Een nieuwjaarsnacht in een Pools dorp (II) Feest rond geschenken die opa uit Beverwijk had meegebracht Het grote verlangen naar Holland ASPIRIN^ BAYER VOORKOKEN V. Bouw-adviseur G. F. Haspels „Bungalows van 24.000 gulden belachelijk" Nuttige week, soms wintersportvakantie Nederlandse vliegers voldaan oefening in Noorwegen Smitty" nam de verkeerde weg naar huis na Dirk uit Noorse sneeuw naar wieg van zoon Vliegtuig met Turken mag niet landen Exclusief voor onze bladen door Gerrit Grapendaal Neven verdacht van verdwijning electrieien Dit jaar 3000 woningen voor bouwvakkers „AANKLACHT INGEDIEND" Koningin bij uitreiking Albert Schweitzer- prijzen Stieltjeskanaalfeest VROUW DOOD NA VAL VAN TRAP Bij griep vinden meer mensen ter wereld baat bij Aspirin, dan bij enig ander middel. Ontwerper De Vries: ST'«Mi.». Leefregels Geen iglo's „Onder toezicht" Naar kazerne DONDERDAG 14 JANUARI 1965 PAGINA 5 Een vreemde gewaarwording zo'n brommend apparaat over je wang: opa demonstreert zijn elektrisch scheer apparaat. Als teken van het verlangen naar huis: de Wijkertoren tegen de wand. Wat onwennig trad ik de kleine woonkamer binnen. Nu pas kon ik m'n zuster echt goed zien. Van vroeger kon ik me nog herinneren, dat ze erg klein was en dat was ze ook nu steeds. Alleen zag ze er veel en veel ouder uit. Op haar ge*icht droeg ze de sporen van e®n vrouw, die veel meegemaakt heeft en die getekend is door het leven. Haar ogen lagen diep ver scholen in het ingevallen gezicht. Toen ze de eerste emoties van ons Wederzien te boven was straalde er uit diezelfde ogen een gelukkige vreugdevolle blik. Ze lachte maar. Dat lachen klonk me vreemd in de oren alsof er iets onwezenlijks in zat. Misschien was het wel het lachen van iemand, die intens ge lukkig was om zoveel teruggevon den geluk. In ieder geval had ik nog nooit iemand zo horen lachen en daarom klonk het me onwezen lijk in de oren. OLIFANT GEVONDEN? x E red je won de strijd, wie bij oom Gerrit mocht slapen. DAAR STAAT ACHTER Een uitge|eze gakken; van 37 pure taWJJ jver. P'ZaCnhttoegevoeg^roma. En geen toeg Aanklacht Haar kinderen stonden bij elkaar in éen hoek van de kamer en keken ons Vol verwachting aan. Nieuwsgierig keek lk naar hen. Eindelijk zou ik dan kennis gaan maken met mijn nichten en neven waar ik al zoveel over gehoord had Er voer een lichte schok door mü heen en mijn eerste gedachten waren „Mijn god, wat z«n ze klem". Van de foto's had ik ze me veel groter voorgesteld. Toen stormden ze op me af en om- helsen me een voor een op typisch Poolse wijze. Het ijs was nu spoedig gebroken en het leek alsof we elkaar al jaren kenden. Mijn indrukken, dat ik ze erg klein vond vervaagden naar gelang wij langer bij hen waren steeds meer en uiteindelijk viel het helemaal niet meer op. Na even gezeten te heb ben besloten we de koffers uit mijn auto te halen. Met de hulpvaardige banden van mijn neven en nichten was dit zo gebeurd. Toen begon het uit pakken en nog nooit had ik zulke ver rukte kindergezichten gezien. De span ning lag op hun gezichten te lezen en iedere keer klonken er juichkreten op als er weer een of ander geschenk °f lekkernij tevoorschijn kwam. Nooit zal ik het ogenblik vergeten toen er drie paar kinderlaarsjes en twee paar kinderschoentjes uit een van de vele pakken tevoorschijn kwamen en de vier jarige Malgosia ze allen voor zich op eiste, niet wetend welke zij het eerste zou passen en welke zij zou behouden. Uiteindelijk bleek zij een paar laarsjes en schoentjes te passen en toen kwam voor de zevenjarige Fredje het angstige ogenblik of hij er ook wel een paar van zou wassen. Na enig meten kwam voor hem ook het verlossende