(J
Alfredo
SPROETJE EN DE ERFGENAMEN
°C,
DE HEER VAN DE
OLD SHATTERHAND
Piet Loeris en de 5
FREDERIK D
VRAAGT BESCHERMING
DAG PUZZLE
I1" JgDEI
Bespreking van Boek en Blad
Rome-Reformatie
Spanjes geschiedenis
VRIJDAG 29 NOVEMBER 1963
Vijf versies van „Veradoor H.
Marsman. (Uitg. Ned. Letterkundig
Museum - Den Haag).
ASSURANTIECONCERN STAD ROTTERDAM ANNO 1720
-door MARTIN MONS-
17
„Waar? En waarop? U bent bfl ons binnen komen stuiven met een
verhaal..."
„Niet met een verhaal, met de naakte waarheid," protesteert de heer
Frederik Dingemans. „Hoe durft u voor den drommel, nu, na wat er
gisteren is gebeurd, nog te zeggen, dat ik met een verhaal ben ge
komen? Dat is een onbeschaamdheid, een.,."
„U is ons komen vertellen dat er aanslagen op uw leven werden
gepleegd, maar u kon ons geen enkele aanwijzing geven betreffende de
kant vanwaar dat gevaar u bedreigde. U kon met de beste wil ter we
reld ons niet zeggen wie de mogelijke dader of daders konden zfln. Wat
had u dan gewild dat wij zouden doen? U een agent meegeven als be
scherming bij elke pas, die u doet? Dat zou mevrouw Duysentschoon
weinig geholpen hebben. En u al evenmin als u zelf die bonbons had
opgegeten. En een voorproever, zoals sommige Oosterse potentaten er
nog op na houden, kunnen wij u onmogelijk leveren. Dat zult u toch wel
met mij eens zijn, mflnheer Dingemans. Als u meent u te moeten bekla-
gen dat de politie niet genoeg aandacht heeft geschonken aan uw klacht,
dan moogt u daarbij toch niet vergeten dat u dat aan uzelf te wflten
heeft."
„Maar man, ik kan toch niet meer zeggen dan ik weet? Datan
alleen een idioot van iemand verlangen."
„Dank u," zegt Pieer Auguste Perquin geprikkeld. „En alleen een
Idioot kan verwachten dat een verstandig mens hem zal geloven als
hfl beweert, dat hfl niet het flauwste vermoeden heeft, wie er achter
een reeks pogingen hem uit de weg te ruimen zit. Niemand probeert
een ander te vermoorden als hij daar geen reden voor heeft. En om eéh
futiliteit gaat het in zo'n geval niet, tenzij de aapirantmoordenaar niet
normaal ls".
„Dat is natuurlijk mogelijk," valt Dingemans hem snel in de rede.
„We kunnen te doen hebben met een maniak."
„In dat geval kan ik u niet veel hoop geven, vrees ik."
„Maar u kunt mij toch niet de hals laten afsnijden zonder een hand
uit te steken? Dat is toch.,.! Dat is toch...!"
„Neen, dat heb ik helemaal niet gezegd. We zullen alles doen wat in
ons vermogen is. Maar we zouden beter en sneller resultaat boeken,
als u wat openhartiger wou zijn, mijnheer Dingemans!"
„Openhartiger! Openhartiger!" sputtert mflnheer Frederik Dingemans
U hebt goed praten met uw openhartiger. Wat ik niet weet kan ik
toch niet zeggen. Gelooft u mij soms niet?"
„Neen," zegt hoofdinspecteur Perquin lakoniek en kijkt met belang
stelling naar het kleurengamma van rood naar purper en dan weer
terug over rood naar een groenige bleekheid van 's heren Dingemans
gezicht.
„N-n-n-niet?" stottert deze verbluft.
Hoofdinspecteur Perquin schudt ontkennend het hoofd.
„Maar dat zal ons niet beletten alles te doen wat maar enigszins In
ons vermogen is. Alleen, zoals ik al zei, u maakt het ons door uw ge
brek aan openhartigheid onnodig moeilijk."
„Het zou toch een maniak kunnen zijn?" zegt mijnheer Dingemans
flauwtjes.
