Ontwikkelingshulp
EEN NIEUW HOOFDSTUK IN
GESCHIEDENIS DER MENSEN
Politieke intriges om auto
NIEUWE
FORD MUSTANG
RENAULT 1500 volgende
maand in produktie
Cadillac 1965: ruimer interieur
M"
Diep in ellende
Afkerig van arbeid
Angst voor oorlog
Z.g. automobielen
Derde macht
Erfgenamen
I N L7L VV ILLLI N
Duits chassis en
Frans uiterlijk
Bijna 8 miljoen
auto's op de iveg
in Duitsland
Vrouwen tonen
meer interesse
voor bromfiets
MEDISCHE
INFORMATIE
Ook de Engelsen
ZATERDAG 19 DECEMBER 1964
PAGINA 11
>>'^**#81
ȕn de tweede helft van de
twintigste eeuw werd de planeet
Aarde bewoond door ongeveer
drie miljard mensen. Hun leven
en tijd werden beheerst door ge
weldige tegenstellingen. Terwijl
er nog mensen als in het stenen
tijdperk leefden, drongen de
perste menselijke wezens door
lri buitenaardse ruimten. We
tenschap en techniek ontwikkel
den zich plotseling met een ho
gere versnelling. De medische
kennis verdubbelde en verdrie
voudigde de levensduur van de
Wensen. De aarde werd over
dekt met een dicht netwerk van
beeld- en geluidsverbindingen
en omspannen met talloze trans-
Portwegen over land en water
on door de lucht. Arbeid, door
loutere aanwending van li
chaamskracht, werd grotendeels
overbodig. Voedsel en goederen
Werden, in toenemende hoeveel
heid, voortgebracht met behulp
Van rekenende en sturende ma
chines. De steeds stijgende pro
ductie van electriciteit, veran
derde het aanschijn van de aar
de volkomen.
®Ververzadigde maatschappij.
Primitieve houten ploegen.
Dit is het eerste artikel van een korte serie over „ontwikke
lingshulp".
In dit verhaal wordt een toekomstbeeld geschetst: een artikel
zoals het over enkele eeuwen in een krant zou kunnen staan.
In volgende afleveringen zal aandacht worden geschonken
aan het Kajotterswerk, het Jongeren Vrijwilligers Programma
en het werk van missie en zending in het kader van ont
wikkelingshulp.
Uiterst moderne machines m
Europa en N.-Amerika.
Prototypen van de Volkswagen,
gebouwd in 1936
De nieuwe Renault 1500: klaar voor produktie
Dit is het front van de nieuwe
Renault 1500
W&
:>wj5«<vi
Mensheid 20ste eeuw:
Aziaten en
Afrikanen
herordenden
de wereld
Het waren de toenmalige bewoners
yan Europa en Noord-Amerika, die
als eersten de-grote-sprong-vóór-
waarts maakten. In hun eigen woon
gebieden verwezenlijkten zij een
wife6- van menselijk samenleven,
n» grondlijnen herkenbaar
rêwIm^T later georganiseerde we-
aiseTda?^- Het echter tra
gisch, dat hun geestelijke en sociale
STENEN TIJDPERK
en RUIMTEVAART
ju'wikkeling, niet gelijk opging met
en y°oruitgang van hun wetenschap
J; techniek: Zij beheersten de door
sla °Pgeroepen krachten niet en
se den er niet ia- tijdig hun groot-
j..;j gelijkheden voor heel de mens-
,fl vruchtbaar te maken.
