Met heteluchtkanonnen in de verdediging
LICHTE VORST
BOUWACTIVITEIT TERUG
Verletbestrij dings maatregelen lang
niet overal aanvaard
Schaatskoorts heeft Friese
bouwvak te pakken
el8
wisse.,
eens ai
met'n
firnnflF
„Compensatie achterstand
moeilijk te realiseren"
m
1
m
Cassière stal
uit medelijden
11.000 gulden
Vechten met de zee
Nederlander vrij
in Duitsland
^Uto botst tegen
kloostermuur
^ier jaar voor
aarlemse Jopie'
Norwich Union
haalt bakzeil
Eerherstel voor
Lord Maner oft
Bouwersmeer
premiewoningen
Rijdt veilig met M6lk
IN
Soldaat gedood
bij omslaan jeep
H. Th. de Boov
doodsteek noodweer
°de en gewonde bij
jjippartij in Uden
egelzetter „zat" al
twintig jaar
Glasdicht"
ROOKT U?
Op Ermelose hei
WOENSDAG 11 DECEMBER 1963
PAGINA 5
SS
AMSTERDAM, 11 dec. De
vorstaanval van de laatste dagen
is in het bouwbedrijf met enig
succes opgevangen. Hetelucht
kanonnen, plastic of zeildoeken
overkappingen, gloeiende kachels,
afgedekte materialen en snert-
uitdelingen maken op verschei
dene plaatsen de voortgang van bunnen bereiken en voor 15 gulden per
s dag te huur zijn) hebben eerder de
de bouw nog mogelijk. Dezelfde
kilde weersomstandigheden zou
den in vroegere jaren waarschijn
lijk een groter percentage „uit-
gevroren" bouwvakarbeiders heb-
Bezwaren
regeling ter bestrijding van het
vorstverlet" is mogelijk van in
vloed op het voortgaan van een
aantal bouwactiviteiten, maar
zeker is dat een groot aantal aan
nemers er weinig heil in ziet.
Experimenteel
Foto rechts: even de handen war
men; oud materiaal is er genoeg.
Foto hieronder: in een met zeil
afgedekte winkelgalerij gaat het
werk ondanks de vorst door.
,i»i; |l IlSiiiE
i| §jp!
Mist, gladheid, duisternis. En
soms alle drie tegelijk. Man
achter 't stuur, denk aan melk.
Melk houdt fit, spitst ogen en
oren, verhoogt concentratie- en
reactievermogen. Drink een glas
extra, thuis of onderweg. Dat is
verstandig, veilig en nog lekker óók.
Ruwe handen
Schrale huid
(Advertentie)
^ETMold, 11 dec. (DPA) De
l^'^itse justitie heeft gisteren een
tienjarige Nederlandse bouwvak-
e'der nit Buinen (Dr) die op 20 no-
0 ber in Alverdissen een vierentwin-
»eJ*ri8e Duitse chauffeur tijdens een
jjWrty doodstak, vrijgelaten. Vol-
<ie justitie handelde de Nederlan-
•bt noodweer.
een ruzie in een café ontstond
rt een vechtpartij waarbij de Duit-
Wu,6 bouwvakarbeider tegen de grond
biaai -Deze stak in de duisternis drie-
Os toe en trof de chauffeur dodelijk.
Apenbare aanklager kwam na een
tot de conclusie dat de Ne-
W^hder in het donker niet kon zien
fle iv bij, terwijl hij zich verweerde,
"bitser raakte.
bjj *v*> 11 dec. "Gistermorgen is
kti»60 vei"beersongeval in Uden de 84-
heer T. Wilschut uit Botterdam
h. leven gekomen,
geslipt.
5®ed recht tegen een gebouw van
p°ster, waarvan een muur gedeel-
st°rtte. De heer Wilschut werd
f,6k&nj,e?w°nd overgebracht naar een
«eej «luis, waar hij na aankomst over-
È4-
iii O kU w neer o. ae man uil v jij-
>Iehst roePsmilitair bij de technische
?°i,gyVpi?P de vliegbasis Volkel, werd in
ziftu P toestand eveneens naar
«kenhuis overgebracht.
