I 1 n
Eerzaam in zijn huiskamer
beleeft pa
de grote hartstochten van
Stirling Moss
J
A 8 ze dinsdagsavonds op het intieme Herengrachtje in Weesp met het koffertje
In de hand uit hun auto's stappen, zijn het nog rustige vertegenwoordigers en
fgCe huisvaders. Binnen in het café heeft de kastelein Herman de Veer het grote
t)pen Cl^"cuit vanuit de wand neergeklapt op het biljart. De koffertjes gaan meteen
ies nder het deksel zitten keurige kleine tangetjes, schroevedraaiertjes en oliespuit-
lo|(teerri0nt:eerd. En even netjes liggen op de bodem twintig tot dertig kleurige, opge-
•fyj' tr°eteldiertjes; tezamen een meer dan complete stal van Lotussen, BRM's, Fer-
j^"°rsches, Vanwalls, Aston Martins en Goopertjes in allerlei Formules en Klas-
Hm Weespenaren aan de toog nemen hun pilsjes en brandewijntjes op en schuiven
inge J- «Willem, geef mij de oude Formule II Lotus effe aan." Er worden klokken
be ^te'd en trainingsrondjes gereden.
aancommissarissen nemen hun plaatsen in en dan „They're off!" begint de
wjnde dans tussen twee bolides. Slippend door de bochten en elkaar snijdend op de
rsmallingen jagen ze over het ruim 22 meter lange circuit. De twee topcoureurs
h - v:
e^e Miniatuur Auto Race Club (MARC) raken verhit. De één ziet na enkele mi-
n'Oj.Wasbleek van de spanning en de ander maalt verwoed de kaken op en neer. Er
^ev^oekt als er iets mis gaat. Het opzwepend gevecht grijpt iedereen als een vege
1^2 s' gezichten staan grimmig en de lippen zijn dun en droog. Rondetijden van
jjeVe^econden worden gehaald, hetgeen neerkomt op een gemiddelde snelheid van on-
iet$ er hm. Dat is op deze baan met zijn haakse bochten iets fantastisch. Door een
0fr)hte r°ekeloze slip vliegt een der. wagens even voorbij de pit uit zijn baan tegen de
S[t eiIung van strobalen aan. Als dan de Marshall een moment aarzelt of hij toe-
^Uiing zal geven om tot de race terug te keren, wordt hij als rotte vis verketterd.
k t! Cr °°h allemaal miniatuur is aan de race, niet de emotie. In een Weesper café be-
t|emen de grote hartstochten van Le Mans en de Nürburgring, de roes en sensatie van
^voii au.torace- De race-drift die vele mannen als een delirium in het bloed zit, wordt
6vens 6 Ul^e'ee^d. Maar de hemel zij geprezen de risico's van vernielde mensen-
n - reken er aan. En prijzen zijn miniaturen van fabriekskosten.
e>les haalt uit zijn stal een zelfgebouwd Coopertje,
n enkele jaren heeft het elek
trisch autoracen op minia-
tuurbanen op het mannen
dom een succes behaald waar
voor de elektrische spoortreinen
een kwart eeuw nodig hebben
gehad. Een ruwe schatting ver
telt ons dat een tweehonderd
duizend Nederlandse huisvaders
de elektrische drukknop in de
hand nemen en hun racemon
sters over de baan laten razen.
En dit is nog maar het begin
van een snelgroeiende huis
kamerhobby. De speelgoed
branche verwacht niet dat op de
duur het treintje spelen in het
gedrang komt; want de treinen-
liefhebber die graag in het cen
trum van een perfectlopende or
ganisatie wil zitten, is een ander
type dan de onrustige racer, de
opportunist met wedstrijdkrie
bels.
Dit is de ruim 22 m lange baan die in café De Veer in Weesp uit de wand wordt geklapt
oude
e Bentley (een der populaire oldtimers) is vlak voor de brug geslipt.
Botsing tussen twee Junior Formules in de chicane.
AUGUSTUS 1983
PAGINA
A UTO-RA CEN
A'' •- v.': \K "'i
met de blaren
in je handen
x ,y V,L
Het bonte vaderspeelgoed is In veler-
lei vorm op de markt: Scalextnc, VIP,
Airfix, Circuit 24, Wrenn, Minic en nog
enkele andere merken, alle met speci
fieke aantrekkelijkheden. De eerstge
noemde heeft echter bijzondere opgang
gemaakt, daar deze tot in finesses het
grote race-spel nabootst. De Lotussen,
BRM's, Ferrari's etc. zijn op verklein
de schaal dezelfde als die van Jim
Clark, Graham Hill e.a. Tot in details
is de schaal van 1 op 30 gehandhaafd,
ook in de snelheid. De topsnelheid van
de Formule I-wagens van Scalextric
ligt tegen de 10 km per uur, hetgeen
overeenkomt met een reële top van
bijna 300 km. Zelfs het karakter van
de verschillende merken heeft men in
snkele gevallen willen imiteren, zodat
sen Ferrari-in-het-klein evenzeer als
de echte enigszins „staartlastig" Is (al
thans, zo wordt my, niet-Ferrarl-rljder,
verzekerd).
