N.S.U. PRESENTEERT „WANKEL"
400.000 bezoekers verwacht
VOORUITGANG MET
DE ,.ROTOR"-MOTOR
Concurrenten zoeken
nieuwe mogelijkheden
O
KERK OP WIELEN
Noor houwde Sneeuw-DAF
Snelheid niet voornaamste
oorzaak auto-ongevallen
Prijs daalt
PARKEREN BIJ
DE R.A.I.
groeide ons
Modellen uit elf
landen, voor het
eerst uit Japan
Turbo-prop
Brandstofcel
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1965
PAGINA 7
De Toyota Crown de Luxe zo uit Japan.
De Rolls Royce, een van de „duurste" parade-paardjes op de
Gouden RAI.
(Door VIC SNIEKERS)
Een GLANZENDE VLOOT
automobielen staat nu op
gepoetst en in topvorm
conditie klaar in het Amster
damse RAI-gebouw, om in de ko
mende dagen te worden bewon
derd door honderdduizenden be
zoekers. Vanmorgen zijn officieel
de poorten geopend van deze
„Gouden RAI", waarop de parade-
paardjes te zien zijn van 73 auto
merken uit elf landen.
De verwachtingen van de orga
nisatoren zijn hooggespannen.
Men verwacht, dat wellicht
400.000 mensen naar de auto's
zullen komen kijken.
De BMW 1600: goed voor 150 km per uur.
]%M et behulp van de onderdelen van een DAF je heelt een Noor
jyj^ mr. Erling Brusletto, een sneeuwscooter gebouwd. Hij was al
lang op zoek naar een systeem, dat kon voorkomen dat de
Dfpsbanden van een sneeuwscooter zich steeds dieper ingroeven.
2 oen hij hoorde over de Variomatic-aandrijvingkocht hij in Oslo
een DAF-motor en een Variomatic. Hij knutselde daarna een paar
oagen aan zijn sneeuwscooter en over het resultaat is hij nu heel
beid H' aan^7Afkracht blijft altijd gelijkmatig verdeeld over de
e rupsbanden, die zich niet meer ingraven, omdat de Variomatic
als zelfblokkerend differentieel functionneert.
De NSU ,jSj)ider" is de eer
ste normale serie-auto, die
ons met de mogelijkheden
van de roterende motor laat
kennis maken.
P de „Gouden RAI" zullen
de bezoekers kennis kun
nen maken met de NSU
Spider met de Wankelmotor, die
ook in ons land, na afloop van
de RAI, zal worden geleverd
(pry's 9900). Het aparte van
deze wagen ligt achterin, onder
de motorkap: een motor met
een enkele draaiende zuiger en
een verbrandingskamer van 500
cc, klein van omvang en licht van
gewicht (125 kilogram).
De auto-kerk ziet er ook uit als een echte kerk.
Voordat de mobiele kerken werden verscheept, vond in
Liverpool eerst de consecratie plaats.
Van binnen is de kerk zeer
handig ingericht.
rokTe^^TeilSd^Wni^ dan januari' toen de P^zen varï deze lijst
tl nlfl.lt j ®11 .werden vastgesteld, voor wat de N.S.U.
Alles
«ver
auto's
18 t/m 28
FEBRUARI
Glanzende auto-parade op
de GOUDEN RAI
Zo groeide het Nederlandse perso
nenwagen-park:
1900 250
1905 1.000
1910 2.000
1915 4.500
1920-10.000
1925 30.000
1930 65.000
1935 90.001
1940 100.001
1945 15.001
1950 125.001
1955 240.001
1960 480.000
1965 1.100.000
Er is veel, zéér veel te zien op deze
tentoonstelling. Al ontbreken dan de
z.g. „wereldprimeurs"/ de splinternieu
we modellen, tóch krijgt de koker zon
der twUfel waar voor zijn geld, al is
het alleen al, omdat in deze grandioze
en zeer goed „aangeklede" auto-etala
ge nu schouder-aan-schouder nagenoeg
alle typen en modellen staan opge
steld, die op het ogenblik in Nederland
te koop zyn jjen kan ze bekijken en
vergeleken: voor wie dat serieus wiJ
ö°en, is er dagen werk.
Voor het eerst staan de Japanners
op de RAI. Toyota toont als Europese
primeur de Toyota 700, een kleine wa
gen, die in andere delen van de we
reld al veel succes heeft geoogst. Jam
mer, dat de prijs van dit modelletje,
hn»„in de herfst in Nederland lever
t/aar zai i s_
derr rb?' n?yn< nog niet bekend is. Ver-
Tovota rw?ota Corona Sedan en de
lsu,u Bellet, te
een wagen van Japanse makelij
DKW laat de nieuwe F 102 zien
een bijzonder fraaie wagen, die hier
als 4-deurs uitvoering wordt getoond.
