Het mooiste - het grootste het hoogste - het duurste
R
Koning van
onroerend goed
D
De man
van het
grote
gebaar
D
V
Zwolsman-groep
D
Achtduizend emigrantenouders
via de stichting „Wij komen"
naar hun kinderen overzee
Oude
kuypër]
HET MILJOENEN FONDS VAN
MAURITS RECKMAN
Mgr. Calewaert
bisschop van
Gentoverleden
GRONINGEN viert
universiteitsfeest
Kostbare postzegel
collectie verkocht
SATERDAG 28 DECEMBER 1963
PAGINA 7
r":
einder Zwolsman is een „held", zoals voor het Neder
landse publiek ook minister Luns, Coen Moulijn en
Wim Kan „helden" zijn. De naam Zwolsman kan
men, meer dan de andere, op elk ogenblik horen vallen, of
dat nu is in de huiskamer, in de werkplaats, op straat, in de
Tweede Kamer, aan de borreltafel, in de gemeenteraad of
door de radio. Voor het grote publiek is Zwolsman de
„superzakenman", de „man die alles koopt", de „multi
miljonair", vereenvoudigingen die nog juist zijn ook. Nie
mand kan in drie woorden worden gekenschetst en zeker
Reinder Zwolsman niet, de persoonlijkheid die boeit door
zaken te doen op een manier en op een schaal zoals die in
dit land zelden of nooit zijn vertoond. Hij trekt aan als een
miljoenengoochelaar die voor een steeds verbaasder pubiliek
schijnbaar moeiteloos het ene gouden konijn na het andere
onder een hoed vandaan haalt.
De heer Zwolsman een ge
zond uitziende vijftiger, dun
haar, brildragend, vaak met
pijp spreekt duidelijk tot de
Verbeelding. Er zijn hem dan ook
ad etiketten opgeplakt als „De
keizer van Scheveningen" en „De
koning van het onroerend goed",
Waarbij het wel toevallig zal zijn
dat zijn hoofdkantoor gevestigd is
in de Haagse Paleisstraat. Zelfs is
hij van een „Zwolsman-lekker-
man" niet ontkomen. Dit alles:
het zakendoen in grote stijl, het
Uitgroeien tot een nationaal bt-
kende figuur, de vrijwel dagelijkse
Vermelding van zijn naam in de
kranten, is in slechts enkele jaren
gegroeid. Het is begonnen op een
koude januaridag in 1961, toen
hij afscheid nam van de Intervam,
een grote bouwonderneming waar
van hij directeur was. Op nieuws
gierige vragen van journalisten
wat de heer Zwolsman zou gaan
doen in de toekomst, gaf hij een
Uiterst vaag antwoord, dat hij
niet nader wilde toelichten: „Ik
wil tijd vinden voor de realisering
van voor de Nederlandse econo
mie belangrijke initiatieven" zo zei
hij. Daarna hoorde men korte tijd
niets. Toen trof men hem bij de
Landbank, een bejaarde financie
ringsmaatschappij die lange jaren
had liggen soezen in een mooi
pand in een rustige Haagse buurt.
Hij had de aandelen opgekocht
om haar als een sprookjesprins
met een gouden toverstaf uit de
sluimer te doen ontwaken.
BOUW
KANTOREN
Vistitekaartje van Zwolsman.
„Wij Komen"! Die woorden
hebben in de laatste vier jaar een
diepe betekenis gekregen voor
tienduizenden emigrantenouders
in ons land. Het is de naam van
een stichting die het reeds 8000
emigrantenouders mogelijk ge
maakt heeft hun kinderen over
zee te bezoeken en veelal zijn
dat mensen die daar tevoren niet
van hadden durven dromen
Initiatiefnemer tot de oprichting
van wat voluit heet het Nationaal
Spaar- en Reisfonds „Wij Komen"
was de bekende journalist Maurits
Reckman. Hij is ook de voorzitter
van het fonds.
Eigen „Wij
komen"-dek
Gulle Snip en Snap
Temidden van emigrantenouders.