leefrf1 Zes<te deel van de mensheid
Ret h toen in Eur0Pa en Amerika,
de »ot ?cllikte over vijf-zesde deel van
goeder wereldopbrengst aan energie,
Vati ri en voedsel. Ruim driekwart
een iT®,/11 onsheid leed gebrek. Terwijl
Weiva„miljard mensen in rijkdom en
z°veei verkeerden, zonken vijf maal
de latlcleren steeds dieper in ellen-
Ruron°evorderde de wetenschap m
de over;en Noord-Amerika welvaart, in
stÜEenrife werelddelen deed zij de nood
Zij 0nt' tot ongekende hoogte. Want
tige V1, arn de noodlijdenden de barmhar-
d°ende A?'6 dopd, maar schonk niet vol-
i ogeliJkheden v°or een rnena-
begrj; g leven. Het is thans moeilijk te
"iet tij,?;"' .wrar de Euro-Amerikanen
Schan ln?agen, hoe zij hun weten-
om welvaart moesten aanwenden,
n wereldramp te voorkomen,
in hnn ®erste oorzaak schuilt wellicht
«en TT2g e weveld van die da-
vijari m het teken van twee, zeer
jj dig gezinde politieke systemen.
benadrukte bovenmate de
het k f van het individu. Het andere
lang van de gemeenschap. Ter-
wille van deze vrijheid en dit belang
werden ontzaglijke hoeveelheden ken
nis, energie en materiaal verspild
aan vernietigende verdedigings- en
vergeldingswapens. Voorts werd die
tijd gekenmerkt door kortzichtige
economische wereldpolitiek, door
wantrouwen, moreel verval en ont
vluchting aan de werkelijkheid.
De welstand genietende burgers stel
den steeds hogere eisen, kwantitatief
en kwalitatief, aan hunvoorziening in
levensbehoeften en comfort. Zij wer
den afkering van arbeid en isoleerden
zich in hun rijkdom. In strijd met het
mensheidsbelang, het oog slechts ge
richt op de behoeften en verlangens
van hun eigen, kleine groep, besloten
zij ontijdig tot begrenzing van
hun productiviteit. Met minder dan
veertig uur werk per week en er ar
beidskracht, hielden zij hun geïsoleer
de welvaartseconomie in stand en voor
zagen zich zelf in overvloed van al
wat zij meenden nodig te hebben. Hun
economie was gefundeerd op het ruil-
beginsel. Zij produceerden slechts voor
productieve verbruikers. Zij dienden
op conditie van wederdienst. Dat zij
hun lichamelijke inspanningen sterk
verminderden is aanvaardbaar. De
techniek en de automatisering maak
ten dit mogelijk. Doch dat zij niet zoch
ten naar mogelijkheden, om het feno
menale vermogen van hun technische
productieapparaat tot het uiterste te
benutten, werd onverbiddelijk door de
latere historie afgestraft.
Steeds leefden zij in een grondeloze
angst voor oorlog. Zij zagen echter
niet, dat de laatste, alles-overtreffen-
de oorlog reeds lang begonnen was:
de strijd van enige miljarden mense
lijke wezens om een menswaardig be
staan. Zij beseften niet, dat zij over
alle middelen beschikten om deze strijd
gunstig te beslissen, zonder vernieling
of verwoesting, door op te bouwen;
zonder te doden, door het leven te
redden. De beeld- en geluidsverbindin
gen, die hadden kunnen dienen ter
versnelling van de vooruitgang, ver
haastten de ondergang van hun geïso
leerde, oververzadigde maatschappij.
Want dank zij deze verbindingen, wis
ten allen die hongerden, dat er óók
mensen bestonden, die de honger niet
kenden, wist ieder die naakt was, dat
niet allen naakt waren, zagen de zie
ken dat gezondheid géén illusie was.
Overal groeide de felle begeerte naar
voedsel, kleding, gezondheid en ontwik
keling. De ongeletterde mensheid
smeekte om boeken. In Europa en
Amerika stonden miljoenen drukper
sen wekelijks honderd uren stil. De
mensheid gilde, krijste, kreunde of was
stom van honger. De Amerikaanse
iaaroogsten lagen onverkoopbaar in de
nakhuizen. De Verenigde Staten van
Furooa kwamen toen niet tot stand,
wegens de overvloed aan zuivel, vet
en vlees Hele continenten hunkerden
naar communicatiemiddelen om aan
sluiting bn de mensheid te krijgen.
