'A
Zijn wij Ibezig met een soort
nationaal Gewetensonderzoek
origineel
Katholiek
meer
gericht op
prettige,
niet actueel
d
protestant
meer op
nuttige
DE NEDERLANDER
innerlijk en uiterlijk
burgerlijk, nuchter,
schuldbewust, zindelijk
eenvoudig en middelmati
Schilderij
Meer gehoord
Omkeer
Verouderd
Nuchter
t u d
ezen,
D
Leuker
Amsterdam
zijn
INDISCHE
f
3
1» FEBRUARI 1965
PLUS
WIJ schijnen de laatste tijd met
een soort nationaal gewe-
g tensonderzoek bezig te zijn.
getekend in „Nederland door
Vreemde Bril". Maar daarmee wa
ren wij nog niet tevreden en ook
jaren geleden kon men niet met de boekjes, dat Amster-
J tentreure in kranten en week- dam een beetje gek en Rotterdam
aden lezen, dat de ouderen onder ook niet niks was. Daarom heeft nu
ns het allemaal verkeerd gedaanide psycholoog prof. dr. A. Chorus
adden, en dat zij totaal gefaald 'ün ïrnmUorictieir n» Tvr<»Hf>rian-
adden in hun opvoeding. Toen
„ekend werd dat dr. Benjamin
*en, en dat zij totaal gefaald izijn karakteristiek „De Nederlan
der innerlijk en uiterlijk" (Sijthoff,
Leiden) op de markt gebracht,
waarin wij beurtelings als „in" en
„uit" worden afgeschilderd.
Pock in zijn tweede boek over de
Pvoeding van het kind belangrijk
Seniatigder geworden was, is dit
c°Uectieve schuldbesef enigszins
geluwd. Maar gelukkig kwam toen
oecumenisch gesprek op gang,
z°dat wij met elkaar kunnen wed-
jveren in zelfbeschuldigingen over
e vraag wie nu de schuld op zich
^°et nemen van de verwijdering
Ossen de kerken.
^middels hebben wij groepsge
wijze onze hebbelijk- en onhebbe
lijkheden uit de jaren voor de oor-
uit de doeken gedaan. Wij ka-
kolieken zijn er mee begonnen met
"Het Rijke Roomse Leven". Onze
Pcotestantse medeburgers hebben
zclfs twee boekjes nodig om hun
historisch hebben en houden te eta-
eren: „Parade van de Mannenbroe
ders" en „Het beeld der vaad'ren".
binnenkort schijnen ook de so
cialisten met onthullingen uit eigen
kring te komen. We zijn zo begerig
alles over ons zelf te weten, dat wij
^elhaast iedere vreemdeling, die op
Schiphol uit het vliegtuig stapt..
Vragen wat hij over ons en ons land
denkt. J. H. Kruizinga heeft al die
°P- en aanmerkingen voor ons op-]
1
WORDT WÊQR PE "HOUTEN H/W" OP TAFEL OBIBT
PUITENIANPSE EETHUISJES...
#-#•
D
PRINCIPIËLE AFMJZINCÏ TEGENOVER VERMAKELIJKHEDEN
oP
Ve
lider
PROF. CHORUS HANGT ONVOLLEDIG
PORTRET VAN DE NEDERLANDER OP:
Prof. Chorus heeft in zUn boekje een
ontzaglijke hoeveelheid materiaal over
de verschillende soorten Nederlanders
en over de Nederlander in het algemeen
bijeen gebracht. Zoveel zelfs, dat ais
men ooit no5 eens over de Nederlander
zou willen schrijven, men eigenlijk niet
meer lsngs prof. Chorus heen kan. Dit
is onmiskenbaar een grote verdienste.
Dat deze verzameling door een „man
van-de-wetenschap" bijeengebracht is,
verhoogt nog het belang van dit boekje,
hoewel dit natuurlijk niet impliceert, dat
men het ook volledig met hem eens be
hoeft te zijn.
