PRESIDENT VAN IVOORKUST, vurig kampioen van broederschap tussen Frankrijk en zwart Afrika Groot visioen: EURAFRIKA w Dr. Soemokil gevangen Opzienbarend bericht Wassen bijna r GOED BETER IGwpv win een auto voor 25 gulden TAXI 13000 QD PALTHE KENT U HET GEMAK VAN EEN LAADBAK? TAUNUS 12 M - 17 M SLEUTEL WEG Inbraken in twee fabrieken Leider „Republiek der Z.-Molukken" Dieven gepakt Toerist beroofd^ Frontale botsing Palthe maakt avond kleding stralend voor kerstmis koffiezetapparaten UW KANS Loterij-komitee „DE BLIJDE BOODSCHAP 1. Ford Taunus 17 2 Fiat 1300 3. Volkswagen 1500 4. Opel Kadett Radio Moors Buit zeer gering OUDSTE BISSCHOP OVERLEDEN Veranderingen in de Grondwet Afkondiging op 19 dec. Burgerlijke Stand Haarlem PRIJZEN: Uw kans op een klassewagen groter dan ooit!! ZATERDAG 7 DECEMBER 1963 PAGINA 12 In vrijwel alle landen van zwart Afrika, of ze nu vroeger Frans zijn geweest of Brits, zijn in geen jaren eerlijke verkie zingen gehouden. In vrijwel alle gevallen was het de blanke kolo nisator die, vóór hij zijn kolonie de onafhankelijkheid gaf, de laat ste vrije verkiezingen organiseer de. De partijleider, die daardoor aan de macht kwam en president werd, zei altijd vele schone din gen over vrijheid en democratie en hielp vervolgens de democratie om zeep door het ijlings invoeren van een éénpartijstelsel. Zo ging het niet alleen in Ghana en Gui- née, in Togo, Congo-Brazzaville en Mali, zo ging het ook in Ivoor kust. Bij de verkiezingen kan men daar slechts op één partij stem men: de Parti Démocratique de la Cóte d'Ivoire (PDCI). Presi dent Félix Houphouet-Boigny, staatshoofd en regeringsleider, is tevens leider van de partij, waar van iedere inwoner van Ivoorkust lid moet zijn. PHILIPPE YACÊ kroonprins FÉLIX HOUPHOUET-BOIGNY vriend van De Gaulle Betere kleding bii Nederland Kattenburg sinds 1856 GARAGE „PETERS" GALA-KERSTDINER-DANSANT PRIJS PER COUVERTf27.jo wil.en reserv. Tel: 02520 5347 „DE SLEUTELSPECIALIST" vet Marktplein en het stadhuis van Abidjan. HERMAN MULDER Cocktaildress en smoking dragen veel bij tot een Kerstfeest vol glans-vooral als u ze tevoren naar Palthe stuurt! Bij kaarslicht en enge lenhaar ziet u er stra lend uit, tot in de (Palthe-)puntjes ver zorgd en in stijl met al het feestelijke om u heen. Bel nü de Palthe-winkel! RËINIGT UW HET KONINGIN JULIANA FONDS 's-GRAYENHAGE 1 150.000.- PRIJZEN 5e BIJSTAND-aktie Practisch - Economisch v.a. f 42. Fa. J. KONING ZN. Haarlem LOTEN WORDEN U PER OMGAANDE TOEGEZONDEN. Houphouet-Boigny was vroeger een W' van de belangrijkste leiders van de Eassemblement Démocratique Africain (RDA), de grote politieke organisatie In Frans West-Afrika. Toen dit immen se Franse gebied in 1960 in negen on afhankelijke landen uiteenviel, was het ook met de eenheid van de RDA ge daan. Félix Houphouet-Boigny wilde niets weten van één machtig Westafri kaans land, waarvan sommigen droom den, hij wilde zelfs geen statenbond, zoals werd bepleit door zijn collega in Senegal, de scherpzinnige intellectueel dr. Leopold Sédar-Senghor. Zo werd het rijke Ivoorkust een staatkundige eenheid op zichzelf, met Houphouet-Boigny als president en dictator. In Cocody. de deftigste lu xe-villawijk van Abidjan, woont hij ln een fraai paleis. De twee soldaten, die hem bewaken, staan er niet al tijd. De president is dikwijls in Parijs, niet alleen om besprekingen te voe ren met zijn persoonlijke vriend, ge neraal Charles de Gaulle, maar ook om in Frankrijk en andere Westeuro- pese