ÏVIaar als de Europese en Amerikaan
se electronische industrieën hun mark
ten hadden overvoerd met „beperkt
duurzame" aPPa£atffn' Tn^huT h»n
zij „nieuwe" behoeften, om hun be
drijven winstgevend te houden.
Vrijwel elk Europees of Amerikaans
gezin beschikte over één of meerdere
vervoersmiddelen, z.g. automobielen,
maar voor het overgrote deel der mens
heid waren transportmiddelen een on
bereikbare luxe. Schepen werden opge
legd, reders vochten om vrachten,
maar achter de havens langs de eve
naar woonden honderden miljoenen,
voor wie in heel hun leven nog geen
yuf balen voedsel werden aangevoerd.
In die tijd werd het paard in Europa
en Amerika een sport- of circusdier,
feP bezienswaardigheid in een die
rentuin, want voor het dragen of trek-
van lasten beschikte men over wa
gens en tractoren. Maar terzelfdertud
oncier de brandende tropen-
g n}ensen hun primitieve houten
Pwn?" or de met handkracht be
vloeide grond.
dele overbodige en schadelijke genees
middelen. Zij beschikten over een Ie
ger van medici, hetgeen blijkt uit de
benaming „huis-artsen". De farmaceu
tische industrieën en de fabrieken van
medische apparaten werkten nog geen
vijftig uur per week, maar in Afrika
dansten toen de tovenaars nog, ter
genezing van mensen die slechts kini
ne, salversan of anti-biotica behoef
den.
De honger werd niet gestild. De zie
ken vonden geen genezing. Slechts
weinigen ontstegen aan het analfabe
tisme. In hen groeide een sterke be
geerte en haat, waarmee zij de ellende
der machtelozen konden omzetten in
een explosieve, verwoestende kracht.
Dit had tot gevolg, dat zjj voor de
twee elkaar vijandig beloerende wel-
vaartsmachten, strategische waarde
kregen. Deze machten begonnen el
kaar te bestrijden, door hulp te verle
nen aan de werelddelen in nood. De
ze hulp, economisch of militair, moest
werken als een wapen ten gunste van
het staats-kapitalisme van de één of
het privé-kapitalisme van de ander.
Beide machten maakten zich echter
in feite tegenover de mensheid schuldig
aan hetzelfde kwaad. Want hun hulp
verlening was opportuun en, in ver
houding tot hun macht en rijkdom,
minimaal. Zó werden Afrika, Azië en
Latjjns-Amerika woongebieden van
net grootste deel van de mensheid
(na reeds gedurende de kolonialisti
sche periode zware schade te heb
ben opgelopen) nü strijdgebied van
twee grootmachten, die elkaar naar de
keel gegrepen hadden.
hTf «Tf T „5root deel van de mens-
Kbrekki'J l ondervoeding en uiterst
gebrekkige hygiene, ziek. Bij ge-
riekeS^izenSen' verPj«*end personeel,
Siteh» hlfm medicijnen, was me-
Maar de Ennm» Ve,en onbereikbaar.
vlrhrniuT?en Amerikanen
r rn,'')arden aan schoon
heidsmiddelen voor miljarden aan ten
Frankrijk wilde ook
Volkswagens bouwen
Niet alleen de Engelsen, óók de
Fransen hebben een kans gemist
toen, na de oorlog, de Volkswa
gen wachtte op geïnteresseerden, die het
vehikel in produktie wilden nemen. Er
zijn onderhandelingen gevoerd met Fer
dinand Porsche door afgevaardigden
van de Franse regering. De Fransen
wilden het chassis van de VW handha
ven, maar de wagen zou een typisch
„Frans" uiterlijk moeten krijgen, dat
overigens door Porsche zou moeten wor
den ontworpen.