11 dec. De rechtbank
hi^'hhem t" een 49"jarige tegelzetter
>>i» VerJP' bugenaamd „Haarlemse Jo-
Uf*traf ®"rdeeld tot vier jaar gevange-
5ftc'«r .aftrek wegens heling. De
it|b>k an justitie had drie jaar met
88tellin£nvOOTWaardelijke terbeschik-
t)e K van de regering geëist.
bi e|p|A®tter'. die ruim twintig jaar
rfpZi genis bee^t doorgebracht,
Verrii^*gens mbraken, werd dit-
3eug5f °bt van het opkopen van
bii ®b en Iqf ^brekers ontvreemde sie-
ih.bet b ««gehjke. De rechtbank hield
h6t 'rA.Gn van het vonnis rekening
IC het van bet vonnis rek
Itj^bt 0rvi f®'t. dat verdachte had ver-
eASsteiiin ®en straf, waarin terbeschik-
bhj.btuelp 8 van de regering en dus
W bee^v, ontoerekeningsvatbaarheid
be» 2&tte^ UwulS waren gelaten. De
°et> t. v?,rkiaarde meteen in hoger
zullen gaan.
van het geldende uurloon te ontvan
gen. Dit zullen velen echter nauwe
lijks als een extra „vorstverhoging"
voelen, daar zij ook bij andere om
standigheden prestatietoeslagen krij
gen, waarmee zij boven hun uurlo
nen komen.
Dat lang niet alle aannemers zich
kandidaat hebben gesteld vo c de
vorstuitkering, is voor een deel te ver
klaren uit de omstandigheid dat velen
de theorie van de minister mooier vin
den dan de praktijk.
Daarover hebben wij uiteenlopende
uitspraken gehoord. Uit het noorden
vernamen wij dat vele arbeiders niet
willen doorwerken ,,zo gauw als er
rijp aan de bomen hangt". Het Risico
fonds is er goed voor, werd er gezegd.
Leveranciers van heteluchtkanonnen
(die een warmtestraling van 450 m3
(Van onze verslaggevers)
monstraties gegeven, maar vele arbei
ders vonden zo'n apparaat niet afdoen
de.
Een grote onderneming in Limburg
ging wél door met metselwerk. Men
liet antivries aan de specie toevoegen.
Het beton werd met plastic afgedekt.
In Limburg was, na een aantal dagen
vorstverlet, het werk gisteren dank zü
een mildere temperatuur op vele
plaatsen hervat. Ook elders in het
land ging men na de eerste koude
ochtenduren, gesterkt met hete koffie,
vaak rustig aan de slag. Maar nau
welijks in Friesland, waar de schaats
koorts ook de bouwvak te pakken heeft
gekregen.
Hoewel het aantal aanvragen om
subsidie verrassend hoog is, is het aan
tal arbeiders dat van de regeling heil
verwacht gering. Sommigen klagen
,,te veel verplichtingen en risico's, ad
ministratieve rompslomp". ,,De rege
ling kwam te laat om er in het bouw
programma nog rekening mee te hou
den", wordt er ook gezegd. Weer an
deren vinden dat de subsidie te laag
is, en dat het beetje tijdwinst dat be
haald kan worden geld uit de zak van
de aannemers klopt. In Friesland heb
ben slechts twee aannemers „vorst-
subsidie" aangevraagd. Een daarvan
zei: „Wij hebben allerlei voorzienin
gen getroffen en toch hebben wij maar
een kwart van de arbeiders aan het
werk."