(Reinder
Deze Landbank werd een commer
ciële hoorn des overvloeds van waar-
Uit een tomeloze stroom plannen ter
Waarde van honderden miljoenen gul
dens zijn weg vond. De rustieke naam
„Landbank" is inmiddels gewijzigd in
een naam die het onomwonden zegt:
„N.V. Zwolsmangroep", voortvarende
moeder van een snel uitgroeiende kring
kapitaalkrachtige dochterondernemin
gen. Wanneer men de heer Zwolsman
vraagt hoe hij al de aankopen van aan
delen, de uitvoeringen van de plannen,
de vele activiteiten financiert zegt hij
dat er genoeg grote beleggers als bij
voorbeeld hypotheekbanken zijn
die geld in zijn plannen willen steken.
Vraagt men verder dan krijgt men
hooit een antwoord, maar altijd een we
dervraag: „Wilt u mij vertellen hoe
veel u verdient en hoeveel u bezit? Nee
toch immers, en zo is het met mij
ook." Men wil veel weten van de heer
Zwolsman en dat is nauwelijks te ver
bazen. Wanneer hü zich met heel Ne
derland bemoeit, bemoeit heel Neder-
Een kwestie van
land zich met hem.
Wederkerigheid.
De merkwaardigste trek in de za
kenman van dit formaat is misschien
wel zijn culturele, ja artistieke ach
tergrond. Met voorvaderen die in de
bouw waren werkzaam geweest en
met een vader als ambtenaar ging hij
een heel andere kant uit: hij volgde
een zangopleiding op het conservato-
emplooi te zijn als zanger en hij gmg
een heel andere kant op: hij was on
der meer taxateur in onroerende goe
deren, makelaar, „huisjesmelker" en
bouwer. Nog steeds heeft hjj „goud
in de keel" en het komt wel voor dat
deze oud-leerling van Louis van Tul
der even een uitweg zoekt voor de
spanningen* van een belangrijke be
spreking thuis in een sonore aria. Dat
thuis is dan een comfortabele villa
aan de Klatteweg, tussen Den Haag
en Scheveningen, waar ook burge
meester Kolfschoten woont.
e heer Zwolsman bezoekt ook
graag concerten, in (zijn eigen)
K. en W. in Den Haag of in het
(eigen) Scheveningse Kur-
haus. Die artistieke kant in zijn karak
ter speelt hem in zaken weieens par
ten. Zij brengt namelijk een spontaneï
teit mee, die zijn met veel diplomatie
gevoerd beleid weieens kan doorkrui
sen. Het gebeurt dat hij in woede zijn
papieren op de grond smijt omdat hij
zijn visionaire plannen gedwarsboomd
ziet door wat hij als ambtelijke futili-
teiten ziet of als tergende kortzichtig
heid. Wanneer het hem tegenzit kan
hij zeer spontaan kwaad worden en aan
toegesnelde journalisten commentaren
geven die hij enkele uren later betreurt.
Soms probeert hij dan ze terug te ne
men, maar dan is het al te laat: de
kranten vermelden met grote koppen
wat Zwolsman nu weer heeft gezegd.
Onlangs gebeurde dat nog loen de
Haagse gemeenteraad zijn „winkelcen-
truni-Mariahoeve" (kosten: 40 mil
joen) verwierp. „Het is te groot en dus
schadelijk voor de binnenstad", vond
men. De heer Zwolsman had een zwak
voor het plan: het was het eerste dat
hij als „Landbankier" in aanwezigheid
van vele autoriteiten had bekend ge
maakt. Ook paste het in zijn streven
zijn woonstad Den Haag meer „leef
baar" te maken. Bovendien zal de
verwerping van hot plan temeer een
bittere pil geweest zijn omdat er onge
veer een miljoen gulden aan de voorbe
reidingen was uitgegeven. Hij was dan
ook woedend toen hij een minuut na
afloop van het nachtelijk gemeenfe-
raadsdebat van het resultaat hoorde.
Het was reden genoeg om een paar uur
later uiterst boos een wethouder uit zijn
bed te bellen,, al bedacht deze zich
geen ogenblik de hoorn terug te leggen
lii! rlo mm tv» 7ntr>1oman" hnnr-
rium. Later bleek er echter weinig zodra hij de naam „Zwolsman" hoor-
de. Gepeperde opmerkingen ventileer
de hij over de gemeenteraad wat voor
de fractievoorzitter van de K.V.P. aan
leiding was in latere zitting hierop te
rug te komen om te zeggen dat zijn
fractie „zich gegriefd" voelde, wat een
politieke krachtterm mag heten.
