■■lil#
De mensenmaatschappij van een;
Het gevecht met „het teveeP9
in de „club-der-dikke-mannen"
NNÜ
teiite
iiliilil
ilillli
De blokkentrekkers
Straf der straffen
24 uur eten
De flappen gehakt
Fameuze Citsong Baboy
Daniels en het borreltje
ZATERDAG 10 OKTOBER 1964
PAGINA 7
lite-:
lliiiai
„l .ftonni oog- genoemd door de etert SSSg
geestevfn? eerVSf h& ging in
wasf voor ontectete3" de Independence
weldise hite ongrijpbare, een ge-
we gfen touw ^1 ei3»Hfk, waSar
pen. Het bezon ai*1 kon^en vastkno-
mannen met vreemdte3" ,ek wa&r je
ken aan door elkaaï- en pak"
van de brug af gtez^lpte''6^ ?00g
mieren en torren mte r^p611 het net
bruine schildjes op ae rusg n!"6 en
den' de „groenen" en de htednëte'"
vormen net zo goed ais de gelen"
De start geschiedt op de kracht en het gevoeld van de katapulf
Een van de grootste schepen ter wereld.
(Door HAYE THOMAS)
AAN BOORD USS INDE
PENDENCE. Hij zat in zijn
hoge, soepele clubfauteuil op de
brug^ Rustig achterover, een ge
weldige Havanna tussen de lip
pen geklemd. Zijn ogen tuurden
ï^nzei?d naar buiten, naar de
donkerpkkerlicht:'es ho°S in de
suSnis^fS' waar
aders en Skvhawfo; teteteV Crus"
op de fameuze krachten'vlnïun
jagende jets. Af en toe nipte hij
voorzichtig aan een van de drie
glazen tomatensap, die hun vas
te plaats in een houten rekje
naast hem hadden en door zijn
Philippijnse hofmeester geregeld
werden bijgevuld, compleet met
nieuwe ijsblokjes voor koe ng.
Nee, kapitein Robert W. Wind
sor hoefde maar te kikken en hij
Werd op zijn wenken bedien
Een hamburger? Een hot-dog.
Het was maar een kwestie van
vragen. Hij had overal zijn man
netjes voor. Het enige wat hij
zelf had te doen was het dragen
van de verantwoording. Maar
die bleek dan ook enorm. Die
drukte hem voor het grootste
deel van de dag en nacht achter
over in de gemakkelijke stoel-
der-duizend-en-één-angsten. De
geweldige carrier van zestig
duizend ton. De meer dan twee-
enveertighonderd man door el
kaar krioelend volgens vaste
schema's, de tachtig vliegtuigen
met hun vliegoperaties en uit te
voeren reparaties, natuurlijk in
spoedopdracht. Voor dit alles
gold Robert W. Windsor als de
laatste instantie. Dat betekende
zijn grote vuurdoop. De laatste
barrière voor zijn overgang naar
de hoogste marinesferen, waar
van de rang van schout-bij-nacht
nog maar de drempel is.
Het bijna 60.000 ton metende
vliegdekschip Independence in
een nautisch showtje" met het
Italiaanse opleidingsschip Ame-
rico Vespucci.
VlIEGDEKSCHIP
dus wat je doet. Nee, niet meteen
gaan zitten. Eerst netjes gaan staan,
het bord keurig geheven en geen spoor
van een lachje, a.u.b. Pas als het kor
te knipje met de vingers klinkt, mag
men gaan zitten! En dan proberen
met eten de mariniers bij te houden,
want als zij klaar zijn, móét jij ook
klaar zijn. Want er is nog een hoop te
doen. De klas wacht en daarmee de
lessen in krijgstucht en wellevendheid.