Het is het model, dat in de toekomst
misschien nog eens met een viertakt-
motor op de markt zal verschijnen.
JAGUAR laat de nieuwe Mark 10
zien met krachtiger rem-systeem en
4,2 liter motor en PEUGEOT de 404
Sedan met benzine-injectie motor in de
normale uitvoering.
Door BMW wordt op de RAI de
BMW 1600 geïntroduceerd. Het is de
vroegere 1500 met 1573 cc motor, die
voor een max. snelheid van 150 km
per uur kan zorgen. Schijfremmen op
de voorwielen, prijs in Nederland
fl. 10.375.-. Verder toont men ook de
kort geleden uitgebrachte BMW LS
coupe (135 km per uur), alsmede alle
andere modellen uit deze befaamde
Duitse „stal".
VOLVO is aanwezig met als nieuw
tje de gewijzigde Volvo 1800 S sport-
coupé en de Volvo 121 met gewijzigde
versnellingsbak, AUSTIN etaleert
natuurlijk als paradepaard de nieuwe
Austin Balanza en daarnaast de com
plete Austmserie, alsmede de fraaie
Vanden Plas Princess-modellen en wie
een staaltje van allermodernste auto-
architectuur wil zien, kan terecht
bij ROVER: daar staat de prachtige
Rover 2000, die beslist een visite
waard is. FIAT heeft veel te bieden
voor elke prijs zoais op de RAI
duidelijk te zien is en brengt als
nieuwtjes de Auto-Bianchi ..Stellina"
en „Panoramica" en GENERAL MO
TORS etaleert het gehele glanzende as
sortiment (Opel, Vauxhall, Chevrolet,
Pontiac, Oldsmobile, Buick en Cadil
lac) dat voor de verkoop beschikbaar
is, alsmede enkele „speciale" wagens,
die waarschijnlijk voor het eigen „ar
chief" bestemd zijn: de fraai gespoten
500.000 Opel Kadett, die een tijdje ge
leden in Bochum van de band liep en
de 10.000.000ste buiten de Verenigde
Staten door General Motors gebouwde
wagen: een zilverkleurige Vauxhall
Victor de Luxe.
CITROëN heeft op de smaakvol in
gerichte stand (met leuke „zitjes")
ook iets interessants om te laten zien:
de nieuwe uitvoering van het „lelijke
eendje" met aan de voorzijde schar
nierende deuren en de AZAM 6, de
„sterke eend", die is uitgerust met de
motor van de Ami 6. Verder de DS 19
Pallas, alsmede de andere Citroen-mo
dellen.
RENAULT brengt jammer genoeg
nog niet de nieuwe Renault 1600, waar
naar door zeer velen met grote be
langstelling wordt uitgezien. De pro
ductie van deze wagen in de nieuwge
bouwde fabriek in Sandouville bij Le-
Havre is nog maar juist op gang en
de R 1600 zal wel niet vóór het najaar
in ons land leverbaar zijn. Daarom is
de officiële introductie nog maar een
tijdje uitgesteld. Wél kan men op de
stand de nieuwe Renault 8 Gordini-
uitvoering zien. Dat is een R 8, die
„gekieteld" is, zoals dat heet. Het ding
rijdt met gemak 160 kilometer per
uur en het model, dat op de RAI staat,
won in 1964 de zware ronde van Cor
sica. Thans is deze uitvoering nor
maal in de handel: alléén aanbevolen
voor goede rijders. Ook is de nieuwe
sportieve uitvoering van de Rambler
op de Renaultstand te zien, GLAS laat
de „1700" zien en de Glas „1300 GT
sportwagen", twee „lieverdjes", die
bewijzen, dat de kleine fabriek tot gro
te prestaties in staat is. CHRYSLER
is aanwezig met de indrukwekkende
Amerikanen, zoals de Plymouth Bar
racuda.
FORD heeft natuurlijk ook een schat
van modellen te tonen, waarbij de aan
dacht speciaal wordt getrokken door de
nieuwe Taunus 17 M, 20 M en 20 M TS.
Witte zuilen markeren deze indrukwek
kende stand: een van de paradepaar
den is de glanzende Mustang Conver
tible.
MERCEDES heeft een trekpleister,
waaraan niemand kan voorbijgaan: de
imposante „praal-wagen" Mprnpdpc
600, speciaal geschikt voor diplomatin
en „captams-of-industry". Leuk om
naar te kijken, moeilijk in het stads
verkeer en hoog in de wegenbelasting.
