£^>-T
"56l
t
F
■lil
KERSTPRIJSVRAAG
VOOR DE JEUGD
ONTMOETING
Pieter van der Meers
Dagboeken IVen V
KENNEDY op de
grammofoonplaat
T oelichting
ontoereikend
RUIMTE
Bioscoop
W (<u'
hh& HET 6*2*0
fASr^
IN D
Moeder contra
zoon in Britse
parlement
Het oudste lid....
H57 H^<l
ep
mHHHMfiHHrai
DINSDAG 24 DECEMBER 1963
^hs3 r^-" v
X*&>*
WS
&Z-00
N=kJ
5
KW=R
v<?»r
Vio
v3*f
acL oe
VSttZlSQ* N=R
S=T
v75
J V44
V38 (US)
V7é
V33
ssfc
Het kan gewoon niet op.
Nauwelijks is de tele
visie-prijsvraag afge
sloten (de oplossing staat van
daag in de krant) of wij
hebben weer een nieuwe
prijsvraag voor jullie. Deze
kerstprijsvraag spreekt voor
zichzelf. Het is een hele
kluif, maar dat is wel prettig
met al die vakantiedagen.
De oplossingen moeten
uiterlijk maandag 13 januari
met de ochtend post op het
bureau van onze krant zijn.
Op de enveloppe vermelden:
Kerstprijsvraag voor de
jeugd. Vergeet je naam en
adres niet te vermelden en
zet ook je leeftijd er bij.
Nu is het niet voldoende
dat je de prijsvraag oplost.
Je moet de tekening uit de
krant knippen en deze zo
mooi mogelijk kleuren, met
kleurpotlood of waterverf.
De jongens en meisjes, die het
mooist gekleurd hebben en
bovendien geen enkele fout
hebben gemaakt bij de op
lossing komen in aanmerking
voor de prijzen, welke door
een jury zullen worden toe
gekend:
Eerste prijs: Jongens- of
meisjesfiets.
Tweede prijs: een paar rol
schaatsen.
Derde prijs: Ivanhoe-pak.
Vierde prijs: dambord met
stukken.
Vijfde prijs: schaakbord met
stukken.
En verder nog tien boeken
als troostprijzen.
PIETER VAN DER MEER
DE WALCHEREN
Ct=v
K<2
ZIE Hm
J*
Ik geloof niet in de wijsheid van de
ouderdom," schrijft Pieter van der
Meer de Walcheren op een der
laatste bladzijden van het vijfde
deel van zijn Dagboek. Hij schreef dat
in april van het jaar 1962, toen zijn ge
zichtsvermogen al zeer verzwakt was.
Misschien is het Daglxiek wel verder
gegaan, door een ander opgeschreven
naar zijn dictée. Maar toen hij mij eni
ge tijd geleden uit Brugge zijn deel IV
en V toezond stond er waarachtig tóch
een eigenhandige opdracht in, bevend
en moeilijk geschreven, maar duidelijk
in het eigen handschrift, dat mii al
veertig jaar bekend is. En dat is van
dezelfde man, van wie een jongeling
uit Oosterhout mij op 2 januari, de zes
tigste verjaardag van Willem Assel-
bergs, in de feestvierende Nijmeegse
schouwburg kwam vertellen dat hij
heel erg ziek was en „bediend". De
zelfde man van wie ik op een der koud
ste dagen van de winter, in een zieken
huis te Tilburg, met een paar Franse
zinnen afscheid meende te nemen voor
goed. Dezelfde man die in het voorjaar
hersteld en met lichte tred, de hoge
trap op kwam. Hij was daarbij verge
zeld van zijn dochter, de Benedictines,
die in Amsterdam „kunst mocht gaan
zien", want zij schildert. Wij hebben
toen de goede fles Bordeaux gedron
ken, een fles die hem lang bekend is.
Wonderlijke man. Wonderlijk, dat
hij zo velen heeft getoucheerd, aan
gevuurd, in de war gebracht, tot te
genspraak geprikkeld, ingepalmd,
goed gedaan met een paar woorden
en een oogopslag. Desclée De Brou
wer heeft deel 4 en 5 van dat einde
loze Dagboek, waarin alsmaar het
zelfde wordt gezegd (over de liefde,
de genade, de goedheid, de intellec
tuele demon) mooi uitgegeven. Ik
heb ze met levendige belangstelling
gelezen, omdat ze van hèm zijn. Ik
ben niet van plan ze met „letter
kundige maten" te meten en vermoe
delijk zou hem dat ook geen zier kun
nen schelen. In duizend dingen ben
ik het niet met hem eens geweest,
veertig jaar lang. Hoeveel mensen,
kunstenaars vooral, heeft hij niet
mateloos overschat? Of onderschat.
