Terwijl Saturne stopt draa
spel Jupiter rustig verder
Uitspraak van Hof brengt
geen orde in de chaos
mi
aan toeristen in
Kerkelijke gezindte en
sociale positie bepalen
het kindertal
Met Filmweek Arnhem wordt
feestelijke traditie hervat
IN ESTAFETTE DOOR DE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN
>>Kern"-opdracht
A-N.W.B.-OPROEPEN
BINNEN-en BUITENLAND
Ook,Delphi'blijft
in de running
Doden in het
verkeer
Mr. Kolfschoten
commandeur ON
Ook experimentele films in
culturele manifestatie
Korte films van
eigen
cineasten
Hoofdpijn?
De koers van
de gulden
Een lege zaal
Andere mogelijkheid
GEVAERT-AGFA
„Neo-romantiek"
Modem
WOENSDAG 19 MEI 1965
PAGINA 5
Voor uw mooiste kleurendia's
draaischijf, de lampjes en de
tyferfjes, onverbrekelijk verbon
den met het spel der roulette.
U kunt kopen in Europa's
grootste boekhandel
DEN HAAG, 19 mei Het
recente arrest van het gerechtshof
in Amsterdam, waarin gezegd
werd dat Sarturne als een verbo
den harzardspel moet worden be
schouwd, heeft niet tot gevolg ge
had dat er orde is geschapen in
het ondoor-zichtbare struikgewas
van rouletten-achtige spelen, dat
het laatste jaar zo weinig omhoog
is geschoten. Terwijl 't bloeiende
Saturne-casino in Zandvoort van
de heer Caransa bereids de deu
ren heeft gesloten in afwachting
van de uitspraak van de Hoge
Raad, waar de zaak nu aanhan
gig is gemaakt, kondigt de exploi
tant van 'n belendend spel, 't even
eens naar een planeet genoemde
Jupiter", opgewekt de opening
van weer 'n nieuwe speelzaal aan
in 't Brabantse Best.
Harry Goldberg in zijn fraaie,
maar nog altijd lege Casino in
Scheveningen.
Hef orchestion (völ-automatisch
orkest), dat in de reisbioscoop
Anno 1900, in te richten op de
Arnhemse Fïlmweek, te horen zal
zijn. Rechts van dit „orkest" een
aantal muziekrollen.
SPELDJE
Mr. H. A. M. T. KOLFSCHOTEN
de enige kleurendiafilm, die
niet alleen felle kleuren
maar ook alle fijne nuances
natuurgetrouw weergeeft.
AMSTERDAM, 19 mei Ne
derland krijgt dit jaar weer zijn
Internationale Filmweek. Van 14
tot en met 19 juni zullen filmver
huurders en bioscoopexploitanten,
critici en filmliefhebbers zich in
Arnhem verzamelen om er films
te zien.
Van de nieuwste tot de oudste.
Van Pier Paolo Pasolini's „Het
Evangelie volgens Mattheus'' tot
een aantal prehistorische film
pjes uit het Nederlands Filmmu
seum, dat de reizende bioscooptent
„Images Fantastiques", compleet
met automatisch orkest, opnieuw
in oude glorie zal doen herrijzen.
Ook de tweejaarlijkse Staatsprijs
voor Filmkunst, beschikbaar voor
de beste Nederlandse korte film,
zal, ditmaal op de sluitingsavond
worden uitgereikt.
Dank zij zijn wetenschap
pelijke samenstelling bevat
'ASPR0' alles wat nodig is
om u snel van uw pijn af
te helpen. Doeltreffend en
betrouwbaar.
■X^HDPASTa
irrtloonc VkOeroof+ Viii vir«Vi naflr
Advertentie)
30.000 boeken onder één dak
elf speciale stands óver inte
ressante onderwerpen
immense pocket-supermarkt
ontmoet uw favoriete auteurs
'n drukkerij in vol bedrijf
dagelijks lezingen, filmvoor
stellingen e.a. evenementen
20,21 en 22 mei Anglo-Ned. taptoe
Inlichtingen tel. 730641
toniï V?",W7 en wn 19.30-22.30 u
mr- Toegang f 1.50 AMSTERDAM
van^J_HAAG, 18 mei In het kader
en Tnti1 overeenkomst tussen Neratoom
r«tton7I?ationaal General Electric Ope-
de kern te Frankfort heeft Neratoom
*aterr geleverd voor de kokend-
C>Uitsi ®actor die te Gundremmingen in
Ook hptno, wordt gebouwd. Neratoom zal
torunf K0hel'_ binnenwerk van het reac-
vat leveren.