Dit blijkt uit het jongste boek over
Volkswagen, „Volkswagens lopen van
de band", dat werd geschreven door
Fritz Kölling en in het Nederlands is
vertaald door Jo Lenders-Savelberg.
(Uitg. NIB in Zeist, ƒ11,90). De schrij
ver verhaalt over onderhandelingen in
Baden-Baden. Aanvankelijk zag het er
allemaal rooskleurig uit. Men zei pro
fessor Porsche, dat hij nog een paar
dagen moest wachten, omdat men zich
eerst met Parijs in verbinding moest
stellen. En toen gebeurde het onbe
grijpelijke. Enkele Franse officie
ren verschenen in de villa, waarin de
Porsches woonden: het waren beambten
van de Süreté en zij arresteerden Por
sche samen met zijn zoon Ferdinand.
Wat was er gebeurd? In het Franse ka
binet van die dagen bezaten de com
munisten een grote invloed en het was
vooral in communistische kringen ge
weest, dat het idee van de „Volkswa
gen" grote opgang had gemaakt. In de
tijd na 1945 evenwel volgde het ene
Franse kabinet op het andere en de
grote lijnen van de Franse politiek ver
anderden van dag tot dag. De Franse
industrie, die er niet aan dacht ten kos
te van zijn eigen produktie een „Volks
wagen" te gaan vervaardigen, stelde al
les in het werk, om het plan van het ka
binet te torpederen. Professor Porsche
was het slachtoffer geworden van een
politieke intrige.
Het boek acht het overigens niet zó
belachelijk, dat ook de Engelsen des
tijds, in 1946, weinig voelden om de
Volkswagen-fabriek over te nemen. Na
derhand is daar vaak om gelachen maar
toch was het niet zo merkwaardig. Vak
mensen uit Engeland deskundigen
uit de automobielindustrie kwamen
destijds alles nauwkeurig opnemen en
op grond van hun inlichtingen werd het
aanbod aan de Engelse automobielin
dustrie de Volkswagenfabriek onder haar
leiding weer op te bouwen, afgewezen.
Dat kan, aldus het boek, van het te
genwoordige standpunt uit bekeken, be-
lachelijk en merkwaardig lijken, maar
Engeland bezat in die tijd al een bloei
ende automobielindustrie en gaf de
voorkeur aan een totaal ander rijcom-
fort. De Volkswagen beantwoordde zelfs
niet in het detail aan de Engelse
smaak. Bovendien was de fabriek met
een politieke erfenis belast.
Het feit, dat de Engelsen op het aan
bod niet ingingen, behoort beslist niet tot
een van de grootste raadsels van de
wereldgeschiedenis, aldus de schrijver
van dit boek, waarin een gedetailleerde
schets wordt gegeven van de vervaar
diging van de Volkswagen, professor
Ferdinand Porsche, Heinz Nordhoff,
de fabrieken, de stad Wolfsburg en
voor de Nederlandse lezers de fa
milie Pon. V. S.
Een telling in West-Duitsland heeft
uitgewezen, dat daar op het ogen
blik bijna acht miljoen auto's rij
den. Meer dan een half miljoen
daarvan rolden in de eerste zes maan
den van dit jaar van de band: bijna
305.000 Volkswagens en 169.500 Opeis
en 96.500 Fordwagens. De veel duur
dere status-wage n", de Mercedes,
bracht het tot rond 43.500 stuks.
Een zeer „modern" uiterlijk heeft de
ze 1965-uitvoering van de Ford Mustang,
de Fastback 3 2, die is uitgerust met
schijfremmen, een toerenteller en ver
zwaarde, aan de Europese wegen aan
gepaste veren. Wie de wagen gaat be
rijden, kan kiezen tussen een 120 pk
zes cilinder motor, een 220 V8 motor
of een 225 pk V8 motor, al dan niet in
combinatie met een automatische trans-
In deze situatie werd de ellende in
de wereld een derde macht d e zi n
lot steed meer m eige„ hand kón ne
men, door de rijken tegen elkaar uit
te spelen Hierdoor moesten de laat-
sten tenslotte als verliezers hun eco
nomisch strijdperk verlaten, dat bo
vendien voor hen verloren gine als
wingebied van grondstoffen Daar
mee nam het verval van beide iroot
machten een aanvang. Hun volkeren
werden blootgesteld aan enorme snan
ningen en verdeeld door interne
twisten, waaruit soms burgeroorlogen
ontstonden.