Natuurlijk kon hij in deze karakte
ristiek geen scherp omlijnd beeld ge
ven van een volk dat zoveel verschei
denheid aan mensen biedt. In het
woord vooraf (blz. 7) erkent hij dan
ook: „Ik heb er een „impressionis
tisch" schilderij van gemaakt, omdat
ik meen, dat zo'n schilderij een beter
beeld van een landschap kan geven dan
een kaart, die volgens kadastermaat
staven is samengesteld. De laatste is
nuttig voor menig doel, maar de eerste
doet meer kennen van datgene wat we
zenlijk is voor het onderwerp waar het
om gaat. En waarschijnlijk v. zon schil-:
derij ook plezieriger om naar te kij
ken; dat hoop ik maar". Zo zult u
dus nergens een exacte foto aantref
fen van u of uw buurman, maar mis-1
schien herkent men zich toch nog in
de lijnen van dit geschreven beeld.
Al met al echter is het geen bijzonder
origineel schilderij geworden. Op enkele
passages na biedt het weinig perspectie
ven en men krijgt de indruk dat men het
allemaal al wel eens gehoord en gezien
heeft. Die „enkele passages" zijn echter
bijzonder waardevol. Zo bijvoorbeeld in
het hoofdstuk: „Religieuze verschijnse
len en verschillen als uitingen van de
Nederlandse aard", waarin hij de verhou
ding protestant - katholiek ter sprake
brengt. Deze verhouding is bijzonder ac
tueel en kan verhelderend werken bij
het oecumenisch gesprek. Zo schrijft hij
onder andere:
de nadruk te leggen op de zondag als
de dag waarop God rustte en schier be
rouw had over zijn werk, terwijl de
katholiek veeleer het feit benadrukte,
dat God zich op de zevende dag ver
heugde en alles goed vond, wat hij na zes
dagen overschouwde".
Hieruit blijkt duidelijk dat men er met
een louter religieus gesprek alleen nog
niet is.
Dergelijke passages zijn echter te
schaars in dit boek.
wwwwwwww
Men kan zich namelijk niet aan de in
druk onttrekken, dat dit boek, hoe recent
ook geschreven, al verouderd was, voor
dat het op de markt kwam. De laatste
jaren is ons volk en onze volksaard zo
stormachtig ontwikkeld en zo ingrijpend
veranderd, dat men nauwelijks nog van
een „verloop" (blz. 5) kan spreken. Men
zou eerder van een „totale omkeer"
moeten spreken.
Deze verandering in ons volk heeft
zich goeddeels door de vervoers- en
communicatiemiddelen voltrokken.
Door middel van radio, televisie, kran
ten, geïllustreerde bladen binnen- zo
wel als buitenlandse, worden wij beter
dan ooit op de hoogte gesteld van ze
den en gewoonten van soms ver verwij
derde landen en volken. Het sociale
toer.'urne naar het buitenland neemt
elk jaar toe en de jeugd komt ver-
der over de grenzen dan ooit de ge
middelde Nederlander buiten de grens
is geweest. Damesbladen en mode- en
schoonheidspraatjes VOor radio en te-
l?™1® hebben een totaal ander type
Nederlandse vrouw geschapen. Wij mo
gen dan van nature niet zo elegant en
fijngebouwd zijn als meer zuidelijke
rihnïno wf tJInen ,n bet boek van
prof. Chorus bijzonder weinig. Het Hjkt
wel of iflnliele betoog stoelt op verou
derde informaties. AIs hy b(j voorbeeId
in de paragraaf over de middelmatig-
heid van de Nederlandse volksaard (blz.
59) Km eelilk "jn w« dadel«k bere,d
om hem gelijk te geven, maar de voor
beelden d'ehij dan geeft zün, op zijn
zachtst gezegd slecht gekozen. Daarin
zegt hu bijvoorbeeld, dat wü geen fijn-
proevers zun Dat zUn wU ook eeuwen
lang Maar nu juist het
laatste tiental jaren voltrekken zich in
onZenL tïUT enorme veranderin-
ge?'iHkt wel aItÜd eendere stamp
pot lijkt wel voorgoed voorbij.
Ik zou niet eens weten of er nog wel bij
de kruidenier boekweit en grutjes te
koop zijn voorheen vaderlandse kost)
„het dorp" van gebrekkigen, is in haar
uitwerking uniek in Europa. Alleen Ame
rika zou ons hierin kunnen overtreffen".
de grachten en zo". Maar 's zondags
komt hij er niet. Dan zijn de grachten
uitgestorven en door de week kan hij er
niet komen want dan staan ze vol met
auto's.