En daarna vroeg naar kooi, want mor
gen is er exercitie in de looppas en
daar komt nog al wat lucht en uithou
dingsvermogen voor kijken. En ook
zal er nog eens geoefend worden om
alles heel precies gelijk të doen en
netjes vlak achter elkaar in het straf-
rjjtje te lopen. Want, zo zullen de ma
riniers zeggen, daar mankeert nog een
heleboel aan. En zo gaat dat dan der
tig dagen achtereen, ook als het schip
na een lange oefening een haven bin
nenvalt, want dan is er voor de man
nen van de custody geen passagieren
bij. ,,Het werkt hoor, dit systeem,"
zei ons een oude marinier op de Wasp.
,,We hebben er nooit meer dan een
r.an of tien." En het was alsof er
iets van spijt in zijn stem doorklonk.
Robert W. Windsor heeft geweigerd
het custodysysteem op de Indepen
dence in te voeren. „Mijn mensen
kunnen het zonder," vertelde hij ons.
En hij wees op de statistiek waaruit
bleek dat zijn schip tot de boten met
de minste gestraften behoorde.
Men heeft hier voor de bemanning
dan ook alles piekfijn voor elkaar.
Elke dag zijn er aan boord veertien
bioscopen actief. De commandant, de
admiraal die de oefening meemaakt,
de chefs van dit en de chefs van dat,
de officieren, de onder-officieren, de
verschillende groepen van de beman
ning, zij allen hebben hun eigen bios
coop. Als hoofdregel daarbij geldt dat
de bemanning het recht van eerste
keus heeft uit de geweldige collectie
films, die door het schip op de reis
nvt, »t"~"^^aujvivtiegtuiq" van do
Robert W. Windsor had ons nog
eenmaal naar de brug geroepen, die
laatste nacht op de geweldige Inde-
nendence. De oord-Atlantic was als
een zacht bed en het schip trok rus
tte ziin brede, fosforescerende schmm-
snoor door het traag deinende water-
onnervlak. Zo pal onder het myste-
tel,,,te rafelige vaandel van het
Noorderlicht, dat in zijn spookachtig
.Noorueriic piete Melkweg om-
vattl lèek de Independence met heel
haar doen en laten, maar een
klein
nietig wereldje, waarvan de geluidjes
verloren gingen in de eindeloze oceaan
met zijn gekromde waterruggen.
Maar het Noorderlicht is niet van
deze wereld en wij stonden ook in on
ze laatste nacht op de brug in het
trieste besef, dat wij ondanks moor
dende dagmarsen de Independence
voor nog niet meer dan een kwart had
den gezien. Onze gids, de luitenant
ter zee Skarlatos had er dikke, zwarte
randen onder zijn grote bruine ogen
van gekregen. En wij konden ons le
vendig voorstellen dat hij na onze el
lenlange vragenlijsten nu heerlijk tus
sen de koele lakens was gegleden,
daar ver weg in een van de 1501 com
partimenten en in het verrukkelijke
besef dat het morgen „all over" was,
we eindelijk onze biezen zouden pak
ken. Drie dagen en twee nachten op
de Independence, en nog wisten we
heg noch steg in het labyrint van
gangen, trappen, deuren, roltrappen
en liften. Als schrale troost bemerk
ten we dat vele van de opvarenden
dit zelf ook niet wisten en op onze
vraag naar de weg doodgemoedereerd
antwoordden: „Sorry sir, ik zit nog
maar pas een maand aan boord..."
Vooi. ons bleef de kennismaking
daarom beperkt tot voorname
lijk het reusachtige vliegdek,
de operationroom" voor de vlie
gers, de „wardroom" of te wel long-
room voor het eten en de speciaal
voor ons ingerichte pressroom met
batterijen schrijfmachines, onuit
puttelijke koffieapparaten en pot
jes met pilletjes voor zee
ziekte en pilletjes voor de zenuwen.
