I
*k
Orai even
op aderni
te komen
Goed voor vrijwel iedere soort vakantie
ALLE SCHOONHEID
IN KLEINE HOEK
t
Op de bodem
3
(Sigaren (bandjes plakken
P
missi
Ontdekking
Verleden
Chaotisch
Ga tóch
Grote stilte
„Dames en heren"?
W-
I
w
6
15 MEI 1965
PLUS
r
Mfr;$ag;
3'
<<- -
ANNEER Tom Ewell, de
man van de zondagse t.v.-
show, niet zo'n doorgewin-
x0veei'^rnerikaan was, zou hij nooit
tij.- j Pr°blemen hebben gekend
tj6 Vo°rbereiding van de vakan-
oor zijn gezin. Hij bouwde er
y Wanhopige show over op. We
Ctr0UWens weer in de dagen ge-
^en, waarin cabaret-artiesten
- samenstellers van show-pro-
^J^a's bij voorkeur V.V.V.-
achter loketten tonen en
^^óór mensen, die zich maar
*nS afvragen: waar nu eens
^'akantie door te brengen die
»bet ele gezin bevredigt: pension-
edige-verzorging, voor ma,
C0g aarnsbeweging voor pa, zeilge-
voor Piet, leuke mensen
Greet je en boompje, bosje,
!ta] Paadje voor het verliefde
Van de familie.
liiliê#
We geloven dan over de tuin van
Holland kijk ook nog even rond
in het statige 's Graveland niets
teveel gezegd te hebben, toen we
beweerden ,dat hier vrijwel ieder
Langs de schoonheid van hos en hei j vakantie-verlangen ,hoe verschei-
hebben we van Huizen de veg gïvolgd b
m
i
iolfestS
(Vervolg pagina 1)
i,shSis?
Foto links: het bestaat nog altijd,
dat beeld uit het verleden: de her
der met zijn schapen, hei, een slin
gerend zandpad, wat vliegdennen....
Foto rechts: ook dit is de „tuin van
Holland": de vestingstad Naarden
met het Oudhollandse raadhuis.
DE TUIN VAN HOLLAND:
aiiuw, me
Amerikaan
Oh,
*1| hu0p die Tom Ewell terug te komen,
h'kte n'e' de doorsnee Amerikaan ver-
J®*- d lnaar er ronde gezellige Hollan-
wouden we het wat de vakantie
Joo,. Wel voor hem weten. Trouwens
i the an^ere vakantie-zoekers ook. We
n er onze zwerftocht langs de Hol-
2N steden en dorpen ditmaal, hele-
]fl» vakantiesfeer, aan besteed om
kei, benedijde plek te zoeken die al-
"kitu i bevredigen. En we vonden de
Dat is dus weer een heel ander aspect
van het Gooi, waar de voor historie en
oude gebouwen gevoelige toeristen aan
zijn trekken komt. Naarden dateert al uit
1350 en is de enig gaaf overgebleven
zeventiende eeuwse vestingstad van ons
land. Een zeer bewogen geschiedenis,
waaraan grote namen glans geven. Er
zijn heel mooie oude bouwwerken, de
Grote Kerk waarin jaarlijks de Mattha-
us Passion wordt uitgevoerd, het Stad
huis (1602), een echt Hollands '-enaissan-
|Ce gebouw, vele oude gevels, een paar
ze geven een verrukkelijk gevoel van i Blaricum, dat bijzonder heuvelacnug ^is, musea onder andere gewijd aan Come-
ruimte en hebben de geur van de onge-
repte natuur.
voeten: van het IJsselmeer in bet noor
den tot de wazige verte van Eemland
in het oosten, de Loosdrechtse plassen
in het Westen. Ten zuiden weet men dan
moed van Amsterdam zich ouitenhuizen
veroorloofde in Kennemerland en later
langs de Vecht bleef de tuin van Hol
land het naargeestige karrespoor van de
diligence. Achteraf is dat allemaal ge
lukkig geweest voor ons, want van de
tuin van Holland zou niets meer over
zijn, ware de ontdekking eerder geval
len dan in juli van het jaar 1874 toen een
spoorweg het gebied uit het eeuwenoude
Men moet er de kant van Laren voor
op, eertijds het middelpunt van het
Gooi. later overbluft door Hilversum.
