-a
voort 4Strawberries 8 7-1, 7-0.
Ever Swift 5 4-0, Sarto—Rood Wit' 3
DAMES: le klasse: Hic 5Eech
7-0, AMVJ 3—Strawberries 4 1-4, °7£t 4-
berries 5—Rood Wit 5 4-1, Ever aw'
Scheybeeck 2 0-2. g 0-5-
2e klasse: Eechtrop 4HB» eS 2
Scheybeeck 3Terriers 3 1-11, Be fi j.2,
—HBS 7 4-3, Pinoké 7—Alliance
HBS 8—Qui Vine 2 1-0, BDHC 7-*>c'
beeck4 2-5.
HAARLEM, 25 nov. In de viertallen
competitie van het district Kennemer-
land van de Ned. Bridgebond heeft, na
de derde zitting, Spel en Vriendschap in
de hoofdklasse A de leiding van BOC 2.
overgenomen. Zelf versloeg het Sans
Atout met 60, terwijl BOC 2 van BOC
6 slechts met 42 kon winnen. De Ken-
nemers deed het uitstekend door BOC 4
royaal, met de maximale score van 60,
te kloppen. In de hoofdklasse B gaat
BOC 3 op het pad der overwinnigen
door en staat met 18 punten onbedreigd
bovenaan. Boekenroode blijft falen en
heeft tot nu toe slechts 2 punten kun
nen vergaren, waardoor haar kansen op
het kampioenschap tot een minimum zyn
gereduceerd.
In de eerste klasse spreken de vier
tallen van R.K. Haarlem een duchtig
woordje mee; het tweede viertal deelt
in afd. A met 12 punten de bovenste
plaats met het Umuidense De Jump, ter
wijl het eerste viertal in afd. C, met 18
punten stevig de leiding in handen heeft.
In de afdelingen B en D gaan op kop:
Boekenroode 3 met 17 punten en Haar
lem Z.W. met 12 punten.
In de acht afdelingen van de tweede
klasse zijn de leiders: HBC 4 met 18
punten, Spel en Vriendschap 7 met 17
punten, R.K. Never Down 3 met 12
punten, R.K. Haarlem 3 met 15 punten,
Haarlem Z.W. 4 met 16 punten, De Ken-
nemers 4 met 17 punten, Haarlem Nrd.
4 met 12 punten en Boekenroode 8 met
12 punten.
De uitslagen van de 2de en 3de zit
ting luiden: Hoofdklasse:
Sans Atout 1BOC 2 06: BOC 4
BOC 6 24; S. V 1De Kennemers
33; De KennemersBOC 4 6—0; BOC
2BOC 6 42; S. V. 1Sans Atout
60; BOC 3-Bloemendaal 1 60; BOC 5
Haarlem Nrd. 1 15; De Pelikaan 1
Boekenroode 1 60; Boekenroode 1
BOC 5 2—4; Bloemendaal 1Haarlem
Nrd. 1 5lj De Pelikaan 1BOC 3 0—6.
H'lem
Nrd,
Eerste klasse: H'lem NBB
2 6—0; De Jump 1—RK Hlem pa,
S. V. 2—R.K. Never Down 1
miate 2De Jump 1 06; S. j.
H'lem 0—6; 1940 1—Boekenroode a e.
S. V. 3 H'lem NBB 1 5—1: De £_B0e'
mers 2—1940 1 0—6; H'lem NBB 1 dv0Ort
kenroode 3 15; S. V. 3 A gl-8;
42; ZandvoortDe Kennemers 4_-2.
Boekenroode 2—R K. Never Down
S. V. 4—R.K. H'lem 1 0—B: B^ 2-
Damiate 1 0—6; R.K. Never ken-
R.K. H'lem 0—6; Damiate 1-7°, g^O',
roode 2 0-6; S. V. 4—
■m ZW 1—De Pelikaan 2 0—,oJ_ig40
2—HBC 1 4—2; H'lem H'jem
6—0; 1940 2—De Pelikaan 2 8-^u. 1^
Nrd 2H'lem Z.W. 1 0-6; H lei" w
HBC 1 06. jj'jetl1
Tweede klasse: Boekenroode
Z.W. 2 6-0; HBC 4-R.K. Hle» 4 hB£
H'lem W. 4—Boekenroode 4JfTjI'leï»
4—Damiate 3 6—0; R.K. H lem r0qd«
Z.W. 2 0-6; H'lem W. 3-Boel£®.. p,
6 06; Caprera 1—S. Y' 2;
Kennemers 3—H'lem Z.W- 5.__5; B°®.
prera 1De Kennemers 3 g
kenroode 6H'lem Z.W. 5 4—5-J7al
7—H'lem W. 3 6-0; R.K. H lem 0
miate 4 4—2; HBC 3— H lem wn 3
6-0; H'lem Nrd. 7-R.K^ Ne ver ^^6
0—6; R.K. Never Down 3—Hien g. pa
6—0; R.K. H'lem 5—HBC W-2^
miate 4H'lem Nrd. 7 15; H lem
R.K. H'lem 3 3-3; H'lem Nrd Nr£
Z.W. 3 6—0; Boekenroode 5—n 3
6 6—0; R.K. H'lem 3—H lem S.
De Pelikaan 3—H'lem Nrd. 3y
V. 6H'lem Z.W. 4 2-4;H lem V-
HBC 2 6—0; H'lem Nrd. 3—°- 4
6—0; De Jump 2—De Kennem^ Bj0e
H'lem Nrd 5—Bloemendaal 2 0^. b
mendaal 2De Kennemers 7, r.,[em u-
V. 5—De Jump 2 0—6; R-K- jp
H'lem Nrd. 4 0—6; Boekenrood £endeA
H'lem 6 6—0; H'lem Nifl. fpam^ej
mers 5 6—0: Boekenroode 8—0 0—
mers 5 6—0: Boekenroode g
6—0: Sans Atout 2—Boekenrood
en H'lem Nrd. 8Damiate 6