"""""""niiunuMHim
lllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
deö dffrni fam,ilie-0Instandighexlen wor-
f® melrio l» personen verzocht zich
8 Den i? ANWB-oproepdienst
Van 8 tel- 070-814381, dagelijks
22 uur.
Vif®LGIE. LUXEMBURG: C. Varke-
kj, uit Noordwfjk in een VW combi,
%r_Ur Wauw en .gebroken wit FV 16-12,
8e«s in België of Luxemburg.
(Van onze Haagse redactie)
Deze Scheveningse heer C. J. Osse,
in gewone doen handelaar in motor
oliën, heeft gezien dat ook een behen
digheids en/of harardspel commericeel
bekeken gesmeerd kan lopen en wil
dus niet langer volstaan met zjjn ta
fels in Zevenaar en Oldenzaal. Zelfs
wil hij in zijn eigen Scheveningen gaan
spelen en daartoe zal hij dezer dagen
een gesprek hebben met burgemeester
Kolfschoten.
Daarnaast wordt nog in Oud-Loos-
drecht lustig het Duitse spel „Delphi
doorgespeeld, is de stichting Behendig
heidsspelen, waarin een aantal direc
teuren van plaatselijke V.V.V.'s sa
menwerken, naarstig op zoek naar een
niet-hazardspel waarbij geld ingezet
kan worden en voelt de stichting
„Pays-Bas" met haar 700 donateurs
zich voorlopig uitgeschakeld, omdat de
otficier van justitie in Den Haag drei
gend gezegd heeft alles in beslag te
zullen nemen wanneer de plannen, om
in Scheveningen het Saturne-spel te
gaan spelen, worden uitgevoerd. Het
geheel ft dus onoverzichtelijk genoeg
op dit ogenblik.
Wèl overzichtelijk is de volledig
nieuw ingerichte speelzaal in het voor
malige hotel „American" in Scheve
ningen, waar alleen mevrouw Sophia
Goldberg-Koekoek zeer blond, gou
den bril, geen familie van de boer
terzijde van een speeltafel wat verlo
ren in de ruimte zit te ontbijten. Zij is
penningmeesteres van de stichting
..Pays Bas", die het Saturnespel in so-
ciëteitsverband eerder al met toestem
ming van autoriteiten heeft beoefend
in De Bilt en in Bemmel bij Njjme-
gqp. Na verscheidene avonturen heeft
men deze zalen onder meer wegens
gebrek aan belangstelling verlaten om
deze fraaie zaal in te richten, waarin
vermoedelijk nooit gespeeld zal wor-
den. Tegen het dreigement van de of
ficier is namelijk geen kruid gewassen.
Een oplossing kan nog worden een toe
stemming voor de heer Osse om Jupi
ter in Scheveningen te introduceren,
omdat de huurder van het pand, de
heer Harry Goldberg, dan met hem
gaat samenwerken.
Mevrouw Goldberg een veelbelo
vende naam voor een bankhouder
is zeker niet in het hazardspel gedo
ken buiten haar man om. De appara
tuur namelijk is van de heer Gold
berg en deze verhuurt hij aan de stich
ting, waarvan zijn vrouw bestuurslid
is. Hij heeft de stichting ook van geld
voorzien e: knipperde wel even met
zijn ogen enige weken geleden toen hij
bij de introductie van weer een ander
spel, namelijk „Delphi", ijlings bij
moest springen omdat het startkapi
taal plotseling was verdeeld in de zak
ken van de opgewekte spelers: in één
avond werd door de bank 26.000 gulden
verloren. De dag daarop moest de
bank er weer zesduizend gulden bij
passen en eerst toen bleek dat de ta
fel, hoewel vastgemetseld, door trillin
gen van het verkeer scheef was komen
te staan, waardoor het balletje steeds
in dezelfde sector terecht kwam, wat
de spelers maar al te gauw door had
den.
De heer Goldberg doet veel zaken
in het buitenland en hij was naar de
zin van zijn vrouw al te veel op reis.