Maar ais ik ooit iemand „levend"
heb gevonden, dan deze literator, be
keerling, gastheer, animator, mon
nik, priester. Wie hij zijn meest be
lovende leerlingen meende te zijn,
zijn gestrand op stomme politieke
klippen, opgesloten als zij waren ge
raakt in vooroordeel, integralisme,
rancune, ingebeelde dwangvoorstellin
gen. Van der Meer de Walcheren
had nooit vooroordelen, hij stapte op
de mensen af, wilde ze leren ken
nen. Hij haatte niet de dwalende,
maar de bourgeois in de dwalende,
de humorloze zelfgenoegzame, die
nooit verheugd kan zijn omdat alles
nieuw is geworden, omdat iemand
volwassen wordt op zijn eigen ma
nier. Hij is nu een eind over de tach
tig, hij kan niet meer zien, maar hij
gelooft niet in de wijsheid van de
ouderdom. Dat komt waarschijnlijk,
omdat hij zelf nooit oud wordt en in
de spreekkamer ongelooflijke grappen
weet te maken over zijn eigen status,
cramenten ontvangen die zijn te ont
vangen.
Wat ik met bijzonder genoegen heb
gelezen is het verhaal over zijn avon
tuur van 19 september 1940. Een Duit
se officier komt hem in Breda met een
auto afhalen en neemt hem mee naar
Utrecht. Zij stoppen voor een groot
huis in de Maliebaan, ik weet welk
huis, want daar zat heel naar geboefte.
Aan de overkant is hi) in 1880 geboren,
want hjj is waarachtig afkomstig uit
die saaie Domstad. Daar wordt hij on
dervraagd over zijn connecties met
Muckermann en Brüning. Zo'n onder
vraging heeft anderen het leven ge
kost. Hij vertelt rustig over de letter
kundige relatie met Muckermann en
„Der Gral". Dan stapt er zo'n mof op
hem af, schreeuwt: „Sie lügen!" en
geeft hem een slag in het gezicht. Hij
schrikt er niet van, maar kijkt de lum
mel aan en zegt ijskoud: „Ein nieder-
landischer Edelmann lügt nie"! Dat
was precies goed, precies genoeg; de
baas wordt er bij gehaald en een uur
later wandelt hjj naar het station.
Het is een goed idee geweest van
de N.V. Bovema te Heemstede
een grammofoonplaat te maken
over wijlen president John F.
Kennedy. Mp r op de verwezenlijking
van dat idee valt nog al wat aan te
merken. Men kan begrijpen dat Bove
ma de plaat in de handel heeft willen
brengen op een ogenblik dat iedereen
nog diep onder de indruk is van de af
schuwelijke moord in Dallas, maar wel
licht had dit klankbeeld beter verzorgd
kunnen zijn, als voor de vervaardiging
wat meer tijd was uitgetrokken. Ér is
nu vooral gedacht aan de actualiteit
van het onderwerp, maar de plaat zou
toch vooral historische betekenis moe
ten hebben. Op dit moment klinkt de
stem van de overleden Amerikaanse
president ons nog zeer vertrouwd in de
oren, maar zo'n grammofoonplaat wordt
pas na jaren een werkelijk kostbaar be
zit, als de eerste herinneringen aan
Kennedy wat vervaagd zijn. Ons be
zwaar geldt vooral de moeilijke ver
staanbaarheid van dit klankbeeld voor
de gemiddelde Nederlander. De plaat
bestaat vooral uit fragmenten van Ken
nedy's redevoeringen. Maar waarom is
er geen gedrukte tekst plus vertaling
van die fragmenten bijgevoegd? De pre
sident spreekt zijn Amer.kaan's met een
Boston-Iers accent en hij heeft een zeer
hoog spreektempo. Weinig Nederlanders
zullen in staat zijn
hem nauwkeurig te
volgen, ook al om
dat zijn redevoerir.
