WERKENRODE
technische school
voor gehandicapte jongens
Helpende
handen
maken
sterke
handen
Steeds dieper I 1
duiken m het
Apestreek
Plannen
Huis op zeebodem
Hebt u dat
gelezen
vvxn^uinnn^
Speciaal
2© MAAKT is'*©.»
PLUS
DE Royal Navy, de Engelse Marine, gaat in grootse stijl mee
doen aan het internationale onderzoek van de oceanen. Dit
onderzoek, dat tot dusver op betrekkelijk kleine schaal ver
richt werd, zal dit jaar gebundeld worden. Een aantal landen
heeft zich hiertoe bereid verklaard. Men wil meer van de
oceaanbodem weten, teneinde een helderder inzicht te krijgen
in de constructie van onze aarde. Van Nederlandse zijde is het
onderzoekingsvaartuig „Snellius" ingezet. De 'bouw van een
nieuw, geheel modern en veel groter onderzoekingsvaartuig
staat op het programma van onze marine. De basis voor het
internationale onderzoek is reeds gelegd tijdens het z.g. Geo
fysische Jaar (196364) waarin vooral 't Zuidpoolgebied onder
zocht werd. Het doel van dit onderzoek was echter niet in de
eerste plaats op de oceanen gericht. Er werden waarnemingen
op tal van terreinen der wetenschap gedaan, in het bijzonder
betreffende de invloed, welke de zon op de aarde en de at
mosfeer uitoefent.
„Wij speculeren niet op het ge
voel vaA het bedrijfsleven. Wij we
ten echt wel, dat de zakenwereld
geld wil verdienen en dat medelij
den erg kort duurt. De jongens, die
wij de maatschappij insturen ken
nen hun vak en zij willen zelf niets
liever dan hun vakbekwaamheid
in praktijk brengen."
Directeur J. Verstegen van de Tech
nische School voor minder valide jon
gens te Groesbeek voert mij rond door
de lokalen van „Werkenrode". Aan
de draaibanken staan knapen met
armprothesen. Zij kijken niet op, zo
verdiept zijn zij in hun werk. In de
hoek van het lokaal zit een jongen
met totaal verlamde benen in een
rolstoel voor een tekentafel. Zijn han
den glijden over het vel tekenpapier
en een leraar, die achter zijn rug
staat, brengt kleine correcties in het
ontwerp aan. Over het stenen pad
langs de school komen vijf leerlin
gen aan. Zij dragen stofjassen en
krukken. Opgewekt lachend bege
ven zij zich naar een ander lokaal,
waar een geestelijke een film gaat
draaien over de toepassingsmogelijk
heden van hun opleiding.
De heer Verstegen kijkt zijn pupil
len even na en zegt dan: „Het is
prachtig en dankbaar werk met deze
jongens te mogen optrekken en ze
klaar te maken voor de harde maat
schappij. De resultaten, die we in de
afgelopen drie jaar hebben bereikt,
zijn hoopgevend voor de toekomst en
als straks (we verwachten in 1966 in
vol bedrijf te kunnen gaan) ons nieu
we internaat annex school aan de Nij
meegse Baan gereed is, kunnen we
circa 140 invalide jongens van twaalf
tot zeventien een vak leren."
De veertigjarige directeur, die nu
wordt bijgestaan door negen leraren
Instructie aan een jongeman met
slechts één arm.
en twee geestelijke leiders dominee
en kapelaan werken nauw samen)
vertelt vol gerechtvaardigde trots over
de eerste „aflevering". Hij wijst op
een portret in zijn kamer van een
spastische knaap in een invaliden
wagentje en zegt: „Die jongen is een
zeer gewaardeerde kracht in een fa
briek in Helmond. Hij hoort tot de
beste werkers van het bedrijf. De fijn-
mechanica, die hij bij ons heeft ge
leerd maakt hem volwaardig, al kan
hij zichzelf niet verplaatsen en moet
hij per taxi van huis naar fabriek
worden gebracht. We zijn doende in
samenwerking met de directie van
zijn zaak de jongen aan een Dafje
voor invaliden te helpen. Van de
twaalf jongens, die met hun diploma
in de zak Werkenrode verlieten zijn
er elf heel goed terecht gekomen en
dat is een felicitatie waard. Waar de
leerlingen vandaan komen?