Zjj startte toen haar Saturneproject
met financiële hulp van haar man om
hem zodoende te noodzaken meer
thuis te zijn om zfjn Nederlandse za
ken te behartigen. De stichting, kan
krachtens deze rechtsvorm geen winst
beogen, maar er mag wel huur be
taald worden aan mijnheer Goldberg.
Ook wil men uit de winst afdragen
aan charitatieve instellingen, „want
zegt mevrouw Goldberg, „ik ben soci
aal bewogen".
De heer Goldberg Intussen („Ik houd
niet van gokken maar ik mag graag
investeren") heeft zich intussen volle
dig ingewerkt. Hij zegt te kunnen be
wijzen dat Saturne een behendigheids
spel is door foutloos te voorspellen in
welke sector de kogel zal rollen. Ook
heeft hij de processen, die tegen de
concurrentie zijn gevoerd, nauwlettend
gevolgd en wel comfortabel gezeten
achter de perstafel. „Ik had een pers
kaart versierd bij de Biltse Post". Ver-
volgens begeeft hij zich naar de groen-
gedekte tafel, bespeelt knoppen en
rode en groene lampen waarna blijkt
dat alles nog perfect werkt, ondanks
de gedwongen rust van spelers en ma
terieel. Wanneer er helemaal geen
perspectief meer in zit voor een van
de planeetspelen heeft de heer Gold
berg voor zijn nu onrendabele zaak in
Scheveningen nog een andere moge
lijkheid achter de hand. Hij maakt er
dan een vermaaksetablissement van
voor Duitse toeristen, welke medede
ling aanleiding voor mevrouw Gold
berg is haar man aan te kondigen dat
hij haar daar niet zal zien.
Op een geheel ander gebied geïnte
resseerd in de behendigheidsspelen is
de eveneens in Den Haag woonachtige
heer J. J. Weissman, 75 jaar oud en
ontwerper van het eveneens roulette
achtige spel twee maal zeven. Ook
hier wordt een kogeltje in de draaiende
roulette geschoten, maar een essenti
eel verschil met de andere spelen is
dat de winnaars niet door de bankhou
der worden uitbetaald, maar uit het
geld dat de verliezers in dat spelletje
hebben ingelegd. Een totolisator dus,
waarvan tien procent wordt ingehou
den door de organisator. Naar verluidt
komt dit spel in aanmerking geadop
teerd te worden door de stichting Be
hendigheidsspelen (V.V.V.). De heer
Weissman heeft het spel al vijf jaar
geleden ontworpen en er inmiddels oc
trooi op aangevraagd, maar nog niet
verkregen. „In Zandvoort werd er niet
regelmatig gespeeld", zegt hij onbe
kommerd. „Door druk op de speeltafel
uit te oefenen werd alle eventuele be
hendigheid van de spelers te niet ge
daan. Bij een totalisator is daar geen
reden voor, want het maakt de bank
houder niets uit aan welke speler hij
uitbetaald, de pot moet er toch uit.
De heer Weissman is actief geweest
op velerlei gebied.
Zo is hij oprichter van het bureau
A.R.I., dat in oorsprong Algemene Re
clame Industrie betekende, maai waar
van hij al gauw maakte Altijd Rake
Ideeën. Door voor deze naam nog een
overigen» nutteloze A te planten wist
hij te bereiken als allereerste in het
telefoonboek te worden opgenomen.
„Twee maal zeven is absoluut een be
hendigheidsspel, dat wil zeggen dat
een intelligente man het binnen acht
dagen kan leren. Sjoelbakken leer je
toch ook niet in een half uur. Maar
voordat het gespeeld mag worden ben
ik vermoedelijk al dood. Mijn leeftijd
is nu al boven het gemiddelde".
(Advertentie)
tijdelijk met
1 JAARGETIJDE
Uit serie van 4
Bij tube van f 1.-
OIRSCHOT. Bij het oversteken
van de weg Tilburg-Eindhoven, is
hier gisteravond de 22-jarige wegen
wachter H. J. P. Evers uit Diessen
(N.B.) door een bus aangereden en op
slag gedood.
