frankrijk houdt de boot veer af
^Contact" met Engeland,
maar geen „confusie"
Meningsverschillen in de
Westeuropese Unie
jfe"?l>qmpo
Het Concilie en de
godsdienstvrijheid
Leerstoel voor
atheïsme
Interlinie
GEEN UITSPRAAK OVER
KERNMACHT VOOR NAVO
Mr. Van Riel:„Vertrouwen in
y.S. kan absoluut zijn
Topman van
terreurleger
in arrest
Gevolgen van
ROKEN
Proces tegen
miss Keeler
beg
onnen
„Over de omgang met Turken"
V
!ct"tussen de EEG en En-
^etifi en niet v00r »>confusie"-
Juist begrip vereist
Goede Sint
School-reisjes
Stadhuis van suiker
^HARDLiever
Amerikaans dan
^rans kernschild
Indonesische actie
in West-Borneo
Parlement Westeuropese Unie
Tegenslag voor
conservatieven
Parlementaire
onschendbaarheid
Strauss bedreigd
OOST-DUITSLAND
CHINA
Staatscampagne voor
geboortecontrole
BRITTANNIË
VENEZUELA
Amerikaans onderzoek:
RImultiper n.v.
Afscheid
Overleden
VRIJDAG 6 DECEMBER 1963
PAGINA 7
ïraARlJS' 6 dec' <ANP) De
teninSe staatssecretaris van bui-
L f^ndse zaken, Habib Deloncle,
e" gisteren in het WEU-parle-
re?p .ln Par«s verklaard, dat de
de WTrgen de ministerraadl van
hebben uitgekozen voor
SeJ; wees de Franse staats-
hepietaris er°P. dat de WEU iets
anders is dan de EEG en dat
de EEG haar eigen taak moet
voortzetten. Zij moet zich conso
lideren en een gemeenschappelijke
landbouwpolitiek opzetten. De op
bouw van een politieke unie moet
een normaal uitvloeisel zijn van
de economische integratie, zo zei
hij, en Frankrijk zal dan ook
nieuwe initiatieven gunstig ont
vangen als de consolidatie is ge
schied en de landbouwpolitiek tot
stand is gekomen.
(p"*
door
drs. F. HAARSMA
Beleg modern
beleg in
Kaarslicht maakt blij!
GOUDA KAARSEN
Multiper
Niet storen
6
Het stadhuis van Hengelo, op
gebouwd van suiker.
Advertentie)
dec' (UPI) De Westduit-
4aag nSelier' Ludwig Erhard heeft van-
dat ®p e®n persconferentie verklaard
kefn *'st-Duitsland zijn Amerikaanse
doorSfp''fl niet wil ruilen voor dat wat
ka„s .."krijk wordt aangeboden. De
be p 'er vertelde dat hij dit president
flens heeft duidelijk gemaakt ty-
ontmoeting vorige maand in
Deze verklaring ligt in de lijn van die,
welke de Belgische EEG-commissaris
Jean Rey eerder op de dag eveneens
in het WEU-parlement had afgelegd.
Rey was van mening dat Engeland niet
van het begin af aan bij een politiek
gesprek van de zes betrokken kan wor
den. Pas als de EEG-landen onderling
vorderingen op de politieke weg hebben
gemaakt, zal men kunnen nagaan hoe
een gesprek met de Britten kan worden
aangepakt. Deze verklaringen ten aan
zien van Britse deelneming aan een
eventuele Europese politieke unie zijn
lijnrecht in tegenspraak met de ge
dachte, die de Nederlandse staatssecre
taris De Block en de Britse minister
Lord Carrington en de Duitse minister
Schroder eerder deze week hebben af
gelegd.
Jean Rey verklaarde overigens, dat
er pas over een (niet-supranationale)
politieke unie kan worden onderhan
deld, als men het eens is over ver
zekering van de verdere ontwikke
ling van de supranationale Europese
gemeenschappen. Als voorwaarde
stelde hij fusie van EEG, Euratom
van EGKS en fusie van de drie exe
cutieven, directe verkiezing van het
Europese parlement en uitbreiding
van de parlementaire bevoegdheden,
in het bvjzonder ten aanzien van de
Elhd september van dit jaar,
oij de aanvang van de twee-
de zitting, was het nog niet
liju61" en leek het zelfs onwaarschijn
lijk dat het thema van de gods-
ifip^ rïjheid aan de orde zou ko-
OgToen het schema over het
<je bmenisme ter elfder ure aan
<je vaders werd uitgedeeld, beleef-
W de blijde verrassing, dat
Waarin als vijfde en laatste
tW.stuk een plaats gekregen had.