De nauwkeurige imitatie is losge-
aten in de Junior Formule, die in de
verkleining voorwielaandrijving heeft
gekregen. Minder ervaren coureurs be
merken tot hun vreugde dat deze
wagentjes veel sneller door de bocht
scheren dan de moeilijker te besturen
monsters uit de Formule I. Behalve
Grand Prix-modellen en sportieve
toerwagens, skelters en zijspanmotoren
zijn er wild-populaire oldtimers, ook
wel vintage-cars genoemd. Deze hoogst
respectabele Bentley's, Alfa Romeo's,
Bugatti's en Auto Unions uit de jaren
twintig en dertig hebben met hun vele
cylinders fikse vaartjes van tweehon
derd kilometer gehaald en, verlilliput-
terd, doen ze dat nu soepeitjes over in
tal van zolderruimtes en huiskamers.
In vele Nederlandse huizen liggen
de circuits van Zandvoort. Fran-
corchamps, Indianapolis, Monte
Carlo of Le Mans gecopieerd. De
echte race-fanaten bekommeren zich
daar niet zo erg om, maar het is dank
zij allerlei accessoires mogelijk tot in
details een baan te bouwen. Strobalen
in de bochten, tribunes, finishdoeken
en rondeborden, en ook een aparte
wagen voor de wedstrijdleiding dirken
de kale 2- of 4-baans circuits al aar
dig op. Maar er is nog veel meer. zoals:
verlichting bij de pits
monteurs bij oliedrums en stapels
banden, monteurs op hun rug, etc.
baanfunctionarissen, met natuurlijk
de starter met blokjesvlag
Rode Kruis-personeel, desgewenst
met belegde brancards
televisietoren met cameralieden.
fotografen, tribunepubliek
blonde juffrouwen zoals die overal
ter wereld in pits rondhangen
grammofoonplaten met het barbaar
se belcanto van de races.
Lieflijke tafereeltjes zijn te ver
vaardigen met verpleegsters, een assor
timent autowrakken en bijvoorbeeld
een Goodwood-chicane. (In de werke
lijk bestaande Goodwood-chicane is
indertijd Stirling Moss hoogst onaan
genaam over de kop geslagen en thans
is deze precies nagebouwde scherpe
wegversmalling ook als aanvullings
onderdeel voor een circuit te krijgen).
Op deze manier kan men in de huis
kamer kinderlijk plezierig spotten met
de dood. De copieerlust is dan nog niet
uitgeput. Zo zou men zich bijvoor
beeld nog een Le Mans-start kunnen
aanschaffen, dat wil zeggen, een tus
senstuk in het circuit vanwaar de
auto's zich van opzij naar hun baan
reppen. En dan is er nog een instru
mentje dat het leeg raken van de ben-
zine-tanks nabootst, dus het lichter
worden van de bolide en düs de ver
hoogde speed. Het zijn afstelbare
klokjes, waarmee men eventueel de
coureur tot een „stop" kan dwingen;
om te „tanken" of banden te verwis
selen.
Nog minder dan met elektrische
treintjes kan de man de goegemeente
wijsmaken dat hy zo'n race-spel zon
willen aanschaffen voor zijn kleine
zoontjes. Voordat jongens een Jaar of
twaalf zyn, vinden ze er maar een
matig genoegen in: het is te moeiiyk
voor ze. Maar daarna speelt de leef-
tijd veel minder een rol, kunnen zes
tienjarigen even behendig door de
bochten schieten als zesenveertig
jarigen. Op dat onnaspeuriyke ritme
gevoel, op vliegensvlug reageren, con
centratie en sterke beheersing komt
het aan, precies als In werkeiykheid.
Tal van befaamde profcoureurs en
rally-rijders zijn fervente miniatuur
racers, zoals in Engeland Stirling Moss
en in Nederland Rob Slotemaker.
Toen onlangs in Zandvoort de GP-
wedstrijden werden verreden, was er
aan de vooravond een miniatuur
wagentjes-race georganiseerd in het
Badhotel, waar men Jim Clark en
Graham Hill de eeuwige rivalen
uit de Formule I tegen elkaar in
actie zag. Openbare race-gelegenheden
zijn er ook, onder andere in Riche aan
het strand in Zandvoort en in het
bowlingcentrum in Scheveningen.
's Avonds ziet men daar de enthousias
telingen jagen op het ronde-record,
maar de kenners komen er vaak
De oprichting van raceclubs en de
organisatie van kampioenswed
strijden behoren tot de onver
mijdelijke by verschijnselen. En
nadat er vorig jaar in Parijs voor de
eerste keer Europese kampioenschap
pen zyn verreden, zullen er binnen
afzienbare tijd ook wel wedstrijden
om de wereldtitel gehouden worden.
