GRATIS
PRIJS
AOa GOEDKOPER
en
6°
alleen
W. E. Kirhofer - padvinder en rekenmeester
Maanrobot RANGER VI
het welslagen hangt af van
duizend en één factoren
SCHEEPVAARTBERICHTEN
1
landwijn 0f vruchtenwijn
wasmiddel
soep
Paul Kuypers wil
eigen Helmondse
Courant
Bensdorp: 5
fessfv
elke fles
Waterhoogten
Na ontslag
MARKTBERICHTEN
Grote vaart
WOENSDAG 29 JANUARI 1964
PAGINA 6
elk 3e pak
Keuze uit 6 soorten
elk 2e pak[e
16 verschillende soorten.
grote Voordelen
D O D
Nu beginnen, is van een tientje elf gulden maken.
Nu beginnen! En goed beseffen dat De Gruyter's 10% korting
CONTANTE korting is.
Contante korting, die U EXTRA te besteden krijgt:
voor tien gulden kassabons
betaalt De Gruyter U één gulden contant In Uw hand.
BETERE
WAAR
TIEN
PROCENT
DE
GRUYTER
Het succes van het voor deze
week beraamde Amerikaan
se Ranger-maanschot hangt
voor een groot deel af van de
berekeningen van één man, de
NASA-expert W. E. Kirhofer.
Kirhofer is namelijk een expert
in en verantwoordelijk voor het
berekenen van de juiste vlieg
route van de op zijn vroegst
vrijdagmorgen te lanceren Ranger
VI. Berekeningen die heel wat
moeilijker en gecompliceerder zijn
dan men wellicht zou denken.
Kirhofer en zijn naaste medewer
kers moeten met zo ontelbaar
veel factoren rekening houden,
dat het voor de betrekkelijke leek
welhaast een wonder moet lijken
als het experiment volledig slaagt.
Het zou eigenlijk al een wonder
mogen heten als de Ranger IV de
maan alleen maar raakte! „Trajec
tory engineer" noemt men een
man als Kirhofer in de termino
logie van de ruimtevaart. In een
enigszins vrije Nederlandse ver
taling zou men hem de „padvin
der" voor maanvaartuigen kun
nen noemen.
Dit is de ruim 36If kg wegende Ranger, die waarschijnlijk nog deze
week maanwaarts zal worden gezonden. De zes t.v.-camera's bevin
den zich in de lange cylindervormige constructie. De NASA noemt
het ruimtevaartuig voorlopig nog de Ranger „A". De letter „A" zal
pas plaatsmaken voor het nummer VI als de lancering slaagt. Een
soortgelijke procedure werd ook toegepast bij de vorige week gelan
ceerde Echo-ballon, die aanvankelijk Echo C werd genoemd en pas
na de lancering Echo II.
sril/eï pe°r; stuk EK
fstVL
IEDERE WEEK
OM UW GULDENS TE REM
EN UW BEURS TE SPEKK
echte korting verdienen
GRUYTER
geldig van 29 januari f/m 4 februari T4
(Van onze ruimtevaartmedewerker)
Da eerste gunstige lanceringsperiode
begint op vrijdag 31 januari a.s., 's
morgens omstreeks 04.15 uur Ned. tjjd
(op Cape Kennedy is het dan nog zes
uur vroeger). De Ranger kan dan ge
durende ongeveer anderhall uur wor
den gestart. Mocht het schot in die pe
riode niét gelost worden door welke
oorzaak ook dan zal het worden
uitgesteld tot de volgende dag.
„Padvinder" Kirhofer maakt
voor elke dag nieuwe berekeningen,
een werk waarbij ingenieuze compu
ters hem uitstekende diensten bewijzen.
Om de Ranger VI in een juiste koers
naar de maan te laten vliegen, moet
hij na het verlaten van zijn tijdelij
ke parkeerbaan om de aarde (op een
hoogte van ruim 190 kilometer) zijn
weg afleggen met een snelheid die niet
meer dan 25 kilometer per uur van
de.nauwkeurgeplande snelheid af-
üüo ïi eïn snelheid die afhankelijk
certn»6 8 en h?1 fjdstip van de lan
cering varieert van 39.450 tot 39.485
t kilometer per uur. Als doze
i met een marge dus van zo'n 25 kilo
meter) wordt bereikt, kan - indien
gewenst ongeveer zestien uur na de
lancering met vrp grote kans op suc
ces een koerscorrectie worden verricht
die de vliegbaan zó wpzigt dat de ro
bot zuiver op het (ongeveer 2800 kilo
meter grote) geselecteerde gebied toe
snelt. Dit alles betekent echter nog niet
dat de ongeveer drieduizend foto's
die de 364 kg wegende Ranger VI naar
de aarde moet overseinen, onbruik
baar zouden zijn als hp buiten het ge-
plande gebied op de maan zou neerko
men.
