Willen de Amerikanen zich ook
van Tsjang Kai Tsjek ontdoen?
Heerser van
eiland
wacht al
vijftien
jaar tot
geschiedenis
hem roept
Trudy Groenman en Anja
Lepoutre bij laatste zestien
Okker-Haj er
uitgeschakeld
Historisch tweetal
BRABANTS DAGBLAD TE 'S-HERTOGENBOSGH
LEERLING-JOURNALISTEN
Nederlandse mijlpaal op Wimbledon
Tekenen aan
Safe in de kluis
Kabels over Lek
moeten 20 meter
omhoog
Minister gaat de
knoop doorhak
ken in kwestie
IJmond
Negen maal
Geen team
Indonesië koopt
wapens in Rusland
Beverwijk en
Heemskerk toch
één gemeente
Koningin Elizabeth
bezoekt Aberdeen
Ik zag het symbool, dat men ge
schilderd had op een kraan,
die hoog uittorende boven het
dak van een ondergronds kracht
station, dat in het hart van For
mosa uit een bergwand gehakt
werd. Ik zag het op de geel ge
verfde trucks en bulldozers, die
beladen met ballast zich een weg
baanden door het bos naar de
plek, waar men met de aanleg van
een nieuwe dijk bezig was. En ik
zag het op de ruwe zakken kunst
mest, die lagen opgestapeld naar
een coöperatieve boerderij in een
dorp, niet ver van de hoofdstad
Taipeh.
Twee handen, die elkaar vriend
schappelijk schudden Het
symbool van de Amerikaanse
hulp, die generalissimo Tsjang
Kai Tsjek 15 jaar lang gesteund
heeft op de wankele troon van na
tionalistisch China. Die ineenge
slagen handen zijn afgedrukt op
alle goederen, die deel uitmaken
van de miljoenen dollars hulp, die
de Amerikanen als het ware heb
ben leeggestort in het kleine peer
vormige eiland, dat juist tegen
over communistisch China in de
straat van Formosa gelegen is.
Het is het eiland, waarheen
Tsjang Kai Tsjek met een half
miljoen van zijn mannen vluchtte,
toen het bevrijdingsleger van
Rood China's volksrepubliek hem
tenslotte na verbitterde strijd van
het vasteland verdreef.
Op de redactie van het
is plaats voor enkele (mannelijke)
Zij, die menen ie beschikken over journalistieke aan
leg en een opleiding middelbare school (bij voorkeur
gymnasium) hebben voltooid, gelieven zich schriftelijk
mei zo uitvoerig mogelijke inlichtingen ie wenden tot
de HOOFDREDACTIE van hei Brabants Dagblad,
Emmaplein 2, 's-Heriogenbosch.
TSJANG KAI TSJEK
einde van de weg bereikt?
beschikking over een enorm
leger
Door verlies van kostbaarheden, waardevolle
documenten enz. kunnen vaak de vruchten van
Jarenlange arbeid op slag worden vernietigd. In
de kluizen van deKas-Associatie zijn ze evenwel
veilig bewaard, Deze zijn ook ruim genoeg om
bezittingen van enige omvang op te bergen»
Gaat U met vakantie, naar het buitenland op een
zakenreis of voor enige tijd op familiebezoek,
maak dan gebruik van de kluizen van de Kas»
Associatie. Ook vooralle gebruikelijke bankzaken
kunt van onze diensten gebruik maken.
KAS-ASSOCiATIE N.V.
Spuistraat 172, Amsterdam
LONDEN, 27 juni Het Ne
derlandse tennis heeft in de lome
hitte gistermiddag op Wimbledon
een mijlpaal bereikt. Trudy Groen
man en Anja Lepoutre, beiden 20
jaar oud en beiden afkomstig uit
Groningen, hebben in het toer
nooi, dat de sterkste spelers en
speelsters ter wereld op zijn groe^
ne banen verzamelt, de laatste
zestien bereikt. De laatste* keer
dat een Nederlandse vertegen
woordigster zover kwam, was in
1928 toen Kea Bouman tot de
sterkste speelsters van Europa
behoorde.
Een historisch tweetal tennisters. Links Trudy Groenmanrechts
Anja Lepoutre.
ZATERDAG 21 JUNI 1964 PAGINA 11
alarmstemming op Formosa
Tsjang weigerde zich bij de neder
laag neer te leggen. Hij heeft altijd
volgehouden, dat liy op Formosa al
leen wachtte op de gelegenheid China
weer geheel voor zich op te eisen. En
de Verenigde Staten hebben hem daar
bij alle steun verleend.