3 ..Ui i Tal van ondernemers hebben tech-
ben opgelevei d, dan nu het geval nische bezwaren en vinden bijvoor-
is. De door minister Bogaers beeld dat men in dit weer geen fun-
voorgestelde „voorlopige subsidie- voSflTmet^lde6 muren "kromtrekken'
jiiiiiiidiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiHiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiuHi
iiiiiiiimiiiiiiiiiiMiiiiimimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiimiimimiiiiiiiiiiiiiniimiiiiitiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiNi
Het is overigens op dit moment nog
nauwelijks doenlijk een juist overzicht
te verkrijgen van de bouwerij in ons
land. Na de eerste voorlopige indruk
ken blijkt er in Brabant en het noor
den van ons land weinig gebouwd te
worden. Wel gaan over het algemeen
de werkzaamheden door als de pro
jecten „glasdicht" zijn, maar dat is
onder deze weersomstandigheden vrij
gewoon. Het staat wel ongeveer vast
dat van de genoemde subsidieregeling
geen wonderen te verwachten zijn, ai
is belangstelling van de zijde der
bouwondernemers groter dan men aan
vankelijk heeft geschat. Een kleine
vierhonderd aanvragen voor „vorst-
subsidie" zijn nu bij de Stichting
Vorstverietbestrijding binnengeko
men. Bijna 250 van de bijna 400 pro
jecten betreffen de woningbo ïw.
De regering heeft onder deze toe
vloed het ter beschikking gestelde sub
sidiebedrag moeten verdubbelen tot
10,6 miljoen gulden. De Risicofondsen
voor het Bouwbedrijf en het Schilders
bedrijf hebben dit voorbeeld gevolgd
en een bedrag van 1,8 miljoen gulden
aan de pot toegevoegd. De uitkering
die de aannemers op hun aanvragen
kunnen krijgen, hangt o.a. af van zijn
produktie gedurende „milde winterse
dagen", d.w.z. tot maximaal 5 graden
onder nul, oftewel tot „weerfase 4",
zoals dat in de bouw genoemd wordt.
Een twintigtal waarnemers in het
land control ,-ert of de bouwers, wier
aangevraagde subsidies zijn goedge
keurd, ook de afgesproken vorstbe-
strijdingsmaatregelen treffen. Deze
maatregelen hebben evenals de sub
sidieregeling een nogal experimen
teel karakter. Men kan grote plas
tic ballonnen of loodsen over de
bouwputten plaatsen, materialen af
dekken, verwarmingsinstallaties
Êlaatsen en de gladheid bestrijden.
»e arbeiders, voor wie het loon tij
dens vorstverlet daalde tot 90 percent,
behoren dan minimaal 115 percent
Zij hebben metselaars en voegers naar
huis laten gaan. Ook vindt men dat
het bij kleinere projecten niet econo
misch is om bijv. overkappingen te
maken. De plastic ballonnen, zoals die
in de bouwwereld zijn geïntroduceerd,
vindt men op kleinere woningbouwpro
jecten vaak moeilijk toe te passen, zo
hoorden wij ook, omdat men dan tus
sen de bouwwerken van andere aan
nemers terecht kan komen.
Vele andere ondernemers vertelden
zo veel mogelijk door te bouwen en
zelf de extra kosten voor verwarming
en afdekking te zullen betalen. De
grootste bouwondernemer van Lim
burg legde uit hoe men al van mei
af rekening heeft gehouden met de
winter. „Wij hebben het tempo zoveel
mogelijk dusdanig opgevoerd dat wij
op 1 december de meeste van onze
werken „glasdicht" hadden. Met ka
chels kunnen wij nu verder werken en
onze mensen die nog in de open bouw
bezig waren, hebben wij binnenshuis
ingezet. Wij werken nog voor 75 pro
cent".
Het gebruik van tenten en ballon
nen over bouwputten is vrij beperkt.
O.a. de bouw van de Nederlandse Bank
op het Frederiksplein in Amsterdam
en het kantoorgebouw van Philips Pen
sioenfonds in Leiden geschieden onder
een soort tent.
