Nieuwe Haarlemsche Courant | 1964 | 24 december 1964 | pagina 3

In een onherbergzaam stukje
Afrika wordt nog steeds
gebouwd aan ziekenhuis

Gravenzaal bij kaarslicht
waardig decor bij vertrek

J. A. Dorresteijn werd
ridder Oranje-Nassau

PETRI -INTERIEUR

DUET

Kerstinzameling
Bijzondere hulp

Weet u nog van onze
actie in Haarlem?

exclusief!

NYLONS

Haarlems matrassenhuis

DONDERDAG 24 DECEMBER 1964

PAGINA 3

De actie in Haarlem en omgeving
vier jaar geleden, was vooral be
doeld om gelden in te zamelen
voor de inrichting van de opera
tie-kamer in het Sengarema-zie-

kenhuis. Bijgaande foto geeft een

beeld van de operatiekamer,
waarin de samenwerking tussen
zwart en blank nog eens extra tot
uiting komt.

Per dag brengen honderden mensen een bezoek aan de polikliniek
van het Sengarema-ziekenhuis. Het weer is er doorgaans zo prachtig,
dat de verzorging gerust buiten kan geschieden.

Meubelen

Kunstnijverheid

Verlichting

Stoffen

Vloerbedekking

Betimmeringen

interieurarchitectuur:

Zijlweg 36-38 - Haarlem
Telefoon 18014

Ruime parkeergelegenheid

spaar plezierigmet

met gratis
waardezegels
van 15 en 25 ct.

vraag vooral om de
DUET-spaarkaart

uw matras te dun ot versleten
laat het ons even weten
prijsopgave aan huis
's morgens 9 uur gehaald
's avonds 6 uur thuis

grote houtstraat 103
haarlem, telefoon 11485

profiteer van onze inruilactie
f 10,- tot f 25,- voor uw oude
spiraal of ledikant

ZO'N vier jaar geleden
woedde in Haarlem en
omgeving de befaamde
Slag Om Sengarema.

Misschien herinnert u zich
nog die maanden, waarin de
ene na de andere actie van
stapel ging om geld bijeen te

brengen voor het ziekenhuis, dat de Broeders van Sint
Joannes de Deo begonnen waren in het Afrikaanse dorpje
Sengarema. Collectes in of bij de kerken, een appèl op de
oud-patiënten van het Haarlemse ziekenhuis der broe
ders, een beroep op vele artsen, de feestelijke auto-rally en
als klap op de vuurpijl de daverende kermis op het terrein
van de Deo: alles bij elkaar leverden Haarlem en omge
ving een kleine veertigduizend gulden op, dat Sengarema
ten goede zou komen. Wij herinneren ons nog broeder
Werenfridus, de missieprocurator van de Congregatie in
Nederland. Hij was in Sengarema geweest en had gezien,
hoe daar de pioniers onder de meest barre omstandighe
den aan de slag waren om het eerste onderkomen voor
bet ziekenhuis te vestigen. Op de thuisreis hamerde het
steeds in zijn hoofd: als ze in Haarlem wisten, wat en hoe
er daar in Sengarema geploeterd moet worden, zouden
ze direct aan de slag gaan. Maar de Haarlemmers waren
hem een slag voor. Toen hij bij de Deo aankwam, was de
kermis rond het ziekenhuis op volle toeren, woedde de
Slag Om Sengarema op het hoogtepunt. Bij honderden
stroomden de guldens binnen. En bijna met tranen in de
ogen om zoveel missie-geweld moest de procurator er-

varen, dat met zoveel enthousiasme de toekomst van Sen
garema wel veilig gesteld moest zijn.

Sedertdien is er naar buiten in Haarlem een stilte
gevallen rond Sengarema. Intern komen regelmatig de
berichten binnen over de groei van het ziekenhuis in Sen
garema. Samen met de „Zusters onder Bogen' uit Maas
tricht en met een staf van leken werken de Deo-broeders
nu vijf jaar aan hun Afrikaans project. Hoe staat het er
nu mee? Zijn ze geslaagd? Wat gaat er nog meer gebeu
ren? Het antwoord op die vragen is ons gegeven door
drs. F. Vissers, economisch-directeur van het Haarlemse
ziekenhuis. Hij heeft als vertegenwoordiger van de Mis
sie-stichting Pius XII, waarin de Broeders van de Deo
en de Maastrichtse Zusters samenwerken, een bezoek van
drie weken aan Sengarema gebracht om een nadere studie
te maken van en het bestuur van de stichting van advies
te dienen over de administratieve en interne organisatie
van het „Sengarema Catholic Hospital". Toen hij er heen
ging, had hij natuurlijk een bepaalde voorstelling van
zaken, maar de werkelijkheid heeft hem bij wijze van