Van Delfzijl tot Maastricht en van
Wieringerwerf tot Goes. Dus uit alle
delen van ons land en van alle gezind
ten.
Het wit gekalkte gebouw aan de
rand van Groesbeek biedt thans
plaats aan 65 jongens, van wie er
62 intern zijn. Het voormalige kloos
ter „Werkenrode" werd omgebouwd
tot een school en spoedig bleek, dat
ook deze behuizing te klein was. In
mei 1964 werd met de bouw van een
nieuw complex begonnen en dat
wordt iets zeer speciaals. Drie pavil
joens. een technische school met
overdekt instructiebad en sportlo-
kaal, een hoofdgebouw met thera
pie-afdeling. kortom een ideaal
oord voor deze minder bedeelde kna
pen. Enkele onder hen zijn het
slachtoffer geworden van de ver-
keersmoloch, die hen blijvend inva
lide maakte.
De plaats die Werkenrode in Groes
beek heeft ingenomen is niet gering.
In deze bosrijke en prachtige streek
voelen de meeste jongens zich spoe
dig op hun gemak en zij beseffen, dat
zij deze kans om „self-supporting" te
worden niet mogenlaten schieten.
Er wordt hard en ernstig geleerd op
„Werkenrode". Men wil geen mede
lijden, men wil alleen maar een goed
vak leren. De jongen, die geen stuur
over zijn handen heeft, leert met
ijzeren discipline een werkstuk ma
ken, de jongen met de verlamde be
nen blijkt een fantastisch tekenaar te
zijn.
De zorg om de gehandicapten Is in
Werkenrode in goede helpende han
den. Er is geen overdreven verwen
nerij en geen gefleem. Er worden
prestaties verricht door een team van
leraren onder uiterst moeilijke om
standigheden. De internaatsverzor
gers wijden veel aandacht aan vrije
tijdsbesteding. Handenarbeid, potten
bakken, houtsnijwerk, glazuren etc.
Vooral de ouders van de jongens
staan er vaak versteld van met wei-
ge vindingrijkheid nieuwe produkten
worden vervaardigd, in deze zelf
standige technische school voor min-
der valide jongens in ons land.
Het is goed te weten hoe men zijn
jongen op Werkenrode kan laten in-!
Deze jongen mist een hand, maar zijn
prothese stelt hem in staat een uit
stekend tekenaar te worden.
ENGELSE MARINE VOOROP BIJ
ONDERZOEK OCEAANBODEMS
ONBEKENDE SM
schrijven. Toegelaten worden jongens,
die in de meest uitgebreide zin des
woords gehandicapt zijn. De groep
spastische jongeren is zeer groot. De
aangemelde kandidaten worden voor
een proefopname van enkele dagen
opgeroepen. De staf van het instituut
onderzoekt dan de mogelijkheden,
welke de opleiding voor de jongen
kan bieden. Dit brengt voor de ouders
(uitgezonderd de reis) geen kosten
mee. Het voordeel van deze proefop
name is, dat de kandidaat en zijn va
der en moeder het instituut van nabij
hebben leren kennen. Op „Werkenro
de" wordt begonnen met een voorbe-
reidende klas. In dit eerste jaar wordt
onderzocht of de pupil een aangepas
te opleiding metaalbewerking, even
tueel later uit te breiden met o.m.
elektrotechniek, kan volgen. Hierna
volgen twee jaar gerichte vakoplei
ding. Aan het eind van de cursus
wordt aan het vergelijkend provinci
aal examen van de technische scholen
deelgenomen en het is gebleken, dat
de jongens van Werkenrode in alle op
zichten deze toets der kritiek kunnen
doorstaan.
„Werkenrode" - Groesbeek heeft
nu reeds bij het bedrijfsleven een goe
de naam en wanneer straks het nieu
we gebouw aan de Nijmeegse Baan
gereed is, zal het werk pas goed be
ginnen. Helpende handen maken ster
ke handen en dat zijn wij aan deze,
onze jongens verplicht.