ZwoJsman schreef ook een keurige
brief naar een raadslid dat zich fel met
klem van argumenten had verzet tegen
het plan-Zwolsman en onder meer naar
de shopping-centres in de Verenigde
Staten verwees. Hij bood hem in die
brief een reis naar Amerika aan opdat
het raadslid zich er persoonlijk van kon
overtuigen dat hij het verkeerd had ge
zien. De heer Zwolsman moet hébben
geweten dat dit een onmogelijk aan
bod was, maar daarom liet hij de brief
nog niet ongeschreven. Er is daarnaast
ook een tactische, welbespraakte, be
dachtzame diplomaat Zwolsman,
die men kan ontmoeten op aandeelhou
dersvergaderingen en persconferenties.
Hij weet niet zelden vragenstellers zeer
ad rem met een elegant kluitje in het
riet te sturen, wat de betrokkenen eerst
veel later als zodanig aanvaarden. Niet
gauw legt hij zich vast in concrete ant
woorden waar het zijn piannen betreft.
Hij geeft de voorkeur aan een wirwar
van slagen om zijn arm. Wanneer men
hem bijvoorbeeld zou vragen of
hij geïnteresseerd is in de overneming
van een vuurwerkfabriek, dan zal hij
zeggen: wij zijn in principe in alles ge
ïnteresseerd, dus .pok in een vuurwerk
fabriek. Wel wil nij toegeven dat bij
vrijwel alle transacties het onroerend
goed een rol speelt. Bij de overname
van Ruteck's was volgens vele deskun
digen dan ook wel degelijk een punt dat
hij in één klap vaste voet kreeg in de
centra van een groot aantal steden.
e heer Zwolsman wJ) geen specu
lant heten, al wordt aan zijn aan
delen grote speculatieve waarde
toegekend. Er is een bijna ma
gische band gelegd tussen Zwolsman en
zijn ondernemingen. Men bezit geen
„aandelen E.M.S." of „aandelen Grond-
briefbank", men heeft „aandelen-Zwols-
man", en dit opent voor velen gulden
vergezichten. Er is geen enkel fonds
aan te wijzen dat op zo'n-haast-grieze-
lige-wjjze steunt op de laam van &én
man. Zodra men gelooft dat hjj zijn wel
gevallig oog op een bepaalde onderne
ming laat rusten ontstaat er een finan
ciële koorts die de koersen als het kwik
in een thermometer snel opjaagt. Men
gelooft in Zwolsman, en tot nu toe niet
tevergeefs, ongeacht de onheilsprofeten
die in alle kringen te vinden zjn en die
de ineenstorting van het Zwolsmanrijk
voorspellen. Als enig argument verwij
zen zij dan soms naar andere ambiti
euze hoogvliegers in binnen- en buiten
land die na een even spectaculaire
vlucht financieel zjn neergestort, veie
anderen in de ramp meesleurend. De
heer Zwolsman weet wat er zoal ge
zegd wordt, glimlacht eens en ijkt er
de rust zelve onder te bijven. De zegs
wijze „niet verder springen dan de pois-
stok lang is" is een geliefkoosde uit
drukking van de heer Zwolsman, waar
mee hj onder anderen aandeelhouders
gerust stelt die vrezen voor een al te
grote onstuimigheid.
Wj hebben tot nu toe net als de
aandeelhouders de ondernemingen
van de heer Zwolsman met hemzelf
vereenzelvigd. Zelf staat hj hier af-
wjzend tegenover. Hj wjst op de
raad van bestuur, op de commissaris
sen, op de directeuren, allen mannen
met klinkende namen in de finan
ciële- en zakenwereld. Toch is het
wel duidelijk dat hj de touwtjes in
handen heeft en niemand anders.
Wie van zjn naaste medewerkers
niet aan dat idee kan wennen, ver
trekt. Er zjn dan ook regelmatig
mutaties in de top. Er is voor hem
persoonlijk ook alle reden de zaken
goed te volgen: de aandelen van de
Zwolsmangroep zjn familiebezit en
deze groep heeft bijvoorbeeld de
meerderheid van de aar,delen E.M.S.
