K erkenbou wzondag 7 februari
Bijdragen
kerkenbouw
Kloeten hoger
't Hoofd boven water houden
Aanpassing van de oudere
godshuizen is een heel
kostbare opgave
„Naar nieuwe
en edele
vormgeving
Gesprekscentrum
voor de kerkenbouw
Einde Britse
invoerheffing
komt in zicht
Fokkers gaan op eigen
wieken
D
liever Londen in
CARAVAN RAI 65
Sk
'Oor het bisdom Rotterdam
badedas verfristbadedas verkwikt.
Nieuwe liturgie
Technische problemen
Uw vakantie is dichterbij dan u denkt
Geen klagen
DINSDAG 2 FEBRUARI 1965
PAGINA 5
Met enkele cijfers moge
gaat vanxelf in het badedas-bad. Zo levenslustig
voelt u xiehZo ongekend schoonBaden met
badedas is een belevenisHebt u al gevoeld u>at
badedas doet?
Maquette van de door architect J. G. de Groot (Uithoorn)
ontworpen Pius X-kerk voor Alkmaar.
r>
Achterwand van de Verrijzeniskerk in Rotterdam, van architect
J. G. van Heek.
wti^%£2&3ftS£ Z°gfaZn°^tnXnbenUt
Paratyphus-epidemie
onder Drentse duiven
badedas voor bad en douche
met extract van wilde kastanjes
maakt het hardste water zacht
laat het bad mooi schoon
ook xo goed voor de huidl
Verpakkingen van 0$0 2J)5 SfiO 12,- en 30^
vrijdag 29 Jan. */m zondag 7 febr.
JM
De duivin waar
mee de Nijme-
genaar W. van
het Hof de gro
te prijs van Ne
derland (waarde
tienduizend gul
den) won.
Generaal kampioen van Nij
megen L. Fransen: ,^euk als
je een prijs wint, waaraan je
vrouw ook iets heeft".
.-,• v
Kerken kleiner en soberder
(Van onze Utrechtse redacteur)
nog eens aangegeven worden
voor welke zware lasten de
bisschoppen staan om in hun
diocees de nodige kerken tot uitvoe-
rWg te brengen.
eh onrechte wordt wel eens beweerd,
dat door de Wet Premie Kerken
bouw de financiële lasten aanmerke-
bjk verlicht zijn. De subsidie be
draagt dertig procent, welk voordeel
Voor een groot gedeelte te niet is
fedaan door een verhoging van de
ouwkosten. De resterende zeventig
Procent betekenen naar rato dus een
boger bedrag dan eerst uitgegeven
bloest worden. Bovendien valt de
Pastorie-bouw niet onder de subsidie-
regeling.
KOSTEN VAN DE OP 1 januari
1965 in aanbouw zijnde kerken in al
le bisdommen tezamen bedragen
1 38.993.289.-, de geraamde kosten
Voor de bouw van 73 kerken in 1965
bi totaal 54.067.200,-. De opbreng
sten van de kerkenbouwcollecten (in
clusief op kerkenbouwzondag en af
gerond op 1000.-) waren in 1962,
1963 en 1964 respectievelijk 8.348.000
8.681.000 en 6.945.000. De kerken
bouwzondag in 1964 leverde als fi-
hanciëel resultaat 1.072.227,77 op.
ligt het zwaartepunt van de bouw
activiteit in en rond Rotterdam.
Steeds sterker dringt zich echter de
froei van niet-stedelijke gebieden op,
■v. de Bollenstreek en het West-
land. In de komende jaren wordt
midden in Zuid-Holland de bouw be
gonnen te Zoetermeer. Met de ver
werkelijking van Alexanderstad is
reeds een begin gemaakt: er werden
reeds twee parochies opgericht. In
toenemende mate wordt het vraag
stuk van de recreatievoorzieningen
duidelijk. Voor het bisdom Rotter
dam is dit probleem vooral te loca-
liseren in de kuststreek. In een deel
ervan worden de badgasten nog op
gevangen in de bestaande parochie
kerken. Op de eilanden echter, een
diasporagebied, ontbreken deze
voorzieningen vaak en moeten ande
re oplossingen worden gezocht. Voor
1965 wordt vooral gedacht aan Goe-
ree (Ouddorp) en Voorne (Rockan-
je)
voorlopig zit het fonds voor
kerkenbouw in dit bisdom per jaar
Wet een tekort var 1,8 miljoen gul
den. Dit bedrag moet worden ver
kregen óf uit verhoging van de col
lecten óf uit aan te trekken rente
dragende leningen. Indien de collec
ten niet meer opbrengen, zal er een
ogenblik kunnen komen, waarop het
fonds zo zwaar belast is, dat geen
nieuwe leningen kunnen worden ge
sloten en de kerkenbouw tot stil
stand wordt gedwongen.