spreken verpletterd, toen hij met eigen ogen zag, hoe daar Waar vijf jaar geleden in het Afrikaanse Sengarema nog een onher-
bergzaam terrein was, vol hoog gras met hier en daar een boom,

letterlijk het onmogelijke mogehj ^eworden. staan nu de gebouwen van het ziekenhuis, dat door de Broeders van

Sint Joannes de Deo in samenwerking met de „Zusters onder Bogen"
en leken gebouwd is. Bovenstaande overzichtsfoto laat duidelijk zien,
ivat een enorm stuk werk daar verzet is. Maar men is nog lang niet
klaar met bouwen. Er zal nog meer moeten komen. Naast de ver
pleging wordt de bouwactiviteit met onverflauwde ijver voortgezet,
zoals onderstaande foto voldoende illustreert.

Het is natuurlijk een hele overgang,
zegt drs. Vissers. Je komt over
gewaaid uit een heel modern
ziekenhuis, uit een sfeer, die je
ais de gewoonste zaak ter wereld be
schouwt. En daar val je neer in Afrika,
in een wereld die z'n eigen wetten en
normen kent. In Haarlem ken je de
kinderafdeling als een veilig beschutte
ruimte, waar de familie gedurende een
bepaald uur op bezoek kan komen. Ook
daar kinderen, maar moeder is er bij.
Zij gaat mee, als het kind wordt opge
nomen, en ze blijft erbij. Ze gaat niet
eerder weg dan wanneer ook het kind
terug gaat. Ze slaapt in het ziekenhuis
bij haar kind. Als het kan in hetzelfde
bedje. Zo niet, dan op een mat er
voor.

In het begin kijk je overal stomver
baasd tegenaan. Maar merkwaardig,
boe gauw je aan alles went. En in-

ssen ervaar je elke dag opnieuw, wat
®®b stuk werk daar verzet is. Vijf jaar
keieden viel er nog niets te beleven,
engarema: een onbegaanbaar brok
«ereld, ergens in'Afrika. Het ligt in het
Pas onafhankelijk geworden Tanganjika,
jn het bisdom Mwanze, waar de Neder
landen mgr. Blomjous zetelt. Hij vroeg
de broeders in Sengarema een zieken
huis te beginnen De Broeders van de
Deo kwamen. Drie m getal, samen me*
Vijf kajotters, onder wie 'Ce Ha™rï
lemmers. Zij kregen een onherbenr
zaam terrein van vijftien hektaro t«f
gewezen. Hier en daar een boem 1
sen het hoge gras, meer niet.

Ze bouwden zich een onderkomen van
golfplaten. Ze waren onderdak tw
werk kon beginnen: bouwen en verrde
gen. Gelukkig arriveerden spoedig ook
drie zusters. De polikliniek ging van
start. Het Nederlandse groepje had al
gauw in de gaten, dat er geen dag ge-
Wacht kon worden. Niet met bouwen
minder nog met de verpleging. Ze had
den zich niet kunnen voorstellen, dat er
bok op medisch terrein zo'n ellende kon
bestaan. Misvormde mensen in een ge
meenschap, waar de ziekten wegens
de slechte hygiëne vrij spel hadden.

Het contact met de bevolking was
gauw gelegd, noodzakelijker was het
vertrouwen van de mensen te winnen,
5'e zieh nog altijd veilig waanden bij
medicijnman. Dat vertrouwen is er
Per dag worden er ongeveer zeven-
holp8rc* mensen in de polikliniek ge-

Onder welke primitieve omstandighe-
P °°k. er werd geholpen, en er werd
geoouwd. De metselstenen moesten de
mn.wrs zed- maken, andere materialen
Wafl r va.n ver komen. De uitbouw
ei Ci.hAncieel mogelijk dank zij de
de ,lnbreng van beide congregaties,
.opbrengst van de acties in Neder-
lem oncter andere de S.O.S. in Haar
de fwü v??ra' dank zij de steun van
Proieei e R|is?reroi'-Vastenactie, die het
ten nil mede-financierde met grote gif-

laar Pet- mgen' En wat is na
huis m f resultaat: een flink zieken
den eeP capaciteit van 175 bed-
op 1,™ Polikliniek met dépendances
ders en P0St?n' kloosters voor de broe-
^ooneeien2 uer,s' een gastenkwartier,
"gelegenheid voor de leken, kort-

om zoveel mogelijk voorzieningen, die
in en nabij een ziekenhuis nodig zijn.