Een auto-bouwwerk, om rustig eens te
bekijken. Verder is als nieuwtje de
Mercedes 190 D Combi, waaraan we
in onze beschouwing over de Brusselse
Salon al waarderende woorden hebben
gewijd.
DAF ontbreekt uiteraard niet op de
ze Gouden RAI. Onze Nederlandse au-
tofabriek brengt, naast de bekende mo
dellen, ook de DAF-Pony, het kleine
manschappenwagentje, dat vooi het
Amerikaanse leger werd ontworpen.
Een grote parachute duidt de plaats
aan, waar de Pony staat. Het voer
tuigje is beslist de moeite van een „be
zichtiging" waard zeker voor men
sen, die bij het agrarische bedrijf zyn
betrokken. Want indien er van deze
zijde belangstelling voor zou bestaan,
wil DAF wellicht best eens praten
over een mogelijke „burger-uitvoering"
voor dit handige trekkertje, dat niet
alleen maar infanterie kan vervoeren,
maar ook een ploeg kan trekken, fruit-
kisten kan tillen, bloemkolen kan weg
brengen en met een paar hulpstukken
als dorsmachine kan fungeren.
ROLLS ROYCE exposeert drie
auto's: de Rolls Royce Silver Cloud
111 Long Wheelbase Saloon (fl. 69.000),
de Rolls Royce Silver Cloud 111 Stan
dard Saloon (fl. 69.000) en de Bentley
S 3 Series Standard Saloon (fl 67.500).
Er is een wagen aanwezig, om proef
ritten te maken in Amsterdam.
TRABANT toont de 601 in luxe (met
twee judo-spelers als blikvangers op
het dak) en standaard-uitvoering met
combinatiewagens en MORRIS is aan
wezig met de 850 met hydrolastic-ve-
ring, en de Cooper S met vergrote
(1275 cc) motor.
FERRARI laat de liefhebbers smul
len van de 330 GT sportcoupé, de 275
GTB Berlinetta en een 275 GTS Spi
der. ALFA ROMEO introduceert als
wereldprimeur de Guilia Sprint G.T.A.
met 1600 cc motor en geheel in alu
minium opgebouwde carrosserie. Mede
dankzij deze „licht-gewicht" carrosse
rie loopt de wagen 180 kilometer per
uur.
Origineel is de stand van NSU: de
wagens bevinden zich als grote water
bloemen in een vijvertje.
OUDE AUTO'S ontbreken evenmin
op deze Gouden RAI: Skoda toont zo
een historische (gouden) Skoda en Re
nault is aanwezig met een Renault
Parisienne uit 1906. Ford laat een co-
pie zien van de quadricycle de 260 kg
wegende 2 cylinder auto. die als
eerste exemplaar in 1896 door Hen
ri Ford werd gebouwd. Trouwens, ook
de PAC de Pionier Automobiel Club
is met een stand op de tentoonstelling
te vinden.
AUTOMOBILISTEN kunnen op de
RAI natuurlijk nog meer vinden dan
alleen maar auto's. Coenen laat de
nieuwe schoudergordel met breuknaad
zien. Deze breuknaad zorgt bij een
ernstig ongeval voor een ontspanning,
zodat te ernstige druk op de schouders
wordt vermeden. Op de stand is te
zien, hoe die breuknaad wordt ge
maakt. Jodium-gloeilampen worden ge
toond door verscheidene standhouders
en verder wordt er voorlichting gege
ven op het gebied van kinderzitjes
lampen, plastic, sloten, imperials, boot
dragers, stootstrippen, rembekrach
tigers, zelfbediening-benzinepompen en
andere zaken. De verkeerspolitie vat
Amsterdam is op de Gouden RAI aan
wezig om de bezoekers in de gelegen
heid te stellen, een test te ondergaan
De Amsterdamse politie heeft extra-
personeel ingezet, om toezicht te hou
den op het parkeren nabij het RAI-
gebouw. Men is van plan, streng
op te treden tegen het plaatsen uat/
auto s op de voetwegen.
„In het verleden is het wel voorge
komen, dat de auto's met de bumpers
tegen de voordeuren stonden", vertelde
ons een politieman. „De bewoners kon-
•t1 me' politiehulp de deur
uit. Wij zullen ervoor waken, dat dit
nu met meer kan voorkomen."
sm lS een éénrichtingverkeer inge
steld in diverse woonstraten in de
omgeving van het RAI-complex en
stop- en wachtverboden op punten
met veel verkeer.
