Mussen bedreigen
onze suprema
„DE MUS" OPVOLGER VAN NEHROE
INDIA'S eerste minister
Lalbahadoer Shastri kampt
moeilijkheden
met grote
Eenheid van
land wordt
bedreigd
Door Prakash
Chandra
NU: PRACHTIGE
SPAAR-AANBIEDING
daalmeijer
jagraag!
Haarlemse rechtbank
zet Saturne-zaak
op 16 oktober
in Zandvoort voort
Zeer goed werk
van de
Karei Doorman
SCHIEDAM
Admiraal Smith:
Kliek
De een drinkt ze lang,
de ander kort.
Temperatuurverschillen
was Ifijvende laboratoria
Koopvaardijschepen anders
Zes uur per dag
Ambitieus
DONDERDAG 8 OKTOBER 1964
PAGINA 5
(Van onze speciale verslaggever)
PORTSMOUTH, 8 okt. In de
schaduw van Nelsons Victory, het
fameuze linieschip uit de slag bij
Trafalgar, dat in dit Britse mari
nedomein nog immer als een kost
bare relikwie wordt vereerd, heb
ben woensdag enkele honderden
officieren de grootscheepse
NAVO-oefening Teamwork onder
de loep genomen. „Hot-Wash-Up"
heet zo'n oefening en dan gaat het
erom dat gezamenlijk de eerste in
drukken van het spectaculaire
maritieme gebeuren dat „Team
work" was, worden verwerkt. Of
die al dan niet „hot" bleken, is
voor de buitenwereld een open
vraag gebleven. Want de grote
man van deze oefening, dé admi-
Maar hoe men ze ook drinkt uit
en thuis roemen kenners Vieux Marie
Antoinette. Heerlijk zacht en ver
leidelijk lekker. Niet zonder reden
wordt deze bijzondere Vieux de
nieuwe grote mode.
Ook de dames doen graag mee.
Zorg tenminste een fles in huis e
hebben om straks samen met Uw
gasten te kunnengenieten van
Vieux Marie Antoinette.
Puur, of als „tic" in lang-drinks
als poësje bij de koffie
'I als weldadige groc.
•221— Kroon op de dag
Luister vanaf 9 oktober elke vrijdag-
avond om 7 uur naar het Daalmeyer-
Programma Favorieten van Favo-
fietenop Radio Veronica.
raai H. P. Smith, Amerikaans op
perbevelhebber van de NAVO-
strijdkrachten in de Atlantische
Oceaan heeft het massale na
kaarten aan een onverbiddelijk
top-secret verankerd. In de long-
room van zijn vlaggeschip, de
indrukwekkende kruiser New
port-News, manoeuvreerde de ad
miraal heel behoedzaam met de
nieuwsgierige pers, die hij wees
op het toenmende belang dat de
Russen hechten aan het noorde
lijk deel van de Atlantische
Oceaan.
hun. ?®erJE?Gecamoufleerde laborato-
m feite knap ge beert men van
SIR WILFRED WOODS
...meer konvooioefeningen...
ADMIRAAL SMITH
...meer NATO-bijdragen...
Juist a/s mart
kun je dat zo
waarderen l
Een lekkere
Amerikaanse sigaret
Hij is zo klein en schraal van
gestalte, dat men hem „De Mus"
lalbahadoer shastri
lengs af te vragen, of hij wel
groot genoeg is om het ontzag
lijke en zo ingewikkelde India te
leiden. Steeds meer mensen in
dit land, bijna zo groot en dicht
bevolkt als een werelddeel, gaan
zich deze angstige vraag stellen.
Want rond de kleine Lalbaha
doer Shastri (hij is slechts één
meter zestig lang) beginnen zich
de moeilijkheden op te stapelen.