Toen John F. Kennedy Dwight D.
Eisenhower in 1060 als president en
bewoner van het Witte Huis opvolgde,
erfde hij tegelijkertijd diens politiek
van steun aan Tsjang. Hij liet echter
wel eens doorschemeren, dat hy dit
een weinig geriefelijke politiek vond.
De zevende vloot van de Verenigde
Staten, die ooit ver van de Straat
van Formosa te vinden was, zag er
meer uit als een macht, die Tsjang
juist van een dwaze invasiepoging
moest afhouden dan als een vloot, die
hem by een invasie van Formosa door
de Chinese volksrepubliek moest steu
nen en verdedigen.
Het regiem van Tsjang bestaat ech
ter nog steeds. Het heeft op het kleine
Formosa de beschikking over een
enorm leger, welks kikvorsmannen
gymnastische oefeningen verrich
ten op het strand. Alles ter voorberei
ding van een terugkeer naar het vaste
land.
Maar onlangs werd er plotseling in
het hart van Amerika een rede uitge
sproken, die door de somber uitziende
gangen van Tsjang's uit rode steen op
getrokken paleis als een lopend vuur
tje de ronde gedaan moet hebben, zo
dra zijn inhoud via de telexapparaten
aan de wereld bekend werd.
Het was senator James Fullbright,
voorzitter van de senaatscommissie
voor buitenlandse betrekkingen, die
een speech aflegde, die voor vele
waarnemers duidelijke richtlijnen be
vatte voor de buitenlandse politiek,
welke de Verenigde Staten in de toe
komst zouden gaan volgen.
,,Ik denk niet, dat de Verenigde
Staten communistisch China kunnen
of zullen erkennen of kunnen toe
stemmen in de toelating van dit
land tot de Verenigde Naties" sprak
de senator. ,,Ik geloof echter even
min, dat dit standpunt noodzakelij
kerwijze gehandhaafd moet blijven.
We zouden er goed aan doen de deur
open te laten voor de mogelijkheid
tot betere betrekkingen met de Chi
nese volksrepubliek in de toekomst."
„Om. te beginnen moeten we een
open oog hebben voor bepaalde reali
teiten ten opzichte van China, waar
van de belangrijkste is, dat er geen
twee China's bestaan, maar er in feite
één Chinees rijk is, het vasteland. Dat
wordt door communisten bestuurd en
het is waarschijnlijk, dat dit voor on
bepaalde tijd zo zal blijven."
Dean Rusk, de minister van Buiten
landse Zaken, weerlegde bepaalde de
len van Fullbright's speech. Maar hij
ondersteunde de oproep van de sena
tor voor een nieuwe toenadering tot
het communistische regiem. Fullbright
is geen lid van de regering van John
son. Maar hij is meer dan een stem
in de senaat. Hij wordt overal be
schouwd, als de meest waarschijnlijke
opvolger van Rusk, wanneer naar
zeer waarschijnlijk is Rv|pk er de
voorkeur aan geeft het voorpeeld van
de andere leden van Kennedy's kabi
net te volgen. Velen van hen zijn im
mers van hun post vertrokken, toen de
man uit Texas, Lyndon Johnson, de uit
Boston afkomstige John Kennedy in
het Witte Huis opvolgde.
Het lydt weinig twijfel, dat de speech
van Fullbright en de bijval en aanvaar
ding, die hij overal op de wereld vond
als richtlijn voor de toekomstige Ame
rikaanse buitenlandse politiek, het re
giem van Tsjang in Taipeh trof met
de kracht van een Chinese typhoon.
En die speech was niet het enige, dat
Tsjang schokte. Het was slechts de
laatste ia een serie tekenen aan de
wand voor de man, die 15 jaar lang op
(Advertentie)
Formosa wachtte totdat de geschiede
nis hem zou terugroepen.
Kennedy was nooit zo'n vurig verde
diger van de belangen van Tsjang als
bijvoorbeeld Eisenhower geweest is.
Groot-Brittannië erkende het commu
nistische regiem reeds in 1950 en in
1957 kondigde het zijn plannen aan han
delsbetrekkingen met Rood China aan
te knopen. Het land houdt handelsten
toonstellingen in China in de loop van
dit jaar.
