Imponerend spel van
Botwinnik „de geweldige
In toernooi
te Noordw
leren en spelen
LAVERJAS
EENS MEE!
1 Prijs*
probleem
\Ga eens
naar.
lu
Evenwichts
situatie
nood
zakelijk
AQUARIUM
y
Gevorderden
I Vroege bloemen
Stekken i
55Opleggen
Planten i
BEZOR®""BROOD UIER CENT DUURDER... I
Door
T. D.vanScheltinga
iif
BEZORGD" BROOD VIER GENT DUURDER.
FECJS"
ri M i\m
mÉH
"i&bvr n
„JU, JIJ kÜMT ONBEZORGD ZIJN!.... JIJ WORDT NIET BEZORQPftfJNTONBEZORGD ZIJN!... JIJ WORDT NIET BEZORGD'"
BOTWINNIK „de geweldige", zoals
men de ex-wereldkampioen
vaak pleegt te noemen, heeft
dit predicaat in het 25e Daniël No-
teboom-toernooi te Noordwijk weten
te onderstrepen. In Indrukwekkende
partijen versloeg hü achtereenvolgens
Aldus laat zwart zijn stem op de
damevleugèl horen.
20. e4e5 b5—b4
21. Pc3e2
21. ef6:, bc3: zou zwart ten goede zijn
gekomen.
21. Pf6h7
22. f3—f4 Lb7c6
23. Tdl—al
Er dreigde 23..., La4-
23. Lc6a4
24. Dc2—bl f7—f5
De enige weg om de verdere opmars
van de witte f-pion tegen te gaan.
Maar zo gemakkelijk laat Botwinnik
zich niet van zijn aanvalsplannen af
dringen.
25. a3xb4 a5xb4
26. Pg3xf5
45Tc5—c7
46. Pd6e4 Kh8—h7
47. f4—f5
De opmars begint.
47Pe6d8
48. Pe4f61 Kh7—h6
49. Pf6d5 Tc7b7
50- e5e6 Pd8—c6
51. Tal—a6 Pc6—e5t
52. Kd3xd4
Zwart geeft het op. Door Botwinnik
sterk gespeelde partij.
Larsen, Trifunovlc en Donner en leg
de daarmee de grondslag voor zijn
uiteindelijke overwinning. Vooral de
partij, waarin wereldkampioenskan
didaat Larsen het onderspit dolf,
dwong respect af-
Wit: M. M. Botwinnik
Zwart: B. Larsen
Damegambiet
1. c2c4 e7—e6
2. Pblc3 d7d5
3. d2d4 Pg8—f6
4. c4xd5 e6xd5
De ruilvariant waarin wit gewoonlijk
een aanval langs de half open c-lijn
beoogt. Botwinnik laat echter zien
dat er voor wit nog andere wegen
open staan tot het verkrijgen van een
kansrijk initiatief.
5. Lelg5 c7c6
6. e2e3 Lf8—e7
7. Ddl—c2 0—0
8. Lfl—d3 Pb8d7
9. Pgl—e2
Hier wijkt Botwinnik af van het ge
bruikelijke patroon, dat met 9. Pf3
verder gaat.
.9 h7h"
Werkt slechts de witte plannen in de
hand. 9. Te8 verdiende de voor
keur.
10. Lg5h4 Tf8e8
11. f2—f3
Ontneemt zwart het veld e4 en be
oogt een latere bezetting van het
centrum met e3e4.
11. c6c5
12. OM) a7—a6
13. Tal—dl b7b5
14. Lh4—f2 c5c4
Hiermee is de teerling geworpen.
Zwart gaat aanvallen op de dame
vleugel, daarbij het centrum aan wit
overlatend.
15. Ld3—f5 Pd7—b6
16. Pe2—g3 Le7—f8
17. a2a3 Lc8—b7
18. e3e4
Wit is het eerst met zijn actie en
zet hiermee de zwarte stelling onder
druk.
18g7g6
19. Lf5h3 a6a5
llll
Een verrassend stukoffer, dat het
oogmerk heeft ruimte te maken voor
de witte e en f pion.
26. g6xf5
27. Lh3xf5 Dd8e7
28. Pe2—g3 La4d7
Hierna gaat het snel bergafwaards
met de zwarte stelling. Aangewezen
was 28. Lb5 met grote complica
ties.