„Kom nu, dat gelooft u immers zelf niet," wuift hoofdinspecteur Pieter
Auguste Perquin deze tegenwerping weg. „Enfin, u moet het zelf maar
weten. U zult natuurlijk uw redenen wel hebben om te zwijgen"
„Mfln leven is een open boek", roept Frederik Dingemans heftig, „een
open boek, inspecteur."
(Wordt vervolgd).
Bilt).
Kaarslicht
Spel van licht.
GOUDA KAARSEN
PAGINA
vANflp n>ie OflG Leizen
be ids NEi/EN Gedul
dig
naae. ra/ZBor
dc/A/sr us/sr &/e
roc*s
oHA/ozeue
AS/9 CS"/
t-cs/sT&fZ. eeus
oeajea/, /i* Z.S9C se
(/e/ZT/ZOUUSSAJ
use Tew uuuute dot use,
eeAJ M/9aAjD A/er ru/ees
(*AS9G€A/S tseo/z. oe
Brtoep... iZMa-X
rr, -mi, I.I2Ü2/
fil
war... /-/o£...war\^"*pee.D/
KARL MAY
II
J
50. „Stilte!" brulde ik... „Old Shatterhand zal
zeggen, wat er moet gebeuren!" Zij drongen nu zo
wild om mij heen, dat ik hen terugduwen moest,
om overeind te blijven. Ik koos tien man uit om de
moordenaar te helpen vangen en de overige twintig
lichtte ik precies in, over de weg, die naar Winnetou
leidde. Korte tijd later braken wij op en splitsten
ons. De twintig Apachen reden door en ik trok met
mijn metgezellen en de tien krijgers eerst naar
Santers kamp. Hier zocht ik op de plaats, waar San-
ters paard had gestaan naar een duidelijke hoef-
afdruk en opieerde deze op een stuk papier. Sam
Hawkins schudde grijnzend zijn hoofd. »D vgfl
paardepoten uittekenen ook al tot de
landmeten?" „Nee, maar iedere trapper jLjneb
dat te kennen. Als we nu Santers spoor tegen
kan ik het hiermee vergelijken." „Zo, waai"3 jg
dat is zo kwaad nog niet. Heb je dat oo-jjt
boeken?" „Nee, dat heb ik nu eens zelf beu,
„Dus je hebt werkelijk nog eigen gedachten-
niet gedacht, dat ze bij jou wilde komen, h
„Zij zijn liever bfl mij, dan onder jouw hoed
grijnsde ik. „Maar nu even serieus, luister g
De Wadders
2. Na het merkwaardige telefoon
gesprek met kolonel Balk van de
veiligheidsdienst begaf Piet Loeris
zich weer naar het café-terras, waar
Sientje brandend van nieuwsgierig
heid op hem zat te wachten. „Nou,
meneer Loeris?" vroeg ze. De be
roemde detective lachte even. „Drink
je koffie maar gauw op, Sientje!" zei
hij. „We moeten nodig weg, want de
poppetjes zijn weer eens aan het dan
sen! We gaan naar Londen!" „O,
énig, meneer Loeris!" jubelde Sien
tje. „Wat moet ik aantrekken?" Ter
wijl ze feestelijk gestemd opstond en
Piet Loeris met de haastig toege
schoten ober afrekende, gebeurde er
iets merkwaardigs! Twee heren, die
op enige afstand van hun tafeltje
hadden gezeten, stonden eveneens
op, en begonnen de detective en zijn
assistente nauwgezet te volgen, toen
ze zich op weg naar het hoofdkan
toor van de veiligheidsdienst be
gaven. „Meneer Loeris," fluisterde
Sientje, toen ze door een stille zij
straat liepen. „Er komen twee kerels
achter ons aan. Ze zfln vlak achter
De wereldvermaarde ge-
zei
hij zachtjes; „Mijn oom JV^reé^
altijd: Als er ergens brand u^,,,
maakte een geruststel^,
baar. „Geen paniek, Sientje, ze'
hH rnrhHoe* MHn OOIÏÏ
moet je altijd „Zitten blijven
pen. Dan kun je er intus^e01
uitwandelen! Én zo Is het
waren de twee heren naast
he"
men lopen. De detective vertr fie
spier en deed net, of er nieGw V&'
hand was. Maar dat zou spo
anderen...
