Terriersvoor de vloot
"öe Zeven Provinciën'5 voor
■^5 miljoen gemoderniseerd
N:
leuwe
Raketten in
plaats van
kanonnen
Mr. Marijnen
en mr. Luns
naar Bonn
Laat maar waaien.
Staatsdrukkerij in
nieuw gebouw
De Paus niet
naar Bombay?
Experimentele scheepsreactor
Nero" medio 1965 gereed
Nieuwe kern
r te tracht
te ontkomen
Grondverkoper
verduisterde
aarde uit
Bosbaan
ABASI
Antillianen voor
Werkspoor in ons
land aangekomen
en antwoord
Verhuizing
Wissels
Bomen
Ook tweede
slachtoffer
overleden
Kleuter
verdronken
in waterbak
I g*Ögjl «Sne"
Overeenkomst
Khroesjtsjef bezoekt
Nederlandse inzending
op tentoonstelling
Tegen vliegtuigen
Smaldeel vijf
(Zo is hetgezellige mensen stoken
KONINGIN VERRICHTTE OPENING
kalmeert de zenuwen
zonder slaap te verwekken!
Geen vrouwen naar
het Concilie
Ongeluk hij Turnhout
Opmars kernenergie
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1964
PAGINA 5
aie romig-jonge,
'8-belegen. pittig-oude
KN d(5t n. 00nkanKdere kleine din"
„De Zeven Provinciën m nieuwe
gedaante.
"Wij zijn niet bang voor een beetje wind.
En meestal is dat een beetje bóel wind,
zoals wij hier zitten. Woonark op de
Vecht, midden in een polderland dat zo
vlak is als een biljart. Als het ergens
gemeen koud kan zijn, dan is dat hier.
En als je èrgens behoefte hebt aan echte
warmte, dan heb je dat hierf Mevrouw
Iris Heslenfeld, huisvrouw en beeld
houwster in Nigtevecht, kan er van
meepraten. Zij heeft winters beleefd dat
het ijs rondom het schip moest worden
opengehakt. Welke warmte houdt dan
bij haar de kou buiten boord 'Een goed
kolenvuur'.'t Gaat om warmte die straalt.
Niet om verwarmde lucht, die omhoog
blaast. Het blaast al genoeg om ons
heen! In de kamer waar je ïeeft, moet
warmte zijn waar je wat aan beleeft...
Daar heb je het weer: leefwarmte!
Kolen geven dat
Op de foto ziet men de koningin
op het moment, dat zij met de
hoofddirecteur van de Staats
drukkerij geïnteresseerd een oude
handpers bekijkt. Het is de eerste
metalen pers, die in 1819 door de
Staatsdrukkerij in gebruik werd
genomen.
(Advertentie)
(Advertentie)
correspondent)
je r~ ,De rijkspolitie heeft
haaJ '8e gehuwde bouw-
X 6fv ®r Almelo overgebracht.
i?1 3. S®Ple„5verdacht ontucht te
aid «bi^hmet minderjarige
VX5 een Gken geleden wist de
vii 4»^ u^ooi Verhoor te ontsnappen,
k l ruit aan de voor-
h. iti> 'e ?u- Ondanks het feit
"tle K,nt)likkeHjk een achter-
de man sP°or]oos-
Si Vilri hebhmeend€ de Politie de
vUM ^Onu, n dat de verdachte
VOnd' WaarOD h6t
bevond, waarop het
De man trachtte
en maar toen er over-
°Pdoken gaf hij zich
5? >1 e. dio Ssen niet zo handig
I>jXt Wt. ^omklapt, rölt er aT
C bl> de ngi niet zo bevorder-
V v^«lt?tuUrh^d van boeken en
0(su6l i-6s w ■De legertassen,
•SLvJS deJïersteXen,altyd te klein'
Hh niei,Maar ijzersterk
v<5 i.e«r ^ste tassen Ze zijn
h- ®«- n te krijgen in ver-
Ze zijn er in
i >fr*<n pjn°del met vakjes
?l\ ste* tw brede met een
-L n». voren
Daar
K *ll6 (Se «espen van
P LfC?dertan4
1. h®bbPr, eel gemakkelijk
i^Jbort stoffP We natuurlijk
^<Hs 'en tassen gezien.