Vraag uw winkelier
(Advertentie)
The bhebst that classifies a man's refinement Z
IMPORT: LEVERT CO.. AMSTERDAM
(Advertentie)
De Russische marine vormt in toe
nemende mate een bedreiging voor on
ze suprematie op de Noord-Atlantische
scheepvaartroutes, die misschien wel
de belangrijkste ter wereld zjjn, vertel
de ons de admiraal op de kruiser. „De
Russen schijnen zich van dat belang
zeer goed rekenschap te geven. Zij heb
ben meer dan ooit op ons gelet tijdens
de oefening „Teamwork". Met de on
der mijn commando staande marine
eenheden kunnen we nu nog de weste
lijke overmacht in fiij xrrhrnirf hsnf-
haven. Maar gezien de sterke groei
van de Russische vloot, met name het
onderzeebootwape van de Russen, dat
een geduchte afmeting aanneemt, is het
wel gewens onze NAVO-eenheden in de
Noord-Atlantische oceaan uit te brei
den".
Daarmee roerde de grijze admiraal
Smith toch een punt aan, dat onge
twijfeld tot de belangrijkste van de zo
genaamde Hot-Wash-Up" in het kale
Victory-theater heeft behoord. Het punt
van de onderzeeboot, het machtige wa
pen, waarvan dat staat wel vast
de enorme dreiging in de oefening
Teamwork is bevestigd. Nog altijd im
mers heeft men geen afdoende bestrij
ding van dit wapen ter beschikking. De
zogenaamde onderzeebootbestrijding ver
keert immers nog steeds in het stadium
van ontwikkeling, zoals ook de moge
lijkheden van de aanvallende onderzee
boot zelf nog voortdurend worden uit
gebreid. O zeker, men beschikt vandaag
de dag over zeer gevoelige detectie-ap-
paratuur, waarmee men ver beneden
de waterspiegel opererende onderzeebo
ten kan opsporen. De speurende sonar
kan een dodelijk gevaar betekenen voor
de onderzeeboot en met de zogenaamde
ASROC-raketten heeft men een sterk
ontwikkeld afweermiddel tegen dit wa
pen. Maar de oceaan bestaat uit een
geweldige watermassa, waarvan men
nog lang niet alle gegevens heeft.
Bij temperatuurverschillen in het wa
ter bijvoorbeeld, faalt de sonar en de
verschillende lagen van het water heb-
?ehi Xersc'V.Uende temperaturen. Die ver
bonden niet ?an vaste regels ge-
daarvan profitelrt fn" f0" ?°r^dUrend- En
boot, die ETÜidend rW. 2- onderzee
baar voor zjjrT tegenstand 6n, ongr«P'
snappen of tot een vit "s kan ont'
tende aanvallen kan O Z°n verwoes-
er duidelijk ungekomen ^W' Dat Is
sche noordelijke rijk van no»®* glgantl'
de onderzeeboten gedurendanUSVwaar
work" enkele ver-uuff ?de „Team
hebben geboekt Dfar/®!? successen
don van beschermend ket cor"
gehoord door de fijngevoetuL S0.1!et
apparatuur, brak een onderzllb^ot^o6"
om zogenaamd de Wasp, de
carrier speciaal bestemd voor de onder®
zeebootbestryding, in de grond te borln"
En de Engelse atoomonderzeeër Dread
nought kreeg in alle rust het geweldige
vliegkamfischip Independance voor de
lanceerbuizen, zonder dat men zich op
dit drijvende vliegveld van enig gevaar
Maar de ontwikkeling gaat met rasse
wZaen verder In de oceaan doen zo-
schreden veraer. mogendheden als de
Russen uitgebreide hydrografische on-
Russenuugeu Russen vooral met
derzoekmgen. te trawlers, die
na zyn. Steeds meer yw weten
de gesteldheid van R men hierjn
te komen, omdat, zo Arden d:e
de sleutel gevonden ka" Xden \w
enerzijds tot meer mogelykneaeu
(Advertentie)
de gevreesde onderzeeboot kan leiden
en het anderzijds mogelijk maakt die
zelfde onderzeeboot met meer kans op
succes te bestrijden. Overigens liet Ad
miraal Smith duidelijk blijken dat ook
de afdeling anti-onderzeeboten met heel
haar indrukwekkend arsenaal van
vliegdekschepen, vliegtuigen, helicopters
en destroyers, ook op de nodige suc
cessen in de jongste NAVO-oefening
kan bogen. Zijn bevelhebber voor de
Kanaalzone, de Engelse admiraal Sir
Wilfred Woods, voegde hieraan toe dat
verscheidene contacten waren gemaakt
met onderzeeboten die kennelijk tot de
Russische vloot behoorden en op hun
tocht door het Kanaal en de Atlanti
sche oceaan als het ware werden be
trapt. „Eigenlijk zouden we meer van
deze grote oefeningen moeten houden",
zo verklaarden de bevelhebbers, maar
de kosten hiervan liggen nu eenmaal zo
hoog, dat we het wel op eens in de vier
jaar moeten houden. Zij wilden daarbij
het belang van de talloze kleinere oefe
ningen, die eigenlijk regelmatig plaats
vinden, niet onderschatten.