Daarnaast heeft hj peisoonljke hob
by's als de commerciële televisie,
waarin hj met eigen geld is vertegen
woordigd.
Het is bekend dat hj het ook leuk
zou, vinden een krant te bezitten en ook
aan deze hobby zou hj wel geld kwjt
willen. Los van deze laatste ambitie
kan gezegd worden dat de publiciteit
een grote rol heeft gespeeld bj net
verkrjgen van het aureool van „com
mercieel genie". Zjn plannen waren
zó groots, zjn optreden als zakenman
zó opzienbarend dat een grote publici
teit daar wel uit moest voortvloeien.
Veel wat Zwolsman doet is het mooiste,
het grootste, het hoogste, het duurste.
Niets gaat in het klein. De heer Zwols
man houdt niet van publiciteit om zjn'
persoon. Zegt hj. Toch moet hj wel
degelijk geweten hebben dat alleen een
bepaalde bespeling van het grote pu
bliek het hem mogeljk zou maken het
vertrouwen te wekken dat hij nodig
had. Een vakman op dit gebied heeft
onlangs in het vaktjdschrift „Revue
der reclame" geschreven over „Het op
bouwen van onbekende mensen tot na
tionale figuren via public relations"
Er wordt onder meer gesproken Jver
„de magnifieke build-up van de heer
Z." Ook deze „build-up" kon geluk
kig niet voorkomen dat er ook wel
artikelen geschreven worden die de
heer Zwolsman nu niet zo heel welge
vallig zijn. Hij reageert daar dan niet
gauw zelf op, maar zjn „public relati
ons officer" wil dan nog wcleens het
ongenoegen ter kennisneming door
geven aan de schrjver. Een enkele
keer is het gebeurd dat niet mijnheer
Zwolsman maar wel zjn vrouw woe
dend was over wat er over hem was ge
schreven. Zj pakte prompt de telefoon
om de hoofdredacteur van de betrok
ken krant van repliek te dienen.
Zoals gezegd: veel wat Zwolsman
doet heeft allure. Hj is de man
van het grote gebaar, ook bj-
voorbeeld in zjn schenkingen. Bj
zjn afscheid van Intervam laat hij nun-
derdduizend gulden na voor het studie
fonds van het personeel. Wanneer zjn
Scheveningse parochie jubileert
schenkt hj de pastoor een toren die nog
steeds aan de- kerk ontbreekt en daar
mee is een bedrag gemoeid dat ver-
moedeljk nog hoger ligt. Hij is oprecht
kwaad wanneer uitlekt dat hj de man
is die schuilgaat achter wat eerst
„een anonieme gever" was. Zwolsman
krjgc dan ook, en niet voor het eerst,
te maken met de schaduwzijde van elke
roem: de achterklap. „Hj heeft het iie-
le Gevers Deynootpiein en de Kerk
vormt daarin een dode hoek. Hj heeft
nu de kans ook daarvan te maken wat
hj wil," zo heet het. Andere schenkin
gen: bj de opening van het eerste deel
van het winkelcentrum in Rijswjk (to
tale kosten: 70 miljoen gulden) stort
hj in het instrumenten- eip uniform
fonds van de Rjswijkse fanfare, die de
Eeesteljkheid opluistert, 50.000 gulden.
Het museum van Rjswjk, waarvan het
bestaan nauweljks bekend was, strijkt
een douceurtje van tien mille op. In het
blad van de Vereniging voor de be
scherming van voetgangers kan men de
vermelding tegenkomenZwolsman-
fonds: 100 gulden. Ook voor het E.M.S.-
personeel heeft hj een goed voorzien
fonds gesticht waaruit geput kan wor
den voor bijzondere financieringen, bij
voorbeeld eigenwoningbezit.
De politieke verwarring rondom
hot doen en laten van de heer Zwols
man is grenzenloos. In de Haagse raad
bijvoorbeeld werd zjn plan voor hel
winkelcentrum door de liberalen ver
worpen, maar door de socialisten ge
steund. De Vara, altjd één span vor
mend met de P.v.d.A. en dus in geljke
pas lopend, kon het ook allemaal niet
bijhouden. Kort na de afwjzende be
slissing Van de gemeenteraad werd de
ze in een radio-commentaar luid toege
juicht, waarbj men er kennelijk met
van op de hoogte was dat juist de soci
alisten vóór het winkelcentrum hadden
gestemd.