het gele branrthm roltrap, dan bij
ter hoogte tean rt=3ap-pa5aat linksaf,
maat rechtsaf en dan^etecfi3" aUto"
links van achteren af. Om net al«ePr
het oude sprookjesverhaal van Klein
Duimpje een spoor van broodkrteiti
tussen de voor ons belande "un
ten in het schip aan te leggen had
geen zin, want ook de gangenpoetsers
op de Independence werken in das
denRW P f®n en deze i°ngens von-
woL cv mi dlt af§ePoetste schip ge
vegen hidden^ Werkelyk eens iets te
„oranjen" parken en groenfnïprW
hooft z in e m LuePen. leder
admiraals die ons lieten optrommelen
voor de een of andere mededeling en
op het laatste was het zo dat we tij
dens onze wandeling door het schip
op kruispunten van gangen en trap
pen werden opgewacht door een hij
gende officier, die ons met een mono
toon „Sorry sjr! Briefing, sir", staan
de hield en ons dan weer de nodige
informatie verstrekte.
OP tie een of andere manier is er
op dit geweldige schip toch een
meesterhand die alles in goede
banen leidt. En die er op toe
ziet dat de wetten worden nageleefd.
Wetten en regels zjjn er genoeg. Na
tuurlijk. En overtreders van die wet
ten ook. Op de Independence gaan die
in de ergste gevallen achter slot en
grendel, maar op de Wasp, het klei
nere, maar ook veel oudere zusje van
de Independence, met wie we een dag
lang hebben kennisgemaakt, paste
men eerl andere methode toe. De
methode van de „custody", die meest
al zo'n dertig dagen op de gestraften
wordt toegepast. De regie van custody
is in de meesterhanden van doorgaans
oude, verpekelde mariniers, bij wie
het medelu den is versleten tot een
heel dun gemakkelijk breekbaar draad
je. Als je een maand custody hebt, zijn
dit je bazen. Duiten je werkuren, die
je normaal moet vervullen, staan ze
je met een veelbelovend glimlachje
op te wachten, oe eerste gang die je
keurig in de pas naast hen mau t, is
naar de kapper. De haren gaan er af,
totdat er ook werkelijk geen stoppel
tje meer staat en om de zaak goed
glad te houden, maak je in het bijzijn
van de mariniers meteen een vaste
afspraak met de barbier voor drie-
maal-terugkomen-m-de-week. Kosten
uiteraard voor eigen rekening. Dan ga
je in een van de hangars eens fijn
exerceren! Links uit de flank mars,
over het geweer, men weet het nog
wel uit de recrutentijd. Eten gaat
gezamenlijk. Dus weer met de mari
niers. Opgelet! Want nu mag er maar
één keer worden opgeschept en wat
op het bord ligt moet op. Uitkijken
en verhaal apart eigenlijk is de
voeding aan boord van de In
dependence. Een zaak die 24
uur lang actueel is, want de tien
restaurants of te wel cafetaria's van
het schip draaien dag en nacht door.
Men is ook dag en nacht in de weer
dus moet er ook dag en nacht wor
den gegeten. Als lid van de beman
ning mag men zo veel keer als men
da* maar wil met het bord langs de
zelfbedieningsbuffetten snellen voor
biefstukken al of niet gesoigneerd met
een gebakken eitje, frites, slaatjes,
pudding, gebak, ijs, eigenlijk voor wat
hij maar wil. Twee, drie, vier keer
mag hij gaan, wanneer hij dat zou
wensen. Als hij midden in de nacht
met honger uit zijn kooi kruipt om te
gaan eten, is er niemand die daar Iets
van zal zeggen. Het staat hem een
voudig vrij. De voedingsofficier reken
de ons voor dat hij per marineman een
dollar en 20 cents aan voedsel, mag
uitgeven, maar dat hij, hoe hu ook
uitpakt, toch nooit verder komt aan
precies 96 dollarcents per man, in
clusief de formidabele krachttoeren
van culinaire krachtpatsers. Wat dit
betreft heeft ltz Hoolcer dus geen en-
heeft zijn eigen taak. De een heint Z
jongens van de „katapuU^VaXjel
de vliegtuigen van dek worden ge^ho
ten, de anderen zon er voor om dé
remkabel uit de haak van het vliegtuie
te prikken, nadat de landing is p-te
beurd. Dan zijn er de blokkentrek
kers, de mannen die het verkeer aan
dek regelen, de jongens achter de
schijnwerpers, kortom een leger van
bont en blauw gekleurde mannetjes.
die soms dwaas heel schuin tegien de
wind in hangen, wijd zwaaiend met
de armen mastr altyp neei precies we-
tend, wat hun taak is.