Onlangs kwam er een nog bitterder
teleurstelling voor Tsjang bij, toen ge
neraal De Gaulle aankondigde het
communistisch Chinese regiem te zul
len erkennen. En bij de Verenigde Na
ties maakt de invloed van de vele
vrienden van Rood-China uit de Afro-
Aziatische groep het voor de delega
ties van zowel de V.S. als nationalis
tisch China steeds moeilijker voet bij
stuk te houden als zou Rood-China
niet bestaan. Na de speech van Full
bright kan men zich derhalve afvra
gen: „Is dit het einde van de weg,
die Tsjang Kai Tsjek heeft afgelegd?"
Het is een lange en bloedige weg ge
weest.
Het feit ligt er, dat gedurende de
22 jaar, dat Tsjang over het Chinese
vasteland regeerde alvorens hij naar
Formosa moest vluchten, hij met tus
senpozen van niet langer dan drie
maanden voortdurend in een soort
burgeroorlog verwikkeld geweest is.
Een man, die zoiets kan overleven,
moet toch wel een ijzersterke geest
hebben. Er was een revolutie van de
historische macht van het Chinese
communisme voor nodig hem enkele
mijlen over zee naar Formosa te ver
jagen. Daar regeert hij zijn banne
lingeneiland met ijzeren hand. De
acht en een half miljoen inwoners
van Formosa hebben weinig te zeg
gen over het bestuur van hun land.
Aan de zijde van de generalissimo
staat zijn echtgenote. Zijn zoon Tsjang
Tsjing Kwo steunt hem trouw. Het is
diens werk het grote leger, dat zijn
krachten veelal uit de Formosaanse
bevolking recruteert, in actie te hou
den.
Nieuwe werkschema's voorzien in
de tijdsbesteding van hen, die in te
genstelling tot hun leider, te oud zijn
geworden om nog langer in het leger
te dienen en te wachten op terugkeer
naar het vasteland. Ze krijgen lappen
grond waarop ze appelbomen kunnen
kweken, en ananas en rijst kunnen
verbouwen. Men zoekt baantjes en wo
ningen voor hen.
De soldaten, die nog in dienst zijn,
worden bij afwezigheid van een echte
oorlog beziggehouden met oefeningen
op grote schaal, kleurrijke parades en
politieke training onder hoge druk.
Tsjang, die in 1927 tot het Methodis-
me bekeerd werd, gebruikt de morele
herbewapening als wapen tegen zijn
landgenoten op Formosa, die op eni
gerlei wijze verdacht worden van
sympathie voor het communisme. Ik
bezocht een „herscholinginstituut",
waarop 250 studenten „les" kregen.
Bezoekers op Formosa worden ten
nauwste gevolgd in hun bewegingen.
Hotelkamers worden voorzien van ver
borgen microfoons. Hoffelijke, onver
moeibare gidsen van het Ministerie
van Informatie trekken de voetstappen
van journalisten en politici na om zich
ervan te overtuigen, dat hen alleen de
gewenste mededelingen verschaft wor
den.
Toen men mij begeleidde naar Que-
moy, het nietige eilandje, anderhalve
mijl uit de Chinese kust, dat onder na
tionalistische controle staat, gaf men
mij een medaille ter herinnering aan
mijn bezoek aan de „heldhaftige ver
dedigers."
Op het gebied van de „public rela
tions" wordt geen detail overgeslagen.
De „Sunday Express" werd onlangs
belegerd door Tsjang's propagandisten,
nadat het blad gesuggereerd had, dat
sir Alec Douglas Home, de Britse pre
mier, Peking zou bezoeken.
De tijd zal een oplossing moeten vin
den voor het dilemma, waarvoor Ame
rika zich geplaatst ziet bij haar hou
ding ten opzichte van Tsjang. Het For
mosaanse staatshoofd is 76 jaar en
heeft een zwakke gezondheid, ondanks
de ritmische oefeningen, die hij gere
geld doet. Wanneer hjj sterft, zullen
ook de kansen op voortbestaan van
zijn regiem gering zijn. Tsjang's echt
genote is een gevreesde vrouw, diens
zoon een actieve discipel van zijn va
der. Maar zonder de fanatieke leiding
van Tsjang zelf zullen zijn doelstellin
gen zeker verflauwen.