ogenblik. Er waren een paar geschikte schoentjes en laarsjes bij. Een paar overgebleven rode laarsjes gingen naar de tweejarige Stasia, die er even later overgelukkig mee ging slapen. Het bleek mij, dat alles wat uit Holland kwam een soort tovermiddel voor hen was. Na het uitpakken van de koffers was het de kleine Malgosia, die het eerst alle schroom van zich afwierp en bij me kwam zitten. Ik raakte haar de hele avond niet meer kwijt en zo ging het ook met de andere jonge kinderen uitgezonderd Stasia, die voor dit alles nog te klein was en aan wie dan ook veel voorbij ging. Al die dagen, dat ik er was en maar even alleen zat vochten ze om bij je te zijn. Mijn zuster had lieve kinderen, die graag aangehaald werden. Kinderen ook, die met weinig te vreden waren en die ik nooit hun ouders hoorde tegenspreken. Toen wij ongeveer een uur bij mijn zuster waren kwam mijn zwager thuis en ook hij omhelsde ons op echt Poolse wyze. Hij was er de enige, die er precies zo uitzag als ik me hem had Een rustige sympathieke Un zuster vroeg me telkens hit nog kende en als ik dat dat igend beantwoordde zei ze Sraat teemïLb6 onverwachts op herkend heb?en?men Was me niet zou Het deed haar veel plezier van me te horen dat het met mij beslist toet het geval geweest zou zijn als ik haar tegengekomen was. Haar geheugen was in ieder geval nog heel goed want tel- kens hnnld® zij herinriGringen op van vroeger en vroeg ons dan of we het nog wel wisten. Er waren dingen bij, dte ik zelf al lang vergeten was. Het werd die avond laat voordat wu ter ruste gingen en het was de volgende ochtend al weer vroeg dag. Opeens werd de deur van onze slaapkamer opengegooid en daar kwamen Malgo- sfa Frfdie en de tienjarige Lotka naar binnen gevlogen om eikaar opzij duwend uit te maken wie bij ons hgg Na enig geharrewar had ieder een plaatsje gevonden en begonnen het Pools hele gesprekken. Hoewel ik hen niet verstaan kon begreep wel enkele woorden. Overigens was dat niet zo erg, want als je ja of nee moest antwoorde deden zij het wel voor je en naar ge lang je dan de een en dan de ander goea bevestigend antwoordde steeg er een juichkreet op, terwijl de andere teleur gesteld toekeek. Niet echter voor lang, want daar waren zij te spitsvondig voor. Zo begon de eerste dag van ons ver blijf by mijn zuster, die ik In de dagen, dat wij er waren, weer helemaal leer de kennen en waarvan ik steeds meer gewaar werd, dat zij ondanks een goede man en zeven lieve kinderen, gebukt ging onder een groot verlangen naar huis en naar haar vaderland maar daar over een volgend keer. (Advertentie) Wil de vinder zo goed zijn hem vanavond nog terug te bezorgen? Mijn gasten zullen beslist teleurgesteld zijn als ik hun mijn fles Olifant jenever niet kan voorzetten. Uw beloning? Een (h)eerlijke borrel voor Uw eerlijkheid. Een olifantje. Proost alvast. -a iWMM AMSTERDAM, 14 jan. De konin gin zal zaterdagmiddag 23 januari de uitreiking bijwonen van twee prijzen der stichting Albert Schweitzerprüs in de Kleine Zaal van het Concertge bouw. (Van onze correspondent) COEVORDEN, 14 jan. De Rijkspo litie heeft hier twee mannen ge arresteerd, die ervan worden verdacht betrokken te zijn geweest bij de myste rieuze verdwijning van de Coevordense elektricien, B. Zwichelaar. Ze zijn voor officier van justitie in Assen, mr. C. W baron van Dedem geleid. De elektricien verdween een maand geleden na een feestje in Stieltjeska naal, waarop het bier bijzonder rij kelijk moet hebben gevloeid. Hierbij waren ook een 29-jarige man uit Stiel tjeskanaal en zijn 18-j. neef uit Coe- vorden aanwezig, die nu gearresteerd zijn. In de nacht na het feest werd de fiets