8erujteri de bouder
en fel gekleurd.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HELDER, 8 sept. Onder een
milde nazomerzon liep gl-teren Hr. Ms.
kruiser De Zeven Provinciën" voor het
eerst na ruim twee jaar weer v ir een
officiële proefvaart de haven van Den
Helder uit. Op alle marineschepen loei
den de scheepshoorns, toen het fiere
slanke schip het Molengat invo.r, de
volle zee tegemoet. Het was echter niet
meer de oude Zeven Provincie die
daar zee koos, maar Nederlands eerste
met geleide projectielen bewapend oor
logsschip.
Er was ook weinig overeenkomst
meer te bespeuren met het vroegere
zusterschip ,,De Ruyter' dat even
tevoren was uitgevaren. In de afge
lopen 1 vee jaar heeft ,,De Zeven Pro-
cinciën" een volledige gedaantewisse
ling ondergaan. Het dek van het ach
terschip is doorgetrokken om plaats
te bieden aan de reusachtige afvuur-
installatie voor Amerikaanse „Ter
rier "-raketten. De tien oude kanon
nen wei lei, verwijderd. Inplaats van
de eenvoudige radari, illat-ie van
vroeger, telt het schip thans een ar
senaal van ote en kleine radarscher
men, nodig voor de vuurleiding van
de nieuwe waper-
De re van deze verandering? Het
gewone geschut kan tegen de steeds
snellere vliegtuigen en de geleide pro
jectielen niet ve-1 meer uitrichten.
HAARLEM, 8 sept. Voor de Haar
lemse politierechter diende gister
morgen een niet alledaagse zaak. De
41-jarige koopman-aannemer M. K.
uit Amstelveen stond terecht, omdat hij
ten nadele van de gemeente Amster
dam ongeveer •honderdvijftig kubieke
meter grond, dat door de aanleg van de
Amsterdamse Bosbaan vrij kwam, had
verduisterd. Geen kwestie dus van een
kruiwagentje zand, maar van tientaljen
vrachtauto's, die werden geladen door
een dragline. De totale waarde van de
grond beliep ongeveer zevenhonderd
vijftig gulden.
Volgens verdachte berustte de hele
zaak op een misverstand. „Hij dacht
dat de grond over was". De raadsman
van verdachte schetste daarna de wij
ze van werken onder aannemers die bij
het vervoer van grond betrokken zijn.
Hij concludeerde, dat het hele geval op
een misverstand berust en achtte het
oogmerk van wederrechterlyke toeeige-
ning twijfelachtig. Daarbij kwam, dat
verdachte aan deze zaak niets had ver
diend. Door een te krappe berekening
had hij er zelfs nog geld op moeten toe
leggen. Hij onderschreef dan ook niet
het rekensommetje van de officier van
justitie, die op grond daarvan 500.-
boete en één maand voorwaardelijk had
geeist. De politierechter kon daarin wel
enigszins met de raadsman meegaan
en veroordeelde de koopman-aannemer
tot 250.- boete en één maand gevan
genisstraf voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar.
MO r KOU, 8 sept. Nikita
Khroesjtsjef heeft een bezoek ge
bracht aan de internationale bouw- en
wegenbouwtentoonstelling, die mo
menteel hier gehouden wordt en waar
aan door vijftien Nederlandse bedrijven
wordt deelgenomen.
De Russische premier besteedde veel
aandacht aan de Nederlandse inzending,
ofschoon hij al drie kwartier over zijn
tijdschema heen was.
Met zichtbaar genoegen accepteerde
hij een set hand werktuigen. Hij liet zich
het hante. i van deze kleine bouwvak-
ap: aratuur uitvoerig uitleggen. Bij de
demonstratie van een draineermachi-
ne zei Khroesjtspef „Dit is die Hollan
ders wel toevertrouwd, want ze zijn zeer
ervaren op dit gebied".
De Sowjetpremier heeft zich nadien
in sneltreinvaart van andere Nederland
se inzendingen op de hoogte gesteld.