WILKO A. G. M. BERGMANS
r, hoogtepunt van de nieuwe wetenschap-
£®I'ijke speurtocht zal wel het Ameri-
Jjanse Mohole Project worden. Zoals
'J destijds in het kort bericht hebben
"len de Amerikanen op de bodem van
u® Stille Oceaan een gat in de aard-
lin k°ren> teneinde er de samenstel-
van vast te stellen. Onder de
®eanen is de aardkorst het dunst. Overi-
f®hs zullen de Amerikanen, die al een
-jjhtal proefboringen hebben verricht,
£,s in 1968 met bet eigenlijke boorwerk
•innen beginnen.
Intussen zwermen de onderzoekings-
jAartuigen over de grote watervlakten.
rnSehe schenen zijn al sinds enkele ja-
jjh in de Stille Oceaan gestationeerd,
(j® Amerikanen gaan aan hun bestaan-
ee vloot zes nieuwe schepen toevoegen
?°k een aantal onderzeeboten, spe-
Aa .v,oor bet diepduiken geconstrueerd.
nan .één ei-van. bij voorbaat de Alumi-
tj^t gedoopt, 'wordt al gewerkt. Alu.
(j'tjaut, omdat deze geperfectioneerde
son voornamelijk uit een speciaal
Ren aluminium zal bestaan, dat te-
ls n een bijzonder sterke druk bestand
p.pe Engelsen hebben omtrent bun
óównnen evenals de Snellius opereren
tui enkeIe van hun onderzoekingsvaar-
h„,®eri 'o de Atlantische Oceaan zo pas
1 een- en ander bekend gemaakt. Naar
voorbeeld van de bekende Franse on
derzoeker kapitein Cousteau willen ze
t.z.t. proberen, constructies te ontwer
pen en mannen op te leiden, om op de
bodem van de zee te leven.'
Het is evenwel niet alleen met het
oog op het bereiken van wetenschappe
lijke resultaten, dat de Royal Navy een
uitgebreid programma heeft opgesteld.
Ze is ervan overtuigd, dat in de naaste
toekomst de Atlantische Oceaan een
groot gedeelte van de z.g. H-Deterrent, de
verdedigingslinie der atoomwapens van
West Europa, zal moeten herbergen.
Dit zal reeds in 1970 of 1980 gebeurd
moeten zijn.
Om de Deterrent te water te kunnen
opbouwen, stelt de Engelse regering
zich voor twee nieuwe typen onderzee
boten .te ontwerpen. Eén ervan moet
heel diep kunnen duiken, minstens vijf
duizend meter, terwijl de andere, die
een grotere beweeglijkheid zal hebben,1
tot ongeveer driehonderd meter diepte
zal moeten kunnen gaan. De betreffende
afdelingen van het Ministerie van De
fensie hebben de ontwerpen in onder,
zoek Wanneer toestemming wordt ver
leend ze uit te voeren, zullen er mil
joenen vierkante kilometers van de
oceanen voor een „grondige" explora
tie en wetenschappelijk onderzoek door
de geleerden van de Royal Navy open
gesteld worden.
De diepzee-duikboot zal in staat zijn
over grote afstanden langs de oceaan
bodem te kruipen, om daar naar wrak
ken te zoeken en gegevens te verzame
len voor de vervaardiging van bodem-
Duiken naar de bodem der oceanen,
om meer aan de weet te komen over
de samenstelling van onze planeet.
kaarten. To,t de uitrusting behoort een
nieuw soort echolood. Wellicht zal ze ook
van lasers voorzien worden, de appara
ten, die ontzaggelijk sterke lichtbundels
uitstralen, alsmede van één °f twee
mechanische grijpers, om voorwerpen,
o.a. monsters van de oceaanbodem op
te pikken. In de Verenigde Staten zul
len, als resultaat van het zoeken naar
de gezonken nucleaire duikboot, tegen
1970 vier van deze boten of zo men wil,
vehikels, gebouwd worden.
De kleine duikboot, waarop de En
gelse Marine, zijn zinnen heeft ge
zet, zal twee of drie man op observa-
tietochten op ongeveer drie honderd
meter diepte kunnen meevoeren. Het
ontwerp is er reeds, zoals gezegd en
het heeft ook al een naam: SURV.