r zijn overigens nog veel meer
factoren van invloed op de
berekening van een juiste
reisroute naar de maan. Men
denke slechts aan de aswenteling
van de aarde, waardoor lanceerbasis
Cape Kennedy almaar in oostelijke
richting draait. Met het oog hierop dient
uiterst nauwkeurig rekening te worden
gehouden met de startrichting van de
raketcombinatie en de duur van het ver
blijf in de parkeerbaan om de aarde.
Deze periode moet wil nj.fn de
nauwkeurigheid zo groot mogelijk hou
den ongeveer om de minuut worden
aangepast. Bij het berekenen van de
vliegkoers heeft de heer Kirhofer voorts
ruim aandacht moeten schenken aan
de invloeden die het ruimtevaartuig tij
dens zijn maanreis ondervindt als ge
volg van de aantrekkingskrachten van
de aarde, de maan zélf, de zon, onze
buurplaneten Mars en Venus en zelfs
van Jupiter, de grootste planeet in ons
zonnestelsel.
Wat de resultaten betreft: de Ran
ger VI moet nagenoeg verticaal naar het
i «ftKlzv/l .Tollrtv» MiamifD DT1
in een „bijna-verticale" valrichting re
sulteert, kon deze gunstige periode nog
met enkele dagen worden uitgebreid.
Men houdt er echter rekening mee dat
de beelden van het maanoppervlak dan
mogelijk iets minder scherp zullen zijn.
te verkennen
volle maan z
gebied vallen. Nieuwe en
„ifn niet geschikt voor het
exneriment in verband met de beperkte
controle- en oriëntatiemogelijkheden
van het ruimtevaartuig. De Rangers ori
ënteren zich namelijk op de zon en
een dergelijke oriëntatie kan bij nieuwe
en volle maan niet zó nauwkeurig ge
schieden dat een eventuele koerscor
rectie te realiseren door het in be
drijf stellen van een kleine ingebouwde
raket die de snelheid kan opvoeren en
reduceren met de grootst mogelijke
verfüning en de neeste kans op succes
wordt uitgevoerd. Bjj eerste kwartier
is e en lancering eveneens ongunstig,
omdat een loodrechte val naar de
maan dan zou eindigen op de donkere
helft, waardoor er van de fotografische
verkenningen niet veel terecht zou ko
men.
In de periode van 31 januari tot en
met 5 februari geven slechts de eerste
twee dagen gedurende bijna anderhalf
uur een kans op een loodrechte nade
ring van de maan en een (hiermee sa
menhangende) gunstige schaduw
werking. Door „desnoods" genoegen I
te nemen met een naderingsbaan dlel
DEN HAAG, 29 2^- ~A'nstanz 258 onv.
Rheinfelden 162 \laxau ?ï!>heim 174-12,
Straatsburg 134 -M 313 2_ pioch.
ingen 99 onv., IVI3111^ onv 28 »nv., Stein-
bach 112-9, Mainz 14» anv., Bmgen 77.10,
Kaub 70-7, Kochem 2M-26 Kobienz 73_16i
Keulen 39 13. ,R ?rnhem l'6' Lobith
794-4, Nijmegen 588-1. nern 646-4, Eefde
IJssel 172 onv., Deventer 91 onv„ Monsin
5448 16, Borgharen 3872 8, BelfeW u0()
2, Grave beneden de siuis 498-.3.
De minste gepeilde dl P in de vaar
geul, heden vermeld °P d MïschuWings-
borden, zijn in centim|.f Andriel Ien~NiJ-
megen 200, Nijmegen—St. An les 215, Pan_
nerdenIJsselkop 200, °P--Hevea-
dorp 190, Heveadorp—-Amerongen 130, Ame_
rongen—Lekkanaal 215. j °Pp-Does-
burg 130, Doesburg—Zutphf^. Zutphen
—Deventer 185. Deventer-^indesheim 195
De scheepvaart op de ht 1®", Nij
megen is in de komende nac t gestremd
van 19.00 tot 6.00.
