Bij de dood van een filmclown
Stan Laurel vormde met
Oliver Hardy groots duo
Humor was
visueel en
internationaal
ASPIRIN ©BAYER
Peter Howard
overleden
Getuige Sijes houdt
voet bi] stuk
Harster over deportatie
Nederlandse Joden
TWEE VISIES OP
DE ZOMERSCHOEN
DAG PUZZLE
Ze begrepen
't best
Dick van Dyke
lijkredenaar
PROCES RAJAKOWITSCH
Wat kinderen
ervan zeggen
PSAfS-JSSgTB
Allemaal
Nu GRIEP veelvuldig voorkomt...
Leider van Morele
Herbewapening
Drietex en Biotex nu
van Zwanenberg
Verontwaardiging
Geen invochten
i cr stoom
AfcU strijkijzer
VRIJDAG 26 FEBRUARI 1965
PAGINA 7
AUTOMATIC 1
TOASTER f 59.75
Laurél en Hardy in een voor
hun verhouding karakteris
tieke situatie uit de film
Pechvogels
Een van de vele caricaturen, waartoe het komiekenpaar de tekenaars
inspireerde.
DAAR STAAT
x-g*>v UAAri bi AAI
ACHTER
Maanbewoner: „Enorm die luchtverontreiniging door al die Rangersdie ze op om afschieten.'
Een strakke, elegante lijn
heeft Jan Jansen dit zwar
te lakschoentje gegeven.
Veel bloemen en veel strik
ken bij Bata-International.
geen natte persdoeken
if vn V -r •'<r i"-1-
Ltdoor J. C. A. FORTUIN)
aurel en Hardy hebben een uniek
plaatsje in de harten van hen,
die weten, dat de komedie even
a belangrijk, zo niet belangrijker is
het drama en dat een grote
»i0Wn tevens een dichter is. Laurel en
*?a*dy zijn niet meer. Oliver Hardy,
2® „dikke", stierf in 1957. Stan Laureb
d® „dunne", is de algelopen week ten
fevolge van een i.artwrlamiriing op
jarige leeftijd overleden. Maar zy
Men voortleven in hun films die na
3arenlan«. door snobs te zijn gene
*«erd de laatste jaren opnieuw zijn
'"atdèkt". Een LaureI en Hardy-pro-
Knima, samengesteld uit hun beste
ci.nnipg unirmf tlianc oPn orlfpml
,'fe in Londen onder de titel „50 Fa-
°us Films" organiseert en ook het
rlands Filmmuseum schenkt op
t luien aandacht aan hun werk.
JJG illtn
Staan en vooral i^°v.lo.op van zÜn be~
staan uu;""ra! in het stomme tijd
perk, Zoveel talentvolle komieken
Voortgebracht, dat het moeilijk is, ze
haar verdienste in te delen Chaplin
staat natuurlijk op de eerste plaats,
°mdat hi) een volledige kunstenaar
tvas, een meester in de kunst van de
j^itne en tegelijk op het gebied van de
Komische vindingrijkheid en bovendien
v® enige filmelown, die precies, als
ware instinctief, de verhoudingen
trLSt te vinden- waarin de lach en de
®sn moesten worden gemengd.
...Maar in de periode van de stomme
kwamen, naast Harry Langdon,
Uster Keaton en Harold Lloyd, twee
«ïhieken naar voren, dié geleidelijk
rf >n nauwe samenwerking, iets van
P® Chaplin-toets wisten te bereiken.
jP zich vielen ze niet op, maar als
t?ar waren ze uitzonderlijk: Laurel en
rt®rdy. Ze vonden elkaar in het mid-
j®h van de jaren twintig, nadat ze
halï en een !anSe en harde leerschool
todden doorlopen in het variété-thea-
E> het circus en op het toneel.
jUe critici uit die tijd beschouwden
®l ongelijke paar als twee gewone
''«apstick"-komieken, wier films met
irij paar woorden konden worden af-
W en in historische filmoverzich-
j®b worden ze slechts terloops ver-
ri ,6 .- Misschien was hun enorme pro
ductiviteit ze maakten meer dan
JVeehonderd films in twintig jaar
j.® oorzaak, dat men hun werk voor
®hnisgeving aannam. In elk geval
w®gen ze van de zijde der meer ont-
*'Kkeide bioscoopbezoekers niet de
r?ardering, die de Marx Brothers,
"aPlin en Keaton ten deel viel.