De gereformeerde predikanten A. T.
Besselaar en J. Spoelstra, die tij
dens de eerste Concilieperiode in
Rome zijn geweest om de gang
van zaken te volgen, hebben een pocket
boekje uitgegeven onder de titel: „Rome
en de Reformatie". Het verschijnen van
dit werkje, dat een populair geschrift wil
zijn op de eerste plaats voor hun eigen
geloofsgenoten, is een verheugend tijd
verschijnsel, dat op sympathieke wijze
meewerkt aan de bevordering van het
onderlinge begrip tussen Protestanten
en Katholieken. Van een échte ontmoe
ting in de volle zin van het woord is,
vooral onder de gewone gelovigen aan
beide kanten, nognauwelijks sprake.
Maar de atmosfeer verbetert merkbaar
en dat moet reeds een aanzienlijke winst
worden genoemd. Beide predikanten
hebben zich ten doel gesteld voor niet-
theologisch geschoolden de hoofdpunten
van het conflict: Rome-Reformatie op
begrijpelijke manier te behandelen. Zij
doen dit op een bewonderenswaardig-ire-
nische wijze. De katholieke opvattingen
worden rustig en over het algemeen zeer
juist weergegeven. De schrijvers wijzen
met nadruk
verstanden, die in protestantse kring
enkele hardnekkige mis-
moeilfjk uit de weg te ruimen zijn aan
gaande de R.K. leer. Zij willen, zoals
zij zelf zeggen „aan beide geloofsover
tuigingen zoveel mogelijk recht doen."
O.i. zijn zij in deze opzet, rekening ge
houden met hun speciale lezerspubliek
goed geslaagd. Als eerste oriëntatie over
de protestantse leer kunnen wij dit hel
der geschreven boekje ook aan Katholie
ken aanbevelen. Uit de wijze van for
muleren krijgt men af en toe wel de
indruk niet steeds, overigens dal
bfl een vergelijking van beide opvattin
gen. het gelijk vanzelfsprekend aan re
formatorische kant is. Dit lijkt Ons niet
het meest geschikte uitgangspunt voor
een echt gesprek. Dat zal echter wel
samenhangen met de opzet van het
werkje, dat immers van de feitelijke
situatie wil uitgaan. Van dergelijk „pio
nierswerk", want dat is het als protes
tantse publicatie, mag men niet teveel In
eens verwachten. Wij zijn al blij, dat
er zo'n boekje verschijnen kon. Het ver
dient inderdaad bewondering. De druk
fout op blz. 17, waar in het gebed om
eenheid „vertrouwen" i.p.v. „wantrou
wen" staat, kan in een volgende druk,
die wij de auteurs van harte toewensen,
makkelijk gecorrigeerd worden. Mis
schien komen zij er dan ook toe sommi-
fr» hoofdstukjes, als b.v. over de aflaten
ets minder beknopt te behandelen. Het
Is een uitgave van de Boeket-reeks van
Is een uitgave van de Boeke
J. H. Kok N.V. te Kampen.
L.
Diogeentjes, door, Raymond Brulez.
(Vlaamse pocket 71).
Een keuze uit schrijvers artikelen,
die in de rubriek „Zoek de mens"
van het Nieuw Vlaams Tijdschrift
zijn gepubliceerd.
Het Vlaamse volksleven, door prof.
dr. K. C. Peeters. (Vlaamse pocket
73).
Hoe het Vlaamse volk leeft, gekleed
gaat, spreekt, jubelt en rouwt en zijn
traditionele gebruiken in ere houdt
D
Hymnen, door Th. Stallaert C.ss.R.
(Uitg. Pax - Den Haag).
Een nieuwe hymnenvertaling met
woord- en tekstverklaringen.
Ingeleid door Arthur Lehning en
verzorgd door Daisy Wolthera
Muziek door de eeuwen, door drs. \v.
C. M. Cloppenburg. (Uitg. De
Arbeiderspers - Amsterdam).
Deel I: Van het begin tot circa 1600,
Oudheid. Middeleeuwen en Renais
sance. Deel II: Van circa 1600 tot
1815. Barok, Rococo en Klassiek.
Duitse literatuur als levensspiegel,
door J. H. Schouten. (Uitg. Servire
- Den Haag).