W 18 nu alweer meer dan veer-
dagen geleden dat mgr. De
Sêc at van Brugge het namens het
de ariaat voor de Eenheid aan
Aatl^vergadering presenteerde.
st>fak eind van deze inleiding
v de hoop uit, dat de be-
flit Fel1:ng en de goedkeuring van
ere6.0rte, maar zeer gewichtige de-
titjgv°or het einde van deze zit-
Üen Un beslag zouden kunnen krij-
S& de wereld, zo zei mgr. De
interi ,Unlversiteiten, nationale en
Nationale organisaties, christe-
^üêk Wanchristenen, pers en pu-
bin e opinie wachten met span-
dit vr°P de stem van de Kerk over
\vag aagstuk. Tot en met maandag
hoop ei\ in Rome nog een vleugje
dejjW dat het toch nog in behan-
vCf(j|' Senomen of misschien als
cilie re Sespreksbasis door het Oon-
d&ze aanvaard zou worden. Ook
«et hi °P is ijdel gebleken. Dat
«West-erbij niet om louter formele
hij overeenkomstig zijn geweten
tracht te beleven. Vrijheid van
godsdienst houdt dus in de autono
mie van de menselijke persoon, niet
van binnenuit met betrekking tot
God, maar naar buiten met betrek
king tot alle menselijk gezag. Ka
tholieken, zo gaat de relatie ver
der, mogen daarom nooit door di
recte of indirecte dwang iemand
biejj 'es gaat, wordt duidelijk als
lot d eet, wat pater Stramsky, die
tai"iaat uaste staf van het secre-
J'orjp 1 behoort, in de loop van de
v^a.rd Week gezegd heeft. Hij ver-
bsten Voor Amerikaanse journa
ls bat de aanvaarding van ca
lk eeri jYer de Joden) en 5 (over
ua®is j enstvrij'heid) als gespreks-
Pelapp .?r bet Concilie daarom zo
bihdpP'lb was, omdat dit zou ver-
Stip ®n» dat het stuk in de inte-
jkji, vv°de nog veranderd zou wor-
ant' zo voegde hij eraan toe,
dnp,nog niet duidelijk aan wie
zuil nteT1 *n be interimperio-
Wa worden toevertrouwd,
k het rf zaken er zo voor staan,
bet for?®8 te belangrijker dat voor
jSi$ele m..van het Concilie de be-
bet st a Z1)n uitgesproken, die aan
gebe,1Tien« grondslag Uggen. Dit
e'atip m de reeds genoemde
mgr. De Smedt, die met
r.°°r d» i7app'aUs ontvangen werd
eecJaohJL .aders. De voornaamste
trerJel bieruit wil ik in dit arti-
«enten samen te vatten.
1YT ^an aan het begrip gods-
I" F gastvrijheid een geheel ver
hit beade inhoud geven. Be-
,at (je ®a met godsdienstvrijheid,
^rI>üoii«en,s g^a enkele morele
>ar 6; bag beeft tegenover God en
of hfP goeddunken kan beslis-
v,'°nst 7ai Wel dan niet een gods-
beid ee iaanvaarden; of, datwaar-
b?ogen dwaling op één lijn gesteld
zonder dat er een
N be<5t^norm v°or de waarheid
fab vornai}of» dat de mens zich
rt bet on7luVen op dit punt rustig
oen te blijven, dan is
b altu^'asdienstvrijheid die de
rt °et bin,'-! bee.ft afgewezen en
rte Waarhol afwi.izen om wille van
3°eb met t secretariaat be-
r^hf et godsdienstvrijheid het
de vriio d® menselijke persoon
W>t, overe °,efening van de gods-
eigeri aeenkomstig de stem van
beleerd ïfeMLeten' Negatief gefor-
he ere ciwarp deu vrijheid van
Perso0nl iwtng ,Van buitenaf in de
Jbe t-elaties met God, die
tot het katholieke geloof trachten
te brengen. Dat is in strijd met
het wezen zelf van de geloofsakt,
die van Godswege een vrije, boven
natuurlijke gave is en van de kant
van de mens een volkomen vrije
instemming vraagt. Of de mens nu
een juist of een dwalend geweten
heeft, dit geweten moet hij in ieder
geval volgen en aan het Concilie
wordt voorgesteld deze vrijheid van
godsdienst voor heel de mensheid,
voor alle godsdiensten en voor iede
re persoon plechtig als een funda
menteel recht te proclameren;
geen enkele menselijke persoon
mag voorwerp van dwang of intole
rantie zijn. De mens moet immers
Gods wet volbrengen, maar hij kent
deze wet enkel via zijn persoonlijk
gewetensoordeel, dat niemand kan
vervangen (hoezeer het ook waar
is dat anderen, bijvoorbeeld het leer
gezag van de Kerk, een belangrijke
rol kunnen vervullen bij de vor
ming van dat gewetensoordeel).
