mijn oom de paus
toen hij nog DON BATTISTA was
Opzienbarend Engels plan
Maak de steden
onafhanke lijk
van klimaat
Frans oordeel
over Cyprus en
Indo-China
KLEINE GALANTE RóTISSEUR
..Zio was een f ij he
Vast voedsel en de
baard in de keel
speelkameraad
t t t
door
Giovanni Battista Montini
{ZHR111 op S 3.3. S 'j^gKS
Geheimzinnig
Beperkt speelplan
Nederl. Opera
hgu
Top (loos) punt!
Heide bloeit
Weer Ambonezen
naar Indonesië
Parlementariërs
naar de West
vertrokken
Aardrijkskunde
Priester
Diplomatieke dienst
Friese katholiekendag
Waarom geen Fries
in de liturgie?
Katholiek weekblad
„Ons Noorden
ZWEEFVLIEGER
VERONGELUKT
MAANDAG 17 AUGUSTUS 1964
W,- k bepaald niet gemakkelijk
^ei een persoonlijkheid te
.ri'lVen, die Opperpriester is
Hen 6611 balf miljard katho-
Ojh etï die ik nog steeds „zio",
•ks'b°em. Ik bedacht dit, toen
Je Vr en met mÜn bruid Marzia,
W;°eSere gravin Provaglio di
Ht+elli' op Paus Paulus VI
*n diens prachtige Re-
-e vatlce-appartement op de der-
^lei^ieping van het Pauselijk
Hij had ons ontboden om
V> 0ns huwelijk zijn bijzon-
Op (j2egen te geven. Dit gebeurde
JitK5 dag van de plechtige ope-
'et^an de tweede zitting van
^^oemènisch Concilie.
Jw. gereld zag hem toen, het
bedekt met de met juwelen
a mijter, in een schitte-
VjJdt gewaad en op gebor-
^0;hf Pantoffels. Hij werd in
Vh.°P de ..seda gestatoria" de
^-.^eter binnengedragen. Deze
^are troon werd door twaalf
in helrode uniformen ge-
rd. Aan weerszijden wer-
16 flabella gedragen, de grote
;rs van struisveren. In onbe-
)k Latijn hield hij de ope-
ede, welke nu een historisch
'\u^ent is. Hij leek ver, heel
ons vandaan. Een impo-
i^e persoonlijkheid.
A j
waar Paus Paulus werd
géboren
Een toto van de jonge Montini
die gemaakt werd bij gelegenheid
van zijn eerste H. Mis.
Voorlopig alleen in
Friesland
Vergenoegd kust deze kleine rótisseur de achttienjarige Malvina
Jackson, reine des Loges van de gelijknamige feesten in het bos van
Saint Germain bij Parijs. "Het feest houdt verband met de bedevaart
van Saint Fiacrede populaire Franse heilige, die patroon is van
tuinders, koks en rötisseurs.
x •.vxa^M^WKTOffi^ •■- iSsssss
SVt toen hij °ns later In zijn appar-
wVl begroette, ervoeren we, dat
bPaulus draagt hU de titel
jij&ilige Vader nog steeds mijn
"v de vriendelijke, gevoelige, har-
v en graag lachende man, die ik
X1 mijn kindertijd herinner. Ik mag
zeggen, dat - ik de gelukkigste
{Oen van mijn jeugd bij hem heb
Vacht. Wü zagen elkander al-
ürende de zomervakantie, wan-
én de hitte van de Romeinse
.jjaand én zijn zware, nogal in-
Vnnvp'r>hchtingen als de rech
te hem alt d'us xtI ontvluchtte.
,>ke en ietwat «-u"^oigen; diPl0"
ftSr in het Vaticaan keSSlS ™on"
H fbl beslist niet herkend hebben°to
CT^Pie ten noorden van Brescia in
vfpUlije, waar mijn vader een bun-
v, Vj^rit en waar hij graag vertoef-
\Vr mÜn oudere broer Giorgio en
j er niets heerlijkers dan met
IV ge wandelingen te maken.