Een bundel opstellen met bespre
kingen over een aantal Duitse schrij
vers en hun werk.
Willem van Oranje, door df. R. van
Roosbroeck. (Vlaamse pocket W4).
Een belichting van deze Oranje
figuur in haar betekenis voor de
Nederlandse Generaliteit, voor de
godsdienst, en voor de ballingen, zijn
droom en zijn gestalte.
Joost van den Vondel. (Vlaamse
pocket Pl).
Vijftig gedichten, verzameld en in
geleid door Anton van Duinkerken.
Jacques Perk. (Vlaamse pocket P2).
Gedichten, verzameld en Ingeleid
door Garmt Stuiveling.
Prosper van Langendonck. (Vlaamse
pocket P3).
Gedichten, verzameld en ingeleid
door Albert Westerlinck.
Firmin van Hecke. (Vlaamse pocket
P4).
Gedichten, verzameld en Ingeleid
door Karei Jonckheere.
Gaston Burssem. (Vlaamse pocket
P5).
Een bundel gedichten.
Albe. (Vlaamse pocket Pó).
Gedichten.
Yggdrasil, door Julia Tulkens.
(Vlaamse pocket P7).
Gedichten.
(Advertentie)
Ik heb U alles gegeven, door Johan
Daisne. (Vlaamse pocket P8).
Een bloemlezing uit zijn dichtwerk.
Het andere uur. door Marcel Coole.
(Vlaamse pocket P9).
Gedichten.
Vleugels, door Hubert van Herre-
weghen. (Vlaamse pocket PlO).
Een bloemlezing van zijn gedichten.
Lodewijk de Raet, door prof. dr. Max
Lamberty. (Vlaamse pocket 50).
Een biografie van De Raet door zijn
neef en bewaarder van het archief.
Appelsnoel en Goudbaard, door A.
M. de Jong. (Uitg. Nib Zeist).
Deel 1: Ontmoeting met de reus en
de waternikker; deel 2: De kluize
naarskreeft en de betoverde vis; deel
3: Tovenaar Li-Hung-Wöë en de ont
voerde prinses; deel 4: De bevrijding
van de prinses; deel 5: De ring van
Koning Wiesewittel. Tekeningen van
G. van Raemdonck. (Voor de kleinere
kinderen).
Paulus en Pieter, door Jean Dulieu.
(Uitg. Ploegsma Amsterdam).
Paulus en de drie rovers, door Jean
Dulieu. (Uitg. Ploegsma Am
sterdam).
Paulus en Salomo, door Jean Dulieu.
(Uitg. Ploegsma Amsterdam).
Nieuwe avonturen van Raulus de
Boskabouter.
Boompje schud me maar, door Anneke
Bloemen. (Uitg. Cantecleer De
Een vertelselboek voor kinderen van
47 jaar. Met illustraties van Toos
Koedam.
Die stoere Hans, door Ali Mitgutsch.
(Uitg. Nijgh van Ditmar Den
Haag).
Een prentenboek voor de kleintjes.
Verhalen van de sprookjesmolen, door
Lea Smulders. (Uitg. Cantecleer
De Bilt).
Een nieuw vertelselboek voor de kin
deren van 58 jaar. Tekeningen van
Coby C. M. Krouwel.
Michiel, de geschiedenis van een mug,
door Henriëtte van Eyk. (ABC
pocket voor de jeugd 25).
Een gek avontuur van de familie Mug,
die deze winter niet naar het muggen-
rijk Groot Gonzië gaat, maar deze
eens op aarde door te brengen. (Jon
gens en meisjes vam 8 jaar en ouder)
Het toverkrijtje, door Zinken Hopp.
(ABC-pocket voor de jeugd 27).
Jon vindt een toverkrijtje, dat een
heks heeft verloren. Samen met de
door hem getekende jongen Sof us
beleeft hij allerlei gekke avonturen.
(Jongens en meisje- van 8 jaar en
ouder).
De blauwe roos. (Uitg. Ten Brink
Amsterdam).
Twintig sprookjes uit alle windstre
ken, bijeengebracht en naverteld door
D. Braasem-Bevelander. (Jongens en
De opstandeling, door Willem Brak
man. (Uitg. Querido Amster
dam).
