In de openlucht-etalage
van Schiphol ligt een
mottenballen-eskader
MAX TAILLEUR
„Och je smoezt maar
wat bij elkaar
Lachen is hoofdzaak!"
KOOPJES MET VLEUGELS
SA,as^,?*.tS-"«nSlevl;g:
Koopjes met vleugels in Nederland. Schiphol. Let op de cocons.
Nog is stralende Douglas DC-8
de favoriet in het lucht
ruim. Maar over zes jaar
ls dit gigantische toestel niet
Lieer en niet minder dan een
hachtschuit geworden, wanneer
"*et supersonische verkeersvlieg
tuig zijn intrede zal hebben ge
daan en ook de KLM haar passa
giers in nauwelijks twee uur van
«•Uisterdam naar New York zal
Voeren. Over zes jaar... nee, het
*s geen sprookje, maar de reali
teit, want reeds hebben alle gro
ten onder de luchtvaartmaat
schappijen bestellingen gedaan bij
de Amerikaanse en Brits-Frans
industriële combinaties, die bei-
een supersoonverkeersvlieg-
SÜJS aan de markt gaan brengen.
eaa^an zal de trotse DC-8 spoedig
mottenbanren tot de mysterieuze
en ScheDennV!?0t Van vlie§tuiSen
verspreid over
havens en vliegvelden in de we
reld „betere" tijden ligt af te
Wachten. Terzijde van de hangars
°P Schiphol is nu de „etalage"
van de uitverkoop van KLM-vlieg-
tuigen te zien. Een grote rij van
>.cocoon"-vliegtuigen, stuk voor
uk puntgaaf deze koopjes met
eugels, die echter niet meer mee
jonden en werden afgedankt om-
hun „adem" te kort was om
jdfie te dingen in de race met de
tijd.
Koopjes met vleugels in Amerika.
Shfe» S. in
De smoezer van het Waterlooplein met de langspeelplaat, die van hem werd gemaakt.
Nee, dat is nu eens geen mop,
die uit de onputtelijke voor
raadschuur van gijntjes van
Max Tailleur komt. En ook al
start de smoezer van het Rem-
brandtplein op de gekke dag 1
april met zijn maandblad „Max",
toch is het waar en Tailleur zelf,
heeft mij dit met zijn bewegelijke
hand op het hart bezworen.
Max Tailleur voor zijn „Amsterdamse Doofpot" op het
Rembrandtplein.
tiet gebaar van Max Tailleur is duidelijk: „Kan het toch 00L niet
helpen, dat alle lieve meisjes zo veel van mij houden?"
ZATERDAG 14 MAART 1964
PAGINA 13
r:
VVr ie van Den Helder naar de aan-
W/ legsteiger van de Texelse boot
rijdt, kan de mottenballenvloot
van de Kon. Marine in het
^Nieuwe Diep duidelijk zien lig-
vPM' schepen zien er vanuit de
hPt e. schoon en grijsgetint uit. Waag
«„fchwrt een fototoestel op de vloot te
ïam Drie tegen een dat een tvaak-
en jnarechaussee U in de kraag vat
w'tskundig het filmpje uit de ca-
taai-a i v.erwijderd. Het enige commen
ce,, tuidt: „Geheimhet is verbo-
tJ<v 16 fotograferen hier. Mag ik even
naam en adres weten?"
sluimerende vloot van torpedo-
o„as en kleine kruisers ligt niet
ter a stoom. Ondanks het feit ech-
de K de machines, de onderdelen,
afd WaPening, reddingssloepen enz.
b«Qcnde tegen weersinvloeden zijn
kun Vurmd met een laag vloeibare
y nstharsstof cocoon geheten
een de marinemannen kans binnen
ra" etmaal de hele vloot weer pa-
heel te maken en uit te varen. Wan-
Vool een schip uit zijn witte huid te
ken hijn is gekropen, hoeven al-
hall n°S maar de motoren te worden
A11 rs io aan bnnr/1 eroHl o_
stof
VeJSezet. Alles is aan boord geble-
stof' Levensmiddelen, munitie, brand-
te>
e« papieren.