'Ar.^attista zo wordt hij in onze
'NhreSoemd' ofschoon hij eigenlijk
vvBattista heet, soms afgekort
.iV mattista ik heet naar hem
i\"Js gedurende onze dagelijkse
'•■Aldoor de koele bergwouden en
jm.Cfd&e weiden de namen van de
tv Sm P'anten, heesters en dieren.
h i» we haasje-over en spron-
V)M2ijn rug, waarbij hij zich, zoals
sAJ*6! in een gebogen houding zet-
S ^organiseerde hij tenniswed-
V ^Waaide .energiek het racket,
{"'erende kreet slakend, ét'
"al goed geplaatst had.
Nii ^>iÏt Paus, opvolger van Joan-
NeNir die een der populairste
W iVa^h onze tijd is geweest. Voor
Vi' k pensen, ook buiten het Vati-
aulus VI nog steeds een
°t> :L .geheimzinnige figuur. Ik
t- aio bescheiden wijze probe-
ita-hs Paulus te beschrijven als
taliën' zoals ik die ken, een mens
Sr°°t hart en een immense
- Af menselijl contact. Ik ken
«d van een familie, waarvan
dg. 8 op de ander gesteld is.
Behalve datgene, wat ik zelf heb mee
gemaakt, voeg ik aan hetgeen ik
schrijf veel toe, wat ik over zijn jeugd
van mijn vader, senator Lodovico
Montini gehoord heb en van de jon
gere broer van de paus, dr. Frances
co, voorts van mijn broer Giorgio, die
enkele jaren bij hem in het Vatikaan
woonde en ten slotte van talrijke in
tieme vrienden van onze familie.
Mijn oom werd geboren in het land
huis van onze familie te Concesio bij
Brescia. In de sacristie van de kerk
van Sint Antonius kan men op een ver
geelde bladzijde van het oude doopboek
lezen: „Giovanni Battista Enrico Anto
nio Maria Montini, zoon van dr. Gior
gio en mevrouw Giüditta Alghisi, gebo
ren in het 22ste uur van de 26ste dag
van september 1897."
In Concesio was Gianbattista een ma-
fer, maar onvervaard jongetje. Primo
avoldi, de dorpshorlogemaker, die even
oud is als hij, herinnert zich goed, hoe
hij eens in de grote tuin van de villa
der Montini's met Gianbattista speelde.
Daar stond een brede, hoge boom. „We
hielden een wedstrijd, wie van ons er
het snelst in kon klimmen. Ofschoon hij
kleiner was dan de andere speelgeno
ten, won hij het meestal, omdat hij le
niger was. Hij klom dan naar de hoog
ste, meest vooruitstekende tak en riep:
ik heb de top bereikt, ik heb gewon
nen! Bij dere spelletjes was hij bijna
altijd de winnaar of de ledder. Achter
zijn geboortehuis ligt een heuve, Ver-
dura genaamd. Helemaal bovenop be
vindt zich een diepe grot. Wij kinderen
durfden de grot niiet binnen te gaan,
want we geloofden, dat er boze geesten
in huisden. Op een dag stapte Gianbat
tista, resoluut de grot binnen, plechtig
verklarend: Kom mee, ik ben niet bang
voor de boze geesten. HU boezemde zulk
een vertrouwen in, dat we hem volgden
en we drongen tot de uiterste en donker
ste hoeken door. Gianbattista was in
die tijd acht jaar.
Gianbattista gaf voor het eerst blijk
van een bijzonder helder verstand op
het Jezuïetencollege van Cesare Ariel
te Brescia. De examenpapieren van zün
derde schooljaar vertonen niets dan tie
nen en negens. Alleen in aardrijkskunde
was hü niet zo goed. Bij de paters Je
zuïeten werd hij in de intellectuele en
godsdienstige zelfbeheersing geschoold,
welke hü aan de buitenwereld
nog steeds toont. HU ging van het Je
zuïetencollege naar een instituut, dat
gesticht was door de volgelingen van
de H. Philippus Neri.
De H. Philippus Neri die een kardi
naalshoed weigerde, hervormde de Ro
meinse Curie. Paus Paulus doet dat
thans, vier eeuwen later, wederom. Het
instituut te Brescia werd in de open
hartige, hervormende geest van de pa
troonheilige geleid. Nog heden ten da
ge beheren de paters een bioscoop en
een boekhandel. Toen Gianbattista er
op school ging, bracht hij al zqn vrije
tpd bij de paters door. Hij gaf catechis
mus aan kinderen en bereidde hen op
hun Eerste H. Communie voor. Ook or
ganiseerde hü spelletjes voor hen en
sportwedstrUden.