Door tijdsgebrek kon Khroesjtsjef daar
aan niet de aandacht besteden die hij
had willen geven. Khroesjtsjef was goed
geluimd en tegen de aanwezige Neder
landers hartelijk.
Russische deskundigen hebben zich
in lovende zin over tal van onderdelen
van de thans g sloten Nederlandse in
zending op de bou technische ten
toonstelling uitg 'aten.
(DPA) De socialistische bond van
Duitse studenten heeft zondag in Frank
fort het ontslag geëist van de West-
duitse staatssecretaris voor econo
mische samenwerking, Friederich Karl
Vialon.
Daarom sloot de Koninklijke Marine een
over nkc -t met de Verenigde Staten,
waarbij de Amerikaanse regering aan
de Nederlandse, in het kader van de
wederzijdse hulpverlening, een comple
te ,,Terrier"-uitrusting leverde. (Kos
ten ongeveer 75 miljoen gulden). De
verbouwingskosten van het schip (ruim
50 miljoen gulden) kwamen voor reke
ning van Nederland.
Het in Amerika ontwikkelde en reeds
op grote schaal toegepaste .Terrier'
systeem bestaat ui' een lanceerinrich-
ting met projectielenopslag en laadrn-
paratuur.
Bovendien was de oude radarappa-
ratuur ongeschikt voor het nieuwe doel
van het schip. Hiervoor in de plaats
kwam de aquisitieradar, die Ie doelen
opspoort, een uitg-breid wapendirectie-
systeem volgt deze doelen en classifi
ceert ze. Vervolgens worden de doelen
„overgenomen" door de geleidingsra
dar met het vuurleidingssysteem, die ze
automatisch volgt en de lanceerinstal-
latie in de juiste stand brengt. Met deze
nieuwe bewapening is de belangrijkste
plaats van .et chip niet meer de brug.
maar de apendirectie-centrale in het
achterschip, vanwaaruit de werking
van de gehele apparatuur wordt gecon
troleerd en geregeld.
In twee draaibare magazijnen, kan
het schip in totaal veertig geleide raket
ten vervoeren. Een electrisch-hydraull-
sche installatie regelt het opvoeren van
de raketten naar de lanceerinstallatie.
In de toekomst zal het mogelijk zijn in
volle zee nieuwe raketten te laden. De
raketten zijn ongeveer acht meter lang,
vijfendertig centimeter in doorsnee, en
wegen ruim dertienhonderd kilogram.
Zij zijn vooral bedoeld tegen vliegtuigen
en geleide projectielen, maar kunnen
ook tegen zee- en landdoeien worden
gebruikt.
Volgende week zal „De Zeven Pro
vinciën" voor het eerst weer een grote
reis maken, met bestemming Dakar,
de hoofstad van Senegal in West-Afri-
ka. In april van het volgend jaar
gaat het schip naar Amerika, waar
de thans gebruikte oefenraketten zul
len worden vervangen door scherpe
raketten, waarmee vervolgens zal
worden geoefend in het Caraïbische
gebied. Deze scherpe raketten zullen
een conventionele lading voeren, hoe
wel zij geschikt zijn voor een atoom
lading.
De commandant van ,,De Zeven Pro
vinciën", de kolonel ter zee A. van der
Moer, verwacht, dat zijn schip in de
toekomst zal worden toegevoegd aan
het „Smaldeel Vijf". I a bemanning be
staat uit 850 koppen.
„De Zeven Provinciën" is naar ma
rinemaatstaven een oud schip. In 1939
werd bij de Rotterdamse Droogdok
Maatschappij de kiel gelegd. De bouw
vorderde echter slecht tijdens de oor
log, zodat het schip pas in 1953 officieel
in de vaart kwam. Sinds "en werd het
intensief gebruikt voor opleiding van
personeel, waarbij aan vele nationale
en internationale oefeningen werd deel
genomen.
De kruiser „De Ruyter" zal niet
worden verbouwd. Wel bestaan er plan
nen voor de installatie van een lichter
soort raketten, ,,Tartar"-raket >n ge
naamd, op fregatten en andere lichtere
marines-diepen.
DEN HAAG, 8 sept. Minister-pre
sident mr. V. G. M. Marijnen en de
minister van Buitenlandse Zaken, mr.