Als wij na onze bevindingen voor
zichtig zouden schatten hoeveel de
bouwproduktie in de afgelopen twee
dagen gedaald is, dan zouden wij tus
sen 40 en 60 percent terechtkomen. Of
dat onder deze weersomstandigheden
in vergelijking met vroeger gunstig is,
ljjkt waarschijnlijk, maar valt niet
precies te zeggen. Om dat uit te ma
ken, moet er een langere lichte-vorst-
periode achter de rug zijn.
i g
(van onze Londense correspondent)
LONDEN, 11 dec. Gisteren werd
bekend gemaakt dat de Raad van Be
stuur van de verzekeringsmaatschap
pij Norwich Union heeft aangeboden
om Lord Mancroft, een Jood, die onder
druk van het Arabisch Boycot Bureau
ontslag had genomen als lid van de
raad van bestuur van de Londense af
deling van de Norwich Union, opnieuw
op te nemen in zjjn vroegere functie.
De president-commlssrrls van de
maatschappij verklaarde gisteren met
dezelfde naïeve en verbijsterende on
handigheid die het gehele optreden van
de Norwich Union in deze zaak heeft
gekenmerkt en welke de maatschap
pij een klein fortuin moet hebben ge
kost, dat het bestuur bereid was „te
vergeten en te vergeven". Het is op het
ogenblik nog niet bekend wat Lord
Mancroft zal doen. Hij heeft verklaard
tijd nodig te hebben om na te denken.
De Arabische landen zijn hevig in
hun wiek geschoten over de officiële
en niet-officiële kritiek op het Ara
bisch an+i-Israël Boycot Bureau. Het
Arabische Voorlichtingscentrum in
Londen, dat een actieve rol speelt in
de boycotcampagne tegen Israël, pu
bliceerde gisteren een verklaring van
de gezamenlijke twaalf Arabische am
bassadeurs geaccrediteerd bij het Hof
van St. James in Londen.
DEN HAAG, 11 dec. Uitbreiding
van de bouw van premiewoningen en
wijziging van de premieregeling, zo mo
gelijk per 1 januari, wanneer ook de
subsidieregeling voor de woningwetbouw
wordt aangepast. Dit werd gisteren
door de voorzitter van de Nederlandse
Bond van Bouwondernemers, de neer
D. J. Beuker, op de jaarlijkse bonds
vergadering in Scheveningen bepleit.
Van de bouw van premiewoningen zei
hij, dat hij in veie gevallen goedkoper
is dan de woningwetbouw. Uitbreiding
van de premiewoningbouw achtte de
heer Beuker noodzakelijk. De woning
wetbouw dient daarbij volgens hem ui
teraard te worden beperkt. Deze bouw
behoort zich uitsluitend te richten op de
woningvoorziening voor de sociaal-zwak
ke gezinnen, aldus de Bondsvoorzitter.
(Advertentie)
m
UTRECHT, 10 dec. De rechtbank
heelt vandaag een achttienjarige cas
sière veroordeeld tot een gevangenis
straf van acht maanden, waarvan drie
maanden voorwaardelijk, terwijl zij
zich gedurende de proeftijd onder psy
chiatrische controle moet stellen. Het
meisje had een bedrag van ongeveer
elfduizend gulden verduisterd ten na
dele van een kruideniersbedrljf. De
cassière pleegde haar oneerlijke han
delingen in de periode van juni 1962
tot mei van dit jaar. Van het geld
hield zjj zelf niets. Alles ging naar
een 22-jarige Utrechtse vrouw, die
haar medelijden had opgewekt.
Deze vrouw moeder van drie kin
deren had de cassière verteld dat
zij meer slaag dan geld kreeg van
haar man. De vrouw stuurde het meis
je briefjes. Rond de jaarwisseling ging
zij er zelfs toe over dreigbrieven te
sturen.
De vrouw die de dreigbrieven had
geschreven werd veroordeeld tot een
gevangenisstraaf van één jaar. waar
van drie maanden voorwaardelijk.