Godsdienstvrijheid zou een leeg
woord zijn, als zij niet in uit
wendige handelingen, indivi
dueel en gemeenschappelijk, be
leefd zou kunnen worden. Het gaat
dus niet alleen over een vrijheid
van innerlijke overtuiging, maar ook
om de vrije uitoefening van de
godsdienst en de vrije beleving van
'n niet-godsdienstige levenshouding,
Deze vrijheid is echter niet onbe
grensd, maar wordt beperkt door
de rechten van anderen, eveneens
vrije mensen. Het welzijn van al
len, het bonum commune, vraagt
dus een zodanige regeling, dat de
vrijheidsuitoefening van de ene
(groep) niet de rechten schendt van
de andere (groep).
Deze regeling komt toe aan de
publieke overheid, in concreto de
staat of in bepaalde gevallen een
lichaam welks soevereiniteit boven
die van de staten uitgaat, zoals de
Verenigde Naties (ter voorkoming
van misverstand: deze concretise
ring van de publieke overheid werd
niet door mgr. De Smedt gege"en,
maar wordt hier ter verduidelij
king toegevoegd).
De relator noemde dit een aller
moeilijkst probleem. Hij bedoelde
dit niet in abstracto dan is het
zonneklaar maar in zijn toepas
sing. Wanneer vraagt het algemeen
welzijn inperking van de rechten
van een bepaalde godsdienstige
of levensbeschouwelijke groep? Wel
ke norm dient de staatsoverheid
hierbij te hanteren? Ik kan hier
niet meer doen dan het probleem,
alleen voor Nederland, enkel aan
te duiden door te wijzen op prosti
tutie, wettelijk geregelde abortus,
euthanasie en processieverbod.
De inleiding van mgr. De Smedt
eindigde met een beschouwing van
de leerontwikkeling ten aanzien van
de godsdienstvrijheid in de Katho
lieke Kerk van Pius IX tot aan
Joannes XXIII.
begroting, en tenslotte uitbreiding van
de economische bevoegdheden van de
gefuseerde executieven, in het bijzon
der op monetair gebied. Als dit is
gebeurd kan men geen bezwaar meer
maken tegen een intergouvernemen
tele politieke unie met conferenties
van staatshoofden en ministers en
met een eigen secretariaat.
Het WEU-parlement heeft inmiddels
zijn vergadering afgesloten met de
goedkeuring van een aantal resoluties,
die betrekking hebben op het onlangs
aangevangen driemaandelijkse overleg
tussen de EEG-landen en Engeland in
de WEU-ministerraad, De afgevaardig
den vragen om voortzetting van de
harmonisatie, door middel van dit
overleg, van de standpunten van de
EEG en Engeland ten aanzien van de
komende tariefonderhandelingen in de
GATT en coördinatie van hun stand
punten ten aanzien van de wereldhan
delsconferentie van volgend jaar.
OOST-BERLIJN, 6 dec. (Reuter)
Aan de universiteit van Jena is de
eerste leerstoel voor wetenschappelijk
atheïsme in Oost-Duitsland geopend zo
meldt het Oostduitse persbureau ADN.
Professor Klohr van het instituut
voor filosofie van de universiteit nam
gisteren als eerste hoogleraar op deze
leerstoel de oprichtingsdocumenten in
ontvangst.
DJAKARTA, 6 dec. (Rtr) Het In
donesische persbureau, Antara, meldt
dat Indonesische soldaten tien dagen
geleden bij een aanval vanuit een hin
derlaag in Indonesisch West-Borneo
twee Goerka's hebben doodgeschoten
en 34 gevangen genomen.
De twee, die werden neergeschoten,
hadden gepoogd te ontvluchten. De
rest had zich overgegeven. Het mili
taire bevel in West-Borneo had het be
richt echter nog steeds niet bevestigd.
KOEALA LOEMPOER (AFP) Vi
ce-premier Toen Abdoel Razak van
Maleisië heeft gisteren het voorstel
verworpen van president Soekamo om
een nieuwe opiniepeiling te laten hou
den in Noord-Borneo onder toezicht
van de Verenigde Naties.
Zoals bekend heeft Soekarno ver
klaard, dat een nieuw opinieonderzoek
nodig was voordat Indonesië de Fede
ratie Maleisië kon erkennen.
GENèVE, 6 dec. (ÏJPI) In com
munistisch China is een nieuwe cam
pagne voor geboortecontrole begon
nen. Dit is in Gehève aan de pers ver
teld door de Zweed Henrik Beer, se
cretaris-generaal van de Liga van Ro
de Kruisverenigingen.