Als Tsjang blijft leven, maar Ame
rika haar steun vermindert of geheel
intrekt, zal het effect ongetwijfeld het
zelfde zijn. Het gigantische afwachten
de leger, dat een vijfde van de gehele
volwassen mannelijke bevolking heeft
gerecruteerd, zal even gevaarlijk wor
den als een granaat, die men te lang
in zijn hand gehouden heeft. De uit
gebreide oppositie tegen Tsjang op
Formosa, tot nog toe onderdrukt door
het door de Amerikanen gesteunde to
talitaire regiem op het eiland, zou ge
makkelijk haar ketens kunnen verbre
ken.
Het is niet zonder betekenis, dat het
nieuws van de val van president Diem
van Zuid Viet-Nam, een andere Azia
tische despoot, die door de Amerika
nen werd gesteund, maar voor hen
niet meer van nut was, door de dag
bladen die Tsjang in Formosa contro
leert, met alarmkreten ontvangen
werd. Het is zeer onwaarschijnlijk, dat
nog in dit jaar van de presidentsver
kiezingen een drastische verandering
in de China-politiek door de huidige
Amerikaanse regering zal worden ge
riskeerd. Maar wat zal daarna gebeu
ren?
Zou Rood-China, akkoord gaan met
onderhandelingen over Formosa, die
tot neutralisatie van het eiland zou
den kunnen leiden, wanneer aartsvij
and Tsjang Kai Tsjek eenmaal op een
zijspoor gerangeerd is? Het is niet
onmogelijk, temeer daar Formosa zeer
geringe strategische waarde heeft in
deze eeuw van atoomwapenen. Buiten
kijf staat, dat veel van de toekomst
van Tsjang zal afhangen van de nieu
we presidentsverkiezingen in de V.S.
Vele tekenen wijzen er echter op, dat
Tsjang's rol spoedig zal zyn uitge
speeld.
THOMAS JENKINS
VOLLEDIGE BANKSERVICE MET GOUDOMRANDE ZEKERHEID
BETALEN BEWAREN BEHEREN
De hoop op een verdere opmars
is de Nederlandse meisjes echter al
bij voorbaat door het wedstrijdsche
ma ontnomen, Anja Lepoutre komt na
melijk in de vierde ronde tegen titel-
houdster Margaret Smith uit en Trudy
Groenman ontmoet favoriete nummer-
twee Maria Esther Bueno uit Brazilië,
winnares van Wimbledon in 1959 en
1960. Tegen deze twee keien kunnen
zij vrijuit en onbevangen spelen in de
wetenschap, dat zfl niets te verliezen
en alles te winnen hebben. Waar zij
gisteravond het meest tegen opzagen
was de eventuele beslissing van de
wedstrijdleiding om de partijen op het
centre-court of op baan één vast te
stellen. Toch zou ook het spelen in één
der grote arena's voor duizenden toe
schouwers een steentje kunnen bijdra
gen aan de wedstrijdroutine van deze
veelbelovende meisjes.
Trudy Groenman heeft tegen de Tsje
chische Vlaska Kodesova overigens
meer moeilijkheden gehad dan de cjj-
fers doen vermoeden. Vooral haar zwak
ke tweede service speelde haar tegen
standster nog al eens in de kaart en
toen zij na een sterke start ook op haar
backhand ging missen, raakte zij haar
zelfvertrouwen kwijt. De Nederlandse
won de set op de service van Kodesova,
die de tweede setpodnt met een dubbele
fout verloor. Eerst na 2-2 in de tweede
set kwam er echter de nodige vaart
in het spel van de Nederlandse. Gehol
pen door weer een dubbele fout van
de Tsjechische kwam Trudy op 5-2 en
benutte daarna haar eerste matchpoint
met een knallende volley tegen de
lijnen.
Anja Lepoutre speelde tegen de Ita
liaanse Francesca Gordigiani veel ster
ker dan in haar party tegen de Zweedse
Bartholdson. Ook nu bleef zy teveel op
de achterlijn „kleven". De groundstro-
kes echter lukten goed en de returns
waren zuiver geplaatst. Negen maal
sloeg zjj door de service van Gordigiani
heen.
Met het herendubbel lukte het giste
ren minder goed. Tom Okker en Jan
Hajer waren te weinig een team om
hun onmiskenbare kansen tegen de
Nieuwzeelanders Crookenden en Ger-
rard te kunnen grijpen. In het bijzon
der Jan Hajer had weinig gevaarlijke
slagen op zijn repertoire, al heeft hij
bepaald niet gefaald. Tom Okker was
de sterkste man van het viertal op de
ban en het was daarom dubbel jam
mer, dat zijn partner hem in het takti-
sche bekeken plaatsspel te weinig
steun gaf. Okkers service was onge
naakbaar.