Zwolsman is een dankbaar onder
werp geworden voor grapjes, op straat
en in het cabaret. „Zwolsman heeft het
Vredespaleis gekocht en het stadhuis,"
zo heette het al gauw. „Zjn zoon heeft
zich Madurodam aangeschaft om mee te
spelen." Zjn overneming van enkele
cultuurmaatschappijen deskundigen
zeiden dat dit gedaan werd vanwege
de „fiscaal compensabele verliezen"
gaf een cabaret gelegenheid in een lied
sver hem te zingen: „Gaf Luns Nieuw-
Guinea uit handen, Zwolsman kocht de
Vorstenlanden".
De Zwolsman-zaak heeft ook zelfspot,
wat een belangrijke eigenschap mag he
ten voor een zo machtige onderne
ming Op het grandioze personeelsfeest
dat onlangs is gegeven hing er in de
hoek waar gratis drankjes werden ver
strekt een metersgroot bord: „Bar ge
bouwd in opdracht van de E.M.S." wat
een duide'ljke verwijzing was naar de
trotse borden die bj bouwwerken in
aanbouw geplaatst worden. Zo subtiel
gaat het overigens niet altjd toe. In het
winkelcentrum „In de bogaard" in Rjs
wjk" werd bj de opening een wed
strijd uitgeschreven, waarvan de orijs
duideljk ,,mondo-cane"-effecten had
De winnaar mocht namelijk in een
groot warenhuis zich in precies een
minuut tjd alles toeëigenen waartoe hj
in staat was. Onder de ogen van een
groot publiek rende de man als gek,
koortsachtig graaiend rond met als re
sultaat onder meer een handvol hor
loges.
erder nebben we gesproken over
de simpiificeringen rondom de
persoon van Zwolsman. Een
nogal delicate simplificering
die vaak wordt gehoord :s „die bun«er-
bouwer". Daarbij herinnert men zich
het proces dat in de bijzondere rechts
pleging tegen hem is gevoerd. Al of
niet tegen beter weten in wordt voor
bijgegaan aan het vrjsprekende vonnis
van het bjzondere gerechtshof, waar
hj voorkwam, verdacht van collabora
tie. In 1950 werd de heer Zwolsman
duideljk gerehabiliteerd: bj konink-
!jk besluit werd hem toen de „Bronzen
leeuw" verleend, een dapperheidson
derscheiding, voor „het bedrjven van
bjzonder moedige en beieidsvolle da
den in de strijd tegenover de vjand,
in het bjzonder van augustus 1944 tot
mei 1945", zoals het in de officiële toe
lichting staat. In die vrj uitvoerige
toelichting wordt verder vermeld oat
de heer Zwolsman contactagent is ge
weest van het bureau Bjzondere (Op
drachten in Londen, in welke functie
hj diensten heeft verricht „waaraan
voor hem grote gevaren waren verbon
den en die van groot belang waren voor
de geallieerden en de Nederlandse rege
ring". Het bij kt dat hij onder meer per
soonljk het archief van het ministerie
van Defensie, dat de Duitsers wilden
vernietigen, in veiligheid heeft gebracht
door het van Velp naar Den Haag over
te brengen, bj welke tocht de neer
Zwolsman een keer onder vuur werd
genomen. Daarnaast verleende hj dien
sten bij geheime wapentransporten en
wist hj een politieke gevangene te be
vrijden door pressie uit te oefenen op
een collaborateur.
Zwolsman: we zullen nog van hem
horen.
P. VAN DER EUK
e Zwolsman-groep N.V. (vooreen
De Landbank) bezit de meerder
heid van de aandelen E.M.S. (Ex
ploitatie Maatschappij Schevenin
gen, in welke onderneming zij haar
belangen in onroerend goed en in de
Horeca-sector heeft ondergebracht.