Daar weer tussendoor lopen dan de
koningen-van-de-carrier, de man
nen in hun fel oranjegekleurde vhe-
gerspakken met stopcontacten boven
de hakken en reusachtige, witte hel
men met knoppen en microfoontje.
Zij stappen in en uit de vliegtuigen,
die bij zo'n NAVO-oefening als ream-
Work" komen en gaan, dag en nacht
door. Deze mannen krijgen hun op
drachten in de operationroom waar
zij met een nonchalant gezicht injstoe-
len plaatsnemen, die grote gelijkenis
vertonen met de stoelen in de eock-
pits van hun jets. Dan krijgen zij al
les nog eens va:i a tot z voorge
kauwd, want nooit en te nimmer zal
iemand ep de Intepedence kunnen zeg
gen: „Dat heb ik nooit geweten! Dat
heb ik niet gehoord." Hij krijgt zijn
„briefings" op elk uur van de dag en
de nacht, a! naar gelang dat zo uit
komt. En ook wij kunnen daarvan
meepraten, want de „briefings" ach
tervolgden ons van uur tot uur. Altijd
weer waren er schouten-bij-nacht en
wordt meegevoerd. En daarbij zitten
naast verschillende oudjes ook films
van de laatste tijd zoals „Irma la
Douce" en de „Val van het Romeinse
Rijk." Wie daar niet voor voelt kijkt
naar de tv, die in elk verblijf te vin
den is. Het schip heeft een eigen te
station, maar het kan in de buurt van
het vasteland op buitenlandse netten
worden overgezet. Zonder die moet
men het doen met de eigen program
ma's van muziekbandjes of het draai
en van de onverwoestbare Westerns,
die in eindeloze estafettes elkaar op
de voet volgen. Je moet je daar een
beetje op instellen, anders sta je raar
te kijken wanneer je een of andere
deur opendoet en uit het donker een
schore, hese stem op je toeschiet met
de duidelijke opdracht van: '„Hands
up-sonny".
kele zorg. En zijn collega-officieren?
Wel die eten van hun eigen geld. Die
betalen per maand netjes een bepaald
bedrag en stellen uit hun midden een
officier aan die met dat geld het da
gelijkse menu samenstelt. Dat was,
zoals wij ervaren hebben, voortreffe
lijk. Maar toch in vergelijking met
wat de gewone Jannen kregen voorge
zet, een stuk minder. Maar de offi
cieren organiseerden dan ook geen
„hotdog"- en „hamburger-operations."
De jannen wel. Eenmaal per week
zelfs. Dan werden er buiten de nor
male eettijden om, 1500 hamburgers
en 700 hotdogs doorheen gedraaid
voor de echte liefhebbers, de -kam
pioenen van deze vlezige extraatjes.
„Zomaar een aardigheidje," vertelde
men ons. Nee, de officieren deden het
zuiniger aan, maar die spaarden dan
ook heel wat centjes over. En daar
van verfraaiden zij hun wardroom.
Kochten zij koperen kandelaars met
blauwe kaarsen, die voor onze eer
aan tafel ontstoken werden en koch
ten zij het kleine orgeltje, waarop de
aalmoezenier tijdens de hap speelse
melodietjes ten gehore bracht. Een
beetje veel „Sweet-Molly-Malone"
maar hjj was dan ook van Ierse af
komst.
nfin, de buik van de Indepen
dence mag er wezen, soms zelfs
geeft hij reden tot zorg. Want
waar onbeperkt gegeten mag
worden, vallen natuurlijk slachtoffers.