-;ii 2j de biertinnetjes en medicamen-
Uits,üJh onder de cocoon verborgen en
ten, i erid verse groente en vleeswa-
bpgp3e in grote diepvriesruimten zijn
vloot gGn- vlak bij de mottenballen-
Maaii moeten worden aangevoerd.
6i:;pnu A'e van ons allen verlangt er
Vioot t haar dat de sluimerende
teke„t °t leven komt. Immers dat be-
tcKent "=ven Komi. immers aai ue-
honttGv.irieestal onheil. Ook de veertien-
29, (j: a .geweldige bommenwerpers B-
deri ,G 'n Amerika over elf vliegvel
den m^heeld in de mottenballen lig-
te van IT vvat mij betreft tot in leng-
°ver dagen blijven staan dromen
aantal rvl°gen tijden. Ja, wie zal het
die tUs. Sc"epen en vliegtuigen tellen,
'en Isen Moermansk en het Nieuwe
de 'tussen San Diego en Peking in
Sap ï°on liggen. Precies als rupsen
Sorgviua- moerbeibomen. Netjes en
^aterdi 1? ingekapseld met teerdunne,
les v= en weersbestendige huid-
Maa" kunsthars.
Vlo,
"ioot ?ver militaire mottenballen-
Jhij Lpt ^et n'el verder hebben. Wat
'h ,je jfelt mogen ze alle oorlogstuig
öieer /Tjottenballen leggen en er nooit
uithalen.
oye';et bet zijn de vredesduiven, waar
den ,veel Prettiger is iets te ver-
,chiin'nn al z'in die „vogels" ogen-
Dat vleugellam.
°P dp 'v slecbts bedriegelijk. Een druk
°Phini,„, °P 's voldoende om het hart
en fel te doen kloppen en het
streitt a gebeurt: de vleugellamme
bfelbeJjf wieken en stijgt als een he-
Ja mer omhoog.
bet a'stH r,a?dt bet al, het zijn de door
J'begtuit3 Udperk opgelegde propeller-
'ets wu waarover ik graag eens
w" vertellen.
To
ba Uj. onlangs dwars over Ameri-
hew York naar Los Angeles
vloog, zag ik plotseling vanuit grote
hoogte ergens in de uitgestrektheid
van het prairieland Arizona, een gigan
tische vloot van vliegtuigen aan de
grond. Ogenblikkelijk vroeg ik de ste
wardess mij iets over dit aparte
schouwspel te vertellen en zij loodste
mij de cockpit in, waar de tweede be
stuurder van de T.W.A. Douglas DC-8,
het mysterie voor mij oploste.
„Kijk...", zei captain Fergusson en
wees door het vierkante raampje naar
beneden, waar ik in de gauwigheid meer
dan driehonderd toestellen telde. „Dat
is nu het gevolg van de eeuw van de
„jet". Sinds de meeste luchtvaart
maatschappijen zijn overgegaan op
straalvliegtuigen hebben de propeller
toestellen afgedaan of in ieder geval
hun langste tijd gehad. „Wat U daar
beneden ziet is de Davis Monthan Air
Force Base in de buurt van Tucson
in Arizona. De luchtmacht van de
Verenigde Staten heeft deze basis be
schikbaar gesteld voor de uitstalling
en verkoop van afgedankte vliegtuigen
van het meest uiteenlopende type. Een
prachtige DC-6B kun je er voor 275.000
dollar in de wacht slepen en een Da
kota zelfs voor 25.000 dollar. Laatst
heb ik nog een oude vriend van mij
gesproken! die op Davis Monthan Ba-
fe Peen Skymaster had gekocht voor
nog geen honderdduizend dollar. Wat
daar op dat veld bij elkaar staaf
in de milliarden dollars, maar
brengst is nog geen tiende ge?eelte
van de werkelijke waarde, mmmaeis
was de supersnelle T.W.A.-jet bij
Needless de grens van Califorme reeas
gepasseerd. Maar het fascinerende ta
fereel van de honderden gekluisterde
vliegtuigen op het enorme veld liet mij
niet los. Op de terugweg ben ik er een
kijkje gaan nemen en hoewel ik niet
voldoende dollars had om een vlieg
tuig te kopen, heb ik mij toch door
de dienstdoende luchthavenchef Char
les L. Stafford laten inlichten over
prijzen en mogelijkheden.