landen zich te laven aan de bronnen van de westerse cultuur. Want Félix Houphouet-Boigny is zó door-en-door verfranst, dat zijn poli tieke tegenstanders van hem zeggen, dat je hem eigenlijk niet eens méér een Afrikaan kunt noemen, een be wering waarmee de felle Afrikaanse nationalist Kwame Nkroemah het zon der twijfel eens kan zijn. In de schemerige negerkroegen van Treichville en Adjamé, de Afrikaanse wijken van Abidjan, heb ik natuurlijk geprobeerd de Ivoorkusters aan het praten te krijgen over de politiek. Maar dat bleek een moeilijke zaak te zijn. Hoe vriendelijk en spraakzaam zij ook waren, hun oordeel over de politieke si tuatie in hun land hielden ze maar liever voor zich. Hoe ze dachten over president Houphouet-Boigny? Hij is ,.notre père", hij is als een vader voor zijn land. Maar of ze dan niet van mening waren dat er een politieke op positie moest zijn? Geen antwoord, al leen maar wat vriendelijke glimlachjes, totaal nietszeggend. En vonden ze het ook niet vreemd dat er maar één vak bond mocht zijn (Svndicat Général des Travailleurs de la Cóte d'Ivoire), waar van het lidmaatschap verplicht is? Weer geen antwoord, dezelfde glimlachjes. En hoe vonden ze het dan dat de leider van die ene vakbond, Philippe Yacé, te vens secretaris is van de politieke par tij en voorzitter van het parlement? Dat kan toch nooit goed zijn? Maar nee, over dit soort zaken wenste tv,'mand te praten. Misschien waren ze bang voor elkaar of misschien ver trouwden ze die onbekende blanken (ik was met een collega) niet, die hen ken nelijk wilden uithoren. Onze uitleg dat wij geen Fransen waren, maar Neder landers, zei hun niets. Pays-Bas? Daar van wisten ze alleen maar dat het een departement van Frankrijk was. Er moest een klein kaartje van Europa uit mijn agenda aan te pas komen om deze vriendelijke negers duidelijk te ma- ksn, dat de verhoudingen in ons we relddeel toevallig wel een beetje anders liggen, alle aspiraties van Charles de Gar.lie ten spijt. Hardnekkig keerden wü terug tot de politiek. Onze gesprekspartners bleken ervan op de hoogte te zijn, dat het niet overal pais en vree is in ex-Frans Afri ka. Zij wisten dat er revoluties zijn ge weest in Togo, in Congo-Brazzaville, in Dahomey. Züou zo'n revolutie hier, in Cóte d'Ivoire, niet mogelijk zijn? Ge schrokken keken ze ons aan. „Non, non, Impossible!" Daarna weer zwijgen, snel •en ander onderwerp aansnijden. Later, in gesprekken met bevoegde n t-Franse Europeanen in Abidjan, bleek mij dat ook zij de kans op een Franse land van Afrika is. Houphouet- Boigny heeft een zeer slimme politiek gevoerd. Samen met Dahomey, Niger en Opper-Volta, die eveneens niet tot de Communeauté behoren, richtte hü de Conseil de l'Entente op. De vier lan den sloten verdragen van zeer nauwe samenwerking met Frankrijk, maar in theorie is Ivoorkust onafhankelijker dan Ghana. Zo kan de mond worden ge snoerd van Kwame Nkroemah, die in tientallen redevoeringen en in zijn boe ken „Towards Colonial Freedom", ..Africa Must Unite" en „I Speak of Freedom" alsmaar onverdroten van leer trekt tegen het Franse (en Britse) neokolonialisme in Afrika, dat de door hem zo fel begeerde pan-Afrikaanse eenheid in de weg staat. In „Towards Colonial Freedom" zet Nkroemah uit een dat elk land. dat zijn economie niet geheel in eigen handen heeft genomen, in feite nog steeds een kolonie is, ook al is het politiek autonoom. In princi pe heeft hij natuurlijk gelijk. Zoals ik in mijn vorige beschouwingen heb