De modernste en sterkste telescopen op
de aarde hebben op de
objecten kunnen waarnemen die klei.
ner waren dan ongeveer achthonderd
meter. De zes t.v.-camera s de
Ranger VI zouden d a ar en te gen voor-
werpen ter grootte van eeS. p
auto kunnen fotograferen. Die men er
overigens niet denkt aan te treffen...
gj VAN DER WERF
(Van onze correspondent)
EINDHOVEN, 29 jan. De direc
tie van de Boek- en Handelsdrukkerij
Helmond N.V. heeft gistermiddag ten
kantore van mr. Van der Grinten ge
tracht tot een minnelijke schikking te
komen met de heer Paul Kuypers,
die maandag was geschorst als hoofd
redacteur van de Helmondse Courant,
het dagblad, dat vrijdag is overgeno
men door de N.V. Cebema. Nadat de
heer Kuypers geweigerd had in te
stemmen met de eisen van de direc
tie om zich in Helmond van journalis
tieke activiteiten te onthouden en in
formaties te verstrekken aan derden,
js hem later op de middag telegra
fisch meegedeeld, dat de directie in
deze weigering een dringende reden
zf* om hem op staande voet te ont
slaan.
R® heer Kuypers die nog dezelfde
j"Qdag een splinternieuwe auto voor
j® deur kreeg, afkomstig van een on-
hemer uit Iielmond, die voorlopig
»nd wenst te blijven - zal zo
pP^hïg mogelijk uitkomen met een
nna "Helmondse Courant", op welke
Hon auteursrecht wil laten gel-
r™ WlJ moeten in Helmond een kan-
r*?5 .en, technische ruimte hebben; ik
geloot dat we dat wel rond krijgen.
De financiële kant levert geen enke)
bezwaar op", zo vertelde hij gister
avond.
BUSSUM, 29 jan. Bensdorp Inter
nationaal zal voorstellen over 1963 een
dividend van 16 pet. uit te keren (onv.)
waarvan reeds 5 pot. ad interim is uit
betaald. In verband met het 150-jarig
bestaan van de dochteronderneming
Blooker zal voorts ten laste van de
agioreserve een aanvullend dividend van
5 pet. in aandelen worden uitgekeerd.
ren 7-9 gld, per 100 atuks. Run"
deren totaal 463 stuka. Noterhig 188 vette
koeien 3,80-4.05 22 ve"a.£}2,60-3,60;
82 vette varken# Odaeht 2,36-2 46 Idem zou.
tpril 2 20-2 30: vette zeugen 2,10-2,16, allen
oer kg177 Gelde koe en 650.980; 70melk?
koeien 850-1350, 52 pinken 470-7251 9 stieren
370-390, 14 gra^slveren 325-475; 438 nuch
tere kalveren (slacht) 60-90 (id. per kg 1,40-
1,80) idem (*°£L18jf188' 48» biSSen 58-80,
schrammen 80-135. 25 fokzeugen 550-600 621
schapen (vette) 125-150, idem fok/weide
80-100; weide lammeren 80-100' vrft»
tèrinir totaai aan
1 «HO nlirift u_„ 16re.n 2144 «tuks.
m 1.70-1.85, alïe« per kg.
0 80-0 90 - 250 &!.e) idem (oude)
konijnen S45&« &8 rt'
DOETÏNCHEM, 28 jan.
tn-il i2090 stuks- Prijzen; Kalf en melk
koeien 1000-1400, dragende vaarzen 900-1225.
guste koeien 600-800. guste vaarzen 700-900,
pinken 500-600, graskalveren 375-500, vaars
kalveren 125-225, nucht. stierkalv. 110-150,
(Per kg. 1,45-1,50), schapen 130-165, biggen
75-90. Alles per stuk. Vette kalveren le kw.
3,55-3,75, 2e kw. 3,15-3,55, 3e kw. 2,75-2,95.
Alles per kg. lev. gewicht. Slachtvee le kw.
3.90-4,00, 2e kw. 3,50-3,70, 3e kw. 3,05-3.25,
worstkoeien 2,90-3,00, slachtpaarden 2,50-
2,75. Alles per gesl. gew.
Abida 28 v. Sydney n. Singapore.
Acmaea 28 v. Stockholm n. Gefle.
AJgol 28 dw. Rome n. Genua.
Bantam 28 v. Aqaba n. Port Sudan.
Doelwijk p. 28 Kp St.-Vincent n. Port Said.
Forest Town 28 dw. Bougie n. Antwerpen.
Garoet 29 te Bombay.
Graveland 29 te Bahia.
Kamperdijk 28 v. Antwerpen n. Rotterdam.
Kinderdijk 28 te Miami.
Neder Rhone p. 28 Berienga n. Antwerpen.
P. G. Thulin 28 te Cristobal.
Pr. Will. v. Oranje 28 t. a. Savona.