Desondanks bestaat er bij de Navy
ook grote belangstelling voor een
Amerikaanse constructie, die Diving
Saucer, ofwel duikende schotel heet en
veel overeenkomst vertoond met de z.g.
vliegende schotels der science fiction-
schrijvers. Deze duikende schotel werd
door kapitein Cousteau ontworpen. Hij
is ongeveer 3 m breed en weegt drie en
een halve ton, kan drie of vier uur
achtereen onderwater kruisen, met
een snelheid van een knoop (1851 me
ter) per uur en wordt door waterstraal
aandrijving voortgestuwd. De piloot
keert met zijn vaartuig naar de opper
vlakte terug door ballast los te
gooien.
De Royal Navy heeft nog andere pij
len op haar boog. Ze wil supersterke I
wanden voor onderzeeboten maken, zo
dat die op veel grotere diepten kunnen
opereren dan thans het geval is, mis
schien tot 1000 meter toe. Welke ma
terialen hiervoor zullen worden gebruikt,
Is nog een geheim, maar het is bekend,
dat Amerikaanse geleerden de produk-
tie van bijzonder sterk staal en titanium,
het nieuwe metaal, alsmede van met ve
zels versterkt plastik mogelijk gemaakt
hebben- Voorts wil de Navy zich aanslui
ten bij een internationale dienst tot
hulpverlening aan duikboten en het zoe
ken naar gezonken duikboten.
Ten slotte wil de Navy haar duikbo
ten van snel werkende ontsnappingska
mers voorzien, zodat de bemanning in
geval van nood direct het vaartuig kan
verlaten. Voorlopig zal dit evenwel
r slechts tot op een diepte van ongeveer
twee honderd meter mogelijk zijn. Al
le tot de O en P klasse behorende bo
ten, in totaal 21, zullen dergelijke ka
mers krijgen, zodra ze om de een ot
andere reden op de helling moeten wor
den gezet. De Orpheus heeft er al een.
De bemanning zal tevens met speciale
rubbercostuums uitgerust worden, met
hoofdkappen, die met een rits sluiten
en openen. Hierdoor is het de man.
die het aantrekt mogelijk, dank zij een
luchtzak in de kap, te ademen geduren
de de tijd. welke hij nodig heeft om
de oppervlakte te bereiken. Deze tijd
behoeft niet meer te zijn dan vijftien
seconden, tenminste bij een diepte van
honderd meter. Tot voor kort werd aan
genomen, dat de grootste diepte, waar
op een man uit een zinkende of gezon
ken onderzeeboot kon ontsnappen, on
geveer 75 meter was.
De Royal Navy is er ook op uit. de
mogelijkheden tot communicatie tussen
gewone schepen en onderzeeboten te
verbeteren, zodat ze gemakkelijk met
elkander kunnen „spreken". Bovendien
wil ze de capaciteiten der duikers op
voeren. „Zo diep mogelijk' 'zal het de
vies luiden. In ieder geval zal de duik-
tïjd mede dank z>j hogere bekwaam
heid lang genoeg moeten zijn om een
duiker in staat te stellen, aan een ge
zonken duikboot of vliegtuig een kabel
te bevestigen, Thans kunnen alleen
als een soort stunt - diepten van drie
tot vier honderd meter worden bereikt.
Maar men wil. dat dergelijke diepten
routinewerk zullen worden, zonder de
veiligheid van de duiker of van ande
ren bij hulpverlening betrokkenen in ge
vaar te brengen. Er worden hiertoe
reeds proeven genomen.
Tot dusver hebben vrijwilligers tot
twee uur achtereen op een diepte van
150 meiter doorgebracht. Dit gebeurde
in een proefkamer van het onderzoek
instituut der marine te Gosport. Ze
ademden daarbij een nieuw mengsel
van gassen in. voornamelijk helium.
Het volgend jaar zullen in open zee
duikpogingen tot een diepte van 175 me
ter worden gedaan.
De Verenigde Staten zijn inmiddels
al doende met een project, Genesis ge
naamd, waarhij onderzoekers geduren
de een maand in een „woning" op de
zeebodem zullen doorbrengen en van
die „woning" uit elke dag naar hun
werk zuilen gaan.