uit eengezet is Ivoorkust nog steeds een door-en-door Frans land, juist door die economische binding. e hebben hier te maken met een doelbewuste politiek van Hou phouet-Boigny. Hij richtte zijn Conseil de l'Entente (een hele revolutie in Ivoorkust niet groot achten. Het gezag van Houphouet-Boigny is hecht, het land is relatief gezien tamelijk welvarend en er is een dui delijke kroonprins: Philippe Yacé. Niet temin weet men natuurlijk nooit wat er gaat gebeuren als de president, wiens gezondheid niet al te best meer is, overlijdt of aftreedt. Houphouet-Boigny is de man die des tijds, lang vóór de onafhankelijkheid, de politieke eenheid van stammen en dor pen organiseerde. Hij was het ook die jarenlang heeft gefulmineerd tegen de gedwongen tewerkstelling van Afrikanen door de Fransen, een modern soort slavernij, zoals de Portugezen toepassen in Angola en Mozambique. De toekom stige president had daarmee succes: de Fransen zagen van hun systeem van „werkverschaffing" af en Houphouet- Boigny was eens te meer de nationale held. Dat hjj sindsdien meer en meer pro-Frans werd en zijn land, onmiddel lijk nadat het onafhankelijk was gewor den, door een bilateraal verdrag als een soort Afrikaanse satelliet aan Frank rijk vastkoppelde, schijnt zijn populari teit bij zijn onderdanen niet te hebben verminderd. In een vorig artikel heb ik al uiteengezet dat ik nergens in Abidjan, en ook niet in het binnenland, anti-Franse ressentimenten heb waar genomen, integendeel. De Ivoorkusters vinden de situatie, zoals die nu is, ken nelijk wel goed. Een korte duik in de geschiedenis van ex-Frans Afrika maakt de positie van Ivoorkust, en de grote rol die Félix Houphouet-Boigny heeft gespeeld, duidelijk. In het najaar van 1946 bracht de Vierde Republiek de Union Frangaise tot stand: een eerste overgang van rechtstreeks koloniaal bestuur naar nieuwe gouvernementele vormen. Het Unie-Burgerschap werd in gevoerd, met gelijkheid van rechten en plichten voor iedereen. De gebieden in Afrika kregen eigen vertegenwoordi gers in het Franse parlement. De op vallendste van hen waren Sedar-Seng- hor voor Senegal en Houphouet-Boigny voor Ivoorkust. Al spoedig bleek echter dat, gezien de „wind van verandering" die door Afrika begon te waaien, de Union Fran gaise, wat de Afrikaanse gebieden be treft, geen lang leven beschoren kon zijn. In juni 1956 kwam de befaamde „loi-cadre" tot stand, die aan de over zeese gebiedsdelen een verregaande autonomie toekende, compleet met al gemeen kiesrecht en vrije verkiezingen. Het was echter generaal De Gaulle in 1958 aan de macht gekomen, die de laatste consequenties van de „wind van verandering" trok. Hij or ganiseerde in alle Afrikaanse gebie den een volksstemming. Alle landen werden voor de keus geplaatst: onaf hankelijkheid binnen de nieuw op te richten Franse Communeauté: onaf hankelijkheid buiten de Communeau té: en als derde mogelijkheid volle dige integratie met Frankrijk. Alleen Guinée koos de tweede mogelijkheid. Alle andere landen wilden onafhan kelijk worden binnen de Communeau té. Later werd nog een vierde mogelijk heid gecreëerd: volledige onafhankelijk heid buiten de Communeauté. maar een speciale binding met Frankrijk door een bilateraal verdrag. Een subtiel onderscheid, geheel naar het model van de Britse Commonwealth, waarvan een land als Ghana lid is gebleven hoewel het een volstrekt zelfstandige republiek is. Ivoorkust is, verrassend genoeg, géén lid van de Communeauté, hoewel het