In Brakman's introverte hoofdfiguur
leeft een hunkering naar een volle
diger en dieper contact in de man
vrouwverhouding dan z huwelijk
hem heeft kunnen bieden.
De toeschouwers, door Willem van
Toorn. (Uitg. Querido Amster
dam).
De hoofdfiguur, mevrouw Braakman,
weet zich gesteld tegenover de uit
zichtloosheid van een mislukt be
staan en probeert een antwoord te
vinden.
Wat moet ons kind worden?, door
drs. A. Steenhuizen. (Zwarte Beer
tjes 623).
Voorlichting bij de studie- en beroeps
keuze.
De vlammende berg, door Hammond
Innes. (Zwarte Beertjes 654—655).
Hoofdpersoon is een voormalige jacht-
vlieger die een zakenreis maakt ach
ter het Uzeren Gordijn waaruit zich
diverse gebeurtenissen ontwikkelen.
De toneelspelen van William Shakes
peare, (Zwarte Beertjes 662—663).
Deel I: De kl. cht der vergissingen,
De getemde feeks, Veel gemin, geen
gewin, De edellieden van Vero
na, Een midzomernachtsdroom en De
koopman van Venetië in de vertaling
van dr. L. A. J. Burgerdijk, bewerkt
door C. Buddingh.
Het onbestorven verleden, door drs.
H. M. J. Mtiter. (Zwarte Beertjes
696-697).
Wereldgeschiedenis 9lnds 1945.
remidden van haar volk, door H. H.
Felderbof en C. A. M. Middelhoff.
(Carillon-pocket 4).
Ontmoetingen met Koningin Wilhel-
mina.
Adieu van een volk. (Carillon-pocket
3).
Stemmen van pers, radio en televisie
b" het heengaan van Koningin Wil-
helmina, samengesteld door Jan Roe-
lofs.
Churchills memoires over de tweede
wereldoorlog. (Elsevierpockets).
Deel 7: De Japanse stormloop; deel
8: Afrika teruggewonnen.
Tn 1962 publiceerde de Hongaar Pe
ter de Polnay een levensbeschrij
ving van koningin Isabella II van
Spanje. Zij kwam in 1833 op 3-ja-
rige leeftijd aan het bewind onder
regentschap van h .ar moeder en aan
vaardde tien jaar later zelf de rege
ring. In de Nederlandse schoolboeken
staat haar naam genoemd in verband
met de zgn. Carlistenoorlog (1834-'39),
zo geheten omdat haar oom van va
derszijde, Don Carlos dus, haar niet
erkende. Verder kan men zich mis
schien nog herinneren, dat zij in 1868
ten val werd gebracht door de libera
le generaals Serrano, een harer vroe
gere amants, en Prim, de aanvoer
der der Spaanse troepen in het begin
van de oorlog, die meer bekend is als
„het Mexikaans Avontuur" van keizer
Napoleon III van Frankrijk. De val
van Isabella had de kwestie van de
Spaanse trooncandidatuur tot gevolg,
waarin Bismarck zodanig ingreep, dat
de Pruisisch-Franse Oorlog van 1870-
'71 onvermijdelijk werd.
Polnay is een dilettant. Dit feit ver
klaart de onoverzichtelijke verward
heid van zijn boek. Hij heeft geen
vaste lijn weten te leggen in de door
allerlei opstanden zo verwarde histo
rie van het Spanje dier dagen. Men
verneemt niets gefundeerds van de
economische toestand van het land,
niets over de grote trekken of begin
selen van de binnenlandse of buiten
landse politiek, niets over de beteke
nis van Isabella's merkwaardige be
wind voor haar land, waarin zij een
bijna oosterse macht uitoefende. Wel
hoort men allerlei eigenaardigheden
van de vorstin o.a. over haar rijke
lijk ongebonden leven zonder dat
een serieuze poging wordt ge
daan haar innerlijk te ontleden. Het
boek wemelt van namen, wier dra
gers verder niet toegelicht worden.