De wereld der rijken stortte ineen
tengevolge van een kortzichtige eco
nomie en politiek en moest ten gron
de gaan aan onvruchtbare strijd, wan
trouwen, hebzucht, decadente verlan
gens naar altijd meer luxe en com
fort, aan afkeer van arbeid en inspan
ning, aan infantiele hang naar amuse
ment en show en uit gebrek aan een
gemeenschappelijk, de mensheid om
vattend verantwoordelijkheidsbesef
Iedere Europeaan beschikte in "die
tijd voor persoonlijk gebruik over méér
energie (in de vorm van machines en
apparaten) dan de klassieke Romein
die honderd slaven hield. Als de Rii-
ken uit de oudheid, zijn Europa en Ame
rika ondergegaan. Aziaten en Afrika
nen herordenden de wereld, waardoor
de versmelting der mensheid tot een
nieuwe hogere eenheid, een zichtbare
aanvang nam.
Tóch had de geschiedenis een ande
re loop kunnen nemen. De Europeanen
en Amerikanen waren erfgenamen van
circa twintig eeuwen christelijke cul
tuur, wijsbegeerte, beschaving en ont
wikkeling. Hadden zij de wezenlijke
konsekwenties hieruit moedig toege
past, dan zouden zij hun privé-kapi
talisme hebben gehkwideerd en daar
mee tegelijkertijd hun staats-kapita-
lisme. Dan zouden het christendom,
practisch toegepast, toen reeds in de
letterlijke zin brood voor de mensheid
zijn geworden. De humanisering van
de wereld zou zich eerder en in ho
ger tempo hebben ingezet.
De geschiedenis is vól leugenaars.
Een leugenaar is tragisch. Doch de
meest tragische leugenaars in de
historie, zijn die der twintigste
eeuw. Zij bezaten en kenden méér
Waarheid dan mensen ooit voordien
bezeten hadden. Desondanks moes
ten zij op fatale wijze bankroet
gaan, omdat er voor deze Waarheid
geen ruimte was in hun politiek,
economie, wetenschap en techniek.
Maar de Waarheid zélf bleef behou
den als het heldere, glanzende bezit
van een gelouterde mensheid, als
fundament van de Vrede waarin nu
de tientallen miljarden veilig le
ven
CEES GRIFFIOEN
In januari zal in de nieuwe fabriek
van Renault in Sandouville by Le
Havre worden begonnen met de fa-
brikage van de splinternieuwe „Re
nault 1500". Het model staat nu ge
heel vast: het wordt een wagen met
een „modern" uiterlijk, een grote ach
terruit en een brede grille met recht
hoekige koplampen.
Uit de technische gegevens, die de
fabriek vóór de officiële introductie
die over enkele weken is bekend
heeft willen maken, blijkt, dat de wa
gen is uitgerust met schrjjfremmen op
de voorwielen en trommelremmen ach
ter. De Renault 1500 heeft een gesloten
koelsysteem en géén doorsmeerpunten.
Interessante nieuwtjes zijn verder het
onder druk uit aluminium gegoten mo
torblok en de toepassing van een elek
trische, z.g. denkende ventilateur voor
de motorkoeling. In plaats van de klas
sieke dynamo wordt een wisselstroom
dynamo, een z.g. alternator gebruiKt.
Over de prijs van deze nieuwe „grote"
Renault Is nog niets bekend.