Van het geld had zü buurtgenoten en
familieleden rükelük van cadeaus
voorzien.
(Advertentie)
DEN HAAG, 11 dec. De twintig
jarige dienstplichtige soldaat W. Meen-
derman uit Rotterdam is gistermiddag
bü een ongeluk op de Ermelose hei
oir het leven gekomen.
Het slachtoffer, dat ongehuwd was,
behoorde tot de staf- en verzorgings
compagnie van het 41e pantserinfante-
riebataljon, gelegerd in Ermelo. Het
ongeluk gebeurde doordat de jeep
waar soldaat Meenderman in zat, op
de hei omsloeg. De marechaussee stelt
een onderzoek in.
(Advertentie.)
Rustig oud met OLVEH pensioen
De najaarsstormen zijn ge
luwd. Het heeft weer ge
spookt aan onze vader
landse kust. Op de
Haaksgronden en het Bornrif,
de slagvelden van de Noordzee,
is de woeste watermassa uitge-
deind. Voor even maar. Een
stilte als het ware voor volgende
stormen, die straks met winters
geweld nieuwe krachten zullen
ontketenen. Hendrik Thomas de
Booy heeft haar benut om af
scheid te nemen. Afscheid van
de Koninklijke Noord- en Zuid
hollandse Reddingmaatschappij,
waaraan hij drieëndertig jaar als
directeur was verbonden. Want
10 december 1930 beklom hij de
brug van de K.N.Z.H.R.M. als
opvolger van zijn vader. Deze
beschikte toen over zes motor
en zevenentwintig roeiredding-
boten. Wanneer men thans de
vloot samenvat ziet men behalve
enige kleinere schepen vijfen
twintig snelle, moderne motor
reddingboten en twee in aan
bouw, die zelfs met radar zul
len worden uitgerust.
Een geweldige omschakeling
dus. De „elleboogstoom" van de
roeiers maakte plaats voor het
motorvermogen. Een ontwikke
ling die afgesloten werd in 1953 toen de laatste roeireddingboot werd ver
vangen. Het was de vermaarde ,Jaepie-Jaepie" van schipper Glas, die voor
totale afbraak werd behoed en nu in het museum van Egmond aan Zee
herinnen aan de grote dagen van de branding-roeiers, een apan vak voor
ploegers-van-de-zee, mannen met zout in het bloed, die donders goed
wisten welk water zij bevoeren.
Hendrik Thomas de Booy heeft deze ontwikkeling doorgezet en
voltooid. Hij heeft een werk afgemaakt en geeft nu het roer over aan zijn
37-jarige opvolger C. H. van de Zweep, voormalig onderzeebootcommandant
van de Koninklijke Marine. De nieuwe admiraal van de „blauwe-schepen",
verdeeld over vijfentwintig reddingstations van Rottummeroog tot en met
Scheveningen. Dus niet langs heel de kust, want zuidelijk van Ter Heijde,
van de Hoek en Zeeland uit, opereert een andere instelling, de Zuidhol
landse Maatschappij tot redding van Schipbreukelingen.
Het redden van schipbreukelingen is een bedrijf dat naast een gedegen
kennis van de zee een grote liefde en veel enthousiasme vraagt. De
K.N.Z.H.R.M. is namelijk een particuliere instelling, die alles wat er tot
stand wordt gebracht, zelf verricht. Zonder staatssubsidie, onafhankelijk
dus. En dat was een organisatie op zich, waarin Hendrik Thomas de Booy
zich op onnavolgbare wijze heeft geweerd.
Hij heeft het werk van de maatschappij naar buiten uitgedragen. Met
ontelbare lezingen, met artikelen in dag- en weekbladen, met een aantal
boeken en niet in de laatste plaats met het blad van de K.N.Z.H.R.M. ,£>e
Reddingsboot", dat een oplaag heeft van 60.000. Hij kweekte er interesse
en liefde mee voor dit werk langs de vaderlandse kust. En hij oogstte succes.