Daarom heeft de Independence de zo
genaamde „fat-men-club," de „ploeg-
van-de-dikke-mannen" die van dag tot
dag leden afstoot en nieuwe leden er
bij krijgt. De „fat-men-club" begint
met een lolletje. Op gezette tijden
moet iedereen naar de dokter en wan
neer deze vindt dat de omvang nu
toch echt de perken te buiten gaat
word je als lid van de club opge
schreven. Dan krijg je het vriendelijke
verzoek om wat aan de lijn te gaan
doen en gaat ook meteen je periode
van één maand in, waarin je moet
proberen zoveel mogelijk af te vallen.
Daarbij word je geholpen. Natuurlijk!.
Om te beginnen de wijze raad „Eet
zo. min mogelijk en bezoek trouw de
speciaal voor leden ingestelde gym
nastieklessen, met vooral die oefenin
gen, welke het afvallen in de hand
werken." Met je mede-slachtoffers
mag je dan strijden om drie extra da
gen verlof, want wie het meeste af
valt gaat met deze prijs strijken.
Goed, dan passen de broek en het
hemd niet meer. Geen nood! Op kos
ten van de marine worden die weer
pasklaar gemaakt. Tot zo ver blijft
het allemaal leuk en aardig._ Maar er
zijn er voor wie de „super-jumbo's,"
de formidabele hamburgers en hot
dogs te verleidelijk zijn. Zij zitten
muurvast in de greep van de gewel
dige roosterapparaten, waarop de
rood-rauwe flappen gehakt in een mi
nimum van tijd bruineren, van het
opensnijden der platte beschuitbrood
jes, van de combinatie naar wens voor
het' vlees met een fikse plak kaas, een
zeemlerenlap, die even méésuddert.
En de kranen, die spuiten maar door:
Vruchtensappen in alle kleuren van
de regenboog, soep, koffie, thee, melk
en soda's, het alles ook weer met een
verrukkelijk muziekje op de achter
grond, dat eenvoudig tot eten noodt.
Deze leden hebben maling aan extra
verlof. Zij willen de hap en zij zullen
het weten ook. Zij worden ere-leden
van de club en mét de verplichtingen
daaraan verbonden. Zij worden volge
stopt met anti-eetlust pillen, die zij in
het bijzijn van de dokter moeten door
slikken. „Appetite-surpress-pillen" om
precies té zijn.
Zij moeten per maaltijd onder de
1500 calorieën blijven en voor hen
geldt dan ook de speciale eetsugges-
tie, die elke dag weer in de scheeps
krant wordt afgedrukt. Terwijl de
„eetvrijen" aan de salmon-saladsand-
wicht mogen, een geweldig stuk beef
op hun bord mogen laden en onbe
perkt aan de pudding zitten, moeten
zjj het doen met een halve beker frult-
juice, één eitje, maar één stuk toast
en een kop zwarte koffie tot besluit.
Hun lichaamsomvang wordt dan van
dag tot dag bijgehouden en wanneer
zelfs dan mocht blijken, dat ze dikker
worden, volgt als laatste maatregel
opname in de ziekenboeg en strenge
controle van het dieet. Wie ook dan
niet te vermurwen is, zich op het zie
kenbezoek stiekum lekkere hapjes
laat toespelen en eenvoudig niet tot
vermageren te bewegen is, moet op
slag de dienst verlaten.
De man die ons dit verhaal in
sombere bewoordingen vertelde
was een Filippino, al drie jaar
in dienst van de Amerikaanse
marine. Hij wilde Amerikaans staats
burger worden en had daarvoor nog
een jaar in de marine te dienen. In
tegenstelling tot zijn meeste landge
noten, die of als hofmeester, of in de
keuken dienden, was hij als schrijver
bij de voedingsofficier aangesteld. En
of het nu kwam dat hij te dicht bij het
vuur zat, wist hij niet, maar hij was
dan ook lid van de club-der-dikke
mannen. Inderdaad, hij droeg een
tors die er wezen mocht. „Ik ben ge
wend om veel en lekker te eten",
jammerde hij „maar ik moet hier de
hele dag maar aan het bureautje zit
ten, zonder beweging dus, en dat
werkt mijn dikworden in de hand.