Ue gang van zaken in 1964 geeft aan
leiding tot zorg. In 1964 steeg de op
brengst van de collecten Bijzondere
Noden en Kerkenbouwzondag in het
x Rotterdam slechts met één
procent, terwijl de bouwkos-
tien procent om-
ft twe'i
ten mefon e
hoog gingen? er
OOK DE BISSCHOP van Haarlem
heeft moeten vaststellen, dat wan
neer de bijdragen van de afzonder
lijke parochies ten behoeve van de
kerkenbouw niet belangrijk hoger
worden dan tot nu toe, men spoedig
in moeilijkheden zal geraken. De
kerkenbouw in het bisdom Haarlem
zou dan moeten worden beperkt en
vertraagd.
(Advertentie)
(Van onze Utrechtse redacteur)
UTRECHT, 2 febr. In de nieuwe
verhouding van Kerk en wereld is de
cultusplaats op een zeer duidelijke
wijze centraal komen te staan in de
geloofsbeleving. Aan de liturgische vie
ring worden door het kerkvolk steeds
hogere eisen gesteld: alleen in een vol
waardige deelneming zal de gelovige
de inspiratie kunnen vinden voor zijn
christelijk leven. Er is een duidelijke
tendens naar kleinere en sobere cul
tusplaatsen om de belevingsgraad
te intensiveren; de vernieuwde liturgie
vraagt bezinning op een nieuwe ruim
telijke ordening binnen het kerk
gebouw. De inzet van dit alles is: het
scheppen van een mogelijkheid tot
ware Godsontmoeting, de geloofserva
ring, dat God met ons verlossend bezig
is.
Stelt de bouw van nieuwe kerken al
hoge eisen: de vernieuwing van de be
staande oudere kerken vergroot de
opgave aanmerkelijk. Hier is sprake
van een interne revolutie binnen de
kerkgebouwen.
Het bovenstaande is een samenvat
ting van een betoog, waarmee mgr.
P. A. Nierman, bisschop van Gronin
gen namens het Episcopaat aandacht
vraagt voor de Kerkenbouwzondag 7
februari.
Het gaat niet alleen om een geldelijk
offer, dat van de katholieken op deze
dag heel bijzonder gevraagd wordt,
maar tevens is bezinning nodig op het
zielzorglijke vraagstuk, dat met de
kerkenbouw gemoeid is. ,,Wij zullen"
aldus mgr. Nierman „alleen een
duurzaam fundament voor de oplos
sing van de kerkenbouwvraagstukken
hebben gevonden, wanneer de pastora
le bekommernis in deze zowel door de
bisschoppen als door het kerkvolk ge
voeld wordt en gedragen. Het kerkge-
(Van onze Utrechtse redacteur)
UTRECHT, 2 febr. Bezinning en studie op de vraagstukken van
de kerkenbouw worden ook van de leken gevraagd.
>.ln deze belangrijke zielzorg-aangelegenheid kunnen wij" zo
z®i de bisschop van Groningen, mgr. P. a. Nierman, weer als tolk
van het gehele Episcopaat »het talent, de scheppingskracht en het
gelovige inzicht van het kerkvolk onmogelijk missen."
Teneinde deze bijstand te concretiseren is in voorbereiding een
permanent Gesprekscentrum, waartoe worden uitgenodigd architecten,
Wensen uit de sector van de beeldende kunst, liturgisten, zielzorgers,
planologen en economen.
-dj eerder is melding gemaakt van besprekingen met de Hervormde Kerk
en de Gereformeerde Kerk om tot een gezamenlijke actie voor kerkenbouw
f Komen. Dit overleg is in 1964 voortgezet, doch er werden thans nog niet
oLdoende punten aanwezig geacht om tot een gelijktijdige activiteit te
men. Men blijft oog houden voor de enorme waarde, die erin gelegen
h!>*ViS'n^eeT christelijke kerken tot een gemeenschappelijk appèl aan
t Nederlandse volk komen inzake de behoefte aan kerkruimte.
t.e,rnJnin t>estaaP er concrete plannen voor een zogenaamde simultaan-
m.mii?00r verschillende kerkgenootschappen te gebruiken. Alleen in nood-
acht 77-„en v,oor t°eristenkerken wordt zoiets eventueel geschikt ge-
wel een* ,.iïe Ür bW. nieuw te bouwen kerken. De gedachte is ook
kerkgebouw uit economische overwegingen te komen tot een
bouw heeft iets te maken met de vi
taliteit van het geloofsleven, met de
bewustwording van het Godsvolk in
deze tijd, met de nood aan geestelijke
inspiratie, welke men binnen de mu
ren van het kerkgebouw verwacht.