29. Lf 5 X d7 Pb6xd7
30. Dbl—g6t De7—g7
Gedwongen, anders volgt 31. Pf5.
31. Dg6c6
Dwingt zwart de a-lijn prijs te geven.
31. Ta8xal
32. Tflxal Dg7—f7
33. Tal—a7 Pd7Xe5
Geeft het stuk terug- Zwart heeft
geen andere keus.
34. d4xe5 Df7e6
35. Dc6xe6 Te8xe6
36. Pg3—f5 Te6c6
37. Kgl—fl c4c3
Lijkt even gevaarlijk. Het is de
schijn die bedriegt want Botwinnik
wikkelt zeer nauwkeurig af en geeft
zijn tegenstander geen enkele kans.
38. b2xc3 b4xc3
39. Lf2—e3 Lf8—c5
40. Le3xc5 Tc6xc5
41. Ta7—al Ph7—f8
42. Kfle2 Pf8—e6
43. g2—g3 h6h5
44. Ke2d3 d5d4
45. Pf5d6
4. e4e5
De meest gebruikelijke voortzetting,
maar ook gambiet zetten als 4. Pge2,
4. Dg4, 4. a3, komen in aanmerking.
4. c7c5
5. a2—a3 Lb4xc3
Na 5.. La5 leidt 6 b4, cb4: 7. Pbö,
tot grote complicaties.
6. b2xc3 Pg8—e7
Tegen de uitval 7. Dg4 gericht. An
dere zetten zijn: 6. Dc7 7. Dg4, f5
8. Dg3, cd4: 9. cd4:, Pe7 10. Ld2, 0—0
(Reshevsky-Botwinnik Moskou 1948).
6. Pc6 7. Dg4, Pe7 8. Dg7:, Tg8
9. Dh7:, cd4: of 9. Da5 met moei
lijke verwikkelingen.
7. Pgl—f3 Pb8—c6
8. Lfl—e2 Lc8d7
9. 0—0 Dd8c7
10. a3a4 c5c4
Met moeilijk positiespel.
Wij komen nog even terug op
het bieden, waarvan wjj u de
vorige keer een en ander reeds
vertelden. De puntenwaarde is u be
kend en u weet dat er steeds hoger
moet worden geboden, maar er zijn
daaromtrent nog meer regels die wij
hier met u gaan behandelen. Het is u
als beginner waarschijnlijk wel duide
lijk dat dit bieden een heel belangrijk
onderdeel is van het bridgen. Dit
wordt namelijk aangewend om zoveel
mogelijk inlichtingen te geven aan de
partner, waaruit conclusies kunnen
worden getrokken die een goed eind
bod mogelijk maken. Op die metho
des en systemen komen wij later te
rug, nu eerst de normale bepalingen.
a. De gever mag beginnen te bieden.
b. Men moet altijd hoger bieden dan
zijn voorganger.
c. Men mag naast het noemen van
een bod altijd passen.
d. Men mag alleen bieden op de juis
te manier. Dus niet één schoppetje
of andere afwijkingen. De biedter-
men mogen geen bijzondere nuan
ces hebben. Men zegt: één of meer
schoppen, één of meer ruiten, of
klaveren of harten of Sans Atout.
Meer niet.
De gever mag beginnen te bieden.
Als nu achtereenvolgens 3 spelers
hebben gepast, is het zgn. eindcontract
bereikt. U begrijpt, aan het bieden
moet eens een eind komen. Dit einde
wordt bereikt als de laatste bieder
7 Sans Atout biedt. Dat is het hoogste
wat mogelijk is. Maar dit komt zo
veel niet voor. De verplichting alle
slagen te halen is bij bridge wel heel
zwaar.
Als er dus na de laatste bieder door
de drie volgende spelers is gepast, is
de laatste bieder gebonden aan zijn
contract. Dat wil zeggen dat hij zijn
laatste bieding moet spelen.
Een voorbeeld van zo'n biedproces
Zuid West
1. S.A. 2. Sch.
5 Rui pas
Noord Oost
pas l.Sch.
3 Rui pas
pas pas.
Na deze 5 Ruiten van Zuid, moet
hij deze met zijn partner spelen. Hij
moet dus 6 van het boekje en 5 ge
boden is 11 slagen van de 13 slagen
halen met als troefkleur Ruiten. In
bovenstaand geval moet nu de eerste
bieder van Ruiten, en dat is Noord,
als spelleider fungeren en is Zuid de
dummy of blinde. Na dit vastleggen
van het contract gaan we nu spelen.