Bij de overname was de E.M.S. reeds
eigenaar van de volgende maatschap
pijen en gebouwen: Mij. Zeebad Scheve
ningen (exploitante van: Het Kurhaus,
Grand Hotel, Palace Hotel, Savoy Hotel
(bij elkaar 1.000 bedden), het circusge
bouw, Palais de Dance, Boulevard Ro
tonde en nog enkele kleinere gelegen
heden in Scheveningen en Expl. Mij
Wandelhoofd Scheveningen .de beheer
ster van de „pier").
De E.M.S. heeft de laatste jaren het
gehele kapitaal of de overgrote meer
derheid van de volgende maatschappijen
verworven: De Nederlandsche Grond-
briefbank, met als dochterondernemin
gen N.V. Herengracht 402 (Amsterdam),
en speciaalbouw N.V., De Vereenigde
Vorstenlandsche Cultuurmaatschappij
Maatschappij voor Stadsontwikkeling,
Den Haag, N.V. Wibex, N.V. Cadzand,
Kievittenpolder, Grand Hotel Britannia,
en N.V. Die Noord-Haghe in Den Haag,
Chawinka N.V. Amsterdam, in het be
zit van Lido (Leidseplein) en San Marco
(Vijzelstraat).
In de loop van 1963 verwierf de E.M.S.
het gehele of vrijwel gehele kapitaal
van: Delhuizen (opgericht aug. '63) (de
maatschappij die het onroerend goed in
Arnhem beheert), Rutten's Bierbrouwe
rij (Ruteck's) in Rotterdam, met als
dochterondernemingen Heek (50 pro
cent) en Harison's Exploitatie Maat
schappij, Spieker en Elferinck, Zutphen;
Holbein Restaurant, Rotterdam; Pieter-
sen Automobielbedrijf, Rotterdam; Eer
ste Noord-Nederlandse Auto Maat
schappij (ENNAM), Groningen; Expl.
Mij. Carré, Amsterdam; Tentoonstel
lingsgebouw Houtrust (Den Haag); In
ternationaal Organisatie Bureau „Ben
Essing"; Vereenigde Hollandsche Siga-
denfabrieken (thans Ver. Handels-
ond. Scheveningen holding voor een
aantal bedrijven), Van Wijk Heringa
(Leiden) en Hotel Continental (Parijs).
Juist gisteren werd de overname be
kend van de hotels „Huis ter Duin", „Pa
lace" en „Remb.randt" (Noordwijk), Doe
len (Amsterdam) en het flatgebouw Ma
jestic (Den Haag).
Een vijftig procent belang heeft de
E.M.S. onder andere in Société Neerlan-
daise Immobilière Financière (Franse
woningbouw maatschappij); Consessioni
Costruzioni (de onderneming die nabij
Rome een pier gaat bouwen).
Minderheidsbelangen zijn onder meer
verkregen in de Terminushotels en Ge
meenschappelijk Eigendom.
Met de Shell-Nederland gaat de E.M.S.
samenwerken op het gebied van dienst
verlening in verkeer, toerisme en re
creatie (benzinestations, motels e.d.).
Over de overneming van de A.R.M
(Amsterdamsche Rijtuig Maatschappij)
blijven hardnekkige geruchten circule
ren. Verscheidene niet genoemde over
genomen onroerend goed-maatschappijcn,
zijn inmiddels via een algehele reorgani
satie bij andere (werk)maatschappijen
ondergebracht.
„In 1958 bezocht ik mef mijn vrouw
onze zoon Piet," vertelde de heer Reck
man, „die naar Brazilië geëmigreerd
was. We zijn er een hele tijd gebleven,
en het hele uitstapje kostte zo'n tien
duizend gulden. Ik was zo dankbaar dat
ik mijn zoon terugzag, dat ik me des te
sterker realiseerde hoe erg het was, dat
duizenden emigrantenouders zo'n weer
zien nooit zouden meemaken. Het was
onbereikbaar, door de hoge kosten. Ik
ben toen gaan piekeren over een metho
de om het toch mogelijk te maken voor
al die mensen. Terug iu Holland ben
ik gaan praten met spaarbanken, met
juristen, met reders. En. ik heb erover
geschreven en voor de radio gespro
ken, om eens te zien wat er lééfde op dit
gebied bij de betrokken ouders. Binnen
een paar weken had ik meer dan 5009
brieven. Zeer smartelijke brieven waren
er bij heel veel zelfs. Een gerefor
meerde dame bijvoorbeeld schreef: „Ais
het mogelijk zou zijn dat ik mijn zoon
terug zou zien, zou ik graag mijn or
geltje verkopen." Dat orgeltje was naar
dierbaarste bezit. Een andere dame
schreef: „Als ik maar éénmaal mijn
kind terug mocht zien.zou ik rustig
kunnen sterven." Het was heel aangrij
pend en dat sterkte mij in mijn ver
langen om er iets aan te doen."