De bisschop wijst dan op de vernieu
wingen, welke het Concilie inzake de
liturgie heeft gebracht, wat belangrij
ke consequenties oproept met betrek
king tot het kerkgebouw. „Het is een
opdracht voor onze generatie om een
zo adaequaat mogelijk antwoord te
zoeken op de eisen, welke er aan het
nieuwe kerkgebouw worden gesteld.
Hiermede is de tendens gesteld naar
kleinere kerken, die de mogelijkheid
tot actieve deelneming verhogen. An
derzijds is het verlangen minder groot
om het kerkgebouw hoog boven de ste
den en dorpen te doen uitsteken; de
Kerk wil zich begeven temidden der
mensen, het kerkgebouw moet meer
functioneren als hart dan als kroon,
wat meer duidt op bescheidenheid dan
op overheersing van dorp en stad."
Mgr. Nierman acht het duidelijk, dat
hier meer aan de orde is dan alleen
maar een nieuwe stijl, een andere ar
tistieke vormgeving, een voortzetting
van de oude situatie in een nieuwe ge
daante. Langs verantwoordelijke expe
rimenten moge men komen tot een
waarlijk nieuwe en ed vormgeving.
De bisschop wijst op de eis van zicht
baarheid en verstaanbaarheid voor
de gebedsdienst en de prediking. Een
grote mate van intimiteit, van per
soonlijke betrokkenheid kan door een
bescheiden kerkruimte verzekerd wor
den. Anders loopt de liturgie-vernieu
wing aldus mgr. Nierman het
gevaar te stranden in een nieuw for
malisme, zij het dan een formalisme
in de landstaal. Dezelfde overweging
geldt In niet mindere mate voor de
offerdienst. Ook daar zijn ruimtelijke
grenzen voor een echte deelneming en
is de situering van priesterkoor en al
taar van uitzonderlijk belang.
Mgr. Nierman gaat tenslotte nader
in op de uitzonderlijk moeilijke en
LONDEN, 2 febr. (Reuter) Het
zal niet lang meer duren eer Groot-
Brittannië de omstreden extra invoer
heffing van vijftien procent zal kunnen
intrekken zonder zijn economische po
sitie In gevaar te brengen, zo heeft de
J*™*8® minister van Financiën, James
Laliaghan, gisteren meegedeeld tijdens
een diner van de Overseas Bankers'
'V mVonden. De toeslag is op 26
oKtoper ingevoerd om de economie van
het land te steunen; de nieuwe Labour-
regenng was toen pas aan het bewind
gekomen.
ERICA. 2 febr. De duivenhouders
in de Zuid-oosthoek van Drente maken
zich ernstig zorgen over een paratyphus
epidemie, welke zich onder hun dieren
voordoet De voorzitter van de Twent
se concourscombinatie, de heer H. Kruk
heeft er tijdens een te Nieuw-Amster-
dam gehouden vergadering dij de leden
op aangedrongen de dieren zo spoedig
mogelijk te laten inenten.
kostbare opgave, die de aanpassing
van de oudere kerkgebouwen met zich
meebrengt. Enerzijds verzwaren zij
aanmerkelijk hft budget, dat al niet
toereikend is voor de nieuw te bou
wen kerken, anderzijds zijn ook grote
technische problemen in het geding.
„Een al te gemakkelijke en geïmpro
viseerde oplossing zal na verloop van
enige tijd zeker geen stand kunnen hou
den. Na de minimale voorziening van
een hulpaltaar en enige andere kleine
re aanpassingen zal men toch gaan
uitzien naar een meer definitieve ver
andering, welke een optimale viering
mogelijk maakt.
Wij begrijpen zeer goed, dat bij
deze stormachtige verandering velen
het offer moeten brengen van hun
gehechtheid aan een oude vertrouw
de situatie, waarin zij zijn opge
groeid van hun vroegste jeugd af.