Daar kan ik niets aan doen. De jon
gens aan dek lopen het er wel van af,
maar ik moet altijd maar zitten. En
toch heb ik altijd trek. Die heb ik van
thuis meegekregen. Daar zijn we ge
wend aan goed te eten." Zijn ogen
kregen nu een bijna hemelse uitdruk
king en.in een stortvloed van,woor
den beschreef hij ons thet Filippijnse
feestgerecht van de Citsong Baboy:
het speenvarken opgevuld met knof
look, groene peper, tomaten, bananen,
meloen, bamboespruiten en citroen
sap. Middenin zijn omschrijving werd
hjj gestoord door een zachte, maar
duidelijke stem uit de luidsprekers.
Iedereen in het kantoortje stond op en
vouwde de handen. De stem door de
luidspreker was de stem van het ge
bed, die elke avond door de Indepen
dence schalt. En waarbij iedereen zijn
gesprekken staakt en de pas inhoudt.
De stem bad voor de veiligheid van
de vliegers hoog in de lucht, voor de
gezondheid van iedereen aan boord
en ook voor de familieleden thuis, aan
dc andere kant van de oceaan en...
we hoorden het goed... voor een goedé
hap op de tafels van de bemanning
Vijfduizend bekertjes cola uit de
automaten per dag. Per maand
14.380 Engelse ponden suiker
10.000 broden, 138.000 eieren per
maand en ook 1,2 miljoen gulden aan
salarissen. Het zijn maar enkele cij
fers van de enorme optelsommen, die
betrekking hebben op het geweldige
schip dat de Independence is. Wij heb
ben geleerd er nuchter tegenover te
staan. Figuurlijk, zowel als letterlijk.
Want sinds Josefer Daniels in 1908
hard en genadeloos toesloeg en op de
Amerikaanse vloot elke alcoholische
slok heeft verbannen, is er ook geen
druppel sterke drank meer te krijgen
aan boord van de Amerikaanse sche-
pien. Aan de Amerikaanse marine
mannen van nu zijn enige generaties
vooraf gegaan, die het leed van Da
rnels keiharde ingreep moedig hebben
gedragen en hebben omgebogen tot
een toestand van: „We weten niet be
ter.
Wat ons betreft: Wel, we hebben
ons verlangen naar een pittig slokje
overspoeld met allerlei rode, groene
en gele sapjes, steeds op koude tem
peratuur door het ijs. Of sloten rns aan
in de altijd lange rij voor het winkel
tje van de sodafountain, waar aan de
lopende band ijsjes en dergelijke wor
den verkocht. Maar met name voor
enige Engelse collega's was dit toch
wel wat al te gortig. De mijnheer van
de Sunday Express met zijn dikke ro
de bibberwangetjes, heeft het enige
dagen dapper volgehouden, zij dan
met de hulp van de pilletjes uit de
pressroom. Maar op de weg terug,
tijdens een tussenlanding in het Noor
se eiland 0rland. barstte de bom*
„Naar de hel met de Amerikaanse
marine", brulde de mijnheer purper
aangelopen. „Het was duivels om ons
al die tijd zonder slokje te laten. Wat
heb ik met Josefer Daniels te maken".
Hij kocht zich een fles vol aquavit. En
in het grote Herculesvliegtuig, dat ons
naar Londen terugvloog en waarin
naast ons nog wel ruimte was voor
een paar auto's, haalde de man van
de Sunday Express zijn schade in. De
Hercules was ook daarop ingesteld.
Midden in het vliegtuig bevond zich
een klein verhoginkje met een laag
schotje er omheen. Een soort „krulle
tje", waarvan, zo dachten wij, alleen
de Amsterdamse binnenstad het pa
tent scheen te hebben. De man van
de Sunday Express was de enige die
hier geregeld naar binnen ging. Nog
altijd boos en ontstemd en te langen
leste bereid om "iet Josefer Daniels
een duel aan te gaan op het gaf niet
wat voor een wapen.