D.w.z. de spelleider gaat proberen
aan zijn contract te voldoen.
De speler ACHTER de persoon die
spelleider is, komt altijd uit, en als
dit is gebeurd legt de dummy zijn 13
kaarten open op tafel en schikt deze
op zo'n manier dat zij voor alle spe
lers goed zichtbaar zijn. De spelleider
beschikt nu over 26 kaarten, de 13 van
hem zelf en de 13 van de dummy. De
dummy heeft verder met het spel
niets meer te doen, hij mag geen aan
wijzingen geven. Hij heeft alleen uit
te voeren wat de spelleider hem op
draagt en welke kaart hij moet spe
len. Hier komen we de volgende keer
nog op terug.
■aCpooxq pwaouaBisjddj una sa/mj
}s.iajm aCputu/a/Dj ua 'pooxq
apBxozaquojat/ uvci juvquaaoq
■laspu] ap ui uaBuidayui jdjudp
jaq 'fut uapoiq aacn% ap uassnj.)
zas/s/oq xa^uii ap uvci uaaq jat/
'zaqqvq .tajipa.i ap uvci puvq ap ut
jaajs ap 'jaj/jpq xayuiap uvci svjé
-apuq jat/ .-uaj/azjaq uajnof fCio. a<j
TUIN
Niet 45. Pd4:, wegens 45. Td5 enz.
45Tc5rl
FRANSE partij. Moderne variant.
De variant welke het meest wordt
aangewend, ontstaat na de zetten
1. e2 c4, e7e6 2- d2—d4» d7—d5
7. Pbl—c3, Lf8b4.
De stelling welke nu is ontstaan
kan tot buitengewoon ingewikkelde
carianten leiden. Vooral aan het spel
van de zwartspeier wordt hoge eisen
gesteld, want wit beschikt over vele
mogelijkheden. Slechts een speler van
de capaciteiten van een Botwinnik
kan met succes met zo'n moeilijke
verdediging omspringen. De beginner
dient dan ook met de Franse partij
te wachten.
VOOR echte bloemenliefhebbers,
die dit jaar bij het eerste begin
van de zomer al veel kleur en
geur in hun tuin wensen, breekt er
een drukke tijd aan. Wanneer u ge
woonlijk zo tegen eind mei in uw tuin
gaat werken om de eerste eenjarige
bloemen te zaaien en andere planten,
als zomerbollen en vaste planten -
uit te zetten, dan duurt het nog een
hele tijd voor u wat bloemen heeft.
Vooral wanneer we tegen die tijd wei
nig warm weer krijgen, kan het we
ken duren eer dahlia's en knolbego
nia's zin hebben om hun kop boven
de grond te steken. Maar legt u het
erop aan. dan is het heel goed moge
lijk om deze periode te bekorten.
Door het stekken kan de bloei in de
meeste gevallen vervroegd worden en
daarnaast is het een goedkope metho
de om wat meer planten van de soort
of de kleur die u bevalt, te verkrijgen.
Om te beginnen kunnen de geraniums
en fuchsia's die u voor de winter op
een vorstvrije plaats heeft gezet, voor
de dag worden gehaald. Zien de plan
ten er fris en stevig uit, dan kunt u
bebladerde stengels, ter lengte van
ca. 10 cm. afsnijden om te stekken.
Als grondmengsel kunt u het beste
krachtige tuingrond, vermengd met
wat scherp zand nemen.
Zien de planten er wat slap en licht
van kleur uit, dan is het beter ze eerst
wat aan licht te laten wennen,
door ze op een niet al te zonnige
plaats m de huiskamer te zetten, en
ze matig water te geven. Stekken heb
ben steeds voldoende vocht nodig om
aan de f>r°ei te komen, dus geregeld
controleren of de aarde in bloempot,
bak of kistje nog vochtig is.