Op deze „Hot-Wash-Up" ontbraken
de koopvaardijers, die ditmaal ook in
de oefening betrokken waren. Twin
tig koopvaardijschepen, uit de diverse
NAVO-landen hebben geoefend in het
convooivaren. „Dat was nodig", zo
verklaarde admiraal Smith, „omdat
dijschepen niet alleen anders en groter
zijn geworden, maar ook sneller. De
twintig schepen, waaronder twee uit
Nederland, hebben ons 'n kwart mil
joen dollar gekost. Daarbij komt het
feit dat de reders, die varen om te
verdienen en van ons slechts hun kos
ten vergoed kregen, echt niet zo hap
pig zijn op dit soort oefeningen Dit
alles staat een veelvuldig oefenen in
convooivaren m de weg",\idus de ad"
miraal Smith, die vol lof was over
het Nederlandse aandeel in de nJfe
ning. Vooral de Karei Domjan in
haar beschermende functie tegen om
derzeeboten had naar zijn mening zeer
goed werk geleverd. En achte? zijn
rug glunderden de twee kapHeinS-ter_
zee J. S. Snellen van Vollenhove en
J. Suermondt, die als stafofficieren
van admiraal Smith en admiraal
Woods zeer nauw bij de organisatie
en de planning van de oefening waren
betrokken.
De kritiek als zou „Teamwork" een
hoofdzakelijk Amerikaanse aangelegen
heid zijn geweest, werd door hun fel
bestreden. En admiraal Smith betoog
de in dit verband dat van de totaal
160 oorlogsschepen in deze oefening
er maar liefst 64 van de Engelsen wa
ren en Nederland bijv. met zeventien
en België met dertien schepen actief
aan Teamwork deelnamen. En zelfs
van de „moeilijke" Fransen, waarmee
de vaste maritieme NAVO-contacten
op last van De Gaulle tot een minimum
zijn beperkt, wilde men geen kwaad
weten. „Wij hebben vooral van hun
communicatiefaciliteiten goed geprofi
teerd", zei de admiraal Smith voor
zichtig. Wat hierover binnenskamers is
gezegd, blijft dus top-se-ret. En dat
za' °°k het uitwerken zijn van de me
tershoge rapporten over de oefening
„,?fmw?rkj waarmee zich thans de spe
ciale studiecommissie van de NAVO
gaan bezighouden.
nnpmt. Ell men hpcint iich al.
Tegenover de schier onmetelijke
uitgestrektheid van het land en de
massa van India's 450.000.000 bewo
ners, waaronder het gevaar van
een geboorte-explosie als het ware
elke dag groeit, begint Shastri
steeds meer op een dwerg te lijken.
Hij is in elk opzicht, meer dan wel
ke andere politieke persoonlijkheid
in India, het volslagen tegendeel
van de vorstelijke Nehroe. Hij
draagt nooit een rode rozeknop in
zijn knoopsgat. Nimmer omhangt hij
zich met bloemenguirlandes. Inplaats
van in het fraaie buitenverblijf,
waarin Nehroe zetelde, woont Shas
tri in een onaanzienlijke bungalow.
Geen enkele staatsman in de wereld
zou er in willen wonen.
Zijn vrouw. Lalita Devi, is een vro
me Hindoese. Ze zou rebelleren, als
haar man, wanneer hij in de stad is,
's middags niet bij haar kwam eten.
Ze maakt met grote toewijding zijn
eenvoudige, vegetarische maaltijden
klaar en verwacht hem altijd precies
om half twee.