Stafford, een ronde grofgebouwde
Yank van even over de veertig ont
ving mij met de woorden: „Wil je je
vrouw en kinderen verrassen met een
onverwacht cadeautje... well boy, kom
maar met mij mee. Wat zoek je... een
DC-7 in prima conditie... een vliegen
de verhuiswagen... een DC-3 werk
paard... zeg het maar! Je hebt het
voor het uitzoeken. Ik verkoop alleen
maar het beste materiaal. Koopjes
met vleugels broer... zoek maar uit."
Met een felgele jeep voerde Staf
ford mij langs de met vliegtuigen
geëscorteerde wegen en straatjes.
De toestellen zagen er stuk voor
stuk patent uit. De meeste vlieg
tuigen waren overtrokken met een
huidje van kunsthars om corrosie
tegen te gaan. Soms stopten we
even en dan klommen we samen
zo'n koopje-met-vleugels bin
nen. Er mankeerde inderdaad
niets aan! En ik nam zonder meer
van Charles Stafford aan, dat ook
de motoren in uitstekende staat
verkeerden en zoals hij zei: „A
push on one button and it runs...
een druk op de knop en je vliegt."
Toen hij dat zei moest ik even
denken aan een kennis van mij,
die ergens op een ongecontroleer
de automarkt in Nederland een
pracht van een slee had gekocht.
Uiterlijk zag de wagen er als
nieuw uit, maar toen mijn vriend
wilde starten na te hebben betaald,
bleek er geen motor onder de kap
te zitten. Op Davis Monthan Base
is dat onmogelijk. De luchthaven
directie staat borg voor de kwali
teit en betrouwbaarheid van de
propellervliegtuigen, die onder de
gloeiende hitte van de zon van Ari
zona hun nieuwe meesters Jtonden
af te wachten,
ook hier weer
het
Üncle Sam
r>D hefg200° hecta-
groot gedaan en op het .r
ren grote vliegveld J?alf mü_
met voor minder dan
jard dollar om.
tt r.- ,a wet verboden om oor-
,,Het is bij d Jabber dan ook
logsschepen van verhandelen_ Ze
stel ik bedoel zonder bewapening
voldoet niet meer aan de moderne
eisen en ofschoon we m de eerste
plaats de verouderde militaire toestel
len aan onze bondgenoten verkonen
kan bij gebrek aan belangstelling i»'
dereen bij ons terecht. En wat we Ko
slist niet kwijt willen gaat naar TA
schroothoop. En... heb je je =1
gemaakt?", grinnikte Stafford toen hl
mij naar de uitgang bracht.
t "j?°!}iars ziJn in mijn land erg duur
Laat ik eerst eens in Europa mndiHi'
ken wij hebben hoewel toet z^d^c"
a i*.?11 kolossaal als bij Uncle
dezelfde problemen," zei ik
..Well sea you... give me a call...
tot ziens... telefoneer mij maar als je
wat nodig hebt. Bye...bye".
Toen ik enkele dagen later met een
K.L.M.-machine boven Schiphol in de
landing zat, viel mijn oog op een twin
tigtal Constellations en andere propel
lervliegtuigen, die net als op Davis
Monthan Base kennelijk stonden te
wachten op kopers. De toestellen wa
ren voor het meerendeel gestoken in
een wit pak, dat hen een spookachtig
aanzien gaf. Nu hoef ik over ons wis
selvallige klimaat niets te zeggen. Ie
dereen weet hoe roest en corrosie
steeds op de loer liggen om alles wat
van metaal is aan te tasten en te ver
nielen. Hier geen constant droge tem
peratuur als in Arizona en het spreekt
vanzelf, dat de problemen om de toe
stellen gaaf en paraat te houden heel
wat groter zijn dan daarginds. Maar
wij Nederlanders zijn gewend op te
boksen tegen moeilijkheden en weers
invloeden. U begrijpt het al... de vlieg
tuigen, de afdankertjes zogezegd, wa
ren gehuld in een wit coconnetje en
dank zij een ingenieus ventilatiesys
teem kunnen zij tijdloos worden ge
conserveerd. Om kort te gaan. Ook bij
ons is het straaltijdperk er de schuld
van dat er de propellerklad in kwam.