van Zwichelaar op de weg naast het Stieltjeskanaal gevonden. Van de man zelf ontbrak ieder spoor. Aanvan kelijk dacht de politie dat hij moest zijn verdronken. Maar toen langdurig dreg gen geen resultaat opleverde, werd het onderzoek in een andere richting ge leid: men sloot de mogelijkheid van mis daad niet langer uit. Voor alle zekerheid liet de politie het kanaal over een leg- te van zes kilometer leeglopen, maar ook dit leverde geen resultaat op. Ondertussen had men tegen de neven, beide kooplieden, zoveel belastende aan wijzingen, dat ze werden gearresteerd. De mannen ontkennen iets met de ver dwijning van de elektricien te maken te hebben. (Van onze correspondent) LEIDEN, 14 jan. De 74-jarige we duwe mevr. R. Kiel-Luttekes is giste ren in haar woning aan de Haar lemmerstraat alhier van de trap geval len en aan de gevolgen van de venvon- umgen overleden. Vermoedelijk is zp door een duizeling overvallen. den HAAG, 14 jan. Minister Bo- gaers heeft, na besprekingen hierover met vertegenwoordigers van de organi saties van het bouwbedrijf, voor dit Ja?f ,r?nd drieduizend woningen ter be schikking gesteld voor bouwvakarbei- eters, die ten minste twee jaar 111 woningbouw werkzaam zijn. Dit aantal was aanvankelijk be paald op rond tweeduizend dn 1964 plus mmus 1700). De regering heeft tot deze verhoging aa„ g gevonden in de gunstige re sultaten, die in het jaar l"4. me^ dank zjj de inspanning van velen m de bereiktV6rhei in woningbouw z«n (Advertentie) I Advert entte i (Van onze verslaggever) AMSTERDAM, 14 jan. „Het is tnest maar waar: in deze tijd van wel vaart en woningnood duiken op gezette tijden mensen op, die op een of andere manier brood zien in een fantastisch Plan ter oplossing van het woningpro- bleem. Helaas zijn er maar al teveel I jonge mensen, die er spontaan op in- (Van onze speciale verslaggever) vingscursus iThetlto?' winteroverle- eerste groen Nedprt» voor de achter de rug ol aSevUegers is Nederlanders heb- dien het bewijs dat iH „ff" e" bovT een ski-examen hebbLBeh«!0,ed hoewel het af en toe" af«elegd. J2" een Wel wat weg had tie, zijn de vegers ^ersportvakan- dat het een uiterst nuSto er°Vfr- ee"S weest. Kapitein Ton L^nlar^zei -'S We hebben geleerd dat ie l heel veel kan doen'^Maio» Tmf tv" Smitshu.vsen zei: je voorstellen dat mensen' als ze in dë Dat zei hij na een van de zwaarste dagen van de cursus vlak voor uurs oefening De hele dag sneeuw, een S^aad of tien vorst en stevige wind waren drie factoren waar door de deelnemers buna „afknapten" Voor Everard Smitshuysen was het el lendigste valL j!f]ëkkag h?4 moment dat hij tot de ontdekking kwam dat hij de verkeerde weg naar huis had genomen. Hij dacht er te zun en toen moesten nog vijfhonderd afmattende meters worden afgelegd: op ski's die niet meer gleden door te grote stuk ken ijs die zich eronder hadden vast gehecht, door sneeuw die door de uren lange nieuwe aanvoer manshoog 0p bevroren grond lag. Maar Smitty, 51 jaar en de oudste deelnemer (al is hij geen straaljager- vlieger maar voorlichtingsofficier), is een man die in zijn loopbaan grotere moeilijkheden heeft overwonnen. Alleen met sneeuw had hij weinig ervaring en daarom heeft hij enthousiast mee gedaan vanaf de eerste mondelinge in structie tot aan de slotoefening. Uit zo'n instructie van majoor Bir- gerstrand kwam telkens een grote hoeveelheid nuttige adviezen, zoals: Niet te hard lopen of werken, want zweet bevriest: Niet te lang doorgaan. Vermoeid heid is zeer gevaarlijk; Reken altijd °P slecht weer bij het klaar maken van de uitrusting. Elk jaar gebeuren er dodelijke on gelukken in de bergen omdat men sen met mooi weer weggingen en