Knolbegoma's dahlia's en canna's
kunnen we vervroegen, door ze in
maart al binnenshuis of onder glas te
planten. De knollen gaan dan al vast
uitlopen en hebben zo in het voorjaar
een helev°orsprong Canna's planten
we in krachtige gron{j we houden
de pot oi Dax op een warme plaats, tot
ze eind mei naar buiten kunnen, naar
het warmste plekje in de tuin. Dah
lia's en Jsnolbegonia's leggen we in
'n luchtig grondmengsel (zeer ondiep)
binnenshuis, of buiten onder glas in
een warme bak. Deze knollen gaan
spoedig en dan hebben we na
enkele we ^n nog de mogelijkheid om
van gj"? ^?mPlaren enkele stekken
te snijden. Wanneer de spruiten 5
10 cm. lang zijn, snijdt u ze met een
stukje van cte knol af en plant deze
stekken »n een kistje met turfmolm en
zand. Na een maand moeten de plant
jes langzaam aan <je buitenlucht wen
nen en daarna kunnen ze in mei (knol
begonia s met voor eind mei) worden
uitgeplant.
WIJ geven u hieronder een prijs-
probleem, waar weer drie prij
zen op worden gezet. Een eerste
prijs van 10,- tweede prijs van
ƒ7,50 en een derde prijs van 5,-,
Bij meer goede oplossers wordt
geloot. De inzending moet binnen zijn
uiterlijk 31 maart a.s. en deze moet
u zenden naar Redactie Plus, N.Z.
Voorburgwal 65, Amsterdam C, en in
de linkerbovenhoek Klaverjasrnbriek
Liefst op een briefkaart.
Sch. V
Hart. V
Rui. 10, 9
Kla. B, 9, 8, 7
Sch. 9 N Sch. A. 7
Har. A, 10, 7 W O Har. H, 9, 8
Rui. H Z Rui. V, B, 8
Kla. H, V, 10 Kla
Sch. H, B, 10. 8
Har. B
Rui. A, 7
Kla. A.
Oost ie. de gever en mag beginnen
met bieden. Zuid moet uitkomen.
Vraag 1. Wie ham het spel op en
wat werd de troefkleur?
Vraag 2. Waar kwam Zuid mee uit?
Vraag 3. Wat was bet resultaat van
de opnemer.
Veel succes en u weet het voor 31
maart a.s. inzenden.
DE MARS is voor onze beginners
altijd iets heel moeilijks. Het is al
tijd een grote prestatie aan de klaver
jastafel. zo'n mars met aUe punten
in de wacht te slepen. Hier is wel
een beetje geluk bij geweest en meest
al komt het door een of andere fout
van de tegenstanders, waardoor in de
meeste gevallen een mars niet meer
tegen te houden is. Het aantal punten
hiervoor is dan ook wel de moeite
waard nl. 162 plus 100 extra is 262
punten. Men speculeert wel eens op de
fouten van de tegenstanders en dat
wreekt zich dan. Wilt u een Mars
halen, dan moet er een redelijke kans
zijn, anders is het beter uw gewone
spel te spelen, hetgeen is gebaseerd
op het halen van de meeste punten.
Waag niet te veel en wacht de eer
ste twee slagen af voor u een besluit
neemt.
Immers, dan weet u iets over het
geen uw maat meebrengt, en hoe de
verdeling is rondom u heen. Die con
clusies moeten de doorslag geven, en
als er twee twijfelslagen zijn stop dan
maar met uw mars-inspiratie want
het zou een klein wondertje zijn als
uw tegenstanders zich tweemaal zou
den vergassen.
Dat in dit opzicht opletten is gebo
den. begrijpt iedere klaverjasser of
schoon dit nog te vaak te Ücht wordt
opgenomen. Tellen van de gevallen
kaarten is noodzakelijk. Als u dit
laatste onvoldoende doet. is het halen
van een mars een gelukje dat u
wel eens toerolt maar dat dan ook
niets te maken heeft met GOED
SPEL.
Een klaverjasser MOET WETEN
wat is gevallen. MOET weten wat
zijn partner eventueel in handen heeft
waarvan de eerste twee slagen hem
alles moeten vertellen.
Dit han voor een beginner wel eens
te veel zijn, maar die zekerheid is
alleen onder de knie te krijgen door
veel te spelen en op te letten!
KLAVEREN AAS.
Lts van Ria Exel
(Door Lukas Enzler)
IOOR DE GEVORDERDE het volgen
de spel:
Sch. 8.5.
Har. 7.
Rui. A.V.8.7.6.
Kla. H.B.8.6.3.
Sch. A.B.9.4.3.2. N Sch. H.6.
Har. 4.3. W O Har. H.V.B.6.5.
Rui. B.4.3. Z Rui. 10.9.5.2.