Toen de rijst schaars werd in India
schrapte hij hem van het menu. Kort
geleden verzocht hy het ministerie van
Openbare Werken nadrukkelijk de
25.000 pond sterling 250.000), die het
had willen uitgeven, teneinde zijn bun
galow voor air-conditioning geschikt te
maken, aan een nuttiger doel te beste
den. Hij gaf zelfs de ambtenaar een
standje, die er een plan voor ontwor
pen had.
Shastri vindt, dat de vrouw in haar
huis hoort om haar man en kinderen
te verzorgen. Onlangs was ik er by
aanwezig, toen een delegatie van
Indiase vrouwen hem vroeg, zyn
vrouw toestemming te geven, een
conferentie over vrouwenproblemen
bij te wonen. „Haal mijn vrouw toch
niet in de politiek", zei hij. „Ik zou
geen behoorlijke maaltijd meer toy-
gen". Ondanks het aandringen der
dames van de delegatie bleef hy on
vermurwbaar. „Mijn vrouw heeft
geen tijd voor politiek," aldus weerde
hy hen af. „Al haar tijd gaat op aan
bidden en koken."
Inderdaad, Lalita Devi bidt zes uur
per dag en ze kookt niet alleen voor
haar man, maar ook voor haar zoons
en dochters en hun kinderen. In totaal
voor 22 personen! „Ze vormen mjjn
gezin," zegt ze.
Shastri, de eenvoud zelve, wenst dat
ook zijn 'vrouw eenvoudig blijft. Zyn
eenvoud doet hem alle uiterlijkheden
en tijdrovend officieel gedoe vermij
den Tegelijkertijd brengt hy een reus
achtige werklust op. Na Neihroes dood
maakte hij een werkschema van acht
tien uren per dag op. Maar na de
hartaanval op 27 juni verboden de dok
toren hem 's nachts te werken. Sinds
dien brandt de olielamp in zijn werk
kamer niet meer.
Maar Shastri zet nu zyn ploeg van
vier secretarissen meer dan ooit aan
het werk. Een der leden van zijn staf
vertelde mij, dat Shastri in een uur
doet, waarvoor anderen twee uur nodig
hebben. Zonder twijfel werkt Shastri
zo hard en leeft hij zo eenvoudig om
zijn landgenoten het voorbeeld te ge
ven. Hy weet, dat omkoping en de
zucht naar een gemakkelijk leventje
enkele van India's grootste problemen
vormen.
Maar zal Shastri zich met eenvoud
en werklost kunnen handhaven en het
doel kunnen bereiken, waarnaar hy
streeft: een welvarend, gelukkig India?
Dit India wordt door tal vaui gevaren
bedreigd. Daar is bijvoorbeeld het aan
zijn grenzen opdringende Communis
tische China. Ook heeft hy nog geen
oplossing kunnen vinden voor het
Kashmir-probleem. Hy heeft nog an
dere moeilijkheden. Vooral in eigen
land. Nehroe was evenals Gandhi een
bijna heilig symbool voor India's zo
verspreid wonende, enorm van elkaar
verschillende volken. Hij maakte van
India een natie.
Het wordt evenwel steeds duidelijker,
dat de mannen die in India's zestien
staten de plaatselijke macht in handen
hebben, ambitieus worden, naar eigen
verheffing streven. Een woordvoerder
van de oppositie in het parlement
waarschuwde: voor het eerst sinds de
Engelsen ons land verlieten, wordt de
eenheid ernstig bedreigd. Waar be
vindt zich eigenlijk de zetel der wer
kelijke macht? In de hoofdsteden der
verschillende staten of in New Delhi,
de hoofdstad van het land?
Shastri heeft al een parlement naar
huis moeten sturen, dat kwaadaardig
ruzie zocht en wederom heeft een mi
nister ontslag moeten nemen. De mi
nister voor Voedselvoorziening C. Soe-
baminam klaagt, dat de regeringen
der afzonderlijke staten ondanks het
voedselgebrek grote voorraden opslaan
en achterhouden. Enkele weken gele
den heeft de politie vierduizend ham
steraars gearresteerd, maar een nog
veel groter aantal lieden hamstert
voedsel, om het te zijner tijd tegen
tioge prijzen te kunnen verkopen. Een
Amerikaans consortium gaat fabrie
ken oprichten, waarin per jaar een
miljoen ton kunstmest geproduceerd
zal worden.