Prof. Chorus had zich over dit ver
schijnsel als psycholoog eerder moe-
ten verontrusten, dan dat hij er een D1t alles wil overigens niet zeggen dat
compliment van maakt. Want ook hoe er niet vele dingen in het boek staan,
heilzaam de uitwerking van het bijeen- Welke wij niet ter harte zouden moeten
gebrachte geld moge zijn. de manier j nemen. Maar als men werkelijk een
waarop gegeven werd had meer met Portret van de Nederlandse volksaard
massapsychose te maken dan metzou willen ophangen, dan moet het beeld
spontaan medelijden. Men was gewoon no* met een groot aantal lijnen en kleu-
door het dolle heen. Er waren colle-1 ren up to date worden gemaakt. Voor
ga's die er op zaten te wachten dat mU maK het dan gerust impressionis-
een moeder haar kind zou komen aan- 1 tlsch blijven.
bieden. „Hier neem het maar. Mis- I
schien brengt het nog iets op." Zo i
was de stemming.
R.
Men kan ons nauwelijks nog voor
nuchter en beheerst houden. Wij bestor
men emotioneel voetbalvelden alsof wij
Spaans bloed in de aderen hebben. Wij
worden en bloc boos op de rauwe jongens
van „Zo is het" (welke rauwheid ze
overigens ook niet van zichzelf hebben,
maar die ze uit Engeland hebben ge
ïmporteerd). We vergeven ze ook weer
en bloc We verguizen en masse een
prinses en we zijn dadelijk bereid om te
demonstreren.
Ook de Amsterdammers, de Rotter
dammers en de Hagenaars komen er bij
na traditioneel af. Bij de Hagenaar wordt
weer de „houten ham" cp tafel gezet.
I Ik dacht dat dit nu wel echt een achter
haald voorbeeld was. Heeft nu geen en
kele psycholoog of socioloog in Nederland
door, dat die traditionele deftigheid van
I Deji Haag totaal veranderd is? Weetje
maar ik kan u wel in elke behoorlijkemen nu R°S' 'steeds' niet dat Den Haag
stad en in elk groter dorD winkels wil een stad is met een heeI aparte humor,
-en waar men "-i. i 'ÜT
B* IMPRESSIONISTISCH vw «EMAAKT.;..,
binnen o? Uitgezochte delicatessen
üoLiaar kar, buitenland kan krijgen:
iTzpn en ^bgoer°estaart, olijven, fijne
ka„ ik wat al. In onze grote
™en niet alleen Indisch en
maar ook Frans, Itali-
j steden kan
Chinees eten,
I aans, Spaans'
j Westindisch, énz^
Scandinavisch, Zwitsers,
„De katholiek is meer gericht oP het
aangename en aan dat wat aan
ven glans en warmte geeft, de protes
tant eerder op het nutttige. Vandaar k
meer zakelijkheid bij de Protes.tan';
minder zakelijkheid maar eventueel
meer fleur en kleur bU de katholiek.
Met deze tegenstelling loopt ook weer
evenwijdig het onderscheid In deugd-
waardering. Voor de protestant »Un ar
beidzaamheid, ondernemingslust, spaar
zaamheid en stiptheid deugden van de
eerste orde. Voor de katholiek staan de
deugden als deemoed, nederigheid, naas
tenliefde veel meer op de voorgrond.
Dit komt vooral doordat de protestant
a,s,ceet in de wereld is, terwijl de
katholiek te vaak denkt, dat ascese al
leen goed Is voor kloosterlingen. Uit dit
alles vloeien uiteenlopende houdingen
voort tegenover allerlei levensuitingen.
Zo had de protestant ïang een vaag
principiële afwijzing tegenover dan», to
neel, feesten en vermakelijkheden. Op
merkelijk was ook, en Is nog ten dele,
de houding van de protestant tegenover
de zondag. Het leek meer een boetedag
dan wat anders. De protestant leek wel
waarmee Wim Kan,, de vertegenyvoordi- j
ger van deze humor, avond aan avond
voor uitverkochte zalen successen oogst?
zeï|etpl«^e. Seldt voor wat prof. Chorus
hoeft nn' *extiel en schoeisel. Men be-
c °P straat maar te kijken om te
tegen»/oordig „stijl-
VRAfiEN WfiT HU OVER ONS EN ONS WND PENKr
volkeren. Wij zijn de laatste 3aren be
slist in ons uiterlijk op revolutionaire
wijze veranderd.