J. M. A. H. Luns, brengen op uitnodi
ging van de bondsregering van 30 sep
tember tot 2 oktober een officieel be
zoek aan Bonn. Dit is het tegenbezoek
waartoe de ministers werden uitgeno
digd tijdens het officiële bezoek dal
prof. dr. Erhard en minister van Bui
tenlandse Zaken Schroder in maart aan
Den Haag brachten.
De ministers zullen worden verge
zeld door de staatssecretaris van Bui
tenlandse Zaken mr. L. de Block en en
kele hoofdambtenaren.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 8 sept. Dat de Staats
courant, ongeacht haar meestal nogal
statische inhoud, wat de technische ver
vaardiging betreft volledig met haar
tijd is meegegaan heeft koningin Julia
na gistermiddag tijdens haar bezoek
aan dit oudste staatsbedrijf kunnen er
varen. Nog tgdens de rondgang door
het nieuwe gebouw werd haar door de
hoofddirecteur, de heer Th. Oltheten,
een exemplaar van de Staatscourant
aangeboden waarin het verslag voor
komt van haar bezoek, compleet met
foto van haar aankomst. De koningin
bracht haar bezoek aan het Staatsdruk
kerij- en uitgeversbedrijf bij gelegen
heid van de ingebruikneming van het
nieuwe gebouw, samenvallend met het
159-jarig bestaan.
Het nieuwe gebouw kosten veer
tien miljoen gulden is gelegen in
de oude saneringsbuurt van de Maas
straat, tussen de beide stations, dicht
bij het centrum. Het was ai geruime
tijd gedeeltelijk in gebruik, maar pas
gisteren, na een bouwtijd van vijf
jaar, is het door de koningin officieel
in werking gesteld. Een druk op de
knop deed de moderne zonwering in
de produktiehal over een lengte van
meer dan 110 meter wegschuiven,
waarna het licht ontbrandde en alle
machines geleidelijk, om de stroom
niet te doen uitvallen gingen draai
en. De koningin bezocht tijdens de
rondgang onder meer de fotozetterij,
waar langs fotografische weg de tele
foongidsen worden gezet, de bedrijfs-
school en de Indrukwekkende produk
tiehal.
Opvallend is in het moderne gebouw
de aanwezigheid in gangen, kantoren
en werkplaatsen van een groot aan
tal kunstwerken. De heer Oltheten, die
dit zeer voorstaat, heeft zelfs de hand
weten te leggen op een bijzonder gunstig
beoordeeld werk van Karei Appel. De
hoofddirecteur wees de koningin ook op
een reproduktie van een pas ontdekte
oude prent, die een beeld geeft van een
grote drukkerij in Lille van bijna 150
jaar geleden. Deze drukkerij vertoont
merkwaardig genoeg vrijwel dezelfde
vormgeving als de hypermoderne
staatsdrukkerij thans heeft.
De koningin kreeg van de minister
van Binnenlandse Zaken onder wiens
politieke verantwoordelijkheid de
staatdrukkerij valt, ook een exemplaar
aangeboden van het gedenkboek, dat
bestaat uit de bundeling van de 150
troonredes die de afgelopen anderhalve
eeuw zijn uitgesproken en door de
Staatsdrukkerij gedrukt. Tevens werd
haar het nieuwe, perkamenten koffertje
getoond, dat de Staatsdrukkerij de mi
nister var Financiën gaat aanbieden
voor het transport van de miljoenen
nota op de derde dinsdag in september,
(Advertentie)
UTRECHT, 8 sept. Met een char
tervliegtuig zijn gistermiddag dertig An
tilliaanse arbeiders op Schiphol aange
komen, die te werk zullen worden ge
steld in verschillende afdelingen bij
Werkspoor in Utrecht. Werkspoor heeft
deze Antilliaanse metaalarbeiders van
19 tot 25 jaar door een wervingsactie
voor twee jaar gecontracteerd.
Er werken bij Werkspoor reeds Grie
ken, Turken en Spanjaarden, in totaal
twaalf procent van het 2.400 man tel
lende personeel.