|\yTtar huil talent was er niet min-
IVI der groot om. Van het begin
-A. af toonden zij zich ware mees-
a ters op alle wapenen van de
kjderlkaanse burleske: tempo, be-
er Ptheid, eenvoud. Maar vooral was
0 <h hun samenwerking een bepaalde
C*®«ïjmdheid, die op zich al komisch
*Ckte- Dat was de tussen hen be-
Wa^lde sympathie en vriendschap.
diJ1 ry°or geen enkele verklaarbare re-
Wa. kon worden aangevoerd. Hardy
lha„ dik, elegant en zelfverzekerd,
l-eirt* ook ongeduldig, bazig, eigenge-
v,,f, en zelfzuchtig. Laurel was dun,
tija ®Ren, geduldig. Ze hadden byna al-
v>; *uzie, waarbij Hardy zijn bange
ais d de les las en zich boos maakte,
Wantin minste wens niet onmiddellijk
v6fd Vervuld. En dan, plotseling, gar
dezich over aan een ongebreidel-
ilwjcfnielzucht en juist in dit funda-
kun nihilisme lag de grond van
Vrj6 wederzijdse genegenheid en
°dschap.
Vi'oo !lr®^ trad bij de meeste van hun
®h h ,j komedies op als mede-regisseur
ge gd de supervisie over de monta-
fieie ,b hpeft trouwens gedurende ztjn
liijg l0°Pbaan een actieve belangstel-
het ,S?had voor de creatieve zijde van
van B1iIaen* Er was toen 8een sprake
£®Sev scenario, alleen maar van een
®üren"' ^woonlijk een eenvoudig ge-
het aanbrengen van een an-
Vertróv schilderen van een boot, het
Vh v°or een picnic. De hele film
Qan rond dit gegeven geconstru-
5®Hb^eL^W00D, 28 febr. 'UPI) Bij
e Foi-pc. ïis van Stan Laurel vanuit
'n HoUv,: Lawn's Church of the Hills
e hjkrpH^0od «ills, zal Dick van Dyke
.Dick uitspreken.
Tyke Dyke, ster var, de „Dick van
Vndrew<: j en tegenspeler var. Julie
4 hij ppi ,de film ..Mary Poppins", zei
'ei was ii hechte vriend van Stan Lau-
laatste if®^eest en dat hij hem in de
jaren veelvuldig had bezocht.
eerd. Een van de meest sprekende
voorbeelden hiervan is de film „Be
Big", waarin Oily twee acten lang be
zig is om een rijlaars aan te trekken.
Een zeer belangrijke en eigen bij
drage van het duo tot de filmhumor
is de vervolmaking van het te voor
ziene komische effect. De bron van de
lach In hun films is de omstandigheid,
dat de toeschouwer weet, wat er zal
gaan gebeuren. Hij is er zeker van,
dat Olly de steen op zijn hoofd zal krij
gen en hii lacht al bij voorbaat. Valt
de steen werkelijk, dan lacht hij nog
harder, omdat htj gelijk krijgt „Pro
beer nooit slimmer te zijn dan het pu
bliek", luidde het komische credo van
Laurel.
Er is een overvloed aan geweld in
de Laurel en Hardy-films, maar het
is een onschuldig soort geweld. Er
mogen dan hamers, stenen en em
mers op onbeschermde hoofden te
rechtkomen, er mogen hele kamers
volledig worden verwoest en mensen
in de lucht vliegen, niemand wordt
echt gewond. De figuren zijn onver
woestbaar.
Stan en Olly gingen zich inderdaad
te buiten aan slapstick. Zij smeten
inderdaad! ii met slagroomtaarten.
Maar hun werk was altijd visueel
en hun humor, net als die van Chap
lin, internationaal. Ze toonden de
wereld de teleurstellingen en tegen
slagen, waarmee de kleine man da
gelijks heeft te kampen. Ze waren
mannen des vredes, benulpzaam en
vriendelijk, maar ze waren tegelijk
de slachtoffers van hun eigei. onhan
digheid, Laurel kon er even triest
uitzien als een in het water geval
len kat. De zelfverzekerdheid van
de forse Hardy was even teer en
kwetsbaar als een kinderballonnetje.