Kla. 10.9. Kla. 5.4.
Sch. V.10.7.
Har. A.10.8.4.2.
Rui. H.
Kla. A.V.7.3.
Zuid was de gever en de bieding
verliep als volgt:
Zuid West Noord Oost
1 Har 1 Sch. 2 Rui pas
2 SA. pas 3 Kla. pas
5 KI. pas pas pas
Op dezelfde kaart werd op een an
dere tafel 3 SA gespeeld, ook door
Zuid doordat Noord in de tweede
biedronde op de 2 SA 3 SA bood j§
wat in dit geval niet goed was. De 5 m
Klaveren werd gehaald de 3 SA bete- g
kende 2 down.
Les is:beter de kleuren noemen, dan
SA herhalen.
SANS ATOUT 1
Het lijkt «og wat vroeg om over dit
onderwcP denken, wanneer het i
gaat O» «t de tuin, maar toch
moet ik er _ian herinneren dat bij
gunstig weer in maart, verschillende
zomer bl«e <ie knolgewassen kun
nen worden gepiant. Het perk moet
van te voren worden gespit, maar het
is niet raadzaam bij het spitten in
het voorjaar nog mest aan te brengen
ln dit perk- n .^s bemeste grond
zoudt u wel grote knollen en bollen
krijgen en er°en en veel
stengels, maar op de vele snijbloemen
zoudt u lang" moeten wachten
Vanaf half maan kunnen lelies ra-
nonkels en montDreuas, klaverzuring, j
galtonia en gladiool worden geplant
Bij lelies waarvan °e bolien reeds
zijn uitgelopen, moet m?n 2eer V0Qr.
ziebtig zijn om deze uiuoPers n-
beschadigen. Verder moeten de hoog. i
bloeiende soorten direct niet een stok
worden gesteund. Het beste js de_
ze windvangers als gmdiool, galtonia
en sommige lelies maar op een be_
schutte plaats te zetten, anders krijgen I
ze het bij harde wind sterk te verdu-
ren.
xmiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiniiiiiiiiiBiiiiuiii||||||,,||||||||niiiiiiij|iiiiiiiiiiiiiiiii, j
DAMRUBRIElt De stan(j doet we, n,et aan dg parti;j
Probleem voor geoefende oplossers. denken doch de ontleding is niet alleen
No. 4218 v. Th. VEERMAN te Volendam ?„i6p, verborgen doch ook buitengewoon
fraai en verrassend.
Probleem voor beginnende oplossers.
No. 857 van DIK v. d. BERG
te Waddinxveen.
Wit speelt en wint. Oplossingen kun
nen ingezonden worden tot 15 april a.s.
aan B. H. M. Stevens» Eikenlaan 36.
Heemstede.
Met dit probleem presenteert zich weer
een nieuwe medewerker die wij een wel
gemeend welkom toeroepen. Zoals men
zal bemerken is'het werk nog niet in
alle opzichten „af", maar de aanleg is
aanwezig en, als eerste proeve mag het
er wel zijn.
OPLOSSING
van No. 4211 van JOH. v. d. BOOGAARD
te Huissen.
Wit speelt naar: 11-7, 32-27, 50-44, 28,
8! 18, 39, 3, 7, 5 en wint.
Dit is weer zo'n echt meesterstuk van
onze grote probleemkunstenaar I
Wit begint en wint. Oplossing van
de nummers 857 en 858 kunnen tegelijk
ingezonden worden tot 1 april a.s
OPLOSSING
van No. 853 van Th. DE ZWART
te Sassenheim.
30-25, 36x47, 25x3, 47x15, 3x33, 15x47,
39-33, 38x40, 45x34 en het is uit.
Een simpel niemendalletje met weinig
inhoud. Deze auteur kan het stellig beter
doch is te snel tevreden met zijn werk.
Wat meer studie van de producten van
anderen zou hem zeker ten goed komen.
mimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiii
HET PARTIJSPEL.
Illlllltlllllllllllllllllllllllllllll
Aan het a.s. toernooi om het kam
pioenschap van Nederland 1965 zal ojh.
worden deelgenomen door de heer C.
Varkevisser te Katwijk. Uiteraard wor
den de verrichtingen van de nieuwe
lingen met belangstelling tegemoet ge
zien.
Om onze lezers iets te laten zien van
het spel van deze heer geven we hier
de partij welke hij onlangs voor het C.