Het parkeerterrein ten zuiden van
de RAI is uitsluitend bestemd voor
personenauto s, van het reserve-par
keerterrein ten oosten van de Europa
boulevard is het noordelijk gedeelte
bestemd voor autobussen en het zui
delijk gedeelte voor personenauto's.
Parkeerterreinen zijn verder te vinden
nabij de Europaboulevard ten zuiden
van de Ringdijk.
pm de automobilisten, die hun auto
niet in de directe nabijheid van het
RAI-gebouw kwijt kunnen, ter wille
te zijn, laat de RAI vier „treintjes" rij
den, die een heen-en-weer dienst on
derhouden tussen het complex en de
parkeerterreinen in de buurt. Van deze
treintjes kunnen de RAI-bezoekers
gratis gebruik maken.
Automobilisten uit de richting Den
Haag wordt aangeraden te rijden via
Amsterdam en Buitenveldert. De route
is op wegwijzers van de ANWB en
met borden aangegeven.
Tuiee wegenwacht-patrouilles van de
A.N.W.B. zullen tijdens de tentoon
stelt ing permanent voor het RAI-ge
bouw aanwezig zijn, om pechvogels
hulp te kunnen bieden.
een probleem, dat op verdere oplossing
wacht.
it statige voertuig zal jammer
genoeg niet op de RAI te be
zichtigen zijn. Het wordt
met nog twee andere exem
plaren rechtstreeks vanuit Enge
land naar de missiegebieden in
West-Afrika gestuurd, om daar
dienst te gaan doen als mobiele
kerk.
De bouwstijl moest uiteraard
zéér eenvoudig worden gehouden.
Het kerkgebouw diende beslist niet
te gecompliceerd te zijn. Een toren
tje ontbreekt geheel. Het „funda
ment" wordt gevormd door een
lichtelijk gewijzigd Leyland 15 be-
stelwagen-chassis. Het inwendige
van de kerk ziet er eenvoudig nit.
Het altaar is van hout: handige
kastjes maken het mogelijk, on
der het altaar /an alles op te ber--
gen. Omdat men ginds in West-
Afrika voor vele problemen „een
beroep op de kerk" zal gaan doen,
bevinden zich links en rechts apo-
theekkasten. Verder is de kerk ook
uitgerust met een projector en een
scherm.
De drie kerken-op-wielen zijn een
geschenk van een Engelse zaken
man. Zij gaan naar de priesters van
het Nigeriaanse diocees van Ma-
kurdi: de kerken werden in Liver
pool geconsacreerd.
Volgens de ontwerpers heeft de mo
tor met draaiende zuiger op de klas
sieke motor véél voor. Omdat alle on
derdelen draaien, zijn de trillingen
veel lichter, kleppen ontbreken en
zoals gezegd, de omvang is zeer be
perkt. De topsnelheid van de Spider
ligt hoger dan 150 kilometer per uur.
De motor levert 64 pk bij 5000 toeren
per minuutHet verbruik zou schom
melen in de buurt van acht liter per
honderd kilometer. Of dit type motor
(zoals bekend zijn verscheidene andere
fabrieken zoals General Motors, Chrys
ler, Ford, Curtis, Craft, Mazda en Ci
troen en Renault ook al druk bezig met
de ontwikkeling van een roterende
motor) in de toekomst massaal zal
worden toegepast, is een vraag, die nu
nog moeilijk valt te beantwoorden. Er
zijn experts, die een grote toekomst
verwachten van de gasturbine. Zoals
bekend, berust het werkingsprincipe
hierop, dat een hoeveelheid lucht door
een verbrandingskamer wordt gebla
zen, waarin de brandstof continu wordt
ingespoten. De verbrandingsgassen
drijven de compressorturbine en de
op de uitgaande as geplaatste werktur-
bine aan.
r zijn echter al aanwijzingen, dat
er vooruitgang is geboekt In
plaats van kostbare „edele" me
talen wordt bijvoorbeeld, reeds
met succes geëxperimenteerd met ke
ramische materialen. Voor zover uit
de huidige stand van zaken valt op te
maken, ligt het zwaartepunt van de
ontwikkeling op het ogenblik bij de
bedrijfswagens.
Ook de brandstofcel (fuel cell) opent
voor de auto zonder twijfel grote mo
gelijkhedenDe brandstofcel zeteven
als een batterij, chemische energie om
in elektrische energie. Maar de brand
stofcel gebruikt daarbij niet, zoals de
zaklantaarnbatterijeigen omhulsel,
doch verbruikt gasvormige of vloeibare
brandstof. Hoewel de eerste brandstof
cel al in 1839 werd geconstrueerd
lukte het niet er iets van te maken,
dat voor de voortbeweging van auto's
aanvaardbaar was.