misschien het meest verfranste en pro- losse unie met een vergadering van de vier staatshoofden als leiding gevend orgaan) niet op om een stukje Afrikaan se eenheid te verwezenlijken. Zijn bedoe ling was, integendeel, een tegenwicht te vormen voor alle plannen om van ex- Frans West-Afrika één grote staten bond te maken. Ook daarom wilde hij geen lid zijn van de Communeauté. Het beginsel van de Conseil de l'Entente is het behoud van de volledige nationale onafhankelijkheid. Alle landen moeten zich afzonderlijk binden aan Frankrijk, zij moeten dat niet doen als één ge heel. Het is duidelijk dat Houphouet-Boig ny zijn fraaie volzinnen over „volledi ge nationale onafhankelijkheid" alleen maar uitspreekt, omdat hij zijn land niet aan andere Afrikaanse landen wil binden en omdat hij Kwame Nkroemah de wapens uit handen wil slaan. Verder is het bij hem allemaal Frankrijk wat de klok slaat. Luister naar wat hij, de grote kampioen van de „interdépendance", de onderlinge afhankelijkheid met la Fran ce, Ghana's president in 1957 toeriep. „Uw experiment is bijzonder verlei delijk", zei hij op een congres, in Ba mako, „maar volgens ons is het inte ressanter een ander experiment te on dernemen, een uniek experiment: de Frans-Afrikaanse Gemeenschap. Het is ondenkbaar dat een Afrikaanse natie, economisch en militair zwak, in deze eeuw, waarin voor zelfstandige naties geen plaats meer is (sic!), aanspraak maakt op absolute onafhankelijkheid... De mystiek van de onafhankelijkheid heeft zich van onze wereld meester ge maakt... Daartegenover stellen wij de mystiek van de broederschap.... W(j wen sen dat de Franse mystiek, de mystiek van de broederschap, zegeviert over de mystiek van de onafhankelijkheid!" „De onafhankelijkheid", aldus de pre sident van Ivoorkust, „kan de volken van neger-Afrika niet verder helpen. Niemand in Afrika kan het leven leef baarder maken langs militaire en eco nomische weg. Alleen met Frankrijks medewerking, met Frankrijks offers, kunnen wij aan neger-Afrika de grote kans bieden die het vrijwaart van ellen de. Ondanks alle kritiek, ondanks alle onrechtvaardige verwijten, kunnen wij alleen maar iets bereiken dankzij Frank rijks ervaringen, dankzij een verstevig de Frans-Afrikaanse Gemeenschap. En wanneer dit experiment mislukt, welk lot zal dan de wereld beschoren zijn? Er zal dan geen Eurafrika zijn en Euro pa zal zidh terugtrekken op zichzelf." Het grote woord is gevallen: Eurafri ka. Het droombeeld van De Gaulle, het ARIE KUIPER (Advertentie) Advertentie TELEFOON 38058 HEEMSTEDE (Advertentie) TELEVISIE - RADIO erkend gediplomeerd KRUISSTRAAT 38, HAARLEM Tel. 14609 Advertentie) Aaverlei Ue LANGE VEERSTRAAT 10 - TEL. 11493 AdverteriL (Advertentie) In verband met onze verhuizing en het installeren van onze nieuwe zaak zijn wij MAANDAG 9 en DINSDAG 10 DEC. GESLOTEN HORLOGERIE KAMPERVEST TELEF. 21101 AMSTERDAM, 6 dec. Er zijn in braken gepleegd in twee fabrieken in de Gieterstraat, maar slechts in een daarvan is iets gestolen: een doos met twaalf schaartjes! Het andere be drijf vermist niets. Door het hangslot te verbreken kon een dief een houten vitrinekastje, waar in 300 zilveren bedeltjes ter waarde van 840 lagen, van de gevel van een winkel in de Damstraat stelen. En uit een etalge van een sportzaak aan de Haarlemmerdijk zijn sportartikelen, zo als schaatsen, alsmede pistolen en buk sen ter totale waarde van 750 gesto len. Een deurraarm van de etalage was geforceerd. In de afgelopen nacht