Op zekere dag richtte de jonge Gian
battista een vereniging op, „Het Ge
zelschap van de H. Lodewijk". Het doel
was jongelui, minder fortuinlijk dan h«
op allerlei manieren bq te staan. HU
ging zieken bezoeken die hü troostte en
wier zorgen hij deelde. „Het Gezelschap
van de H. Lodewijk" was echter geen
lang bestaan beschoren. De „stichter"
besloot priester te worden. De eerste,
die hp inlichtte was zijn geestelijke
leidsman, pater Giulio Bevilaqua. Het
werpt een interessant licht op het ka
rakter van Gianbattista, dat hij zich tot
dit modern-dekende, geestelqk en cul
tureel hoog ontwikkelde lid van de Or
de der Paters van het Oratorium voelde
aangetrokken. Pater Bevilaqua had aan
de universiteit van Leuven gestudeerd
en sprak vloeiend Frans, hetgeen tussen
haakjes alle leden van de familie Mon
tini doen, ook de Paus. Pater Bevilaqua
is thans tachtig jaar oud en woont m
een huis in een der arbeiderswijken van
Brescia. Zodra Paus Paulus na zijn kro
ning de dringendste zaken had afge
daan, nodigde hij zijn geestelijke mentor
uit voor een bezoek aan zpn zomerresi
dentie te Castelgardolfo. Daar brachten
de Paus en zijn leraar enkele weken in
meditatie en diepgaande gedachtenwis-
seling door.
In de familie werd Gianbattista als
een enigszins eenzelvige jongeman be
schouwd, die zUn eigen zin deed en met
niemand zijn pe-rsoonlqke moeilqkheden
besprak. ZUn broers wisten aanvanke
lijk niets van zü-n plan, priester te wor
den. Zijn moeder was aanvankelijk de
enige van de familie die het wist. ZU
was een godsdienstige vrouw, leidster
van de katholieke vrouwenbeweging te
Brescia. Gianbattista is heel zijh leven
erg aanhankelijk gebleven aan zijn
lieve, begrijpende moeder.
HU werd op 29 mei 1920 In de kathe
draal van Brescia tot priester gewijd,
een wit habUt dragend, door zUn moe
der uit haar bruidsjapon vervaardigd.
HU droeg het ook, toen hü rich naar
het heiligdom van de Moeder Gods be
gaf, dat zich niet ver van ons huis be
vindt en waar hU zijn Eerste H. Mis op
droeg. Vanwege zqn zwakke gezondheid
was er niet van hem verlangd, dat hq
alle klassen van het seminarie van Bres
cia afmaakte. Men stond hem toe, het
grootste gedeelte van zijn studies thuis
te volbrengen.
Reeds toen nam hq de gewoonte aan
tot diep in de nacht te werken. Soms
kwam zijn moeder na middernacht
zö'n studeerkamer binnen, hem verma
nend te gaan slapen. „Een ogenblikje
nog, moeder," zei hij dan „ik stop, wan
neer ik met dit hoofdstuk klaar ben...
Zijn studie leverde zulke uitstekende re
sultaten op, dat zijn bisschop, mgr. Gia-
cinto Gaggia hem naar Rome zond. Hq
studeerde wqsbegeerte aan de Gregori
aanse Universiteit en letteren aan de
Universiteit van Rome.
Destyds woonde hU in Rome in eea
appartement op de Aventijnse heuvel,
bü zün vader, senator Lodovico en zqn
oudste broer. Ook pater Bevilaqua
woonde er. Mijn vader herinnert zich
zijn ongelooflqke bekwaamheid, om zich
op de studie te concentreren. HÜ was
in staat, drie of vier onderwerpen te
gelijk te bestuderen. In zqn kamer
heerste orde en netheid. De stapels boe
ken stonden netjes op een rij of waren
keurig op boekenplanken gerangschikt.