Dit jaar zijn er in Nederland
bijna een kwart miljoen brom
fietsen verkochtv Na een gelei
delijke achteruitgang van de
verkoop in de jaren 19611963 ziet
het er naar uit, dat in 1964 het re
cordjaar 1960, toen er 240.000 brom
fietsen werden verkocht, zal worden
geëvenaard.
Als oorzaken van deze ontwikkeling
zien de bromfietsleveranciers naast de
koopkracht injectie door de „loon-ex-
plosie" aan het begin van dit jaar, de
toenemende belangstelling van vrou
wen en jongeren voor de bromfiets.
Er worden meer goedkopere uitvoe
ringen (van 350 tot 450 gulden) ver
kocht dan voorheen. Op het ogenblik
koopt meer dan de helft een brommer
van meer dan 650 gulden. Achttien pro
cent koopt in de klasse van 450 tot 650
gulden en de rest in de eerder ge
noemde goedkope prijsklasse.
De import van bromfietsen uit het
buitenland neemt toe. Volgens de RAI
werd dit jaar ongeveer dertig procent
van de in Nederland verkochte brom
fietsen ingevoerd.
Voor allen die aan het verkeer deel
nemen stelt de Koninklijke Maatschap
pij tot Bevordering der Geneeskunst
een Medische Informatiekaart ter
beschikking, waarop persoonlijke ge
gevens en medische gegevens kunnen
worden ingevuld. Er is ruimte voor
een pasfoto en tot de gegevens, die de
kaart kan bevatten, behoren ook
naam en adres van de huisarts. De
arts die bij 'n verkeersongeluk wordt
geroepen, kan zodoende onmiddellijk
zien, welke bloedgroep het slachtoffer
heeft, of het allergisch is voor be
paalde geneesmiddelen, of het met te
tanus vaccin is ingespoten enz. Ook
wanneer het slachtoffer bepaalde me
dicamenten pleegt te gebruiken, kan
de dokter van de kaart aflezen welke
dat zijn en in welke dosis. Men kan
zijn huisarts eventueel verzoeken, de
medische gegevens op de kaart in te
vullen. De medische informatiekaart
wordt verschaft door de huisarts en
is ook te bestellen bij de Koninklijke
Nederlandse Maatschappij tot Be
vordering der Geneeskunst, Keizers
gracht 327, Amsterdam. De prijs van
een kaart met plastic hoesje is 20
cent.
IN FRANKRIJK is op het ogenblik
een wetsvoorstel in behandeling, dat
beoogt, alle artsen te verplichten in hun
wagen een uitrusting bij de hand te
hebben, teneinde bij verkeersonge
vallen terstond hulp te kunnen bieden.
De mens ziet zijn wereld (Uitg. Else
vier, Amsterdam).
Een nieuwe serie geïllustreerde boe
ken gewijd aan verschillende na
tuurwetenschappelijke onderwerpen.
Thans verschenen: De mens ontdekt
de wereld; de geschiedenis van de
ontdekkingstochten sinds de Feniciërs.
Voorts: De wereld beneden de zee
spiegel; de ontsluiting van de gehei
men van de zee. De serie wordt uit
gegeven onder auspiciën van de
Winkler Prins Stichting.
51 een nieuw chassis, een nieuwe
carrosserie en een nóg ruimer
interieur dan zijn voorganger
wordt de Cadillac 1965 het méést
gewijzigde model uit de 62-jarige histo
rie van Cadillac genoemd. Het nieuwe
chassis maakte een grotere spoorbreedte
mogelijk: het uitlaatsysteem wordt bijna
voor honderd procent geluidloos ge
noemd. Wie nog i- extra's wil bestel
len, kan een telescopische stuurkolom
laten inbouwen en servo stuursloten,
die bij het vergrendelen oj ontsluiten
van een voorportier alle andere deuren
op dezelfde wijze bedienen. De prijs in
Nederland van deze nieuwe Cadillac
Fleetwood Sixty Special Sedan 1965: on-
geveer veertigduizend gulden.