heeft men ge tracht in te breken in een sigarenwin kel aan de De Ruyterkade. De buiten deur werd volkomen uit het slot ge rukt en het hangslot van de toegangs deur tot de winkel geforceerd. Maar toen begon de alarminstallatie te wer ken zodat de inbrekers er snel van door gingen. Er wordt niets vermist. In een warenhuis aan de Kalverstraat heeft een dief, die zich heeft laten insluiten, twee koffers met allerlei voorwerpen gestolen. DJAKARTA, 7 dec. (RTR) De lei der van de „Republiek van de Zuid- Molukken", dr. Ch. Soemokil, is op 2 december door Indonesische troepen ge angengenomen, aldus is gisteren in Djakarta bekendgemaakt. Nog geen maand geleden werden twee van Soe- mokils naaste medewerkers eveneens bij zuiveringsacties van het Indonesi sche leger op het eiland Ceram ge vangengenomen. In het Merdeka-paleis in Djakarta heeft de Indonesische minister van buitenlandse zaken, dr. Soebandrio. de pers meegedeeld dat de gevangenne ming van Soemokil gistermorgen is besproken door president Soekarno en de stafchef van het leger, generaal Jani. Dr. Soemokil werd gevangen geno men op het noordelijk deel van Ce- ram tijdens een zuiveringsactie van een bataljon van de Siliwangi-divisie. Op het ministerie van het leger in Djakarta is, naar de informatiedienst van dat ministerie meedeelt, officieel bericht over de gevangenneming bin nengekomen. ROME, 7 dec. (RTR) Mgr. Alfon so Carinci, de oudste katholieke bis schop, is gisteren op 101-jarige leef tijd in Rome overleden. Mgr. Carinci vierde op 9 november zijn 101ste verjaardag. Hij woonde tot betrekkelijk kort voor zijn dood nog bijna dagelijks de zittingen van het Concilie bij. Paus Pius XII bood hem in 1946 de kardinaalshoed aan. Mgr. Carinci zei toen echter dat hij te oud was om tot kardinaal verheven te wor den. (Advertentie) In ons eigen land is al enige maanden een inweek-voorwasmiddel in de handel waarmee U in koud water de was al praktisch schoon kunt krijgen. Door de biologische werking van dit produkt verdwijnen eiwitvlekken, trans piratie-, melk- en zelfs bloedvlekken als sneeuw voor de zon. Let welkoud water. En juist die verontreinigingen die met andere wasmiddelen het moeilijkst te verwijderen zijn. Dit middel heet: Bio-tex. Wij willen niet gaan overdrijven. Wij willen Bio- tex geen „wondermiddel" noemen. Maar het lijkt er wèl op. Neemt U maar eens de proef. Zet een paar stukken wasgoed een nachtje in gewoon koud water, zo uit de kraan met wat Bio-tex. En moet U dan de volgende morgen eens kijken! U staat versteld! Door de biologische werking van Bio- tex is het witgoed praktisch schoon en het bonte goed nagenoeg lijnklaar! (Tus sen twee haakjes: als U tóch warm water uit de boiler of geyser bij de hand hebt, bereikt U met Bio-tex hetzelfde in veel kortere tijd). DEN HAAG, 6 dec. Bij K.B. is be paald, dat de in 1963 vastgestelde ver anderingen in de grondwet op 19 de cember plechtig zullen worden afgekon digd. Deze plechtige afkondiging van de rijkswetten en wetten van 14 november 1963, die de vastgestelde veranderingen in de Grondwet inhouden, zal deze dag geschieden om 10.30 uur in een plech tige openbare zitting van de Hoge Raad der Nederlanden, van elk der gerechts hoven en der rechtbanken en in iedere gemeente in of voor het huis der ge meente. De rijkswetten zullen die dag ook in Suriname en in de Nederlandse Antillen worden voorgelezen. AMSTERDAM, 6 dec. In de Lange- straat is een 25-jarige losarbeider ge pakt, die door de politie al lange tijd werd gezocht wegens diefstallen in scholen. Hij placht onder voorwendsel binnen te dringen en zijn slag te slaan. Ook heeft hij bromfietsen en fietsen gestolen. Hq was uit een strafinrichting in Hoorn ontvlucht. Even na middernacht zijn op de Hoog te Kadijk bij het G.E.B.