VALKENSWAARD. Een 20-jarige
Eindhovense is gisteravond bij een ver
keersongeval te Valkenswaard om het
leven gekomen. Zij was als duorijdster
gezeten op een scooter bestuurd door
een 22-jarige stadgenoot, die zwaar ge
wond in het ziekenhuis is opgenomen.
Het ongeluk gebeurde tijdens een in
haalmanoeuvre. Een personeelsbus,
die een vrachtauto wilde passeren
kwam in botsing met de tegemoetko
mende scooter.
ASSEN, 19 mei De burgemeester
van Den Haag, mr. H. A. M. T. Kolf
schoten, is benoemd tot commandeur
in de Orde van Oranje Nassau. De heer
Kolfschoten is deze onderscheiding ver
leend voor zijn verdiensten als voor
zitter ran de Vereniging van Neder
landse Gemeenten.
(Advertentie)
DEN HAAG, 19 mei Kerkelijke
gezindte en sociale positie zijn in Ne
derland over het algemeen gesproken
nog steeds bepalend bij de vraag hoe
veel kinderen het gezin zal tellen. Ook
regionaal verschilt men hierover nog
al van gedachte. Dit blijkt uit cijfers
die het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft verstrekt over de vrucht
baarheid van de Nederlandse bevol
king.
Evenals bij de volkstelling van 1947
zjjn bij die van 1960 weer het aantal
op het tijdstip van de telling bestaan
de huwelijken vastgesteld en werd na
gegaan hoeveel kinderen uit deze hu
welijken tot de datum van telling wa
ren geboren. Het CBS heeft de uit
komst van deze telling in een speciale
mededeling gepubliceerd.
Uit de ruim 2,5 miljoen huwelqken,
die per 31 mei 1960 bestonden waren
tot dat tijdstip 6,8 miljoen kinderen le
vend geboren of wel 270 per 100 huwe
lijken Van de 2,5 miljoen huwelijken
waren er 400.000 of 17 procent bij de
telling kinderloos.
Behalve de 17 procent huwelijken
(Van onze filmredacteur)
De Internationale Filmweek Arnhem
1965 is de vijfde in haar soort. Met een
onderbreking in 1963 wegens de ernsti
ge zorgen, waarin het Nederlandse bios
coopbedrijf toen verkeerde, met name
wat zjjn strijd tegen de moordende ver-
makelijldieidsbelasting betreft, is er se
dert 1955 eens in de twee jaar een Film
week georganiseerd. In 1955 was het zes
tig jaar geleden, dat Auguste en Louis
Lumière patent verkregen op hun ci-
nématographe, die de ontwikkeling van
de film heeft ingeleid. Het hoofdbestuur
van de Nederlandsche Bioscoop-Bond
besloot dit 60-jarige bestaan groot
scheeps te vieren en in samenwerking
met de rijksoverheid en het gemeente
bestuur van Arnhem is toen de eerste
Filmweek gehouden. Een manifestatie,
waarmee allereerst culturele belangen
werden gediend en pas op de allerlaat
ste plaats commerciële. Steeds immers
is aandacht besteed aan de betekenis
van de film in het culturele leven. De
heer J. G. J. Bosman, directeur van
de Nederlandsche Bioscoop-Bond, die
namens de Stichting Internationale
Filmweek Arnhem gisteren mededelin
gen heeft gedaan over de komende ma
nifestatie, herinnerde er dan ook met
gerechtvaardigde trots aan, dat de orga
nisatoren er bijna steeds in zjjn ge
slaagd, speciale aspecten in de film als
kunst naar voren te brengen. In 1955
was dat het neorealisme. Fellini zelf
heeft later verzekerd, dat hij door de
Arnhemse Filmweek was „gemaakt".
In 1959 was het de „nouvelle vague"
met werk van Truffaud, Camus en Cha-
broi, terwijl voor het eerst in Nederland
een Ingmar Bergman-film werd ver
toond. In 1961 was het de „free cinema"
met „Shadows" van John Cassavetes
en „Saturday Night Sunday Morning"
van Karei Reisz. Bovendien heeft de
Nederlandse korte film zijn grote op
bloei aan de Arnhemse Filmweken te
danken gehad.
Ook nu hoopt men de heer Bos
man liet in dit verband, zij het met het
nodige voorbehoud, het woord „neo-ro
mantiek" vallen een speciaal aspect
van de moderne film te kunnen tonen.