Beer is pas terug van een bezoek
aan communistisch China, Cuba en
Rusland. Hij was de eerste hoge func
tionaris van het internationale Rode
Kruis, die ooit Peking heeft bezocht.
De nieuwe campagne voor geboor
tecontrole in China wordt gevoerd door
het Chinese Rode Kruis, omdat de mi
nister van gezondheid, mevrouw Li
Te-tsjoean, ook voorzitster van het
Chinese Rode Kruis is.
Jaren geleden is een soortgelijke
campagne gevoerd door de Chinese
autoriteiten, maar het werd een mis
lukking door het verzet van de bevol
king.
Communistisoh China heeft momen
teel ongeveer 700 miljoen inwoners.
(Advertentie)
NV. Internationale Beleggïngs Unie „Interunie", Postbus 617. Den Haag
PARIJS, 5 dec. (ANP) Het parle
ment van de Westeuropese Unie is gis
teren niet tot een uitspraak gekomen
over de wenselijkheid van een NAVO-
kernmacht. Door socialistische amende
menten, die ook van andere partjjen
steun kregen, is elke beoordeling van
de plannen voor een multilaterale kern
macht, en de wenselijkheid van een po
litieke NAVO-executieve voor het be
heer erover, geschrapt uit een ontwerp-
aanbeveling, die de Nederlandse afge
vaardigde A. E. M. Duynstee, als rap
porteur van de defensiecommissie, had
ingediend. Wat er na de aanvaarding
van de socialistische amendemen
ten overbleef, is slechts de verklaring
dat de NAVO moet streven naar een
stelsel van politieke controle over de
kernwapens in het bondgenootschap en
naar een geünificeerd systeem voor de
politieke en militaire voorberei
ding, met de NAVO-ministerraad als
hoogste orgaan.
Een van de tegenstanders van de
oorspronkelijke resolutie-Duynstee
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, 6 dec. Er vonden gis
teren drie tussentijdse verkiezingen
plaats voor Lagerhuiszetels, namelijk
die van Marylebone (Londen) Open-
shaw (Manchester) en Sudbury. De
uitslag van de verkiezing voor de laat
ste zetel is nog niet bekend gemaakt.
In de beide andere kiesdistricten waren
de resultaten verre van bemoedigend
voor de conservatieven.
In Marylebone won Quintin Hogg
(voorheen Lord Hailsham) de zetel voor
de conservatieven met een sterk ge
daalde meerderheid van slechts 5.276
stemmen, vergeleken met een conser
vatieve meerderheid van bijna 15.000
stemmen in de algemene verkiezingen
van 1959. Aangezien Quintin Hogg
wordt beschouwd als een van de meest
populaire en bezielende kopstukken van
de conservatieven, is de uitslag zeer te
leurstellend voor zijn partij.
In Openshaw behield de Labourkan-
didaat de zetel voor zijn partij met een
lichtelijk gestegen meerderheid van
8.962. In deze verkiezing verloren de
conservatieven de helft van de stem
men welke zij behaalden in 1959. De
opkomst van de kiezers in beide dis
tricten was ongewoon gering, 44 pet.
in Marylebone en 46 pet in Openshaw.
Men kan weinig conclusies trekken
uit tussentijdse verkiezingen in Brittan-
nië met betrekking tot de te verwach
ten uitslagen van de eerstkomende al
gemene verkiezingen. Maar het is ze
ker dat. indien de conservatieven in de
volgende algemene verkiezingen 3'/i pet.
van hun stemmen verliezen aan La
bour, Labour zal winnen. Het zal de
conservatieven nadenkend stemmen dat
in do beide resultaten van gisteren de
zwaai naar Labour tussen 8 en 9 pet.
bedroeg.
(Advertentie)
was de Nederlandse liberale afgevaar
digde, mr. H. van Riel. Het blfjft een
illusie, zo zei htf, dat Europa zonder
gelijke offers voor de kernbewapening
gelijke medezeggensohap in de kern-
strategie kan eisen. De enige manier
waarop de Europese landen medezeg
genschap in de Atlantische strategie
kunnen bereiken is via een verster
king van de conventionele strijdkrach
ten. Z\jn grootste bezwaar tegen de
plannen voor een NAVO-kemmacht
was, dat zjj de aandaiht afleiden van
de dringend nodige versterking van
de conventionele strijdkrachten.
Bovendien kan, aldus de heer Van
Riel, het vertrouwen in de Verenigde
Staten absoluut zijn omdat er een zoda
nig onderlinge afhankelijkheid bestaat
dat de Verenigde Staten de Westeurope
se partners onder alle omstandigheden
zullen steunen en beschermen. Het mee
praten van zwakkeren is heel iets an
ders dan het meebeslissen over zaken
waarvoor men geen eigenlijke verant
woordelijkheid draagt.