„Zoals ik zei, vóór deze kleine on-
derbreking, meneer
EEN computer inschakelen bij
het dansen komt er in Ame
rika steeds meer in Verle
gen jonge ridders kunnen langs
deze weg toch een dansje wagen
met een aardige jongedame, ten
minste .Een student van het
San Diego State College in Cali-
fornië viel wel een bijzonder ha-
rig „jong meisje" ten deel. Zijn
danspartner bleek een driejarige
aap te zijn, genaamd Stephanie.
Bij wijze van grap had één van
zijn medestudenten de formali
teiten van het diertje aan de
computer doorgegeven, met ge
noemd resultaat. De beetgeno
men student liet zich echter niet
uit het veld slaan, en bood Ste
phanie galant een corsage aan.
Deze viel zéér in de smaak van
de uitverkorene, 'want de aap at
de bloemen met een verzaligde
snuit op
titOG 'n korte tijd en het sei-
l Y zoen voor de circussen
breekt weer aan. U hebt
wellicht gelezen, dat de
directeur van ons vaderlands
circus de laatste streken verf op
zijn wagen smeert, de knopen op
poetst van de deftige livreien
en de stalen borstels driemaal
per dag over de harde paarde-
staarten stuwt. Er is zoveel te
leren als je het harde leven van
de circusgasten nagaat. Kom je
een circus binnen, dan biedt een
fraai beschilderde juffrouw luid
keels een programma aan. Even
later zie je haar adembenemen
de acrobatiek op een dravend
paard maken. De malle, potsier
lijke clowns nodigen u uit om
tijdens de pauze de stallen té be
kijken en een ijsje te kopen.
Ieder, die tot de levende have
behoort dient alles aan ie pakken
wat er te doen is.
Hoe zou het er in het maat
schappelijk leven uitzien als de
ze lijn werd doorgetrokken? Stel
je voor, dat de directeur van de
Nederlandse Bank een paar da
gen in de week zelf kwitanties
gjmg innen, of dat de directeur
van de Telefoondienst in hoogst
eigen persoon een storing in uw
huis kwam oplossen. Dat de
commissaris van politie zich bij
een auto-ongeval opstelt en me
neer Heyn een dag in de week
een kassa in een filiaal zou moe
ten bedienen. Dat de president
van de rechtbank zelf een kraak-
je gaat plegen om de psycholo
gie van de dief en de achteloos
heid van de burger beter te-
doorgronden.
Wijze vaders doceren, dat wie
in een vak de hoogste perfectie
wil bereiken en zijn prestige
wil laten gelden, alles moet kun
nen aanpakken wat enig lid van
zijn personeel presteert. Bij het
circus wordt die wijsheid in de
praktijk gebracht.
Ik kan me echter moeilijk
voorstellen, dat de hoofdredac
teur van deze geachte courant
'n avondje met hagel en sneeuw
de krant zelf gaat rondbrengen.
Dat de directeur van de tram of
de bus zelf achter het stuur
gaat zitten en de straten afroept.
Dat de directeur van Publie
ke werken 'n knots van een rio
leringsbuis ter plaatse aan
brengt en dat de minister voor
volkshuisvesting twee maanden
op een zolderkamertje met vijf
personen gaat wonen.
Ha, denken de dames, heer
lijk al die voorstellen voor de
mannen. Maar zoudt u, mevrouw
het verkeer willen regelen als
een politie-agente tijdens het
spitsuur? Laat u het miniatuur
autootje staan om in weer en
wind een benzinepomp te bedie
nen? Best leuk, hoor ik u zeg
gen, en ik zou ook programma's
in een circus willen verkopen.
En uw man zou graag als di
recteur van maatschappij zus of
zo zijn personeelszorgen willen
vergeten, de eindeloze telefoon
tjes, die belangrijke beslissingen,
de enorme risico's.
Hij wil op de tram staan, in
breken, kranten rondbrengen.
Toen sloot de voorzitter de ver
gadering tot aller tevredenheid.
PHILIP LAN GE RAK.
ROS OP
VOOR DE
TAPIJTKEVER