Het was mgr. Giuseppe Fizzardo, nu
kardinaal van de Romeinse Curie, die
hei eerst deze briljante student uit het
noorden „ontdekte". Hü üet„ F1 !n
1921 toe tot de Kerkelijke Academie
(toen nog de Pauselijke Academie voor
edellieden geheten)waar priesters voor
de diplomatieke dienst van de H. btoel
werden opgeleid.
Zijn eerste stap op de weg naar de
diplomatie is bepaald geen succes ge
worden. In mei 1923 werd hq ais atta
ché naar de Apostolische Missie te
Warschau in Polen gestuurd. Toen even-
S s
wel bleek, dat zqn gezondheid te wen
sen overliet, werd in de herfst reeds
naar Rome teruggeroepen. Daar kreeg
hq op het Pauselijk Staatssecretariaat
een baantje. Het verblüf in Warschau
zou Gianbattista enige buitenlandse op
dracht blüven. Niettemin heeft het een
diepe indruk op hem gemaakt. Polen
ging in 1923 nog steeds gebukt onder
de nasleep van de Bolsjewistische re
volutie in Rusland. Het was voor hem
tevens een stuk van het Oosten, met
zijn diepe mystiek en groot geloof. Tij
dens zijn weric op het staatssecretariaat
besteedde Ginabattista bijzondere aan
dacht aan de betrekkingen van de Kerk
met de landen en godsdiensten in het
Oosten. Toen de kerkvorsten de Sixtijn
se Kapel binnentraden, voor het con
claaf, waarin zq mqn oom tot Paus
kozen, passeerden ze een fresco, dat
voor velen hunner een symbool leek:
het geeft Pius XII weer, een delegatie
van Oosterse christenen ontvangend,
met aan zün rechterzqde mgr. Montini.
Na zün verkiezing en kroning en op
zqn reis naar het Heilige Land heeft
Paus Paulus VI zqn belangstelling voor
degenen, die hq zqn Oosterse broeders
noemt, duidelük genoeg kenbaar ge
maakt.
In de lente van het jaar 1925 werd
Don Battista, zoals we hem nu gin
gen noemen, minutant of aankc ïend
beambte op het Vaticaanse staatsse
cretariaat. Daar werkte hij zonder
onderbreking gedurende 29 jaren, tot
1954, toen hij tot aartsbisschop be
noemd werd, met als zetel Milaan.
In zijn Romeinse jaren was Don Bat-
ta moderator van de katholieke
studentenvereniging te Rome te wor
den, de Circolo Romano della Fede-
razione Universitaria Cattolica Italia-
na (FUCI). Ogensehqnlqk een gemak
kelijk baantje, maar niet in die tqd.
Immers, Mussolini had zijn mars
naar Rome georganiseerd en de fas
cisten waren aan de macht gekomen.
Dr. Ugo Piazza, jarenlang vriend en
lijfarts van mijn oom, was in die da
gen een bekende politieke figuur. Hij
zegt van die tijd: „Aangezien Mussolini
naast zijn partij geen enkele andere
duldde, werd onze studentenfederatie de
stem en het geweten van allen, die zich
tegen het fascisme verzetten. Pater
Montini was onze aangewezen leider."
Hq herinnert zich nog levendig zijn eer
ste ontmoeting met mijn oom. „Hij
kwam onze soos binnen en ik dacht:
o hemel, wat hebben zij ons een zielig
klein mannetje gestuurd, om ons te
helpen! Toen zag ik opeens zijn ogen,
grqs en doordringend. Zij leken hem
groter te maken en sterker dan de men
sen om hem heen."
UTRECHT, 17 aug. In afwachting
van de goedkeuring van de overheid
over het besluit tot liquidatie, hebben
bestuur en directie van de Nederlandse
Opera besloten voor het seizoen 1964-
1965 een beperkt speelplan op te stellen.
Het gevolg daarvan is, dat de abonne
mentsseries in de verschillende steden
ook wijzigingen ondergaan. Voor Am
sterdam is de vrijdagavond-serie terug
gebracht tot acht voorstellingen (was
10). De andere series op donderdag
avond en zondagmiddag zijn ge
handhaafd.
De series in Rotterdam en Utrecht
zijn teruggebracht tot acht respectieve-
lqk zes voorstellingen.