Een geheel ander oppositioneel geluid
kwam van Gaullistische zijde. De Fran
se afgevaardigde Baumel, secretaris
generaal van de UNR, verklaarde dat
een NAVO-kemmacht „militair absurd,
technisch onverantwoord en politiek ir
reëel" is. Zo'n kernmacht ontneemt Eu
ropa het reële Europa volgens hem,
dat een zelfstandige macht wenst te
zijn elke mogelijkheid op het ontwik
kelen van een eigen atoomwetensohap,
zowel voor militair als voer civiel ge
bruik, waardoor Europa gedoemd zou
zijn een onderontwikkeld gebied te wor
den. De plannen voor een NAVO-kem
macht, zijn volgens Baumel „een wan
hopige poging" om het Amerikaanse
atoommonopolie in de westelijke wereld
te handhaven.
CARACAS, 6 dec. (AFP) De Vene
zolaanse regering heeft het onder
grondse „Nationale Bevrijdingsleger"
een, volgens waarnemers, onherstelba
re slag toegebracht door de arrestatie
van de luitenant-kolonel (buiten dienst)
Juan de Dios Moncada Vidal, die
wordt beschouwd als de militaire lei
der van de organisatie. Het „Nationale
Bevrijdingsleger" (FALN) is een on
dergrondse terreurorganisatie, die een
linkse revolutie in Venezuela tot stand
wil brengen. De leden van de organi
satie zijn felle aanhangers van de Cu
baanse premier, Fidel Castro. Volgens
de Venezolaanse president, Betancourt,
wordt het FALN door Castro gefinan
cierd en van wapens voorzien. Betan
court wil daarom een blokkade van
Cuba.
Overste De Dios Moncada Vidal
werd gearresteerd door agenten van de
inlichtingendienst van het leger in een
huis van de wijk Las Palmas in Cara
cas.
De luitenant-kolonel werd voor de
PORTLAND, Oregon, 5 dec. (UPI)
De American Medical Association heeft
by stemming besloten een uitgebreid
onderzoek over het roken in te stellen.
Men wil proberen vast te stellen welke
ziekten precies worden veroorzaakt of
ernstiger worden door het roken en
welk deel van de sigaret er voor ver-
antwoordeiyk kan zijn.
Het besluit werd genomen nadat men
had kennis genomen van een rapport
dat door dr. E. Cuyler Hammond,
directeur van het statistisch onderzoek
van de American Cancer Society, was
uitgebracht.
De rapporteur, zelf een pyproker,
heeft gedurende drie jaar een studie
gemaakt, welke bijna 74.000 mannen
betrof. De studie betrof 36.975 mannen
van boven de 40 die een pakje (20)
of meer sigaretten per dag rookten en
een zelfde aantal dat niet rookte. Ge
durende de periode van 34.3 maanden,
stierven 1.385 van de rokers, tegen 662
niet-rokers. Van de sigarettenrokers
stierven 110 aan longkanker, tegen
slechts 12 niet-rokers. Ziekte van de
kransslagader kostte 654 rokers en 304
niet-rokers het leven.
Dr. Hammond heeft de groepen zo
gelijk mogelijk gemaakt. Rekening
werd gehouden met factoren als leef
tijd, ras, lengte, woonplaats (stad of
platteland), godsdienst, onderwas, ge
huwd, drinkgewoonten, zenuwgestel
etc.
Dr. Cuyler Hammond wilde op die
manier bereiken dat men niet zou kun
nen stellen dat het verband tussen
dodencijfers en het roken van sigaret
ten alleen maar toeval is.
Dr. Cuyler Hammond meent dat het
pijf en sigaarroken tamelijk onschul
dig is, daar deze rokers zelden inhale
ren. Uit de cijfers van de rapporteur
valt op te maken dat de betrekking
tussen sigaretten en longkanker ster
ker wordt bij het stijgen van de leeftijd.
BONN, 6 dec. (DPA-AFP) De
commissie voor onschendbaarheid van
de Westduitse Bondsdag heeft zich uit
gesproken voor opheffing van de par
lementaire onschendbaarheid van drie
Bondsdagleden: ex-minister van defen
sie Franz Jo.sef Strauss en de socia
listische afgevaardigden Gerhard Jahn
en Hans Merten. Dit besluit moet nog
door de Bondsdag worden bekrachtigd.