In het Arnhemse Rembrandt-theater zul
len in vjjf middag- en 'zes avondvoor
stellingen elf speelfilms in Nederlandse
première gaan, door de selectiecom
missie uitgekozen uit een kleine
veertig hoofdfilms, die door de verhuur
ders zijn aangeboden.
Binnenkort zal het volledige program
ma worden bekend gemaakt. Door het
nakomen van enige films, waaronder
een Amerikaanse, een Russische en een
Tsjechische, is dit nu nog niet mog&=
lijk. Wel kunnen enige films worden
genoemd, die op de nominatie staan en
wel de reeds genoemde „Het Evangelie
volgens Mattheus" van Pasolini, „Lo
ving Couples" van de Zweedse regis
seuse Mai Zetterling, „Att Alska" (Lief
hebben) van de jonge Zweed Jörn Don-
ner, „Les Barboules" van de Fransman
Georges Lautner, „II Deserto rosso" van
Michelangelo Antonioni, „Le Bonheur
vat. Agnès Varda, „Les plus belles es-
croqueries du monde", een Franse epi
sodefilm, geregisseerd door Chabrol,
Mitsuda, Polanski en Horikana, en
„Young Cassidy" van de Britse regis
seur Jack Cardiff.
In het kleinere Saskia-theater zal een
aantal nachtvoorstellingen worden, gege
ven van moderne en experimentele
films die, naar men verwacht, vooral
door geïnteresseerde jongeren zullen
worden bezocht. Een kèus zal worden
gemaakt uit o.a. de films „Suna no on
na" (De vrouw van zand), een Japan
se film van Hiroshi Teshigaghara, „Der
Damm", een internationale in Duits
land opgenomen film van Vlado Kristl,
„Kvarteret Korpen" (De Ravenbuurt)
van de Zweed Bo Widerberg en „De-
manty Nooi" (Diamanten van de
nacht), een Tsjechische film van Jan
Nemec.
Wat de Nederlandse films betreft zal
„Aah... Tamara" van Pim de la Parra,
de officiële Nederlandse inzending naar
het Festival in Cannes, worden ver
toond. Hoewel dit momenteel nog niet
vaststaat, zal mogelijk ook de nieuwe
film van Jan Vrijman „Op de bodem
van de hemel" zijn première in Arn
hem beleven. Dit is eveneens het geval
met „Of durf je niet?" de nieuwste
vrfje film van Charles Huguenot van
der Linden en met „Slochteren aan
de lijn", een film, die Bert Haanstra
in opdracht van de Gasunie heeft ge
maakt.
In elk programma in het Rembrandt-
theater zal voorts een nieuwe korte
film worden geïntroduceerd, waarvan
het merendeel is gemaakt door Neder
landse cineasten. Een keus zal o.a.
worden gemaakt uit „Dingen, die voor
bijgaan" van Boud Smit, „Accumula
ties" van mevrouw Van de Faassen en
„Fapade" van Wiertsema. Ook enige
korte films uit het buitenland staan op
de nominatie om in Arnhem te worden
vertoond, waaronder „Tutto per un pro-
dino", een Italiaans filmpje en Inside
Out" een in Duitsland gemaakte op
drachtfilm van de Ford Foundation,
waarbij de Nederlander Gerard van den
Berg de camera voerde.
De Rijksvoorlichtingsdienst zal t(j-
dens de Filmweek in de Noordgalerq
van het Provinciehuis een tentoonstelling
inrichten die een overzicht geeft van
de filmproduktie en filmverspreiding,
terwijl de oudere scholieren een bezoek
kunnen brengen aan de tentoonstelling
„De film in beeld", die door het Neder
lands Filminstituut wordt ingericht
in De Coehoom. Zij krijgen na een
korte inleiding enige korte filmpjes te
zien, gevolgd door een rondleiding door
oudleerlingen van de Filmacademie en
een bezoek aan een filmstudio in be
drijf. Aan zesduizend leerlingen van de
vijfde en zesde klas lagere school zal in
samenwerking met de Arnhemse school
bioscoop een voorstelling worden aan
geboden van de film „Flipper de Dol
fijn".