gen doorspekt zyi
met Amerikaan-
politiek en militau
jargon, dat onbe
grijpelijk is vooi
iemand die slecht:
het Engels kent da:
op de middelbart
school wordt onder
wezen. Het klank
beeld is ook te lant
geworden. Het hac;
beter een korte 45
toerenplaat kunnen
worden met een
meer beperkte se
lectie. Het is ook
jammer, dat de
luisteraar niet at
tent gemaakt word:
op de vermaard:,
kernachtige uit
spraken van de
president Vele vai
die uitspraken ziji
op deze plaat we
te beluisteren, maa
wie haalt ze er uit'
Mr. G B. J. Hilter-
mann geeft in dit klankbeeld instruc
tieve toelichtingen, maar die verkla
ringen in het Nederlands zijn ontoerei
kend. Deze 30 cm-LP „Dit was Kenne
dy" (ILX 1009 Imperial) zal toch niet
alleen bedoeld zijn voor mensen die de
teksten van Kennedy's redevoeringen
indertijd in de Amerikaanse kranten
grondig bestudeerd hebben? Of specu
leert de plaat ook op snobs?
Uiteraard is het klankbeeld beslist
niet zonder betekenis. Het is boeiend
te horen hoe Kennedy zijn beroemde
inaugurele rede voordroeg. (Men kan
de prachtige tekst overigens beter le
zen dan beluisteren, want de fraaie for
muleringen komen in Kennedy's stac-
cato-spreektrant nauwelijks tot hun
recht. Hij was eenvoudig te .rusteloos
om langzaam te praten). Opmerkelijk
is de beheerste en geheel niet nerveuze
toon van Kennedy's sensationele ver
klaring op het hoogtepunt van de Cuba-
crisis in oktober 1962. (Sommigen zul
len zich die passage van de toenmalige
televisie-uitzending herinneren)
Een ander belangwekkend fragment
is dat uit Kennedy's rede tot de West-
berlijners. Men hoort hem tot tweemaal
uitroepen: „Ich bin ein Berliner", en
men krijgt er de enthousiaste reacties
van zjjn toehoorders bij, als bijvoor
beeld een spreekkoor: Ken-ne-dy, Ken-
ne-dy...
Aangrijpend is het slot van de plaat:
een klankbeeld van de begrafenis met
de ontroerende treurmuziek en het laat
ste hoomsignaal.
De speelduur is meer dan een uur,
en de kwaliteit van de weergave is
over het algemeen goed. Op de hoes
staat een mooi portret van Kennedy.
H. Br.
Ook de Engelsen zitten
niet stil, als het op de
verkenning van de we
reldruimte aan komt. Ze
gaan in januari a.s. een
tweede Spoetnik afschie
ten. Deze hierbij afge
beelde satelliet heet in
tussen niet zo. Hij werd
U.K. 2 gedoopt. U.K. zijn
de initialen van United
Kingdom ofwel Verenigd
Koninkrijk. Wanneer de
U.K. n is afgeschoten en
rond de aarde cirkelt, op
zoek naar interessante
gegevens, zal er in Aus
tralië, op de bekende
Woomera-basis, waar ook
atoombommen gelanceerd
zijn, een raket afgescho
ten worden. Deze raket
moet in de ruimte een
ontmoeting hebben met
de U.K. 2, die alsdan op
zoek zal zijn naar ozon
lagen, welke naar men
veronderstelt, grote in
vloed op de weersgesteld
heid hebben. Nu houdt
men er rekening mede,
dat bij het afschieten
van de U. K. 2 de zich
daarin bevindende in
strumenten ontzet zullen
worden. Om dit te con
troleren, gaat de raket de
lucht in. Want de ge
leerden hebben natuur
lijk niets aan onjuiste
gegevens van niet goed
werkende instrumenten.
De raket moet niet alleen
de instrumenten contro
leren nagaan, of ze goed
functioneren, maar te
vens de sterkte van de
ozonlaag meten, waarin
de U.K. zich bevindt ge
durende de tijd, dat de
raket hem op zijn weg
begeleidt. Na het rendez
vous valt de raket weer
op de aarde terug, ter
wijl de UJK. 2 rustig
voortgaat, zijn baan te
beschrijven. In 1966 ho
pen de Engelsen de U.K.