C.-toernooi te Den Haag speelde tegen
C. Zijlstra uit Alphen aan de Rijn. V.
hanteerde de witte stukken.
1. 33-28 18-22; 2. 38-33 12-18; 3. 42-38
7-12; 4. 32-27 19-23 5. 28x19 14x3; 6.
34-29 23x34; 7. 40x29 1-7; 8. 37-32 17-21; 9.
31-26 22x31; 10. 26x37 10-14.
Een opening zoals er zovele gespeeld
worden zij het dan met altyd weer
andere nuances. 11. 45-40 14-9; 12. 39-34
21-26; 13. 44-39 19-24; 14. 32-28 18-22; 15.
28x17 11x22; 16. 37-31 26x37; 17. 41x32
13-18; wie zou er nu verwachten dat
zwart hier op een schijf winst speelt?
Ook de witspeler was zich van geen ge
vaar bewust en liep er in: 18. 34-30?
22-27! 19. 30x19 27-31; 20. 36x27 18-22; 21.
27x18 12x45; heel verrassend! De stand
is nog wel gelijk, maar het stuk op 19
is tendode opgeschreven: 22. 49-44 9-13;
23. 44-40 45x34 24. 39x30 13x24 25. 30x19
4-9; 26. 43-39 9-13; 27. 39-34 13x24; 28.
34-30 3-9; 29. 30x19 9-13; nu is het stuk
niet meer te redden: 30. 47-42 13x24 31.
33-29 24x33; 32. 38x29 8-13; 33. 32-28 20-25;
34. 42-38 5-10; 35. 50-44 10-14; 36. 48-43
7-12; 37. 46-41 16-21; 38. 38-32 2-8; 39.
41-37 21-26; 40. 44-39 14-20; het hergroe
peren van de stand duurt wel even doch
het contact komt toch en dan zal wit het
gemis van het stuk gaan voelen: 41.
39-33 8-13; 23. 44-40 2-8; 24. 40-34 24-29;
13-18; 44. 38-33 18-22; 45. 28x17 12x21; 46.
33-28 8-12; 47. 28-23 12-18; 48. 23x12 21-27;
49. 32x21 26x8; 50. 37-32 8-13; 51. 32-28
13-19 en wit staakte terecht de onge
lijke strijd.
Na het behalen van de verrassende
stukwinst was het voor zwart niet zo
erg moeilijk meer om te winnen.
ITGAAN in het gebied van
kunst, hetzij zwaar, hetzij
hoeft niet per se te beteken^
dat er met ernstige gezichten Dl0«i
worden rondgelopen zoals je dat
eens ziet °P tentoonstellingen. El*,
stad, die zichzelf serieus neemt. he^A
tegenwoordig wel een of andere o"'
ciële kunstzaal, waar op gezette tijde
de stedelingen kunst komen kijfccl1.
Zo heeft Vlaardingen bijvoorbeeld eclï
zeker wat de buitenkant betreft
aardige representatieve kunstzaal P1
toresk van bouw, oud en sfeerrijk, %e'
legen aan de Oosthavenkade, de V»5'
bank genaamd. De commissie vo°r
beeldende kunsten nodigt steeds wecf
kunstenaars uit er bun werk te kom®11
tonen. Momenteel exposeert daar
Exel uit Den Haag met grafiek, teke'
ningen, etsen en litho's. Wil men
eens vertreden en eens iets ander*
zien dan alleen maar televisie, dan
een bezoek aan de Visbank de moei*6
waard. Er hangen portretten van be'
kende Nederlanders, een serie ,,MeP'
sen van deze Tijd", waarin men ka*
zien hoe de kunstenares de mens een'
traal stelt en in haar werk bezig i*
met problemen van onze tijd. Blijven
wij eenzaam, ook al leven wij midden
tussen de anderen? Het spel van bet
stadskind kan haar ontroeren en be
wegen tot een prent, waaruit liefde
voor de mens spreekt. Ga kijken,
dat men ook zal zien om tot de ont
dekking te komen dat er meer is tus
sen hemel en aarde dan alleen maat
werken, eten en slapen.
In Amsterdam in de Sociëteit Kie
keboe je kan er nog een biertje
drinken ook, helemaal geen poeha
verder hangen 'n aantal olieverf
schilderijen van 'n man, die jaren
lang als bouwvakarbeider de kost
heeft verdiend. Hij is op latere leef
tijd gaan schilderen en dat doet hij
njet eens zo gek. Zijn naam is J. H.