Het Nederlands Overlegorgaan voor
film en televisievorming zal tenslotte in
het Saskia-theater vijf ochtendbijeen
komsten organiseren, waarin een groot
aantal aspecten van film en filmvor
ming aan de orde zullen komen.
zonder kinderen waren er 18 procent
met een kind, 38 procent met twee of
drie, 16 procent met vier of vijf, bijna
tien procent met zes-negen kinderen
en bijna 57.00-0 of twee procent waar
uit tien of meer kinderen waren gebo
ren (waaronder 70 met 20 of meer
kinderen).
Een belangrijk onderscheid blpkt
voor eerste en niet-eerste huwelijken.
Van de ruim 200.000 niet-eerste huwe
lijken was niet minder dan de helft
kinderloos. Per 100 niet-eerste huwe
lijken waren dan ook maar 127 kinde
ren levend geboren tegen 283 per 100
eerste huwelijken.
Duidelijk blijkt ook de invloed van
de leeftijd, waarop de vrouw is ge
trouwd. Per 100 vóór haar 20ste jaar
gehuwde vrouwen waren 345 kinderen
geboren. Voor degenen, die bij haar
huwelijk 20-24 jaar waren, was dit aan
tal 301. Bjj een huwelijksleeftijd van
30-34 bedroeg het 234 en bij die van
35-39 jaar nog maar 139.
Aanmerkelijke verschillen bestaan
voorts voor de afzonderlijke kerkelij
ke gezindten. Per 100 op 31 mei 1960
bestaande eerste huwelijken van r.-k.
vrouwen waren tot genoemde datum
336 kinderen levend geboren: per 100
gehuwde vrouwen zonder kerkelijke
gezindte slechts 209. Voor de gerefor
meerden bedroeg dit aantal 323, voor
ned.-hervormden 258. Tegenover het
algemeen gemiddelde van 283 levend-
geborenen per 100 bestaande eerste
huwelijken bedroeg dat voor de inbe
grepen gemengde huwelijken maar
213.
Tussen de verschillende beroepscate
gorieën bestaan afwijkingen van bete
kenis. Het gemiddelde voor bedrijfs-
hoofden (323) ligt aanmerkelijk hoger
dan dat voor employés (231) en voor
handarbeiders (272). Binnen de groep
bedrijfshoofden valt 'het hoge vrucht
baarheidscijfer op voor die in de land
bouw (372) en het zelfde geldt voor
de landarbeiders (322) onder de hand
arbeiders.
Bij vergelijking van de cijfers voor
de provincies blijkt de hoogste vrucht
baarheid te bestvan in Noord-Brabant
(gem. 338 levendgeborenen uit 100 op
31 mei 1960 bestaande eerste huwelij
ken) en het laagste in Noord-Holland
(251 per 100).
In vergelijking met de overeenkom
stige gegevens per 31 mei 1947 blijkt
sindsdien van een daling van de huwe
lijksvruchtbaarheid sprake te zjjn ge
weest, ook al was de teruggang maar
van geringe betekenis. In het patroon
van de huwelijksvruchtbaarheid is
evenmin veel verandering gekomen.
(Advertentie)
AMSTERDAM. 19 mei Voor de vele
Nederlanders die in deze tijd naar het
buitenland gaan volgen hier de prijzen
die de banken berekenen bij aan- en
verkoop van buitenlands bankpapier
(alles per stuk):
Amerik. dollar
Belgische frank
Canad. dollar
Deense kroon
Duitse Mark
Engels pond
Franse frank
Ital. lire
Noorse kroon
Oost. schilling
Port. escudo
Spaanse peseta
Zweedse kroon
Zwits. frank
Aankoop
3.56
7.21
3.31 Va
51.50
90.10
10.02
73.25
0.5685
49.70
13.91
12.50
5.94
69.50
82.80
Verkoop
3.62
7.26
3.36(6
52.50
90.60
10.12
73.75
0.5885
50.70
14.01
12.65
6.09
70.50
83.30
gld.
cent
gld.
cent
cent
gld.
cent
cent
cent
cent
cent
cent
cent
cent
Engeland Een rechtbank in Lon
den heeft mevrouw Marie Butner een
schadevergoeding van 578 pond (ca.
6.000 gld.) toegekend voor bij een auto
ongeluk opgelopen letsel: drie afgebro
ken tanden. (ÜPI).