Voor Den Haag kon wegens het uit
vallen van het gebouw voor K. en W.
geen abonnementsserie worden vastge
steld. Het was slechts mogelijk een abon.
stellingen worden in de Scheveningse
Kurzaal gegeven. Onderzocht wordt nog
of in de Kurzaal vrije voorstellingen
kunnen worden gegeven.
Premières komen op het speelplan
niet voor. Tijdens de abonnementsvoor
stellingen worden uitgevoerd Carmen,
de Barbier van Sevilla, de Parelvissers,
Tosca, Don Pasquale, Werther, der Bet-
telstudent. Madame Butterfly, die Zau-
berflöte, La Bohème, Nabucco, Cavalle-
ria Rusticana en I Pagliacci.
SAMBEEK, 17 aug. Een ergerlijk
geval van visstroperü heeft zich voor
gedaan in het Boxmeerse kerkdorp Sam-
beek. Enkele vandalen braken het sluis
je bü de Maas open waardoor het wa
ter uit deze uitwatering kon wegstro
men. Door de stropers werden vervol
gens alle grote vissen opgepikt. Duizen
den kleinere visjes kwamen om het le
ven.
/n het Amerikaanse plaatsje Bay-
ville op Long Island is een man
gearresteerd wegens het dragen
van een toploos badcostuum.
De schuldige, Charles Gerald, verliet
voor een boodschap zijn wagen, ge
huld in een simpele zwembroek. De
politie en het plaatselijke gerecht
bleken hier tegen gekant. Volgens de
letter van de gemeentelijke wet is
in Bayville alleen badkleding toe
gestaan die het lichaam dekt vanaf
iets beneden de schouder tot 4 cm
boven de knie. Charles Gerald kon
eerst na een fikse boete van f 350,
te hebben betaald, vergezeld van een
stevige uitbrander, zijn rit oortzet-
ten.
BOLSWARD, 17 aug. (KNP) Tij
dens de zaterdag in Bolsward gehou
den Friese Katholiekendag, is gepleit
voor invoering van het Fries in de li
turgie en voor een eigen katholiek
weekblad, ter vervanging van het be
gin dit jaar verdwenen dagblad „Ons
Noorden".
De dag werd gehouden in het open
luchttheater „Het Julianapark". Tij
dens de liturgieviering in de St. Fran-
ciscuskerk, welke de bqeenkomst in
leidde, hield pater dr. S. Galema OFM
uit Megen een predikatie in het Fries.
De voorzitter van het Friese Katholie
kendagencomité, S. de Haan, betreur
de in zqn welkomstwoord het verdwü-
nen van het enige katholieke dagblad
„Ons Noorden". Hq hoopte dat de po
gingen om tot een eigen katholiek
weekblad voor het noorden te komen,
welke pogingen reeds in een vergevor
derd stadium verkeren, succes zouden
hebben.
De eerste spreker op de Friese Ka
tholiekendag, de heer P. van der
Mark, lid van Gedeputeerde Staten van
Friesland, pleitte in zqn toespraak over
de verhouding cultuur-overheid, voor
grotere vrqheid voor de Friese provin
ciale overheid in culturele zaken. De
Friese liturgie vormde het onderwerp
van de rede van de jonge schrijver
Tetje Brattinga. Hij pleitte voor in
voering van het Fries in de liturgie.
„Waarom geen Fries in de liturgie,
terwijl overal het Fries als taal wordt
geaccepteerd", zo vroeg hq zich af.
77
LEEUWARDEN, 17 aug. Een Fries
comité katholiek weekblad „Ons Noor
den" zal eind september een proefnum
mer van een weekblad „Qns Noorden"
in Friesland verspreiden en hieraan een
intensieve wervingsactie verbinden.
Uit vele contacten is het actie-comité
gebleken, dat er belangstelling voor de
ze onderneming is.
Wanneer het weekblad in Friesland
voldoende basis blijkt te vinden, zal
hoe de verspreiding tot de rest van het
men op korte termqn bestuderen of en
hoe de verspreiding tot de rest van het
bisdom Groningen kan worden uitge
breid.