Willemse en hij was een groot vriend
e*i bewonderaar van de 'n paar jaar
geleden overleden Haarlemse schilder
Boot. Willemse maakt vooral stille
vens, mooi van kleur en eenvoudig en
mee. Hij schildert gewoon om 't maar-Ja
eens gewoon te zeggen. Een kijkje in
Kiekeboe is nog niet zo onaangenaam.
Keizersgracht 16.
Wie eens een avondje in spanning
wil zitten moet >,Het Tweede Schot"
van Robert Thomas in de gaten hou
den. Toneelgroep Centrum heeft van
dit stuk onlangs de eerste opvoering
gegeven en 't zal ongetwijfeld weldra
in steden als Amsterdam, Haarlem,
Schiedam en Rotterdam te zien zijn-
Tot nu toe is men er het land mee
ingetrokken. Maar het is goed nu vast
de naam te onthouden. Natuurlijk
gaan wij hier niet vertellen hoe het
allemaal met dat tweede schot zit-
In elk geval kan men er zich mee ver
maken, zowel om het spel van And
Hasekamp als dat van Gerard Hart
kamp en Maxim Hamel. Er wordt ook
echt geschoten in deze thriller, waarin
de jaloezie van één man plotselinge
gevolgen blijkt te hebben voor zijn
hele omgeving. Het is ingenieus ge
spannen. Iedereen kan er plezier mee
hebben.
Ten slotte gaat in de Kleine Komedie
aan de Amstel in de hoofdstad tot en
met 1? maart elke avond het nieuwste
blijspel van Dimitri Frenkel Frank-
„Polyester Polka" genaamd. Een
vriendelijk e^ handig in elkaar gezet
niemendalletje, waarheen eeniedef
kan gaan die zich eens wil verzetten
tegen de dagelijkse sleur. De Kleine
Komedie is een alleraardigst theater
tje, waar sfeer hangt. En dat mag
ook nog wel eens helpen om 'n avond
je-uit te doen slagen.
U weet het langzamerhand wel: er zitten weer vijf kleine verschillen in bovenstaande tekeningen over bezorgd eni
onbezorgd brood. Laat de kaas niet van uw brood eten, maar probeer zelf die vergissingen te ontdekken, alvorensË
de oplossing (elders op deze pagina) te raadplegen.
EEN goed gezond plantenbestand
in het aquarium is een voorwaar
de waaraan noodzakelijkerwijs
voldaan moet worden, willen we suc
ces hebben raet het houden van onze
visjes, planten verfraaien onze bak; ze
hebben een decoratieve functie. Dit is
zeker een zeer belangrijke taak, maar
toch niet de belangrijkste. Het eigen
lijke en voornaamste doel waarom wij
planten in onze bak houden is, omdat
zij het biologisch evenwicht in het
aquarium tot stand zullen brengen.
We moeten dit begrip biologisch
evenwicht wat nader en kritischer
gaan bekijken, zodat ons wat duide
lijker voor ogen komt te staan, waar
om deze evenwichtssituatie i„ onze
bak van zo'n enorm belang is.
Alles wat leeft heeft zuurstof nodig,
onverschillig of dit nu plant of dier is.
Het visje, dat speels ia onz« bak rond.
dartelt, heeft zuurstof nodig en de plan
ten, die nukkig op de deining van
het aquarium-water meegolven, heb
ben evenzeer zuurstof nodig. In de
vrije natuur kunnen planten en dieren
de zuurstof zo zonder meer aan de
lucht ontrekken. In het water echter
zal de benodigde zuurstof aan het wa
ter ontrokken moeten worden. En nu
blijkt al heel gauw, dat we in ons
aquarium zeer sterk in het nadeel
staan.
Door de betrekkelijk geringe afme
tingen van onze bak, zal de in het
water opgeloste hoeveelheid zuurstof
niet voldoende zijn om zowel planten
als vissen van zuurstof te voorzien.