hun kleding niet berekend was op slecht weer. Aarzel nooit terug te gaan als je twijfelt of je het zal halen. Te veel mensen zijn al gedood omdat ze ei genwijs waren. De Nederlandse vliegers zjjn na de ze cursus nog geen afaren skilopers, maar ze ''omen v°oruit. Ze zijn green ervaren houthaKKers, maar de boom gaat om en ?r is binnen de kortste keren een lekker vuurtje. Men kan zich mooiere hutten voorstellen dan die zij bouwen, maar je slaapt er lekker in. Op de dag voor de 24-uurs oefening was het bedoeling dat ze echte iglo's zouden bouwen zoals de eskimo's maar het werden houten hutjes tegen de bergwand. Majoor Birgerstrand zei: „We hebben een mow oefenterrein uit gekozen, maar het heeft zo enorm ge sneeuwd dat we de plaats niet meer konden vinden". Het terrein waar de vliegers nu kwamen was niet zo ge schikt voor sneeuwhutten. Wat een dag- 's Ochtends vroeg de berg op met de skis. Kou, sneeuw voortdurend sneeuw. Het hijgen van de volgende man achter je. Vallen, op krabbelen. Een van de rupsvoertuigen onverwoestbare Weasels kantelt in de twee meter hoge sneeuwmassa. Uitgraven. „Nog een paar kilometer" zegt de twee meter lange Noorse ser geant Stultien. Er is a] vier kilometer gesjokt. Een Belg valt uit wegens oog letsel. „Nog één heuveltje", zegt ser geant Stultien. Tot je nek in de sneeuw zakken. IJs onder de ski. Nog één kilometer. Dat was de zwaarste dag. Niet ie dereen viel evenveel ais die ene En gelsman die ooit in Frankrijk is ge weest en nu bij elke val of botsing „O, mon brave" riep, maar weinig mannen vielen niet. De bovenkleding kon na afloop rechtop gezet worden, stijf bevroren. IIIIIIIUIIIIIIilllllllllinilllillllllllllllllllilllllMIIIIIIMIIIIIIIIMIi (Van onze speciale verslaggever) GOL, 14 jan. De belangrijkste dag van de overlevingscursus 24-uurs oe fening „Overleef" zal een uiterst ge denkwaardige dag blijven voor de eer ste luitenant Dirk van der Struif, hoe wel hij dize oefening maar voor de helft heeft meegemaakt. Om zes uur 's avonds hoorde hij door de telefoon dat hij voor de tweede maai vader was geworden, nu van een zoon van vijf pond. En of Dirk maar thuis wilde komen. Voor de nu enkele da gen oude baby zal het ook een dag blijven waaraan hij z\jn levenlang herinnerd zal worden, want zijn twee de naam is Björn, naar ski-instruc teur luitenant Björn Gulbrandsen. im een uur of vijf was Dirk net zo'n beetje met zijn tent van parachute nylon klaar. Toen kwam de reus achtige Noorse sergeant Stultien op zjjn ski's aan met de boodschap dat Dirk onmiddellijk naar het chalet Vesle Skaugum de verblijfplaats van de vliegers moest, want er was een telegram. Ik zal wel vader geworden zijn", bromde Dirk. Hij zei „hoi" tegen zijn maat Eric Wassenaar en dook het rupsvoertuig in. De sergeant zei tegen iedereen die de reden van Dirks plotselinge vertrek vroeg: „IK heb alleen mijn orders". Daar werd niemand veel wijzer van en er was dus wel 3en beetje ongerustheid on der de vliegers. )m half acht, ze zaten al een tijdje met tranen in de ogen naar het ro kende kampvuur te staren, kwam Dirk van der Struif nog even terug om te zeggen dat het een zoon was en „dat hij naar moe ging". Hij nam om half twee s nachts een taxi naar het station Gol en vandaar de nachttrein naar Oslo. Daar, bij het station, stond een Noorse militai re auto klaar om hem naar het mili taire vliegveld Gardemoen te bren gen. Een Nederlandse T-bird, T-33 straalvliegtuig, vloog hem naar Eind hoven. ..Verrekt leuk dat het zo spee dy gaat", zei Dirk. gaan, zonder precies te weten waaraan zij zich wagen. „Zo heeft nu de zich ar chitect noemende Amsterdammer G. H. F. de Vries een waanzinnig plan