Het verzoek tot opheffing van de par
lementaire onschendbaarheid van oud
minister Strauss was gedaan door het
federale parket in Bonn, in verband
met de rol die Strauss destijds heeft
gespeeld bij de arrestatie in Spanje
van Konrad Ahlers, een van de staf
leden van het weekblad „Der Spiegel",
naar aanleiding van de publikatie door
dit weekblad van een artikel over be
weerde tekortkomingen bij de West
duitse verdediging.
Ten aanzien van Jahn en Merten had
het parket om opheffing gevraagd, om
dat zij ervan worden verdacht gehei
me documenten op het gebied van de
defensie aan onbevoegden ter inzage
hebben verstrekt.
(Advertentie)
(Advertentie)
Ifef 1e v. d. Kunstraat 275-285
Den Haag - tel. 11 6450 -
eerste maal gearresteerd in 1958, kort
na een mislukte staatsgreep tegen de
militaire junta, die toen aan de macht
was onder leiding van vice-admiraal
Wolfgang Larrazabel. Moncada Vidal
wist echter aan de aandacht van zijn
bewakers te ontsnappen. Hij vluchtte
naar Curacao, waar hij politiek asiel
vroeg. Later keerde hy in het geheim
terug naar Venezuela, waar hij toetrad
tot het „Nationale Bevrödingsleger".
LONDEN, 6 dec. (UPI) Christine
Keeler en drie kennissen van haar zijn
gisteren voor een Londense rechter
verschenen. Zij worden ervan beschul
digd de justitie te hebben tegenge
werkt en meineed te hebben gepleegd
in de zaak-Aloysius Gordon, een zan
ger uit Jamaica, die dit jaar tot dria
jaar gevangenis werd veroordeeld, om
dat hij Christine Keeler op 17 april
in haar woning zou hebben aangeval
len. Bij een behandeling in beroep
werd hij echter vrijgesproken.
Christine Keeler, haar kamergenote
Paula Hamilton-Marshall en haar huis
houdster, mevrouw Olive Brooker, wor
den er nu van beschuldigd meineed
gepleegd te hebben, toen zij optraden
ais getuigen in het proces tegen Gor
don. In de tweede plaats worden zij,
en ook de Westindische chauffeur Ru
dolph Fenton, ervan beschuldigd de
justitie te hebben tegengewerkt, door
te verzwijgen, dat op de bewuste
avond Fenton en nog een Westindiër
in de flat van Christine Keeler aanwe
zig waren.
De zaak is aan het rollen gekomen
door een bekentenis op een bandopna
me, die miss Keeler eens maakte, toen
zij, naar haar eigen zeggen, „dronken
als een kanon" was. Christine Keeler
werd niet door Gordon aangevallen,
maar door een ander. Zij besloot ech
ter Gordon de schuld te geven, om
dat zij hem kwijt wilde.
Tijdens de zitting van gisteren hand
haafde de rechter de beschuldiging van
tegenwerking der justitie, ondanks het
feit, dat de verdediging negen eeuwen
oude precedenten probeerde aan te
halen als bewijs, dat hier niet van te
genwerking gesproken zou kunnen wor
den, omdat ae beklaagden alleen maar
zwegen en niets deden. De openbare
aanklager stelde zich op het stand
punt, dat men de justitie evengoed kan
tegenwerken door te zwijgen als door
onwaarheid te spreken en de rechter
sloot zich aan bij dit standpunt.
Christine Keeler zag er tijdens de
zitting zo bleek en onthutst uit, dat
twee vrouwelijke agenten zich bij haar
opstelden om haar op te vangen als
zij flauw zou vallen. Toen de zitting
was afgelopen rende zij naar een taxj,
aangestaard door een aantal nieuws
gierigen.
Vandaag wordt de zaak voortgezet.
DEN HAAG. 6 dec. Op 13 decem
ber zal IR. G. JONKHEID afscheid ne
men als directeur van de Bataafsche
Aanneming Maatschappy.
De heer Jonkheid, die mede-oprich
ter is van de maatschappij, is 36 jaar
directeur geweest. Hij legt zpn functie
neer daar hy de pensioengerechtigde
leeftijd heeft bereikt.
DEN HAAG, 6 dec. De heer A. P.
J. GRAMTINNE, gepensioneerd hoofd
inspecteur en hoofd van de dienst der
in- en uitvoerrechten en accijnzen in
het voormalige Nederlands Indië, is op
69-jarige leeftijd overleden. Hij was of-
ticier in de orde van Oranje Nassau.
