Met daghitjes en wasvrouwen
verdwijnen ook kasten-bewoners
ELK JAAR DEGRADEREN ZO N
HONDERD HAARLEMSE HUIZEN
TOT KANTOOR OF INRICHTING
Florapark wordt langzaam maar zeker uitge
hold, Wilhelminastraat nu kantoorstraat
Nieuwe verordening beschermt karakter
Van mooiste wijken van Haarlem
P. J. WAGEMANS
Gymnastiekleraar
neemt na bijna 40
jaar afscheid
Prettige herinneringen aan
het onderwijs in Heemstede
8811
NIEUWE
HAARLEMSCHE
COURANT
N.V. „BETER HOREN"
20800
GROEN Co.
X
Burgerlijke Stand
Haarlem
:bS
•f
u(#
4
f A
AVONDDIENST BEZORGING
Voor mededelingen over de
bezorging is ons kantoor des
avonds van 17.50 tot 19.— uur
bereikbaar onder telefoon
nummer
(ook des zaterdags)
Noteert U dit nummer?
ZATERDAG 27 JUNI 1964
PAGINA 3
HAARLEM, 27 iuni Een
machtige verhuiswagen komt het
Florapark inrijden. De chauffeur
stopt voor een van de statige
herenhuizen. Met zijn bijrijders
draagt hij de complete inboedel
naar buiten. Na enkele uren van
hard werken is het herenhuis een
holle ruimte geworden. De laatste
bewoners zijn er uit getrokken en
het lijkt of de ruiten van het def
tige huis bedroefd kijken naar het
laatste gezin, dat tussen de hoge
muren heeft gewoond en geleefd.
De plaats van het gezin wordt in
genomen door rijksambtenaren of
verpleegsters van een verzorgings
tehuis. Een dergelijk beeld is voor
Haarlem een maar al te veel voor
komend verschijnsel geworden.
In de laatste jaren worden bij de
gemeente Haarlem ongeveer hon
derd aanvragen tot bestemmings
wijziging ingediend. Het huis is te
groot. Het onderhoud is te duur.
Er is geen personeel. Er kan een
goede prijs voor worden gemaakt.
Al deze argumenten dragen ertoe
bij, dat het ene fraaie huis na het
andere aan zijn bestemming als
woonruimte wordt onttrokken.
Een vriendelijke straat met aar
dige mensen kan op den duur de
graderen tot kantoorstraat. Een
sterk voorbeeld i§ de Wilhelmina-
straat. Bijna huis aan huis staan
de kantoren, bureaus en instellin
gen.
Dit imposante huizenblok op de Dreef telt geen particuliere bewoners
meer. Deze panden verlenen onderdak aan employé's van een inter-
nationale assurantiemaatschappij en aan de klerken van de directie
Volkshuisvesting provincie Noorcüwüand.
In de Wilhelminastraat hebben
artsen, notarissen en advocaten
plaats gemaakt voor ambtenaren
en organisatiemensen. Deze foto
toont achtereenvolgens de kan
toren van Bloembollencultuur,
Pitmansch ooi, S tadsbïbliotheek,
Sociaal Pedagogische Dienst,
Haarlems Muziekinstituut en
Arbeidsinspectie.
CENTRALE VERWARMING
DUIKER OLIERRANDERS
Het fraaie Florapark is goeddeels
verambtelijkt. Twee prachtige
herenzuizen zijn in beslag geno
men door het hoofdbureau van
politie en het bureau Bescherming
Bevolking.
pt<
reS'
jtS'
efle
ef#
op'
t«
die
.re#
i-til'
•IK#
•an;
ibC
■def
■ge*
on#
uib
we'
de
CeeS
ast'
chM
;en-
.•erf
chte
i is-
ooi#
spe*
oef'
vel j
elke
Hi)
doel
bal*
Hi)
tii«'
i de
da'
jun
ce#
,ite#
;ers
1 d'
pU'
He'
pre#
rken.
Ikel#
poê-
iaa#
zij#
oi#
•ten
loo'
al'
|aer
.'«at'
lont'
•f#;
al'
- «er
-:;%#»
e#
ptv y
wow.
te maken. Je kende je pappenheimer*,
de kinderen waren veel gemakkelijke*
hanteerbaar. Maar Heemstede is nu
zo'n grote gemeenschap geworden, dat
het bijna vergroeid is met Haarlem.