Eenvoud is altijd hun voornaamste
kenmerk geweest en in hun sa
menwerking lag hun grootste
kracht. Hun gezichten, in close-
up genomen, konden de meest uiteen-
lopende gevoelens weerspiegelen. zo
dat ze zich niet hoefden te bedienen
van ingewikkelde „gags" of gecompli
ceerde situaties. Ze probeerden alleen
maar iets te doen en het liep verkeerd
af. In een van hun beste korte films
deden ze niet meer dan proberen een
zware piano een hoge, heel hoge ste
nen trap opte dragen. Over het ge
heel herinnert men zich dan ook veel
eer bepaalde, op zichzelf staande mo
menten uit hun films dan deze films
zelf.
Als hun beste films, die ze van 1930
tot 1933 maakten, worden algemeen be
schouwd „Laughing Gravy", „The Mu
sic Pox", „County Hospital" en twee
komedies van normale vertoningsduur,
„Jailbirds" en „Pardon Us", hoewel
hun latere films: „Way Out West",
„Fra Diavolo", „Swiss Miss", „Block
heads", „A Chump at Oxford" en hun
enige succes in een periode van neer
gang („The Big Noise' 1944) daar
zeker niet veel voor onder hoefden te
doen.
Toen Ha dy In 1957 overleed, wist
niemand, behalve zijn vrouw, van zjjn
ziekte. HM was van mening, dat het
z(jn taak was de mensen te laten la
chen en niet ze te laten treuren. Daar
in is hjj, met zijn thans overleden
partner Laurel volledig geslaagd. Sa
men hebben ze hun hele leven gewijd
aan de komedie. En beiden zijn we
dank verschuldigd, dat ze de wereld
hebben laten lachen en nog zullen la
ten lachen. Want hun films sterven
met en zullen, als we ons niet vergis
sen, nieuwe vrienden en nieuwe waar
dering vinden In een tijd, w»arin onge
compliceerde humor helaas een zeld
zaamheid is geworden.
(Advertentie)
...is het verstandig u daar zo goed
"mogelijk tegen te wapenen. Mijd,
als het enigszins kan, dichtbevolk
te ruimtes, voorkom overmatige
inspanning en zorg voor vitamine-
rijke voeding en goede nachtrust.
Mocht u dan toch nog griep krij
gen, neem dan tijdig Aspirin van
Bayer in. Want bij griep vinden
meer mensen baat bij Aspirin
dan bij enig ander middel.
20% voordeel bg aankoop van gezinsverpakking van 100 tabletten.
LONDEN. 26 febr. (Htr) De leider
van de wereldbeweging voor Morele
Herbewapening, Peter Howard, is gis
teren op 56-jarige leeftijd overleden aan
de gevolgen van een longontsteking.
OSS, 26 febr. Directie ©n com
missarissen van Kortman en Schulte
in Botterdam, producente van o.a.
Drietex en Biotex, hebben tot aanslui
ting Dy net Zwanenberg-Organon con
cern besloten omdat zij van oordeel
z\)n dat de ontwikkeling van de Euro-
markt en de hiermede samenhangen
de buitenlandse penetratie bundeling
van krachten van Nederlandse onder
nemingen noodzakelijk maakt. In een
onlangs gehouden vergadering van
aandeelhouders heeft de overgrote
meerderheid tot verkoop van de aan
delen aan Zwanenberg-Organon beslo
ten. Hiermede is een bedrag gemoeid
van circa f 20 min, zo deelt de direc
tie van Zwanenberg mede
D® N.V. Kortman en Schulte be
houdt binnen het Zwanenberg-Organon
concern haar zelfstandigheid terwijl
geen wyzigmg in de directie plaats zal
vinden. Op de eerstkomende aandeel
houdersvergadering van Zwanenberg
zal worden voorgesteld de directeur
van Kortman en Schulte, dr A. P. J.
Hoogeveen, tot lid van de raad van
bestuur te benoemen, waardoor de co
ördinatie in de beleidsvoering wordt
bevorderd.
WENEN, 26 febr. (APA) Giste
ren, op do achtste dag van het pro0®?'
dat in Wenen tegen de voormalige
leider dr. Erich Bajakowltsch ,v0.*2_
gevoerd, werd een schriftelijke ff®*
genverklaring voorgelezen van
voormalige hoofd van de Duitse v
ligheldspolltle („Sicherheltspolir®*
in Nederland, dr. Wilhelm Harsten ur.