Op het ogenblik zijn aan het zieken
huis verbonden zes broeders, zes
zusters, twee artsen in vaste
dienst, twee Afrikaanse medi
sche assistenten. Voorts Afrikaanse
verpleegsters en leerling-verpleegsters.
Daarenboven nog een opleiding voor
leerlingen en vroedvrouwen, en een
aparte huishoudelijke opleiding, waar
voor een zuster is ingezet. De geeste
lijke verzorging is in handen van twee
Witte Paters, die tevens de grote pa
rochiekerk bedienen. En er staat nog
meer te gebeuren. De bouw van een
sneciale afdeling voor t.b.c.-patiënten
is ophanden, ook zal er een eigen afde
ling komen voor kraamvrouwen, geen
overbodige luxe: dit jaar reeds wer
den er achthonderd bevallingen geno
teerd.

Hoe staat de regering tegenover
dit blanken-project, waarin overigens
ruimschoots plaats wordt gemaakt

voo? de Afrikaners? Och. men ziet

wei in dat men alleen maar profijt

heeft vaf de blanken. In Tanganjika

zijn vrijwel geen gespannen verhou
dingen De bevolking weet nauwelijks
wat er in de Congo gaande is. Maar
het is kennelijk toch wel de bedoe
ling, dat de blanken ooit uit Tanganji.
ka verdwijnen. Volgens bepaalde nor-

men krijgt het ziekenhuis i gten

ma subsidie op de verpl g
welke door de patiënten jro
kunnen worden opgebracht.

zien van het inheemse Personee
geldt voorts een subsidie va
pet., voor het blanke personeel gem'
een subsidie met dalende lom 1o
vijf jaar bedraagt die nul-komma-n
Op deze wijze wil men de blanke
een niet al te vaste voet geven. Het
is trouwens ook de bedoeling, aai
ooit eigen Afrikaanse krachten hei
project overnemen.

Maar dat heeft nog wel een paai
jaartjes de tijd. Dank zjj de activate:
ten vanuit het ziekenhuis moge de ge
zondheidszorg verbeterd zijn bei
sterftecijfer voor de kinderen is reedt
sterk afgenomen er moet nog eer
massa werk verzet worden. De menser
ir. en rond Sengarema ze komëi
soms van honderd kilometer afstanc
vroeger lopend, nu met een busje
waaraan zij in trossen geklit hanger
moeten zich nog een afdoende hy
giëne eigen maken, die het losbreken
van ziekten tot een minimum kan beper
ken. Zij zullen zonder pardon moeten
afrekenen met hun eigen geneesmiddel
tjes en zéker met hun dorpsdokters,
die meer kwaad dan goed, of erger:
alleen maar kwaad doen. Wat dat be

treft is de ellende onvoorstelbaar. Een
16-jarige jongen bijvoorbeeld, die buik
pijn had, werd door de medicijnman
ingespoten. Het lichaam van de jongen
brandde als het ware leeg. Een 3-jari-
ge jongen had tengevolge van oedeem
dikke benen gekregen. Ook hier een
fatale inspuiting. Het leven van het
kind kon in het ziekenhuis nog wel ge
red worden, maar er moest een been
geamputeerd worden. Een ander ver
haal geldt een 6-jarig jongetje, dat in
een rek verband moest. Met veel zorg
werd het kind, dag in dag uit, nagelo
pen. De moeder was er natuurlijk bij,
maar zij werd na zes weken door haar
man, die niet langer meer voor het
huishouden wilde opdraaien, terugge
haald. Gevolg: ook kind naar huis.
Geen verpleging meer, met de zeker
heid, dat het kind invalide zal worden.