„Om een lang verhaal kort te ma
ken." zei de heer Reckman, „het Na
tionaal Spaar- en Reisfonds „Wij ko
men" is opgericht, en wat het bereikt
heeft is goed duidelijk geworden nu wij
ons gewend hebben tot de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid, met
het verzoek om na te gaan of de emi
grantenouders, die hun kinderen willen
bezoeken, gesubsidieerd kunnen worden.
Emigratie willen wij terug brengen
tot een gewone, eenvoudige zaak. Wat
emigratie moeilijk maakt is het defini
tieve, het nu-zien-wij-elkaar-misschien-
nooit-meer. Als het contact levend blijft,
met de ouders en het vaderland, is het
lang zo zwaar niet. En waar emigratie
een sociaal belang kan zijn, moet liet
ook sociaal belangrijk zijn dit gemakke
lijk te maken. Vandaar dat verzoek om
subsidie.
Er zijn een paar ambtenaren van het
ministerie op ons hoofdkantoor geweest,
in de Naardense Vesting, om eens 1e
kijken welke omvang deze kwestie
heeft of het werkelijk belangrijk is.
En toen zijn dus alle cijfers en feiten
eens zwart op wit gezet. Er bleek dat
de „Wij Komers" in de vier jaar van
het bestaan van het fonds, liefst 20 mil
joen gulden bijeen gespaard hadden,
samen met hun kinderen! Kijk, dót is
namelijk het gror.d-idee: ouders en kin
deren samen laten sparen op één boek
je. Er zijn speciale boekjes van de
Rijkspostspaarbank voor. met de op
druk „Reisfonds". Samen sparen gaat
vlug, dat werkt stimulerend."
„Van die spaarders zijn er nu dus al
8000 naar hun kinderen geweest. In
Amerika, Canada, Zuid-Amerika, Zuid-
Afrika, Australië, Nieuw-Zeeland, kort
om: alle emigratielanden. Op een can
de laatste tochten zaten er 186 „Wij Ko
mers" op één schip, het M. S Hima
laya van een der grootste maatschappij
en van de wereld, de P. en O. De Neder
landers hadden er een eigen dek! Alleen
al in april, mei en juni van 1963 zijn er
1000 „Wij Komers" naar Canada en
Amerika gegaan. Elke maand komen
er 200 tot 300 Inschrijvingen voor het
fonds binnen op het hoofdkantoor in
Naarden.
Of de heer Reckman de subsidie
denkt te krijgen? „Dat hoop ik. Ik
durf het natuurlijk niet te voorspel
len. Wat ik wel kan voorspellen ;s
dat „Wij Komen" steeds meer zal
gaan doen voor de emigrantenouders.
Uit het speciale Nationale Hulpfonds
van „Wij Komen" zijn al 128 reizen
betaald voor mensen wier overkomst
dringend gewenst was, en die het geld
zo vlug niet op konden brengen. Bij
grote groepsreizen zijn al kortingen
bedongen van 25 pet op de passa-
giersprijs. En zo kan er, hoe mach
tiger de groep „Wij Komers" wordt,
steeds méér gedaan worden, om maar
niet te spreken over de dingen die we
bereiken kunnen met hulp van de over
heid!"
„Met die 128 noodgevallen was een
ton gemoeid. Dat bedrag is bijeenge
bracht door groot-industriëlen, en... we
hebben tweeduizend gulden van Snip en
Snap gehad!"
„Het gekke is," zei de heer Reckman
glimlachend, „dat de meeste mensen
niet op het idee gekomen waren om
samen te sparen. Dat stimuleren wif
dus. Dan heeft „Wü Komen" een voor
lichtende taak, en een organisatorische.