Ook door de te grote klassen wordt
het gymonderwijs in minder gunstige
zin beïnvloed. Je kunt met zoveel kin
deren niet datgene bereiken, wat je
zo graag zou willen. Wij zijn er nog
lang niet in Heemstede", zegt de heer
Wagemans. De sportaccommodatie,
zowel wat de zalen als velden betreft,
is lang niet toerijkend. Er moet in
Heemstede op dit terrein nog heel wat
gebeuren. Gelukkig kan ik bij mijn
afscheid zeggen dat er binnenkort al
een belangrijke verbetering op komst
is. De nieuwe in aanbouw zijnde gym
nastiekzaal bij de St. Henricus-ULO
betekent ten aanzien van de zalennood
een winstpunt van niet geringe bete
kenis en daar ben ik erg blij om".
Plezierige herinneringen ook bewaart
de heer Wagemans aan de tijd dat hij
deel uitmaakte van het honkbalteam
van de „S.C. Haarlem", dat in de jaren
twintig roem oogste als meervoudig
landskampioen. ,.Bij het behalen van
de nationale titel kregen alle spelers als
beloning een paar gouden manchetkno
pen. maar die ben ik jammer genoeg
kwijt geraakt".
De heer Wagemans heeft voldoende
liefhebberijen die hem in de nu komen
de vrije tijd geen kans zullen geven voor
verveling. „Ik hou van wandelen, puz
zelen, knutselen en lezen en daar kun
je de dag wel mee vol maken".
Het officiële afscheid van de heer
Wagemans is woensdag 1 jnli 's mor
gens om half elf wordt in de St. Bavo-
kerk een H. Mis uit dankbaarheid opge
dragen, waarbij ook de schoolkinderen
vertegenwoordigd zullen zijn. Na een
feestelijke lunch in Nieuw Berkenrode
met de familie, schoolbestuur en onder
wijzend personeel, volgt er om half twee
in Nieuw Berkenrode een afscheidsre
ceptie. Iedereen die de heer Wagemans
de hand wil drukken is daarbij van harte
welkom.
(Advertentie)
HOORAPPARATEN
SPECIAALZAAK
WAGENWEG 124 - HAARLEM
TELEFOON 02500-14461
BEVALLEN van een zoon: 11 juni:
H. v. Bruggen-Kwakkel; 15 juni: C- A.
Holtkamp-Kamoen, E. A. v. Riessen-
Prinsen; 16 juni: E. H. Mulder-de Kuy-
per.
BEVALLEN van een dochter: IS ju
ni: G. C. P. E. Kroonenburg-Koeleman;
14 juni: W. C. de Koning-Vonk, E. A.
Quist-van Duffelen; 16 juni: G. M. J.
Nolet-Nijssen, A. Roozen-Nienkemper.
ONDERTROUWD: 16 juni: I* M.
Fakkeldij en M. P. Hoogsteder, G. van
der Valk en M. E. Titschkuss, L. A.
Loogman en I. Scheelings, H. Th. Boe
rde en C. M. Rootlieb, H. Alblas en E.
M. Overweel.
GEHUWD: 16 juni: Th. G. Steffenl
en T. M. Nicolai, J. P. Klejjn en M.
Dankelman, W. A. M. Boerée en J. A.
M. Strik.
tuinnirviimin
flIIIIHIIIIIIIIIIUllMlIllllllllllUllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllimilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIHlIlllinillllllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIMIIIIIIHIIIIIIIIIIIIMIIIIMUIIIII
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimillllllllllltllllllllMllllllllllllllllllinilllllMllllltlllllllUlllllllHIIHIHIIIIIIIIIIIIItllIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIlIHPIIIIIIIIIimilllllllllHlllHIIIIIMMIMlIIIIMIIMI
Het is begrijpelijk, dat de gemeente
lijke overheid deze verschuivingen met
bezorgdheid gadeslaat. Tijdens de deze
week gehouden: vergadering van de ge
meenteraad is 'dit weer eens duidelijk
gebleken. Voor het gebied tussen de
Wagenweg en de Dreef is een verorde
ning vastgesteld, die moet voorkomen
dat het karakter van een van de mooi
ste wijken van de Bloemenstad Haar
lem niet wordt aangetast. Op dit fraaie
stukje grond voltrekt zich een niet meer
te stuiten ontwikkeling. Veel van de hui
zen worden geschikt gemaakt voor kan
toren, scholen, tehuizen en verpleegin
richtingen voor bejaarden, ziekenhuizen
of kraamklinieken. Gelukkig heeft zich
tot op heden nog geen ontwikkeling
voorgedaan, waartegen de bezorgde
bouwkundigen een hard „neen" moeten
roepen. Toch is thans een stadium be
reikt, waarin grotere waakzaamheid dan
voorheen is geboden. De verordening is
gebaseerd op artikel 34 van de woning
wet. „De gemeente kan met betrekking
tot zowel de aard van de bebouwing als
het gebruik van de gronden in de be
bouwde kom voorschriften vaststellen".