Harster, die na de oorlog In N
land, op grond van z(jn bemoei g^
niet het wegvoeren van «loden,
twaalf jaar tuchthuisstraf werd
deeld, bevindt zich thans
Duitsland. Binnen «nkele dagen
daar een nieuw gerechtelijk
tegen hem worden geopend-
ook een commissaris voor J
ken aangesteld, die zich edrter-inide
eerste plaats met de Joodse vermu-
gens bezig moest houden.
Dr. Harster verklaart vwderdat er
in Nederland talrijke overv;all'e" wer
den uitgevoerd om Joden op P
met name in Amsterdam- %|®b®u®-
de omdat de Nederlandse Joden wei-
gerden gehoor te geven T/w?*
roep van het Duitse burea^ anne'PiwJ??
se zaken om zich op een
tijdstip aan het station te melden,
treinen gereed stonden om
neix weg xe voeren.
verkin £ietuige saf in zijn schriftelijke
T7,,:ïi5 lng verder te kennen dat de
le wrs er 11 aar hebben gestreefd al-
Dnk uit Nederland weg te voeren,
tehiii. die zich in ziekenhuizen of in
Her, voor ouden van dagen bevon-
moesten vertrekken. ,,Ik wist ech-
TeHo aldus dr- Harster, „dat deze
knr„ naar zogenaamde vemietigings-
™mpen werden afgevoerd, om daar
pob L-.te worden. Eichmann zelf zei
®®hs bjj een bespreking, toen hem
werd gevraagd wat er gebeurde met
ue weggevoerde Joden: „Er worden in
net oosten werken uitgevoerd, waar
voor wjj alle beschikbare arbeidskrach
ten nodig hebben".
Dr. Harster verklaarde dat hfl had
horen spreken over een plan om alle
met christinnen gehuwde Joden on
vruchtbaar te doen maken. „Maar hoe
dit ook zü, mijn bureau had daar In
elk geval niets mee te maken".
De getuige schreef ook over de eer
ste wegvoering van Joodse Nederlan
ders. Het ging hier om de reeds ge
melde wegvoering van vierhonderd Jo
den naar Mauthausen, die daar om hef
leven werden gebracht. Het wegvoeren
van deze Joden leidde tot de protest
staking van februari 1941, die door de
Duitse autoriteiten met harde hand
werd bedwongen.
Toen daarop urnen met de as van
de vermoorde Joden door hun bloed
verwanten in Nederland werden ont
vangen. wekte dit in Nederland gro
te verontwaardiging. Zelfs Seyss-In-
quart was hierover verontwaardigd
en diende een klacht in bij het hoofd
van de Duitse Rijksveiligheidsdienst,
Himmler, aldus dr. Harster.
Harster verklaarde tenslotte dat het
duidelijk was, dat de weggevoerde Jo
den niet meer in Nederland zouden te
rugkeren. Hij zelf meende dat zij wer
den overgebracht naar nieuwe neder
zettingen in het oosten.
De Nederlandse getuigedeskun-
dige B. A. Sijes verklaarde hierna dat
uit de door de verdediging aangevoer
de documenten niet is gebleken, dat de
deportatie van Nederlandse Joden uit
Frankrijk vóórdat Rajakowitsch, op 12
augustus 1942, zqu telexboodschap ver
zond, uitsluitend geschiedde omdat zij
Joden waren. In een schrijven van
Eichmanns commissaris voor Joodse
zaken van 1 augustus 1942 stond daar
entegen duidelijk, dat destijds alleen
statenloze Joden naar Auschwitz moch
ten worden gebracht.
De verdediger, dr. Böck, trachtte
daarop aan te tonen, dat de Neder
landse getuige-deskundige zichzelf had
tegengesproken. Er ontstond een lang
durige woordenwisseling tussen hen.
Sijes las nog een brief voor met richt
lijnen voor de deportatie van de Joden,
Dr. Böck verzocht dit document te mo
gen doorlezen, hetgeen de president
hem toestond.