Maar het is niet op de laatste plaats
voor de jeugd van nu, voor hun kin
deren, dat wij kerken moeten bou
wen en verbouwen, waarin zij nu en
straks hun christen-zijn zullen kun
nen beleven op een wijze, die hun
het geloofsenthousiasme zal bijbren
gen, dat zovele ouderen bezielt".
badedas
Nederlanders houden eer
hoog op Duivenolympiade
e postduiven die het afgelopen
weekeinde de eer van hun land
bijna twintig landen namen
deel moesten hoog houden
in de grote zalen van het statige
Alexandra Palace in Londen, onder
vonden een matige belangstelling, al
thans van de zijde der ruim drie
honderd man tellende Nederlandse
delegatie. Al gauw bleek, dat zelfs
de meest fanatieke onder de Neder
landse duivenfokkers, eenmaal in een
stad als Londen losgelaten tijdelijk
alle interesse voor hun favoriete vo
gels verliezen. De meesten gingen op
eigen wieken de Britse hoofdstad ver
kennen, in de wetenschap dat voor
de duiven uitstekend werd gezorgd.
Dit gebrek aan belangstelling kon
toch niet verhinderen, dat ons land
in het eindklassement van deze inter
nationale Postduiven Olympiade als
vierde uit de bus kwam. Engeland
werd eerste, Tsjechoslowakije tweede
en België derde.
„Het verbaast mij niets, dat mijn
duif een mooie prestatie heeft gele
verd", zei de heer H. J. Handgraaf
uit Haarlem, de trotse eigenaar van
de beste Nederlandse duif op de
show der kampioenen. Wij stonden
samen voor de kooi, waarin de vijf-
jarige blauwe doffer zonder de min
ste aandacht voor zijn omgeving zijn
verenkleed zat te ordenen. „Hij is al
meerdere jaren achter elkaar de bes
te of een van de beste geweest op
internationale tentoonstellingen", ver
volgde hij met een verliefde blik op
de flegmatieke vogel. „Ja, ik behoor
tot de veteranen in de wereld van
de postduivensport; toen ik acht jaar
was kreeg ik mijn eerste koppeltje
duiven. Nu ben ik 64, dus reken maar
uit. Ik ben voorzitter van de Neder
landse Groep van Keurmeesters en
tevens internationaal keurmeester.
Mijn beroep? Provinciaal ambte
naar, maar al mijn vrije tijd is voor
de duiven. Of ik daarmee mijn vrouw
niet te kort doet? Vraagt u haar dat
zelf."
„Ik vind het wel gezellig", zegt me
vrouw Handgraaf zonder aarzelen.
„Mijn huis zit altijd vol duivenmel
kers. Ik heb wel niet veel verstand
van duiven, maar het brengt afleiding
en gezelligheid in huis. En dan dit
reisje, dat hebben wij tenslotte ook
aan de duiven te danken".
Er waren in totaal vierentwintig
Nederlandse duiven ingezonden, ver
deeld over een sportklasse en een
standaardklasse. De sportklasse-duiven
moesten in het afgelopen vliegseizoen
een bepaald aantal prijswinnende ki
lometers hebben afgelegd. De duiven
van de standaardklasse werden be
oordeeld op bouw en schoonheid vol
gens internationale maatstaven. De
beste Nederlandse duiven bleken alle
tot deze laatste klasse te behoren, zo
als de grote rode duivln van keur
meester J. Knoef uit Almelo en de
blauwe doffer van „Onkel Hein" van
der Meulen uit Amsterdam, wiens
verwachtingen van de olympiade wü
onlangs publiceerden.
Zaterdagmorgen in alle vroegte wa
ren de Nederlandse deelnemers en
hun supporters in zes volle bussen de
uitgestorven Londense City binnenge
trokken, op hetzelfde moment dat het
stoffelijk overschot van Sir Winston
Churchill van Westminster Hall naar
de St. Paul's Cathedral werd over
gebracht. De eerste indrukken van
de wereldstad deden hen onmiddellijk
vergeten met welk doel zij naar Lon
den waren gekomen.