Riouw 28 te Antwerpen.
Sanana 28 te Malakka.
Schiekerk 28 v. Port Said n. Tripoli.
Sigli 28 dw. Timor n. Songhkla.
Skadi 29 te Piraeus.
Spaamekerk 29 te Nagoya.
Stad Delft 28 te Freetown.
Stad Gouda 28 dw. Majorca n. Savona.
Stentor 28 te Antwerpen.
Streefkerk 28 te Bremen.
Tjitarum 27 v. Durban n. Hobart.
Videna p. 28 Pantellaria n. Skaramenga.
Vlieland 29 te Bombay.
Willemstad 29 te Madeira.
Zeeland te R'dam.
Zonnekerk 28 v. Melbourne n. Sydney.
Of
Acteon 19 te Beira.
Atys 29 te San Lorenco.
Barendrecht 28 dw. Bone n. Port Said.
Calamares 29 te Golfito.
Caltex Rotterdam 28 dw. Little «uoi»
Kharg Island.
Guineekust 28 te Douala.
Gulf Hansa 29 te Esbjerg. R'dam
Gulf Hollander p 28 Kp Bonn' n. R aam.
Hathor 28 v. Rhodos n. Izmir-
Hector 29 te Volos.
Lelykerk 29 te Hamburg- Birkenhead
Polydorus 28 v. Gla/«°W28 Metóe n Ini-
Reza Shah the Grea» Pjjttbouü ®U6Z'
Rotti 27 v. Penang WIHJouu.
louwen p 28 Oue,ortMn.mil.
Tahamt 28 v Tripoli n. Ravenna.
vfana^28 v. ft» Jfdon New 5
Zafra 28 te lAvera.
tb
Mtthre» 27 te Genua.
ÜhSiten 27 te Pasajes.
Atlantic 27 50 m n v. La
Amyntas 28 130 m nno V Kaan villann
Arneb n 97 n*
Balhn ol Buenos Aires.
BinnLi! 40 m z V. Texel n. Helsingborg.
„'""enhaven 27 te Agadlr.
Sffavier v. 27 v. L. Palmas n. Piraeus.
Litadel p 27 Startpolnt n. Rouaan.
coral Acropora p 27 Daedalus.
Loral Actinia 27 200 m z v. Balboa.
Locclnelle p 26 Ouessant n. Casablanca,
Calchas 27 70 m zw. v. Ouessant.
Domburgh 28 50 m no v. Burlings.
David 27 30 m zw v. Kp Wrath n. Oslo.
Ella 27 45 m w v. Goeree n. Oslo.
Elshout 27 40 m v van Schevenlngen n.
Raumo.
Esma b p. 27 Texel n. Hamburg.
Elizabeth Broere 27 30 m no v. Oran.
New York.
ïlheue.
Erasmussingel p 27 Gibraltar n. Barcelona.
Kp St. Vincent n. L. Spezia.
Frans w p. 27 Noordhinder n. Cardiff.
Houtman 25 te Pezzuoll.
Huybergen 27 70 m o v. Gibraltar.
Inca 27 te Cristobal.
Jan Herman 27 te La Spezia.
Johannes p 28 Texel n. Gothenburg.
Keizersgracht 27 50 m no v. Noordhinder.
Mirach n 27 40 m wzw v. Oporto.
Mare Altum p 27 Dungeness.
Magas p 27 Ouesant n. Cadiz.
Maluca 27 85 m z v. Finisterre.
Mynlas 27 180 m nno v. Villano.
Nina 27 250 m nw v. Paramaribo.
Nashira 28 te Villa Oliva.
Nelly 27 op rede Duinkerken.
Nushaba 27 100 m wnw v. Lissabon.
Naerebout 27 30 m no v. Ouessant.
Ocean Sprinter p 28 Lissabon.
Poolster 27 300 m no v. Chisimaio.
Philetas 28 50 m o v. Gibraltar.
Rien Teekman 27 130 m zw v. Stavanger.
Regina Ida 28 180 m ozo v. Kreta.
Senegal 28 40 m n v. Dakar.
Stanislas p 27 Gibraltar n. Honfleur.
Sappemeer p 37 Skagerak n. Oslo.
Sandenburgh 27 150 m zw v. Ouessant
Oran.
Tempo p 28 Kp Bojador n. Las Palmas.
Timca p 28 Barfleur n. Glasgow.
Twin p 28 Texel n. Oslo.
Volharding p 27 Malaga n. Casablanca.
Vindicat p 28 Kp Mondego n. Casabiancs-
Villarica 27 te Villa Olivia.