Het aantal Turkse arbeiders dat
hier te werk wordt gesteld
groeit gestaag. Voor de in
Den Haag gevestigde Neder-
landsch-Turksche Vereeniging be
tekent dit dat zy steeds meer kansen
krygt haar doel, dat by de oprichting
in 1934 werd omschreven als „bevor
dering van de goede betrekkingen op
geesteiyk en maatschappeiyk gebied
tussen Nederlanders en Turken te
bevorderen", na te streven. Er moe
ten, meer nog dan dat by Spanjaar
den en Italianen het geval is, weder
zijds vele misverstanden worden weg
genomen om al te grote aanpassings
problemen te voorkomen, vooral om
dat de Turken uit een land komen
dat niet alleen in kilometers verder
van Nederland afligt dan de zuide-
ïyke toeristenlanden. Het feit byvoor-
beeld dat de Turken mohammedanen
zijn is een omstandigheid die het voor
bazen en collega's van de Turken
er niet gemakkelijker op maakt hen
goed te begrijpen. Daarom dat de voor
zitter van de Nederlandsch-Turksche
Vereeniging een geschriftje heeft laten
verschenen getiteld „Over de omgang
met Turkse arbeiders in Nederland'.
Hierin trekt ir. B. Stephan in kort
bestek enkele achtergronden op en
geeft hy praktische aanwijzingen
waarmee hy hoopt moeiiykheden tus
sen Nederlanders en Turken te voor
komen. Hy sehryft bijvoorbeeld over
de Ramadan, de vastenmaand, een
tijd waarin de gelovige Muslim ver
plicht is tussen zonsopgang en zons
ondergang niets te eten, te drinken
of te roken. Ir. Stephan dringt er
op aan de Turk in deze periode, die
volgend jaar van half januari tot half
februari valt, niet in de verleiding
te brengen dit voorschrift te over
treden door hem iets aan te bieden.
Er is sprake van geweest dat de
arbeiders hier dispensatie zouden
krygen, wanneer ze nameiyk als
„reizigers" beschouwd zouden wor
den. De imam van de moskee in
Den Haag heeft hier echter over
gezegd dat zy niet als zodanig gezien
kunnen worden wanneer zy langer
dan veertien dagen in één plaats
zyn.
Het einde van de vastenmaand
wordt altyd gevierd en het is dan
ook niet onmogeiyk dat de Turken
hier snipperdagen voor willen opne
men. Een aardige attentie zou ir.
Stephan het vinden wanneer de Tur
ken bij die gelegenheid door hun
Nederlandse collega's zouden worden
gefeliciteerd op die dagen en dat hen
wat suikergoed aangeboden zou wor
den, zoals dat ook in Turkye wordt
gedaan.
De heer Stephan is er zich overi
gens wel van bewust dat niet alle
Turken hun godsdienstige plichten
even goed nakomen, maar toch is
het zaak, zo vindt hy, er aan te
denken dat zelfs de meest moderne,
vrijdenkende Turk zich op belangrijke
ogenblikken van zyn leven Muslim
biyft achten en zich zo ook zal ge
dragen.
Een belangrük punt in de voor
lichting vindt deze Turkenken
ner het ook dat een Muslim
nooit gestoord .mag worden
wanneer hy zich op zün gebedstapijt
in de richting van Mekka te bidden
heeft gezet. Dit kan in stryd komen
met de regels van het bedryi, zodat
de bedrüven worden aangeraden
hierover contact met de imam op
te nemen. Zelfs heeft ir. Stephan
aanwyzingen gegeven hoe te hande
len wanneer een Turk in doodsstryd
komt te verkeren. De stervende, dient
dan, voorzover zyn toestand dit toe
laat, op zün rechterzijde gelegd te
worden, gericht naar Mekka (zuid
oost) terwül bepaalde gebeden daar
bij moeten worden uitgesproken.
Wanneer hy begraven wordt mag
geen vlakke, horizontale steen het
graf dekken.
Ir. Stephan legt er ook de nadruk
op dat de meeste Turken minder
ontwikkeld zullen binken te zün dan
hun Nederlandse collega's. Het zou
hen diep in hun eigenwaarde treffen
wanneer men dit zou laten door
schemeren, omdat zy op dit punt
uiterst gevoelig zn'n. Hy is er zich
van bewust dat zn'n land eens een
hoogst belangrnke rol in de wereld
geschiedenis heeft gespeeld en vindt
in dit - „wellicht ietwat overdreven"
idee de compensatie voor zün tekort
aan intellectuele ontwikkeling. Dom
zün zy bepaald niet. De aangeboren
intelligentie is bn de meesten opval
lend groot, zelfs by de eenvoudigsten
met de geringste schoolopleiding, al
dus de heer Stephan.
Ook de minder gunstige kanten laat
de heer Stephan uitkomen. Turken
zy'n over het algemeen nogel emotio
neel, waardoor sommigen nog weieens
tot geweldsmisdaden komen. Het
aantal veroordelingen in deze sector
tien procent is groter dan by-
voorbeeld het aantal veroordelingen
voor vergrijpen tegen het eigendom.