Het is hier en daar aardig door wat
anecdotes, die ais met flitslicht de si
tuatie tekenen, doch als geheel ls het
onvoldoen -> om een niet-voorbereide
lezer ook maar een enigszins beschei
den Inzicht te geven in hetgeen er zoal
gebeurde; wat verteld wordt hangt als
los zand aan elkaar. De m.l. toch wat
tragische persoonlijkheid van Isabella
komt helemaal niet goed uit. Een da
nig geoefend vakman zou de handen
vol gehad hebben aan een vlot-lezens-
waardige biografie van deze telg uit
het Huis Bourbon.
Jammer dus, dat wij de keus van
de jonge uitgeverij, die dit boek on
langs in vertaling liet verschijnen, niet
positiever kunnen beoordelen. De ver
taling is vrij goed, althans voor een
nlet-historicus, die b.v. niet weet dat
de Toisón de Oro zoals het in het
Engels en Nederlands zonder meer
staat de beter bekende hoge orde
van het Gulden Vlies is.
De koningin stierf in 1904 in Frank
rijk. Zij had een kou gepakt bij een
bezoek van een harer voormalige on
derdanen, keizerin Euge ie, de wedu
we van Napoleon III... Isabella werd
na een in' rmezzo van 1868 tot 1874
opgevolgd door haar in 1857 geboren
hoon Alfonso XII, die zeer populair
was en veel voor zijn land deed, ech
ter reeds in 1885 overleed.
Dr. B. A. 1RMASEREN
N.a.v.: P. de Polnay: Isabella II, Ko
ningin bij de gratie van generaals in
een gistend Spanje. 's-Graven/.ande,
Europese 3ibliotheek, 1963. F. 9,90.
Heer van Lembeke, rijd aan!, door
Julien Kuypers. (Vlaamse pocket
70).
Een historische fantasie, spelend
omstreeks 1300.
A.B.TV.-woordenboek, door H. Heid-
fcuchel. (Vlaamse pocket 63-64).
Het algemeen beschaafd Nederlands
van Franse en dialectische woorden
en uitdrukkingen tot uitspraak en
juiste voorzetsels.
Die Cierlycke, door Ludo van de
Wijgaert. (Vlaamse pocket 66-67)
Een studie over de portretschilder
Anton van Dijck in romanvorm.
Onze taal, door dr. Jan Grauls.
(Vlaamse pocket 69).
Taalkundige wegwijzertjes in dui
zend en een onderwerpen.
MAGISCHE VIERKANTEN
Horizontaal en vertikaal dezelfde woorden
invullen
1. handschoen: 2. meisjesnaam: 3. Inwen
dig orgaan: 4. uitdrukking; 5. dierenverblijf;
6. ambtskleed; 7. handelsterm; 8, plaats in
Frankrijk; 9. blessure; 10. voorzetsel; H.
wreed heerser; 12. menigte; 13. vlak; 14.
plaats in Z.-Amerika; 15. slotwoord; 16.
reservoir
OPLOSSING 28 NOVEMBER
HORIZONTAAL: 1. spotvogels; 2. poten
tieel; 3. rook, hl. kuras; 4. elfsteden; 5. O.T.,
lenen; 6. Nobel, Ina; 7. kynoloog; 8. o.l„ es,
ia; 9. Mook. agent; 10. ansjovis; 11. beroe
pen.
VERTIKAAL: 1. sprei, komaf; 2. Pool,
nylon; 3. otofoon, OSB; 4, tekstboekje; 5.
V.N els, or; 6. Othello, A.V.O.; 7. gilde,
orgie; 8. ee. enig, esp; 9. leunen, in; 10. sla,
nazaten.
(Advertentie)
MOCO
VflM
HET eeMNERSr„, ft]
iv/ê 7" Yfp /e
Htaa/ZMaaG. Weé'A/,
8ETEUCE/JT O/TJ
PP M/JH KH/EËH 7Ha.' Ha.'
HO.' JULLIE MOETEH ME
hu wel Gauw loslgtem,
HOOG.' IS MET aHET...
TUT TUT-' OP -JU
UH/ EE/J EH
l/LUGr"
Boea Daa/z zhl
Je (/OOG BOET EK//
Goed? Lnar me
HU G)L(-EEH MET
Die H/ETS hut!
Gat cueCt.'
JoHan.' naf na! hp
OUWE JOHG EH.' HOë
&EH JE H/EO.HE
Gemomeh7
T2p\l00
a/%*» (VAri istStéRr1
geeb