ont wikkeld om in verschillende plaatsen in ons land groepjes bungalows te bouwen voor 24 mille per stuk. Door middel van een advertentie probeert hij gegadig den te vinden. Het lukt aam nog ook, want het schijnt storm te lopen. Maar het ziet er naar uit, dat wij de ondeug delijkheid van zijn ideeën nog net op tijd gesignaleerd hebben." De heer G. F. Haspels, adviseur van de Rotterdamse Stichting Bouw centrum en schrijver van het veelver- kochte boekje „Huizen kijken, hui zen kopen", is op de advertentie van de heer De Vries attent gemaakt door een aantal mensen, die bij hem inlich tingen kwamen vragen. „Aannemers- combinatie zoekt deelnemers om in uw eigen gemeente bungalows te bou wen," zo meldt de advertentie. En verder: „Indien per gemeente plm. 15 deelnemers zich melden kan dit plan slagen. In samenwerking met architect is er een bouwmethode ont wikkeld, die het mogelijk maakt op traditionele wijze vlugger en goedko per te bouwen." Dan volgen een aan tal gegevens over het type bungalow, aantal kamers en afmetingen. Tenslotte wordt gezegd: „Onder toe zicht van een architect worden deze bun galows gebouwd. Totale bouwkosten 24.000. Volledige financiering mogelijk. In overleg met architect is andere vorm geving mogelijk, mits deze past in onze bouwmethode. Aanmelding spoedig ge- w~nst." De advertentie is ondertekend met: „Bureau voor Economische en Fi nanciële Adviezen, Achillesstraat 115-3, Amsterdam-Zuid." Volgens de heer De Vries hebben zich inmiddels meer dan zevenhonderd belangstellenden gemeld. De advertentie heeft gestaan in het weekblad „Hervormd Nederland". De eerste reacties kwamen uit Vlaardin- gen. Vierentwintig inwoners van deze plaats vroegen de heer De Vries om nadere inlichtingen. Zij ontvingen daar op een brief, waarin hun wordt gevraagd vóór 15 januari een bedrag van 300 gul den te storten als honorarium voor de architect. „Tenminste 15 deelnemers moeten vóór die datum het geld over maken, anders kan geen bouwvergun ning worden aangevraagd. Indien de plannen geen doorgang zouden vinden, krijgt iedereen die 300 gulden terug," aldus de heer De Vries. „Uiteraard na aftrek van mijn onkosten." De heer Haspels meent, dat het bela chelijk is een bungalow te willen hou wen voor 24.000 gulden. Ook gelooft hij niet, dat de heer De Vries ooit vergun ning zal krijgen om te bouwen. „In Vlaardingen wordt zeker geen grond uitgegeven. Ik heb de bouwtekening voor de bungalow gezien. Die lukt een voudig nergens op. De heer De V ries noemt zich architect, maar voor zover ik het heli kunnen nagaan is hij bouw kundig opzichter." „Wie maakt uit wie architect is en wie niet?", luidt de vraag van de heer De ries. En hij vervolgt: „Waar bemoeien die mensen zich mee?. Ik begrijp het wel. Al die kritiek komt vaii concurrenten, die de zelfde bungalow hadden willen bouwen voor een veel hoger bedrag. Maar ik geeft het niet op". „Ik heb al een aanklacht ingediend tegen de heer Haspels en tegen de ver slaggever van het Algemeen Dagblad, die een groot aantal leugens heeft ge publiceerd. Die twee zullen zich voor de rechtbank moeten verantwoorden. Ik vecht het uit. Ook begin ik nu pas goed te adverteren, in alle kranten. Al kost het mfj 20.000 gulden, het In teresseert mp niets. Tenslotte doe lk niets strafbaars." „Als ik nooit eerder van hem ge hoord had zou ik wellicht bereid zijn geweest te geloven in de goedertrouw van de heer De Vries", zegt de heer Haspels. „Maar ik heb ai minstens vier brieven van hem gehad met vier keer een ander briefhoofd. Dat maakt mij wel enigszins wantrouwig." Ant woord van de heer De Vries: „Ik (Vervolg van pagina 1) soneel verscheen er: „Landing-permit not granted", landingsvergunning wordt niet verleend. Als enige motivering stond er bij, dat het hier geen commer ciële vlucht zou gelden. Op het allerlaatste moment wist men toen no„ via de verkeerstoren gezag voerder K. Dijkstra van een start té weerhouden en naar het platform terug te roepen. Tot vermaak van de Turken werd hun daar opgedragen weer uit te stappen en terug te keren naar de filmzaal. Ook hoofdinspecteur Maris, die met zijn mannen alweer per auto op weg was naar Zandvoort, werd ijlings per mobilofoon naar Schiphol teruggeroe pen Na kort gezamenlijk overleg zond MAC een tweede dringende telexbood- schap naar Ankara, waarin nu werd gemeld, dat de Turkse arbeiders op bevel van de Nederlandse regering naar huis terugmoesten. Er kwam geen antwoord Een uur later werd een derde dringende aanvrage verzonden, waarin uitvoerige mededeling werd gedaan over de ge beurtenissen met de Turken. Toen om half zes vanochtend nog geen antwoord was teruggekomen en alle pogingen telefonische verbinding tot stand te brengen vruchteloos wa ren gebleven besloot hoofdinspecteur Maris de Turken over te geven aan de koninklijke marechaussee, wier taak het immers is de ongewenst» vreemdelingen uit te geleiden. In dezelfde twee bussen waarin z» uit Zandvoort naar Schiphol waren ge bracht, werden de Turken nu naar Bad hoevedorp gereden, waar ze voorlopig onderdak kregen in de marechaussee kazerne. Hoofdinspecteur J D. Marl» rukte met zijn twaalf politiemannen in en keerde terug naar Zandvoort. Hoewel buitenstaanders op het eerste gezicht de indruk zouden kunnen krij gen, dat de Turkse autoriteiten met hun weigering zouden pogen de Neder landse justitie bij het terugsturen der Turken de voet dwars te zetten, achten luchtvaartkringen dergelijke nolitieke motieven onwaarschijnlijk. Zjj nemen veeleer aan, dat het dienstdoende per soneel van het Turkse vliegveld en van de Tur" ie Iuchtvaartd' -ist zich heeft laten leiden door een protectionistisch streven ten gunste van de eigen Turkse luchtvaartmaatschappij THY, die zij dit vervoer van eigen landgenoten lie ver gunnen. Over het algemeen gedroegen de Turken zie tijdens al deze gebeurte nissen rustig en volgzaam. Maar toen zij tenslotte uit de filmzaal werden geleid om per bus naar de mare chaussee-kazerne in Badhoevedorp te worden vervoerd, liet een drietal ar beiders zich uit onwilligheid door de knieën zakken en ging op de grond zitten. Met vereende krachten hesen marechaussee en politie de tegen stribbelende mannen de bussen in. In Badhoevedorp werden de vreem delingen ondergebracht in de naar ver houding tot hun aantal kleine kantine. Sommige Turken poogden zittend wat slaap te winnen, anderen bleven pra tend of kaartend het daglicht afwach ten. In de kazerne is de marechaussee echter op de proviandering van zoveel logeergasten nauwelijks berekend. Bovendien begon zich de vraag voor te doen wie nu feitelijk verder voor de Turken verantwoordelijk is en dus voor hen moet zorgen: de woningfabriek, de gemeente Zardvoort, Martin's Air Char ter of d© marechaussee. Toen de Turken dinsdag ontslagen werden verviel hun verblijfsvergunning in ons land en gaf de procureur-gene raal in Amsterdam, mr. H. R. de Zaajj- er, de rijkspolitie opdracht voor de uit- geleiding zorg te dragen. heb nog nooit met de heer Haspels gesproken, noch gecorrespondeerd. Het is allemaal nonsens. Gisteren heb ik een brief van hem gekregen, de eerste. Ik neem hem kwalijk, dat hij als ambtenaar mijn corresponden tie met mjjn cliënten openbaar heeft gemaakt. Zijn enige taak is advise ren."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1965 | | pagina 5