ROME, 8 sept. (UPI) Het lijkt
op het ogenblik waarschijnlijk dat de
Paus in het najaar niet naar Bombay
zal gaan om enkele dagen van het
Eucharistisch Congres by te wonen.
Een gezaghebbende Vaticaanse zegs
man verklaarde gisteren, naar aanlei
ding van nieuwe geruchten in de Ita
liaanse pers: „Het verlangen de Paus
in Bombay te zien is roerend, maar
helaas is er geen realistische grond
voor."
VATICAANSTAD, 8 sept. (Rtr.)
Aan de derde zitting van het Vaticaan
se Concilie, die volgende week maan
dag begint, zullen geen vrouwen deel
nemen, zo is in Vaticaanstad meege
deeld. Kardinaal Suenens, aartsbisschop
van Mechelen en Brussel, kreeg vorig
jaar bijval van de kant van de bisschop
pen toen hij op een concilievergadering
de toelating van vrouwen voorstelde.
Later werd meegedeeld, dat het voor
stel „in studie" was.
Vragen voor deze rubriek rfchte
men aan de Redactie van ene
blad (met In de linkerbovenhoek
der enveloppe „Vragenrubrlek").
De beantwoording geschiedt gratia.
Men houde er nog rekening meet
dat men 14 degen op antwoord
kan moetan wachten.
VRAAG: Ik word door de gemeen
te gedwongen te verhuizen, omdat
het huis gesloopt moet worden. Heb
ik recht om verhuiskosten te eisen?
Hoe hoog is de uitkering? aldus een
van de vragen van mevr. S. te L.
ANTWOORD: Inderdaad heeft u recht
op een tegemoetkoming in de kosten
van verhuizing. Aangezien de hoogte
van de uitkering nogal eens verschilt
per gemeente kunnen wij u geen bedrag
noemen. Wy raden u aan hieromtrent
inlichtingen in te winnen op het ge
meentehuis in uw woonplaats.
VRAAG: hoe kan een trambestuur
der vanuit een rijdende tram de
stand van de wissels veranderen?
Deze vraag wordt ons voorgelegd
door de jeugdige lezer A. K. te A.
ANTWOORD: aan de bovenleiding be
vindt zich een soort aftaksysteem, dat
in verbinding staat met de wissel. Door
nu al dan niet een stroomstoot te ge
ven by het afleggen van de laatste me
ters voor de wissel kan de bestuurder
de stand van de wissel regelen.
VRAAG: In mijn tuin staan twee
bomen, die veel licht wegnemen.
Wanneer nu direct met de herfst
de bladeren vallen wordt het in
myn tuin, zoals elk jaar, weer een
vieze boel. Ik wil in plaats van die
bomen heesters planten, maar vol
gens mjjn buurman mag ik de bo
men niet omhakken. Is dat zo,
vraagt S. L. te R.
ANTWOORD: In de meeste gemeenten
bestaat een kapverordening om het ln
het wilde weg omhakken van bomen te
gen te gaan. Indien een dergeiyke kap
verordening ook in uw gemeente be
staat, mag ux zonder vergunning niet uw
bomen kappen.
llllllllllllilllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllt
TURNHOUT, 8 sept. (UPI) Het
tweede Nederlandse slachtoffer van het
ongeval met een bromfiets te Retie, de
heer P. Anssens is gisteren in het zie
kenhuis van Turnhout overleden.
In de nacht van zaterdag op zondag
heeft zoals bekend een Belgische auto-
mische samenwerking, Friedrich Karl
jarige bankwerker Marinus Puys uit
Tilburg met hun bromfiets te Retie op
de weg gevonden vermoedeiyk als ge
volg van een ongeluk. Een automobi
list die uit de andere richting kwam,
en hen niet had opgemerkt overreed,
hen, De heer Puys was reeds overleden.
EMMEN Te Weiteveen in de ge
meente Schoonebeek is by een botsing
tussen een autobus en een vrachtauto
met aanhanger, de bestuurder van de
autobus, de 28-jarige J. H. gedood. De
botsing ontstond doordat de vrachtauto
geen voorrang verleende. Het slachtof
fer was werkzaam by de firma Hanett
te Weiteveen en woonde zelf even over
de grens in Duitsland. Hy was gehuwd
en vader van drie kinderen.