Sinds 1959 heeft de K.L.M. en ook de
B.O.A.C., ook de Air France, ook de
Sabena, ook de Swissair, ook de S.A.S.
ja alle grote Europese luchtvaart
maatschappijen te kampen met het
vraagstuk van een snel verouderende
luchtvloot.
Verleden jaar nog bood de K.L.M.
een luchtvloot van 30 vliegtuigen te
koop aan voor de topprijs van 35 mil
joen gulden. De machines tot voor en
kele jaren nog de trotse zilveren vo
gels, waarmee de K.L.M. de wereld
steeds kleiner maakte, waren allen in
prima staat en... vliegklaar. Na de in
dienstneming van de DC-8's en de
Lockheed Electra's werden de Con-
vairs en de Douglas propellertypen zo
onrendabel dat men ze met de beste
wil van de wereld niet meer in dienst
houden kon. Het rijtje langs de han
gars werd steeds groter. Kopers ble
ven uit en daarom was de K.L.M. wel
verplicht de toestellen in de motten-
ballenzak te stoppen door ze door Iso-
la in Hilversum te laten beschermen
met cocoon. Wat is cocoon?
Er zijn vele verpakkingsmateria
len in omloop, er is veel namaak
doch de praktijk en ondervinding
heeft geleerd, dat de Amerikanen
nog altijd met het beste cocoonma-
teriaal uit de bus komen. De co
coon van Hollingshead is een vloei
bare kunstharsstof met vluchtige op
losmiddelen. Het wordt in koude
vorm aangebracht door middel van
een revolverspuit evenals bij schil
derwerk. Nadat de mannen van Iso-
la eerst een soort spinneweb over
de gladde vliegtuighuid hadden ge
sloten, brachten zij op dezelfde ma
nier een duurzame cocoonhuid aan,
welks eigenschappen verbluffend
zijn. r!en zeêsman van de K.L.M.
vertelde mij dat de machines dank
zij de speciale conservering binnen
enkele dagen vliegklaar kunnen wor
den gemaakt en dat er onlangs twee
„spook- machines het waren Con
stellations aan de Uruguayse
luchtvaartmaatschappij Causa wk-
ren verkocht. De kosten om een
vliegtuig te voorzien van een cocoon
bedragen circa 17.000 gulden maar
de kosten wegen ruimschoots op te-
Sen„ d?»r voor<ielen die men er van
heeft. Wat een opgelegde Connie van
de K.L.M kost? u kunt al terecht
voor 180.000 gulden. Heeft U een
vliegbrevet en een welgevuld che
queboek... wat houdt U tegen om
met Uw familie in Uw eigen Connie
naar ae Middellandse Zeekust te toe-
rc" v°9r een prachtige geluidloze
u'jvoorbeeld hoeft U slechts
anderhalf miljoen gulden neer te tel
len. hn wilt U zo'n fijne machine
eens voor een weekje huren... ook
dat kan! Bel dan even de K.L.M.
:®cmj'Sche dienst Schiphol. Over de
condities etc. is altijd wel te schip
peren. Trouwens het is in de afge-
k>pen zomer herhaalde malen ge-
heurd, dat kleinere vliegzaken als
Iberia en Martin's Air Charter een
Sreep deden in de mottenballenzak
van de K.L.M. en een paar typen
huurden.
Zo ziet U, er zijn tal van mogelijk
heden. De uitstekende technische ver
zorging van de K.L.M.-vloot is een
aanbeveling voor vele buitenlandse
kopers, maar het feit dat het aanbod
groot is, omdat de propellertoestellen
ook elders hebben afgedaan, vormt
een tegenslag. De K.L.M.-directie is
evenwel optimistisch gestemd en daar
is ook reden voor, want vooral uit
Zuidamerikaanse landen komen vele
aanvragen binnen en al is de „toon
bank" nog niet helemaal schoon, de
uitverkoop van de vrije metalen vo
gels gaat verder.
Gaat dat zien. Spotprijsetaoinshrdlu
Connie.