Sinds de opheffing van het dagblad
„Ons Noorden" op 1 april van dit jaar
heeft men naar de mogelqkheid gezocht
in het bisdom tot een wekelijkse publi-
katie te komen. Men is tot de conclusie
gekomen, dat een uitgave voor het hele
bisdom zakelijk nog niet haalbaar is.
Voor de nieuwe steden die in de toe
komst in Engeland zullen verrij
zen, worden revolutionaire gedach
ten ontwikkeld. Een van die ge
dachten is, dat koude jaargetijden geen
•vat meer mogen hebben op de inwoners,
doordat iedere nieuwbouw-stad zal moe
ten beschikken over enorme warmwater
reservoirs met een dusdanige tempera
tuur, dat het beruchte gure weer bij onze
overburen geen enkele rol meer zal kun
nen spelen. Wat is precies de bedoeling?
Het onbenut laten van de miljoenen ku
bieke meters warm afvalwater, die dage
lijks vrijkomen uit elektrische centrales,
kunnen voor de toekomstige steden ge
reserveerd worden teneinde de bewoners
thuis, op hun werk en bü sportbeoefening
van dienst te zijn. Het idee is afkomstig
van de heer Donald Gibson, directeur-
generaal van de afdeling onderzoek en
ontwikkeling van het ministerie van
Openbare Werken.
Hij beschrijft zijn „droomstad" als
volgt. Er moet voor iedereen een onbe
perkte hoeveelheid water voorradig zijn
ten behoeve van de huishouding, was en
centrale verwarming. De zwembaden
moeten 's winters zonder verwarmings
installaties een aangename temperatuur
hebben en ook de zeilsport hoeft niet
meer aangewezen te zijn op het zomer
seizoen. Het klinkt nog sprookjesachtig:
in hartje winter zwemmen en zeilen in
warm water! De aarde zelf zou ver
warmd kunnen worden door middel van
met heet water gevulde pijpen, hetgeen
bijvoorbeeld ook de land- en tuinbouw
ten goede zou komen. Het ideaal is, gaat
de heer Gibson verder, de steden op
palen te bouwen en daaronder de warm-
watermeren te stimuleren. Het bruisen
de leven daarboven, met zijn flats, win
kels, kantoorgebouwen en plantsoenen,
zou dan geen hinder ondervinden van
de lager gelegen reservoirs.
Een ander voordeel is, aldus de heer
Donald Gibson, is het uitblqven van de
beruchte mist. Wanneer de temperatuur
warm genoeg is, treedt deze ongezonde
damp absoluut niet op. Donald Gibson
ziet als oplossing van de verkeersdrukte
ook nog de mogelijkheid de wegen on
der de stad te maken. Of de kosten hoog
zullen zijn? Dit hangt af van de inten
siteit van het verbruik, zegt Gibson.
De onderzoekingen, waaruit deze ideale I
toestand zou kunnen resulteren, zijn ech
ter pas begonnen, zodat Engeland zich
voorlopig nog serieus dient te wapenen
tegen de kilte en de kou die het zee
klimaat nu eenmaal met zich mee brengt.
PARIJS ,17 aug. (AFP) De Fran-
se regering is van oordeel, dat het be
ginsel aan nlet-inmenging de voorwaar
de voor de vrede vormt. Dit geldt met
name voor Indo-Chlna, de Congo en
Cyprus, zo heeft de Franse regerlngs
woordvoerder Peyrefitte meege
deeld na een kabinetsvergadering on
der voorzitterschap van president Do
Gaulle.
Wat Cyprus betreft, blijkt uit de si
tuatie dat de akkoorden van Zürich
niet meer bruikbaar zijn en dat de
kwestie moet worden opgelost door een
rechtstreeks gesprek tussen Grieken
land en Turkije. Frankrijk is bereid de
totstandkoming van een akkoord te
vergemakkelijken.
Ten aanzien van Indo-China zei mi
nister Peyrefitte, dat de crisis om Viet
nam de juistheid van het Franse stand
punt heeft aangetoond, dat een nieuwe
14-mogendhedenconferentie bijeen moet
komen.
EDE, 17 aug. De heide bloeit dit
jaar bijna veertien dagen vroeger
dan in andere jaren. In Gelderland
is de bloei al op het hoogtepunt. De
heidevelden kleuren schitterend
pa^fs.