VHSSINGEN, 8 sept. Het twee
jarig kind van de familie Van Gurp te
Lewedorp op Zuid Beveland is gisteren
in een betonnen waterbak by het ouder
lijk huis verdronken. Het kind werd door
een driejarig broertje levenloos gevonden
in de bak waaromheen slechts een laag
muurtje als afscherming was aange
bracht.
GENEVE, 8 sept. Op de internatio
nale conferentie „Atomen voor de vre
de" hebben de Nederlanders prof. dr.
M. Bogaardt en ir. M. Muysken mee
gedeeld, dat het experimenteel pro
gramma ter verdere ontwikkeling van
een zich reeds ln een vergevorderd
stadium bevindende drukwaterreactor
voor scheepsvoortstuwing, van Neder
lands ontwerp waarschynlijk tegen het
midden van 1965 voor het grootste deel
voltooid zal zyn.
Voor dit zogenoemde Nero-project,
dat wordt uitgevoerd door het Reactor
Centrum Nederland (RCN) met finan
ciële steun van Euratom, werd in ok
tober van het vorig jaar aangevangen
met het maken van een interim-ont
werp, dat alle inmiddels verkregen re
sultaten en inzichten bevat. Dit ontwerp
wykt in feite van het oorspronkeiyk
geschetste doel slechts af in de bouw
van de kern. Om de realiseerbaarheid
van dit ontwerp voor de kern te kun
nen beoordelen, moeten nog meer re
sultaten uit het ontwikkelingsprogram
ma beschikbaar komen.
Een aantal installaties voor expe
rimenteel onderzoek by dit Nero
project staan opgesteld in Petten en
by de Technische Hogescholen te
Delft en Eindhoven. Een groot ge
deelte van het onderzoekprogramma
is geschikt voor uitvoering in samen
werking met de industrie.
De bqzondere karaktertrekken van
het Nero-ontwerp zü'n de interne circu
latie, waardoor de afmetingen van de
installatie worden verkleind en de vei
ligheid wordt vergroot, de gecombineer
de warmtewisselaar-oververhitter en
pomp-eenheid, die montage in de
werkplaats mogeiyk maakt en tot een
compactere bouw leidt.
Reeds is een aanvang gemaakt met
de bestudering betreffende de voortzet
ting van het Nero-ontwikkelingspro
gramma na medio 1965, de datum waar
op het huidige contract met Euratom
afloopt.
Functionarissen van de Amerikaanse
commissie voor kernenergie hebben
aangespoord tot exploratiè binnen enke
le jaren ln de gehele wereld van nieu
we uraniumlagen opdat de produktie
van goedkoop uranium geiyke tred zal
houden met de vraag ernaar. De Ame
rikanen, Faulkner en Mcvery, voorzien
dat de behoefte aan uranium na 1970
waarschijniyk snel zal toenemen.
WASHINGTON, 8 sept. (UPI) De
voorzitter van de Amerikaanse commis
sie voor Atoomenergie, Seaborg, heeft
de voorspelling gedaan dat tegen het
jaar 2000 kernenergiecentrales de helft
van de Amerikaanse electriclteitspro-
ductie voor hun rekening zullen nemen.
Seaborgs Europese ambtgenoot en voor
zitter van Euratom Chatenet, zei dat
tegen 1967 in Europa nieuwe kernener
giecentrales in bedrlzullen komen
in een ritr..e dat Europa's totale ener-
gieproduktievermogen elke drie jaar
byna zal verdubbelen Chatenet zei dat
Frankrijk, Italië, Duitsland, België, Ne
derland en Luxemburg verwachten
dat ze hun ele-trioiteitsverbruik in de
komende twintig jaar zouden vervier
voudigen. Als bewijs voor de opkomst
van de kemernergie voerde hy aan dat
de stijging in naoorlogse import van
conventionele brandstoffen als kolen en
olie, tegen 1975 tot stilstand zou zyn ge
komen. Seaborg zag de Verenigde Sta
ten staan „op de drempel van een nucle
aire industriële omwenteling" met gro
te gevolgen voor de medische weten
schap, de landbouw en zelfs de ruimte.