r'en'ondl dames en zeker de jonge-
leuke,. haar en de tieners er beter en
ben Ik"lt*ien dan zij ooit gedaan heb-
maal z i« niet zeggen, dat wij dit alle-
dig riif„ maken. Er worden tegenwoor-
zal wei stof'en geïmporteerd, maar dat
hehho ln an<fere landen ook zo zijn. Wij
We, een Haute Couture, die misschien
mnrto let aan de top van de internationale
ma„ ei-eld staat, maar die er toch zijn
u® en jaarlijks uitgroeit. Zelfs voor
neten hebben wij
Sloepen".
Zo zou men tientallen voorbeelden
ho, u°n aangeven, van opmerkingen in
et boek van prof. Chorus, die misschien
wei ooit juist en bijzonder raak geweest
zjjn, maar die in ieder geval al lang
door de feiten zijn achterhaald.
Herhaaldelijk worden wij in dit boekje
afgeschilderd als nuchter en moeilijk op
Sang te brengen. Nu weet ik wel, dat dit
een paar van onze bijna traditionele ei
genschappen zijn. Maar zelfs die zijn on
der invloed waarschijnlijk van het Ame
rikaanse voorbeeld, onder invloed van
betogingen en manifestaties, dïo wij bij
na elke avond op de televisie zien, totaal
veranderd. Vooral de laatste jaren heb
ben wij de gewoonte gekregen om plotse
ling massaal los te breken. Op bladzijde
156 komt onder andere de volgende ali
nea voor:
„Van de andere kant, om niet met een
al te sombere noot te eindigen, is onze
jeugd, maar zeker ons volk, op meer
dan gewone wijze vervuld van mededo
gen met alles wat liidt en hulpeloos is.
Een actie als die welke door M»es Bou-
man voor de televisie geleid werd voor
Omdat wij" natuurlijk niet overal op in
kunnen gaan, volgt hier slechts een klein
stukje over de Amsterdammer:
„De Amsterdammer had, zeker ook
door de betekenis der grote groep jo
den die er lang woonden, meer dan
welke andere stedel ing boven de gro- j
te rivieren, zuidelijke trekken in zijn
psychisch gestel: hij is meer levens
kunstenaar dan de gemiddelde Hollan
der, heeft opmerkelijk meer humor
en veel belangstelling en gevoel voor
het artistieke. Daarnaast heeft de Am
sterdammer een haast ziekelijke lief
de voor zijn stad, die een buitenstaan
der wel enigermate kan aanvoelen.
Vooral heeft hij gevoed door enke
le eeuwen geschiedenis het idee dat
hij of in elk geval zijn stad de leiding
moet hebben op zijn minst van het cul
turele leven."
Slechts enige opmerkingen over dit cli
chébeeld van de Amsterdammer. Natuur- j
lijk komt de traditionele humor ter spra
ke, die door Justus van Maurik Querido
en anderen en de laatste jaren door Car.
miggelt zo voortreffelijk wordt uitge
beeld. Ik zou dan ook niet durven bewe
ren dat de Amsterdammer zijn humor
verloren heeft. Maar zo ongenuanceerd
mag men het niet meer stellen. Die hu
mor is een geheel andere geworden sinds
de joden niet meer zijn teruggekeerd.
Verschillende uitingen ervan zijn geheel
verdwenen. Vroeger was b.v. de conduc
teur in de tram zulk een gangmaker van
de Amsterdamse gein. Ik weet niet waar
ze gebleven zijn, maar plotseling waren
ze met de oude trams allemaal weg. Nu
zit er achter het hekje een conducteur
uit het noorden of oosten, dis van zijn
baas blijkbaar alleen maar mag zeggen
„doorlopen".
Met de liefde voor hun stad valt *t ook
wel mee. Als men aan een Amsterdam
mer vraagt waarom hij van zijn stad
houdt, antwoordt hij steevast: „Nou om
ALS wij professor Chorus
mogen geloven, dan ziet
het er met ons volk niet
zo best Uit. Dat zegt hij wel
niet met zoveel woorden,
maar het komt er dan toch
op neer, als wij zo grofweg
uitspraken ln zijn boekje bij
elkaar zetten.