Dit artikel geeft de gemeente dus een
grotere bevoegdheid dan ten aanzien
van de gronden in de uitbreidingsplan
nen. In de bebouwde kom kan dus niet
zonder meer een stuk grond worden ge
bruikt als opslagplaats van lompen of
oud Ijzer.
We hebben niet kunnen constateren,
dat de bestemmingswijzigingen zich in
de andere. Globaal genomen worden
vooral de grote huizen aan hun woonbe
stemming onttrokken. De omgeving van
het Florapark toont duidelijk hoe ver
zo'n ontwikkeling kan gaan. In of in de
directe omgeving van het Florapark
hebben zich in de riante woningen voor-
al veel overheidsinstanties gevestigd.
Als voorbeeld noemen wij de Rijksge
bouwendienst, Huuradviescommissie,
Volkshuisvesting, Politiebureau, Be
scherming Bevolking, Provinciale grif
fie, Florakliniek en nog tal van andere
bureau's of instellingen. In de driehoek
die ongeveer wordt omsloten door Dreef,
Wagenweg en Florapark heeft nog maar
één woning haar oorspronkelijke be
stemming behouden. Een uitzondering
vormt het Floraplein, waar nog in
hoofdzaak woningen staan. In een an
der stadsgedeelte ,,Bos en Vaart" is
de toestand minder kritiek. Toch is ook
voor dit stadsgedeelte een verordening
in voorbereiding. Het gemeentebestuur
is er alles aan gelegen, dat het schone
karakter van „Bos en Vaart" en van
het gebied tussen Wagenweg en Dreef
zoveel mogelijk blijft gehandhaafd.
Burgemeester en wethouders hebben
de raadsleden ook gewezen op de tot nog
toe onbeschermde ruimte dié vrijkomt,
wanneer het Diaconessenhuis naarm
Heemstede zal zijn verplaatst. En dan
wijst het college ook op het gebied tus
sen de Meester Lottelaan en de Koning
in WilhelminalaanImmers, ook deze
buurt die onmiddellijk grenst aan de
Hout moet worden beschermd tegen een
ongewenste ontwikkeling, waarbij met
name wordt gedacht aan de vestiging
van bedrijven zoals garages, die het
fraaie aanzien van een wijk ernstig kun
nen schaden.
De verordening is vastgelegd in vijf
tien artikelen. Kort gezegd komt het
hierop neer, dat van bijna perceel tot
perceel wordt aangegeven, welke be
stemming wel dan niet kan worden
toegestaan. Ook wordt de bouw van ga
rages, magazijnen, werk- en bergplaat
sen aan strenge bepalingen onderwor
pen.
Nu de verordening eenmaal is aan
genomen, kan niet worden gesteld, dat
ineens geen mooie villa's meer worden
ontruimd om in het vervolg arbeids-
ruimte te verschaffen aan nijvere over-
heidsklerken, notarissen, accountants en
bejaardenverzorgsters. Deze ontwikke
ling zal ongetwijfeld voortgaan. Zelfs de
huisvrouwen in zeer goede doen kunnen
geen huispersoneel meer krijgen om de
soms tien tot vijftien kamers tellende
huizen op orde te houden. Hier komt
bij dat de post onderhoud een dikwijls
ondraaglijke last wordt. In verreweg de
meeste gevallen worden dergelijke hui
zen via verkoop van de hand gedaan. Er
zijn geen gegadigden uit de particulie
re sector en dit betekent het zekere en
snelle einde als woonhuis. De laatste be
woners nemen contact op met de verhui
zer en nemen hun intrek in een gerief
lijke woning met modern comfort, die
veelal vier of vijf maal kleiner is dan
de statige behuizing van weleer. Met
het tijdperk van de daghitjes, de was
vrouwen, de naaisters en de huisknech
ten lijkt ook de periode van de grote
woonhuizen fce zijn geëindigd.
De stad Haarlem kan gelukkig ge
rust zijn over het uiterlijke aanzien
van de uitgeholde woonwijken. Zo op
het eerste gezicht lijkt er inderdaad
niets te zijn veranderd. Dit is maar
schijn. Want hoe we de zaak ook ke
ren of wenden, een straat zonder kin
deren en huizen zonder levende ge
zinnen heeft nu eenmaal een ander
cachet dan een buurt die is „verrijkt"
met Rijksgebouwendienst, Volkshuis
vesting of Provinciale Griffie.