Oudtijds kwamen vlakbij Laren de hei
depaden samen op een hoogte omgeven
door een vierkant van machtige bomen,
een magische offerplaats van de Germa
nen, waar de doden werden begraven.
We hebben gestaan in dit nog altijd ma
gische vierkant, het oudste deel van het
tegenwoordige Sint Janskerkhof, waar
heen jaarlijks de processie trekt, geker
stend overblijfsel ongetwijfeld van de ge
woonten der voorouders.
uiaiiLuju, uai, uY*v» 1 aiuJca wiiuci öuucie gewiju aan
de Tafelberg te beklimmen, want Dij hel-,n;us wiens standbeeld bij de stadswallen
der weer ligt hier heel het Gooi aan je prijkt, ter herinnering aan deze Tsje
chische geleerde die hier een gastvrij on
derkomen vond. De stadswallen en bas
tions en het ondergrondse vestingsmuse
um in de Turfpoort zullen de indruk van
De leek op
de kansel
de provinciegrens als de natuurlijke af- dit brokje echt Hollandse geschiedenis
scheiding van het Gooi. vergroten.
isolement verloste.
De oude herberg aan het plein;
sfeer van het oude Laren.
zoveel hoofden, zoveel zinnen, het hart
kan ophalen. Waar ze allemaal tevreden
vandaan komen.
De geschiedenis van de tuin van Hol
land is merkwaardig. Het gebied is zo
hoog gelegen dat de zee er nooit zijn spel
heeft mee kunnen bedrijven en de cul
tuur gaat er terug minstens zover als in
Zuid-Limburg. Een stad als Maas
tricht had er kunnen liggen, maar de ge
schiedenis van beschaving en christen
dom begint er niet met Sint Servaas
maar met Willibrord. En eeuwen later
Van Holland", waar het hele gezin I toen de pronk en rijkdom en de hoog-
Het zal wel duidelijk zijn, dat we met
die tuin van Holland het Gooi bedoelen,
dat bij Huizen zonder dijken uit de voor
malige Zuiderzee omhoogrijst en dat mo
gelijk eens begon waar nu de indijkings
werkzaamheden van de nieuwe polder
een spectaculair vergezicht vormen. Daar
ergens op de bodem van de zee immers
ligt het eerste begin van de enige stad
van het Gooi, Naarden later herbouwd
op de plaats waar de vesting nu is ge
legen.
We gingen naar Laren, de ontdekking
van Jozef Israëls, die rond 1874 hier de
schildertraditie begon, waarvan Ham-
dorff het expositie-centrum is gebleven.
Het is gelegen vlakbij de eigenlijk he
lemaal bedorven Brink met zijn Sint
Jansbasiliek, die in een grote stadswijk
thuishoort. Geef ons dan maar liever 't
Bonte paard zo'n oud herbergje met lin
debomen ervoor of het oude protestantse
kerkje met de typische toren. Er zijn
•trouwens ook nog wat echte oude Gooi-
se boerderijen en ineengehurkte huisjes
Dan lokt de andere horizon: de kust
van het IJsselmeer met Huizen als het
wonder van de naoorlogse herleving. Van
het oude visserdorp is alleen in de kleine
kom van de sfeer nog iets terug te vin
den. Voor de rest: moderne flatgebou
wen, enorme fabriekscomplexen en daar
bij honderden geparkeerde auto's.. Hui
zen dus maar overslaan en afschrijven
van het Gooi? Zeker niet. Het nieuwe
Huizen is voor de watersport een boeiend
centrum. Het laat veel zien van de IJssel-
meerinpoldering en bezit veel natuur
schoon: het Bikbergerbos, een natuur
reservaat, dat men niet mag missen.
W.5072
We hebben een wat chaotische tocht
door het Gooi gemaakt en dat is de
enige manier om er voldoende van te
genieten, want wie ergens blijft dralen
komt niet verder omdat hij gefasci
neerd wordt, laten we zeggen door Hil-
versum en dan kom je aan I.aren en
Blaricum, dan kom je aan Bussum
en Naarden niet toe. Dan ken je het
Gooi niet. We drongen oinnen langs
de Loosdrechtse plassen, waar grote
zandzuigers aanvallen ondernemen op
verrukkelijke eilanden om meer ruim
te voor de watersport te scheppen.