Gaat dat zien. Een Convair te geef!
Maar in de blauwe ijle lucht schrijft
de glimmende straalreus de naam van
Nederland voort. De Flying Dutchman
vliegt verder... hij vliegt met zijn
snelle tijd mee.
WILKO BERGMANS
„Van de eerste tot de laatste blad
zijde zal mijn tijdschrift van de gijn
zijn gevuld met moppen, tekeningen
vol met humor en zelfs de adverten
ties, die ik opneem, mogen alleen maar
in mijn blad verschijnen wanneer zij
druipen van de lach", grinnikt Max
Tailleur, die al zovele jaren het ver
driet en de chagrijn in de „Doofpot"
(stopt. Hij is in vele opzichten te ver
gelijken met de clown, die „Lach dan
Paljazzo" moet spelen terwijl zijn hari
bloedt of hij ondragelijke pijnen moei
lijden.
Het publiek is immers heer en mees
ter. Het publiek wil geen Max Tailleur
zien, die problemen heeft of diep in de
zorgen zit, omdat de reumatiek hem
heeft besprongen. Het publiek wil
lachen gierenjuichen en klappen.
Het wil het onderste uit de moppenkan
van een Joodse jongen, die opgroeide
in het centrum van de Jiddische gijn.
het Waterlooplein. Het is goed het por
tret van de nieuwe hoofdredacteur van
de Humor eens te tekenen. Niet alleen
maar met mooie lijnen en pastelkleu
ren, maar echt en ongeretouoheerd.
Ek heb het voorrecht deze Max Tail-
te kermen. Ik heb
er mogen voi
z,1 uuixztnuu.g T.w.ide carrière,
hem ook aan zijn
Ik heb het voorrecht aeze
leur al vele jaren te kennen. Ik neb
hem als verslaggever mogen volgen op
zijn duizelingwekkende carrière. Ik heb
hem ook aan zijn ziekbed gekluisterd
gezien, toen hij wegkwijnde van de ver-
radelijke reumatiek, die zyn botten
had besprongen. Ja, Max Tailleur is
een man, die de moeite van het vol
gen waard is en hij is voor een repor
ter een bron van nieuws en plezier. Nu
wil ik niet beweren, dat Max geen za
kelijke inslag heeft. Maar de gijn en
de humor komen bij hem op de eerste
plaats en weet U wat ik ontdekt heb
in deze man toen ik op de luchthaven
Schiphol een lang en eerlijk gesprek
met hem had: Max Tailleur is een ui
terst gevoelig en menselijk mens, die
begaan is met het lot van zijn mede
stervelingen. Hij kan ook huilen, deze
Max... niet van het lachen alléén, maar
ook uit deernis om het leed, dat' ande
ren moeten dragen. Uit eigen ervaring
weet ik, dat Tailleur soms avond aan
avond staat tG smoGZGn gti tG srinnG"
gappen voor een uitgelaten publiek om
de opbrengst, de recette, dan af te
staan aan liefdadige instellingen. Kin
deren behept met een ziekte-voor-het-
leven zijn de grootste lie veilingen van
deze ingoede kerel, die waarschijnlijk
meer mensen met zijn humor nieuwe
levensmoed heeft ingegoten dan welk
wonderbaarlijk elixer ook.
Zo, dit was de zijde van Max Tail
leur die velen van ons toet kennen
en ook toet willen kennen omdat Max
en de Lach nu eenmaal naast elkaar
horen.
Wat hoofdredacteur Max op Schip
hol deed?
Natuurlijk wachten op zijn toestel,
dat hem naar Curagao zou brengen.