Daarom moet er naast de verple
ging heel veel van een hygië
nische opvoeding gedaan wor-
Drs. Vissers schudt opnieuw

net hoofd van verbazing, als hij ver-

telt, dat er In het ziekenhuis voor de
patiënten niet wordt gekookt. Het eten
wordt door de familie van de patiënt
zelf klaar gemaakt. Daar is moeilijk
verandering in te krijgen. Wel zal de
komende t.b.c.-afdelmg een eigen keu
ken krijgen. Maar er is ai veel ver
anderd in de mentaliteit van de bevol
king, die in brede lagen begint te be
seffen, dat alleen hef ziekenhuis red
ding kan geven. Ze weet, dat daar al
het mogelijke gedaan WOrdt, en dat
in het ergste noodgeval, waarin „Sen-
garema" niet kan voorzien, vervoer
naar het ziekenhuis in Nairobi moge-
lijk is. Daartoe is zelfs een airstrip
aangelegd, waarop kleine vliegtuigen
kunnen landen.

Drs. Vissers, die in Sengarema ge
zelschap had van de generaal-over-
ste. broeder Gabinus, en van de pro
vinciaal-overste, broeder Elias kan
in het verhaal van zijn ervaringen
feitelijk geen woorden vinden om de
energie van religieuzen en leken te
beschrijven. Mannetjesputters, die
voor geen kleintje zijn vervaard'. Zelfs
niet voor drie slangen. De kruipers
werden op het terrein gesignaleerd
het was met hun leven gedaan, toen
een der zusters met een knots hun
,,de hersens insloeg".

Er moet nog veel werk gedaan wor
den. Er moet nog veel gebouwd wor
den. Er is weliswaar stromend water,
maar bij de uitbreiding van het com
plex zal een krachtcentrale gebouwd
moeten worden. En intussen kijken de
Broeders van de Deo al weer verder.
Ze hebben een uitnodiging gekregen
om het Ernst Oppenheimer Ziekenhuis
in Welkom (Zuid-Afrika) over te ne
men. Ze hebben de uitnodiging niet
afgeslagen. Het ziekenhuis telt 800 bed
den en is speciaal bedoeld voor de zwar
te bevolking rond de goudmijnen. Broe
der Martialis, een der pioniers van
Sengarema, is reeds naar Oranje Vrij
staat vertrokken. Het Zuidafrikaanse
project zal geen aangelegenheid van de
Nederlandse Deo-broeders alleen zijn.
Zij doen het samen met confraters uit
Amerika en Duitsland. Bovendien is ook
hier weer een zuster-eongregatie inge
schakeld, namelijk de Medische Missie
zusters.

Niet voor niets heeft dus een paar
jaar geleden de Slag Om Sengarema
gewoed in Haarlem. Die veertigdui
zend gulden hebben althans een beetje
kunnen bijdragen om de outillage in hét
Afrikaanse ziekenhuis te verbeteren. En
hef is goed, dat iedereen nu weet, dat
het geld goed besteed is geweest.

W. HELVERSTEIJN

HAARLEM, 24 dec. Bij gelegen
heid van zijn afscheid als directeur van
de gemeentelijke dienst van de Hout,
de plantsoenen en de begraafplaatsen,
vernam de heer J. A. Dorresteijn uit
de mond van burgemeester mr. O. P.
F. M. Cremers, dat hij was ingelijfd
bij het leger ridders in de orde van Oran
je Nassau. Deze mededeling vormde het
hoogtepunt van een drukke afscheids
receptie in de met kaarsen verlichte
Gravenzaal van het Haarlemse stad
huis. De heer Dorresteijn sloot met deze
plechtigheid een behoorlijke staat van

(Advertentie)

Wij wensen U
prettige
feestdagen
en een
voorspoedig
1965 toe

dienst af. In zijn zesendertig Haarlemse
jaren zag hij zijn gebied uitgebreid met
honderdvijftig hectaren, zorgde hij met
zijn mannen voor de aanleg van een
nieuwe begraafplaats en verrichtte hij
baanbrekend werk met de verbetering
van de Spanjaardslaan. Deze en zijn
vele andere verdiensten werden gister
middag breed uitgemeten naar voren
gebracht.

Zes sprekers loofden elk op eigen wij
ze de verdiensten en bekwaamheden
van de scheidende functionaris. Na
burgemeester Cremers kwamen de
heren D. Bouman als voorzitter van de
Nederlandse vereniging van hoofden
van beplantingen, C. Hoog als waarne
mend voorzitter van de afdeling Haar
lem van de koninklijke Nederlandse
maatschappij voor tuinbouw en plant
kunde. mr. E. J. W. Top als voorzitter
van de stichting tot bevordering van
het onderwijs in het hoveniersvak in
Zuid-Kennemerland en J. J. Schnerr
als voorzitter van de vereniging van
hoofden van dienst der gemeente Haar
lem.