Dan heeft meteen Hilversum je te pak
ken, een dorp eigenlijk van 100.000 inwo
ners, dat tientallen jaren geleden zo ge
lukkig is geweest en W.H .Dudok als
architect voor zich te interesseren, die
het volgeplant heeft met architectonisch
waardevolle bouwwerken en de stad, la
ten we Hilversum toch echt zo maar noe
men, een uitbreiding bezorgde, die een
internationaal voorbeeld is .an verant
woord scheppen van ruimte.
Mogen we dan, voordat we over Mui
den langs het Muiderslot afzwaaien om
't Gooi tijdelijk— want wie er eens was,
komt er telkens terug de rug toe te
keren, herinneren aan dat unieke natuur
reservaat het Naardermeer, het eerste
object van de Vereniging tot behoud
van Natuurmonumenten, waarin duizen
den zeldzame vogels broeden en leven.
Met de trein naar Hilversum komt men
er midden doorheen.
naar dat andere hoogtepunt van hvt Gooi.1 den ook, bevredigd kan worden.
Naarden. Hier ging ons op oude, gaaf
bewaarde Hollandse steden beluste hart En waarom zouden we het tot de
open: Naarden is één groot museum van
historiche schoonheid. We hebben er watj beperken, het Gooi is tel-
die van het simpele leven van weleer ge- uitgerust in „De Doelen" en wanneer I kens bil ieder korter of langer be
tuigen. Gerbrand Adriaanszoon Brederode, die
jolige Amsterdammer er met z'n vrien- zoek, een herademing, voor het
Is Laren pittoresk, het nabijgelegen I den, schilders en dichters was binnenge- randde
Blaricum heeft meer de allure van de vallen, zouden we ons nauwelijks ve-overgrote aeel van ons, ranaste-
statige en deftige forensenplaats, zoals'wonderd hebben en hem op de mnn afdelingen
trouwens ook Bussum, dat we vooral om i gevraagd hoe 't met mooi Aaltje ging, die s
de voortreffelijke pensions en de bossen hij Immers daar ergens in de buurt bij
zouden preferen. Maar verzuim nooit iniOud-Valkeveen het hof maakte. JAN BURGER
We hebben, eerlijk gezegd, Hilversum
wat Amerikaans „gedaan". Terecht
dachten we, want het eerste het beste
schoolkind kan over het Hilversumse
raadhuis vertellen (Dudok), over de Brink,
de Vituskerk, de studio's van de om-
1 roepverenigingen, de artiesten, die er in 't
Hof van Holland almaar koffie drinken,
de musea, de theaters, het uitgaande i
leven, de winkelstraten, de hotels en
pensions, de sier van de Soestdij ker
straat. allee van dt buitenhuizen, en over,
tenslotte, het onwaardige station. Hilver
sum is voor ieder een open hoek, maar
ga het zelf toch zien, blijf er wat rond-!
hangen alvorens verder te trekken om de,
andere schatten van het Gooi te ontdek
ken.
We zeiden dat het Gooi verrassingen
heeft voor iedere bezoeker voor iedere
vakantieganger: Hilversum moge be
vredigen wie stadsgewoel wenst, moder
ne architectuur, mondaine uitgaansaan-
gelegenheden, cultuurtempels, maar ga
nu verder de rust van de hei op, dc hei
met de vliegdennen, wat weggedrongen
door de zucht van de forensen hier
na het dagelijks werk in de stad verade
ming te zoeken in villa's en bungalows
Maar de hei en het bos, ze zijn er nog,
Meer dan 20.000 sigarenbandjes zijn in de woning van de
74-jarige Hermann Hirschberg in Keulen aangebracht
op vazen, tafels en zelfs hele deurpanelen. Zijn vrouw
Walburga heeft niets tegen deze hobby, integendeel, zij
helpt hem zelfs door af en toe mee te roken. Maar ook
al zou het echtpaar de hele dag niets doen dan sigaren
roken, dan nog zou deze verzameling uiteraard niet tot
stand zijn gekomen. Het merendeel van de gekleurde
bandjes is afkomstig van vrienden en bekenden of ge
woon van wildvreemden, die in de tram of op straat
door de van zijn liefhebberij bezeten Hermann Hirsch
berg wet den aangesproken. Toch vormen de op een
groot deel van zijn interieur geplakte bandjes slechts
een deel van zijn gehele bezit. De mooiste exemplaren
bewaart hij in een album, en dan nog eens een ongeveer
zelfde deel gebruikt hij als ruilmateriaal.