DJAKARTA, 27 juni (UPI) De In
donesische minister van Defensie, gene
raal Abdoel Haris Nasoetion, gaat wa
pens kopen in de Sovjet-Unie „om er
de federatie van Maleisië mee te ver
nietigen", zo is in Djakarta bekendge
maakt. Wanneer de zakenreis zal plaats
hebben heeft „Antara" niet meegedeeld.
DEN HAAG, 27 juni De Hoge Raad
heeft vrijdag het tweede beroep in cas
satie van het electnciteitsbedrijf Zuid-
Holland alhier tegen een arrest over de
hoogte van electriciteitskabels over de
Lek by Lekkerkerk verworpen. De ka
bels moeten op een hoogte van min
stens 62 meter worden aangebracht. De
hoogte van de kabels is nu 42 meter.
Aanvankelijk waren de kabels op een
hoogte van ongeveer 35 meter aange
bracht. Dit was geschied na een minis
teriële vergunning waarbij werd be
paald dat de scheepvaart op de rivier
door de kabels niet mocht worden ge
hinderd en dat de kabels minstens 34,7
meter hoog moesten hangen.
Twee ondernemingen iets verder
stroomopwaarts, willen drijvende bok«
ken met torenkranen langs de rivier 1»'
ten passeren, maar de kabels ware*
te laag om dit mogelijk te maken.
De twee ondernemingen spanden b4|
de rechtbank in Den Haag een kort g*
ding tegen het elektriciteitsbedrijf aaai
over de hoogte van de kabels, die in»
middels op 42 meter waren aange
bracht. De gehele procedure heeft 2,5
jaar geduurd. De president van de
rechtbank kwam reeds in eerste instan
tie tot de uitspraak dat de kabels zo
moeten worden aangebracht dat het
scheepvaartverkeer niet mag wor
den gehinderd en dat de hoogte min
stens 62 meter moet zijn.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. 27 juni Binnen enkele
w eken wordt de indiening by de Tweede
Kamer verwacht van een wetsontwerp
van de minister van Binnenlandse Za
ken, dat de knoop zal doorhakken in
zake de gemeentelijke indeling van het
gebied rond de IJmond.
Minister Toxopeus blijft in dit ont
werp vasthouden aan zjjn oorspronke
lijk voornemen om Beverwijk en Heems
kerk tot één gemeente samen te voe
gen. Op langere termijn gaan zijn ge
dachten zelfs uit naar een gemeente
lijke belangengroepering, waarbij Am
sterdam het centrum zou vormen. De
hoofdstad wordt door zijn havenbelan-
gen steeds meer geïnteresseerd bij wat
zich in het gebied van de IJmond ont
wikkelt. In dit ontwerp is van deze bre
dere conceptie echter nog geen sprake.
De minister heeft reeds moeite onder
vonden met het voorbereiden van het
onderhavige ontwerp, waartegen de
laatste tijd door de beide betrokken ge
meenten wederom is geopponeerd. Men
voert daar onder meer het argument
aan, dat de aanleg van een grote ver-
keersweg van de Coenhaven naar het
Hoogovencomplex, die dwars door de
beide gemeenten heen is geprojecteerd,
deze samenvoeging van Heemskerk en
Beverwijk ongewenst zou maken. De mi
nister echter ziet in die weg geen zo
danige scheiding, dat hij daardoor van
zijn opzet zou moeten afwijken. De ver
keersweg komt er wel, maar zij' is niet
van het gewicht van een grote, drukke
Rijksverkeersweg. Zij loopt naar de
kust en dient onder meer niet als on
derdeel van een internationale verbin
dingsweg.
Bij geruchte werd vernomen, dat de
K.V.P.-fractie in de Tweede Kamer te
gen deze samenvoeging zou zjjn. Dit
laatste is ons echter van bevoegde zij
de ten stelligste tegengesproken.
ABERDEEN, 27 juni (UPI) Ko
ningin Elizabeth van Engeland zal van
avond een bezoek brengen aan Aber
deen, de Schotse stad die onlangs is ge
teisterd door een typhus-epidemie.
Het bezoek komt in feite slechts dri®
dagen nadat de autoriteiten de stad
„veilig" hebben verklaard. De epidemie,
die de ernstigste was in 28 jaar tijd„
bracht meer dan 450 personen in zieken
huizen.
(Advertentie)