Bij het aansnijden van dit onderwerp
hebben we één aspect nog buiten be
schouwing gelaten. Vanzelfsprekend
komt hierbij ook het grote Haarlemse
woningtekort in het geding. Daarom
wordt bij de aanvrage tot bestemmings
wijziging nauw overleg gepleegd met hel
bureau huisvesting. Slechts in enkele
gevallen wordt geweigerd toestemming
tot (le wijziging te verlenen. Numeriek
neemt de woningnood toe telkens als een
herenhuis wordt verlaten. Daar het gro
te moeilijkheden blijkt op te leveren de
grote huizen in te richten voor twee of
meer gezinnen, kan ook deze moge
lijkheid nauwelijks soelaas bieden. Het
lót van de „kasten" is dus bezegeld.
Haarlem kan zich alleen nog troosten
met de gedachte, dat de gemeentelijke
overheid een oogje in het zeil houdt.
(Advertentie)
BLOEMEND AAL TELEF 54855
Heemstede, 27 juni Wanneer in
september de scholieren van de Heem-
steedse St. Bavo-parochie na een wel
bestede vacantie hun plaatsen weer op
de schoolbanken innemen, zal het hun
vreemd vallen bij de gymnastiekles
niet meer de bekende en vertrouwde
figuur van de heer P. J. Wagemans in
hun midden te zien. Bijna veertig jaar
heeft hij de lichamelijke opvoeding
van een groot deel der Heemsteedse
jeugd onder zijn hoede gehad. Daar
komt nu een einde aan, omdat hij
over enkele weken met pensioen gaat.
Het is moeilijk te geloven. Niemand
zal deze rappe sportman, die het „ge
heim van de eeuwige jeugd" zorgvul
dig heeft bewaard, voor een 65-jarige
aanzien. Maar aan zijn leeftijd valt
niet te tornen en aangezien de heer
Wagemans zich reeds op zijn toekoms
tige status heeft ingesteld, is er voor
hem geen aanleiding over zijn nade
rend afscheid te treuren.
Toen de heer Wagemans geboren
in Dortmund, opgegroeid in Limburg
en sinds zijn 20e jaar Haarlemmei
in 1926 zijn loopbaan ais gymnas-
tiekonderwjjzer aan de Heemsteedse r.k.
scholen begon, was er voor hem nog
maar heel weinig werk aan de winkel.
De lichamelijke opvoeding op school
stond nog in haar kinderschoenen en
subsidie van gemeentewege was er niet
bij. Met zegge en schrijve een lesuurtje
per week aan de toen nog tot de St. Ba
vo-parochie behorende St. Augustinus-
school, was de kous voor hem af. „Toen
ik bij pastoor IJzermans aanklopte om
mijn eerste verdiende maandgeld van
tien gulden in ontvangst te nemen, keek
deze nogal verbaasd op. Je hebt er
toch niet voor gewerkt, zei de pastoor,
die in zijn onschuld de gedachte was toe-
gedaan dat wij mensen van het gymnas-
tiekvak ons werk helemaal voor de lief
hebberij deden. Na veel vieren en vijven
heb ik de pastoor er van weten te over
tuigen, dat ook een gymonderwijzer niet
van de wind kan leven".
In de daaropvolgende jaren het
gymnastiekonderwijs had in 1930 einde
lijk zijn officiële erkenning gekregen
kon de heer Wagemans alle kanten uit.
Zijn naam kreeg bekendheid zowel in
Heemstede als Haarlem, waar hij jaren
lang verbonden was aan de St. Pe
trus Caniusschool en de Willibrordus-
school. Gymnastiekclubs in Bloemendaal
en Hoofddorp, alsook die van de Hoog
ovens trokken van zijn lessen profijt
en de Kennemer Turnkring kende hem
ettelijke jaren als lid van de technische
commissie.
„In 1954 ben ik mij uitsluitend aan
de Heemsteedse scholen gaan wijden.
Het werd mij een beetje teveel van het
goede. Aan de ruim 900 leerlingen van
de St. Jozef, Jacoba, Antonius en Hen-
ricusschool had ik de handen meer dan
vol".
Terugdenkende aan zijn Heemsteed
se jaren kan de heer Wagemans niet
anders zeggen dan dat het een heel
mooie tijd is geweest. „Ik heb in
Heemstede met veel plezier gewerkt,
al moet ik toegeven dat het lesgeven
voorheen leuker was dan nu. Vroeger
had je alleen met de echte dorpsjeugd