De brandstofcel was te duur en veel
te groot. De laatste tijd echter is er op
het gebied van de ontwikkeling van de
brandstofcel veel bereikt, al zal het
n°g wel jaren duren, voordat we daar
„op de weg" van zullen kunnen profi
teren.
Daarom: We zullen het voorlopig
toch nog in hoofdzaak moeten blij
ven zoeken bij de oude vertrouwde
zuigermotor, die trouwens door toe
passing van nieuwe ontwikkelingen
in metallurgie en fabrikagetechniek
steeds meer zal kunnen bieden op het
gebied van kracht, betrouwbaarheid
en levensduur.
AMSTERDAM, 18 febr. De gisteren
door ons gepubliceerde prijzenlijst, ons
verstrekt door de R.A.I., blijkt sinds 1
n wezen is dit systeem vergelijk
baar met de turbo-prop vlieg
tuigmotoren. Zowel voor perso
nenwagens als voor bedrijfswa
gens wordt door een groot aantal fa
brieken reeds jarenlang aan de ontwik
keling van de gasturbine gewerkt en
er bestaan dan ook verscheidene uit
voeringen van. In het bijzonder word»
veel aandacht besteed aan de verho
ging van het rendement, o.a. dooi
bouwen, die qua brandstof-verbruik -wagens betreft, gewijzigd te zijn De
vergelijkbaar zqn met zuigermotoren N.S.U.-Prinz 4 kost nu ƒ4.650 (ƒ4.795),
5 de-l?lh- N S-U" Prinz 1000 L f5'750 (ƒ6.250),
msche ontwikkeling zijn de fabn- N S.U. Sportprinz ƒ5.900. (ƒ6.475), N
kagekosten en materiaalkosten nog S.U. Spider 9.900. 9.900.).
Da resultaten van een recent on
derzoek naar de oorzaak van
auto-ongevallen op de Ameri
kaanse snelwegen zal chauf
feurs, wegenbouwers, veiligheids
commissies en automobielfabrieken
tot nadenken zetten. Een ongevallen
analyse met behulp van een compu
ter heeft namelijk de veronderstel
ling dat snelheid de voornaamste oor
zaak is van auto-ongelukken op losse
schroeven gezet. Om tot deze conclu
sie te komen, verwerkte een IBM
7010 computer ongevallenstatistieken
uit elf Amerikaanse staten. De be
langrijkste conclusie van het rapport
was dat de rijsnelheid op zichzelf niei
de doorslaggevende factor bij onge
vallen ls, maar de verschillen in snel.
heid tussen auto's onderling.
Uit het onderzoek blijkt bijvoor
beeld dat wanneer de gemiddelde
verkeerssnelheid op een bepaalde weg
80 km. per uur bedraagt, een auto
rijdend met een snelheid van 40 km.
Eer uur precies zoveel risico loopt
e trokken te worden bij een ongeluk
als een wagen die met een snelheid
van 120 km. rijdt.
De ernst van een ongeluk staat ech
ter wel in nauw verband met de
snelheid van de auto. Do veiligste
snelheid is die van de gemiddelde
verkeerssnelheid op een autoweg. Bij
hogere snelheden doen zich meer do
delijke ongevallen voor, maar de min
der ernstige ongelukken vinden plaats
bij gemiddelde snelheden en niet bij
de laagste snelheden. Kleinere wagens
zijn vaker betrokken bi) ongelukken
dan wagens met grotere cylinderin-
houd. Voor nieuwe wagens werden
minder ongelukken geregistreerd dan
voor oudere.
Autom®bi.listen onder de 25 en bo
ven de 65 jaar hebben meer ongeluk
ken dan de leeftijdscategorie 26-64.
Correlatie van al deze factoren met
behulp van computertechnieken resul
teert m opmerkelijke verschillen. Een
'"-Jange automobilist bijvoorbeeld
die met een snelheid van 100 km. op
een autosnelweg rijdt in een twee jaar
oude wagen van 200 PK zal gemid
deld één maal op de 2.640.000 km. be
trokken zijn bij een ongeval. Een 18-
jarige jongen daarentegen die in een
zes jaar oude wagen van 100 PK 50
km. per uur rijdt, loopt het risico
iedere 19.000 km. bij een ongeval be
trokken te zijn.
De gemiddelde prijs van personen
auto's en combinatie-auto's daalt.
Zo ls het „verloop" sedert 1958:
1958 7.568
1959 7.364
1960 7.295
1961 7.072
1962 7.160
1963 6.958
1964 6.966