3 in het heelal te bren
gen, een gevaarte van vijf
meter hoogte met een ge
wicht van ettelijke ton
nen. Het zal helemaal
een Brits maaksel zijn, in
tegenstelling met de UJK.
I en de U.K. 2, waar
van een aantal onderde
len in het buitenland
moest worden aange
kocht. De U.K. 3 wordt
door de British Aircraft
Corporation geconstru
eerd.
In het House of Lords, het
gelse Hogerhuis zetelen nu e®"
moeder en een zoon, Viscount
Davids en Dowagur Viscountess &1?
Davids (?9). De Dowager ofwei
douairière oftewel deftige weduwe
zit er onder haar meisjesnaam, ba
ronesse Strange van Knokin. H®
is voor het eerst in de geschied
nis van het Hogerhuis, dat ef"
moeder en een zoon er lid v'
zijn. Ze zullen misschien felle w.
genstanders worden, althans W®
de politiek betreft. Lord St. Da
vids vertegenwoordigt de Labou
Partij, zijn moeder de conserva
tieve. Hij verklaarde te verwac"
ten, dat zijn moeder het hare
zeggen zal hebben, maar eerst
even wil „inburgeren". Overigen
zal ze zich hoofdakelijk bezighou
den met onderwerpen, welke ee
vrouw meer in het bijzonder in
resseren, als weduwen- en wezen
zorg, armenzorg en ouderdoms
pensioen. Het vooruitzicht,
moeder af en toe tegen te moet
spreken, verontrust de lord
erg, naar hij verklaarde. Hij z
zelf buitengewoon verheugd
zijn, baar in het Hogerhuis te hen-
ben mogen ontmoeten. Overig®",
heeft hij zich toch wel min
meer tegen de toelating van
mes in het Hogerhuis verzet, toe
daarin de kwestie van de erie l„.
heid der benodigde titels bespr
ken werd, in verband met de 1
voering van een nieuwe wet
dien aanzien. Hij merkte toen °K'
dat indien de wet, zoals ze we j
voorgesteld, aangenomen Ro
zijn moeder en drie van zijn n*®
ten het recht zouden verkrUsY-
in het Hogerhuis te zetelen,
ondanks kwam de wet er a°=jjj
Zijn vermoeden aangaande
nichten is inmiddels bewaarh
Tenminste, een van haar, de Sra
van Loudoun (44) heeft al te
nen gegeven, ernstig te zuu p
overwegen of ze t.z.t. een zetel
het Hogerhuis zal aanvaarden. r
voelt er in ieder geval veel vu
In Engeland zijn de eerste koffer-
bioscopen tentoongesteld. Vermoede
lijk zullen er t.z.t. vestzakbioscopen
vervaardigd worden. Zo ver is het
evenwel nog niet. Wat de kofferbio
scopen betreft, ze doen aan transistors
denken en kunnen gemakkelijk met
de hand gedragen worden. Ze wegen
slechts negen kilo, wat door film
enthousiasten niet als een bezwaar
wordt beschouwd. Er zit een doek in.
ongeveer dertig centimeter breed en
hoog en een sokkel, waarin films
kunnen worden ingezet. Men behoeft
om de films goed te kunnen zien, de
kamer niet donker te maken en heeft
ook geen apart scherm nodig. Het is
werkelijk een complete bioscoop. De
miniatuur-bioscopen zijn in de eerste
plaats bedoeld voor stands op ten
toonstellingen of voor handelsreizi
gers, die hun waren willen demon
streren. De firma, die deze koffer
bioscopen aflevert, maakt ook film
in zwart en wit en in kleuren.
FRANKFURT. dec. Volgens een
bericht uit Frankiurt heeft de pas een
half jaar bestaande Duitse Wandelver
eniging haar twintigduizendste lid mo
gen inschrijven, het was Konrad Ade
nauer. Hij is de bekendste en tevens de
oudste wandelaar. Het jongste lid is
drie jaar oud. De leden kunnen voor
bepaalde prestaties een bronzen, een
zilveren of een gouden schoentje ver
dienen. Het wandelen is door wijlen
president Kennedy in de Verenigde Sta
ten populair gemaakt. Zijn initiatief is
ook in West-Duitsland, Zweden en
Oostenrijk overgenomen en enthousiast
verwelkomd.