(Van onze mode-redactrice)
Schoenen zijn een klein maar heel
belangrijk onderdeel van de
garderobe. En zeker bij de ko
mende mode want die legt het
accent op benen en voeten, omdat
de rokken weer korter zijn. Bata-
International heeft in het Amster
damse Hilton Hotel laten zien, wat
er in zijn winkels over het hele land
deze lente te koop zal zijn. De col
lectie is enigszins gebaseerd op de
mode, die in de film „My Fair
Lady" wordt gelanceerd.
Wie de film heeft gezien zal be
grijpen dat het schoenen zijn met
veel romantische details, vee! strik
jes en bandjes dus. Ze hebben ook
géén hoge naaldhakken meer: vijf-
enhalve centimeter en lager en
meestal recht en breed zijn de hak
ken nu. Een beetje vreemd doet
het nog wei aan als we zien, dat ze
de neiging vertonen iets naar achte
ren te staan. Het evenwicht bij de
middag- en avondschoenen tussen
voor- en achterkant is soms een
beetje verstoord, doordat het accent
te veel op het voorblad valt. De
frêle indruk die dunne hielbandjes
geven (zowel sport- als geklede
schoenen zqn meestal „hielloos")
wordt te niet gedaan door teveel
brede strikken en banden aan de
voorkant.
Gisteren tiet Jan Jansen, de enige
schoenencouturier in Nederland, in
zijn kleine ateliertje in de Amster
damse binnenstad een geheel ande-
re variatie op het nieuwe gegeven
van de dikke hak en de ronde neu
zen zien. Hij heeft een evenwichti
ger versie gevonden.
Weliswaar zijn de hakken nog een
tikkeltje dikker en lager, maar hjj
heeft ze een elegante vorm gege
ven. Bij hem zijn het de tenen in
plaats van de hielen, die onbedekt
zijn. Maar strikjes zijn er ook, bij
een groot deel van de 25 modellen
van zijn collectie. Meestal zijn ze van
ribslint in dezelfde tint als de
schoen. Overigens was dit de eers
te keer, dat Jan Jansen zijn schoe
nen niet zelf had gemaakt: hij heeft
zijn ontwerpen laten uitvoeren door
een fabriek in Loon op Zand en ze
worden verkocht in schoenzaken
door heel Nederland. Niet dat hij
overigens met het schoen-maken op
houdt. maar hi) doet het nu nog al
leen op bestelling.
De mode die de vooruitstrevendste
couturier ln Parijs, Courrèges heeft
getoond, die van de zomerlaarsjes,
is ln de Nederlandse schoenmode
dus nog niet doorgedrongen. Onze
praktische inslag zou er ons ook
waarschijnlijk van weerhouden ze te
kopen.
>/^A/WWWWWWWWN/>
(Advertentie)
MAGISCHE VIERKANTEN
•niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Ik had de kinderen uit mijn klas
over het Vormsel verteld. Na
mijn uitleg wilde ik eens onder
zoeken of de kinderen de beteke
nis ervan begrepen. „Ja, dan geeft
de bisschop je met wat olie een
kruisje op je voorhoofd", antwoord-
"®n ®r verscheidene. „Hoe heet die
olie? vroeg ik. Twee staken hun vin
gers op. „Haarlemmerolie, meester".
(Jac. de Groot, Haarlem)
Advertentie)
Horizontaal en verticaal dezelfde woor
den invullen.
1. dierehuid - 2. plaatsje in Engeland -
3. gast - 4. rap - 5. reservoir - 6. Jongens
naam - 7. Inwendig orgaan '- 8. vrucht -
9. vaandel - 10. vulkaanprodukt - 11. wis
selborgtocht - 12. weerklank - 13. Jong
dier - 14. zoogdier - 15. vreemde munt -
16. poel.
OPLOSSING VAN 2.1 FEBRUARI
Horizontaal: 1. skelteren; 2. piloot, tap;
3. rekke, bul; 4. I.M., ivoriet; 5. NVV, Ada,
fa; 6. grilling; 7. pijn, ludlow; 8. gulmpe;
9. areng, uil; 10. Nero. Insel; 11. kust,
abt, ik.
Verticaal: 1. springplank; 2. klem vrij, reu;
3. elk. vingers; 4. Loki, UNO; 5. toevallig;
6. et. odium, lb.; 7. Brandpunt; 8. etui,
gleis; 9. naïef, lel; 10. tarwe, LK.