De radio-journalist Joop Reinboud
werkte lange tijd aan een oecumenisch
programma dat hem In contact bracht
met vele christenen die actief zijn
betrokken bij de toenadering Rome-
Reformatie. Als hij voor een parochie
spreekt over de grootse en moeilijke
taak die de christenheid hier te ver
richten heeft, geeft hij gevolg aan
Christus' bede: „Mogen zij allen één
zijn.
De dicfyter-journalist Gabriel;,Smit
hield een sublieme kanseltoespraak
tijdens de eerste plechtige H. Mis in
de geheel door leken gebouwde kerk
van Odijk. Hier voerde de dichter
het woord. Maar als journalist die
voor zijn krant in Rome het Concilie
volgde, kan hij ook sprelqend veel
doen om de mensen diepgaand voor
het concilie te interesseren.
Wij hoonden nog van anderen die
tijdens speciale bijeenkomsten In ker
ken spraken zoals prof. Bernard Delf-
gaauw. de Teihardkenner; de Arn
hemse leraar drs. Molleman die over
„roepingen" spreekt en de journalisten
Cor Bertrand, Wim Horman en
Albert Welling, die missieproblemen
behandelden.
Deze hele en halve uitzonderingen
op de regel doen echter niets af aan
de noodzaak dat de priesterpredikan
ten beter worden toegerust voor dit
zeer belangrijke deel van hun ambt.
Dat men, dit in toenemende mate be
seft wordt bewezen door het bestaan
van tientallen kleine studie- en werk
groepen van priesters, die zich met
medewerking van deskundige leken
bezig houden met de opvoering van
de kwaliteit van hun preken. Dit is
een eigentijds hoopgevend initiatief.
Eenmaal heb ik gesproken tijdens
een plechtige h. mis met „drie heren".
Het was aan het begin van een dank
dag voor de oogst, van een groep boe
ren en tuinders. De offergave was be
stemd voor de missie. Met goedvin
den van de pastoor had men mij ge
vraagd om „een korte en pakkende
preek", waarop men goed zou
geven, „want het was een bést jaar
geweest". Zo'n uitnodiging stelt je
toch wel voor wat praktische vra
gen. Zal je beginnen en eindigen met
het kruisteken en ook „amen" zeg
gen", net als een echte predikant?
Hoe spreekt de leek zijn gehoor tn
de kerk aan? Met „Dames en He
ren"? Of kun je de geijkte aanspra
ken van de clerus overnemen? Die
komen je dan plots voor als routine
frasen die het in een lekemond nog
minder zullen doen. Het liefst zou ik
eigenlijk zeggen: „Broeders en zus
ters in Christus", maar dat durf je
dan niet goed omdat het zeker voor
een leek misschien zo zalvend klinkt
en vooral omdat je beseft dat het niet
in overeenstemming is met de da
gelijkse praktijk van het leven.
Het is zo abstract Het is minstens
niet genoeg waar. In de kerk kan
het een manier van zéggen zijn, bui
ten de kerk is het te weinig een ma
nier van doén.
Als de in de kerk sprekende leek
gehuwd is met een intelligente en
kritisch liefhebbende vrouw ,dan moet
zij af en toe in de kerk zitten als
hij op de kansel staak Dat vindt hij
vermoedelijk niet onverdeeld aange
naam, maar het kan hem behoeden
voor onwaarachtgheid, woordkrame-
rlj en IJdelheid. Bovendien kan zijn
„preek" dan ook meer strekken tot
zijn eigen heil, omdat zij geen gele
genheid zal verzuimen hem te wij
zen op het verschil tussen zijn woor
den en daden.
„Meen Je het allemaal zo?" vraagt
mijn vrouw mij wel eens. Een moei
lijke vraag. Ik zou dan cynisch „nee"
willen zeggen, maar dat is dan niet
waar want ik meen wat ik zeg. Maar
door „ja" te zeggen wek ik gefun
deerde kritiek, want het stadium der
blinde liefde ligt achter ons.
CEES GRIFFIOEN.