Tot dusverre heeft het zwaartepunt
van deze hobby-sport in Londen ge
legen, waar men liefst 175 bloeiende
clubs telt. In Engeland verschynt ook
het welvarende tydschrift „Model
Roads and Racing". Dit staat elke
maand opnieuw vol met tekeningen en
beschrijvingen voor de doe-het-zelf-
bouw van race-autootjes, met nieuws
uit de clubs en verhalen over ver-
zamelaars die zojuist hun zoveelste
model (pak weg: een Landaulet Bian-
chi uit 1909) veroverd hebben. En het
kan een seizoen lang twisten over de
best bruikbare soorten olie en vet. of
over de vraag of een Ferrari uit 1935
een Alfa-uitlaat had, ja dan nee. In
Amerika gaat het al niet veel anders.
Daar is kortgeleden weer de „Hundred
Lap U.S. Driver Championship" ver
reden, met als eerste prys een echte
Austin Healy 3000. Uit het verre Aus
tralië waaien berichten over aangaan
de 24 uurs-races die men wil houden.
Daarvan zegt een Nederlandse inge
wijde: „Dat snap ik niet Punt één
houdt, voor zover ik weet, geen wa
gentje het uit langer dan een half uur
achter elkaar te jakkeren. Punt twee
houdt geen coureur dat uit. Na een
race van tien minuten ben je doodmoe.
Na een paar races op een avond ben
je uitgeput, en heb je ofwel kramp in
je handen ofwel blaren van het harde
knijpen. Deze sport vreet je op, on-
herroepeiyk".
In ons land trekken regionale wed
strijden, die uiteindeiyk leiden naar de
wedstrüd om de nationale titel, een
honderd tot honderdvyftig deelnemers
van alle leeftyden. Internationaal gel
dende reglementen houden het gedraaf
enigszins in toom. Er wordt bitter ge
streden, zo diepernstig, dat men als
buitenstaander nog niet het dunste
laatdunkende lachje kan laten ont
glippen. En zo is het ook in de eerder
genoemde Miniatuur Auto Race Club
uit Weesp, die waarschyniyk wel de
best geoefende van het land genoemd
mag worden. De heren komen er rond
voor uit dat hun vermaak van de
dinsdagavonden soms vurige emoties
oproept. „Je gaat erin geloven. De
sensatie is echt, en vaak ïykt het alsof
de wind langs je oren giert en je hart
samenkrimpt onder de spanning van
een gewaagde slip". De Weesper groep
noemt zich echter met enige trots een
vriendenclub. „In laatste instantie
kunnen wy veel van elkaar hebben".
En gnuivend: „Een beetje bluf, een
heimeiyk afspraakje, dat maakt bet
toch geinig".
Café-eigenaar Herman de Veer is
begonnen met enkele duizenden gul
dens te investeren in een opklapbaar
circuit. De snel gevonden clubleden,
byna allen Amsterdammers, hebben
meegebouwd aan het nauwkeurig uit
gebalanceerde geheel. Zij hebben kort
geleden het race-seizoen weer gesloten
tot september, en de heer A. Abbenes,
vertegenwoordiger voor General Mo
tors, is als kampioen te voorschijn ge
komen, op de hielen gezeten door
zyn vaste rivaal de heer Hompes,
agent in damesconfectie. Aan wed
strijden om de nationale titel doen zy,
of helemaal niet, of hors concours
mee, om het spel voor de anderen
niet te bederven. Want het is waar
schyniyk dat hun snelheid en behen
digheid in ons land nog niet wordt
geëvenaard.
De heer Abbenes, die als baancom
missaris van het Zandvoortse circuit
en voorheen als deelnemer aan rally's,
ietwat vertrouwd is met de rensport,
meent dat er grote overeenkomst is
tussen echt racen en miniatuur-racen.
„Wij ryden alsof wij zelf in de auto
zitten". Hij vindt het ook meer dan
toevallig dat degenen die dagelyks
achter het stuur van hun wagen zitten
ook het beste voor de dag komen op
het mini-circuit. Maar vreemd daar
entegen is het dat van de betere cou
reurs niemand tot dusverre een tech
nische knobbel of aanleg voor knut
selen bij zichzelf ontdekt had. En nu
wordt er hoogst intensief aan de wa
gentjes en de aandryfknop geprutst.
„Wagentjes die je zó koopt, zyn niet
vooruit te branden. Ze komen uit de
fabriek en ze doen zowat niks". Dit
zeggen dan de racers. En stuk voor
stuk gaan ze knutselen om snelheid
en acceleratie op te voeren en om
de wegligging te verbeteren. Men zet
er bredere wielassen in, legt dikkere
banden om, maakt de bedrading dun
ner, slijpt een gevoelig sleepcontactje,
enzovoorts. Zonder moeite verovert
men allerlei technisch-elektrische ge
heimen, gaat men praten over polen
voor tegenstroom om een verhoogde
remwerking te verkrijgen, begint men
motortjes te verplaatsen. En het duurt
niet lang of mensen die zich altijd
verre van alle geknutsel hebben ge
houden, bouwen hun eigen race-
autootjes en verzorgen zelf de repa
raties.
Herman de Veer zegt: „Als je een
maal een tik van de mallemolen hebt
gekregen...". Hetgeen voor hem tot
gevolg heeft gehad dat hy zyn vrije
dinsdagavonden in zijn eigen café
doorbrengt. „Geef mjj de oude For
mule II Lotus effe aan".
HENK SUÈR