Burgemeester Cremers complimen
teerde de heer Dorresteijn vooral voor
de wijze waarop de groei van de dienst
Hout en plantsoenen zo geruisloos is
geschied. Zijn levenswerk werd nu be
loond met de ridderorde Oranje-Nassau.
Nadat de vijf anderen de heer Dorre
steijn hadden gefeliciteerd en bedankt,
sprak de scheidende directeur een har
telijk dankwoord tot alle betrokkenen.

HAARLEM, 23 dec. Gistermiddag
om half vijf deed zich een verkeerson
geval voor op de hoek Raamsingel
Van Eedenstraat, ten gevolge waarvan
de zeventien-jarige scholier mej. O. uit
Zandvoort een gekneusd linker onder
been opliep. Mej. O. reed op haar fiets
de Van Eedenstraat in vrijwel gelijk
tijdig met de wagen van de 45-jarige
Haarlemse chauffeur H. B. In de bocht
reed de auto op het meisje in. De poli
tie vraagt eventuele getuigen zich te
melden.

(Advertentie)

h. de graaft

orgen is het Kerstmis. Of liever:

M vannacht begint het feest reeds,
wanneer tegen twaalf uur de
klokke» gaan luiden. Alles is in
gereedheid gebracht. De kaarsen bran
den. De stal is uit zijn schuilhoek te
voorschijn gehaald, de beeldjes zorg
vuldig opgepoetst. Zo is het altijd ge
weest, zo zal het altijd blijven. Geen
beeldenstorm, hoe modem dat ook staat
in onze tijd, heeft hier vat op. Lelijke
of mooie beeldjes, het doet er niet toe.
Als ze er maar zijn: de os en de ezel
achter de kribbe. Maria en Joseph, de
herders met hun schapen, zingende
engelen en reeds in de verte zichtbaar
de Drie Koningen. In die sfeer van ge
zelligheid en warmte, in die behaag
lijke stemming mogen we toch niet die
vele anderen vergeten. Mensen
misschien wel dicht bij u in de buurt
die ook wel zo'n feest zouden willen
hebben. Voor hen was er dit jaar geen
gratificatie bij. Daarom vergeet hen
niet. U kunt nog uw kerstgift overma
ken of in de bus bij ons bureau wer
pen. Voor iedere gift zijn wij dankbaar.
We weten zeker, dat dan voor u zal
gelden een „Zalig Kerstfeest". Van
harte toegewenst.

Per giro ontvingen wij: mevr. 2. 2.-
N.N. ƒ5.-; S.v.H. 10.-; v.O. f 10.-;
R.K. Weldadig Fonds 200.—: J.A.K.
ƒ25.- G.v.dW 10-; mej M. L. ƒ5.-;
C.D. ƒ10.-; v.W. ƒ5.-; J.G. ƒ10.-;
H. v. G. ƒ5.-; M.J.M. ƒ25-

Aan ons bureau werd bezorgd: F.N.
A.W. 3.-; R. en H. 5.-; -J..WJ. 10.-;
Th. V. B. 10.- F.S. 25.-; N.N. 10-;
A.M.B. ƒ3.50; Fam. K. ƒ10.-; A.K.
5.-; X.X. 25.- C.V. 2,50; P.B. lCb-
L.E. te B. ƒ100.-; A.v.T. ƒ5.-; H.d.B
10-; AT 10-: V..K 10.-, N.N.
10.-; G.I. 5.-; mevr. D. 10.-; N.N.
5,70; N.N. f5.-; G.v.W. ƒ2,50; M.H.
ƒ5.-; N.N ƒ25-; N.N. ƒ10.-; Fam.
T. ƒ10.-: N.N. f 10.-: N.N. f5.- J.v.D.
10.-.

Giften kunnen aan ons bureau,
Smedestraat 5, Haarlem worden af
gegeven of gestort worden op nummer
14.34.80 van de Nieuwe Haarlemsche
Courant met vermelding „Kerstinza
meling".

(Advertentie)

het in 5 Jaar groeide

SENGAREMA: lioe