Begint de puberteit tegenwoordig op jongere leeftijd dan vroeger
het geval was? Koordirigent David Bulgin van de Anglikaanse
parochiekerk in Walthamstow is hiervan overtuigd, omdat
hij steeds te kampen heeft met een tekort aan koorknapen. Zij krij
gen veel vroeger de baard in de keel en dat betekent dan defini
tief het einde van hun zangcarrière. De mogelijke uitleg voor dit
versnelde groeiverschijnsel geeft een arts in Walthamstow, dr. Mel
ville Watkins: „Enkele jaren geleden nog kregen de babies pas na
negen maanden vast voedsel toegediend, maar tegenwoordig is deze
stelregel verouderd en wordt de zuigeling al met 3 maanden een
vastere substantie dan melk en vruchtensap toegediend. Gedurende
de laatste 20 jaar is de puberteit met 2 tot 3 jaar vervroegd. Meisjes
die zich eerst met 14 jaar gingen ontwikkelen zijn hier nu al op 11-
jarige leeftijd aan toe, terwijl jongens van 11 jaar nu gelijk staan
met 13-jarigen van enige jaren geleden. Het is heel goed mogelijk
dat het eerder toedienen van vast voedsel aan babies hiervan de
oorzaak is," aldus de heer Watkins. Hoe zijn de ervaringen van de
Nederlandse koordirigenten?
DEN HAAG, 17 aug. Negentien
Ambonezen (drie gezinnen en twee al
leenstaanden) zullen op maandag 24
augustus per vliegtuig naar Indonesië
vertrekken. Zq gaan per KLM naar
Bangkok en vandaar met een Garoe-
da-toestel naar Djakarta. De Ambone
zen komen uit (het woonoord Schatten
berg en de woonoorden bq Arnhem en
Vught.
Deze 19 mensen zouden al op 2 juli
vertrekken met een toestel van de Ga-
roeda, dat toen 85 landgenoten naar
Indonesië bracht. Zij hadden echter
hun zaken niet op korte termijn kun
nen regelen. De Ambonezen werden
toen 's maandags gewaarschuwd dat zij
op donderdag naar Indonesië moesten
vertrekken.
Er zijn ongeveer 25.000 Ambonezen
in ons land. Enkele honderden hebben
te kennen gegeven dat zij naar hun
eigen land willen terugkeren.
SCHIPHOL, 17 aug. Een uit zeven
tien leden bestaande parlementaire de
legatie is zaterdagochtend van Schiphol
naar Suriname vertrokken voor een bij
eenkomst van parlementariërs uit alle
drie delen van het koninkrijk, zoals de
ze sinds 1956 al enkele malen zijn ge
houden.
De delegatie zal veertien dagen in
Suriname blijven en aan allerlei delen
en projecten van het land een bezoek
brengen. Op dinsdag 1 september ver
trekt men naar de Nederlandse Antil
len. Woensdag bezoekt de delegatie Cu
rasao, donderdag Aruba. Vrqdag 4
september reist men van Curasao naar
New York. Na een bliksembezoek aan
de wereldtentoonstelling stapt het gezel
schap vrijdagavond in een KLM-lijntoe-
stel en wordt zaterdag 5 september des
ochtends om tien uhr op Schiphol terug
verwacht.
De groep parlementariërs bestaat uit
de Eerste Kamerleden Kraayvanger,
Cammelbeeck, Berhuis, Louwes en Van
Hulst, alsmede de Tweede Kamerleden
Van Thiel, De Kort, Van Koeverden,
Moorman, Bommer, Vondeling, Egas.
Berkhouwer, Meuling, Mellema, Lank-
horst en griffier De Ruiter.
ALKMAAR, 17 aug. De 41-jarige
zweefvlieger P. J. v.d. Berg uit Delft
is zondagmiddag bi) Alkmaar met zqn
toestel neergestort. In het Sint Elisa-
bethziekenhuis is hq aan de opgelopen
verwondingen bezweken. De heer v. d.
Berg, inspecteur van de rqksluchtvaart
is met zqn zweefvliegtuig bóven Koe-
dqk-Zuid bij Sint Pancras afgegleden.
In de bebouwde kom stortten toestel
en vlieger in een tuin.