Die hulp blijkt onmisbaar, evenals hef
overleg van „Wij Komen" met over
heidsinstanties en reders We vormen
ook actiecomités in Nederland en in
het buitenland die allerlei activiteiten
ontwikkelen ten behoeve van het Hulp
fonds.
De stichting „Wij Komen" is niet het
eerste initiatief van de heer Reckman.
Daar is bijvoorbeeld nog ,.Ilet leven
begint bij 40", dat nu al 22.000 mannen
van boven de 40 tot 70 jaar, aan werk
heeft geholpen. En dan bijvoorbeeld het
Ere-fonds voor Oud-verpleegsters en het
Nationaal Dierenpark voor Zwerfdieren
in Amerongen, en de Stichting Puttens
Jeugd.
i Advertentie i
BRUSSEL, 28 dec. In zijn 71ste
jaar overleed gisteravond mgr. Cale
waert, bisschop van Gent. De overle
dene, die uitermate vermoeid wa« te
ruggekeerd van de toeede zitting van
het Vaticaans Concilie, waar hij als
een der meest gezaghebbende leden
van de Liturgische Commissie een
enorm aandeel in de dagelijkse werk
zaamheden op zich had genomen, had
sinds Kerstdag onafgebroken in een co
ma gelegen in een Gentse kliniek.
Karei Justinus Calewaert werd ge
boren te Deinze, Oost-Vlaanderen, op
17 oktober 1893. Hij behaalde het li
centiaat in de Godgeleerdheid aan de
katholieke universiteit van Leuven en
ontving in 1922 de priesterwijding. En
kele jaren later werd hij beiast met
het bestuur van het Groot-Seminarie
te Gent, waarna hij nog verscheidene
andere hoge kerkelijke functies be
kleedde. Op 30 januari 1948 werd hij
benoemd tot 27ste bisschop van Gent,
als opvolger van mgr. Coppieters.
Mgr. Calewaert, wiens bisschops
spreuk luidde: „Caritate Veritatis"
(In de liefde voor de waarheid), had
de reputatie een zeer beminnelijk,
maar ook zeer behoudsgezind man te
zijn. In zekere zin nam hij de laatste
jaren in het eerder progressieve Bel
gische episcopaat dan ook een terug
getrokken plaats in. Niettemin vond
zijn stem nog steeds in ruime kring
weerklank.-
PARIJS, 27 dec. (UPI) Tristan
Tzara, bekend als „de paus van het Da
daïsme"; de beweging welke na de eer
ste wereldoorlog veel schrijvers en
schilders heeft beïnvloed, is dinsdag
avond in Parijs overleden. Hij was 69.
GRONINGEN, 28 dec. In het ka
der van de viering van het 350-jarig
bestaan van de rijksuniversiteit hier
zal in de zogenaamde burgerweek van
12 tot en met 20 juni o.m. een inter
nationaal vliegfeest worden gehouden
op het vliegveld Eelde. Verder staan
op het programma een internationaal
sohermtoemooi, een interland honk
balwedstrijd Amerika-Nederland, een
dag voor de ooileges van B en W, een
da voor de agrarische sector en een
dag voor het bedrijfsleven, een tocht
van chronisch zieken per hospitaal
schip, een bal voor de ongeorganiseer
de jeugd te Groningen en een dag
voor de bejaarden uit verschillende
gemeenten, die te Zuidlaren wordt ge
houden. Voorts schouwburgvoorstellin
gen, studentene enactersconcerten,
het optreden van folkloristische groe
pen en een overzichtstentoonstelling
van het surrealisme in Nederland, ver
zorgd door het Groninger Museum. De
lustrumoommissie heeft op het be
drijfsleven een beroep gedaan om gel
delijke steun. Men hoopt dat het be
drijfsleven van het totaalbedrag van
f 150.000,— ongeveer een derde bijeen
zal brengen.
PHILADELPHIA, 27 dec. De post
zegelverzameling van wijlen Philip H.
Ward jr. is voor een bedrag van 1,1
miljoen dollar het eigendom geworden
van een postzegelhandelaar uit New
York. Algemeen werd Wards verzame
ling als een van de mooiste in de gehe
le wereld beschouwd. De verwachting
bestaat, dat de verzameling in gedeeltes
een bedrag van twee miljoen dollar zal
opbrengen.