Kort na de oorlog bedroeg het aantal contribuanten 9500. Thans zijn het er
meer dan 42000. De bouw van het grootste deel van de schepen werd
bekostigd uit giften van particulieren of instellingen, die daarbij hun naam
op de boeg van het nieuwe schip kregen. Zo herinnert ,£>e Zeemanshoop"
aan het gelijknamige college, de .Jfeeltje Jacoba" aan de wederhelft van
de voorzitter der Vereniging voor de Effectenhandel, werd de ,A-rthur"
van Hindeloopen vernoemd naar het schoothondje van een schatrijke
dame, die eigenlijk gewild had dat het scheepje „Mijn Arthur" zou hebben
geheten. Bernard van Leer is de naam van een schenker, die de bouw
van een der twee nieuwste reddingboten mogelijk maakte. Daarnaast kwamen
er andere wijzigingen tot stand, die ook weer de nodige financiële conse
quenties met zich meebrachten. Werd vroeger het reddingswerk louter
vrijwillig verricht, de tegenwoordige mechanisatie maakte een kern van
betaalde mensen noodzakelijk.
De mar. achter deze opbouw was Hendrik Thomas de Booy, een breed
geschouderde verschijning met een indrukwekkend rechte rug. Hij heeft
iets van de zee, in heel zijn doen en laten, dat besliste en ook wel iets
van dat stuurse, geslotene, het echte zeevolk eigen. Maar zijn wieg stond
dan ook in het oude jutters- en reddersnest yan Den Helder, waar hij
26 december 1899 werd geboren. In een milieu van zeeofficieren. De
richting die hij uit zou gaan stond vast. Hij werd adelborst en marine
officier bij de mijnendienst en verrichtte werk voor de hydrografie. Hij
bleef in hel spoor van zijn vader en volgde hem naar de K.N.Z.H.R.M.
Hij nam zijn werk over, in dezelfde stijl met een fél, bijna verbeten door
zettingsvermogen, een sterke binding met zijn mensen langs de kust, die
hem altijd „meneer De Booy" zijn blijven noemen, in heel de achting
die zij voor de man-met-de-onafscheidelijke-pijp hebben. Hij stond altijd
achter hen, met de invloed van zijn sterke persoonlijkheid.
Deelgenomen aan een van hun reddingsacties heeft hij niet. Wel was
hij geregeld op inspect ie en maakte hij van tijd tot tijd oefentochten mee.
Tijdens zo'n oefentocht in 1937 voor de kust van Zandvoort, terwijl een
felle zuidwester door de golftoppen streek en de zee ging stuiven, sloeg
de boot om en verloren twee van de inzittenden het leven. Een zeer donker
moment in zijn herinnering aan een bewogen leven op en aan het water,
met steeds het gehuil van de wind en de donder van de branding in het
verschiet. In zijn kantoor aan de Amsterdamse Herengracht heeft hij
het alles nog eens de revue laten passeren. Drieëndertig jaar directeur
van de K.N.Z.HJl.M. Meer dan vijfentwintighonderd reddingspogingen
gedurende deze tijd. En meer dan drieduizend mensen gered. Hij zal zich
moeilijk van deze herinneringen kunnen losmaken. Trouwens het verbreken
van aüe directe banden met de maatschappij zal hem niet mogelijk zijn.
Daarvoor woont hij in Aerdenhout te dicht bij de zee. Wij denken dat hij
nog wel eens zal verschijnen in die volop nautische directiekamer aan de
gracht, de kamer die er getekend is door het reddingswerk met al die
portretten van redders aan de muur. De verpekelde koppen van zijn
jongens zoals de zilte veteraan A. P. Smit, Toxopeus, Bot, Wopke Fenenga,
Cupido, Van Urk, Douwe Tot, om er maar enkele te noemen.