Aangeraden wordt de Turk harteiyk
en begrijpend tegemoet te treden en
hem niet onnodig hard te bejegenen.
Want dat zou voor hem weieens aan
leiding kunnen zijn over de schreef
te gaan en zy'n verzet, dat hy niet
in woorden kan uitdrukken, in geweld
te zoeken. Aldus ir. B. Stephan, voor
zitter van de Nederlandsch-Turksche
Vereeniging.
oor de Invalide oud-militair Teun
van Herwaarden, wonend aan de
Copernicuslaan te Den Bosch
zal het St. Nicolaasfeest 1963
ongetwijfeld znn leven lang overgete-
Iijk biyven. Van Herwaarden is in
1960, toen hy in een legerkamp in
Duitsland vertoefde, by een auto-onge
luk zodanig gewond dat hy er een
blüvende invaliditeit, een verlamming
aan beide benen van heeft overge
houden. Zjjn ideaal was sindsdien net
bezit van een automatische Volkswa
gen. Sinds enkele maanden was het
zover dat dit ideaal werkelqkheid
kon gaan worden en de auto was be
steld.
In de laatste jaren was het ook een
gewoonte geworden dat tegen St. Ni-
colaas een deputatie van zijn vroege
re collega's de heer Van Herwaar
den kwam opzoeken en een kleine
attentie meebracht.
Ook dit jaar kwam die deputatie,
deze keer zelfs in gezelschap van ko
lonel P. Ootmar, depot-commandant
van de cavalerie van de Bemhard-
kazeme te Amersfoort. Tot de onbe-
schryfeiyke verrassing en vreugde
van de heer Van Herwaarden bood
hy.hem namens manschappen en of
ficieren van de Willem III en Bem-
hardkazemes te Amersfoort een gloed
nieuwe automatische Volkswagen aan,
die op hetzelfde moment op een mili
taire oplegger kwam voorrijden, ge
heel in plastic verpakt en met oranje
strikken versierd.
Het gezelschap was nauwelüks ver
trokken en de heer Van Herwaarden
nauwelijks van zün verrassing be
komen, toen de plaatselijke Vw-dea-
ler de door hem bestelde auto kwam
afleveren. Gelukkig bleek de VW-im-
porteur bereid deze laatste koop onge
daan te maken.
i an de kinderpostzegelactie 1963
hebben zeshonderdduizend kin-
deren deelgenomen. Het waren
de leerlingen van 19.443 school
klassen nit het gehele land.
De kinderen hebben ruim twee mil
joen zakjes kinderzegels en meer dan
één miljoen mapjes prentbriefkaarten
„geplaatst". Ze hebben de actie ge
voerd met een üver, ais gold het een
wedstrijd. Dat was het niet, al konden
wel door loting 20 prijzen wor
den verdiend. Deze loting is nu onder
notaris-toezicht gehouden.
Een vakantie van 14 dagen in Neder
land won klas 5 van d R.K. Meisjes
school Warmenhuizen. Een vakantie
van 7 dagen in Nederland: klas 5
v-an de Stella Matutinaschool Nijme-
en. Een schoolreisje van 2 dagen in
"ederland: klas la van de R.K. Huis
houdschool Maria Goretti Hilversum.
Een eendaagse schoolreis in Neder
land ging o.a. naar klas 8a van de
R.K. school voor VGLO, Bergendalse-
weg, Nümegen, Klas 6 van de St.
Josephschool, De Rijp en klas 6 van
d« Plus X-school, Stadbroek.
De heer F. Sch eerman (45), chef
kok van het Amstelhofel te
Hengelo, heeft in zyn vrije tijd
het nieuwe stadhuis met klok-
ketoren van suiker gemaakt. Het is
een byzonder fraai kunstwerk gewor
den, dat een afmeting heeft van 80 x
80 cm. In de toren, die 75 cm hoog
is, zyn de klokken van het carriHon
opgehangen.
De heer Sch eerman heeft in totaal
180 uur aan het pronkstuk gewerkt.
Bijna 25 kg (dragant) «liker is er
aan verwerkt. Eerst heeft hy het stad
huis op schaal van karton vervaar
digd en vervolgens ls hij overgegaan
tot het maken van platen suiker, die
op maat moesten worden gesneden
en van ramen en trappen voorzien.
De heer Scheerman, was voor
dat hy naar Hengelo kwam vyt jaar
kok in dienst by de K.L.M. In die tijd
heeft hy de Westertoren te Amster
dam en De Waag in Leeuwarden op
soortgelpke wijze van suiker gemaakt.