Om të beginnen zijn wjj
burgerlijk, dat staat op zo
veel bladzijden vermeld, dat
er geen ontkomen aan is Ik
had het u willen besparen,
maar u en ik zijn burgerlijk.
Gelukkig staat er nergens
precies bij, wat er onder dit
woord precies verstaan
wordt want zo langzamer
hand kennen wij geen
woord, dat zovele betekenis
sen heeft en dat voor zo
veel uitleg vatbaar is, zowel
in het goede als in het kwa
de, als het woord „burger-
l«k"-
We zijn eenvoudig. Dis
eenvoud zou zich in de ge
schiedenis reeds gedemon
streerd hebben omdat de on
derhandelaars over een vre
desverdrag die met de trek
schuit naar Den Haag voe
ren, langs de weg hun boter
ham oppeuzelden (blz. 48).
Daar moet je nu bij minister
Luns om komen
Voorts hebben wij vrij
heidszin gepaard met zware
ernst in het religieuze. Maar
ondanks die ernstige onder
toon zijn we toch verdraag
zaam. Wat dat betreft kun
nen wij de zon in het water
zien schijnen.
We zijn zindelijk, een
deugd welke vergemakke
lijkt wordt door het vele wa
ter dat er bij ons is. Dit is
bijna onis historisch noodlot,
dat wij zindelijk zijn. Des te
meer valt het ons tégen als
wij zelf plotseling tot de
ontdekking komen, dat wij
eerder bereid zijn onze stoep
te boenen dan ons lichaam.
Maar alia, we zitten eenmaal
in het schone schuitje.
Voorts zijn we realist. De
ze werkelijkheidszin open
baart zich in het leven van
elke dag, in de humor en de
grappen, in het werk en de
werkijver, in de vele maat
schappelijke voorzieningen
(Nut van 't Algemeen, wees
huizen, spinhuizen) tot slot
in onze tijd in een voorbeel
dig sociale wetgeving. In het
bijzonder openbaart zich die
realiteitszin in de kunst (blz.
51). Al deze eigenschappen
stempelen ons tot een pres
tatietype, d.w.z. iemand die
met genoegen een taak on
derneemt. Hij stopt al het
geld dat hij verdient in de
zaak terwijl b.v. de Frans
man het in een „kous" stopt.
Wij werken op lang zicht
en volgens plan, zorgvuldig
en nauwkeurig, exact en
met grote volharding. De
vruchten hiervan ziet men
niet alleen in het vele kwali
teitswerk. dat Nederland
verricht, maar ook in de op-
zet en uitbouw van voor zo'n
klein land unieke organisa-
Gps a s "weleer de Oost-In
dische Compagnie en ver
wante lichamen; in het con
strueren en in standhouden
van een groot kanalenstelse]
en 'n daarbij aansluitend sy
steem van waterkeringen en
waterwerken; in de verrich
ting van een beroemde zee
sleepvaart en tenslotte in
wereldconcerns als B P M
A.K.U., Unilever, Philips en
zovoort. We hebben gevoel
voor het detail, maar de
keerzijde daarvan is, dat we
kleinzielig en kleingeestig
zijn. We hebben bovendien
een sterk ontwikkelde stan
dengeest. We kennen krin
getjes, hokjes, kliekjes enzo
voort.
We zijn ook peuteraars tot
in het perfectionisme aan
toe. We willen de wereld zo
volmaakt mogelijk op pa
pier hebben.
We hebben een zwakke
verbeelding en we zijn bang
dat we de grond onder onze
voeten vefliezen. Dientenge
volge blijven we nuchter en
het grootse en het heroïsche
wekt spoedig ons wantrou
wen.
Bij ons handelen laten wij
ons zeer sterk leiden door
gevoelens van persoonlijke
verantwoordelijkheid
schuldbesef. Gewetensschuld
drukt ons zeer zwaar, vaak
té zwaar.
Een van de zwarte kanten
van onze burgerlijkheid is
ons gemis publieke wel
levendheid. Ons mdividualis-
me is minder opgegroeid on-
der de normen van een elite
dan onder die van de ka
pers. Vanuit deze mentaliteit
bevuilen wij de straten, de
grachten enzovoort, zodat er
eigenlijk van onze zindelijk
heid niets terecht komt. Op
het gebied van het verkeer
is ons individualisme zelfs
levensgevaarlijk. We hebben
een tot bandeloosheid
overhellende vrijheidszucht, i
de neiging tot het platte en
gemeenzame en een afkeer
van al wat plechtig en deftig
is. Uit de nadruk welke wij
altijd leggen op het econo
mische, blijkt onze waarde
ring van bezit, geld en goed.