-gebouw een 20-jarige loodgieter, een 20-jarige mon teur en een 24-jarige losarbeider aan gehouden, dis zich op verdachte wijze ophielden bij de G. E. B. Showroom Bovendien bleek de toegangsdeur van een brandstoffenhandel tegenover het G.E.B., met een schroevedraaier be werkt te zijn. De gearresteerden had den een schroevendraaier bij zich, AMSTERDAM, 6 dec. De r®C'j£ bank heeft een 20-jarige barkeepe een 20-jarige kapper veroordeeld maanden gevangenisstraf inet, e„ van het voorarrest wegens die s bedreiging met geweid. Op 27 juni lokten de twee ■'e^^ieri- Amsterdammers een 27-jange n(jei- kaanse toerist mee naar park, waar zij hem zon por met 80 dollar afnamen. Er was twee jaar geëist. AMSTERDAM, 6 dec. om half tien is een personenauto Jan van Galenstraat bij de een ckersweg geslipt en frontaal teg bus van lijn 11 gebotst, waarbij _u pa deeltelijk onder de bus terug kwa bestuurder, de 41-jarige accou:n{f> -rd« Laurent, is met een geoompgebro- beenbreuk, hoofdwonden en een K thui» ken arm in het YViUielniinagasm opgenomen. BEVALLEN van een zoon: 5 pdccda G. Beliën-Engel, 6 dec.: A. Vries-Stuurman. - (yy Van een dochter: 4 dec.: C. ,g. belens-Keller, 5 dec.: M. G. E- PoStr meijer-Ormond, C. H. van Veen-r"° ma, 6 dec.: I. J. van Es-Maasdam, C. Meijer-Misset. -- van ONDERTROUWD: 6 dec.: A. Leuffen en J. F. H. van GeijlsWUK, J. C. Kromhout van der Meer en Albertsma, J. W. Kaasenbrood H. Riel, J. B. Binan en R- J- s stra, J. Troost en N. Zegstroo. jj. GEHUWD: 6 dec.: J. de Lange eu^ M. Boelee, L. Moerland en E. y- V" y, Pieters, W. H. v.d. Valk en A. a. van Laadstra, A. C. Haringa en H. Riemsdijk. e 7# OVERLEDEN: 3 dec.: J. B^rfwkes. jr., Zuidpolderstraat, 4 dec.: tb J 85 jr., Hofmeijerstraat, 5 dec.: A. van Es, 69 jr., Westerstraat, Bak, 60 jr., Zomervaart. A B C D E 2733 270353 313871 198376 51893 f 30.000,— f 30.000,— f 30.000,— f 30.000,— f 30.000,— Sub-medewerkersprijzen: 1 auto J.H. Lundahl, Tempelierstraat 39 rd, Haarlem 1 auto P.C. Schouten, Zesstedenweg 9, Avenhom. NH. SUFA Heemraadssingel 303 Rotterdam - Tel. 50.000 voor de afvoer van vuil, bouwafvallen enz. Te plaatsen op bouwwerk, fabrieksterrein en zonodig op straat, kortom daar waar behoefte bestaat. G. A. VELDHUIJZEN Alb. Thymlaan 5 - Bloemendaal - Tel. 02860 - 8351 - 8240 voor al uw verhuizingen en transporten Wij zijn van 23-28 december GESLOTEN Haarlem - Rozenstraat IS Telefoon 20020-12525. voor GAS en ELEKTRA voor KANTINES - PENSIONS - VERENIGINGEN JANSWEG 27—29 - TELEFOON 02500 - 15374 i» Loterij ten bate van bouw en inrichting van de parochiekerk „De Blijde Boodschap" te Kerkrade-Rolduckerveld. prijs per lot 25.-. slechts 6000 loten. trekking 29 december 1963 t.o.v. Notaris 3. v. d. Weijer te Kerkrade iedere lothouder ontvangt GRATIS een trekkingslljst, onmiddellijk na de trekking. Inlichtingen: L. Albert, bouwpastoor, St. Pieter straat 85, Kerkrade, telefoon (04445) 2791. Ver gunning verleend door de Minister van Justitie d.d. 21 aug. onder letter L.O. 630/034/071. na storting van 25 - op gironr. j 1 0 3 2 8 8 0j van de Amsterdamsehe Bank Kerkrade onder vermelding van „De Blijde Boodschap"

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | | pagina 12