Lucht in het water pompen om zodoen.
de voor zuurstof te zorgen heeft geen
ïnkele zin. omdat de opname van lucht
uit de snel naar de oppervlakte stijgen
de belletjes praktisch nihil is. Boven
dien hebben we te maken met een ver
warmd aquarium en dat betekent, dat
de hoeveelheid zuurstof in het water
geringer zal zijn naarmate het water
warmer wordt. Het probleem lost
zich echter vanzelf op, want planten
hebben weliswaar zuurstof nodig om
te kunnen leven, maar anderzijds pro
duceren zij zelf ook zuurstof.
Dit is het wonder der natuur, want
de plantjes hebben behalve zuurstof
ook koolzuur nodig om te groeien.
Koolzuur is volop in het water aan
wezig.
Het wordt door het bladgroen van de
plantjes opgenomen en omgezet in
koolzuur en zuurstof. Nu kan zich dat
proces niet alleen afspelen onder in- s
vloed van het zonlicht. Is er niet vol-
doende licht dan zal de plant niet vol- s
doende kunnen assimileren, hetgeen
voor de vissen nadelig is. Met andere
woorden, wanneer er niet voldoende
licht is, gaat de zuurstofproduktie H
door de planten achteruit.
Dit hele betoog leert ons dus, dat we f§
moeten streven naar een situatie in p
onze bak, waarbij de hoeveelheid zuur.
stof, welke nodig is voor het leven in
het aquarium in evenwicht gehouden
wordt door de hoeveelheid zuurstof
welke door de planten wordt geprodu. s
ceerd.
Deze evenwichtssituatie is slechts s
bereikbaar,indien er voldoende licht
aanwezig is, indien de temperatuur s
van het water constant is en indien
het aantal visjes niet te groot is.
Ik heb er reeds meerdere malen op
gehamerd, dat een ontbreken van de-
ze evenwichtssituatie onherroepelijk. g
zal leiden tof een massale vissterfte. j§
En waarschuwing die men ter harte f|
dient te nemen! Anderzijds kan ter ge-
ruststelling van de beginneling, gezegd H
worden, dat het allemaal werkelijk
niet zo moeilijk is als 't misschien wel
lijkt. Wie zorgvuldig en doordacht te
werk gaat bij de inrichting van zijn
bak, vindt al gauw de juiste verhou-
dingen. Is eenmaal -t biologisch even-
wicht bereikt, dan vraagt bet aquari-
um betrekkelijk weinig zorg. De na-
tuur doet ook al is het dan in klein
bestek de rest. De planten bloeien s
en groeien op hun best en zijn ranke m
zuurstofproducenten.
B. s
Een van de vervelendste ding®"]
die een dokter van tijd tot tij"
tegen zijn patiënten moet zegge"
is: „Laat dit of dat, eet niet Z°
veel, rook niet, enzovoort". Soms ech
ter kan de dokter ais advies gevch-
„Doe wat u wilt, eet wat u wiit,
u geen zorgen". In die gevallen is
patiënt blij en de dokter is biy. Laats
toen meneer Simons mij consulteerde.
deed zich zo'n geval voor. Een vrieh'
van hem was onlangs gestorven aa"
een hartziekte. Meneer Simons
zich toen zorgen gaan maken oV'e,
zijn eigen hart. Hij had geboord d#
de ziekte te maken had met een le
hoog vetgehalte in het bloed en
daarom uit voorzorg wat minder v
gaan eten.
Ik legde mijn bezoeker uit, dat d'J
sommige mensen inderdaad te vet ete
het vetgehalte in het bloed te no"<s
kan doen oplopen, maar dat ne n.
weer te maken met persoonlijke aa
leg en de spanningen waaronder
patiënt leeft. t;
Ik stelde meneer Simons Ser ict
„Eet u maar wat u wilt. U bent 01 (s
corpulent. Uw hart is gezond.
totaal geen reden om u op een la
vet-dieet te zetten. U bent er eenvo
dig het type niet naar". roP
Meneer Simons vroeg me daar
welk type dan wel aanleg heeft
hartpatiënt te worden. ._,0
Ik vertelde hem dat de dokj*o
tot de conclusie zijn gekomen, t(jig
toekomstige hartpatiënt onge,J!eus
van aard is, agressief en atnu:li»
Men kan hem bijvoorbeeld herken
aan de manier waarop hij ztif1 "L,ee
afwacht In een restaurant. VVaar ,e
helemaal niet gezegd wil zijn, da*eIit-
mensen die deze eigenschapp®11
ten, Iets aan hun hart krijgen.
huisa»1^
Mr
s VI
N o