„Ik ga in Willemstad optreden voor
de Nederlandse kolonie... en ik zal
mij tussen de bedrijven door koeste
ren in het warme zonnetje van de
Antillen. Heb je wel eens goed naar
mijn handen gekeken... een beetje
kromgetrokken door de jicht... ik doe
er alles aan, maar de natuur gaat
door en ik ben verschrikkelijk dank
baar dat ik straks wat echte warmte
in mijn body krijg. De stakkers, die
dit toet kunnen betalen of die aange
wezen zijn op de gemeenschap zyn er
heel wat -.lechter aan toe. Vlak voor
de Koningin en de Prins met vakan
tie gingen ben ik nog voor hen opge
treden. Geloof me... ik heb Hare
Majesteit zien huilen... zij lag dubbel
van het lachen... toen ik mijn reper
toire afdraaide. Dat deed mij goed en
doel de Weesperstraat, waar ik gebo
ren ben... de Kerkstraat! Nee, de Jid
dische gein gaat eruit. Zelfs in Israël
is ze toet. Het is een prachtig land met
harde werkers, maar tijd voor moppen
hebben ze toet". Als de omroepster van
Schiphol het vliegtuig van Max Tailleur
aankondigt, staat hij wat zenuwachtig
op. HÜ grist zijn kam eenkleurige jas tot
een stoel op, pakt zijn handbagagekof
fertje en samen lopen we naar de uit
gang.
Onderweg naar het vliegtuig zegt hij:
„Je kent die toch van dat slemielige
Joodje uit Polen? Nee... nou luister dan.
Dat mannetje moest als maar vluchten
voor de programs. Van Warschau naar
Duitsland en dan als Hitier het voor
het zeggen krijgt, naar Nederland. Ten
slotte komt hij terecht in New York.
Hij is totaal berooid. Hij klopt op de
deur van de ambassadeur van zijn ge
boorteland en vraagt: Kunt U mij niet
sturen naar een land waar geen joden
haat bestaat? Hier heb je de aard
bol...", zegt de Excellentie. Kijk maar
zelf of je iets vindt. Het mannetje tuurt
en staart, maar na een kwartier zegt
hij: „Excellentie... heeft U misschien
nog een andere bol voor mij?"
Het is met gevoel van zelfspot, dat
Max Tailleur dit verhaal doet. „Jood
se mensen zijn sentimenteel... ik ook...
vunzige moppen vertel ik toet... ik ken
en onthou ze ook niet. Nou daar gaat
Max dan weer... naar de zon en naar
de Nederlanders op die speldeknop in
de Caraibische Zee... zal ze de groeten
van je doen... Dag!... ja beloof je, ik
zal je het eerste exemplaar van „Max"
toesturen... je kunt medewerker wor
den als je maar genoeg gijntjes kunt
produceren... Zul je voor mij duimen
als ik straiks in de lucht hang?
de Koningin en de Prins waarschijn
lijk ook... Oh, Prinses Beatrix was er
ook bjj... telkens stootte zij haar moe
der aan, wanneer zij bijna stikte in
een lachbui."
Max dronk een flesje tonic. Met ner
veuze vingers sneed hij een sandwich
in reepjes en zei toen: „Ik had dertien
cent toen ik begon... en nu ik drie en
vijftig jaar ben, heb ik er veertien,
dank zij de almachtige vraatzuchtige
fiscus. Maar al ben ik dan niet veel
rijker geworden ais in de dagen dat ik
nog Kleerekoper heette, toch zou ik
mijn leven niet over willen doem Ik
heb tienduizenden mensen gelukkig -ge
maakt, ik heb de hele wereld door ge
zworven... in Nieuw Guinea stortte ik
in. Ik was een wrak en dacht, aat net
nooit meer goed zou komen. Maar Ome
Max is toch krasser dan ikzelf dacnt...
1 ken je de laatste mop al
Bij een groot diner in een hotel
is een pastoor tafelpresident. Een
ober loopt rond met een temen
gloeiende soep, hij struikelt en gooit
de inhoud over het hoofd van de pas
toor- De geestelijke staat op en zegt:
Zou ik een van de aanwezigen, die
niet ge-looft mogen verzoeken in mijn
plaats een paar woorden tot de ober
te zeggen?"
Onuitroeibaar i-s de gijn in deze man,
die in zijn moppenkartotheek 40.000
exemplaren heeft verzameld.
„Je begrijpt", lacht Max Tailleeur,
dat ik voorlopig vooruit kan met mijn
maandblad. Ik ben er zuinig op, dat
verzeker ik je... sinds de oorlog is de
Joodse gein er uit. Op de plek waar
eens de mensen humor aan de lopende
band maakten, gapen lege huizen en
worden bankgebouwen gemaakt. Ik be-