Tijdens de nachtelijke bootreis van
Hoek van Holland naar Har
wich waren de duiven nog vol
op onderwerp geweest van de
vele gesprekken, die het door het
stampen van het schip veroorzaakte
leed hielpen vergeten. De textielhan
delaar Withold uit Enschede, die in
zijn deinende kooi de slaap maar niet
kon vatten, had er iets anders op
gevonden. Hij trok zijn jas over zijn
pyjama en scharrelde net zo lang
door het schip, tot hij een grote lege
fles had bemachtigd. Vervolgens zet
te h{j zich aan een tafeltje in de bar,
schreef een waardebon uit voor een
jonge duif uit zijn „in de hele Ach'
terhoek bekende en beroemde hok",
en stopte het briefje omzichtig in de
fles. „Wilt u mij waarschuwen, wan
neer wij precies midden op de Noord-
Advertentie)
Maak daarom rui reeds uw keus uit de honderden
caravans, vouwwagens en toebehoren op CARAVAN
RAI 65. U waant er zich aan de Rlvlèra... U wandelt
over de "Promenade des Caravans". Want 20.000 m2
is in een Méditerranéesfeer herschapen, waar m
tevens ólle mogelijke toeristische voorlichting krijgt
NIEUWE
qeoperid van 10-17 uur* en 19-22 uur
zondagen 10-17 uur- toegang f 2,50
AMSTERDAM
zee zijn?", vroeg hij de barkeeper,
waarna hij zich enige tijd met veel
overgave aan een vólle fles ging wij
den. Kort na middernacht was het
zover. Hij trok zijn jas strak om zijn
pyjama en klom aan dek. waar hy
de wachtkloppende Engelse zeeman
een merkwaardige ervaring rijker
maakte. Hij besteeg het hoogste ge
deelte van de brug sloot zijn ogen,
telde tot drie en wierp de fles met
het brede gebaar van een weldoener
in de bruisende golven. Enige ogen
blikken keek hij hem tevreden na,
voor zichzelf mompelend; „Ziezo, die
kan alle kanten op Toen daalde hjj
waardig af naar de bar, de wachtpost
alleen latend met zijn hoogst waar
schijnlijk verwarde gedachten.
Er was die Zuidlimburger, die des
morgens, toen hij door zjjn „slapie"
werd gewekt twee zwemvesten over
elkaar bleek aan te hebben. En de
heer W. van Gelder uit Baarn, die
enkele uren later in Londen voor
zichzelf en drie sportvrienden in een
cafetaria enkele sandwiches had be
steld kon zyn ogen niet geloven toen
de bediende voor ieder een schaal
met 32 dikbelegde sneden brood aan
droeg. „Ik neb toch duidelijk gezegd:
voor ieder vier", verdedigde hij zich
zwak tegen bet gelach van de andere
klanten. Er zat niets anders op dan
de sanwiches met gulle hand onder
de aanwezigen uit te delen.
Zo was de komst van de „Dutch
pigeon olympiërs" a] gauw bekend in
de wijde omgeving van Rnssel Square,
waar zq in een drietal hotels waren
ondergebracht. Tientallen taxi's re
den het hele weekeinde af en aan
om de ondernemende Hollanders zo
snel mogelijk naar alle gewenste pun
ten m de stad te brengen.
Pas zondagavond, op de terugweg
naar Hoek van Holland, kwa
men de gesprekken weer terug
op de duiven, soms zo leek
het wel als gevolg van enige wroe
ging (enkelen bekenden het hele
Alexandra Palace niet te hebben ge
zien, zodat zij aan boord van ande
ren het aantal punten moesten verne
men, dat hun duif had behaald).
Misschien sprak hier en daar ook een
gevoel mee van tekort geschoten te
zijn tegenover moeder de vrouw, die
alleen thuis achtergebleven het
hele weekeinde voor de duiven had
moeten zorgen. „Mijn vrouw hoeft
nooit meer te klagen" verklaarde de
Nijmegenaar W. van het Hof. „Ik heb
dit jaar de grote prijs van Neder
land gewonnen op een vlucht van St.
Vincent. Die prijs bestond uit een
auto (zelf had ik er al een, dus deze
was voor mijn vrouw), een wasma
chine, een elektrische trein, een
duivenklok en nog een aantal geldprij
zen, in totaal een waarde van tien
duizend gulden. Ik heb nooit meer
ruzie met mijn vrouw over de dui
ven."
Ook zijn stadgenoot L. Fransen
zag niet op tegen het ogenblik van
thuiskomen. „Mijn duiven hebben het
dit jaar geweldig goed gedaan, zodat
mijn vrouw er ook wel een aardig
heidje aan heeft overgehouden. Als
je vrouw niet achter je staat kun je
beter niet met duiven beginnen. Ik
werd dit seizoen generaal kampioen
van Nijmegen met een jonge blauw-
kras doffer. Ik ben bang dat ik het
er deze zomer niet zo goed afbreng.
Je hoeft maar op één vlucht pech
te hebben en je ligt er voor een
heel seizoen uit. Maar het is leuk
als je een keer een prijsje in de
wacht sleept, waaraan ook je vrouw
iets heeft.
HERMAN POST)
De vijfvoudige ex-Nederlandse kam
pioene rolschaatsen Liesbeth Fiolet
heeft ongetraind in de Amerikaanse
plaats Bakersfield (Californië) een
wedstrijd om de „gouden schaats",
waaraan door 400 rolschaatste!* werd
deelgenomen, gewonnen.