De tijd staat niet aan Shastri's
kant. Onder de slecht betaalde amb
tenaren en arbeiders groeit de on
rust. Ze willen goedkoop voedsel,
meer kleding, betere huizen, meer
dingen, die het leven veraangenamen
en verlichten. De textielpryzen staan
onder staatscontrole. Er wordt even
wel te weinig gefabriceerd. Onge
schoolde arbeiders verdienen onge
veer vijf gulden per week, fabrieks
arbeiders twintig, een onderwijzer in
de steden 35 tot 45 gulden. Onder de
intellectuelen ontstaat een steeds gro
tere werkloosheid. In de gangen der
hogere scholen is de vraag, hoe na
de studie een betrekking te vinden,
het gesprek van de dag.
De regering maakt zich zorgen over
het wegvloeien van academisch ge
schoolde krachten. Van officiële zyde
werd bekendgemaakt, dat ongeveer
5.000 Indiase geleerden en technici in
het buitenland werken. Zij willen niet
terugkeren, zolang de toestanden blij
ven, zoals ze nu zijn. Velen in India
gaat het goed, maar ze verwerven hun
bezit of hun inkomsten op onrechtma
tige wijze. De minister van Binnen
landse Zaken, Nanda, krijgt van zyn
collega's niet de nodige hulp om een
eind te maken aan de corruptie, de
belastingontduiking en het opeenhopen
van de rijkdom in één hand. Dat hier
aan een halt wordt toegeroepen is een
gebiedende noodzakelijkheid. Want de
ze wantoestanden helpen de commu
nisten aan prachtige leuzen voor hun
programma. Er zijn er slechts 150.000,
ogenschijnlijk een onbetekenend aan
tal. Alle tekenen wijzen er echter op,
dat ze zich met veel energie op de
verkiezingen van 1J-67 voorbereiden.
Ze beweren, dat het land door een
kleine kliek geregeerd wordt, die In
dia van de weg van Nehroe's sociale
politiek afdringt. Ze vinden dankbaar
materiaal in Shastri's voornemen de
industrialisatie in te dammen en zich
in de eerste plaats op d© voedselvoor
ziening te richten.
Tegenover het buitenland volgt Shas
tri Nehroes nauwe pad tussen het Oos
ten en het Westen. Hij neemt de hulp
van de Verenigde Staten aan. laat
schepen voor India's vloot in Engeland
bouwen. Tegelijkertijd verwelkomt hij
militaire hulp uit Sovjet-Rusland. HU
krygt nog meer Mig-gevechtsvliegtui
gen. De Russen zullen India een lichte
tank leveren, die per vliegtuig ver-
voerd kan worden. Een leverantie, on
getwijfeld bedoeld als een argument in
de zenuwenoorlog tussen India en Rood
China.
Heel veel mensen-van-goede-wil
in India maken zich ernstige zorgen.
Shastri mag er dan misschien in sla
gen, zovyel van het Westen als van
het Oosten te profiteren, in het bin
nenland groeien weerstanden, die
snel tot uitbarstingen zullen kunnen
leiden.
„De Mus" zal ongetwijfeld hard
vechten, zelfs tot zijn dood, om aan
de stijgende onrust weerstand te bie
den en de natie.bijeen te houden.
Maar in de wereld van deze mus
jagen haviken en gieren..
HAARLEM, 8 okt. De Haarlemss
rechtbank heeft vanmorgen geen uit
spraak gedaan in de Saturne-zaak, waar-
by de 55-jange exploitant van het Bad
hotel in Zandvoort wordt verdacht van
het gelegenheid geven tot hazardspel.
De rechtbank achtte het onderzoek, dat
door het O.M. is ingesteld, niet volledig
nldl ,nUzelf schouw dryven in het
Badhotel. Daartoe wordt op 16 oktober,
s avonds om tien uur, in de speelzaal
van het Badhotel te Zandvoort een bij
zondere terechtzitting gehouden, waar-
uvi SI Saturne normaal door het
oubiiek zal worden beoefend. De recht
bank heeft bevolen dat tijdens de zit-
ting geen fotografische- of geluidsopna
men mogen worden gemaakt.
(Advertentie)
Onderzeeboot is nog steeds
een geducht wapen Rl