Willy 27 v. St. Nazaire n. Bordes
IJsselhaven 27 te Duinkerken.
Abbekerk 25 te Lorenco
Acmaea 27 te Stockholm v®r
Acteon 27 te L. Marques v
Algorab 28 te Rio de Ja®
Alhena 26 te Hamburg-
Almkerk 26 te Tanga- Jjnas n Antwerpen.
Almtak 25 v. Las r Colombo.
Alphacca 26 v Aden verw
Aludra 27 te Sant{uco n Cura
Ameland 26 v- plata n. La Romana_
Ammon 25 y. Bremen.
amstfiwSst vFJ Harc°urt n. Lagos.
Angolakust te Buena Ventura.
Asterope 25 v' Horta n- Golf v. Mexico-
tl»
Ahbekerk 29 te Beira.
Acrnaea-t 29 te Gefle.
Aegis 28 te Bremen.
Alamak 28 te New York.
tlkaid so T; m Ralmas Rio de Janeiro-
t'kaid 28. v- Pt Said n. Barcelona.
aÏw„« «S te Durban.
„2C to Famagusta.
Avid»? vJ'o?an Juan n' Montego Bay.
H '1. 8 v. Pt de Bouc n. Pt Said.
An 28 v- Duinkerken n. Antwerp"*-
5aa™ 28 v. Georgetown n. Mobile.
Banda 29 v. Arica n. Matarani.
Banggai 29 te Pt Said.
Batjan 28 te Houston.
Batu 28 v. Charleston n. Gulfport.
Caltex Utrecht-t 28 v. Avonmouth n.
Said.
Cartago 28 v. Baltimore n. Pt Armuelle*.
Celebes 28 v. Le Havre n. Antwerpen.
Ceres 28 v. Antofagasta n. Ilo.
Dahomeykust 28 v. Rouen n. Dakar.
Echo 28 v. Buenos Aires n. Antwerpen.
Esso R'dam-t 28 te Pt Said.
Gaasterland 28 v. Rio Grande n. Itajai.
Gorredijk 29 te Bremen.
Heemskerk 28 v. Antwerpen n. R'dam.
Hermes 29 v. Antwerpen n. A'dam.
Irazu 28 v. Pt Arenas n. Valparaiso.
Isis 30 te Pt Plata.
Ivoorkust 28 v. Antwerpen n. R'dam.
Johannes Frans 29 te Amuaybay.
Kaap Hoorn-t 28 v. Curacao n. Salem.
Kelletia-t 28 te Dublin.
Koningswaard-t 28 Pt Rico n. Pt Cardo"'
Kryptos p 28 Mona Eil. n. Searsport.
Ladon 28 v. Paramaribo n. Hamburg.
Meerkerk 28 v. Bedi Bunder n. Aden.
Meliskerk 28 te Pt Sudan.
Muiderkerk 29 te Damman.
Musi 27 v. Singapore n. Timordilly.
Oberon 28 t.a. Baai La Libertad.
Poseidon 28 te Kingston.
Prins Casimir 28 v. Halifax n. St. John»
Prins Maurits 28 v. Gandia n. Hamburg'
Pygmalion 28 v. Patras n. R'dam.
Randfontein 28 v. Pt Elizabeth n. Kaapst"0'
Rijndam 29 te Southampton.
Schelpwijk-t 28 v. Ango Ango n. Lagos.
Senegalkust 29 v. Cabinda n. Matadi.
Sinabang 29 te Melbourne.
Sommelsdijk 29 v. Antwerpen n. Pt Ever'
glades.
Stad Zwolle 28 v. New Orleans n. Bergen-
Steenkerk 29 te Genua
Stentor 29 v. Antwerpen n. A'dam.
Tacana 28 v. Tampico n. Cristobal.
Themis 29 te Guanta.
Togokust 28 v. Dakar n. Freetown.
Tweelingen 30 te Monrovia.
Waingapoe 29 te Ryeka.
Zuiderkerk 29 te Antwerpen.
Zwijndrecht 28 te Ryeka.
Doris 2 4te Savannah.
Japara 25 te Trincolmale. t
Madison Lloyd 28 21 m zw v. Hong KonS'
Meerdrecht 27 50 m o v. Key West.
Oranjestad 27 110 m zo v. Trinidad
Amsterdam.
Slamat 28 v. Hamburg n. Bremerhave».
Taras p 27 Dover n. Hamburg.
Utrecht vertr. 5 febr. v. Mormugao n'
Japan.
Vasum 4 febr. te Hamburg verw.
Zonnekerk 25 te Melbourne.