En tenslotte hebben wij nog
een hang naar het middel
matige.
AI met al is het niet zo'n
fraai beeld, wat er van ons
wordt opgehangen. Gelukkig
spreken zo nu en dan de
deugden en de ondeugden el
kaar tegen. Het enige wat
wtf nu nog zouden willen
weten, Is: hoe komt een an
der volk er by een dergelftk
onderzoek af?
•M».
AT het portret van de Bel
gische actrice Agnes
Spaak in Italië gebruikt is
voor een affiche tegen haaruit
val, heeft me diep -gesoh&tet. i Ik
heb dan ook gelezen, dat mejuf
frouw Spaak bij eqn Rotp,ej&se
rechtbank een aanklacht heeft
ingediend. Daaruit mogen we
concluderen, dat ze geen toe
stemming voor deze publikatie
heeft gegeven en er niets voor
voelt als paradepaardje te fun
geren voor een anti-kaalheids
middel.
Waar gaan we heen? We wor
den al genoeg te kijk gezet. Moet
u eens opletten als de t.v.-came
ra door een zaal dwaalt (op gro
te afstand met enorme telelen
zen) wat die mensen allemaal
doen. Meneer De Vries, hoofd
ambtenaar ter secretarie, peu
tert toevallig in zijn neus, me
vrouw Brons had haar benen
wel wat eleganter in positie kun
nen brengen en zus Lovely krab
belt met nijdige energie op haar
puistjesrug.
Wat zou u doen, mevrouw, als
u op een goede dag in de dag
bladen uw portret zag ten behoe
ve van gesatineerd closetpapier?
Onderschrift: bij haar is het
closet nooit verstopt, ze gebruikt
dat zachte, zijige soepele Bril-
satinet! Hoe zou u het vinden,
meneer, als u na tafel, onder
het genot van een geurige si
gaar, de krant open slaat en uw
beeltenis aantreft (dat gezelli
ge, onschuldige kantoorkiekje,
met het u onderhorige vrouwe
lijke personeel wat ondeugend
om u gegroepeerd) in een adver
tentie voor shampoo? Onder
schrift: al vijftig jaar en nog in
trek. dank zij Flower-t.onic.
Agnes Spaak heeft gelijk, het
loopt de spuigaten uit. Zij, de
oomzegster van de Belgische
staatsmanstaat op alle open-
hare Italiaanse reclamezuilen te
kijk voor een kaalheidsremedie.
Bah!
Stel je voor, dat jninister
Luns vlotseling op een openbaar
aanplakbord te zien is ten be
hoeve van een anti-transpiratie-
mrddel. Onderschrift: zelfs na
de langste reis ben ik altijd fris
dank zij OkselvitamineJe moet
cr niet aan denken, dat de mi
nister voor maatschappelijk
werk, de wijsvinger dreigend
vooruitgeschoven (die mooie fo
to tijdens een kamerzitting ge
nomen) transparant te zien is
in alle Haagse tramwagens, als
reclame voor een onmisbaar
lingerie-attribuut. Onderschrift:
ik sla nooit een figuur, want ik
draag Fitvorm. Afschuwelijk!
Nu zijn er altijd nog wetten,
die ons beschermen tegen het
misbruik maken van dergelijke
zaken. Loeki in Mensen van
morgen' 'is daar een verstrek
kend bewijs van. Maar toch
loopt u elke dag het gevaar er
in te tippelen, want we leven in
ons land niet meer verloren on
der de zeespiegel..
Strakt kunt u een tijdschrift
uit Zuid-Amerika ontvangen met
een foto van mu dochter aan het
Noordzeestrand, koeterwalend
met een vriendje. Hoe dat te
voorkomen? In een zak lopen.
Hola, dat ziet u verkeerd. Wat
'n heerlijk plaatje, u in een zak
lopend in de grootste winkel
straat van de stad. Onder
schrift: Hier loopt een eend, want
hij ziet geen been in de Nouvel-
le-kous!
PHILIP LANGERAK
